بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه سیصد و نود و هشتم 4 اسفـندمـاه 1382 هجری شمسی (398) 2 محرم الحرام 1425 هجری قمری
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
دوره ششم ـ اجلاسیه چهارم
1383 ـ 1382
صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز دو شنبه چهارم اسفند ماه 1382
فهرست مندرجات :
1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه .
2 ـ تلاوت آیاتی از کلام الله مجید.
3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان : حسین انصاری راد _ محمد کیانوش راد _ قدرت الله علیخانی و رسول مهرپرور.
4 ـ تصویب تقاضای استعفای خانم فاطمه حقیقت جو نماینده محترم تهران.
5 ـ تسلیت ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت درگذشت آقای سیدمسیح سلیم بهرامی نماینده محترم ساری.
6 ـ تسلیت ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت حادثه انفجار قطار در ایستگاه نیشابور.
7 ـ بحث و بررسی درخصوص کلیات لایحه بودجه سال 1383 کل کشور.
8 ـ اعلام وصول (5) فقره لایحه.
9 ـ اسامی غایبین و تاخیرکنندگان .
10 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده .
«جلسه ساعت نه و بیست و پنچ دقیقه به ریاست آقای مهدی کروبی رسمیت یافت »
اداره تدوین مذاکرات مجلس شورای اسلامی
1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه
رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه با حضور 194 نفر رسمی است ، دستور جلسه را قرایت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
دستور جلسه سیصد و نود و هشتم روز دوشنبه چهارم اسفندماه 1382 هجری شمسی مطابق با دوم محرم الحرام 1425 هجری قمری :
ـ بررسی تقاضای استعفای خانم فاطمه حقیقت جو نماینده محترم تهران .
2 ـ تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
رییس ـ تلاوت کلام الله مجید.
(آیات (194 ـ 189) از سوره مبارکه «آل عمران » توسط قاری محترم آقای منصور قصری زاده تلاوت گردید)
اللهم صل علی '' محمد و آل محمد
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ولله ملک السموات والارض والله علی ''کل شی قدیر * ان فی خلق السموات والارض واختلاف اللیل والنهار لایات لاولی الالباب * الذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی ''جنوبهم و یتفکرون فی خلق السموات والارض ربنا ماخلقت هذا باطلا سبحانک فقنا عذاب النار * ربنا انک من تدخل النار فقد اخزیته و ماللظالمین من انصار * ربنآ اننا سمعنا منادیا ینادی للایمان ان ''امنوا بربکم فامنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا و کفر عنا سییاتنا و توفنا مع الابرار *ربنا و اتنا ماوعدتنا علی رسلک و لا''تخزنا یوم القیمه انک لا''تخلف المیعاد *
(صدق الله العلی العظیم ـ حضار صلوات فرستادند)
رییس ـ باتشکر از قاری محترم .
نوبخت حقیقی ـ تذکر دارم .
رییس ـ آقای دکترنوبخت بفرمایید (همهمه نمایندگان ) تذکر آیین‌نامه‌ای دارند!
تعدادی از نمایندگان ـ طبق آیین‌نامه الان نمی توانند تذکر بدهند.
رییس ـ معمول و متداول نبوده ، همینطور است که می‌فرمایید، همیشه تذکر آیین‌نامه‌ای را موقع ورود به دستور می پذیریم . اما امروز چون یک وضع استثنایی می‌باشد اینطور است ، بفرمایید.
محمدباقر نوبخت حقیقی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای کروبی بنده هم از رد صلاحیت تعدادی از همکارانم برای انتخابات مجلس هفتم بسیار متاسفم و در یک وضعیت ویژه‌ای ، تاآنجاییکه امکانپذیر بود مثل جناب عالی در... (رییس ـ تذکر آیین‌نامه‌ای تان را مرحمت بفرمایید) تذکر ماده (225) را عرض می کنم ، دوستان من هم اگر مقداری تحمل بفرمایند قطعا سخن بیهوده خدمت شما عرض نمی کنم . (رییس ـ خواهش می کنم بفرمایید) من هم در آن حدی که وسع اند کم اجازه می‌داد تلاش کردم که این کار به صورتی انجام بشود که جمع همکاران به صحنه انتخابات برگردند. الان ما دو برخورد می‌توانیم نسبت به این پدیده داشته باشیم ، یک برخورد قانونی (آیین‌نامه‌ای ) و یک برخورد احساسی . در برخورد آیین‌نامه‌ای مواد (92) تا (95) آیین‌نامه مشخص می‌کند چگونگی رسیدگی به استعفای همکاران را که ازحقوق قانونیشان هست و ماده (225) آیین‌نامه هم کاملا درخصوص رسیدگی به بودجه سالانه با صراحت موضوع را بیان می‌کند.
همانطور که التفات دارید در کمیسیون تلفیق یا کمیسیون اصلی که بنده هم عضوی از آن کمیسیون هستم کار رسیدگی به بودجه سال 1383 مدتی است که به اتمام رسیده اما قابل توجیه و با سابقه است ازاینکه همزمان با انتخابات معمولا رسیدگی به ادامه بحث بودجه درجلسه علنی را بعد از تصویب کمیسیون تلفیق به بعد از انتخابات موکول می‌کردند، آنسان که در سال 1378 انجام شد. اما ما موظف هستیم برطبق آنچه که در ماده (225) با صراحت آمده و روح آیین‌نامه و قانون هم بیان می‌کند بلافاصله بعد از تشکیل جلسه یعنی دیروز ما می‌بایست بودجه را رسیدگی می کردیم .
الان به چند دلیل طرح غیر از بحث بودجه نه وجاهت قانونی دارد و نه به مصلحت کشور است . حضرت عالی التفات دارید که ...
رییس ـ آقای نوبخت با بنده و همه دوستان صحبت بفرمایید.
نوبخت حقیقی ـ بله ، البته من هم دارم با آن دوستان صحبت می کنم که حتما عنایت خواهند فرمود و چند لحظه ای تامل می‌کنند،این نکته آیین‌نامه‌ای را که بیان می کنم در ماده (225) تصریح شده که وقتی بودجه در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد هیچ طرح و لایحه‌ای قابل بحث نیست حتی نطق پیش از دستور هم نمی توانیم داشته باشیم ، علت اینکه من تقاضا کردم قبل از نطق قبل از دستور این تذکر آیین‌نامه‌ای حقیر را جناب عالی استماع بفرمایید به این جهت بود، درارتباط با استعفا حق همکاران است و می‌تواند هر زمانی این مطرح بشود هیچگاه در قانون طبق مواد (92) تا (95) تصریح نشده و بلافاصله حتی موضوعیت بودجه را هم می‌توانند در اولویت دوم قرار دهد.
الان التفات دارید دستگاه‌های اجرایی همه منتظر هستند باتوجه به اینکه تمامی دریافت‌ها و پرداخت ها درسال 83 براساس قانون بودجه خواهد بود و اصلا به مصلحت کشور نیست که ما بیاییم الان یک بحث استعفایی را، خوب ما که با هم تعارف نداریم و می‌دانیم آقایانی که می‌خواهند احساسی صحبت بکنند و حتی استیفای حقوق بکنند، چه مطالبی بیان خواهد شد و می‌شود حدس هم زد که پایان جلسات دیگر به کجا خواهدکشید. ما هیچ چیزی را نباید مقدم به مصالح کشور که دوستان بیش از حقیر التفات به این شرایط دارند و نمی خواهند که نتیجه شیرین انتخابات را به کام ملت بزرگوارمان تلخ بکنند و از اینرو من این استدعا را هم دارم ضمن اینکه شما عنایت داشته باشید چیزی قابل طرح نخواهد بود.
مزروعی ـ تذکر دارم .
رییس ـ آقای مزروعی بفرمایید.
شکوری راد ـ آقای مزروعی ! غیرقانونی است ، تذکر ندهید.
رجبعلی مزروعی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
من ابتدایا بگویم این اجازه‌ای که شما برای تذکر داده اید، غیرقانونی است و بایستی بر طبق روال مجلس نطق ها انجام می شد و بعد از آن اگر دوستان قرار بود تذکر بدهند، تذکر بدهند برای اینکه هیچ تخلفی از این دستور هفتگی که شما نوشته اید انجام نشده و مبنای اداره مجلس هم دستور هفتگی است که چاپ می‌شود ولی چون دوستان صحبت هایی کردند من با استناد به چند ماده آیین‌نامه ، این را برای شما می گویم که این تذکر آقای نوبخت حداقل از این جهت وارد نیست .
قربانی ـ حاج آقا! نماینده نمی تواند جواب نماینده را بدهد.
مزروعی ـ ایشان حرفشان را زدند آقای قربانی ، اگر اینجا استبداد برقرار است بگویید ما بیرون برویم و اگر قرار است که کار غیرقانونی بشود آقای نوبخت تذکر دادند بنده هم حق دارم که تذکر بدهم (رییس ـ تذکرتان را بدهید) یا حق ندارم ؟ (رییس ـ حق دارید، بفرمایید) حاج آقا! ماده (225) این را می گوید، هنگام طرح لایحه بودجه درمجلس جلسات باید بلاانقطاع در کلیه ایام هفته غیر از جمعه و تعطیلات رسمی حداقل روزی چهار ساعت منعقد گردد الی آخر...درصورتیکه ما هنوز جلسه مجلس را درمورد بودجه شروع نکرده ایم که بلاانقطاع ادامه پیدا کند. یعنی اگر ما برای رسیدگی به بودجه وارد دستور شده بودیم حرف جناب آقای نوبخت درست است درصورتیکه ما هنوز وارد رسیدگی به بودجه نشده ایم و ماده (225) اینجا مصداق ندارد، این یک .
حاج آقا! ماده (102) می گوید دستور هفتگی مجلس باید به ترتیب وصول طرح ها و لوایح از کمیسیون ها توسط هیات رییسه مجلس تهیه و پس از چاپ و توزیع بر تابلوی مخصوص نصب شود، رعایت ترتیب مذکور الزامی است و آنچه که الان بعنوان دستور جلسه هفتگی مجلس چاپ شده براساس این است که ابتدا استعفا مطرح می‌شود بعد بودجه . چرا این دستور است ؟ باز ماده (93) این را بیان می‌کند که نماینده تقاضای استعفای مدلل خود را بعنوان رییس مجلس می نویسد و رییس مجلس آنرا در اولین جلسه علنی و بدون قرایت متن اعلام و در دستور کار هفته بعد مجلس می‌گذارد. یعنی صراحت ماده (93)آیین‌نامه این است که بعد از یک هفته استعفا در دستور بیاید. ما قبل از تعطیلی مجلس استعفاهایمان را داده ایم و آیین‌نامه می گوید این باید در دستور کار هفتگی قرار بگیرد و این صراحت دارد. درمورد بودجه هم دوستان همه اهمیتش را می‌دانند و ما حرفمان این است که امروز یک الی دو تا استعفا مطرح بشود و از فردا به دلایلی که دوستان می‌گویند بحث بودجه شروع می‌شود و انجام می‌گیرد و بقیه استعفاها را بعد از بودجه بگذاریم و قراری هم که ما داشتیم با شما و مجلس براساس این دستور هفتگی است و اگر قرار بشود ترتیبی غیر از این بخواهد امروز اجرا بشود طبیعتا این حق ماست که مجلس را ترک کنیم برای اینکه دستور هفتگی رعایت نمی شود و حق ما دارد ضایع می‌شود و به هر حال ما نسبت به آنچه که در این روزها انجام شده ، انتخابات فرمایشی که انجام شده حرف داریم و حق ما و ملت ضایع شده و ما نمی توانیم به دلیل اینکه حالا بحث بودجه یک الی دو روز عقب بیفتد از حق خودمان بگذریم و من از حاج آقا درخواست می کنم شما به همان دستور هفتگی که چاپ شده و بر مبنای آن ما به مجلس آمده ایم آنرا اجرا کنید و درواقع روال آیین‌نامه‌ای کار به درستی طی شود.
رییس ـ خیلی متشکر، آقای قربانی بفرمایید.
موسی قربانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
حاج آقا کروبی ! من از حضرت عالی استدعا دارم عنایت بفرمایید.
اولین نکته ای که عرض می کنم زمان تذکر آیین‌نامه‌ای است .خواهش می کنم از برادر عزیزمان جناب آقای مزروعی هم عنایت بفرمایند و بعد خودشان هم قضاوت بفرمایند که چه کسی دنبال استبداد است ؟
رییس ـ هیچکدامتان ، نه ایشان ، نه شما.
قربانی ـ حالا من قضاوت را به عهده شما و مردم ایران می گذارم . ماده (182)، درصورتیکه نمایندگان نسبت به اجرای آیین‌نامه داخلی مجلس تخلفی را که مربوط به همان جلسه باشد مشاهده نمایند حق دارند بلافاصله مورد تخلف را با استناد به ماده مربوطه بدون خروج از موضوع حداکثر ظرف مدت پنج دقیقه بیان نمایند.
بنابراین ، تخلف این است که طبق ماده (224) آیین‌نامه داخلی مجلس (35) روز پس از تقدیم لایحه بودجه به مجلس و پس از تنظیم گزارش کمیسیون اصلی در دستور مجلس قرار بگیرد و این رویه‌ای بوده است که هم همیشه این رویه اجرا شده و هم تصریح آیین‌نامه داخلی مجلس است که زمان مشخص کرده . ده روز پیشنهادات نمایندگان و ده روز کمیسیون‌های تخصصی و پانزده روز کمیسیون اصلی و بعد از سی و پنج روز وارد صحن مجلس شود که به جهت اینکه درفرصت معین نیامد و انتخابات برگزار شد به حالا افتاده ولی الان هیچ دلیل منطقی و قانونی برای تاخیرش وجود ندارد و چون حضرت عالی صبح ، اعضای هیات رییسه محترم اعلام کردند چیزی غیر از بودجه را بعنوان دستور کار امروز مطرح کردند و این خلاف آیین‌نامه است ،بلافاصله به استناد ماده (182) آیین‌نامه بنده حق دارم که تذکر بدهم ، این یک نکته .
و اما تذکری که یک نماینده مثل جناب آقای دکتر نوبخت می‌دهد، شما جناب آقای مزروعی ! به جناب رییس که انتقادی ندارید و می گویید ایشان برابر آیین‌نامه عمل کرده ! پس چه چیزی را به رییس تذکر می دهید که درست عمل کرده است ؟
تذکر، جلوگیری از تخلف رییس است نه حمایت از رییس ! کجای آیین‌نامه بیان شده که اگر رییس درست عمل می‌کند نمایندگان حق دارند تذکر بدهند. رییس درست عمل کرده و آنچه که شما می خواستید عمل کرده ! شما جواب آقای دکتر نوبخت را می دهید، برادران عزیز در کجای آیین‌نامه آمده که نماینده‌ای حق دارد جواب نماینده دیگر را بدهد؟ این رییس است که در پایان تذکر قضاوت می‌کند که وارد است یا وارد نیست ، این نکته دوم .
دستور اعلام اینکه امروز بودجه در دستور نیست تخلف آیین‌نامه است و بلافاصله باید طبق ماده (182) تذکر داده شود. دستور جلسه را صبح اعلام کردند، این نکته سوم .
و نکته دیگری که عرض می کنم جناب آقای کروبی ، خواهش می کنم دستور بفرمایید همین الان یا تا آخر جلسه اسامی کسانیکه یکساعت و نیم مجلس را به تاخیر انداخته اند اعلام شود. چه کسانی نیامدند، چه کسانی روز یکشنبه نیامدند، اعلام شود. چه کسانی امروز یکساعت و نیم جلسه مجلس را به تاخیر انداخته اند و بعد هم که با فشار می‌خواهند یک کاری را انجام دهند و بعد هم دیگران را متهم به استبداد می‌کنند اعلام شود.
جناب آقای رییس ! نکته دیگر اینکه برابر ماده (17) آیین‌نامه ، هیات رییسه قسم خورده اند که آیین‌نامه را رعایت کنند و حضرت عالی اگر غیر از گذاشتن بودجه چیزی را در دستور گذاشته اید باید پاسخگو باشید که براساس کدام مصلحت بوده و تا آنجاییکه من اطلاع دارم نظر شما هم این بود که بودجه در جلسه مطرح شود و واقعا اگر نظر خودتان هم مخصوصا نظرتان این باشد واقعا چه توجیه شرعی برای شکستن قسمی که هیات رییسه به استناد ماده (17) آیین‌نامه خورده دارید و همانطوریکه دوستان اشاره کردند باتوجه به تبصره ماده (224) تصریح شده در زمانیکه وقت رسیدگی به بودجه است غیر از یک دوازدهم بودجه براساس خود ماده (224)، بودجه باید مطرح شود و براساس تبصره اش موارد فوریتی فقط ، زمان می‌تواند برایش تعیین شود و یک دوازدهم بودجه قابل طرح است و هیچ چیز دیگری قابل طرح نیست .این هم یک اقدام خلاف آیین‌نامه دیگری است و بر انبوه خلاف آیین‌نامه‌هایی که متاسفانه ما در این مدت شاهدش بودیم .
رییس ـ آقای شمس بفرمایید.
سیدشمس الدین وهابی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای کروبی ! در دستور کار هفتگی که در جلو من بعنوان یک نماینده چاپ شده که :
1 ـ بررسی تقاضای استعفای عده‌ای از نمایندگان .
2 ـ گزارش کمیسیون درخصوص لایحه بودجه .
جناب آقای نوبخت ، این ثبت شده است یا خیر؟ اگر ثبت شده است (که شده است ) ما طبق قانون تابع این هستیم . بنابراین دیگر کسی بخواهد خارج از این عمل را انجام دهد استبدادی انجام داده نه کسی که می گوید به قانون عمل شود و یا به آنچه که اینجا چاپ شده .
سوال دیگر من از جناب عالی ، آقای کروبی این است که این استعفا طرح است یا لایحه ؟
رییس ـ حالا عرض می نمایم .
وهابی ـ ماده (225)، بالفرض که صحبت جناب آقای نوبخت وجناب آقای قربانی هم صحیح بود اینچنین می گوید که در آخر کار بودجه از دستور خارج نمی شود و هیچ لایحه و طرحی نمی تواندمطرح شود. استعفا نه لایحه است و نه طرح . در جای دیگر می گوید، همان روز موقع طرح استعفا گفتم و شما وصول کردید در اولین جلسه مطرح کنید. این صورت قانونی اش روشن می‌باشد و اینکه دوستان می‌گویند بودجه و این ها، من سوالم این است موقعی که از تلفیق آمد علی‌القاعده هفتاد و دو ساعت بعد باید بودجه مطرح می شد یا خیر، جناب آقای نوبخت ، جناب آقای قربانی ، این دوستانی که می فرمایند، چرا حاضر نشدند در آن موقع در تهران بمانند علی رغم اینکه عده‌ای از دوستان درخواست کردند مجلس بماند، باشد و کار بکند (انصاری ـ استعفا طرح است ) من جواب بدهم یا ساکت می‌شوند من صحبت کنم ... اینکه هفتاد و دو ساعت چطور ترک کردند و اکثرا به حوزه ها برای مسایل انتخابات رفتند. من نمی خواهم نفی کنم اما این یک بام ودو هوا و این دو منطقی صحبت کردن و این از جایی ادعای قانون بعدخلاف قانون صحبت کردن ، من فکر می کنم یکمقدار نشاندهنده کم سلیقگی خواهد بود، متشکرم .
رییس ـ حالا اجازه بدهید، نوبت من ، من عرایضم را عرض کنم و تصمیم خودم را بگیرم . من هر دو بزرگواران ، از هر دو طرف گذاشتم یکی ، دو نفر صحبت کردند. مطلبم همین است یعنی هر کدام ازعزیزان دیگر که از طرفین صحبت کنند حول و حوش همین قضیه صحبت می‌کنند یعنی حالا ممکن است یکمقداری بیشتر یا یکمقداری کمتر و نکته ای دیگر هم تذکر بدهم و آن اینکه ببینید آقایان ، یک مشکلی ما پیدا کردیم ، از یک طرف بودجه از کمیسیون تلفیق گذشته و عبور کرده و آمده برای اینکه در صحن مجلس مطرح شود حالا یک روز جلوتر یا عقبتر ما کاری به این نداریم و عبور کرده و از طرفی دیگر روز آخر جلسه جمعی از دوستان هم استعفا دادند و در رابطه با بودجه عنایت کنید آیین‌نامه اینرا دارد که مثلا وقتی دولت و رییس جمهور و یا در سابق نخست وزیر بودجه را تقدیم مجلس کرد،ده روز برای پیشنهادات است و پانزده روز برای کارهای کمیسیون تلفیق و همه کمیته ها و اینهاست و بعد برمی گردد به مجلس و این اساس بودجه می‌باشد که بودجه می‌آید و یکسری تذکرات و پیشنهاداتی وقت دارد لذا خارج از آن ده روز نمی پذیریم و کمیسیون هم سر وقت باید آن را تحویل دهد و این تحویل شده و می گوید که به مجلس می‌آید و از طرف دیگر ما در آیین‌نامه داریم ، مردمی که بیرون هستند عنایت بفرمایند همه صاحبنظر اما ممکن است چون مجلسی نیستند آیین‌نامه را نمی خوانند و آیین‌نامه برای آن‌ها مفید نیست و لازم نیست آنرا بخوانند. (حقوقدانان ، غیر حقوقدانان و مردم عادی ) و از طرف دیگر لایحه بودجه یک وضع استثنایی و یک وضع خاصی دارد که همانند سایر لوایح نیست به این معنا که در آیین‌نامه گفته شده که وقتی لایحه بودجه مطرح می‌شود همانطوریکه آقای مزروعی فرمودند، وقتی درمجلس مطرح می‌شود اولا همه روزه باید جلسات باشد غیر از تعطیلات رسمی ، ثانیا حداقل باید (4) ساعت باشد درحالیکه راجع به طرح ها و لوایح دیگر می گوید حداکثر باید (4) ساعت باشد یعنی اگرما یک روز بعد از نطق در لوایح و طرح‌های دیگر یکربع هم کار کردیم و تعطیل کردیم اشکالی ندارد و همین قدر که کار دستور را انجام داده ایم و تعطیل کردیم قانون را انجام داده ایم حالا ممکن است جایی از آن هم مساله اول ظهر و نماز و این ها... بحث آن جدا باشد. اما در بودجه می گوید حداقل باید (4) ساعت انجام بشود. این ها نکاتی است که خاصا راجع به بودجه دارد که تعطیلی ندارد و (4) ساعت باید پشت سر هم کار انجام شود و بنابراین از دستور خارج نمی شود، به شورای نگهبان می‌رود، به مجمع مصلحت می‌رود، هر کجا رفت ازدستور خارج نمی شود. این هم راجع به بودجه . از آنطرف ، استعفا راهم می گوید که در جلسه بعدی مطرح بشود. می گوید در آن جلسه ای که به رییس مجلس دادند، جلسه بعدی مطرح بشود.
ما به فصلی خوردیم که همانطور که طرفین فرمودند انتخابات ، یعنی رفتیم و چند روزی نبودیم ، حالا آمده ایم ، از یکطرف با استعفا روبرو هستیم که می گوید جلسه بعدی مطرح بشود، از یکطرف بابودجه روبرو هستیم که می گوید از کمیسیون که گذشت باید وارد مجلس بشود. یعنی با این وضع استثنایی که عرض کردم . آن درست است ، صراحت این است که وقتی داریم مذاکره می کنیم هیچ تغییر نمی توانیم بدهیم . اما دوستان ببینید! این روشن است که ما یک گیری کرده ایم . این گیری که کردیم ، ابتدا در هیات رییسه آمدیم در جلسه هفته گذشته ، هنوز هم نتیجه انتخابات اصلا مشخص نبوده است ،ببینید! سه شنبه گذشته جلسه هیات رییسه برای دستور هفته آینده داشتیم ،انتخابات هم برگزار نشده بود، بنا بود جمعه برگزار بشود. بحث شد که چکار کنیم ؟ از اداره قوانین سوال کردیم و بالا و پایین کردیم ، فکر کردیم ما این گیری که در این جهت کردیم ، شما می توانید بگویید صحیح بوده ،می توانید بگویید غلط بوده . من می خواهم بگویم ما به این نتیجه رسیدیم که روز یکشنبه (کما اینکه روزنامه ها هم اعلام کردند) ما جلسه را عادی اداره کنیم ، دو، سه نفر استعفایشان را مطرح کنند، روز دوشنبه واردبودجه بشویم . در دستور ننوشتند «روز دوشنبه »، نباید هم بنویسند، می نویسند «هفته »، اما ما اینطور تنظیم کردیم که یکشنبه استعفا و دو، سه تا نطق مطرح بشود و دوشنبه بودجه مطرح بشود. بعضی اعضا هم مثل دکتر جبارزاده ، مثل خانم جلودارزاده و مثل آقای تابش اصلا نبودند، دنبال حوزه انتخابیه یا کارهایشان بودند و بهرجهت تشریف نداشتند. تعدادمان (8) نفر بود که قانونی بود و تصمیم گرفتیم .
این نتیجه کار ما که در هیات رییسه ما تصمیم گرفتیم این کار را انجام بدهیم . بعد از آن من مورد اعتراض بعضی دوستان قرار گرفتم ، بعد گفتند آقا! شما باید بودجه را در دستور بگذارید، دیگر استعفا مطرح نمی شود، باید بماند برای بعد از بودجه . همینجا من یک پرانتزباز کنم ، دوستان ببینید! مجلس که به این (5)، (6) روز یا این (7)، (8) روز که تمام نمی شود. مجلسی هست ، بعد هم می‌آیند اگر کسی خواست استعفای خود را پس بگیرد. ما وظیفه مان است که استعفا او را دردستور بگذاریم ، حرفهایش را بزند و نماینده ها رای بدهند. همه این ها را آینده هم می‌شود یا در نطق های قبل از دستور هم می‌شود یا درانتخابات ، همین پرانتزی که باز کردم برای این جهت است . در رابطه باانتخابات حرفهایمان را زده ایم ، حرفهایمان را هم در آینده می زنیم . من خودم بیشترین فردی بودم که اعتراض داشتم ، تندترین حرف ها را زدم ،در خلال همان چند روز تبلیغاتی هم هر کجا حرف زدم ، ابتدا گفتم حق عده‌ای ضایع و پایمال شده است ، این را ما باید پیگیری و دنبال کنیم .اما مردم ! پای صندوق ها بیایید. می خواهم بگویم این را ما همیشه گفته ایم .
بهرجهت به ما اعتراض کردند که شما مصوبه تان اشکال داشته است و اینکه باید بودجه مطرح بشود ما در عین حال دیروز اینجا آمدیم وگفتیم حالا اگر شد بالاخره یک طوری نطق قبل از دستور بشود، یک استعفا هم ممکن است که مطرح بشود، جلسه تشکیل نشد، بهر علتی .از خود من که بیرون سوال کردند گفتم آقا! بعد از انتخابات ، سفر است ، مسافت ها طولانی است ، شاید به این علت نیامدند. آنجا با ضرس قاطع گفتم به این علت است . حالا بهرجهت ، دیروز جلسه تشکیل نشد. بعد من گفتم دیگر فردا صبح ما بودجه را داریم ، چون مصوبه ما این بوده که یکشنبه ، آن دستور باشد که جلسه انجام نشد و دوشنبه این دستور. من دیگر در ذهنم بود آن مصوبه را شما ممکن است بگویید غلط بوده ، ممکن است بگویید صحیح بوده . چون گفته بودیم یکشنبه آن و دوشنبه این ، یکشنبه استعفا و نطق و دوشنبه دستور، لذا از روز اول هم گفتم ، دیروز هم گفتم ، قبل از پایان انتخابات و بعد از رای گیری هم گفتم که «دوشنبه »، هر کسی هم از من سوال کرد گفتم «دوشنبه » مطرح می کنیم ،این کل قضیه .
آقای شمس وهابی یک سوالی از من کردند، این سوال را من جواب بدهم . آقای شمس وهابی ! استعفا نه طرح و نه لایحه است . استعفا... (انصاری ـ استعفا طرح است ) طرح است ؟ خیلی خوب ، ماده (94) می گوید طرح است . حالا طرح یا لایحه باشد، اما من می خواستم یک چیز دیگری را جواب بدهم . چون استعفا یک چیزی است مانند سوال ، چطور اگر شما یک سوالی کردید، ده روز بعد وزیر باید جواب بدهد! شما هم آمده اید یک استعفایی داده اید، این استعفا را رییس موظف است در جلسه بعد بگذارد. شما بیایید حرفهایتان را بزنید، موافق و مخالف هم صحبت کنند یا مخالفین صحبت کنند یا هردو صحبت کنند و رای گیری بشود. حتی تعیین هم شده که باید هم رای بدهند. بهرجهت ما اینجا گیر کرده ایم و الان این مشکل را داریم .
اما اجتهاد خود من ، نظر خود من ، دوستان ببینید! وقت حرف ها دیر نمی شود و نمی گذرد، جهان به پایان نمی رسد، وقت حرف ها فراوان است ، صحبت ها می‌شود، حرف زده می‌شود، نظر و برداشت خود من این است که ما بودجه را مطرح کنیم که مشکلی نداشته باشیم و بعد از بودجه آقایان بیایند حرفهایشان را بزنند. (امانی انگنه ـ دستور هفتگی رااجرا کنید) عرض کردم نظر من این است . حالا برای اینکه این مشکل ما حل بشود و ما می خواهیم بودجه را همینطوری که طرفین فرمودند ومن نظر خود را عرض کردم و مردم هم دارند می شنوند، اما برای اینکه مشکل ما حل بشود و...
محتشمی پور ـ از مجلس استمزاج کنید، یک استعفا در دستور قرار بگیرد و بعد از ظهر بودجه باشد.
رییس ـ این ها که جایگاه قانونی ندارد، اینکه رای ندارد، جایی ندارد که از مجلس نظرخواهی بشود. نظر خود من این است ، اما درعین حال باید با شما همکاری کنم ، شما باید با من همکاری کنید تا ما کارمان را ادامه بدهیم .
حقیقت جو ـ تذکر دارم .
امانی انگنه ـ تذکر دارم .
رییس ـ خانم حقیقت جو، خانم امانی ! اگر دوباره اجازه تذکر آیین‌نامه‌ای بدهم ، اینقدر حرف شما می زنید، مجددا من باید همینطور وارد بشوم و به حرفهای همه توجه کنم . مشکل را برای من حل کنید که ما چکار کنیم . من نظر خودم را که عرض کردم . شما یا بیایید با من همکاری کنید و همینطور که می گویم استعفا و نطق ها بعد از پایان جلسه مطرح بشود یا اینطوری همکاری کنید که بعضی دوستان هم نظرشان این بود که نطق ها انجام بشود، یک استعفا مطرح بشود و همین امروز بعدازظهر وارد بودجه بشویم . یکی از این دو تا را باید با من همکاری کنید. من نظرم را دوبار تکرار کردم و گفتم . دستور هفتگی همان است که گفتم . دستور را باید دیروز مطرح می کردیم . دستور هفتگی را که در آن نمی نویسند. در هیات رییسه تصویب کردیم ،یکشنبه آن موضوع و دوشنبه بودجه .
یکی از نمایندگان ـ اگر دستور را بخواهند جابجا کنند بایدنظرخواهی کنند.
رییس ـ ببینید! مجلس گیر کرده است ، من نظرخواهی هم نمی کنم ،اگر هم خواستید نظرخواهی می کنم . اما اجازه بدهید ما از این بن بست دربیاییم ، این مشکل را به این صورت امروز جمع بین این دو تا کنیم . هم این کار بشود و هم وارد بودجه بشویم . چون الان ما در مشکلی گیرکرده ایم ، مانده ایم ، بودجه هم هست . دوستان عزیز! هفته آینده هم عاشورا و تاسوعای امام حسین ـ علیه السلام ـ است و چند روز تعطیلی داریم ، همه باید بروند، ما باید بودجه را به یک جا و سامانی برسانیم . بودجه هم مثل سایر چیزها نیست .
تابش ـ ناطقین را دعوت کنید، از بن بست درمی آید و یک استعفا را قبول کنید.
رییس ـ آقایان ! من یقین دارم شما غیر از آن‌هایی که مثل تیپ های آقای عبداللهی و دیگران که اینجا با من کار کرده اند، (4) سال سه ماه کم ، شما دارید با من اینجا کار می کنید. من می خواهم مشکل حل بشودتا این سه ماه هم کارمان را انجام بدهیم . بخصوص هم لایحه بودجه است و وقت هم این است ، به اسفند افتاده است ، هفته آینده هم تعطیلات است .
قربانی ـ یک استعفا را اعلام بفرمایید.
رییس ـ آقای قربانی ! نمی خواهم از شما اجازه بگیرم ، می گویم اجازه بدهید این کار را به این صورت انجام بدهیم . آقای نوبخت ! اجازه بدهید این کار را به این صورت تمام کنیم و الا کارمان پیش نمی رود.ببینید! حالا دیگر دو طرف دارید با ما کم لطفی می کنید. من که اعلام کردم ... آقایان ببینید! ما باید دو جلسه جدا داشته باشیم ، مردم بدانند،من از نظر همه طرفین دارم استفاده می کنم ، ببینید! ما یکساعت جلسه رسمی بگذاریم ، جلسه را تمام کنیم و بعد از ظهر کاملا وارد بودجه بشویم ، هم بعد از ظهر و هم شب .
یکی از نمایندگان ـ بعد از ظهر وارد بودجه شویم .
رییس ـ نه ، می گویم یکساعت جلسه بگذاریم این استعفا مطرح بشود، بعد از ظهر هم بودجه را تمام کنیم . من باز هم برای بار سوم دراین مذاکرات عرض می کنم نظرم همان بود که عرض کردم ، اما خواستم برای درآمدن از این بن بست همه دوستان نظر بدهند والا مردم بدانند،ما بخواهیم آن طرف را انجام بدهیم ، یک عده از مجلس بیرون می‌روند، این طرف را بخواهیم انجام بدهیم یک عده دیگر بیرون می‌روند و مشکل ایجاد می‌شود، گیر می کنیم ، همانطور که دو روزاست گیر کرده ایم !
بنابراین حالا برای اینکه مشکل حل بشود و برای اینکه ان شاالله کار بودجه هم بخوبی انجام بشود، بعدها هم کارهایمان را انجام بدهیم ، برای همین برنامه‌ای که فرمودید یکساعت جلسه می گذاریم ، (این را شوخی می کنیم ) و معلوم می‌شود اولین کسی را که شما نقشه کشیده اید از مجلس بیرون کنید یک خانم است . اینطور که معلوم می‌شود همینجا حقوق زن ها خیلی رعایت می‌شود. خلاصه به شما که عرض کنم ما این را انجام می دهیم ، بعد هم همین امروز وارد بودجه می شویم . حالا خواهش می کنم برای اینکه بتوانیم کارمان را انجام بدهیم . همه ما هم درچارچوب قانون صحبت کنیم ، همه هم توجه کنیم و بیش از همه من نیازمند هستم ، به حرفهایمان توجه داشته باشیم ، به تبعات آن توجه داشته باشیم ، به چارچوب قانون توجه داشته باشیم ، در چارچوب قانون اساسی و قوانین عادی همه ما صحبت کنیم و برای اینکه جلسه را ادامه بدهیم یک صلوات هم ختم کنید (حضار صلوات فرستادند).
3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان : حسین انصاری راد ـ محمد کیانوش راد ـ قدرت الله علیخانی و رسول مهرپرور
رییس ـ ناطقین قبل از دستور را دعوت بفرمایید. ببینید! دو تا ناطق بیایند صحبت کنند، بعد هم استعفا را مطرح می کنیم . این را هم من می گویم ، باز از من گله مند نشوید، هر کسی صحبت می‌کند درچارچوب قانون صحبت کند، من دارم می گویم ، هم حالا و هم آینده .
میرمحمدی ـ تذکر دارم .
رییس ـ آقای میرمحمدی عزیز! با آقای قربانی ... نه اینکه آن‌ها هم راضی بودند، نظر آن‌ها هم نظر من است . دیگر به تذکر آیین‌نامه نکشیدیم . الان من خانم راکعی و خانم امانی را هم نگذاشتم که تذکربدهند، بگذارید ما دیگر اینطور حل کنیم یا اینطور حل کنیم یا بلند شویم و برویم . برای اینکه مردم بدانند، بالاخره عده‌ای بلند می‌شوند ومی روند... از گرایش های مختلف اکثریت دارند می‌گویند که تمامش کنید.
منشی (امینی ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ناطقین قبل از دستور امروز عبارتند از:
ـ جناب آقای حسین انصاری راد نماینده محترم نیشابور.
ـ جناب آقای علی نظری نماینده محترم اراک .
(که هرکدام ده دقیقه وقت دارند)
ـ جناب آقای قدرت الله علیخانی نماینده محترم بویین زهرا و آوج .
ـ جناب آقای رسول مهرپرور نماینده محترم درگز.
(که هرکدام پنج دقیقه وقت دارند)
جناب آقای حسین انصاری راد بفرمایید.
حسین انصاری راد ـ بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمدلله والصلوه علی رسوله و علی اهل البیته الطیبین الطاهرین »
«انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنهاواشفقن من ها و حمل ها الانسان انه کان ظلوما جهولا»
قبل از بحث اصلی ، فاجعه جانگداز از دست رفتن و مجروح شدن بسیاری از فرزندان مظلوم و ارجمند نیشابور و بخصوص فرماندارموفق و درستکار آقای فرهمند نکو را به ملت بزرگ ایران و مردم نجیب شهرستان نیشابور و خانواده‌های قربانیان تسلیت می گویم ورسیدگی به ابعاد فاجعه و علل و عوامل آنرا از مسوولین درخواست می کنم و نیز رسیدگی به وضعیت مسکن و تغذیه و درمان مجروحان رااز ریاست محترم جمهور سریعا مسالت می نمایم .
1 ـ بنیادی ترین حق ملت ، حق حاکمیت است که به صریح قانون اساسی هیچکس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا آنرا درخدمت منافع فرد یا گروه خاصی قرار دهد. حق قانونگذاری و نظارت بوسیله مجلس و حق اجرای قانون بوسیله قوه مجریه و حق رسیدگی به تخلف از قانون بوسیله قوه قضاییه و حق نظارت عالیه بوسیله رهبری ازآن ناشی می‌شود و نقش هر یک از این نهادها درحقیقت ایفای نقش اصل حاکمیت ملت است که بدین وسیله تحقق می‌یابد و ازهمینجاست که مجلس و رییس قوه مجریه و رهبری مستقیم وغیرمستقیم باید با رای مردم انتخاب شوند و بدون رای مردم هیچ تعین و مشروعیتی برای هیچیک از آن‌ها متصور نیست و هرگونه تزلزلی دراعتماد مردم به آنان ، مشروعیت آنان را متزلزل خواهد ساخت .
2 ـ هیچگونه تضاد و تناقضی بین اقدامات و سیاست‌های مجلس ودولت و رهبری با اراده و خواست مردم نمی تواند قانونی و مشروع شناخته شود. زیرا مشروعیت و صلاحیت هر یک از این ها برآمده وحاصل رای و اراده مردم است و اگر امکان این تضاد وجود داشته باشد، به معنای این است که رای مردم و اراده آنان در ذات خودمتناقض و نافی خود می‌باشد. به همین دلیل است که تمام نهادها وحکومت و مسوولین در نظام جمهوری اسلامی باید خود را با رای ،خواست و مطالبات مردم هماهنگ کنند و با نظرخواهی های علمی ازحصول اعتماد مردم اطمینان پیدا کنند و در مواردی لزوما به رفراندوم و آرا عمومی مراجعه نمایند و از آن هیچگاه سر باز نزنند، زیراحکومتی که مشروعیت خود را حاصل رای مردم می‌داند، حق ندارد ازرفراندوم هراسان باشد و از آن شانه خالی کند.
حق ملت در انتخاب مسوولان و با رای اکثریت و جمهور، یک اصل بدیهی در قانون اساسی است و خود یک اجتهاد اسلامی است واینکه بعضی از نظریه پردازان می‌گویند جمهوریت شرک است و ماالحمدلله از آن شرک مبرا هستیم و از رای مردم به هوس های مردم تعبیرمی کنند، برخلاف قانون اساسی ، برخلاف یک اجتهاد معتبر شرعی است که مبنای اداره کشور می‌باشد و در عین حال از نظر عقلی وواقعیت خارجی و در غیاب معجزه و وحی الهی ، غیرمعقول و غیرقابل قبول است . زیرا تعین مسوول و رهبر در بین مدعیان هیچ راهی جزرای مردم به انتخاب ندارد و ماورا آن هرج و مرج و یا استبداد است وشق دیگری امکان ندارد.
3 ـ حاکمیت ملت بالضروره مستلزم آزادی در انتخاب و مدیریت و انتخاب نمایندگان مجلس است و هرگونه دخالت و اعمال قدرت ازهر ناحیه که موجب محدود شدن انتخاب آزاد گردد و ملت را درجهت خاصی سوق دهد و انتخاب خاصی را بر آن‌ها تحمیل کند، در تضاد باحاکمیت ملت و برخلاف قانون اساسی و طبعا بر خلاف شرع است .
شورای نگهبان طبق قانون اساسی باید نظارت کند تا هیچ قدرتی درانتخابات دخالت نکند و انتخابات آزاد انجام گردد. اما شورای نگهبان برخلاف فلسفه وجودی نظارت و برخلاف معنای نظارت که هرگز درمحتوای آن استصواب وجود ندارد و قانونگذار آنرا مقید به استصواب ننموده و طبق قاعده پذیرفته شده در تمام فقه باید مطلق معنا شود ودرحالیکه سه دوره در زمان حیات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران اسمی از آن نبوده ، نظارت را استصوابی و مقید معنا می‌کند و با نفی کلمه «قانونی » از سند معتبر قانونی و استناد به اسناد معتبر خودش ،سرنوشت انتخابات را بدست گرفته و داوطلبان را انتخاب می‌کند و ردمی نماید و مردم باید از بین برگزیدگان و غربال شدگان کسانی راانتخاب کنند که قبلا بوسیله شورای نگهبان انتخاب شده اند. با این وضعیت ، آیا ملت بر سرنوشت خود حاکم است یا شورای نگهبان ؟بعلاوه نمایندگانی که همواره در معرض رد و تایید شورای نگهبان قراردارند، هرگز در مقام بیان نظریات و مصالح و مفاسد آزاد نخواهند بود وناچار در چنبره اراده و خواست شورای نگهبان قرار خواهند داشت .
4 ـ شورای نگهبان بیش از (2) هزار نفر را که اکثر آنان چهره های شناخته شده و مورد اعتماد مردم هستند و قبل و بعد از انقلاب نقش داشته اند را رد صلاحیت نموده و با اخراج رقبای اصلی ، اکثر حوزه هارا برای جناح خاص خالی کرده ، حق انتخاب شدن را از رقبا و حق انتخاب کردن را از ملت سلب نموده و بدین صورت لزوما حق حاکمیت ملت منتفی و جمهوریت نظام که اساس نظام اسلامی است نابود گردیده است .
5 ـ شورای نگهبان حدود یکهزار و چهارصد نفر از افرادی که اگر نه همه ، اکثریت قاطع آنان متدین و در بین آنان استاد دانشگاه وتحصیلکرده حوزه و نمایندگان مجلس فعلی و ادوار گذشته بسیار وجوددارد، براساس بند (1) ماده (28) «اعتقاد و التزام عملی به اسلام وجمهوری اسلامی » رد صلاحیت کرده است که به معنای حکم ارتداد وتفسیق است و باید در محکمه صالح اثبات گردد و بدون آن گناه بزرگ و از جرایم قابل پیگرد و مجازات است و در عین حال توهینی بزرگ وبدعتی بی نظیر در تاریخ اسلامی است .
6 ـ شورای نگهبان (77) نفر از نمایندگان فعلی را رد صلاحیت کرده است و بنابراین باید تمام مصوبات مجلس فعلی حداقل از زمان رد صلاحیت به بعد غیرقانونی و نامعتبر باشد و شورای نگهبان آن‌ها راملغی و غیرمعتبر اعلام نماید. با این حال آیا اصرار بر تصویب بودجه ازطرف کسانیکه قانونا این نمایندگان را صالح نمی دانند، چه توجیهی دارد؟
7 ـ من به مشایخ روحانی در شورای نگهبان و مراجع معظم عرض می کنم ، رد صلاحیت بیش از (2) هزار نفر بدون دلیل موجه ورد صلاحیت حدود (1400) نفر بدلیل عدم اعتقاد و التزام عملی به اسلام (چون هیچ قیدی در این بند نزده اند که مربوط به کدام قسمت باشد، بنابراین مطلق است ) به تمام کشور و ملت ارتباط دارد ونمونه هایی از تمام مردم ایران و بازتاب های آن قطعا در همین سطح ،گسترده است . تاریخ آنرا فراموش نمی کند و بازتاب های آنرا از نظرمعنوی و واقعی همه آنان که به شکلی بر آن صحه گذاشته و تاییدکرده اند را متاثر خواهد ساخت .
من بسیار متاسفم که از دیانت ، از اسلام ، از قرآن و از روحانیت درجامعه امروز ما و در سطح جهان برداشت چنینی شود و تصور این باشدکه نظام جمهوری اسلامی فرزندان خود را تحمل نمی کند. فرزندان متدین ،تحصیلکرده ، استاد دانشگاه و گاه تحصیلکردگان حوزه در سطح عالی (رییس ـ وقت جناب عالی تمام است ) من خیلی کوتاه دو کلمه دیگرعرض می کنم . بنابراین لازم می دانم بطور اجمال دو، سه بند عرض کنم .
اسلام دین آزادی است . «و لو شا ربک لا''من من فی الارض کلهم جمیعا افانت تکره الناس حتی یکونوا مومنین ». اسلام دین عدالت است ،حتی با دشمن «و لایجر منکم شنان قوم علی الا تعدلوا اعدلوا». اسلام دین ادب و نزاکت است در رفتار و گفتار «و لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبواالله». جوهر تعلیم قرآن و اسلام پاکی نفس از زشتی ها وپلیدیهاست «قد افلح من زکاها و قد خاب من دساها». اسلام دین صدق وامانت است «انما یفتر کذب ، الذین لا یومنون ».
روحانیت و نظام جمهوری اسلامی باید این تعلیم و تربیت را باحقیقت و واقعیت و عمل توام سازد و مزه آزادی و عدالت و پاکیزگی اخلاق و صدق و ادب و امانت و ادب در کلام و رفتار را عینا به مردم بچشاند. والسلام علیکم و رحمه الله
(تعدادی از نمایندگان ـ احسنت )
منشی (امینی ) ـ ناطق بعدی جناب آقای علی نظری هستند که وقت خودشان را به آقای کیانوش راد نماینده محترم اهواز داده اند. جناب آقای کیانوش راد بفرمایید.
محمد کیانوش راد ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام به خدمت ملت بزرگ ایران و نمایندگان محترم .
مردم شریف و نمایندگان محترم ! انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی با تمامی فراز و نشیب هایی که شما بخوبی بدان آگاهیدبرگزار گردید و علی رغم اعتراض جمع کثیری از نمایندگان مجلس به روند غیرقانونی و ناعادلانه ای که در رسیدگی به نحوه صلاحیت ها اتفاق افتاد، این انتخابات برگزار گردید. هرچند که مجموعه روسای دو قوه مقننه و مجریه و قریب به اتفاق مجریان و مسوولان برگزاری انتخابات و بیش از یکصد نماینده ملت به این امر معترض بوده و خواستار رفع خطاهای استراتژیک هیاتهای نظارت شورای نگهبان بودند و از سردلسوزی و احساس تعهد در مقابل ملت برای پاسداری از حقوق قانونی آنان معتقد بودند که می‌توان با تعویق انتخابات و اصلاح روندها بر سرجمهوریت نظام . چنین معامله‌ای را نکرد ولی متاسفانه این سخنان مسموع و مقبول نیفتاد و انتخابات برگزار گردید.
امروز تقریبا نتایج قطعی انتخابات مشخص شده است خوب است که اینک پس از انتخابات کسانیکه اعتراض نمایندگان ملت را جوسازی تلقی می‌کردند نتیجه آنرا مورد بررسی قرار دهند، ما پیش بینی کرده بودیم که باتوجه به آرایش انجام شده در تایید و رد صلاحیت ها مجلس هفتم ، مجلسی با ترکیبی بیش از (200) نفر از یک جریان سیاسی خاص خواهد بود، گفته بودیم که رقبای جدی از تفکر جریان اصلاح طلب توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده اند و از هم اکنون ترکیب مجلس چه اینکه کسی رای بدهد و یا رای ندهد معلوم است .
امروز آنان که به این پیش بینی ها با دیده تردید می نگریستند با دیدن نتایج آرا به حقانیت مواضع نمایندگان معترض بیش از پیش یقین خواهند کرد، به اعتقاد ما هیچ اتفاق شگفت انگیزی در نحوه انتخاب مردم برای مجلس هفتم رخ نداده است . نتایج همان بود که دربیانیه های مختلف معترضین بدان اشاره شده بود. تمامی تلاش های گذشته ما این بود که جریان اصلاح طلبی مناسبات غیرعادلانه رادرجهت عادلانه کردن آن در فضایی پرنشاط رقم بزند ولی بنا به دلایل بسیاری که قبلا ذکر آن رفته است جریانی خاص در کشور که خود رامتولی اسلام ، انقلاب ، نظام ، مردم و کشور می‌داند و هر قرایت و تلقی مغایر و مخالف از این امور را به دیده نوعی براندازی و ارتداد تلقی می‌کند حضور جریان پرنشاط و کارآمد اصلاح طلبی در مجلس شورای اسلامی را برنتافت و با انواع و اقسام تهمت ها و اهانت ها سعی نمودچهره این دسته از نمایندگان را ملکوک جلوه داده و آنان را مطرودسازد. غافل از آنکه حاصل این نوع عملکردها موجب رمیدن حداقل نیمی از جمهور مردم از پای صندوق‌های رای گردید و متاسفانه پس ازانقلاب و بعد از (25) سال از عمر نظام جمهوری اسلامی امروزمشارکت مردم در حساسترین و سرنوشت سازترین انتخابات کشوریعنی مجلس شورای اسلامی به حداقل خود رسیده است .
مقایسه آمار شرکت کنندگان در ادوار متعدد مجلس شورای اسلامی بیانگر صادق این امر است که جای بسی تامل دارد، هرچند که از این پس خواهند گفت در برخی از کشورها حضور (30)، (40) درصدی مردم نشانه دموکراسی است و مقبول است ولی ما تا کنون افتخار آنراداشته ایم که شکل گیری مجلس شورای اسلامی را نه با مقایسه باشاخص های دول دیگر بلکه در مقایسه با ادوار گوناگون آن مقایسه کنیم و میانگینی بیش از (60) درصد را دارا بوده است و بنابراین به حداقل رسیدن مشارکت مردم در این دوره نشانگر جدی بودن و قابل تامل بودن نگرانی های مجلس و دولت بود که متاسفانه بدان وقعی نهاده نشد.
مردم عزیز ایران ! قریب (50) درصد از شما ملت که حق انتخاب را داشته اید با حضور خود نمایندگانی را که امکان رقابت حداقلی راداشته اند انتخاب کرده اید، هر چند که در بیشتر حوزه ها تاثیر این رقابت هم از یک جریان خاص سیاسی بوده است . اینک و پس از انتخاب ،شایسته است که نتایج انتخابات در سراسر کشور را با آنچه که پیش بینی کرده بودیم مقایسه کنید، همانطور که دیدید و دیدیم در بسیاری ازحوزه ها انتخابات بی حضور رقیبانی جدی از اصلاح طلبان برگزارگردید و با حضور شما و بی حضور بخش مهمی از معترضین به روندمردم سالاری در ایران اکثریتی که انتخاب شدند تن ها از یک جریان خاص بوده اند که نه براساس رقابت در فضایی آزاد و انتخاباتی که براساس اعمال نظر شورای نگهبان در تایید صلاحیت آنان و رد گسترده صلاحیت رقبای آنان برگزار گردید.
دقت در این امر و نتایج آن بیانگر آن است که مجلسی یکدست و باویژگی های یاد شده با خطر آسیب‌های جدی فراوانی روبرو خواهد بود،مجلس آینده باید این آسیب ها را جدی بگیرد تا مجلسی فرمایشی ، آرام ،مطیع در برابر خواسته اقلیتی که به جمهور مردم یا حداقل به بیش از(50) درصد آنان توجهی ندارد تبدیل نگردد. زیرا مجلسی که نتواند ازحقوق اساسی ملت و حقوق شهروندی مردم ایران برای همه ایرانیان دفاع کند و در برابر زیاده خواهی های سیاسی قدرت طلبان و حاکمیت نقش بازدارنده و نظارتی خویش را ایفا نکند، قطعابود و نبود آن علی السویه است .
بنابراین علی رغم عدم تحقق مجلسی با سازوکارهای قانونی وعادلانه معتقدیم که برای این مجلس و ملت ما امتحانی سخت تعیین کننده در پیش است که در آینده ای نزدیک تمامی نمایندگان به تجربه محک خواهند خورد. ما معتقدیم پیروزی در انتخابات بدون رعایت قواعد و قوانین بازی هرچند صورت و چهره ای پیروزمندانه داشته باشد، پیروزی افتخارآمیزی نباید باشد ولی پیروزی واقعی آن است که از مسیرهای مشروع و قانونی طی شود هرچند که نتیجه آن بلحاظ ظاهری چندان هم راضی کننده نباشد.
«عسی ان تکرهوا شییا و هو خیرلکم و عسی ان تحبوا شییا و هو شرلکم »بنابراین اکثریت قریب به اتفاق رقبا باید بدانند که حضور خویش درمجلس هفتم را مدیون اعمال نفوذ و قدرت جریان خاصی هستند که می خواهد با حذف تنوع و تکثر دیدگاه ها و قرایت هایی که لازمه جامعه و مجلسی پویا و زنده است شان و جایگاه مجلس را به یک نهادفرودست و مطیع کاهش دهد.
آگاهی ، ایمان ، شجاعت و ایستادگی نمایندگان معترض در مقابل زیاده خواهی ها بهترین نشانه برای توفیق مجلس در طول دوران قانونگذاری در جامعه ایران بوده و خواهد بود.
ملت شریف ایران ! ما نیک می‌دانیم که از سوی دیگر نبایدبهیچوجه اجازه داد تا نیمی از جمهور مردم نسبت به امر حساس تعیین سرنوشت خویش خاموشی پیشه ساخته و با بیطرفی و انفعال و یا ابرازاعتراض با عدم شرکت در انتخاب ، بخش خاموش جامعه را با حجم (50) درصد جامعه تشکیل دهند، توجه به این سرمایه خاموش که عملکرد حاکمیت می‌تواند آنان را به فرصتی برای نظام تبدیل کند،عملا با رفتار در این دوره از انتخابات شاهد کنار کشیدن آنان از حضورو مشارکتشان بودیم که خود زنگ خطر و تهدیدی برای نظامی است که جمهوریت یکی از ارکان اساسی آن است .
عدم توجه به این امر باعث تشدید شکاف حاکمیت ـ ملت گشته وروندی خطرناک و ضربه ای اساسی بر جمهوریت نظام وارد خواهدساخت . بنابراین تجدید نظر در روش‌های قیم مابانه و محجور دانستن مردم با توزیع قدرت از طریق نهادهای مدنی در ساختار حقوقی وقانونگذاری می‌تواند جلوی این فاجعه بزرگ ملی را بگیرد.قطعاپیروزی با حذف اکثریت ملت ، استحکام و پایه جمهوریت نظام رادر پی نخواهد داشت . ما باید با مقدم داشتن خواست و اراده ملت برخواست جناحی و جریانی خویش منافع دراز مدت ملت و کشور راتامین کنیم و در صورت تعارض منافع جناحی و منافع ملی ـ منافع جناحی خود را برای ملت قربانی کنیم ، ما مفتخریم که در عین حالی که می توانستیم با اغماض و چشم پوشی از حقوق ملت منافع جناحی خودرا تعقیب کنیم ولی باتوجه به تعهد و سوگندی که یاد کرده بودیم با پای فشردن بر حقوق ملت و گذشتن از منافع خویش اولا جریان اقتدار گراو تمامیت خواه را افشا نمودیم و نشان دادیم که طرفداران واقعی مردم سالاری کیانند و چه کسانی تا آخرین لحظات از حقوق ملت دفاع خواهند نمود و ثانیا نشان دادیم که هیچگاه بر سرمنافع ملت با هیچ احدی معامله نخواهیم کرد و بر این امر مباهات و افتخار می کنیم و دراینجا قاطعانه و با صراحت اعلام می کنیم اگر همه دنیا نیز بگویند این انتخابات عادلانه ، آزاد و قانونی برگزار شده است به صراحت خواهیم گفت این انتخابات در فضایی غیر عادلانه و غیرآزاد برگزار گردید.والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
منشی (امینی ) ـ جناب آقای قدرت الله علیخانی بفرمایید.
قدرت الله علیخانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
لازم می دانم از ملت بزرگ ایران تقدیر و تشکر کنم بخاطر حضورخودشان در صحنه انتخابات که یکبار دیگر دشمنان انقلاب و دشمنان ایران اسلامی را مایوس کردند و از مردم منطقه شهرستان بویین زهرا،آوج ، شهر شال ، دانسفهان ، آب گرم ، ارداق ، حوزه انتخابیه ام تقدیر وتشکر کنم بلحاظ حضور گسترده شان و حمایت بیدریغ خودشان ازاینجانب که با رای قاطع خودشان بیش از (65) درصد آرا دوباره ومجددا به مجلس روانه کردند. اما مطالبی که امروز مطرح شد و این روزها مورد بحث قرار گرفته است لازم می دانم دو، سه جمله پاسخ بدهم .
ملت عزیز و بزرگوار ایران ! شما می دانید مراجع عظام تقلید و رهبرمعظم انقلاب و دو اصلاحگر واقعی ، فرزندان امام یعنی رییس جمهورمحترم و رییس محترم مجلس همه این ها مردم را دعوت به انتخابات کردند، برادری اظهار می‌کند انتخابات فرمایشی ، هرگز چنین نبوده است . ما ضمن اینکه معتقد بودیم و معتقد هستیم بی مهری هایی نسبت به دوستان ما روا داشته شده است مخصوصا نسبت به ریاست محترم مجلس (فرزندامام ) خیلی جفا شده است به اعتقاد من ، اما انتخابات ،(رییس ـ در رابطه با من صحبت نکن ، حرفهای خودت را بزن )انتخابات درستی بوده و (50) درصد مردم در انتخابات شرکت کردند،آنانی که مدعی هستند انتخابات فرمایشی بوده ، عزیزان و برادران !چطور در دوره ششم مجلس شما این صحبت را نکردید؟ عزیزی امروز آمد اینجا می گوید، مجلسی را می‌خواهند که دراختیار باشد.
مگر شما در مجلس ششم نمی خواستید مجلس در اختیارتان باشد؟من ضمن اینکه نه راست ، نه چپ ، روششان را هیچکدام تایید نمی کنم اما چیزی که خودتان عمل کردید چیزی که خودتان می خواستید،مجلس ششم هر که با شما نبود می خواستید طردش کنید و کمیسیونهاراهشان ندادید بلایی به سرشان آوردید، تا جایی که می توانستید. لذامن بار دیگر به شما عزیزان عرض می کنم ، شما کار را به اینجارساندید، گروهی ، اولا من در سخنرانی قبلی ام گفتم با این ردصلاحیت های گسترده مخالف بودم ، گفتم چهل نفر الان هم می گویم بااین رد صلاحیت‌های گسترده مخالف بودم اما یک سوال دارم ، آقایان !این بلا را خود شما به سر اصلاحات آوردید، به سر خاتمی آوردید، به سر رییس مجلس آوردید. (رییس ـ گفتم از من صحبت نکن ) شما بااین شعارهایتان ، مگر رییس جمهور نیامد اینجا و نگفت در جلساتتان علیه دین حرف می زنید، علیه روحانیت حرف می زنید حالا تازه متحصن شدید کسی حمایت نکرد، امروز هم می گویید که می خواهیم استعفا مطرح کنیم .
اولا استعفا سیاسی است شما نمی روید از مجلس بیرون ، اضافه برآن ، مطرح کنید! من در اینجا اعلام می کنم طرح استعفا حق شماست طبق مقررات و ضوابط ! اما اگر در استعفاها به نظام ، مقدسات ، به روحانیت ، به رهبری اشاره‌ای داشته باشید با تمام توان و قدرت من اینجا نشسته ام اول کسی خواهم بود که مقابله خواهم کرد هر چه می‌شود بشود. امروز تکلیفمان را با شما می خواهم روشن کنم .
یوسفیان ـ بنشین فرصت طلب ! (همهمه نمایندگان )
علیخانی ـ اما دو مطلب ، (رییس ـ وقتتان تمام شد) من حرفم رازدم (رییس ـ آقای علیخانی ! وقتتان تمام شد) آقای فروزنده ! (همهمه نمایندگان ) رییس بنیاد مستضعفان ! دستور بفرمایید پول چغندر کاران منطقه را (رییس ـ تمام شده ) دیگر بپردازند. آقای دولت خاتمی ! دستوربفرمایید وام زلزله زدگان مرا پرداخت کنند که پرداخت نکرده اند. ماآماده همه چیز هستیم . والسلام علیکم و رحمه الله
امانی انگنه ـ هر کسی رای مفتی بیاورد همینطور است .
منشی (امینی ) ـ جناب آقای رسول مهرپرور بفرمایید.
رسول مهرپرور ـ بسم الله القاسم الجبارین
با عرض سلام و ادب به پیشگاه ملت شریف و بزرگوار ایران و شمانمایندگان عزیز بویژه همکارانی که شجاعانه در مقابل اعمال غیرقانونی و غیرشرعی هیاتهای نظارت و شورای نگهبان ایستادند و باتحصن خویش توطیه کودتای پارلمانی را افشا کردند. مطالبم را درچند بخش به مناسبت های مختلف به استحضار ملت بزرگ ایران وهمکاران عزیزم می رسانم . ابتدا از طرف خود و همکارانم در خراسان مصیبت بزرگ مردم نیشابور را به خانواده‌های آن‌ها و تمامی عزیزان تسلیت عرض می کنم و همچنین به مردم شریف فیروز آباد که پنج نفراز عزیزانشان را در جریان اعتراض به انتخابات از دست دادند تسلیت عرض می کنم .
1 ـ در کمال ناباوری اطلاعیه شورای نگهبان را درخصوص حضورمردم در انتخابات شنیده ام و به چند دلیل بسیار متعجب شدم .
الف ـ همگان دیدند و شنیدند که هیاتهای نظارت و شورای نگهبان چگونه با نظرات غیرعادلانه و غیرقانونی جمع کثیری از داوطلبین راهتک حرمت و آنان را به گناهان نا کرده و اتهامات واهی رد صلاحیت کرده اند که هیچیک از مسوولین نظام نتوانستند جلوی این بیعدالتی رابگیرند و امروز به شیوه‌ای دیگر مجلس را به توپ بستند و امروز به ظلم و تعدی که در حق جمعی روا داشته اند افتخار کرده و اطلاعیه صادر می‌نمایند. خیر، آقایان ! اشتباه نکنید، اگر شما به قول خودتان مردم را پای صندق رای دیدید که البته ...
(درگیری دو تن از نمایندگان )
رییس ـ بفرمایید بنشینید. بفرمایید بنشینید! بروید بیرون ، هردویتان بروید بیرون ! بفرمایید بروید بیرون . شما نطقتان را بفرمایید.
مهرپرور ـ خیر آقایان اشتباه نکنید! اگر شما به قول خودتان مردم را پای صندوق‌های رای دیدید (که البته از صبح تا (6) بعداز ظهرحضوری ملاحظه نگردید ولی از (6) بعد از ظهر تا (10) شب که خودجای بحث و سوال را دارد دیدید) نه از برای قبول عمل غیر متعارف شماهاست بلکه دقیقا عین مخالفت با شما بود و از ترس اینکه افرادموردنظر شما رای نیاورند به دیگران رای دادند که اگر بررسی عمیق تری بعمل آید، رای ده درصدی نفرات شما موید ادعایم است .امیدوارم شمارش آرا تهران به روال دو روز گذشته باشد، نکندخدای ناکرده به بهانه حفظ نظام ، اصل نظام را زیر سوال ببرند که دراینصورت عمق فاجعه بیش از اول خواهد بود.
روی سخنم با شخص آقای جنتی است . من و بسیاری از کسانی راکه شما رد صلاحیت کردید می‌خواهند که مدارک مورد ادعایتان راارایه نمایید که تاکنون توجهی نکردید و جوابی هم ندادید امیدوارم روزقیامت در دادگاه عدل الهی مورد بازخواست قرار گیرید چون در دنیا به کسی پاسخگو نیستید.
آقای جنتی ! در عوض شما کسانی را تایید کردید که دسته ای از آنهااز شهرام جزایری پول گرفته بودند و دسته ای دیگر مدعی نجات اسلام و این در حالی است که در سخنرانی‌هایشان از هیچ دروغ و تهمتی پروانداشته اند و افزون بر آن وعده آزاد کردن ماهواره و رابطه با آمریکا وژاپن اسلامی را دادند، دقیقا به همان دلایلی که مجلس ششم را مورداتهام قرار می دادند و بعد از پیروزی بی رقیب در انتخابات با ساز و دهل و پایکوبی به استقبال ماه محرم رفتند و با این کار دروغهایشان بیشتربرای مردم آشکار شد و مهمتر از این ها هنوز به مجلس نیامده ، دوروزنامه ای که حقایق را می نوشتند بستند! البته هنوز اول کار است تاببینیم بعدها چه خواهند کرد؟ امیدوارم بگیرو ببندها و قتل های زنجیره‌ای و دیگر این مصیبت ها را دوباره احیا نکنند. بله معنی انتخابات آزاد را هم دیدیم .
بحث دوم ، بحث بعدی من در رابطه با دوم خرداد است که عزیزی اعلام کردند دوم خرداد چه می‌شود؟ گفته می‌شود اول اسفند، برادرعزیز! این کجا و آن کجا؟ برادر عزیز! پیروزی در رقابتی بی رقیب وحذف رقبا حماسه نیست (رییس ـ آقاجان ! با همدیگر بحث نکنید) یک استهزا تاریخی است .
بحث بعدی من در رابطه با نادیده انگاشتن قانون و مسایل شرعی وغصب املاک مردم متاسفانه آنهم با نام امام معصوم است . سالهاست مردم حوزه انتخابیه ام به همین دلیل در فقر و تنگدستی بسر می برند ومی روند که بدلیل مخاطره افتادن معاش ، معادشان بخطر افتد و بخاطراعمال نفوذهای قدرت طلبانه کانون قدرت خراسان نه قضات امنیت شغلی دارند که رای صادر کنند و نه مسوولین اجرایی توان اجرای قانون را دارند، وقتی به ریاست سازمان ثبت اسناد و عضو حقوقدان شورای نگهبان مراجعه می کنم که آقا! قانون اجرا شود، می فرماید بروید ازمقام معظم رهبری نامه‌ای بیاورید، توصیه نامه‌ای بیاورید که من بتوانم قانون را اجرا کنم .
خدایا! این مصیبت را به کجا بگویم ؟ آقای علیزاده ! شما بیاییدبجای ترس از کانون قدرت از خدا بترسید و زندگی جمعی مسلم ،مومن ، مسلمان ، کشاورز مرزنشین را بخطر نیندازید.
و اما از دستگاه قضایی ، کسی که ادعا کرد (رییس ـ وقت جناب عالی تمام است ) ویرانه تحویل گرفته ...
من سال 80 مصاحبه ای با یک روزنامه داشتم ، ادعایی کردم ،مدرک هم ارایه دادم از سال 80 تاکنون پرونده را مطرح کردند، بازگذاشتند، امیدوارم اگر قرار است تصفیه حساب کنند در دوران سه ماهه نمایندگی ام باشد تا بتوانم از تریبون خانه ملت دفاع کنم و مظلومیتم رابه سمع و نظر ملت شریف برسانم .
بعد از آنهم اگر شروع کردند، یک برادر در جبهه داده ام ، دومی رابرای اجرای عدالت در این ماه محرم آماده هستم و لباس شهادت راخواهم پوشید. (رییس ـ وقتتان تمام است ) یکدقیقه حاج آقا! اما (14)میلیارد تومان پول مردم را می برند در آنطرف آب ، فرزند فقیه به بادمی دهد، به علت عدم آشنایی با قانون (رییس ـ آقا! وقتتان تمام است )تبریه می‌شود، این ویرانه است ، آقا! این ویرانه را آباد کردی یا نه ؟(رییس ـ وقتت تمام است ) بیا این را به ملت جواب بده ! (رییس ـ وقتتان تمام است من نمی خواهم رادیو را قطع کنم ) چشم حاج آقا، حاج آقا یک مطلب دیگر هم هست ...
رییس ـ وقتت تمام است ولی بگو.
مهرپرور ـ مطلب آخر من در رابطه با یک بام و دو هواست .یکروزی شاهد بودیم شهردار منطقه‌ای را برای دادن یک کامپیوتر به دفتر امام جمعه به دادگاه کشیدند و پدرش را درآوردند، امروز میلیاردی دارند هزینه می‌کنند، خارج از وظیفه شان ، دستگاه قضایی کجا هستی به این تخلفات رسیدگی کنی ؟ والسلام علیکم و رحمه الله
(تعدادی از نمایندگان ـ احسنت )
ادب ـ تذکر دارم .
رییس ـ می خواهیم وارد دستور شویم ، آقای ادب بفرمایید.
بهاالدین ادب ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای کروبی ! بنده بند «11» ماده (23) آن بخش حقوق نمایندگان و ماده (75) را تذکر دارم ، قبل از اول اسفند، تحرکاتی درمناطق کردنشین شروع شد به نمایندگان محترم این مناطق چه قبل ازاول اسفند و چه بعد از اول اسفند تلفن‌هایی می‌شود، شایعاتی پخش می‌شود، دال بر اینکه این ها دستگیر شدند، این ها کشته شدند، این ها اعدام شدند و اخیرا هم شروع کردند به تلفن به خانواده‌هایشان به خودشان وتهدیدشان می‌کنند، امروز هم شاهد بودیم که در همین خود مجلس به حقوق نماینده تجاوز می‌شود.
شما از ما توقع دارید بیاییم اینجا بنشینیم راجع به بودجه و دیگرمسایل صحبت کنیم ، ما مصونیت نداریم ! آقای کروبی ! وقتیکه در سطح گسترده‌ای می‌گویند که آقای جلالی زاده را گرفتند، آقای فلانی را اعدام کردند، جنازه اش الان در سردخانه است ، به خانواده‌های ما تلفن می شودکه فلان ساعت ، فلان دقیقه در فلان جا می کشیمش ، اعدامش می کنیم ،من این را تذکر می دهم ، بنده از خودم و از نمایندگان کرد دارم دفاع می کنم ، از شما بعنوان رییس مجلس ، ماده (23) و ماده (24) و هیات رییسه محترم می خواهم ، آدرس را اشتباه ندهند اگر ما را کشتند، کسی غیراز آن کسانی که در این انتخابات دست رد به سینه شان گذاشته شده ازطرف ملت ، قاتل ما نیست ، یکوقت نگذارند به حساب کسی دیگر، من دارم می گویم این را از ترس نمی گویم ، ما آماده همه چیز هستیم ولی خواستم خدمتتان بگویم که آدرس غلط به ملت داده نشود، این یک .
دوم اینکه چطور می‌شود دستگاه‌های اطلاعاتی ما نمی دانند مرکزپخش این شایعه چه کسی است که بطور تشکیلاتی یکدفعه از چالدران تا ایلام پخش می‌کنند و باعث نگرانی مردم می‌شوند، به کسانی که ملت به آن‌ها رای نداده ، کردستان کمترین مشارکت را داشته ، تمام مناطق کردنشین ، همه هم می‌دانند، این مردم متولی نمی خواهند، این مردم قیم نمی خواهند، این ها معطل نیستند که بنده بگویم شرکت بکنید یا نکنید،خودشان فهیم هستند، می‌دانند (رییس ـ خیلی خوب تذکر آیین‌نامه‌ای به من بوده دیگر) ربطی هم به ما ندارد، خود ملت آگاهند، من هم از آنهامتشکر هستم که نشان دادند آگاهند، افتخار هم می کنم نوکر این ملت آگاه و صبور و فهیم هستم ، خواهش می کنم هیات رییسه نسبت به حقوق ما و مصونیت ما اقدام کند والا ما نمی توانیم در این مجلس هم حرفی بزنیم وقتی که علنا و عملا در همینجا تهدید می شویم ، خیلی متشکر.
رییس ـ عرض می کنم جناب عالی تذکر آیین‌نامه‌ای تان را دادید من هم دو کلمه عرض کنم ، شما محفوظ هستید. هیچ حادثه ای حتما برای شما رخ نمی دهد، آن نکته ای هم که فرمودید شایعات است ، خودحضرت عالی هم فرمودید شایعات است ، خوب شایعات می شودهمانطور که می گویید، شایعات گوناگونی در جامعه متاسفانه می شودحالا جامعه ما از این شایعات وجود دارد ولیکن شما مطمین باشیدان شاالله مساله خاصی قطعا نیست ، در رابطه با آزادی هم فرمودید،ببینید! شما الان همینجا امروز اینقدر بحث شده ، این حرف ها هم زده شده ، آنوقت می گویید آزادی نیست ، خوب همین بحث ها دارد می‌شود.
4 ـ تصویب تقاضای استعفای خانم فاطمه حقیقت جو نماینده محترم تهران
رییس ـ دستور را قرایت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
دستور بررسی تقاضای استعفای سرکار خانم فاطمه حقیقت جونماینده محترم تهران است . براساس آیین‌نامه ما باید متن استعفا راقرایت کنیم بعد ایشان نسبت به دفاع از تقاضای خودشان اقدام کنند.متن استعفانامه خانم حقیقت جو:
مرادی ـ تذکر دارم .
رییس ـ بعد از این است .
مرادی ـ حاج آقا! من زودتر استعفا داده بودم . اصلا گوش نمی دهم ، تو خودت پیگیری نکردی ، من را عصبانی می کنی ! اصلا تودنبال استعفا نبوده ای ، بنشین ! آقای مرادی ! بنشین من را اذیت نکن دیگر دارد حوصله من هم سر می‌رود، تو استعفایی که دادی خوب بودبیایی بگویی چرا استعفایم را وصول نمی کنید، حالا یادت افتاده ؟!بنشین ! بفرمایید! ما قانونمان است ، استعفا را می گذاریم جیبمان ، ببینیم طرف می‌آید یا نمی آید؟ شما هر روز قد بلند من را هم می دیدید، من هم قد بلند تو را می دیدم هیچوقت هم به من هیچ چیز نمی گفتید، بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای مهدی کروبی
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
سلام علیکم
نادیده گرفتن حقوق ملت و روند غیرقانونی رد صلاحیت ها توسط شورای نگهبان و بدعت آفرینی در امر نظارت بر انتخابات ، امکان برگزاری انتخابات آزاد، عادلانه و قانونی را برای دوره هفتم مجلس شورای اسلامی ناممکن ساخته است . این اقدامات غیرقانونی بگونه‌ای است که اینجانب قادر نیستم به سوگندی که براساس اصل (67) قانون اساسی یاد کرده ام عمل کنم و براین اساس به استناد مواد (92) و (93)قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و در اعتراض به هدم اساس جمهوریت نظام و تبدیل مجلس شورای اسلامی به مجلسی فرمایشی و غیرمردمی استعفای خود را از مسوولیت نمایندگی تقدیم می‌دارم ، سپاسگزار خواهم بود دستور فرمایید ترتیبات قانونی درباره استعفای اینجانب هر چه سریعتر به مرحله اجرا گذاشته شود.
با احترام
فاطمه حقیقت جو ـ نماینده تهران
این متنی که قرایت کردیم ، متن استعفای خانم حقیقت جو بود که براساس ماده (94) باید این متن قرایت می شد و بعد از قرایت این متن خود سرکار خانم حقیقت جو باید در دفاع از تقاضای خودشان به مدت حداکثر نیمساعت صحبت کنند. خانم حقیقت جو بفرمایید.
فاطمه حقیقت جو ـ بسم الله الرحمن الرحیم
«السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین »
در این ماه عزیز و در این روزهای غرورانگیز سلام می فرستم برروان پاک سالار شهیدان اباعبدالله الحسین ـ علیه السلام ـ و فرزندان و یاران باوفایش که آزادی و آزادمردی را با هیچ متاعی مبادله نکردند و جان خودرا به بهای حفظ اسلام به قربانگاه بردند و درود می فرستم به روح بلندشیرزن کربلا و اسوه مقاومت و شکیبایی زینب کبری ـ سلام الله علی ها ـ که به ما درس آزادگی و حریت آموخت و سر تعظیم دربرابر قادر متعال فرود می آورم و تمنا می جویم که ما را از رهروان راستین مکتب حسین ـ علیه السلام ـ قرار دهند.
ضمن عرض تسلیت به پیشگاه ملت شریف ایران و همکاران محترم بمناسبت ایام شهادت سالار شهیدان و یاران باوفایش از این فرصت استفاده کرده نکاتی را خطاب به مردم شریف ایران بعنوان دلایل استعفای خود بعرض می رسانم .
اینجانب فاطمه حقیقت جو متولد دیماه 1347 در جنوب شهرتهران دانشجوی دوره دکترای مشاوره ، پژوهشگر و مدرس دانشگاه‌های تهران و مراکز آموزش عالی فرهنگیان ، نایب رییس انجمن مشاوره ایران ، (10) سال سابقه در پست‌های امور تربیتی و مشاوره آموزش وپرورش ، عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت معلم و دودوره عضو شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان ،دفتر تحکیم وحدت که امروز گروهی وابسته به محافظه کاران نام آنراغیرقانونی مصادره و اینروزها اطلاعیه‌هایی پی درپی از صدا و سیمابنام این تشکل قرایت می‌کنند و همچنین عضو دفتر سیاسی جبهه مشارکت ایران اسلامی .
در ابتدای روزهای پیروزی انقلاب اینجانب (10) سال بیش نداشتم که با امید، شور و هیجان در راهپیمایی ها شرکت می کردم وامروز متاسف هستم که شاهد فاصله فراوان حاکمیت از آرمان انقلاب وامام هستم .
جمهوری اسلامی در سال 57 با ندای آزادی و استقلال اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران و با امید به شکل گیری جامعه ای آرمانی مبتنی بر فضایل اخلاقی و سیره نبوی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـدرحالی شکل گرفت که رهبر آن از حوزه علمیه ای بیرون آمد که سیاست را مذموم می شمرد.
امام ـ رحمه الله علیه ـ آمد تا با تلفیق سیاست و دیانت ثابت کند که اسلام ناب محمدی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ (حضار صلوات فرستادند) هیچ سنخیتی با تحجر، استبداد و اقتدارگرایی صاحبان کلیساهای قرون وسطایی که نهایتا دین را به حاشیه راندند ندارد. اماتحجر از درون و عناد از برون در سال‌های اخیر کوشید تا آگاهانه تصویری غیرقابل جمع از این دو بنمایش بگذارد.
متحجران و تشنگان سیری ناپذیر قدرت که از طریق و راه امام ،راهی برافزون طلبی قدرت نمی یافتند کوشیدند تا با عملکردهای غیراخلاقی ، غیراسلامی و غیرقانونی جمع اسلام و دموکراسی را به چالش بکشند و با نفی دموکراسی و مردم سالاری به اعمال قدرت آمرانه روی آورند و آنگاه مطامع نامشروع خود را با به نمایش گذاشتن تصاویر زینتی از مردم دنبال کنند، غافل از اینکه تفاسیر خشن ،غیرانسانی و غیر رحمانی آنان به انزوای اسلام نزد جوانان منتهی خواهد شد.
اصلاح طلبان در آغاز دهه سوم انقلاب با درک ایجاد زمینه‌های انحراف در مبانی ارزشی و اصول بنیادین انقلاب کوشیدند با اعمال اصلاحات در لایه های قدرت در چارچوب قانون اساسی از نظام ارزشمند جمهوری اسلامی دفاع کنند و با الهام از رهنمودهای بنیانگذار انقلاب اسلامی ثابت کنند اسلام منافاتی با دموکراسی ندارد.اصلاح طلبان کوشیدند با ارایه چهره رحمانی از اسلام ثابت کنند اسلام با حقوق بشر و حکمرانی خوب قابل جمع است ، اما نابخردان که سقف نظام را بسیار کوتاه می دیدند، نه تن ها تن به اصلاحات ندادند، بلکه نامه نمایندگان ملت به رهبری را نیز برنتافتند و کوچکترین انتقادها به دستگاه‌های زیر نظر رهبری را نیز تاب نیاوردند. اینان سقف آزادی راحریم هاله قدسی قدرت تعریف کرده که غیرقابل نقد است .
پس از یکربع قرن از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بار دیگردر حسرت آزادی بسر می بریم . هرگونه پرسشگری از نهادهای حکومتی بویژه نهادهای منسوب به رهبری در نگاه این مستی زدگان قدرت بسان جرمی به بزرگی اقدام علیه امنیت ملی تعریف می شد.
اینان در پاسخ به تلاش های منتخبان ملت که برای اصلاح در ساختارقدرت که به تداوم نظام منتهی می شد به بحران آفرینی ، سرکوب ، توهین ،افترا و اتهام زنی روی آوردند و با راه اندازی کارناوال عصر عاشورا،قتل های زنجیره‌ای ، ترور دکتر سعید حجاریان ، حمله مغول وار به خوابگاه دانشجویان و توقیف فله‌ای مطبوعات ، دستگیری روزنامه نگاران ،سیاسیون و دانشجویان ، هدفی جز تخطیه جریان اصلاحات را دنبال نکردند. توسل به ابزارهای غیرقانونی و تفسیرهای دگرگونه از قانون اساسی برای به بن بست کشاندن مجلس اصلاحات در دو بعد قانونگذاری و نظارت آیا دستاوردی جز اثبات اینکه در نظام جمهوری اسلامی میزان رای ملت نیست ، دستاورد دیگری بهمراه داشت ؟
جریان اقتدارگرا درپی اقدامات مخرب خود امروز کار را بجایی رسانده است که نشان دهد قانون اساسی بعنوان میثاق ملی دیگر قابل اتکا نیست . آن‌ها با ذبح جمهوریت قانون اساسی را بلاموضوع کرده تابه شیوه غیر مشروع حاکمیت خود را با توسل به اعمال شبه قانونی یکدست کنند.
مردم شریف ایران ! جرم مجلس ششم و اکثریت آن ، تلاش درجهت استیفای حقوق شما و تحقق فصل سوم و پنجم قانون اساسی بعنوان تامین و تضمین حقوق مردم بوده است . جرم این مجلس از آنجایی آغاز شد که بنا داشت قانون مطبوعات را بنفع ملت و کشور اصلاح کندتا رسانه‌های مکتوب با شکستن انحصار رسانه‌ای از هرگونه فساد وخودسری و استبداد جلوگیری کند.
جرم مجلس ششم وقتی سنگین تر شد که بنا داشت با وضع قانون امکان اجرای اصول متعدد و مغفول مانده قانون اساسی درباب جرم سیاسی ، تشکیل هیات منصفه ، منع سانسور، منع دستگیری ، منع شکنجه ، منع هتک حرمت و ایجاد حق دادخواهی و حق انتخاب وکیل و غیره مانع از استبداد و استثمار و تضییع حقوق ملت شود.
جرم مجلس ششم این بود که گام در راه پاسخگو کردن قدرت مطلقه برداشته بود.
جرم مجلس این بود که از تنزل رسانه ملی به تریبون یک جناح وابزار تبلیغی جریان سرکوبگر جلوگیری کند.
جرم مجلس ششم این بود که می خواست دستگاه قضایی مامن پناهجویان شود و اجازه ندهد این رکن رکین نظام به ابزار سرکوبگرمحافظه کاران تبدیل شود.
جرم مجلس نظارت بر آزادترین ، سالمترین ، عادلانه ترین ورقابتی ترین انتخابات ، انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا که درسال گذشته انجام شد، بود.
آری ، نیک می‌دانیم جرم ما این بود که می خواستیم رای شما را به کرسی بنشانیم و به همین منظور همه مرارت ها و سختی ها را بجان خریدیم و لحظه ای از حرکت باز نایستادیم و امید داشتیم که با اصرار وپیگیری مستمر بتوانیم آن‌ها را در مقابل رای و نظر شما بخضوع بکشانیم ، ولی افسوس که همه این تلاش ها سرانجامی جز جری تر کردن آن‌ها در شکستن حرمت ملت دربر نداشت .
مستی زدگان قدرت و مخالفان رای ملت با برگزاری نمایشی انتخابات مجلس هفتم به تمام دستاوردهای انقلاب پشت کرده و امیددارند با مجلسی فرمایشی بساط جمهوریت و آزادی را برای همیشه ازصحنه سیاسی کشور پاک کنند.
امروز ادعای روسای محترم قوای مجریه و مقننه و نمایندگان مجلس بر همگان روشن شده است که (190) کرسی غیر انتخاباتی مجلس فرمایشی به اشغال منصوبان ستاد ضداصلاحات درآمده است .
در دهه فجر 1379 طی سخنرانی در شهرستان قزوین گفتم شورای نگهبان با تشکیل دفاتر نظارتی در سطح استان‌ها و شهرستان ها که وظیفه اش تفتیش عقاید است بنا دارد بزعم خودشان نگذارد اشتباهی راکه در دوم خرداد و انتخابات مجلس ششم مرتکب شده اند را تکرارکنند. آنروز تاکید کردم که آن‌ها بنا دارند با تشکیل چیزی شبیه وزارت اطلاعات افراد را شناسایی ، تهدید و ارعاب کنند که حرف نزنند، حال آنکه نماینده‌ای که شجاعت نداشته باشد، نماینده‌ای که نتواند حرف بزند دیگر نماینده بودنش به چه درد مردم می خورد که البته همین سخنرانی و نطق پیش از دستورم خطاب به رهبری منجر به بازداشت غیرقانونی ام شد و بر مبنای این سخنرانی طی محاکمه ای غیرقانونی وخلاف نص صریح قانون اساسی به (20) ماه محکومیت در دادگاه بدوی و نهایتا (10) ماه حبس محکوم شدم .
امروز نه تن ها صحت ادعای اینجانب به اثبات رسید، بلکه روشن شد تشکیل دفاتر نظارتی نه تن ها برای رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان تدارک شده بود، بلکه شورای نگهبان با تعیین اکثریت قاطع کرسی ها درپی تشکیل مجلسی فرمایشی کوشید.
همانگونه که در انتخابات مجلس ششم با دوپینگ سیاسی و ابطال ناباورانه (700) هزار رای مردم تهران نمایندگی را از علیرضا رجایی سلب و فردی را جای ایشان منصوب کرد که قرار است همین فرد بافرض صحت آرای ماخوذه و با حدود (10) درصد آرای واجدین شرایط در حوزه انتخابیه اش بر کرسی ریاست مجلس تکیه زند.
مردم آگاه و بیدار ایران ! همانگونه که مستحضرید در طول عمرمجلس ششم تمام مصایب را بر جان خریدیم و لحظه ای درنگ نکردیم تا حقوق قانونی و شرعی شما را استیفا کنیم و بارها از حق خودگذشتیم ولی حاضر به مسامحه بر سر حقوق شما نشدیم . ولی اینبار باروند غیرقانونی ، غیر آزاد، غیرعادلانه و غیر رقابتی انتخابات اول اسفند، وقتی آشکارا حق انتخاب آزاد و قانونی شما سلب و مشروعیت نظام با بحران جدی مواجه شد و خطر تشکیل مجلسی فرمایشی ، ضعیف و شکل گیری آپارتاید سیاسی و خطر زایش مجدد جریان های قانون گریز،خودسر و غیر خودسر را پیش روی مردم دیدیم ، سکوت را برخود حرام کردیم و در تحصنی (26) روزه به سران نظام هشدار دادیم که جریان خودسر حق حاکمیت ملت و امنیت کشور را به مسلخ برده است . به آنان انظار دادیم که گروهی بنا را بر آن گذاشته اند که دیگر میزان رای ملت نباشد، دیگر مجلس عصاره فضایل ملت نباشد، دیگر مردم حق نداشته باشند که مستقیما نمایندگان خود را برگزینند و دیگر جمهوریت نباشد واسلام طالبانی بر اسلام ناب محمدی ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ (حضارصلوات فرستادند) ارجحیت داشته باشد.
یقین داریم و یقین دارید که این قرارها نه تن ها برای ملت ، فردایی بهتر رقم نخواهد زد، بلکه سرنوشت کشور را تیره و تار خواهد ساخت ،لذا استعفای خود را از نمایندگی مجلس ششم به پیشگاه شما تقدیم کردم و اینک اول اسفند سپری شده است ، انتخابات غیرآزاد، غیرمشروع ، غیرعادلانه و غیررقابتی برای شکل گیری مجلسی فرمایشی ،مطیع ، نظامی و امنیتی برگزار شده است و شما رساتر از همیشه موضع خود را درقبال این کج اندیشی ها روشن ساخته اید. نگرانی شما از سست شدن پایه‌های مشروعیت نظام ، امنیت کشور و مداخله خارجی مشهوداست . بفرض صحت آرا ماخوذه از (5/46) میلیون واجدین شرایط ،حدود (50) درصد واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کرده اند که البته در بعضی حوزه ها مانند ممسنی بیش از واجدین شرایط رای درصندوق ها ریخته شده ، یعنی بیش از صددرصد آرا و در بعضی ازاستان ها (95/99) درصد شرکت کرده اند.
برآوردهای اولیه ستاد انتخابات حاکی است که محافظه کاران تنهاآرا (10) درصد واجدین شرایط را جلب کرده اند و از جلب آرا (90)درصد مردم محروم مانده اند. در اکثر حوزه‌هایی که امکان رقابت وجودداشته است ، اصلاح طلبان رای ملت را از آن خود کرده اند. هرچند که در کمتر از (30) درصد کرسی ها امکان رقابت وجود داشت . گفته می‌شود (16) درصد آرا سفید به صندوق ها ریخته شده است که خودجای تامل دارد.
محافظه کاران که در (8) سال گذشته جز برمدار تخریب حرکت نکرده اند، اینبار با تابلو و شعارهای ارزشی سابق به میدان رقابت واردنشده اند، بلکه با شعار توسعه ، آبادانی ، شادبودن ، در عرصه انتخابات حضور یافتند و گفتند این ها نه تن ها آرزوی دیرینه ما بوده است ، بلکه برنامه ماست که امیدواریم حال که به آرزویشان در یکدست کردن حاکمیت دست یافته اند به آن عمل بکنند و بدنبال سرکوب نباشند.
اینجانب در نخستین جلسه مجلس ششم به اتفاق همکاران مطابق اصل (67) قانون اساسی در پیشگاه خداوند متعال اینگونه سوگند یادکردیم که نقل به مضمون آن عبارت است از: «با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می نماییم که پاسدار حریم اسلام و نگهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشیم . ودیعه ای را که ملت به ما سپرده بعنوان امینی عادل پاسداری کنیم و در انجام وظایف وکالت ، امانت و تقوا را رعایت نماییم . همواره به استقلال واعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشیم . ازقانون اساسی دفاع کنیم و در گفته ها و نوشته ها و اظهارنظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آن‌ها را مدنظر داشته باشیم ».
همانگونه که به استحضار رسید و شما بر آن آگاهید امروز چون دیگر امکان تداوم عمل به قسم نمایندگی برای اینجانب وجود ندارد،امکان دفاع از تمام حقوق قانونی از من سلب شده است و حضور درخانه ملت و مشاهده انحراف از آرمان امام و ملت و قانون اساسی دیگربرای من افتخاری محسوب نمی شود، با استعفا اعتراض خود رانسبت به روند ناصواب و غیرقانونی و غیرشرعی سال‌های اخیر توسط نهادهای انتصابی که در روند برگزاری انتخابات (1) اسفند به اوج خودرسیده بود اعلام می‌دارم . حقیر در برابر عظمت شما ملت صبور بویژه شهروندان حوزه انتخابیه ام تهران ، شمیرانات ، شهرری و اسلامشهر که به من رای اعتماد داده اند سر تعظیم فرود می آورم و از تمامی قصورها وتقصیرها در حمل بار امانتی که سپرده بودید صمیمانه پوزش می طلبم ودر پیشگاه شما و در برابر خدای یکتا سوگند یاد می کنم تلاشی اندک اما صادقانه داشتم و درحالی از مسوولیت نمایندگی استعفا می دهم که در پیش وجدان خود سربلند هستم و نمایندگی شما را در دوره‌ای کوتاه همواره برای خود افتخار می دانم .
از همکاران خود در مجلس نیز سپاسگزارم که در این دوره علی رغم همه مشکلات و سختی ها توفیق همکاری و همراهی با آن‌ها راداشته ام ، از همه شما حلالیت می طلبم و درخواست می کنم که به استعفای اینجانب رای مثبت دهید. ضمنا رسما و علنا از تریبون مجلس درخواست می کنم شورای نگهبان دلایل رد صلاحیت اینجانب را از طریق رسانه ها به سمع و نظر مردم برسانند تا خود قضاوت نمایندکه برخورد سلیقه ای شورای نگهبان و تنزل آن در حد ابزار محافظه کاران تا کجاست . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
چهارم اسفند 1382 مصادف با دوم محرم الحرام 1425 ـ فاطمه حقیقت جو
ضمنا متن قرایت شده توسط خانم حقیقت جو حرفهای اینجانبان علی تاجرنیا، سیدعلی اکبر موسوی خویینی ، رضا یوسفیان نمایندگان مشهد، تهران ، شیراز بعنوان دلایل استعفا از مجلس ششم بوده و درمهلت مقرر خود نسبت به مواضع و دلایل کامل استعفا با مردم سخن خواهیم گفت .
جمعی از اعضای فراکسیون دانشجویی مجلس
(عده‌ای از نمایندگان ـ احسنت )
رییس ـ اجازه بدهید من سه تا نکته تذکر بدهم ، بعد موافق ومخالف صحبت بفرمایند. نکته اول شما می دانید حوادثی برای مجلس رخ داد، چند نفر دادگاه رفتند، محاکمه شدند، بازجویی شدند، این چهارسال حوادثی پیش آمد. گاهی هم در مجالس قبلی هم بصورتی دیگر داشتیم ، اما کم و بیش این قضیه وجود داشته .
یکی از نمایندگانی که این حادثه برایش پیش آمد، خواهرمان سرکار خانم حقیقت جو بود. اتفاقا رهبری (خود من بودم ، هم شنیدم ،هم مستقیم ، هم با واسطه که اتفاقا) نسبت به خانم حقیقت جو سفارش مثبت کرده بود و تاکید کرده بود که در رابطه با خانم حقیقت جویکوقت چیز نشود. چون ایشان اینرا فرمودند که در رابطه با نطق ورهبری من این نکته را لازم می دانم بگویم .
در رابطه با نامه هم باز شاید این مصلحت هم نباشد من از رادیوبگویم ، اما دررابطه با نامه هم آقای رییس جمهور شاهد است ، خود آقاهست ، شورای نگهبان هست ، ایشان فرمودند «نامه‌هایی که به من نوشته شده ، در رابطه با نامه من هیچ اشکالی ندارد، تذکراتی داده اند». این هم نکته دوم که خود شورای نگهبان هم حداقل علی الظاهر این را می‌گفت ،می‌گفت راجع به نامه ها ما کاری نداریم . بابا! بیش از همه من بیش ازشما با شورای نگهبان دعوا دارم ، من که می دانم ، می خواهم بگویم حتی وقتی بحث می شد آن‌ها می گفتند نامه را درنظر نگرفته ایم . آنجا که ماعرض کردیم که قبلا مهره چینی شده بخشی از همان مهره چینی هم انجام شده ... ببینید! ما که قبلا گفتیم ، من می خواهم بگویم بدانید حتی مساله نامه را هم آن‌ها هم تاکید داشتند که ما روی نامه حرفی نداریم .
نکته سوم ، خانم حقیقت جو که من می خواهم خودش در آینده اصلاح کند، (خانم حقیقت جو! به این عرض من گوش بدهید، با ایشان صحبت نکنید) راجع به ایران و مساله طالبان . این هم به ملت ایران اهانت است ،هم به شما که عرض کنم به اسلام . ببینید! طالبان یک گروهی بود بوجودآمد، همه شما هم می دانید از کجا بوجود آمد. ایران و خصوصیات ایران و جامعه ای که مثل آقای خاتمی در راس آن است ، جامعه ای که این دانشگاه‌ها را دارد، جامعه ای که این همه متدین دارد، جامعه ای که اینهمه روحانی روشنفکر دارد، جامعه ای که در دوران خفقان خود چهره هایی مثل مطهری ، بهشتی ، روشنفکرها همه گونه حضور داشتند، دانشگاهی ،غیر دانشگاهی ، جامعه ای که اینطوری است یک نظامی که به این صورت بوجود آمده مقایسه کردن این با طالبان این کم لطفی است و من ازخواهرمان خانم حقیقت جو می خواهم خودش در آینده این نکته رااصلاح کند. اصلا مقایسه ایران ... مردم افغانستان برای ما معزز و محترم هستند، اما انقلاب اسلامی ، چهره هایی که بودند، چهره هایی که هستند،آرایی که وجود دارد، قانون اساسی که وجود دارد، این کم لطفی است .
یکی از نمایندگان ـ شما مخالف صحبت کردید؟
رییس ـ نه ، من سه تذکر دادم به خواهرمان ، این سه نکته ...
تعدادی از نمایندگان ـ تذکر داریم .
رییس ـ حالا اجازه بدهید بعد. من تذکرهای آیین‌نامه‌ای را بعددوباره می شنوم . آقایان : حدادعادل و جلالی زاده تذکر دارند. آقای مرادی هم دیگر حوصله من سر آمده بود، مشکلات من را هم می دانید،تندی کردم از ایشان عذرخواهی می کنم ، ایشان هم خواست تذکر بدهد.ما قانونمان است که استعفا را نگه می داریم و شیوه ما این بوده .بهرجهت به ایشان هم من تندی کردم معذرت می خواهم . مخالف رادعوت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ مخالف آقای انصاری هستند، بفرمایید.
ناصری پور ـ درمورد درگذشت آقای سلیم بهرامی چیزی نگفتید.
رییس ـ خانم ناصری پور! طبعا ما برنامه مجلس نداشتیم ، مامی باید مرگ همکار بسیار خوبمان نماینده محترم ساری را هم یادآوری می کردیم که حالا باز شما نظرتان باشد که در پایان من صحبت کنم . آقای انصاری بفرمایید.
مجید انصاری ـ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین
با عرض سلام و ادب به پیشگاه حضرت سیدالشهدا سرور آزادگان اباعبدالله الحسین ـ علیه الصلوه والسلام ـ و یاران با وفایش که درس آزادی و شهادت را به تاریخ آموختند و ما هرچه داریم از سیدالشهدا،از محرم و عاشورا داریم و مردم وفادار میهن اسلامی را مثل گذشته دراین ماه بزرگ به پاسداشت حرمت خون سیدالشهدا و یارانش فرامی خوانم و امیدوارم همواره ایران در زیر بیرق پرافتخار نام حسین ـ علیه السلام ـ سرافراز بماند و از اینکه در نیمه دوم قرن بیستم در دنیای خداگریزی و دین گریزی با استعانت از مکتب پاک حسینی ، انقلاب بزرگ علوی و حسینی در ایران به پیروزی رسید و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برقرار گردید، به خود می بالیم .
من علت مخالفتم را با استعفای سرکار خانم حقیقت جو عرض می کنم و قبل از این مطلب هم نظرم با استعفای دوستان نماینده ،مخالف بود به همین ادله ای که می گویم .
من نمی خواهم بطور مستوفی وارد مسایلی بشوم که ایشان مطرح کردند. مسایل گوناگونی ، رنجنامه ای بود از چهارسال گذشته مجلس ،برخوردهایی که با مجلس شد، موفقیت‌ها یا عدم موفقیت‌های مجلس واشاراتی هم به مسایل انتخابات داشتند.
دررابطه با عملکرد مجلس ، باید منصفانه قضاوت کرد. مجلس ششم مثل مجالس قبل از خود، نقطه قوت ها و نقطه ضعف هایی داشت .موفقیت‌هایی داشت و کاستی هایی . نه مجلس ششم آنگونه بود و هست که از سوی برخی رسانه ها یکسره سیاسی کار و فاقد کارآمدی معرفی شده و می‌شود، چه اینکه در این مجلس در طی نزدیک به چهارسال گذشته بیش از (470) طرح و لایحه قانونی از تصویب نمایندگان گذشته است که بیش از (270) طرح و لایحه آن در حوزه مسایل ساختاری ،اقتصادی و اصلاحات زیربنایی در کشور بوده است که ثمرات آن راامروز می‌بینیم . انبارسازی سرمایه گذاری در کشور، رشد شتابان اقتصادی ، افزایش سطح اشتغال علی رغم وجود بیکاری فراوانی که هنوز در جامعه داریم . اصلاح قوانین مالیاتی ، قوانین بودجه‌ای ، قوانین گمرکی ، قوانین سرمایه گذاری و دیگر قوانین بنفع تولید و تولیدگران وتسهیل امر صادرات غیرنفتی بگونه‌ای که امروز صادرات غیرنفتی ایران نسبت به سال 76 که نزدیک به یک میلیارد یا اندکی بیشتر بود،امروز بیش از (5) میلیارد دلار هست .
در طول این مدت ، مجلس در عرصه‌های فرهنگی ، سیاسی ،حقوقی ، اجتماعی ، مصوبات راهگشا و کارگشایی داشته است (رییس ـآقای انصاری عزیز! در رابطه با مخالفت صحبت کنید) بله ، من مخالف دارم صحبت می کنم (رییس ـ می دانم این مقدمه اش هست ، ولی ...) بله ،جناب آقای کروبی ببینید در ادله استعفا، مسایلی مطرح شد که گویی کاری صورت نگرفته یا اینجور مطرح شده ، به من اجازه بدهید به ادله خودم ادامه بدهم .
بهرحال مجلس ششم ، مجلس دارای موفقیت‌هایی بود ولی سرکارخانم حقیقت جو، مسایلی را بعنوان جرم مجلس ششم شمردند که بنظرمن همه مطلب نیست . مجلس ششم کاستی هایی هم داشت . ما منصفانه باید قضاوت بکنیم ، بنده خودم بعنوان یکی از نمایندگانی که فکرمی کنم می پذیرید که نماینده کم کاری در مجلس نبودم و در یکی ازکمیسیون های مهم مجلس هم بودم ، باید اذعان کنم که مجلس ششم می‌توانست کارهای بزرگتری هم بکند. مجلس ششم می‌توانست درعرصه هایی که دغدغه اصلی مردم و زندگی و معیشت مردم هست گام‌های سریعتر و بلندتری بردارد، اینکه گفته شده همه همت اصلاح طلبان در مجلس شورای اسلامی مصروف اموری شد که به بن بست رسید، چندان به واقع منطبق نیست .
در عرصه‌هایی که اشاره کردم گام‌های اصلاحی بزرگی بود،کمیسیون برنامه و بودجه (114) ماده برخی مقررات مالی دولت راتصویب کرد، به هیچ بن بستی هم برنخورد. برخی از بن بست های ایجادشده هم طبق روال عادی بن بست شکنی شد و نهایتا در مجمع تشخیص مصلحت به تصویب رسید. اگر تعداد طرح ها و لوایحی که با مشکل مواجه شد را در مقایسه با طرح ها و لوایح مصوب بگذاریم ، تعدادبسیاری اندک است ، گرچه محتوای بعضی از آن‌ها مهم است ولی من تصور می کنم فقدان استراتژی در حرکت و نامناسب بودن تاکتیک ها،موجب شد که هاله‌ای از سوظن میان مجلس و شورای نگهبان ایجادشود که طرفین با عینک بدبینی به یکدیگر نگاه کردند و انسداد نسبی در برخی از حوزه‌های قانونگذاری بوجود آمد که اگر با تدبیر درست ترعمل می شد می‌توانست اینگونه نباشد و همچنین در مجلس ششم کمیسیون ها می توانستند با اختیاراتی که آیین‌نامه جدید به آن‌ها داده بوددر حوزه اعمال نظارت بر دستگاه‌های مختلف جدی تر و فعالتر عمل بکنند. گرچه کمیسیون‌هایی مثل کمیسیون اصل نود تلاش زیادی کردندولی من فکر می کنم این کمیسیون ها و حوزه نظارت مجلس می‌توانست حقوق همه ملت و انواع حقوق را مدنظر قرار دهد نه یک نوع حقوق ونه یک قشر خاص و حتی یک فرد خاص . من فکر می کنم سهم اشخاص یا برخی مسایل در مجلس ششم از حیث توجه و نیز بی توجهی به سهم بیشتر و جمعیت‌های بیشتر مغفول ماند.
بهرحال من می خواهم بگویم در بحث ارزیابی مجلس ششم اگروارد می شویم جا دارد که منصفانه عمل کنیم . من بعنوان فرد مطلع ازاین مجلس و سه دوره قبل از آن که حضور داشتم ، دعوت می کنم دوستان را به یک برنامه نقادانه منصفانه نسبت به مقایسه مجلس ، هم نقاط قوت گفته شود که مردم در جریان قرار بگیرند، هم نقاط ضعف تامجلس هفتم بتواند از این نقاط قوت و ضعف ، زمینه ای را برای کارخودش فراهم بکند.
در رابطه با انتخابات هم که سرکار خانم حقیقت جو یکسره آن رافرمایشی ، غیرقانونی ، غیرشرعی ، غیرمردمی و غیرآزاد معرفی کردند،بنظر من این هم زیاده روی در گفتار بود. من می پذیرم که نسبت به ردصلاحیت بسیاری از داوطلبان اعم از نمایندگان موجود و افراد بیرون از مجلس ، جفا شد و بنده هم به سهم خودم همپای رییس جمهورمحترم ، رییس محترم مجلس و دیگر خیرخواهان ، کاری که از دستمان درجهت استیفای حقوق این عزیزان برمی آمد فروگذار نکردیم وهم اکنون نیز معترض هستم به بسیاری از رد صلاحیت ها که مستند به قانون نبود، اما اینکه همه انتخابات دوره هفتم را با شرکت نزدیک به (60) درصد از مردم ایران فرمایشی قلمداد بکنیم ، من تصور می کنم این اهانتی خواهد بود به مردمی که قبلا به ما رای داده اند. در دوره ششم اگر اشتباه نکنم ، مجموع شرکت کنندگان در انتخابات مجلس ششم نزدیک به (65) درصد مردم ایران بودند. حالا هم من آمار دقیق را ندارم ولی آنطور که گفته می‌شود بین (55) تا (60) درصد هست . آیااگر این آمار درست باشد با کاهش مثلا (10) درصدی یا (8) درصدی ،می‌توان ادعا کرد که یکباره انتخابات فرمایشی و غیرمشروع وغیرقانونی است ؟!
فرمودند در هیچ حوزه‌ای رقابت سالم نبوده است . من بعنوان فردی مطلع از استان کرمان که اهل آن استان هستم ، اخبارش را بیش ازاستان های دیگر سراغ دارم ، در شهر کرمان در تاریخ (7) دوره انتخابات مجلس یکی از آزادترین و رقابتی ترین انتخابات برگزار شد و مردم هم شرکت کردند بهردلیل که جای ارزیابی آن نیست ، رقبای سیاسی جدی ما رای آوردند و ما هم کاندیداهای دیگری داشتیم ، از آن‌ها حمایت جدی کردیم . البته در برخی از حوزه‌های استان هم داوطلبان وکاندیداهای جریان اصلاحات رای آوردند. در برخی حوزه‌های دیگرهم به همین صورت بوده است . در تهران مشکلات جدی وجود داشت که در جای خود چون هنوز وقت ارایه شکایت از انتخابات به شورای نگهبان وجود دارد من نمی خواهم وارد این مسایل بشوم و فضایی بسازم . طبعا اگر کاندیداها یا ستادهای انتخابات در تهران شکایت داشته باشند در موعد قانونی شکایت را خواهند داد، خود بنده هم شکایات و حرفهایی دارم که به مراجع قانونی ارجاع خواهم داد، ولی اینکه ما یکباره (مزروعی ـ حاج آقا انصاری گفتند 30 درصد جامعه فضای رقابتی بود) بله ، بسیار خوب ، بهرصورت من فکر می کنم نمی توان بگونه‌ای قضاوت کرد که جامعه ما را از مسیر انصاف وقضاوت منصفانه خارج بدانند. در عرصه تبلیغات ، در برخی مداخلات ، در برخی مسایل ، اشکالات جدی وجود دارد و من هم ازهمین تریبون درخواست می کنم هم از کاندیداها، هم از مردم ، هم ازستادها که نارسایی ها را منعکس بکنند، هم به مراجع قانونی ذیربط وهم به رییس جمهور محترم بعنوان مجری قانون اساسی و رییس جمهورمحترم هم درخواست می کنم بطور جد مساله را پیگیری کنند اما من ازچیزی که در چهارسال گذشته در مجلس رنج برده ام امروز رنجنامه خودم را می خواهم عرض کنم .
تریبون مجلس باید تریبون امید، انصاف و اخلاق در جامعه باشدو اگر قرار است اقلیت و اکثریت سخنی بگوید، از سر انصاف بایدبگوید. بارها و بارها از این تریبون ، دو جریان افراطی از دو زاویه متفاوت ، چهره نورانی نظام جمهوری اسلامی ایران را چهره ای بسیارتاریک و غیرقابل دفاع معرفی کرده اند که این جفایی به امام ، شهیدان ونظام و خانواده شهیدان و مردمی است که هنوز وفادار به این نظام مانده اند و در صحنه هستند. ما انتقادات خودمان و قسمت خالی ظرف را با شفافیت و شجاعت باید بگوییم . بنده هم نه از کسی هراس دارم وحداقل کسانیکه شیوه پارلمانی و نمایندگی بنده را می‌دانند سراغ دارندمواردیکه برخلاف مسیر کلی مجلس براساس تکلیف شرعی آنجایی که احساس می کردم حقوق مردم اقتضا می‌کند حرف زدیم ، صحبت کردیم و این شیوه را حتی در مجلس خبرگان هم ادامه دادم . اما چرا مابه یکباره در یک قضاوت همه دستاوردهای آزادیخواهانه و نظام مردمسالار را سیاه و تیره جلوه بدهیم و قضاوتی نادرست را از روندکلی نظام ارایه بکنیم ؟
درخصوص اینکه فرمودند ما نتوانستیم در چهارسال گذشته درمجلس حرف بزنیم ، من یک آماری را استخراج کردم متاسفانه همراهم نیست ولی در مجلس ششم به اندازه حداقل دو دوره کامل مجالس قبل ، فقط ما تذکر قانون اساسی و تذکر آیین‌نامه‌ای داشتیم که این تذکرات از دید من خلاف آیین‌نامه و خلاف قانون اساسی بود ولی باب شد! بسیار از روزها مجلس ساعت (30/9) یا (10) وارد دستور شد،بعد از چهار نطق قبل از دستور، دستورات متعددی تحت عنوان تذکرداشتیم و حرفهای شدیدی هم زده شد. مطمینا سخنانی که در مجلس ششم در نقد حاکمیت در عالیترین سطوح تا پایین ترین سطوحش صورت گرفت ، چه در قالب نامه‌هایی که به مردم نوشته شد، به رییس جمهور نوشته شد یا بیانیه هایی که صادر شد و چه در قالب نطق های قبل از دستور و تذکرات و دیگر مسایل ، بی تردید از اول تادوره ششم بی سابقه بوده است . بسیار شفاف ، بسیار آزاد صحبت شد،اما اینکه سرکار خانم حقیقت جو فرمودند چون الان دیگر امکان عمل به سوگند نمایندگی و انجام وظیفه نمایندگی نیست ، من از مجلس استعفا می کنم ، خانم حقیقت جو! مجلس شورای اسلامی ، مجلس ششم ، تقریبا دو دستور عمده دارد، یکی لایحه بودجه است که ازامروز شروع می‌شود، آیا شما در رابطه با لایحه بودجه امکان انجام وظیفه ندارید؟ اصولا آیا جریان اکثریت مجلس چه مقدار همت خودش را مصروف بهینه سازی بودجه کشور در مجلس ششم کرد؟ چه تعداد پیشنهاد واصل شده است ؟ ما تا تعطیلات عاشورا، لایحه بودجه را داریم . بعد از لایحه بودجه هم کمیسیون ها طبق آیین‌نامه باید برنامه توسعه چهارم را مورد بررسی قرار بدهند. برنامه توسعه چهارم هم سندپنجساله رشد و توسعه کشور است . هم کمیسیون ها می‌توانند حضورفعال داشته باشند هم حدود (15) تا (20) روز جلسه علنی به مهمترین قانون خود که قانون برنامه توسعه چهارم است باید بپردازد و عمده وقت مجلس بعد از تعطیلات فروردین صرف بررسی لایحه برنامه پنجساله چهارم خواهد شد. آیا سرکار خانم حقیقت جو احساس می کننددر بررسی لایحه برنامه چهارم نمی توانند از حقوق مردم دفاع بکنند؟من بعنوان خدمتگزار شما در کمیسیون برنامه و بودجه و مطلع ازبرنامه توسعه چهارم ، عرض می کنم اگر نمایندگان محترم چه آنانکه رای آوردند، چه آنانکه نیاورده اند، می‌خواهند یک باقیات الصالحاتی درپایان مجلس ششم از خود به یادگار بگذارند و در وجدان خود احساس کنند برای کشور و مردم کاری کرده اند، بهترین بستر آن ، قانون برنامه توسعه چهارم است . چه اینکه این قانون یک برش از سند چشم انداز(20) ساله کشور هست . سندی که با افتخار باید گفت دولت جناب آقای خاتمی تدوین کردند. زحمت فراوانی کشیدند و پیشنهاد دولت باجرح و تعدیل در مجمع تشخیص مصلحت تصویب و نهایتا توسط رهبر معظم انقلاب تایید و ابلاغ شده است . مجلس ششم نباید زحمت بزرگ دولت جناب خاتمی را در تدوین برنامه توسعه چهارم ناکام بگذارد، برنامه توسعه چهارم بر مبنای سند چشم انداز، مسیر آینده ایران را در عرصه‌های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و روابط بین‌الملل ، شفاف مشخص کرده است .
من استدعا می کنم از همین تریبون از همه نمایندگان که از همین امروز بطور جد مساله رسیدگی به برنامه توسعه چهارم را در دستور کارشخصی قرار بدهند، مطالعه کنند، پیشنهاد بدهند. از دانشگاه‌ها وفرهیختگان هم دعوت می کنیم که مشارکت کنند و کمیسیون‌های مجلس را یاری کنند در اینکه این قانون را به خوبی تصویب کنند، کامل کنند وبه صحن مجلس بیاید.
بنابراین ، این سخن سرکار خانم حقیقت جو که در باقیمانده مجلس نمی توانم به سوگند نمایندگی عمل کنم ، وضع تازه‌ای پیش نیامده ! این وضعیت از دوسال قبل هم بود و مساله استعفا هم از دوسال قبل مطرح بود، چرا در آستانه انتخابات ؟! چرا بعد از انجام انتخابات ؟! چرادر آستانه تصویب دو سند مهم اثرگذار در سرنوشت مردم ایران ، لایحه بودجه و برنامه توسعه پنجساله ؟! من حداقل خودم نسبت به انتخاب زمان استعفا هیچ توجیه نیستم ، اگر واقعا سرکار خانم حقیقت جو ودیگر عزیزان از دوسال قبل ، از سه سال قبل به این نتیجه رسیده اند که نمی توانند از حقوق مردم به درستی دفاع بکنند بهردلیلی که دارند وتوضیح هم داده اند، آیا بهتر نبود سه سال قبل ، دو سال قبل استعفامی کردند تا مردم نمایندگانی را از دید خودشان به مجلس بفرستند که آن‌ها معتقد هستند می‌توانند از حقوق مردم دفاع بکنند. ما حق نداریم کرسی نمایندگی مجلس را که امانت مردم است یک روز تعطیل بکنیم ،بگذاریم . از دوحال بیرون نیست یا تا امروز این کرسی نمایندگی امکان دفاع از حقوق مردم را داشته است که در سه ماه باقیمانده هم این امکان وجود دارد، یا از دوسال قبل ، سه سال قبل ، دوستان به این جمع بندی رسیدند که این امکان وجود ندارد، معطل گذاشتن این کرسی های وکالت مردم و امانت مردم بی وجه است . اما اجازه می خواهم با کمال صراحت و صداقت به همکاران و به مردم ایران عرض کنم علی رغم خون دل سنگینی که ما خوردیم و می خوریم ، علی رغم نامهربانی های زیادی که بوده است و هست ، علی رغم نارسایی‌هایی که بنده بیش ازهمه نمایندگان محترم حداقل در عرصه نارسایی‌هایی که شورای محترم نگهبان بلحاظ ساختاری در تطبیق قوانین با شرع و قانون اساسی و در نظارت بر انتخابات و تفسیر قانون اساسی دارند حرف زدم ، مطلب نوشتم ، خدمت شورای نگهبان رفتم ، التماس کردم ، نامه نوشتم و مستندات و اسناد این ها هست ، هم در مجلس ، هم در شورای نگهبان ، حتی ملاقات های عدیده ای با مسوولین ارزشمند و عالیرتبه کشور هم در این زمینه ها داشته ام ، هرگز سخن من به معنای دفاع ازنامهربانی ها نسبت به مجلس ششم نیست ، تبلیغات سو نیست ،فشارهای وارده بر مجلس ششم نیست ، اما عرض می کنم شجاعت همیشه در این نیست که فقط و فقط یک گزینه انتخاب شود و آن گزینه فریاد و اعلان اینکه مردم ! ما نمی توانیم و ناتوانیم . مردم ما را برای این امر انتخاب نکرده اند. مردم نمایندگان را انتخاب می‌کنند که آن‌ها به وکالت از آن‌ها ببینند، بشنوند، فکر کنند، زجر بکشند، زحمت بکشند،از میان ده ها کوره راه بن بست نما، راه خروج کشور و مردم را پیدا کنند،خود خارج شوند و راه را برای مردم هم بنمایانند.
در همین مجلس ، در مواقع مختلف ، موارد عدیده ، ما توانستیم بارایزنی ، با صحبت ، با صبر، با حوصله ، با تعامل ، راه‌های مسدودشده رادر برخی عرصه ها بگشاییم و گشودن این راه ها امروز به روی مردم خیرات عظیمی داشته است که من به بعضی از آن‌ها اشاره کردم ، از جمله مساله قانون سرمایه گذاری بود. از جمله خصوصی سازی بود. دوستان که می‌گویند هیچ تاثیری نداشته است ، نفس تریبون مجلس درآگاه سازی جامعه موثر بوده ، حرکت دولت موثر بوده ، امروز فضای سیاسی کشور، همانطوریکه خود خانم حقیقت جو هم اشاره کردندکسانیکه در گذشته شعار و منش و روش دیگری را داشتند امروزاحساس می‌کنند نتیجه اصلاحات واقعی بگونه‌ای شده است که ناگزیرند در چارچوب شعارهای جدید، حرفهای تازه ، قانون های جدیدحرکت بکنند و مسیر قانونگرایی را حداقل ادامه بدهند. لذا من باعذرخواهی از خانم حقیقت جو و سایر همکاران مستعفی عرض می کنم مجلس ششم روزهای زیادی از عمرش باقی نمانده ، مردم هم انتخاباتی کردند، مجلس هفتم هم شکل خواهد گرفت ، با همه گلایه ها و اشکالاتی که ممکن است وجود داشته باشد ولی حداقل خوب است دوستانی که ،هم نمایندگان و هم مطبوعات نسبت به انتخابات می‌خواهند قضاوت بکنند، اطلاعات دقیق میدانی را جمع آوری بکنند و منصفانه قضاوت بکنند. آنجایی که حقیقتا رقابتی نبوده بگویند آنجا رقابت نبوده اما درحوزه هایی که رقابت بطور نسبی وجود داشته ، حالا بهردلیل ، شمابفرمایید تبلیغات مسموم یا ضعف تبلیغات ما یا ضعف اطلاع رسانی ما یا ضعف عملکرد ما، مردم به ما اقبال نکردند، نباید مردم را، کشوررا، همه چیز را به باد اتهام بگیریم که اتفاقی افتاده . لذا من خیلی امروزبا خودم کلنجار رفتم که در این مقطع این سخن را بگویم یا نه ، اما خودرا در پیشگاه خدا، در پیشگاه امام و در پیشگاه شهیدان و شهیدان خودمان که همه شما تمثال مبارکشان را می بینید، شهیدان مجلس وخودم را واقعا در محضر شهیدان احساس کردم ، نمی توانم از این شهادتنامه تاریخی در مجلس بگذرم . مجلس می‌آید، می‌رود و خیلی هاآمدند و رفتند و دنیا هم مثل مجلس گذران است و روزگاری بایدپاسخگوی گفتار و رفتارمان باشیم .
من از خانم حقیقت جو درخواست می کنم استعفایشان را پس بگیرند و از فرصت باقیمانده برای خدمت به مردم در این دو سند مهم ،سند برنامه و بودجه فعال شوند. اگرچه پیشنهاد هم بدهند که پیشنهاداتشان به نفع مردم تصویب بشود، مطمینا از عمر سیاسی شان در مجلس ، گامی بنفع مردم علاوه بر گام‌های خوب قبلی شان برداشتند.از خداوند می خواهیم این نظامی که به قیمت خون صدها هزار شهید به ثمر نشسته است و با قیمت خون دل پیر مرادی مثل امام به ثمر نشست که سیمای او، سیمای پیغمبران را به یاد می‌آورد و راه او راه علی وحسین بود، انقلابی که هنوز خانواده شهیدان قلبشان برای او می تپد ودر تمام جهان ، نارسایی‌های درون ایران نارسایی جهان اسلام تلقی می‌شود، مسلمانان حوادث ایران را با دقت تعقیب می‌کنند، حوادث ایران قلب یک میلیارد و دویست میلیون مسلمان جهان را یا خشنودمی کند یا نگران می‌کند. امیدواریم این نظام ، پویا، توانا، در ادامه راه همیشه جاوید امام به پیش برود و نارسایی‌های موجود هم با رعایت تقوا،با رعایت خردورزی ، با کنارگذاشتن حب و بغض های شخصی ، با وحدت ملی ، ما بتوانیم امانتی را که خدا و مردم به ما سپرده اند بنحو احسن انجام بدهیم و در پیشگاه خداوند روسفید باشیم . والسلام علیکم و رحمه الله
رییس ـ متشکر، وقت داریم دیگر؟
منشی (جبارزاده ) ـ خیر حاج آقا! تمام شد.
رییس ـ خیلی خوب ، بعضی دوستان دیگر، مثل آقای قربانی می خواستند صحبت کنند در مخالفت استعفای سرکار خانم حقیقت جو،دوستان دیگر می خواستند صحبت کنند، موافق هم نمی توانست صحبت کند. لذا از اینکه وقت تمام شد از این دوستان عزیز عذرخواهی می کنیم ،حالا موسم رای گیری است . آنوقت یادتان باشد، چون ما می خواهیم هم بودجه را بررسی کنیم ، هم همه قضایا تمام بشود، دو سه تا تذکر داریم ،خواهش می کنم بنشینید، وضع ما را بهم نزنید تا این تذکرات هم داده شود، من یک تسلیت هم به مردم شریف ایران ... دو سه تا مساله هست ،عرض کنم و یکمرتبه با هم می رویم .
منشی (جبارزاده ) ـ سه تا کارت در خدمت نمایندگان محترم توزیع شده ، کارت کبود، سفید و زرد. موضوع استعفای خانم حقیقت جو مطرح است . موافقین با استعفای خانم حقیقت جو کارت سفید، مخالفین کارت کبود، ممتنعین کارت زرد را داخل گلدان می ریزند. یکبار هم تکرار می کنم سه تا کارت هست ، کارت سفیدموافقت با استعفای سرکار خانم حقیقت جو، کارت کبود مخالف استعفا و کارت زرد حکم ممتنع خواهد داشت .
رییس ـ درها را ببندید، کسی بیرون نرود، من می خواهم تذکربدهم ، حضار 200 نفر...
حقیت جو ـ تذکر دارم .
رییس ـ خانم حقیقت جو! می گویم ، می گویم تذکرتان را کوتاه بدهید، صبر کنید، بگذارید حالا رای گیری بشود. شما و آقای دکترحدادعادل ، آقای مرادی اینهاتذکر دارند، حالا ببینیم در رابطه ... چون ما حالا می خواهیم مسایل مان را تمام کنیم ، وارد بودجه بشویم .
منشی (جبارزاده ) ـ گلدان ها را خدمت نمایندگان ببرید. ضمناکارت هایی که دیروز داده شده ، آن کارت ها باطل هستند، کارت (555)امروز توزیع شده ، آن معتبر خواهد بود.
(اخذ رای با ورقه بعمل آمد و نتیجه پس از شمارش اعلام گردید)
رییس ـ آقای مرادی ! چون نوبتی هم که باشد اول شما و بعد هم آقای حدادعادل ، چون آنموقع گفتم تذکرتان برای بعد، حالا بفرمایید.
احمد مرادی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رییس ! تذکر اول من ماده (77) است ، البته باتوجه به احترامی که بنده برای حضرت عالی قایل هستم آنرا به خودحضرت عالی واگذار می کنم و نمایندگان محترمی که در مجلس حضوردارند، امیدوارم که اصلاح بفرمایند.
دوم : ماده (182) است ، درصورتیکه نمایندگان مجلس نسبت به اجرای آیین‌نامه داخلی مجلس تخلفی را که مربوط به همان جلسه باشدمشاهده نمایند حق دارند بدون خروج از موضوع حداکثر ظرف (5)دقیقه تذکر دهند. چنانچه رییس تذکر را وارد تشخیص داد موظف است به آن ترتیب اثر دهد.
ماده (92) ـ هر نماینده که اعتبارنامه او بتصویب رسیده است ،می‌تواند از مقام نمایندگی استعفای دهد.
ماده (93) ـ نماینده تقاضای استعفا مدلل خود را بعنوان رییس مجلس می نویسد و از رییس مجلس آنرا در اولین جلسه علنی و بدون قرایت متن اعلام و در دستور هفته بعد می‌گذارد. در آیین‌نامه نیامده است نیاز به پیگیری بعدی هم دارد!
ماده (17) ـ من بعنوان عضو هیات رییسه ... که این مال شماست وقسم و سوگند یاد کرده اید که رعایت بیطرفی را داشته باشید.
جناب آقای کروبی ، ریاست محترم مجلس ! هر چند اینجانب به دیانت ، صداقت و عدالت جناب عالی اعتقاد کامل دارم ولی همانطورکه جناب عالی و همکاران محترم و آحاد ملت ایران استحضار دارنداینجانب در تاریخ بیست و چهارم دیماه 1382 در اعتراض به عملکردشورای نگهبان درخصوص رد صلاحیت گسترده داوطلبان نمایندگی مجلس و نه نمایندگان مجلس و تضییع حقوق برخی از آزادی‌های قانونی مردم و ادامه روند موجود، طی نطق قبل از دستور (جناب آقای رییس !با شما هستم ، گوش کنید!) بعنوان اولین نماینده از سمت نمایندگی مجلس استعفا دادم ولی متاسفانه تاکنون سیر قانونی آن طی نشده است و هنوز هم طی پیگیری‌های اینجانب می‌گویند اعلام وصول نگردیده است . در حالیکه بقیه همکاران محترم اینجانب که در تاریخ دوازدهم بهمن ماه 1382 در یک حرکت تاریخی استعفا خود را تقدیم داشتند، در همان جلسه اعلام وصول شد ولی پس از گذشت حدودبیش از (40) روز هنوز استعفای اینجانب را اعلام وصول نفرمودید واین حق ضایع شده ، نه تن ها حق من ، بلکه متعلق به همه موکلین اینجانب در شهرستان چناران و بخش طرقبه مشهد و کل مردم کشوراست که امروز منتظر بوده و هستند تا همانطور که روزی نماینده آنهابرای حفظ حقوق و دفاع از آزادی‌های مشروع و قانونی آن‌ها به مجلس آمدو طی دو دوره قانونگذاری مسوولیت را بردوش کشید، امروز نیز بخاطراحیای مجدد همان حقوق و آزادی‌های قانونی که مورد تعرض جدی واقع گردیده است و نمی خواهد در مجلسی بماند که دیگر توانایی انجام وظایف قانونی خود را ندارد، استعفای خود را تقدیم نمایندگان و ملت بزرگ ایران نماید و این افتخار را نصیب مردمی شایسته و سرافراز نمایدکه رسم آزادی و آزادگی را از مولای خود حضرت امام حسین ـ علیه السلام ـ ویاران با وفایش که در آستانه سالروز شهادت آن حضرت هستیم آموخته اند (رییس ـ وقتتان تمام شد) لذا از حضرت عالی تقاضا دارم مطابق با ماده (93) آیین‌نامه داخلی نسبت به طی مراحل قانونی استعفای اینجانب اقدام بفرمایید. والسلام علیکم و رحمه الله
رییس ـ آقای مرادی ببینید! حالا عرایض بنده ، یکی ، یکی . آن روزی حضرت عالی استعفا دادید، استعفا را شما قبول دارید که درخلال نطق نمی دهند، شما آمدید نطق کردید، استعفا دادید، من می‌توانستم همانجا جلو شما را بگیرم ، براساس آیین‌نامه ، بگویم شمانطقتان را بکنید اما استعفا را باید به من بدهید، اما من در عین حال برای اینکه خبرنگاران ، عزیزان بدانند من می‌توانستم بگویم آقا! شماهر چه می توانید نطق بفرمایید، هر چه صلاح می دانید در چارچوب قانون ، اما استعفایتان را به من باید بدهید، من باید وصول کنم ، من چیزی عرض نکردم ، این نکته اول .
نکته دوم ، بنای ما بر این است ، هم این دوره هم دوره‌های قبل همیشه آشنا بودیم ، بر اینکه افرادی بیایند استعفا بدهند، می خواستندبروند، حالا بعلل گوناگون بود، ما همیشه بنایمان بر این بود که استعفارا رایزنی کنیم ، کدخدامنشی کنیم ، نگذاریم به استعفا بینجامد،انگیزه ها هم گوناگون بوده در این بیست و چهار سال ، حداقل دوازده سال آنرا من بوده ام ، هشت سال نبودم ، اما بنای مجلس بر این بوده که استعفا را می‌گرفته ، نگه می داشته ، بلکه طرف از استاندار محل ، ازحوادث منطقه ، از حوادث تهران ، از حوادث مجلس برایش پیش آمده برگردد. این هم معمول ما بوده است ، این نکته دوم .
نکته سوم که به خود بنده و جناب عالی برمی گردد، من گفتم بگذارید تذکرتان را بعد بدهید، با همه مقدماتی که انجام شده بود، آنچه مسلم است من هم یک انسان هستم ، آخر چقدر می توانم تحمل کنم !می گویم بگذارید برای بعد، شما می گویید نه ، من هم باید بگویم ،همانطور که آقای ادب ، دیگری ، دیگری گفتند. من هم به جناب عالی پرخاش کردم .
یکی از عبارت‌هایی که در پرخاش عرض کردم ، گفتم قدتان بلنداست ، قد من هم بلند است ، این که اصلا توهین نیست ، چیزی نیست ،نه تلویحی ، نه تصریحی ، تازه تعریف شما را کردم ، گفتم قدتان بلنداست ، گفتم قد خود من هم بلند است . بنابراین ، من غیر از این چیزی به شما نگفتم ، با این وصف که من تندی کردم ، از جناب عالی که همکارخودمان در اینجا هستید عذرخواهی کردم ، باز هم عذرخواهی می کنم که با شما تندی کردم و من سالهاست جناب عالی را می شناسم ، حداقل از مجلس چهارم که بعد از آن حوادث مجلس سوم بود، همان چهره های اندکی که در مجلس بودند، سی ، چهل نفری که بودند، دوستان ما، آقای کیان ارثی ، آقای غریبانی ، جناب عالی ، آقای دکتر راه چمنی و جمع دیگری ، شما با ما ارتباط داشتید، ما با شما ارتباط داشتیم ، آنموقع هم حوادثی که پیش آمد بسیار متاسف بودیم ، بعد هم پیگیری کردیم ، بعدهم خوشحال شدیم که مشکل حل شد.
بنابراین ، در صحن مجلس این سری حوادث پیش می‌آید،پرخاش ها گاهی می‌شود، صحبت ها گاهی می‌شود. ما به شما ارادت داریم و شما را بخوبی می شناسیم . بهرجهت این مساله ای بوده که در خلال استعفا پیش می‌آید و بسیاری از اوقات هم ما با مطالبی که شمامی فرمایید، چه بسا موافق نیستم ، اما حق شماست ، با استعفای شما هم شخصا موافق نبودم ، حق شماست که من اینجا تامل کنم . بهرجهت شما از همکاران خوب من هستید و امیدواریم که استعفا دیگر به همین مساله امروز خاتمه بیابد و پایان بپذیرد.
حدادعادل ـ تذکر دارم .
رییس ـ آقای دکتر حدادعادل بفرمایید. (حقیت جو ـ تذکر دارم )خانم حقیقت جو! آقای انصاری جز اینکه با رفتن شما مخالفت کرد،تن ها شما فرض فرمودید که (از باب مثال ) مجلس خیلی کار نکرده ،ایشان می‌گویند بخش مهمی کار کرده ، چه تذکری شما می خواهیدبدهید؟ من خواهش می کنم ، ببینید! تذکر شما ممکن است موجب بشود، بعد من ناگزیر بشوم باز اجازه بدهم ، بگذارید مساله ما خاتمه بیابد، ان شاالله که دوستان هم رای می‌دهند که شما هستید، رای به رفتنتان نمی دهند. ما هم می گوییم که شما باید بمانید و کار کنید، همین چند ماهی هم که هست . بهرجهت حالا اگر آقای انصاری مطلبی درخلال فرمایششان فرمودند، جز اینکه خواستند بگویند صحنه انتخابات است ، شما رای مردم را گرفتید، کارهایی هم شده ، نواقصی هم بوده ، اساس حرف آقای انصاری این یک کلمه بود، اینکه هم کارهایی شده ، هم نواقص و کاستی هایی بوده است . شما می خواهید غیراز این چه بگویید؟
قربانی ـ آقای کروبی ! ایشان نمی تواند صحبت کند.
تعدادی از نمایندگان ـ حاج آقا! هنوز نتیجه رای گیری اعلام نشده است .
رییس ـ حالا دیگر بفرمایید، دو کلمه بگو، هنوز که چیزی به من ندادند، باید دست من بدهند. خانم حقیقت جو! اگر طولانی کنی من قطع می کنم .
فاطمه حقیقت جو ـ آقای کروبی ! دیگر این آخرین حرف من است ، یک کمی با من راه بیایید، حالا این هم بابت شوخی با شما...
رییس ـ شما که دارید شرایط مرا می بینید، اصلا اوضاع را...بیرون ممکن است نمی دانند...
حقیقت جو ـ من درواقع می خواهم از این فرصت استفاده کنم ،اولا از کلیه همکاران خودم تشکر می کنم که درواقع مطابق نظر من عمل کردند و خداحافظی کنم از جمع و درواقع من قصد پاسخ به موارد آقای انصاری را نداشتم ، بعضی از موارد را ایشان به من نسبت دادند که من فقط ایشان را ارجاع می دهم که یکبار دیگر نطق من را بخوانند، احتمالاایشان دقیقا به نطق من گوش نکردند، بعضی از موارد را به من نسبت دادند که من در نطقم خواندم که خلاف واقع بوده ، وارد جزییات آن موارد نمی شوم . والسلام علیکم و رحمه الله
(ابراز احساسات نمایندگان )
رییس ـ حالا ماه محرم است ، کف نزنید، یک صلوات هم ختم کنید (حضار صلوات فرستادند) آقای حدادعادل امری دارید،بفرمایید. صحبت های من ان شاالله مانده برای روز آخر مجلس اگرعمری داشتم ، روز ششم خرداد مردم انتظار باشند، بفرمایید.
تعدادی از نمایندگان ـ نتایج آرا را اعلام کنید.
غلامعلی حدادعادل ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای کروبی ! شما نتیجه آرا را می خوانید یا من صحبت کنم ؟
رییس ـ شما بفرمایید بعد، بفرمایید، چون من می خواهم واردبودجه هم بشوم و بعد بروید.
حدادعادل ـ ... با آنکه اینجانب در مجلس ششم همواره از ورود در مجادلات لفظی و ایراد تذکرات بی مورد پرهیز داشته ام ، لازم می دانم با اشاره به سخنانی که خانم حقیقت جو در نطق خود تلویحادرباره اینجانب بیان کردند عرض کنم که فعالیت‌های مجلس ششم در طول چهار سال گذشته پیش چشم ملت ایران بوده و مردم با یک نطق یادو نطق نظر خود را در باره آنچه در این چهار سال دیده و شنیده اند عوض نخواهند کرد. اینجانب سخنان خانم حقیقت جو را نه تن ها اهانت به خود تلقی می کنم ، بلکه آنرا اهانت به مردمی می دانم که در انتخابات مجلس ششم و مجلس هفتم به بنده رای داده اند و در قبال این بی مهری و اهانت از همه مردم متدین و آگاه و شریف تهران عذرخواهی می کنم و به آنان قول می دهم از مسوولیتی که آزادانه و آگاهانه به اینجانب و همفکران اینجانب سپرده اند در مجلس هفتم پاسداری کنم و تلاش خواهم کرد تا با همکاری دیگر نمایندگان ، فضای مجلس هفتم به فضایی آکنده از کار و همکاری و مشورت مبدل شود و گره ای ازمشکلات مردم گشوده شود.
در باب شرکت مردم در انتخابات ، چه در تهران و چه در شهرستان ها نیز مردم خود علی رغم بمباران تبلیغاتی دشمنان انقلاب ، شاهد حضور رای دهندگان در پای صندوق‌های رای بوده اند و نمی توان (همهمه نمایندگان )...
رییس ـ آقایان ! همه چیز امروز تمام نمی شود، صبر کنید! همه چیزکه در این دو ساعت تمام نمی شود، بفرمایید.
حدادعادل ـ این همان مجلسی است که باید عوض بشود ونمی توان با یک سخنرانی و ارایه آمار نادرست ، مردم و حضور آنان رادر انتخابات انکار کرد. والسلام
رییس ـ توجه بفرمایید! حضار 200 نفر، مجموع آرایی که به گلدان ها ریخته شده (168) رای ، آرا سفید (124) رای ، آرا کبود(42) رای و آرا زرد (2) رای . در نتیجه تقاضای استعفای سرکار خانم حقیقت جو پذیرفته شد و استعفایشان رای آورد. (حضار صلوات فرستادند) خواهش می کنم بنشینید! استدعا می کنم در را ببندیدنگذارید کسی بیرون برود. خانم حقیقت جو هم همانجا بنشینند، حالااشکال ندارد، بنشینند، ولو نماینده نیستند، حالا بعنوان میهمان ، بعنوان نماینده بنده آنجا بنشینند.
5 ـ تسلیت ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت درگذشت آقای سید مسیح سلیم بهرامی نماینده محترم ساری
رییس ـ ابتدا لازم می دانم یادآوری کنم خاطره جانکاه وتاسف آور همکار بسیار عزیز و نجیب و خوب و مردمی مان ، آقای سیدمسیح سلیم بهرامی نماینده محترم ساری که در این مدت این حادثه رخ داد و به رحمت ایزدی پیوست . من از طرف همه نمایندگان ،اعم از نمایندگان استان‌های شمالی و از طرف کمیسیون فرهنگ و ارشاداسلامی که ریاست محترم آن آقای دکتر پورنجاتی نامه نوشتند وهمچنین از طرف کمیته تربیت بدنی و از طرف هیات رییسه و از طرف خودم که عضو کوچک شما هستم و همه دوستان این مصیبت وارده رابه مردم شریف مازندران ، بخصوص به اهالی محترم ساری که آن تجلیل و عظمتی را آفریدند در تشییع جنازه ایشان و به خانواده مکرمشان ، بویژه به همسرشان ، به برادرانشان ، به فرزندانشان ، این مصیبت را تسلیت عرض می کنم ، غفران و رحمت الهی و علو مرتبه وحشر با اجداد بزرگوارشان برای آن مرحوم مغفور از خداوندخواستارم ، صبر و اجر برای همه بازماندگان ، بویژه همسر مکرمشان وفرزندان عزیزشان و همه فامیلشان . بهرجهت اواخر مجلس بود و این مصیبتی بود که بر مجلس و بر آن ملت در این موقعیت حساس واردشد، اما زحمات و خاطرات و خدمات ایشان هیچوقت از تاریخ ایران ،از نظر ملت شریف ایران فراموش نخواهد شد.
6 ـ تسلیت ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت حادثه انفجار قطار در ایستگاه نیشابور
رییس ـ همچنین حادثه غم انگیزی که در حوالی نیشابور رخ داد،فاجعه ای بسیار دردناک و عظیم بود، امیدواریم که مسوولین محترم ضمن اینکه ما به همه بازماندگان ، به رنجدیده ها، به اهالی آن منطقه ، به مامورین خدماتی ، به مسوولین ، به خانواده‌های مسوولینی که این حادثه برایشان پیش آمد، ضمن اینکه تسلیت می گوییم و در غمشان مجلس شورای اسلامی شریک و سهیم است ، من استدعا می کنم بررسی دقیق بشود، در شورای امنیت ملی ، در مجمع مصلحت این بحث شده که بررسی دقیق بشود، از همه مسوولین خواسته شده که دیگر ان شاالله شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم .
بار دیگر به ملت شریف نیشابور، به نمایندگانشان ، به همه خانواده‌های داغدیده تسلیت می گویم و امیدواریم که دولت محترم اهتمام کافی برای آن خانواده ها، برای آسیب دیده ها، برای آن روستاهایی که انجام شده ان شاالله داشته باشد.
من خواهش می کنم برای اینکه رسول خدا اکرام به اتمام فرمود،حالا که قضیه مان به اینجا پایان یافت و یکی از همکارانمان هم امروزاستعفا دادند و شما هم رای دادید و رفتند، من خواهش می کنم آغازبودجه را هم پنج دقیقه شروع کنید و بعد از ظهر شروع کنیم . استدعامی کنم پنج دقیقه بفرمایید. ممکن است من بعدازظهر نباشم ، می خواهم خودم شروع کنم ، می خواهم ثوابش را خودم ببرم ، این چند روز اینقدرصدمه خورده ام .
7 ـ بحث و بررسی درخصوص کلیات لایحه بودجه سال 1383 کل کشور
رییس ـ دستور بعدی را مطرح بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ دستور بعدی گزارش کمیسیون اصلی درموردلایحه بودجه سال 1383 کل کشور است ، آقای پوری حسینی بفرمایید.
رییس ـ مخبر نیستند، بنابر آنچه که رییس کمیسیون می فرمایندآقای پوری حسینی قرایت می‌کنند، بفرمایید.
میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی (عضو کمیسیون اصلی ) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
گزارش کمیسیون اصلی رسیدگی به لایحه بودجه سال 1383 کل کشور به مجلس شورای اسلامی
لایحه بودجه سال 1383 کل کشور به شماره ترتیب چاپ (2168) که بعنوان کمیسیون اصلی به این کمیسیون ارجاع شده بود،پس از (14) روز با صرف بیش از (7) هزار نفر ساعت کار مستمر باحضور مسوولین دستگاه‌های ذیربط و کارشناسان مربوط مورد بحث وبررسی قرار گرفت و با اصلاحاتی بشرح زیر به تصویب رسید. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌گردد.
رییس کمیسیون اصلی رسیدگی به لایحه بودجه سال 1383 کل کشور
مجید انصاری
من خیلی کوتاه برای اینکه وقت بسیار ضیق است عرض می کنم دررسیدگی هایی که کمیسیون اصلی رسیدگی به بودجه سال 1383 انجام داد روی منابع درآمدی مقداری بحث صورت پذیرفت و بخاطر اینکه بعضی از منابع درآمدی قابل تحقق برای سال آینده تشخیص داده نشدبه مقدار ولو محدود، این ها از منابع بودجه عمومی دولت حذف شدند.
یک مورد هم بحث استفاده از صندوق ذخیره ارزی بود که چون اصلاح قانون برنامه سوم را می طلبید، ولو رقم بسیار درشتی را درمنابع درآمدی و هزینه‌ای به خودش اختصاص می‌داد، این هم از منابع درآمدی و هزینه‌ای حذف گردید. این دو رقم ، رقم درشت اصلاحات منابع درآمدی بود، بعلاوه یک اصلاح اشتباه در جدول شماره (1) درکسر می‌شود ارقامی که دو بار منظور شده اند، این سه رقم تقریبا ارقام درشتی بودند که کمیسیون تلفیق این ها را اصلاح کرد.
در جزییات ، در تبصره ها، در بندها و در ردیف ها هم اصلاحات متعددی را کمیسیون تلفیق انجام داد که به جهت ضیق وقت من الان عرض نمی کنم ، اگر در کلیات لایحه بودجه مخالفتی صورت پذیرفت ،برای دفاع از مصوبه کمیسیون تلفیق توضیحاتی به استماع شما عزیزان خواهد رسید و ان شاالله استدعا خواهیم کرد که به کلیات گزارش کمیسیون تلفیق ، نسبت به لایحه بودجه سال 1383 رای مثبت عنایت بفرمایید. والسلام علیکم و رحمه الله
رییس ـ ببینید! ادامه جلسه برای ساعت (2) بعدازظهر، ادامه بحث هم همین بحث بودجه است . جلسه ساعت (2) شروع می‌شود،جلسه برای تنفس تعطیل می‌شود.
(جلسه ساعت 20/12 بعنوان تنفس تعطیل و مجددا ساعت 23/14 به ریاست آقای سیدمحمدرضا خاتمی «نایب رییس » تشکیل گردید)
نایب رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه برای ادامه مذاکرات رسمی است . لطفا اولین مخالف کلیات بودجه را دعوت بفرمایید برای صحبت تشریف بیاورند.
منشی (جبارزاده ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
اولین مخالف کلیات آقای حاجی بابایی هستند که تشریف ندارند.آقای نمازی تشریف بیاورند.
علی محمد نمازی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن ماه محرم و عاشورای حسینی خدمت شما و کلیه شیعیان جهان ، من خلاصه مخالفت خودم را خدمت شما در رابطه با بودجه اعلام می کنم . مخالفت من ابتدادرمورد منابع درآمدی بودجه است . همکاران محترم توجه دارند که دونوع بودجه نویسی در دنیا وجود دارد.
نوع اول این است که اول هزینه ها راتعیین می‌کنند و بعد سراغ منابع درآمدی می‌روند و تامین می‌کنند. در کشور ایران بودجه نویسی اینگونه است که ابتدا منابع درآمدی را پیش بینی می‌کنند و براساس این منابع هزینه‌های کشور را به اصطلاح پیش بینی و این منابع را بر آن هزینه تقسیم می‌کنند. ما ادعایمان این است که در بودجه سال 83منابعی درآمدی واقعی نیست من اینجا آمار و ارقامی را خدمت شماعرض می کنم . توجه بفرمایید.
اولین بخش منابع درآمدی مالیاتهاست که برای سال 83، (95)هزار میلیارد ریال از این منبع درآمد پیش بینی شده . اگر به سال‌های 81و 82 دقت کنیم می‌بینیم که این مبلغ قابل وصول برای کشور نیست .سال 81، (50) هزار میلیارد ریال بوده و سال 82، (75) هزار میلیاردریال و سال 83، (95) هزار میلیارد ریال ، نگاه کنید که با چه رقمی افزایش پیدا کرده باتوجه به اینکه در سال گذشته و در سال 81 هم این رقم وصول نشده و عملا در دو سال گذشته که این رقم ها وصول نشده .با این حال ما یک رشد (20) هزار میلیارد ریالی در این بخش نسبت به سال قبل داریم . واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای در سال 81، (103)هزار میلیارد ریال و در سال 82، (136) هزار میلیارد ریال و در سال 83، (550) هزار میلیارد ریال است که شامل نفت و فروش اراضی وساختمان ها و... است که فقط قسمت نفت آن قابل وصول است که (16)میلیارد و (100) میلیون دلار پیش بینی شده ولی بقیه آن به این صورت قابل وصول نیست . خوب شما نگاه کنید که یک (14) هزار میلیاردریال نسبت به سال قبل اضافه شده .
از محل واگذاری مالی مانند اوراق مشارکت فلان ... سال 81،(48) هزار میلیارد ریال و در سال 82، (63) هزار میلیارد ریال و درسال 83، (77) هزار میلیارد ریال پیش بینی شده ، یعنی (63) یکدفعه افزایش یافته به (77) هزار میلیارد. خوب شما نگاه کنید که اوراق مشارکت آن از (5/3) هزار میلیارد ریال در سال 81 به (4/5) هزارمیلیارد ریال در سال 82 و سال 83 به (5/8) هزار میلیارد ریال رسیده و نزدیک به دو برابر شده و ما در سال‌های قبل هم اوراق مشارکت فروخته ایم و دولت هم موظف است که اصل و سود آن را برگرداند وپرداخت کند. این راهم باز بگویم که فروختن اینهمه اوراق مشارکت کار آسانی نیست آنهم با وضعیتی که الان در کشور با آن روبرو هستیم واعتمادی به آن صورت نیست که مردم بیایند و اوراق مشارکت بخرند.
تسهیلات خارجی ، تسهیلات خارجی در سال 81، (284) هزارمیلیارد ریال و در سال 82، (4/1) هزار میلیارد ریال بوده و در سال 83، (2) هزار میلیارد ریال ،یعنی شما ببینید نزدیک دو برابر تسهیلات خارجی ما در این بودجه نسبت به سال قبل ، افزایش پیش بینی شده که وصول بشود. وام‌های داخلی دولت که باید از منابع داخلی تامین کنددر سال 81، (128) میلیارد ریال و در سال 82، (193) میلیارد ریال وحالا در این قسمت در سال 83 یکمقداراین رقم را کاهش داده ایم .می‌بینیم که این منبع درآمدی قابل وصول به این صورت نیست وعلاوه بر آن درآمدی را در بودجه سال 82 پیش بینی کرده بودیم ازمحل واردات خودرو که یک دستگاه خودرو وارد نشد وبرای سال 83باز یک منبع درآمدی پیش بینی شده از محل واردات خودرو که این هم با سیاست‌هایی که در کشور هست وصول نخواهد شد.
پیش بینی شده (835) میلیارد ریال از محل بند «ق » تبصره (21) وهزار میلیارد ریال از محل بند «د» تبصره (7) این گزارش کمیسیون تلفیق که این بند «ق » تبصره (21) و بند «د» تبصره (7) اصلا در لایحه بودجه چنین بندهایی وجود ندارد نه بند «ق » تبصره (21) و نه بند «د»تبصره (7) که اصلا مبلغ پیش بینی شده در خود بودجه این نیست .دریافت اصل وام‌های داخلی دولت را هم که خدمتتان عرض کردم . لذامی بینیم که رقم های عمده منابع درآمدی چندان قابل وصول نیست .می رسیم به بخش هزینه ها، در این لایحه بودجه و در سال‌های گذشته نه خاص امسال باشد می‌بینیم که در بخش هزینه ها، ریخت و پاش های زیادی صورت می‌گیرد،از طرفی هزینه‌های مورد نظری که باید دقیقا به آن پرداخته شود به آن توجه نمی شود.
من خدمت شما عرض می کنم با وجود ده ها مرکز پژوهشی وآموزشی وابسته به علمای عظیم الشان در قم ، که به هیچ جا بودجه‌ای داده نشده می‌بینیم که مبلغ (464) میلیون تومان به موسسه پژوهشی وآموزشی آقای مصباح در اینجا بودجه پیش بینی شده ، (464) میلیون تومان که به هیچ مرکز پژوهشی بخش خصوصی هم بودجه پیش بینی نشده و بعد می‌بینیم که در بحث مسایل امنیتی و نیروهای مسلح الی ماشاالله مراکزهست من اینجا رقم آن را خدمت شما نمی خواهم عرض کنم که برایشان بودجه‌هایی پیش بینی شده ، دبیرخانه مجلس خبرگان ،مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان علاوه بر بودجه‌های جاری ، (9) میلیارد ریال تملک و دارایی و سرمایه برایشان پیش بینی شده درصورتیکه ما این دستگاه ها را در هم ادغام کرده ایم که هردستگاهی که ساختمان و تجهیزاتی می خواهد الی ماشاالله وجود داشته باشد باز می‌بینیم که یک رقم (9) میلیارد ریالی اعتبار به صورت تملک و دارایی پیش بینی می‌شود و یا شورای عالی انقلاب فرهنگی ، جاری آن (13) میلیارد ریال و تملک و دارایی اش (1) میلیارد و (875) میلیون ریال و خدمت شما عرض کنم که در بودجه عمومی سال 83 رقم بودجه عمرانی به جاری (21) درصد و به اصطلاح (79) درصد است و در سال‌های قبل بودجه قسمت عمرانی (25) درصد به (75) هزار بودو در بودجه سال 83 رقم بودجه عمرانی از عمومی (21) درصد است در صورتیکه وقتی تفریغ بودجه صورت می‌گیرد این (21) درصد چون در پایان سال درآمدها وصول نمی شود این تازه می‌رسد به (14)،(15)درصد بودجه عمومی کل کشور و ما می خواهیم با این وضعیت عمران و آبادی کشور را پیش ببریم ، می‌بینیم که اتفاق نمی افتد.
در بخش صدا و سیما (1701) میلیارد ریال بودجه جاری کمک پیش بینی شده تحت عنوان کمک به صدا و سیما و (394) میلیارد ریال بودجه عمرانی و می‌بینیم با این رقم هایی که الان وجود دارد از طرفی جناب آقای خاتمی ، ریاست محترم جمهوری به فرهنگیان قول داده بودند که نظام هماهنگ پرداخت ویژه فرهنگیان تا پانزده آبان آماده شود اما وقتی بودجه را مرور می کنیم برای این مساله یعنی نظام هماهنگ پرداخت ویژه فرهنگیان چیزی پیش بینی نشده فقط یک (50)میلیارد تومان برای ایجاد انگیزه برای فرهنگیان پیش بینی شده است .(50) میلیارد تومان برای ایجاد انگیزه برای (1) میلیون و (200) هزارفرهنگی چه می‌شود؟ یعنی در سال برای هر فرهنگی (40) هزار تومان هم اتفاق نمی افتد.
من چون قرار است یکمقداراز وقتم را به آقای قنبری بدهم بنابراین صحبتهایم را خلاصه می نمایم در صورتیکه الان فرهنگیان منتظر نظام هماهنگ پرداخت ویژه فرهنگیان هستند و من از همکاران می خواهم که در پیشنهادات بیاییم از این جاها صرفه جویی انجام بدهیم تا بتوانیم اعتبار برای این ها ایجاد کنیم .
بحث بعدی ما تبصره (5) و یارانه‌هاست که دو سال در بودجه ازپرداخت هدفمند یارانه ها صحبت می کنیم هنوز هیچ اقدام عملی برای پرداخت و هدفمند شدن یارانه ها برنداشته ایم .
بحث بعدی ، بندهای الحاقی است که در بودجه آورده ایم که اینهاباز هزینه را افزایش می‌دهد و درآمدی برای آن پیش بینی نشده و چون وقت نیست من از اعلام آن صرفنظر می کنم و علی ای حال خدمت شماعرض کنم این بودجه با این وضعیتی که پیش بینی شده از لحاظ درآمدی قابل وصول نیست و از لحاظ هزینه‌ای ریخت و پاش زیادی درآن صورت گرفته و به مسایل اساسی مثل فرهنگیان هم در آنجا توجهی نشده و از شما درخواست می کنم رای مخالف به کلیات بودجه بدهید.
نایب رییس ـ ممنون از اینکه قسمتی از وقتشان را به آقای قنبری داده اند، بفرمایید.
علی قنبری ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با تشکراز برادر عزیزم جناب آقای نمازی ، نکاتی که بعنوان مخالف بودجه می خواهم خدمت عزیزان عرض کنم مسایل کلان است چون وقت هم خیلی زیاد ندارم بیان این مسایل از این حقیقت هم نخواهد کاست که سازمان مدیریت و برنامه ریزی تلاش زیادی کرده واین بودجه نکات مثبتی هم دارد و نکاتی را هم توسط کمیسیون تلفیق اضافه کرده اندو بعضی از نقایص برطرف شده ، منتها نقایص و مسایل ومشکلات کلی که خدمتتان عرض می کنم آنچنان است که من فکرمی کنم این بودجه قابل دفاع نیست باتوجه به اینکه وقت زیادی هم ماواقعا از نظر کمیسیون تلفیق نتوانستیم روی آن صرف بکنیم ضمن اینکه خوب ، تلاش هم شد ولی به دلایلی که شما بهتر می دانید بهترمی دانم که نمایندگان عزیز با یک دوازدهم بودجه موافقت بکنند واصل بودجه راان شاالله برای بعد از عید بگذارند و طرح استعفاهای نماینده های مسستعفی که بعد ان شاالله در آن فرصت مکفی بقیه نمایندگان بتوانند به این مساله با خیال راحت بپردازند.
مسایلی که بعنوان مسایل کلان و اساسی در این بودجه قابل طرح است و بعنوان نکات ضعف من خدمتتان طرح می کنم عبارتند از:
ما قطعا در بودجه سال آینده کسری خواهیم داشت ، هم کسری آشکار و هم کسری پنهان . کسری آشکار این است که (صحبت هم شد)مخبر محترم برادرمان آقای پوری حسینی هم صبح اشاراتی کردندبعضی از درآمدها قطعا وصول نخواهد شد خصوصا درآمدهای مالیاتی که من دیگر خیلی به آن نخواهم پرداخت .
کسری پنهان هم موارد متعددی دارد از جمله : فروش اوراق مشارکت که نزدیک به (1000) میلیارد تومان پیش بینی شده و این ازمصادیق بارز کسری بودجه پنهان است که قطعا مسایل و مشکلات زیادی را برای بودجه ایجاد خواهد کرد و همیشه هم متاسفانه طبق سنوات گذشته وقتی بودجه کسری می‌آورد سازمان مدیریت وبرنامه ریزی و دولت راحت ترین کار را برای تامین کسری انتخاب می‌کنند و آن را هم از بودجه‌های عمرانی کسر می‌کنند که باز لطمه سنگینی به بحث توسعه و اشتغال و پیشرفت کشور و خصوصا مناطق محروم خواهد زد.
بحث عملیاتی نمودن بودجه که از مسایل مهمی بود که بایستی اجرامی شد و از تکالیفی بود که سازمان مدیریت و برنامه ریزی بایستی انجام می‌داد آن را هم متاسفانه ما در بودجه سال آینده نمی بینیم و جای آن هم خالی است و بحث هدفمند کردن یارانه ها که رقم های بسیاربالایی است هم در بحث کالاهای اساسی و هم در بحث مسایل انرژی که این هم قراربود انجام شود و هدفمند شود و رقم های کلانی را ما هر سال بی جهت ،بی محابا و بی محاسبه در اختیار افراد غیر واجد شرایط می گذاریم و افرادمحروم را درهر سال بواقع ما محرومتر می کنیم .
بحث اتمام پروژه‌های نیمه تمام است که در سال آینده قرار بود که ماابتدا آن‌ها را در اولویت قراردهیم و پروژه‌های نیمه تمام را تمام بکنیم و بعد پروژه‌های جدید را شروع بکنیم . الان ما شاهد هستیم پروژه‌های زیادی را که در پیوست‌ها اگر مشاهده کنید آن هم پروژه‌هایی که واقعازیاد اولویت ندارد تحت تاثیر فشارهایی از اینطرف و آنطرف که بعضی از آن‌ها را برادر عزیزمان جناب آقای نمازی فرمودند، این پروژه ها به صورت غیرمعمول ،غیرمرسوم و غیر برنامه ریزی شده با فشار بعضی ازنهادها خصوصا نهادهای انتصابی وارد می‌شود که خوب متاسفانه این هم جای بحث و بررسی دارد که ضربه و لطمه به اقتصاد کشور است .
بحث سهم نفت در درآمدهاست که ما قراربود که سال به سال سهم نفت راکم بکنیم ولی متاسفانه در سال آینده سهم نفت نزدیک به (60)درصد است و همینجوری سهم نفت در کل درآمدها افزایش پیدامی کند که این ازمسایل و مشکلات جدی بودجه نویسی ماست .
بحث بالا بودن بودجه‌های جاری که واقعا باز از مصادیق بسیارناراحت کننده چهره بودجه سالانه ماست و قرار بود که ما بودجه‌های عمرانی را سال به سال افزایش دهیم ولی متاسفانه روند عکسی را شاهدهستیم و بودجه‌های جاری سال به سال باتوجه به بحث کسر بودجه هم که عرض می کنم در آخر سال همیشه ما بودجه‌های عمرانی را بازراحت کمتر تخصیص می دهیم و اگر نگاه بکنیم آقای نمازی فرمودند(21) درصد مااگراعداد و ارقام را حقیقی نگاه کنیم شاید بودجه‌های جاری کمتر از (20) درصد باشد.
بحث کوچک کردن حجم دولت است که ما براساس برنامه سوم وبرنامه چهارم بایستی سعی کنیم که زمینه فعالیت بخش غیر دولتی ،تعاونی و بخش خصوصی رافراهم بکنیم ولی متاسفانه شرکت‌های دولتی سال به سال افزایش پیدا می‌کنند و در همین بودجه سال 83 باز شاهدهستیم که تعداد شرکت‌های دولتی از (520) به (590) رسیده و ما حتی در کمیسیون تلفیق هم متاسفانه نا خواسته به تصمیم بعضی از شرکتهاتن دادیم و آنجا شاهد هستیم که حجم دولت روزبه روز بیشتر می‌شودو حتی نظارتی هم بر بودجه‌های شرکت‌های دولتی ما نتوانسته ایم داشته باشیم و نتوانسته ایم بودجه‌های شرکت‌های دولتی را به صورت ریزآنالیزبکنیم ، بررسی بکنیم و تصمیم درستی اتخاذ بکنیم . بنابراین ، این مشکل مهم و این معضل بازمهم در اقتصاد کشور ما چهره نشان می دهدکه حجم دولت برخلاف شعارهایی که داده می‌شود روز به روز گسترش پیدا می‌کند و از نشانه های حکمرانی ضعیف است درواقع دراستانداردهای اقتصادی جهان امروز.
بحث تمرکز گرایی باز ما شاهد هستیم که به نحوی در بودجه سالانه آمده است برخلاف اینکه ما همیشه شعار تمرکز زدایی داریم وقرار بود به بودجه استان‌ها بهتر نگاه شود و توجه بیشتر شود باز متاسفانه در این زمینه شاهد هستیم که روند، معکوس است .
عملکرد ضعیف حساب ذخیره ارزی که خوب ما یک تصمیم خوبی اتخاذ کردیم ولی در طول چند سال گذشته ما نزدیک به چندین میلیارددلار حساب ذخیره ارزی مان درواقع اعتبار جمع کرده و قراربود (50)درصد آن به پروژه‌های مهم زیر بنایی بخش خصوصی داده شود و(50) درصد آن برای کسری بودجه ناشی از نفت که در شرایط خاص ممکن است پیش بیاید. ما سهم بخش خصوصی را اگر نگاه کنیم بر اثرگزارش هایی که داده تقریبا (1) میلیارد و خرده ای است براساس آن (15) میلیارد دلاری که حساب ذخیره ارزی دارد و خوب این هم بازبه نحوی در بودجه سال آینده چهره نا زیبای خودش را نشان می‌دهد.
عدم تحول در وضعیت بیکاری و تورم و رفاه مردم که بایستی بودجه‌های سنواتی بعنوان یک برنامه یکساله به شکلی این روند کاهش بیکاری ، کاهش تورم ، افزایش درآمد سرانه را ما به نحوی در زندگی مردم ملموس ببینیم ولی متاسفانه در بودجه سال آینده این مهم دیده نشده و درآمد سرانه ما در سال آینده من با کمال شرمندگی باید عرض بکنم که حتی کمتر ازقبل از انقلاب است و این نکته ، نکته بسیار قابل توجهی باید باشدو حالا امیدوار هستم که جناب آقای دکتر ستاری فروهمکاران ایشان یک فکری در این زمینه به صورت جدی داشته باشندکه ما در کشورمان نسبت به رفاه عمومی بیشتر توجه داشته باشیم به جای اینکه ما فقر را در بین مردم توزیع بکنیم باید به آن مساله عنایت و توجه بیشتری بشود.
ما در ردیف ها آنچنان که باید و شاید به بودجه نپرداخته ایم درکمیسیون تلفیق نرسیدیم و به اعتقاد من همانطور که آقای نمازی به برخی از این ردیف ها اشاره کرد اشکالات عدیده و بسیار زیادی در ردیفهاست ، ردیف‌هایی که بی حساب و کتاب توسط برخی از دستگاههابا زور و فشار و حتی در کمیسیون تلفیق آمدند و اضافه کردند، ردیف اضافه کردند و این ها باید بررسی شود. باز برخی از دستگاه ها حتی وجود خارجی ندارند حالا نمونه‌هایی هم هست که من اشاره بکنم هنوزردیف دارند، بودجه دارند از دولت می‌گیرند و به جای اینکه بودجه آن‌ها روند نزولی پیدا بکند متاسفانه سال به سال روند افزایشی پیدامی کند که باز این نکته منفی است و همچنین همانطوری که عرض کردم به بودجه شرکت ها هم که نرسیدیم بپردازیم و دوسوم بودجه کل کشور مربوط به بودجه شرکتهاست و ما شرکت‌های دولتی راهم از این لحاظ که رقم قابل توجهی از حجم بودجه را به خودش اختصاص داده و هم از این لحاظ که ما درجهت کاهش حجم دولت باید حرکت بکنیم و بودجه‌های شرکت ها را دقیقتر بررسی بکنیم و متاسفانه خوب آنطور که باید و شایدبه این امر نپرداخته ایم و به اعتقاد من مسایل و مشکلات عدیده ای دراین زمینه وجود دارد که بودجه را غیر قابل دفاع می‌کند من باز عرض می کنم ضمن اینکه تقدیر و تشکر می کنم از زحمات دولت و زحمات برادر عزیزمان جناب آقای دکتر ستاری فرو همکارانشان . کمیسیون تلفیق در مدت کمی که وقت داشت تلاش کرد ولی این ها مسایل ومشکلات جدی است . هم بحث درآمدهاست و هم بحث هزینه‌هاست و هم بحث ساختاری است و هم بحث سیاست‌های کلانی است که ماباید در برنامه ها لحاظ بکنیم هیچ کدامشان می ببینیم که مسایل کلی وکلان و اساسی و آنهاییکه قابل توجه است مثل بحث شرکت‌های دولتی وبحث خصوصی سازی و بحث رفاه عمومی مردم و بحث تورم و مثل بحث بیکاری این ها مورد توجه و عنایت قرار نگرفته آنجوری که باید وشاید مورد توجه قرار بگیرد من پیشنهاد می کنم که دوستان عزیز ما این بودجه قابل دفاع نیست و به آن رای ندهید و یک دوازدهم بودجه را مابرای اینکه مسایل پرداخت کارکنان و نیروهایی که بایستی اول فروردین مطالباتشان تسریع داده شود ما بکنیم و بقیه بودجه را برای بعد از عید بگذاریم ان شاالله با فراغت بال و با آسودگی خاطر و باوقت مکفی در کنار برنامه چهارم توسعه به آن بپردازیم
ازاین که عنایت می‌فرمایید و به این بودجه رای نمی دهید من تقدیر و تشکر می کنم از همه عزیزانی که لطف و محبتشان شامل کل کشور و مسایل اساسی کشور می‌باشد.
نایب رییس ـ ممنون ، اولین موافق را دعوت بفرمایید
منشی (خالقی ) ـ آقای خباز بفرمایید.
محمدرضا خباز ـ بسم الله الرحمن الرحیم
بودجه یک برنامه مالی یکساله دولت است و بودجه سال 83آخرین برنامه بودجه برنامه پنجساله سوم است . بنابراین در این بودجه لازم است به مسایلی که در برنامه پنجساله سوم گذشته بعنوان شاخص‌های کلان اقتصادی ـ اجتماعی اشاره بشود تا دوستان عزیز وشنوندگان محترم در جریان قرار بگیرند که شاخص‌های کلان اقتصادی از سال 76 تا بحال چه تغییراتی درآن بوجود آمده . تولید ناخالص داخلی در سال 1377، (57/3)بوده و در سال 1378، (66/1)شده ودرسال 1379، (10/5) ودر سال 1380، (30/3) و در سال 1381،(40/7) ودر سال 1382، (70/6)و در سال 1383، (30/7). بنابراین از ابتدای این دولت تا بحال تولید ناخالص داخلی از (57/3)به (30/7) رسیده ، تقریبا دو برابر.
تولید ناخالص داخلی بدون نفت ، قسمت اولی که عرض کردم بهمراه نفت بود و این بدون نفت است ، در سال 77، (69/3)، در سال 78، (33/2)، در سال 79، (81/4) و در سال 80، (10/5)، در سال 81، (80/7)و در سال 82، سال موجود (09/7) و در نهایت در سال 83، (70/7). بنابراین تولید ناخالص داخلی بدون نفت از ابتدای این دولت از (69/3)به (70/7) رسیده تقریبا دو برابر.
سرمایه گذاری در سال 77، (98/2) بوده ، در سال 78، (72/5)ودر سال 79، (46/4) و در سال 80، (88/9)و در سال 81، (83/11)و در سال 82 (80/7)و امسال که سال 83 است (90/7). یعنی سرمایه گذاری در ظرف این شش سال از (98/2) به (90/7) رسیده نزدیک دو برابر و نیم .
رشد نقدینگی : دولت وقتی مسوولیت اجرایی کشور را بعهده گرفت رشد نقدینگی (45/19) بود و رشد کرد به (13/20) و در سال 82، (39/25) و الان که سال 83 است (24). یعنی نقدینگی رشدداشته ولی نسبت به رشد سال‌های 74 که (37) بوده و در سال 75 که بازهم (37)بوده خوشبختانه دولت توانسته است رشد نقدینگی راکنترل کند در سال 77 شاخص قیمت ها رشدش (96/19) و در سال 78،(11/10)، در سال 79، (6/12)،درسال 80، (40/11)،در سال 81،(80/15)، در سال 82 که الان داخل آن هستیم (60/16) و در نهایت در سال 83، (50/14)است . یعنی مهمترین سال از نظر تورم و زیادی تورم برای انقلاب ماسال 1374 بود یعنی (38/49) رشد تورم داشتیم و الان و خوشبختانه دولت توانسته است آن رادر (5/14) برای سال 83 مهار کند.بنابراین از نظر کلان بودجه ما باید بودجه خودمان را باسال های گذشته مقایسه کنیم و این فرمایشاتی که مخالفین محترم فرمودند درست هم هست بودجه باید این عملیاتی باشد، بودجه بایداین شرایط را داشته باشد و نحوه بودجه ریزی کشور ما نحوه درستی نیست و این روش ، روش سنتی دیرینه است و به اتلاف منابع می‌انجامد و... این ها همه قابل وصول است ولی عرض ما این است دوستان عزیز! این فکرها ضمن اینکه افکار درست و ایده آلی است ماباید بودجه سال 83 را با بودجه سال 82 و سال‌های گذشته خودش مقایسه کنیم و ببینیم که آیا تغییر مثبتی در وضع اقتصاد ما از نظرشاخص های کلان در تولید ناخالص داخلی ، در سرمایه گذاری ، درنقدینگی و در شاخص قیمت ها بوجود آمده یا نه ؟ بنابراین در چنین مقایسه ای احساس می کنیم که این بودجه ، بودجه مثبتی است ، ولی اگربا یک بودجه ایده آل مقایسه کنید، با یک کشوری که بیماری و مشکل اقتصادی ندارد یقینا ما با گله مندی از کنار بودجه خواهیم گذشت .
وضعیت رشد بخش ها و تحولات شاخص‌های عمده اقتصادی بین سال‌های 81 و 83 را خدمت شما عرض کنم .
سال 81 رشد اقتصادی (4/7) بوده ، در سال 83 (3/7) است .
در بخش کشاورزی سال 82 (5/5) بوده در سال 83 (5/6) است .
در قسمت نفت و گاز (5/0) بوده الان هم در سال 83 (5/0) است .
در بخش صنعت (7/8) بوده در سال 83 (5/9) است .
در بخش ساختمان در سال 82 (1/10) بوده در سال 83 (9/10)است .
در بخش خدمات در سال 82 (9/6) بوده در سال 83 (7/7) است .
در بخش سرمایه گذاری در سال 82 (8/7) بوده در سال 83 (9/7)است .
مخارج مصرفی دولت در سال 82 (5/3) است در سال 83 (9/1)است . درست است که ریخت و پاش هایی است ولی در این قسمت تاحدودی کنترل شده .
نقدینگی در سال 83 (4/25) است (که قبلا عرض کردم ) الان به کمتر از (24) رسیده و درنهایت تورم در سال 82 (6/16) است و درسال 83 پیش بینی (5/4) شده . بنابراین باز وقتی به وضعیت رشدبخش ها و تحولات شاخص عمده اقتصادی نگاه می کنیم احساس می کنیم که بودجه سال 83 نسبت به بودجه سال 82 بهتر تنظیم شده باهمه گرفتاری هایی که دولت داشته باتوجه به اینکه وقت دولت را برنامه چهارم خیلی گرفت در عین حال دولت در این قسمت خوشبختانه موفقیت‌هایی هم داشته .
می خواهم یک مقایسه ای بین برنامه سوم و دوم داشته باشیم .عرض کردم این آخرین سال برنامه سوم است یک مقایسه کوتاهی هم بین برنامه پنجساله سوم و دوم می خواهم خدمت دوستان عزیز عرض کنم تا ان شاالله در تنظیم برنامه چهارم به فضل و کرم خدا مد نظرعزیزان باشد.
متوسط رشد تولید ناخالص داخلی در سال در برنامه دوم (8/3)بوده در برنامه سوم (2/5) بوده .
متوسط نرخ تورم سال در برنامه پنجساله دوم (1/25) بوده و دربرنامه پنجساله سوم (2/13) است .
متوسط رشد سرمایه گذاری در سال در برنامه دوم (9/7) بوده و دربرنامه سوم (7/10) است .
متوسط نرخ بیکاری در سال در برنامه دوم (5/14) بوده و دربرنامه سوم متوسط (7/13) است .
افزایش قابل توجه ذخایر ارزی بانک مرکزی از موفقیت‌های دولت ،نظام و مجلس است . ایجاد حساب ذخیره و تمهیدات ذخیره ارزی ازموفقیت هایی بوده که همه ما به آن گاهی وقت ها در سخنانمان به آن افتخارمی کنیم . دو کار مهم هم انجام گرفته یکی یکسان سازی نرخ ارز و لغو نظام چندگانگی ارز و خودبخود رانت هایی که به تبع آن انجام خواهد گرفت .
چون دوستان عزیز توصیه فرمودند که مختصر صحبت کنید من چندجمله دیگر عرض می کنم و بعنوان موافق اول به عرایضم خاتمه می دهم .
دوستان عزیز ببینید! ما در بودجه سال 83 حدود (218) حکم درتبصره ها داریم که از سال گذشته است یعنی ابقا احکام سال گذشته ،بنابراین روی این ها در سال گذشته شما خیلی زحمت کشیدید، دوستان عزیز پیشنهاداتی دادند، موافق و مخالف هایی صحبت کردند و درنهایت آثار مثبت آن هم تا حدودی روشن شده ، یعنی این ها یکدفعه از زیردست نمایندگان و درنهایت مدنظر دوستان عزیز بوده . (25) حکم دربودجه سال 83 نسبت به سال 82 اصلاح شده ، یعنی متن همان متن است ، اصلاحاتی در آن بوجود آمده . حکم جدید هم (25) حکم است ،یعنی عملا ما می خواهیم در بودجه سال 83 (25) حکم جدید تصویب کنیم ، (25) حکم اصلاح شده را مجددا تصویب کنیم ، (218) حکم هم که از سال 82 بقوت خودش باقیست . بنابراین اگر دوستان عزیز عنایت بفرمایند باتوجه به احکام سال گذشته که بکرات برادران اینجا نظردادند آن‌ها را اگر مثبت هست و مثبت بوده خیلی به آن‌ها نپردازیم ، به آن (25) حکم جدید و (25) حکم اصلاح شده بپردازیم . خودبخود هم ان شاالله بودجه زودتر جمع می‌شود و هم وقت برای برنامه پنجساله چهارم خواهیم داشت .
یکی از فرمایشاتی که برادران عزیز و مخالفین محترم در اینجافرمودند این بود، فرمودند یک دوازدهم بودجه را ما تصویب کنیم ، بقیه آن را یابرای آنطرف سال و با برای مجلس هفتم بگذاریم . البته این می تواندبعنوان یک پیشنهاد مطرح شود ولی بنظر بنده این آثار زیانباری خواهدداشت . ما در شرایطی هستیم که کشور ما به ثبات ، به طمانینه و آرامش نیاز دارد، در چنین شرایطی اگر شما بودجه کل کشور را قبل از عیدتصویب نکنید یقینا یک تشویش خاطر در بین مسوولین اجرایی کشوربوجود خواهد آمد و آن اتکایی که به بودجه دارند آن اتکا خودشان رااز دست می‌دهند. بنابراین بنده تقاضا می کنم که این فرمایش خوب برادرمان را مدنظر قرار ندهند، در غیراینصورت ما بدست خودمان درارکان اجرایی و اقتصادی کشور یک تزلزل بی مورد بوجود می آوریم ،این یک مورد که من عرض کردم .
دوم ، یک ایراد دیگری برادرمان در رابطه با پروژه‌های نیمه تمام گرفتند، شما می دانید استثنایا یکی از بحث هایی که در کمیسیون بحث شد و دولت هم آورده بود این بود که دستگاه‌های اجرایی و شورای برنامه ریزی استان حق ایجاد پروژه جدید را ندارند مگر اینکه دوپروژه را به اتمام برساند. این سیستم و این ساز و کار باعث می‌شود که یک حرکت متوازن و موزون ان شاالله پروژه‌های نیمه تمام هرچه زودترجمع شود و بپایان برسد.
در عین حال دو بحث مهم هست که باز مطرح کردند یکی بودجه باید عملیاتی باشد، آری ! این هم خواسته همه ماست ، ولی آنچه مسلم است شما اگر به بودجه رای ندهید این بودجه عملیاتی نمی شود.بودجه عملیاتی ساز و کار دارد، مقدمات اولیه دارد، که یکی از مقدمات آن شفاف سازی بودجه است که در طول این چند سال خوشبختانه دولت در این قسمت قدم هایی برداشته و بحث بعدی هم هدفمند کردن یارانه‌هاست . هدفمند کردن یارانه ها هم بنظر بنده از ضروریات است ،ولی این در حد مجلس و دولت نیست . دوستان عزیز! ضمن اینکه این کار، کار بسیار ارزنده ای است بنظر بنده نظام جمهوری اسلامی و همه ارکان آن باید چنین تصمیمی بگیرند. هدفمند کردن یارانه ها در امربودجه ریزی امری لازم ، واجب و ضروری است ، ولی برای انجام آن کار یک قوه نیست ، همه دستگاه ها تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور بایدبه چنین هدف و تصمیمی برسند تا بشود یارانه ها را هدفمند کرد وگرنه هدفمند کردن یارانه ها ممکن است تبعاتی داشته باشد که این تبعات اگرپیش بینی نشود نخواهیم توانست آن را جمع کنیم .
بنابراین من معتقدم این بودجه در مقایسه با بودجه سنوات گذشته از رشد و موفقیت‌های خوبی برخوردار است ولی در مقایسه با بودجه ایده آل و باتوجه به بودجه‌ای که موردنظر یک کشور در حال توسعه است یقینا ایراداتی دارد، آنهم بدلیل پایین بودن درآمد ماست . اینکه هنر نیست ما بیاییم فقط نقایص را بیان کنیم ، نقایص را با همین بودجه (16) میلیارد و (100) میلیون دلاری اگر کسی هنری داشته باشد ازاین بهتر ببندد، آن کار ارزشمندی است . بودجه ارزی کشور شما (16)میلیارد و (100) میلیون دلار است ، می گوید «گر تو بهتر می زنی بستان بزن !» در غیراینصورت فقط ایراد بگیریم این نقایص هست این ها را فکرمی کنم اظهر من الشمس است ، این ها چیزهایی نیست امروز کسی به آنهانرسیده باشد، همه می فهمند ولی هنر در این است با (16) میلیارد و(100) میلیون دلار شما بتوانید یک بودجه ایده آل موردنظر خودتان راتصویب کنید.
بنابراین تقاضای خاضعانه بنده از دوستان عزیز مخالف این است که فرمایشاتی بفرمایند که عملی و قابل اجرا باشد تا ان شاالله آن‌هایی که رهنمودهایی می‌دهند ما بتوانیم در زمان رسیدگی به بودجه وقتی می‌خواهند پیشنهاد حذفی بدهند، وقتی پیشنهاد جدیدی دارند، منطبق بافرمایشاتشان باشد که بتوانیم از نظراتشان استفاده کنیم وگرنه انتقاد تن های تن ها بنظر بنده کار سختی نیست ، انتقادی ارزش دارد که در کنار آن یک روش پیشنهادی و ارزشمند و عملی هم ان شاالله ارایه بشود. صمیمانه ازحضور دوستان عزیز تشکر می کنم . والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ خیلی متشکر، مخالف بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (خالقی ) ـ مخالف بعدی آقای حاجی بابایی هستند،بفرمایید.
حمیدرضا حاجی بابایی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
روز یکم اسفندماه روز نشاط و اقتدار ملی بر مردم شریف ایران مبارکباد.
ملاک انطباق بودجه سال 1383 با مطالبات مردم ، عدالت اجتماعی ، اشتغال ، تولید و رشد اقتصاد ملی باید باشد. به همین دلیل بنظر می‌رسد آمار و ارقام مندرج در بودجه سال 1383 به شکلی درکنار هم گرد آمده است که فقط درآمد با هزینه برابری کند. در حالیکه واقعیت های موجود در بودجه سال 1383 بیانگر عدم رعایت عدالت اجتماعی از یکطرف و عدم توجه ویژه به اشتغال بدلیل کسری مفرط بودجه و درنتیجه کاهش شدید برنامه‌های عمرانی و در پایان عدم توجه به اشتغال را بدنبال خواهد داشت . چرخه تولید را در سطح کشور بابحران روبرو خواهد کرد. وام گیری ، افزایش بی رویه مالیات ها، درج آمارهای تحقق نیافتنی مانند فروش شرکت‌های دولت ، رشد بی رویه بودجه بدلیل شفاف سازی ، عدم تطابق بین رشد بودجه و رقم پیش بینی شده برای تورم همگی حاکی از آن است که بودجه پیشنهادی باواقعیت های جامعه و مطالبات مردم انطباق ندارد.
از آنجاییکه بررسی تمام آمار و ارقام بودجه در این فرصت امکانپذیر نیست لذا به مواردی از این آمار و ارقام که بیانگر مسایل کلی باشد را از قبیل مالیات ها، سایر درآمدهای دولت و تطبیقی در بودجه سال‌های 80 تا 83 در بخش‌های خاص مطرح می نمایم تا بیانگرکالبدشکافی بودجه سال 1383 باشد. اما قبل از آن به مواردی از این آسیب‌شناسی اشاره نمایم :
1 ـ نظام هماهنگ پرداخت حقوق کارکنان دولت یکی از مهمترین مطالبات میلیون ها نفر از کارکنان دولت است که خواستار عدالت اجتماعی و پرداخت حقوق خویش هستند و متاسفانه در بودجه سال 1383 مورد غفلت واقع شده است .
2 ـ درآمد مالیاتی در لایحه سال 1383 نسبت به قانون بودجه سال 1382 (3/28) درصد رشد دارد که این موضوع باتوجه به عملکردسال 1382 که رشدی را بالغ بر (35) درصد را خواهد داشت موجب فشار مضاعف به اقشار مختلف جامعه و امری تحقق نیافتنی است .
3 ـ باتوجه به میزان رشد جاری در سال 1383 و عدم تحقق درآمدها تورم بالای (20) درصد در سال 1383 امری حتمی است .
4 ـ متاسفانه بعد از گذشت حدود دو سال از طرح ساماندهی بهداشت و درمان متاسفانه در اعتبارات سال 1383 بهداشت و درمان پیش بینی لازم برای اجرای این قانون مردمی که براساس اصل (29)قانون اساسی مصوب شده است پیش بینی نگردیده است .
5 ـ با کمال تاسف اعتبارات آموزش و پرورش در سال 1383علی رغم قول و قرارها و وعده و وعیدها تغییر و تحول قابل توجهی پیدانکرده است ، برای چندمین بار از این تربیون مجلس اعلام می نمایم که توسعه همه جانبه جز با توسعه نیروی انسانی امکانپذیر نیست .
6 ـ جهت دهی بودجه سال 1383 نمی تواند معضل بزرگ اقتصادی کشور را که در سال‌های اخیر ایجاد گردیده است التیام ببخشد و هزاران کارگری را که بدلیل عدم تعادل در تولید و سرمایه گذاری مولد بیکارگردیده اند یا در شرف بیکاری هستند را از آینده خویش مطمین سازد.
7 ـ علی رغم تلاش های انجام شده جهت احیای کشاورزی کشورمتاسفانه در لایحه بودجه سال 1383 در رابطه با خرید اقلام محصولات کشاورزی ، ایجاد اطمینان برای کشاورزان درجهت تولید وتسریع در رفع مشکلات کشاورزان قدم های رضایت بخشی برداشته نشده است .
8 ـ باتوجه به بالا رفتن میزان سهم بودجه شرکت‌های دولتی و پایین آمدن میزان بودجه عمومی در بودجه کل کشور بیانگر آن است که ابعادفعالیت های اقتصادی دولت رو به گسترش است و بدنه دولت روز به روزرو به حجیم شدن و در ضمن رشد اقتصادی منفی را بدنبال خواهدداشت . رشد منابع شرکت‌های دولتی ، موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانک ها در سال 1383 معادل (42/23) درصد برآورده شده است که بیش از رشد متوسط منابع بودجه‌ای دولت است که به میزان (46/10)درصد می‌باشد.
9 ـ در بودجه سال 1383 سهم واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای از(9/14) درصد که در بودجه سال 82 به (9/14) درصد رشد دارد که در بودجه سال 1382 (10/13) درصد و سهم واگذاری دارایی‌های مالی (25/7) درصد می‌باشد که در سال 1382 (63/6) درصد می‌باشد.البته این غیر از آنچیزی است که متاسفانه در کمیسیون تلفیق هم به آن افزوده شده است . درمورد واگذاری دارایی‌های مالی یعنی تامین مالی وقرض گیری توسط دولت بالاترین میزان استفاده از حساب ذخیره ارزی صورت گرفته است . بعد از آن فروش سهام شرکت‌های دولتی رقم بالای درآمدی را برای دولت ایجاد نموده است . تبصره (8) بودجه که متاسفانه مورد مناقشه افراد گوناگونی در مجلس قرار گرفت و آن روزی که اعلام کردیم که تبصره (88) تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت به معنای فروش مدارس است عده‌ای در اینجا استناد می‌کردند که این به معنای فروش مدارس نیست . آن‌هایی که استدلال می‌کردند به معنای فروش مدارس نیست تبصره (8) بودجه سال 1383 را نگاه کنند وبحث اجاره بشرط تملیک مدارس را در آنجا کاملا بوضوح خواهنددید که آنچه در این مجلس تصویب شد یعنی خصوصی سازی مدارس ،یعنی در اختیار قرار دادن مدارس دولتی در بخش خصوصی ، یعنی نادیده گرفتن اصل (30) قانون اساسی .
افزایش شرکت‌های دولتی برخلاف برنامه سوم ؛ بودجه سال 1383متاسفانه پیام روشن و شفافی برای اقتصاد، برای عدالت اجتماعی ،برای ایجاد اشتغال بدلیل کسری مفرط ندارد. بودجه سال 1383 که ازحیث منابع در لایحه دولت بالغ بر (1) میلیون و (609) هزار و (537)میلیارد و (309) میلیون و (85) هزار ریال است و از حیث هزینه نیزهمین مقدار می‌باشد این منابع متاسفانه در کمیسیون تلفیق به میزان (1) میلیون و (150) هزار و (126) میلیارد و (484) میلیون و (841)هزار ریال افزایش پیدا کرده است . یعنی رقم را به چیزی حدود (80)هزار و (589) میلیارد و (175) میلیون و (756) هزار ریال رسانده است که این افزایش یعنی (5/7) درصد در کمیسیون تلفیق به درآمدهای دولت اضافه شده است درصورتیکه اکثر آنچه که در لایحه دولت پیش بینی شده است متاسفانه تحقق نیافتنی است در کمیسیون تلفیق نیز (5/7) درصد به این درآمدهای تحقق نیافتنی افزایش پیداکرده است .
درآمدهای مالیاتی ؛ یکی از مهمترین و حساسترین منابع درآمدی دولت که ارتباط نزدیکی با وضع معیشتی مردم دارد بخش مالیاتهاست .نگاهی به بخش مالیات ها در سال‌های 1380 تا 1383 نشان می دهدعملکرد دولت در سال 1380 در ناحیه مالیات ها (42) هزار میلیاردریال بوده است ، در سال 1381 حدود (50) هزار میلیارد ریال ، درسال 1382 (62) هزار میلیارد ریال و در سال 1383 (96) هزارمیلیارد ریال پیش بینی مالیات شده است که این رقم (230) درصدافزایش نسبت به عملکرد سال 1380 دارد و نسبت به سال 1382حدود (36) یا (37) درصد. اگر (62) هزار میلیارد ریال که عملکردباشد حساب کنیم (35) درصد رشد نشان می‌دهد که این رقم محقق نمی گردد و از همین ناحیه حداقل حدود (21) هزار میلیارد ریال کسری بودجه خواهیم داشت . متاسفانه در سال‌های اخیر بزرگنمایی درآمدهای دولت از ناحیه تبصره (12) موجب گردیده است که افزایش چشمگیر در مالیات ها در کلان بودجه خود را نشان ندهد و حتی بظاهرنسبت به درصد بودجه عمومی حتی سیر نزولی نشان دهد که این واقعیت از دید کارشناسان پوشیده نیست . شاهد این موضوع افزایش (3/28) درصد مالیات ها نسبت به قانون بودجه سال 1382 و (35)درصد رشد نسبت به عملکرد سال 1382 خواهد بود که این رقم دربودجه سال 1383 رقمی خیالی است که امکان تحقق آن نیست .
در این قسمت رشد (20) درصدی مالیات مشاغل و رشد (56)درصدی مالیات شرکت ها و رشد (6/50) درصدی مالیات بر کالا وخدمات دولتی از قبیل مالیات بر فروش نوشابه ، مالیات بر نقل و انتقال اتومبیل ، پروازهای داخلی و سایر کالاها و نیز رشد (77) درصدی مالیات بر ثروت از قبیل مالیات بر ارث ، مالیات بر نقل و انتقالات وسرقفلی ، مالیات نقل و انتقال املاک ، بارنامه زمینی و غیره چه پیامی جز افزایش قیمت و بالا رفتن میزان تورم و فاصله بین نرخ خدمات ودرآمد حقوق بگیران دولت و دیگر افراد جامعه دارد؟ مگر ممکن است که ما رقم مالیات را در بعضی از مواردی که مستقیما با زندگی مردم بستگی دارد (77) درصد رشد بدهیم و بعد اعلام بکنیم که تورم درسال 1383 (2/13) خواهد بود؟ آیا چنین عملکردی در لایحه بودجه کل کشور با اعلام میزان افزایش تورم (2/13) درصدی در لایحه بودجه 83 مطابق دارد؟ چگونه ممکن است مالیات ها نسبت به عملکردسال 82 به میزان (35) درصد رشد داشته باشد اما تورم (2/13)درصد باشد؟ برادرمان آقای خباز فرمودند چیزهایی بگوییم که شدنی باشد، این ها شدنی است ، یعنی تقسیم این قضایا و عدالت اجتماعی یک امری است که از (16) میلیارد دلار هم فرا نخواهد رفت .
سایر درآمدهای دولت ؛ قسمت عمده درآمدهای دولت از محل فروش اوراق مشارکت ، برداشت از صندوق ذخیره ارزی ، واگذاری شرکت‌های دولتی و غیره تامین شده است که از این محل (8500)میلیارد ریال اوراق مشارکت دولت پیش بینی کرده که متاسفانه کمیسیون تلفیق بجای اینکه این را کاهش بدهد به (10) هزار میلیاردریال افزایش داده است . استفاده از صندوق ذخیره ارزی که (24) هزارو (407) میلیارد ریال دولت پیشنهاد داده در کمیسیون تلفیق به (25)هزار و (242) میلیارد ریال افزایش یافته است و واگذاری شرکت‌های دولتی که در کمیسیون تلفیق (1000) میلیارد ریال به سقف درآمدهای دولتی اضافه شده است ، یعنی حتی از محل واگذاری شرکت‌های دولتی که سال گذشته حتی (40) درصد، (50) درصد آن هم تحقق پیدا نکرد وعلاوه بر آنکه کمیسیون محترم تلفیق این را باید به نصف تقلیل می دادعلاوه بر اینکه تقلیل نداده (1000) میلیارد ریال هم به سقف آن اضافه کرده تا تحقق نیافتن این بودجه امکان بیشتری پیدا کند. افزایش (750)میلیارد ریال به درآمدهای استانی که اصلا تحقق پیدا نمی کند و درواقع کسری پنهان بودجه است ، کسری بودجه در سال 1383 را بشدت افزایش خواهد داد. واگذاری دارایی‌ها یعنی آنچه که دولت دارد قرض می‌گیرد تا بودجه اش را تکمیل کند، در سال 1380 (3380) میلیارد و(163) میلیون و (753) هزار ریال ، در سال 81 (47) هزار و (937)میلیارد و (687) میلیون و (996) هزار ریال ، در سال 82 (64) هزار و(194) میلیارد و (186) میلیون و (725) هزار ریال و در سال 1383(77) هزار و (594) میلیارد و (127) میلیون و (200) هزار ریال که افزایش بسیار بالا و گسترده‌ای را متاسفانه دارد، یعنی حدود (77) هزارمیلیارد ریال از بودجه دولت که از محل واگذاری دارایی‌های مالی یعنی وام گیری برای تامین بودجه است را باید جز کسری های دولت دربودجه سال 1383 قلمداد کرد. در سال 1383 بالاترین میزان استفاده از ذخیره ارزی صورت گرفته است و بعد از آن فروش شرکت‌های دولتی رقم بالای درآمدی اینجا دارد، یعنی (22) هزار میلیارد ریال که درکمیسیون تلفیق متاسفانه (1000) میلیارد ریال نیز به آن اضافه گردیده است . فروش اوراق مشارکت همچنین ، استفاده از تسهیلات خارجی که (1888) میلیارد و (299) میلیون ریال از بودجه دولت را تشکیل می‌دهد که درمجموع (68) هزار و (510) میلیارد و (299) میلیون ریال را باید در ردیف کسری بودجه سال 1383 تثبیت کرد. درحالیکه می‌بایست اعتبارات مربوط به آموزش و پرورش در سال 1383 ازتوجه ویژه‌ای برخوردار باشد متاسفانه نسبت به سال 1382 شاهدکسری بودجه آموزش و پرورش و کاهش هستیم . آموزش و پرورش درسال 82 (1/2369) میلیارد ریال اعتبار داشته در لایحه سال 1383 به (9/2137) میلیارد ریال کاهش ، یعنی (2/231) میلیارد ریال کاهش نشان می‌دهد و این در حالی است که آموزش عالی در سال 1382(4/7607) میلیارد ریال و در سال 83 به میزان (6/8265) میلیاردریال یعنی (2/658) میلیارد ریال افزایش نشان می‌دهد.
بودجه سال 1383 از نظر ترکیب منابع عبارتند از:
البته این لایحه دولت است در کمیسیون تلفیق بعضی از آن‌ها تغییرپیدا کرده . درآمد نفت (8/28) درصد، سایر آمدها (5/21) درصد،استفاده از صندوق دخیره ارزی (5/8) درصد، مالیات بر واردات (8/6)درصد، مالیات بر شرکت ها (9/5) درصد، حق بیمه (9/5) درصد و علاوه بر این ها دوسوم از بودجه کل کشور مربوط به شرکت‌های دولتی است . شرکت‌های دولتی که اگر ممکن است سازمان مدیریت و برنامه ریزی و وزارت اقتصادی و دارایی عدد و رقم این شرکت‌های دولتی را اعلام کنند. میزان شرکت‌های دولتی را دقیق کنند و از همه مهمتر آنچه که می‌شود در رابطه بابودجه سال 1383 گفته شود این است که بنظر من مظلوم ترین بودجه بعد از انقلاب اسلامی بودجه سال 1383 است که بنظر من بررسی لازم و تحقیق و حرکتی که بتواند تغییرات عمده ای در بودجه سال 1383بوجود بیاید متاسفانه در مجلس در این رابطه شکل نگرفته است و بنظرمی رسد بودجه سال 1383 در سال آینده احتیاج به اصلاح و ترمیم وتکمیل خواهد داشت . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ خیلی متشکر، موافق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (خالقی ) ـ موافق بعدی آقای علی حسینی هستند که تشریف ندارند. نفر بعدی آقای نوبخت هستند، بفرمایید.
محمدباقر نوبخت حقیقی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ماده (1) قانون محاسبات عمومی دو وظیفه کلی را برای بودجه‌های سالانه منظور کرده نخست یک پیش بینی از درآمدها وهزینه ها یا بعبارت کلی تر منابع و مصارف . ماموریت دوم استفاده ازابزارهای مالی و پولی برای تعادل اقتصادی کشور. من تقاضا می کنم هم دوستان محترم و عزیزی که تاکنون مخالفت فرمودند، هم آن دیگرانی که برای مخالفت تشریف می‌آورند به این نکاتی که بنده عرض می کنم پاسخگو باشند.
هم اکنون ما در مرحله رسیدگی به کلیات بودجه هستیم . کلیات بودجه به این معنی است که آیا به جزییات ورود کنیم ؟ آیا اساساموضوعی که در طرح یا لایحه مطرح است قابل رسیدگی هست یاخیر؟ بنده از شما سوال می کنم ، برای این دو ماموریتی که قانون محاسبات عمومی درمورد بودجه بیان می‌کند، یعنی یک ستونی هست از منابع و مصارف ، شما به من بگویید آیا آن گزارشی که هم اکنون ازسوی کمیسیون اصلی رسیدگی به بودجه سال 1383 هست ، غیر این است که یک تصویری از منابع و مصارف را دراختیار شما می‌گذارد واین شما هستید و بودید که باید در زمان رسیدگی می فرمودید که برخی از این اقلامی که منابع را تشکیل می‌دهد افزایش پیدا کند و برخی کاهش پیدا کند. خوشبختانه آنچه که مخالفین محترم تاکنون بیان کردنددال بر ضرورت کاهش اقلام منابع درآمدی است و همزمان بلافاصله باتوجه به دلسوزی فراوانی که نسبت به دستگاه‌های اجرایی بخصوص آموزش و پرورش دارند، داد سخن می‌دهند که چرا اعتبارات آموزش وپرورش اضافه نمی شود؟ خوب ، این هم سخنی است .
هر دو این ها انتظار می رفت که عزیزان در آن هفته ای که نمایندگان امکان دادن پیشنهاد را داشتند، دو هفته ای که کمیسیون تلفیق رسیدگی می‌کرد یا (10) روزی که کمیسیون‌های تخصصی بررسی می‌کردند،پیشنهادتان را می دادید مبنی بر اینکه این اقلام در ستون منابع یامصارف باید کاهش یا افزایش پیدا کند. اتفاقا همان زمانی را که یکی ازدوستان بیان می‌کردند من یک تورقی در این پیشنهادات کردم که ببینم آقایان چه پیشنهاداتی را در ارتباط با این تغییرات داده اند. چون کلیات بودجه چیزی غیر از این نیست که ما دو ستون منابع و مصارف داریم وباید شما روی این دو ستون تک تک بحث کنید. یعنی اصلا از نظر من مانمی توانیم در مجلس به کلیات بودجه رای ندهیم . ما می‌توانیم اقلام آنرااصلاح کنیم . رای ندهیم که چه بشود؟ دوباره به دولت برود، یک ستون دیگر بیاورد؟ خوب ، اینکه دراختیار شما بود. شما که مسلوب الاختیار درمجلس نیستید که اقلام مختلف منابع و مصارف را تغییر بدهید، اتفاقا آن زمانی هم که مطرح بود ما پیشنهادی از دوستان محترم نداشتیم مبنی براینکه این اقلام با این استدلال باید تغییر داده بشود. چون عمدتا روی منابع مالی و مالیات ها صحبت کردند. من نمی دانم جناب آقای رییس جلسه نسبت به آمار و ارقامی که اینجا داده می‌شود جایی هم کنترل می‌شود. بنده مدعی هستم که اصلا برخی از این اقلام غلط هست .متاسفانه دوستان عنایت نکردند به آنچه که در کمیسیون تلفیق بحث شد.البته مخالف محترم پیشین بیان فرمودند از اینکه من براساس لایحه صحبت می کنم . بله ، دو هفته کار کمیسیون تلفیق هم این بود که ما بودجه را منقح کنیم ، اشکالات و کاستی های بودجه را، اتفاقا آن ردیف‌های مالیاتی را که شما بیان کردید ما در صدد اصلاح بودیم و کاهش دادیم .
من الان برای اطلاع همکاران و مزید اطلاع آن دوستان عرض می کنم که درخصوص درآمدها ما (4/2) درصد، کل درآمدها را کم کردیم . واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای را (5/0) درصد کردیم ، واگذاری دارایی‌های مالی که آقایان بحث می‌کردند (2/27) درصد کم کردیم ،درخصوص هزینه‌های جاری (7/0) درصد کم کردیم ، هزینه‌های عمرانی یا تملک دارایی‌های سرمایه‌ای را (8/4) درصد اضافه کردیم (چیزی که شما مایل بودید) و درخصوص تملک دارایی‌های مالی (7/60) درصدکاهش دادیم . به چه استنادی از این تریبونی که همه دارند گوش می کنندآمار و ارقامی که واقعیت ندارد را به اطلاع مردم می رسانید؟
خواهش من این است که درخصوص این آمار و ارقامی که بنده بیان می کنم ، اگر مخالفینی که قبلا صحبت کردند یا مخالفینی که می خواهندبعدا صحبت کنند، مطلبی دارند، بنده حاضرم استماع کنم و دفاع کنم ازمطلبی که می گویم ، البته آن آقایان از برخی آمارهایی که مستند به مصوبات نیست باید دفاع کنند و این مصوبه دراختیار همه همکاران محترم قرار گرفته است .
اما درخصوص یک بودجه ما عمدتا همانطور که بیان کردم ماموریت دوم را مترتب می‌دانیم بر اینکه بودجه بیاید از ابزارهای مالی و پولی برای تعادل اقتصادی استفاده کند. چون عمده بحث روی مسایل مالیات ها بود و مالیات ها در مقوله سیاست ها و ابزارهای مالی است ،من در این خصوص صحبت می کنم .
همانطور که بیان فرمودید مالیات ها در لایحه دولت افزایش پیدا کرده بود، سخن درستی است . البته دولت محترم وقتیکه ما استدلال کردیم که برخی از این اقلام و ارقام مالیاتی بیش از آن امکانی است که شمامی توانید استحصال کنید، جمله ای را به ما گفتند که من خواهش می کنم این مخالفین محترمی که بحث کردند که چرا مالیات ها اضافه شده و ازسوی دیگر گفتند تا چه زمانی وابستگی به نفت ؟
شما به من بگویید در این کشور غیر از دو رقم اصلی مالیات ودرآمدهای نفتی دارید؟ یا شما باید متکی به درآمدهای مالیاتی باشید،یک تقسیم بندی برای اینکه ما بفهمیم ظرفیت مالیاتی کشور چقدراست یک شاخص Tax به GDP را استفاده می کنیم . (مالیات به تولید ناخالص داخلی ). این در کشورهای توسعه‌یافته صنعتی بین (30) تا (40)درصد است . در کشورهای در حال توسعه بین (20) تا (30) درصداست . برای برنامه اول که بنده در اینجا حضور داشتم بحث ما این بودکه از (2/4) درصد به (2/8) درصد برسانیم . شما الان از مسوولین محترم وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی سوال کنید که نسبت به شاخص Tax به GDP چقدر است ، آیا به (10) درصدمی رسد؟ شما ظرفیت کافی برای مالیات ها دارید، بنده با شما موافقم .این مالیات ها باید عادلانه باشد و نباید به اقشار فشار وارد کند و موجب تورم بشود. کاری است که ما انجام داده ایم . استدعا می کنم که به گزارش کمیسیون تلفیق و مقایسه آن با آنچه که در لایحه دولت محترم است توجه فرمایید. ما دو بند «ص » و «ض » از تبصره (1) که مربوط به مالیاتهاست و یکی از افزایش رقم های مالیاتی مربوط به این دو رقم است ، این ها را کاهش دادیم و اصلا این دو بند از تبصره (1) را حذف کردیم .
در بند «ص » این بحث بود که مالیات بر نقل و انتقالات املاک افزایش پیدا کند. چون طبق ماده (59) قانون مالیات‌های مستقیم این مبنا (5) درصد و (2) درصد براساس ارزش معاملاتی تعیین شده است . ارزش معاملاتی هم ماده (64) قانون مالیات‌های مستقیم ، نه مصوب سال 66، که من همواره به دولت محترم عرض کردم ، بگوییدمصوب سال 80، ما قانون مالیات‌هایی را که الان مستند ماست مربوط به سال 66 نیست ، مربوط به سال 80 است . یعنی اگر بخواهیم این اقلامی را که در همین قانون جدید نرخ جدید گذاشتیم و بخواهیم این را هم دوباره تغییر بدهیم ، کجا ثبات اقتصادی است ؟ این را اطمینان داشته باشیم امروز امنیت اقتصادی برای یک سرمایه گذار این نیست که کسی فکر کند اینجا بیاید املاکش را مصادره می‌کنند، بلکه ما بعضی از احکام دادگاه‌ها و دیوان را می‌بینیم که این ها را برمی گردانند. آنچه که امروز سرمایه گذار حاضر نیست ، تنوع و تلون تصمیم گیری ماست .هنوز از قانون مالیات‌های سال 1380 دوسال نگذشته که مجددا دربودجه داریم یک تبصره می زنیم و قانون مالیات ها را اصلاح می کنیم . ازاینرو این بند در تبصره (1) بوسیله دوستان حذف شد. چون در قانون مالیات ها گفته شده که یک کمیسیون (7) نفره که سه نفر از آن‌ها باید ازشورای شهر انتخاب بشوند (یعنی از مردم انتخاب بشوند) و (4) نفردیگر از وزارتخانه‌های مرتبط بنشینند و ارزش معاملاتی را مشخص کنند. بجای این ما در بند «ص » به وزیر امور اقتصادی و دارایی اجازه داده بودیم که خودش ارزش معاملاتی را تعیین کند. یعنی بجای یک نهاد مدنی که نمایندگان مردم و دستگاه‌های ذیربط وجود دارد، همه این اختیار را به یکنفر بسپاریم و این کاری بود که کمیسیون تلفیق این راخنثی و حذف کرد و از این محل ، مبالغ قابل توجه ، ما یکجا بیش ازهزار میلیارد ریال و یکجا (2) هزار و (700) میلیارد ریال مبلغ درآمدها را کاهش دادیم و کاستیم ، به این جهت که این فشار وارد نشود.
نکته دیگر در بند «ص » بود. در بند «ص » آمده بود که ما برای مالیاتی که در بورس است ، بجای آنچه که در قانون مالیات‌های مستقیم مطرح است و ما از این رقم فقط (5/0) درصد بگیریم ، این (5/0)درصد را به (5) درصد افزایش داده بودند. خوب ، این چه تاثیری روی بورس می‌تواند داشته باشد؟ در شرایطی که الان بازار خودرو ما برای نقدینگی موجود جذابیت ندارد، هیچکس الان نمی تواند برای اینکه افزایش قیمت خودروها در آینده بوجود بیاید، برود و در این بخش سرمایه گذاری کند. مساله مسکن الان به همین ترتیب راکد است . مساله و بازار دیگری که وجود دارد، بازار ارز است . بازار ارز هم راکد است ،شما می بینید خیلی نوسان در قیمت نیست . تن ها بازاری که مثل یک ویترین و آکواریوم تمام گردش مالی در آنجا مشخص است و آن بازاربورس است ، ما آمدیم با یک مصوبه از (5/0) درصد به (5) درصد این ارزش بورس را اضافه کردیم و این درحالی است که برخی از معاملات سود ندارد. ما نگفتیم که از آن سودش می خواهیم بگیریم . گفتیم از هررقمی که معامله خواهد شد، این رقم برداشته می‌شود. این قطعا یک کار غیرمعقولی بود، ما برای اینکه یک مقداری جزیی منابع درآمدی کسب کنیم ، از آن طرف به سیستم اقتصادی خودمان لطمه وارد کردیم .کاری بود که کمیسیون تلفیق این را اصلاح کرد. اصلا دوستان محترمی که بیان مخالفت کردند، به این مصوبات کمیسیون توجه نکردند.همانطور که بنده خدمت شما عرض کردم تک تک منابع مالی ما کاهش پیدا کرده است . کجا و به چه استنادی شما می‌فرمایید که این مالیات ها ویا سایر اقلام و یا واگذاری دارایی‌های مالی افزایش پیدا کرده است .همانطور که عرض کردم بیش از (60) درصد کاهش پیدا کرده است .
بنابراین آنچه که امروز از آن در رابطه با سیاست‌های مالی صحبت می‌شود، بنده دفاع می کنم . ضمن اینکه در بخش‌های مختلف همین بودجه بنده هم اشکال دارم . اتفاقا در رسیدگی بودجه پیشنهادات آن زمان است ، دفاع این زمان است . ما باید الان فرصت کنیم ، بنشینیم وروی ماده به ماده بحث کنیم . همانطور که خدمت شما عرض کردم کلیات بودجه یک جدول است ، تعدادی از ارقام منابع و تعدادی ازارقام و اقلام مصارف . شما فقط می توانید بگویید که این منابع را کم واین ها را اضافه کنید. کاری که شما الان به دولت هم برگردانید. گفته شدکه یک دوازدهم بیاوریم ، خوب یک دوازدهم بیاوریم که چه بکند؟ دولت فرصت داشته باشد و بیاید این چند عدد را تغییر بدهد. مگر جناب عالی مسلوب الاختیار بودید، همکار محترمی که در کمیسیون تلفیق هم حضور داشتید، می توانستید همانجا پیشنهاد بدهید که این قلم بایدکاهش پیدا کند. یک کار را به آینده موکول کردن ، من اصلا نمی دانم این حرفهایی که زده می‌شود، این سخن امروز و بودجه آخرین سال برنامه است یا سال‌های پیش هم بوده است . امسال دارد بحث یک دوازدهم مطرح می‌شود و تزریق چنین نگرانی در سطح جامعه که قابل دفاع نیست .
در رابطه با مساله اضافه کردن ها، من از شما خواهش می کنم به همین ردیف ها و قسمت‌هایی که اضافه شده التفات بفرمایید. ما باتوجه به همین کاهش ها تلاش کردیم در کمیته‌های مختلف بخش پژوهش ، اعتباربسیاری از مراکز را اضافه کنیم . به عموم سدهای کشور بخصوص آن‌هایی را که در حال اتمام بودند اعدادی را اضافه کردیم که امسال تمام بشود. این در خدمت شماست . کمیسیون تلفیق در فاصله دو هفته باهمین کاهش و برخی افزایش‌ها تلاش کرد که یک استفاده عادلانه و بهینه هم داشته باشد.
راجع به بحث یارانه ها که بحث می کنید، خوب یارانه‌هایی را که ماداریم صحبت می کنیم همان ارقامی است که در سال گذشته با یک افزایشی برای امسال است . هدفمند کردن یارانه ها اصلا مقوله دیگری است که ما در بودجه یکساله نمی توانیم آنرا دنبال کنیم .
بنابراین آنچه که در ارتباط با موافقت و مخالفت نسبت به این بودجه بحث می‌شود همه این ها همان بودجه‌های سنواتی است ، ضمن اینکه بودجه امسال در برخی از موارد قابل دفاع است ، در برخی ازموارد هم که نیست ، قطعا هیچکس نمی تواند بیاید بگوید این بودجه‌ای که تهیه و تنظیم شده و این گزارشی که در کمیسیون است ، تمام سیاست‌های مالی ، پولی ، ارزی ، حمایتی و همه تبصره‌های آن درست ،قطعا اینطور نیست . بهمین جهت قانونگذار این حق را امروز برای نمایندگان محترم قایل شده است که بیایند اینجا و اشکالاتی را که دربودجه دارند بگویند. ما ده بار هم این را برگردانیم و دوباره به دولت تقدیم کنیم ، آخرش هم همین است . ما می‌توانیم باز هم بگوییم که این رقم ، رقم قابل توجهی نیست . بنابراین راه حل رسیدگی به بودجه این است که ما تک تک این اقلام را رسیدگی کنیم .
گفته شد که ما از حساب ذخیره ارزی زیاد برداشت کردیم . خوب سوال من از شما این است ، فرمودید که مالیات ها را اضافه نفرمایید.خیلی خوب ، کمیسیون تلفیق هم که همین کار را کرد، مالیات ها را هم که تقلیل داد. دو بند مهم که برای وزارت امور اقتصادی و دارایی بود آنهارا هم حذف کرد برای اینکه به مردم فشار نیاید. شما به من بگویید که از کجا ما باید این هزینه آموزش و پرورشی را که شما اعتراض می کنیدکه (50) میلیارد تومان کم است ، فقط این اعتراض شما نیست . بنده هم بعنوان یک معلم معتقد هستم که اصلا (50) میلیارد تومان در برابرکمیت فرهنگیان عددی نیست که ما بتوانیم بگوییم . نظر شما این است که این را اضافه کنیم . خیلی خوب ، بفرمایید. یک ردیف به ما بدهید وبگویید از آن ردیف ، مثلا از بنیاد شهید، از بهداشت و درمان ، از دفاع واز هرجایی که به ذهن تان می‌رسد بردارید و اینجا بگذارید. خوب ،چنین پیشنهادی کجا در کمیسیون تلفیق مطرح شد و کجا قابلیت اجرایی می توانسته است داشته باشد. باتوجه به این رقم همه بحث این است که ما مصارف را اضافه کنیم . خیلی خوب این افزایش مصارف باید از طریق منابع و درآمد صورت بگیرد. شما که مخالفید منابع مالیاتی اضافه بشود. خوب حالا از یک جای دیگری که حساب ذخیره ارزی است ما برداشته ایم ، شما چه اعتراضی دارید، ضمن اینکه این اصلا ربطی به بودجه ندارد.
نکته فنی کار اینجاست ، آقایان التفات داشته باشند، آنچه که ما امروز نسبت به (1/16) میلیارد دلار درآمدهای نفتی صحبت می کنیم ، درحالیکه در جدول شماره (2) پیوست قانون برنامه سوم چیزی درحد (8/12) میلیارد دلار بود، این ربطی به قانون بودجه و لایحه ندارد،این یک قانون جدایی بود که شما قبلا تصویب کردید. آن زمانی که همه به اتفاق آرا بلند شدیم و گفتیم (900) میلیون دلار برای فرهنگیان بدهیم ، بدهیم برای بازنشستگان ، بدهیم برای آن مابه‌التفاوت و دیون و بدهی‌هایی را که دولت دارد، همانجا هم اعلام کردیم که بودجه امسال بشود (1/16). آن اصلا به بودجه ربطی ندارد. این نکته فنی را که شمابعنوان یک ایراد برای بودجه سال 1383 مطرح می کنید اصلا وجاهت قابل طرح ندارد، آن یک مصوبه دیگر است که می توانستید آنجامخالفت کنید. ضمن اینکه همین دوستانی که تا الان مخالفت کردندبخاطر دلسوزی که به فرهنگیان داشتند، بنده می دانستم که آنموقع هم به آن ماده واحده رای دادند و همین (1/16) را بتصویب رساندند.
بنابراین باتوجه به آنچه که پیش آمده امروز ما می خواهیم بخشی ازدیون فرهنگیان و کارمندان دولت را پرداخت کنیم . به ما می گویید چرااز حساب ذخیره ارزی پرداخت می کنید؟ شما بفرمایید از کجا؟مالیات را که فرمودید اضافه نکنید، ما هم اضافه نکردیم و کاهش دادیم .باید از حساب ذخیره ارزی ... اولا این را هم بدانید، حساب ذخیره ارزی یک حسابی است که عمر آن در پایان سال 1383 بپایان می‌رسد.ما این را فقط باتوجه به تجربیات دو قانون پیشین اول و دوم برای برنامه سوم گذاشتیم که در سال‌های نخستین اگر درآمدهای نفتی بیش ازآن جدول شماره (2) باشد، ما این را در بودجه‌های سنواتی پایانی استفاده می کنیم . خوب ، چه جایی بهتر از اینکه ما پرداخت مطالبات فرهنگیان را از محلی داشته باشیم . یعنی شما می گویید از یکطرف دولت بدهکار کارمند و فرهنگی باشد، از یکطرف در حساب خودش می خواهد ذخیره کند. چه ذخیره ای می خواهد بکند؟ اول از همه باید به او بدهد. ما برای همین بودجه درجهت پرداخت مطالبات و دیونی که نسبت به خارجیان داریم (فاینانس هایی که داریم ) پول گذاشتیم . چطور آنجایی که ما می خواهیم به خارجی ها که بدهکارشان هستیم پولهایشان را بدهیم ، اما برای کارمند فرهنگی ما که بدهکار او هستیم نخواهیم پولش را بدهیم . حرف شما معنی عملی اش این است ، ضمن اینکه بنده می دانم بمراتب از من نسبت به فرهنگیان دلسوزتر هستید. اگر مداقه بکنید مطالبی را که شما بیان فرمودید همه در قالب پیشنهاداتی قابل اصلاح است . بودجه می‌تواند با پیشنهادات شما منقح بشود، کاستی هایش برطرف بشود، بالنده بشود، بالاخره کاری است که این همه ایام انجام دادیم ، نکته های جالبی هم در صحبتهایتان بود، واقعابنده هم انتظار داشتم که دولت محترم نظام GFS بیش از گذشته در بودجه سال 1383 اجرا می‌کرد.
بودجه عملیاتی را که ما در دو سال گذشته بعنوان یک تکلیف برای دولت محترم کردیم ، امسال بیشتر هم انجام می‌داد، ضمن اینکه تا رسیدن به یک بودجه کاملا عملیاتی از بودجه سنواتی افزایشی زمان لازم است . همه این ها چیزی نیست که شما الان بگویید این را به دولت برگردانیم و بعد از آنطرف دو ماه دیگر، سه ماه دیگر یا اصلا برود درمجلس هفتم این کار را انجام بدهد، این ها قابل حل باشد. این ها کاری است که در طول چهار سال گذشته انتظار بود و الحمدلله هم همکاران ما زحمتهایشان را کشیدند. این حرفهایی که زدید، این ها معلول سیاست‌های اقتصادی چند سال گذشته بود که بنظر من آن بخشی هم که قابل دفاع است ، اگر شما هم دفاع نکنید، بنده بعنوان یک فرد منصف بعنوان نماینده مردم از آن دفاع می کنم و امید دارم که بودجه‌هایمان روزبه روزبهتر بشود. بنابراین بازگشت بودجه به دولت و یک دوازدهم هیچ مساله ای را حل نمی کند، کانه همین الان بودجه را دولت آورده است ، بجای منابع «A»گفته است «B». خوب ، همین «B» را شما می توانید داشته باشید و مساله حل بشود. از اینرو بنده تقاضا می کنم که به کلیات بودجه رای بفرماییدو بنده هم مثل شما نسبت به اصلاح و بهبود بودجه پیشنهادات خودم راتقدیم می کنم . والسلام
نایب رییس ـ خیلی متشکر، مخالف بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ مخالف بعدی آقای رحمنی هستند، بفرمایید.
نایب رییس ـ وقت شما تا (20) دقیقه می‌تواند باشد، ولی حالاهرطوری که صلاح می دانید.
رجب رحمنی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ـ الحمدلله رب العالمین
من ابتدایا از زحمات و تلاش های ریاست محترم سازمان مدیریت و برنامه ریزی و همکاران محترمشان و هیات محترم دولت صمیمانه تشکر می کنم . مخصوصا از جناب آقای ستاری فر که از مدیران دلسوزو پرتلاش و واقعا فعال در زمینه حل مشکلات مملکت هستند.
مخالفت بنده پیرامون چند مطلب است که اگر این ها اصلاح بشود،قطعا بنده هم بعنوان یک نماینده کوچک به لایحه بودجه رای خواهم داد.
مطلبی که درباره بودجه باید خدمت عزیزان عرض کنم ، من با یک حدیثی از معصوم ـ علیه الصلوه و السلام ـ بحثم را شروع می کنم که فرمودند «الکمال کل الکمال التفقه فی الدین و الصبر علی نایبه و تقدیرالمعیشه ». بالاخره مساله بودجه یک تقدیر معیشت کشور است ، حداقل در یکسال و اصولا کشوری مثل جمهوری اسلامی ، کشوری که بعد ازانقلاب بایستی این خواسته ها و نیازهای مشروع و منطقی و بحق مردم را حل کند.
در لایحه بودجه تقدیمی ضمن اینکه نکات مثبت خوبی دارد،چندین نکته منفی هست . بنظر می‌رسد که بهر شکل ممکن باید این ها راما در مجلس اصلاح کنیم . من اول در بخش کلان مطالبی را بیان می کنم و در پایان به مسایلی درخصوص استان قزوین اشاراتی دارم .
در لایحه بودجه تقدیمی و اصلاحاتی که کمیسیون محترم تلفیق انجام داده است ، این بودجه یک بودجه تورم زاست . تورم را زیادمی کند، قیمت ها را افزایش می‌دهد. در بخش افزایش قیمت بنزین باتوجه به اینکه در قانون برنامه مساله (10) درصد مطرح است و بعدااصلاحیه ای آمد تا (20) درصد، تازه (65) تومان اگر (20) درصد هم باشد، (13) تومان می‌شود، اینجا در کمیسیون تلفیق (80) تومان دیده شده است .
بهرحال ما در کشور راهی نداریم جز اینکه مدیریت ها را تقویت کنیم ، با افزایش قیمت ها اداره مملکت هنر نیست . ما بایستی مدیریت ها راقوی کنیم و حجم دولت را، آن چیزی که در قانون برنامه دیده شده بودبایستی کوچک کنیم ، درصورتیکه در لایحه بودجه به این مطلب عنایت لازم نشده است . ما بایستی انحصارهای دولتی را کاهش بدهیم وایجاد رقابت کنیم . با ایجاد رقابت مشکل بهره وری را حل کنیم ،مشکل کاهش بهره وری ، والا به قوت خودش باقی می‌ماند و مشکل اشتغال و اشتغالزایی حل نخواهد شد.
مطلب دیگر، یکی از نقاط ضعف بودجه تقدیمی این است که ما ازتسهیلات خارجی در این بودجه بایستی نسبت به سال قبل بیشتراستفاده کنیم . تا آنجا که یک مقایسه ای در جداول دیده شده ، بیش از(60) درصد نسبت به سال قبل تسهیلات بانک جهانی اضافه شده و(4/12) درصد بانک توسعه اسلامی .
مطلب دیگر در بخش درآمدها، موضوع فروش سهام قابل تحقق نیست و قطعا آن چیزی که بعنوان فروش سهام که ما در چند سال مختلف شاهد آن بودیم ، این اعتبار تحقق پیدا نخواهد کرد.
مطلب دیگر این است که به مساله بیکاری و بیکاران در لایحه بودجه آن توجه لازم نشده است . جمع زیادی از نمایندگان محترم مجلس به تعداد (196) نفر نامه‌ای خدمت جناب آقای رییس جمهورمحترم تنظیم کردند و ایشان بزرگواری کردند، دستور درخور توجه وپیگیری آقایان حاجی و ستاری فر را صادر کردند. در بخش مسایل فرهنگیان عزیز به سه نکته مهم در این نامه (196) نفر نمایندگان محترم مجلس اشاره شده بود. یکی وضعیت معیشتی کادر رسمی بود،دوم وضعیت حق‌التدریس های پاره وقت بود که این ها بندگان خداعلی رغم اینکه خیلی هایشان لیسانس هستند و چندین سال کار کردند،هیچکدامشان حتی بیمه هم نیستند که ما در مواردی در استان قزوین ودر منطقه خودمان شاهد تصادفات بعضی از این خواهران و برادران بودیم که به هیچ بیمه‌ای متصل نبودند و خانواده‌هایشان در نگرانی بسرمی برند. یکی هم (در بخش سوم ) مساله استخدام این ها بود که در این زمینه ها ما انتظار داریم هم اقدام بشود و هم اینکه ریاست محترم سازمان مدیریت و برنامه ریزی در این زمینه توضیح بدهند.
مطلب بعدی درخصوص مساله بازنشستگان ، هم فرهنگیان و هم کل کارمندان دولت و نیروهای مسلح بود، قرار بود که این مطالبات کارمندان عزیز در سه فصل داده بشود که درواقع اقدامات اساسی دراین زمینه هم انجام نشده .
برای خرید محصولات تضمینی براساس اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در لایحه بودجه ، اعتبارات مکفی و مورد نیاز دیده نشده .
در بخش کشاورزی اعتباری معادل (375) میلیارد ریال در قالب اعتبار (2) هزار و (300) میلیارد ریالی تحت عنوان سایر اعتبارات استانی به شرح زیر به تفکیک استان‌ها که در آن جداولی که در لایحه بودجه هست اختصاص داده شده بطوریکه ملاحظه می‌شود، اعتبارات (375) میلیاردی فصل کشاورزی در قالب اعتبار (2300) میلیاردی ،بسیار جزیی است و خیلی کم است و این اعتبار از اعتبارات (22)میلیاردو (22) هزار و (557) میلیاردی استان‌ها در سال 1383 بسیارناچیز است این روش بودجه نویسی باعث مشوش شدن اعتبارات درفصل کشاورزی گردیده و اختیارات شورای برنامه ریزی و توسعه استانهارا نیز محدود کرده است .در هر حال بایستی راه حل مناسب و شفافی برای اعتبارات فصول مختلف کشاورزی در نظر گرفته شود و از پراکندگی منابعی که فایده ای جز عدم شفافیت ندارند واقعا جلوگیری شود.
چرا بایستی وام ازدواج به اندازه کافی در لایحه بودجه مورد توجه قرار نگیرد، باتوجه به اینکه یکی از مسایل مبارزه با تهاجم فرهنگی ازدواج جوانان است کلیه کشاورزان کشور از مساله حق النظاره ها واقعامی نالند و معترض هستند، بایستی مشخص شود که وزارت محترم نیرواگر چه یکی دو بار هم در ایام سال پیشنهاد داده شد، متاسفانه این رای نیاورد.
موضوع دیگری که بایستی در لایحه بودجه دیده می شد، بهرحال کشاورزان این مملکت که بعنوان گنج های اجتماع هستند، بایستی مثل سایر اقشار و سایر کارمندان ، اول آنکه از این ها هم یک حق بیمه‌ای گرفته شود بایستی کل کشاورزان کشور بیمه باشند و از یک اطمینان خاطری برخوردار باشند.
بهرحال در نظام مقدس جمهوری اسلامی بایستی همه مردم این کشور از یک حداقل امکانات برخوردار باشند به مساله کشاورزی واقعاتوجه لازم نشده ، این وام‌های (9) ماهه و این وام‌های (6) ماهه و این وام‌هایی که حتما بایستی که برای روستاییان داده شود، دو تا ضامن حقوق بگیر باشند، واقعا اگر از اول بگوییم ما به کشاورزان وام نمی دهیم به مراتب بهتر است هم مدتش کم است هم مبلغش کم است خیلی موقع شده که بعضی از کشاورزان مراجعه می‌کنند، برایشان باید(200) هزار تومان ، (300) هزار تومان وام داده بشود، (50)، (60)هزار تومان خرج می‌کنند آخر سر هم می‌رسد به دو تا ضامن (حتماحقوق بگیر) و واقعا با این وضعیت نمی شود کشاورزی مملکت راترقی داد و مشکلات کشور را حل کرد و در بخش کشاورزی که بیش از(35)درصد اشتغالزایی را در خودش دارد. ما درواقع این اطمینان راداشته باشیم که این اشتغال را از دست نمی دهیم و حتی افزایش اش هم می دهیم .
امروز مساله دامداری ، دامپروری و کشاورزی در روستاهای ما ازمهمترین موارد اشتغالزایی است و نیاز است که در این زمینه هم میزان وام‌ها زیاد شود هم مدتش بالا برود و هم اینکه از این مسایل ضامن حقوق بگیر و خیلی از وثیقه ها واقعا جلوگیری شود.
یک مطلب دیگری هم که مقایسه می‌شود، واقعا برادران عزیزکمیسیون تلفیق در مواردی با یک نوعی استبداد با مصوبات کمیسیون‌های تخصصی برخورد کردند خوب در مجلس چند کمیسیون تخصصی هست ، کمیسیون‌های تخصصی قبلی در هم ادغام شده اند مثلاآقایان بیایند ببینند در کمیسیون تخصصی ، در کمیسیون تلفیق پیشنهادات کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی و امور آب چند تای آن تصویب شده ؟ یعنی واقعا، عملا کمیسیون‌های تخصصی مجلس جایگاهی در این زمینه نداشته اند.
مطلب دیگری که اینجا مربوط به همکاران محترم نماینده است وما بایستی این مسایل را مورد توجه قرار داده باشیم ، این است که بحث ردیف ها و بحث اعتبارات هیچگاه در مجلس مورد توجه قرار نگرفته وبصورت گلوبال بعد از اینکه تبصره ها بصورت کلی رسیدگی شد،سال‌های سال است که اصل اعتبارات و اصل ردیف ها بدون اینکه خیلی ازنمایندگان محترم اصلا مطلع باشند که چه چیزی تصویب شد، پایان بودجه تصویب می‌شود و عملا مجلس در جریان آن مسایل اصلی بودجه قرار نمی گیرد.
مطلب بعدی من درخصوص مسایل استان نوپای قزوین است که موارد و مسایل آن در حضور مقام معظم رهبری ـ حفظه الله تعالی ـ که به استان قزوین تشریف آورده بودند، بیان شد وزرای محترم و خودجناب ریاست محترم سازمان مدیریت هم حضور داشتند واقعا مردم استان قزوین انتظاراتی داشتند که خیلی از مسایل و مشکلات این استان نوپا هم حل شود درصورتیکه با یک مقایسه اجمالی استان قزوین با استان‌های مختلف ملاحظه خواهید کرد که چقدر به این استان کم توجهی شده .
استان قزوین از نظر دریافت اعتبارات تملک دارایی و ضریب درآمدی در ردیف بیست و ششم قرار دارد، یعنی آخرین استان و دردریافت اعتبارات خالص استانی قابل توزیع در شورای برنامه ریزی نسبت به سال 82 در رتبه بیست و پنجم با حدود (60) درصد کاهش قرار دارد در صورتیکه خیلی از این استان‌ها، در این زمینه افزایش دارند.
ضریب پایین دریافت اعتبارات تملک دارایی و تحمیل ارقام کلان ملی استانی شدن که خارج از نظام درآمد هزینه‌ای بوده ، اعتبارات بسیار محدود این استان را واقعا دچار بحران کرده است .
خیلی از مدیران محترم استان بویژه شخص استاندار محترم استان قزوین واقعا در این زمینه نگران هستند، جلسات متعددی که مدیران محترم داشتند، ریاست محترم سازمان برنامه ریزی استان داشتندواقعا، مدیران ما در این مطلب مانده اند نمی دانند با این اعتبارات کم چکار کنند.
باتوجه به اینکه مشکلاتی بعد از استان شدن قزوین در این استان بوجود آمده و خود سازمان مدیریت و برنامه ریزی هم اشراف داردانتظار است که نسبت به مشکلات اقدام شود ولذا یک مقایسه اجمالی وقتیکه استان قزوین را با خیلی از استان‌هایی که بعد از استان قزوین تشکیل شده اند مقایسه می کنیم می‌بینیم که به استان قزوین در این زمینه واقعا کم توجهی شده و ما استدعا و انتظار داریم که جناب آقای دکتر ستاری فر و معاونت محترمشان که هر دو بزرگوار از مدیران دلسوز و پرتلاش هستند با یک تجدید نظر جدی نسبت به مسایل استان قزوین عنایت داشته باشند.
مقایسه ای که در جداول بودجه انجام می‌شود مثلا در جدول (2)رتبه بندی درآمدهای استان در لایحه ، استان قزوین حدود (2) درصدرشد دارد، در صورتیکه از نظر درآمد در رتبه چهاردهم استانهاست ،ولی در مساله ضریب استانی در ردیف بیست و ششم است یعنی ملاحظه می‌شود از جمیع جهات حقوق این استان مورد توجه قرارنگرفته ، یا در جدول (1) مقایسه اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای استان‌ها در سال‌های 82 و 83 در رتبه بندی ، باز استان قزوین جزواستان های آخر است یعنی آخرین استان است .
در جدول سوم باز مقایسه کل اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای براساس لایحه 83 با سال 82 که مقایسه می‌شود استان درمقایسه با سایر استان‌ها در رتبه یازدهم قرار دارد که البته در این زمینه عزیزان یک عنایتی کردند این بخش قابل تقدیر و تشکر است در این قسمت بخصوص ، ولی در جدول شماره (4) وقتیکه مقایسه می کنیم اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای استان قزوین را براساس اعتبارات تملک درآمد هزینه‌ای که استان قزوین با حداقل رشد یعنی (7/15) بازدر آخرین قسمت قرار دارد.
یک مطلبی که بسیار مهم است و من استدعا دارم بزرگوارانی که اینجا حضور دارند توجه داشته باشند و آن مقایسه ای است که در جدول شماره (5) وجود دارد، در جدول شماره (5) لایحه بودجه در بررسی اعتبارات سرمایه‌ای خالص استان‌ها و درصد افزایش یا کاهش ، استان قزوین در رتبه بیست و پنجم قرار دارد با (37/55) درصد کاهش ، یعنی اینجا استان قزوین حدود (56) درصد کاهش دارد درصورتیکه خیلی ازاستان ها در این رابطه بیش از (50) درصد، افزایش دارند.
مطلب دیگری هم که باز مربوط به مسایل استان و منطقه می‌شود ماعلی رغم میل باطنی مان کارشکنی هایی که شده بود جناب آقای خاتمی ،رییس جمهور محترم دستور صریح به وزارت محترم نیرو و ریاست محترم سازمان برنامه بودجه داده بودند درمورد ادامه کانال‌های سدطالقان به شهرستان قزوین است که بیش از (10) سال بود نیمه تمام بودو ایشان تذکر شدیدی هم داده بودند ما به ناچار (نایب رییس ـ آقای رحمنی ! اینجا تذکرات و مسایل نطق قبل از دستور و همه چیز شد،یکخورده از موضوع بودجه دارید بیرون می روید، بفرمایید.) دیگرانتخابات که تمام شد، الان که نطق قبل از دستور نمی شود.
من یک نکته اینجا عرض کنم کمیسیون محترم اصل نود آمدندبررسی کردند جناب آقای دکتر ستاری فر که من از ایشان واقعا تشکرمی کنم ، اینجا صریحا دستور دادند که :
برادر جناب آقای غفاری (شیروان )
با سلام ، نظر به اعلام نظر کمیسیون اصل نود و همچنین مذاکرات با وزیر محترم نیرو و هماهنگی‌های صورت گرفته از زمان مسافرت مقام معظم رهبری به استان قزوین پی گیری ویژه صورت گیرد جهت تحقق عملیات ویژه در لایحه بودجه 83.
خوب اینجا این مشخص است که شهرستان تاکستان با بیش از(200) هزار هکتار زمین مزروعی و با (30) هزار هکتار باغ انگورواقعا بشدت با خشکسالی مواجه است حتی بارندگی های اخیر هم کوچکترین افزایشی در آنجا (نایب رییس ـ خیلی متشکرم ) بوجودنیاورده ، علی رغم این مسایل خوب اینجا این توجه لازم صورت نگرفته کمیسیون محترم کشاورزی این پیشنهاد را (نظر جناب آقای دکتر ستاری فر را، نظر وزیر محترم نیرو را) تایید کرده ولی برادران کمیسیون تلفیق ، من که عرض کردم خودمختاریم (نایب رییس ـ اینهادر جزییات است ) من نمی دانم خوب وقتیکه رییس محترم سازمان مدیریت ، وزیر محترم نیرو، کمیسیون محترم کشاورزی که تخصصی است تایید کرده اند، چرا عزیزان کمیسیون تلفیق این مساله را توجه نکردند، واقعا وقتیکه آدم این ارقام و این ردیف ها را نگاه می‌کند، حقیقتابا خیلی از ظلم ها مواجه می‌شود (نایب رییس ـ خیلی متشکرم )
موضوع دیگر اینکه (در مکاتبات وزیر محترم نیرو هست ) همزمان با سد مخزنی طالقان و سد ابهر رود که حقابه شهرستان تاکستان را قطع می‌کند بایستی روی سد نهب هم کار می شد فاز اول سد نهب مطالعه شده ، فاز دومش هم مطالعه شده در صورتیکه از این طرف حقابه ما کلاقطع می‌شود از آنطرف هم که سد نهب که مطالعاتش تمام شده و واقعادشت تاکستان و قسمتی از بویین زهرا حقیقتا با بی آبی مواجه است وهزارها هکتار (نایب رییس ـ آقای رحمنی ! وقتتان تمام است ) بهترین زمین مزروعی در شرف از بین رفتن است باغات خشک شده و مامیلیاردها تومان در طی این سال ها حقیقتا خسارت دیده ایم خوب این قضیه هم در لایحه بودجه نیست ولی برای (800) هکتار یا(1000)هکتار ما می‌بینیم (22) میلیارد تومان برای سد ابهررود من نمی گویم مشکلات کشاورزی آنجا حل نشود.
برای (200) هزار هکتار زمین‌های مزروعی شهرستان تاکستان ،(30) هزار هکتار باغ انگور، اینجا (5)، (6) میلیارد تومان اعتبارمی خواست گذاشته نشده همه ما اینجا جمع شده ایم این مجلس ، مجلس عدالتخواهی است ، مجلس اصلاحات است مظهر عدل علی است واقعااین اعتبارات بیت المال است ، عمومی است ، همه باید حضرت عباسی ،خدایی ، پیغمبری دست بدست هم بدهیم که این اعتبارات طوری تنظیم شود که تمامی مملکت از این مسایل برخوردار شوند. چرا در بعضی ازجاها این قدر غیر منصفانه و بدون حساب و کتاب اعتبار گذاشته می شودولی در جاهای اساسی اعتبار گذاشته نمی شود؟
نایب رییس ـ وقتتان تمام شده ، خیلی ممنون . مخالف بعدی رادعوت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ موافق بعدی ، کسی ثبت نام نکرده .
نایب رییس ـ مخالف بعدی را به ترتیب دعوت بفرمایید تشریف بیاورند.
منشی (جبارزاده ) ـ آقای یثربی بفرمایید.
سیدعلی محمد یثربی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و خسته نباشید ابتدا حلول ماه محرم را تسیلت می گویم از شرکت پرشور مردم در لبیک به مقام معظم رهبری درانتخابات اول اسفند 82 تقدیر نموده و آرزوی توفیق برای منتخبین محترم ملت را دارم .
نگاه انتقادی این مقال به لایحه بودجه 83 یک نگاه حقوقی است به خرده نظام اقتصاد که همان بودجه و مراحل ارایه و تصویب آن است .البته مخالفت به معنای عدم ارجگذاری به زحمات عزیزان در ارایه وتصویب نیست بلکه نگاه علمی است که طبعا با نقد و رد صورت می‌پذیرد. چنانکه همین مخالفت ها و موافقت ها زمینه تحول نسبی بودجه را در سال‌های اخیر فراهم آورده است .
حقوق و اقتصاد سیاسی از علوم وابسته به یکدیگرند، برخلاف آنچه که بعضی ادعا می‌کنند نه در کاوش های اقتصادی می‌توان به قواعدحقوقی بی اعتنا ماند و نه در وضع و اجرای قوانین مملکت می‌توان عوامل اقتصادی را نادیده گرفت . در نهایت رابطه حقوق با علم اقتصادو سیستم اقتصادی متفاوت است .
علم اقتصاد علمی است که حیات اقتصادی پدیده ها و جلوه های آن را تفسیر و ارتباط آن پدیده ها و جلوه ها را با اسباب و عوامل کلی که برآن حاکم است بیان می‌کند، اما سیستم اقتصادی عبارت است ازبرنامه ای که جامعه و نظام ترجیح می‌دهد در حیات اقتصادی و حل معضلات علمی خویش براساس زمینه فکری خاص خود از آن پیروی کند. بخش اعظم سیستم اقتصادی جزو مقررات حقوقی است یعنی رعایت آن بر همگان لازم است . این مقررات از آن جهت که تنظیم کننده روابط اجتماعی است و دارای الزام و ضمانت اجرا است ، از مقررات حقوقی محسوب می‌شود و از آنجهت که تامین کننده نیازهای اقتصادی فرد و جامعه است جزو سیستم اقتصادی است . لیکن علم اقتصاد جنبه ارزشی و دستوری ندارد و تاثیر آن در حقوق با تاثیر مستقیم سیستم اقتصادی در آن کاملا متفاوت است ، تاثیر علم اقتصاد مانند روانشناسی و جامعه شناسی در حقوق ، در مکتب های حقوقی با مبانی مختلف متغییرو متفاوت است ، این بنحو کلی و مبنایی است .
از نظر موازین حقوقی هر مصوبه قانونی که با رعایت تشریفات مقرره در قانون اساسی منتشر شده باشد بعنوان قانون لازم الاتباع است . بنابراین تشریح کاستی های قانونی نظام بودجه ریزی ایران فارغ ازمساله لازم‌الاجرا بودن قانون بودجه است .
بموجب اصل (52) قانون اساسی ، بودجه سالانه کشور باید به ترتیبی که در قانون مشخص می‌شود از طرف دولت تهیه و برای بررسی به قانونگذار پیشنهاد شود، اما از آنجا که چنین قانونی تا کنون تهیه وتصویب نشده است تغییر سازماندهی و تجدید طراحی های سند بودجه برای انطباق با نیازهای اطلاعاتی جدید ضرورت پیدا نکرده است .
قانون برنامه و بودجه از سال 1352 تا کنون برجریان بودجه ریزی کشور حاکم است ، سابقه آخرین قانون محاسبات عمومی به طرحی بازمی گردد که از سوی مجلس شورای اسلامی از سال 1366 به تصویب رسید لیکن در اساس خود در فرآیند مدیریت مالی کشورمنشا تحول مهمی نشده است . بکار بردن قانون درمورد لایحه بودجه محل تامل است . مسایلی مثل : فقدان شفافیت ، درج تبصره‌های نامربوط در قانون بودجه ، اختلال در نظام حقوقی ، تغییرات عملی درسیاست های اقتصادی که در قانون برنامه پیش بینی شده است ، عدم رعایت موازین مقرر در قانون اساسی ، صدور مجوزهای خاص ، تامین اعتبار شرکت‌های زیانده دولتی ، تخصیص اعتبار مازاد بر پیش بینی برای اجرای طرح‌های عمرانی ، تجویز تخلف از سایر قوانین و مقررات عام‌الشمول کشور از قبیل قانون محاسبات و تجارت در زمره مهمترین مشکلاتی است که قانون بودجه پدید آورده است .
قانون باید در روزنامه رسمی منتشر شود، چون ارقام تخصیص یافته به هر ردیف خاص بودجه منتشر نمی شود، می‌توان اشکال کرد که ازلحاظ شکلی بودجه ، در موافقت کامله با موازین قانونی تنظیم نمی شود.نکته بسیار ابهام انگیز در قانون بودجه تخصیص اعتبارات دولتی به شرکت‌های مستقل دولتی است در حالیکه این شرکت ها عموما طبق موازین قانون تجارت اداره می‌شوند و از مهمترین قواعد تجارت این است که شرکت برای امور تجاری و جلب منفعت تاسیس می‌شود، صرف کمک دولت به شرکت‌های دولتی نقض غرض و مخالف نظر قانونگذار است .
انجام هزینه‌های عمرانی و اجرای طرح‌های زیر بنایی از طریق تشکیل شرکت ، مخالف موازین قانون تجارت است زیرا دستگاه‌های مجری طرح بمنظور اشتغال به تجارت و سودآوری تشکیل نشده است تا بتواند از محل اعتبارات ، شرکت تاسیس کند و مستقل از مقررات نظارتی قرار دادهای هنگفتی را دور از نظر مجلس به امضا برساند.قانون تجارت کلیه امور اداری شرکت ها از جمله انعقاد قرار داد تا هرموقعی را با تصویب هیات مدیره شرکت مجاز دانسته است .
شرکت ها در پرتو استقلال نسبی و بیرون از نظارت مجلس ، با امضای قراردادی بزرگ عملا برای دولت تعهد ایجاد می‌کنند بدون اینکه مجلس از شرایط این قراردادها اطلاع داشته باشد. قانون بودجه حسب تعریف نمی تواند منبع درآمد شود، منبع درآمدهای دولت مالیات ها،عوارض گمرکی و درآمد حاصل از عملیات اقتصادی دیگر، از قبیل نفت و گاز است . بنابراین اجازه وصول عوارض بابت خدمات دولتی به شرکت‌های دولتی نوعی برقراری مالیات است .
اعطای وام‌های تکلیفی توسط بانک ها به موسسات دولتی و شرکت ها یااجازه دریافت وام توسط شرکت ها بعضا برخلاف اصل (80) قانون اساسی جمهوری اسلامی است . قانون بودجه که صرفا مصوبه پیش بینی درآمدهاست منظور قانونگذار را تامین نمی کند. هر قرارداد وام که شامل شرایط و مقررات خاص باشد باید جداگانه بتصویب برسد. نکته مهم این است که سیاست اقتصادی که موازین آن در قانون اساسی به روشنی بیان شده است مبنای بودجه ریزی است یا بودجه ریزی سیاست اقتصادی را مشخص می‌کند؟ اصل (43) قانون اساسی را پیش رو بگذارید و کنار آن محصول تلفیق را.
«تامین نیازهای اساسی ، مسکن ، خوراک ، پوشاک ، بهداشت ،درمان ، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه ، تامین شرایط و امکانات کار برای همه بمنظور رسیدن به اشتغال کامل و قرار دادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند... منع اضرار به غیر و انحصار واحتکار و ربا و دیگرمعاملات باطل و حرام ، منع اسراف و تبذیر در همه شوون مربوط به اقتصاد، اعم از مصرف ، سرمایه گذاری ، تولید، توزیع و خدمات ...جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه به اقتصاد کشور، تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی ، دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تامین می‌کند...»
آیا استقراض نامریی و قرضه ملی هماهنگ با هدف گذاری قانون اساسی است ؟ حد ضرورت آن مجاز است و اگر مجاز است تا چه حد؟آیا بین سرمایه گذاری و اشتغال ، تناسب منطقی وجود دارد؟ درآمدهای اختصاصی را چگونه هزینه می کنید؟ نظام پولی کشور چطور، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد یا افزایش ؟ توسعه بخش نفت و گاز در ارتباط با اقتصاد بین‌الملل بیشتر معنی می‌یابد یا در ارتباط با اقتصاد ملی ؟
بین اقتصاد سنتی و صنعتی سرگردانیم یا پل موزون زده ایم ؟ این همه به معنای عدم ملاحظه متغیرات مثبت در ارایه و تصویب نیست .به امید تغییرات هدفمنددر ادامه بررسی و اصلاح بیشتر بر بودجه‌های آتی با استفاده از تجربیات فعلی . والسلام
نایب رییس ـ خیلی متشکر، مخالف بعد را دعوت بفرمایید.
منشی (جبارزاده ) ـ آقای سبحانی هستند.
نایب رییس ـ تشریف ندارند.
منشی (جبارزاده ) ـ آقای ندیمی بفرمایید.
ایرج ندیمی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض تسلیت به مناسبت ایام سوگواری . درمورد بودجه 1383دوستان مااز مناظر مختلف به نقد وتحلیل پرداختند. اساسی ترین سوالاتی که من از بودجه نویسان داشته و دارم متاسفانه هنوز هم در این بودجه برآورد نشده است . اولین سوال این است که واقعا بودجه برای چه چیزی است ؟ و ما اهدافی که از بودجه داریم چیست ؟
مثلا اگر چالش‌های اساسی کشور را در ارتباط با بیکاری ، مسکن ،بهداشت ، آموزش ، حمل و نقل ، گردشگری ، ورزش و مانند آن‌ها بدانیم چقدر بودجه ما به آن معطوف است و به اصطلاح دیگر آیا مامی خواهیم در کتابخانه بودجه مان همه چیز داشته باشیم یا واقعامی خواهیم مملکت را اداره کنیم به این معنی که آیا اگر عدم ورود به اساسی ترین مشکلات و چالش‌های اجتماعی ، اقتصادی ، منجر به نارضایتی ، گسست روابط و احتمالا تلاشی دراز مدت حکومت شود مانباید واقعا بودجه خودمان را گرایش بدهیم به حل آن مشکلات ؟ آیاواقعا ما باید همه کار انجام بدهیم ، مثل بحث سرمایه گذاری صنعتی که ما می خواهیم همه چیز را تولید کنیم در حالیکه نمی دانیم مزیت‌های مان ،بازار داخل مان ، واردات مان و مزیت‌های صادراتی مان چیست ؟
در رابطه با بودجه ما همواره یک روال را درحقیقت داریم طی می کنیم که برای هرجایی یک چیزی بگذاریم اما واقعا نمی دانیم که جامعه ما، مردم ما، آن نیازهای اساسی شان چگونه باید پاسخ داده شود؟ مثلا اگر (3) تا (5) میلیون بیکار داریم با این روند آیا می‌توانیم پاسخ بدهیم فرض بفرمایید ما اصلا عدد یک میلیون را در سال هدف گیری کنیم که اصلا این چنین نیست و گمان ما این باشد که بخش خصوصی و تعاونی و دولتی و تسهیلاتی که می دهیم بتواند اینقدر شغل ایجاد کند که این نیست آیا واقعا آن چند میلیون چکار می خواهندبکنند؟ یا فرض بفرمایید جهت گیری های ما بر (500) هزار مسکن باشد آن (2)، (3) میلیونی را که مانده ما می خواهیم چکار کنیم یا درارتباط با مباحث بخش بهداشت همین بحث جهت گیری که ما در رابطه با لایحه نظام تامین رفاه اجتماعی داریم یک سوال هست ما اساسا فکرمی کنیم که این لایحه تا قانونی شدن و اجرایی شدن مشکلاتی داشته باشد اما واقعا اینکه ما خدمات حمایتی ، امدادی و بیمه‌ای را توسعه بدهیم نباید جهت گیری اصلی بودجه باشد؟ یعنی واقعا ما در بودجه تلاشمان باید این باشد بخشهاو دستگاه ها را اداره کنیم و یک عددی راهم هر ساله به آن‌ها اضافه کنیم ، چنین بودجه نویسی اساسا با رابطه مردم داری هماهنگ است ؟
این سوال را متاسفانه در این چند سالی که ما توفیق نمایندگی داشتیم همواره به یک صورتی مطرح کردیم ولی جوابش را پیدانکرده ایم و نظام بودجه ریزی و بودجه نویسی ما تقریبا همان راه را بایک تغییرات ابتدایی و نمادین دارد طی می‌کند که این برای حکومت خطرناک است حکومت بالاخره باید مردمش را راضی نگه دارد.حکومت استخدام شده برای اینکه مردم را اداره کند. ما که نمی خواهیم یک کار تیوری و کلاسیک و دانشگاهی و آکادمیک را راه بیندازیم وبعد هم گمان بکنیم که کار بسیار خوبی کرده ایم . ما باید ببینیم چگونه مشکلات مردم رفع می‌شود. مثلا اگر پدیده بیکاری امروز خودش هزینه‌های متفاوتی را به خانواده و بیکار و کارجو و حکومت تحمیل می‌کند، ما باید آنرا حل بکنیم . اگر بودجه نویسی ما معطوف به حل این مشکل نباشد چه فایده ای دارد؟
یا نه از اینطرف سوال می کنیم ، یکی از دغدغه های اساسی که دربین مردم است ، عدم تعادل بین هزینه و درآمد است . بین حقوق ودستمزد و مانند آن با آن دریافتی‌ها است . خوب ما داریم این را حل می کنیم ؟ مثلا اگر تورم ما یک عددی است ، رشد حقوق ما هم همان است ؟ یا از آنطرف کاهش هزینه را بنحوی تدارک دیده ایم که واقعامردم ناراضی نشوند؟ خوب ، اگر بودجه ما چنین مطلبی را انجام ندهدچه فایده ای دارد؟ ما چگونه می‌توانیم پاسخ مردمی را بدهیم که می گوید آقا شما مثلا درصدی به حقوق ما می افزایید درحالی که تورم اینقدر است ، خوب معلوم است که عقب هستند و نارضایتی تولیدمی شود. بنابراین دو بخش سوالی را که من مطرح کردم ، یکی این است که واقعا بودجه ریزی ما معطوف به این نیست که ما مسایل کشور راحل کنیم . ما کارهایی را هدف گرفته ایم ، که همه جا یک چیزی می گذاریم . هرجا یک آجری می خواهیم بگذاریم . این که واقعاحکومت داری نشد. بهرصورت اصل موضوع برای حکومت ایجادمخاطراتی می‌کند.
نکته سوم در تطابق با قانون برنامه است . ببینید! یا ما باید اعلام کنیم که این برنامه نویسی ما یک چیز آرمانی است ، واقعی ، اجرایی ،عملیاتی و کاربردی نیست . ما می نشینیم یک چیزهایی را (نمی گویم می بافیم ) کنار هم می چینیم ، چینشی داریم ، بعد آنرا می آییم ارایه می کنیم ، بعد از ما توقع نداشته باشید که قانون برنامه پنجساله اجراشود، ما یک چیزهایی نوشته ایم . هروقت هم که می خواهیم ایرادبگیریم می گوییم آمارمان غلط است ، این ها تخیلی است ، این ها تحت توصیه و فشارهاست . اینطور اداره کردن حکومت قابل بحث است .
ما قانون برنامه سوم را با این هدف نوشته ایم که هرسال یک پنجم آنرااجرا کنیم . واقعا باید ببینیم که موانع اجرایی تحقق برنامه چیست ؟حالا ما می خواهیم دوباره قانون برنامه چهارم را هم بنویسیم . آیا واقعاتجربه برنامه اول ، دوم ، سوم نباید ما را به این برساند که یا نباید برنامه داشت یا باید تمهید مقررات کرد که برنامه اجرایی بشود.
حالا اگر سوال کنیم که مثلا سال آخر برنامه را ما چطور داریم طی می کنیم ، این کم و کاستی ها را که در طی (4) سال داشتیم چگونه توانسته ایم پاسخ بدهیم ، آیا واقعا می‌توانیم پاسخ بدهیم ؟ اگر می‌توانیم پاسخ بدهیم خوب بسیار خوب ما هم قانع می شویم ، دیگران هم اغنامی شوند. ولی آنچیزی که من تفحص ، غور و بررسی کردم این نوع برنامه نویسی و این نوع بودجه نویسی هیچ رابطه‌ای با هم ندارند. ما یک چیزهایی را مثل کسانی که می‌خواهند انشا بنویسند داریم تحریرمی کنیم ، بعد هم هیچ به فکر این نیستیم که این ها توقع و انتظارات ایجادمی کند. مثل اینکار تبلیغات انتخاباتی ماست . در کشور ما چطورتبلیغات انتخاباتی می‌کنند، هرکسی هرچقدر می‌تواند وعده می‌دهد،هیچ ضابطه‌ای هم ندارد که کنترل بکنیم که آقا این وعده هایی که شمامی دهید چقدر اجرایی است ؟ از آنطرف هزینه‌های این ها را حکومت باید بدهد. چرا؟ برای اینکه این ها اجرایی نمی شود، انتظارات وناامیدی ایجاد می‌کند و طبیعی است که حاصل آن معلوم است .
مطلب چهارمی که ما درباب بودجه بحث داریم ، هرساله ما باموضوع کسری بودجه سر و کار داریم ، نمی گوییم که کمیسیون اصلی رسیدگی کننده به بودجه 83 به این ها توجه نداشته . ولی واقعا کسری بودجه یعنی چه ؟ کسری بودجه یعنی اشتغال ، یعنی اعتبارات عمرانی .چرا؟ چون که ما از جاری نمی توانیم برداریم . حالا جامعه را عادت دادیم اساسا این قدرت را نداریم ، من راحت تر بگویم قدرت را نداریم که از جاری برداریم ، می آییم از عمرانی بر می داریم .
خوب بابا، این چطور بودجه نویسی است که ما هرسال با کسری بودجه به قول آقایان یحتمل و محتمل ، بیاییم اعتبارات عمرانی رابزنیم . کشوری که چالش بیکاری دارد، این کشور که نباید یک روندی را طی کند که پایان ماجرا دوباره چند هزار میلیارد تومان کم و کسری داشته باشیم ، از اینجا و آنجا برداریم ، این پروژه را بخوابانیم ، بگوییم این ها که صاحب ندارند، حقوق و دستمزد صاحب دارد، ولی شما اجازه بدهید که ما این پروژه را اجرا نکنیم . خوب ، این تعدیل و آن افزایش قیمت و آن تعویق پروژه را، این ها را چه کسی می خواهد پاسخگوبشود؟ بنابراین اینکه ما گمان کنیم که در نظام بودجه نویسی مان هرساله ما باید با مسایلی از نوع کسری بودجه و مانند آن روبرو بشویم ،آیا این ها نمی تواند محل بحث باشد؟
مطلب دیگری که باز ما باید مطرح بکنیم تکراری بودن بسیاری ازاحکام بودجه است . خوب بابا این بودجه ، ما این چیزهایی که حکم بود، البته یکمقدار آن جدا شده ، ولی باز هم هست ، یکمقداری خود مادر کمیسیون اقتصادی ، یکمقداری در کمیسیون تلفیق دیدیم و جداکردیم . خیلی از چیزهایی که اصلا ربطی به بودجه ندارند. خوب بابااین تجربه بیست و چندساله است که حکومت دارد. خوب این هایی که باید شکل قانون عمومی بگیرند، کمااینکه ما یکبار اینکار را کردیم که تبصره‌های دایمی را جدا کردیم . اما هنوز هم می‌بینیم آن‌هایی که بایدشکل بودجه‌ای داشته باشد، عدد و رقم پشتش باشد نیست . بسیاری ازاین ها درحقیقت نوعی بگیر و ببند اداری ـ مدیریتی است . خوب اینهاچرا باید در بودجه باشد؟ ما تا چه موقع می خواهیم اینطور بودجه بنویسیم ؟ چرا واقعا خودمان را درست نمی کنیم ؟ چرا واقعا در نظام تحریر و تصویب و تدوین بودجه ما به یک تحولی که بابا! حداقل استانداردها و نرم ها از ما تقاضا دارد که دیگر این احکامی که شکل مدیریتی را دارد دایم داخل این بودجه نکنیم که فردا بهرصورت اجرایی هم نشود و بعد مشکلاتی درست کنیم . یا نه ، ما کارها رابی متولی می گذاریم . می آییم بین چند تا دستگاه تقسیم می کنیم ، بعد من نماینده که می خواهم برای ملت پاسخگو بشوم یا پاسخ را بپرسم ، این می گوید او کرد، او می گوید این کرد، هیچ چی به هیچ چی ، این که نمی شود. برای هرکاری باید متولی مشخص باشد. گیرم که آن متولی بابعضی های دیگر بخواهد همکاری و هماهنگی بکند، آیا در نظام بودجه نویسی ما اینگونه است ؟ یعنی واقعا برای همه مسایل معلوم است که چه کسی مسوولیت دارد؟ یعنی من نماینده اگر بخواهم در تبصره ومواد و در ردیف ها بروم ، می دانم دقیقا باید از چه کسی بپرسم ؟ آیا تقسیم و توزیع و اجرا بین چند وزیر و چند مدیر جوابگویی را ایجاد می کندیا همان مشکلی که ما در حکومت داریم که قدرت را آنقدر مثله کرده ایم که هیچکس پاسخگو نیست ؟ ما قدرت را آنقدر توزیع کردیم ، از ترس استبداد آنقدر ریزش کردیم ، گوشت قربانی کردیم ، هیچکس صاحب نیست ، هرکه را می گوییم می گوید آن . این که نمی شود که در نظام بودجه نویسی ما هم چنین تفکری حاکم باشد که ما بهرصورت بین چندتا وزیر... مثل بانک ها را می‌ماند که ما مجمعی درست می کنیم که ظاهرایک اسم هست و چند وزیر دیگر، اما عملا ما می‌دانیم که مجمعی وجود ندارد، سالی یکبار برای تشریفات یک انگوری با هم می خوریم .
مطلب دیگری که باز باید در ارتباط با موضوع بودجه مطرح کرد،از مباحث مربوط به عدم تعادل ها بین هزینه و درآمد از جهت کارمندان ،کارگران ، فرهنگیان و مانند آن . من در ارتباط با موافق محترمی که مطرح کرد که آقا! شما که می گویید به فرهنگیان بدهید، بگویید از کجابرداریم ؟ خوب واقعا این حکومت اینرا می گوید مردم می‌پذیرند!یعنی واقعا می‌شود این جواب را به مردم داد که ایهاالناس ! ما همین ظرف را داریم تو بیا بردار. خوب ما باید یکطوری تقسیم و توزیع بکنیم ، چون ما مدیریت می کنیم . فرهنگی ، کارگر، کارمند، کشاورز ازما می‌پذیرد که مثلا در همین موضوعی که یکی از دوستان به طنز گفته ،راجع به چای بگو. بله ، ما راجع به چای بسیار گفتیم ، چوب آنرا هم خوردیم ، نگران نباشید، چون هیچ چیزی درنیامد. می‌پذیرد که قاچاق بیاید ما نتوانیم جلوی آنرا بگیریم ؟ همینطور هم نمی پذیرد که شمابگویید ما از کجا این نیاز و حق شما را تامین کنیم . خوب این مشکل شماست که باید مساله مردم را حل کنید. این که نمی شود بگوییم ماچطوری حل کنیم ؟ پس معلوم است بلد نیستید. خوب برو از یکی بپرس . از داخل و از خارج بپرس ، مشاوره داشته باش . این که نمی شودما مردم را با این جواب به اصطلاح عوام «سرکاری » مشغول کنیم که آقااز کجا؟ من چه می دانم ؟ تو باید مشکل من را حل کنی . مثل فرزندی می مانم که تو بگویی بچه من از کجا تو را سیر کنم ؟ خوب بابا آنموقع که جیک جیک مستونت بود باید فکر من هم می بودی . اینکه نمی شودکه شما براحتی از این مساله مهم بگذری که بابا همین است ، چکارکنیم ؟ چکار کنیم را چه کسی باید بگوید؟ مردم یا ما؟ ما که نتوانیم پاسخ بگوییم آیا این نحوه مدیریت قابل سوال نیست ؟ یعنی نمی شودسوال کرد که این چطور مدیریتی است ؟ باید راه پیدا کرد. برای همه مسایل عالم برون چرفت است . «ابی الله ان یجری الامور الا باسباب ها» هرچیزی یک اسبابی دارد، خوب ما باید اسباب آنرا بشناسیم ، بایدبشناسیم چگونه باید برون رفت داشت . اینکه مبادی و مخارج را بایدپیدا و معلوم کرد که چگونه مساله مردم را حل کرد. مثلا اگر ما درصادرات غیر نفتی مشکل داریم ، نمی توانیم به عددهایی که می گذاریم ،(4) میلیارد، (7) میلیارد دلار یا بیشتر برسیم ، باید ببینیم مشکل چیست ، آنرا حل کنیم . آیا تهدیدات سیاسی مشکل آن است ؟ باید حل کرد. آیا واقعا در ارتباط با بازاریابی مشکل داریم ؟ باید آنرا حل کرد.آیا دستگاه‌های دیپلماسی اقتصادی ، سیاسی ما با هم هماهنگ نیستند؟باید آنرا حل کرد. ما نمی توانیم اینگونه مسایل راحل کنیم که آقا ما چه می‌دانیم ، ما چه می‌دانیم چیست ؟ دنیا دانسته . خیلی از کشورهایی که باما شروع کرده اند، مثل مالزی مسلمان الان چه وضعی دارند. شماببینید! مثلا همین موضوع مناطق آزاد، شما ببینید آن‌ها نتوانستند بعضی بنادرشان را اداره بکنند، آمدند اجاره دادند، از پول اجاره آن ، مثلا ازموزه ترانشیب دارند پول درمی آورند.
خوب ما هم نمی توانیم اجاره بدهیم ، اگر نمی توانیم از این مناطق آزاد برای کشور درآمد تحصیل کنیم ، خوب اجاره بدهیم . خوب چه اصراری داریم که شرکت‌های زیانده را اداره بکنیم . درحالیکه اگر آنرابفروشیم یک پولی آزاد می‌شود و اگر پولی به آن تزریق نکنیم یک پول دیگری آزاد می‌شود و ما می‌توانیم دولت رفاه درست کنیم ، از اینجهت آنچه که دوستان ما با کلی گویی ها ما را راحت می‌کنند که آقا ماچه می‌دانیم . ما چه می‌دانیم چیست ؟ حتما دستگاه بودجه ریزی ما که بعنوان بال و معاونت ریاست جمهوری است برای این سوالات پاسخ داشته باشد. آنهم نه یکروز و یکسال ، (25) سال از این انقلاب می گذردو واقعا تحمل پذیر نیست که ما مسایل و مشکلاتمان را فرافکنی بکنیم .
مثل کار احزاب در این کشور است . هرکسی می خواهد بیایدمعجزه بکند. بابا! اینطوری نیست ، این کشور بهرصورت مسایلی داردکه باید پیدا بکنیم که مشکلاتش چیست ؟ مثلا شما در ارتباط باموضوع بودجه مشکلاتی دارید از این جهت که شما نمی خواهیدتجربیات و دستاوردهای جدید جهانی را بپذیرید. می خواهید همه چیزرا خودتان ابداع کنید و این شدنی نیست . اینکه ما فکر کنیم همه چیزعالم را ما باید از این ذهن و دل خودمان بیرون بکشیم شدنی نیست . ماباید از تجربیات ، علوم و دستاوردهای بشری استفاده بکنیم .(نایب رییس ـ آقای ندیمی ! راجع به بودجه صحبت کنید) طبیعی است که من دارم راجع به بودجه صحبت می کنم (نایب رییس ـ نه ، کلیات واشکالاتی که در این بودجه سال 83... نظام بودجه ریزی 25 سال اشکال الان راجع به این موضوع نیست ، من خواهش می کنم راجع به کلیات بودجه سال 83 چه ایرادی دارد بفرمایید) چقدر وقت دارم ؟(نایب رییس ـ 20 ثانیه ) خیلی خوب ، از این تعریضی که نوعی ... (یکی از نمایندگان ـ این ها همه مقدمات بود) بله ، بقول آقا مقدمات بود. پس (20) ثانیه گرفتید، بودجه مورد زمان ما را از دست ندهید. آنچه که راجع به این بودجه ، مثل بودجه پارسال ، پیرارسال ، هرسال مثل سال گذشته می گوییم ، اینکه شما یک روندی را دارید طی می کنید و جواب نخواهید داد. جواب نخواهید داد به تقاضای اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی و مانند آن . شما در همین موضوع افزایش مباحث مختلف مثلا مالیات و مانند این که آخرسر پس گرفتید یا پس داده شد، شمامی دیدید که عددهایی را بقول دوستانمان در کمیسیون اقتصادی تازه یک قانونی وضع کردید، بعد آمدید می خواهید آنرا عوض کنید. نشان می‌دهد که ما نظام نداریم و چون نظام نداریم بودجه 83 هم مثل 82، مثل 81، مثل 79 و مثل 76 است ، فرقی نمی کند، مثل 75 و 74 و دیگر.
مطلب دیگری که باز در ارتباط با موضوع یارانه ها دوستان ماتعریض داشتند که آقا! ما مگر می‌توانیم هدفمندسازی یارانه ها را در83... چقدر آن ؟ ما چه هدفی برای پنجسال تعیین کردیم و چقدر به آن رسیدیم ؟ همه ما می گوییم که این نحوه یارانه دهی عادلانه هم نیست .حالا اقتصادی نیست ، هیچ . خوب ، حالا باید بگویید ما امسال نسبت به پارسال اینقدر نظام یارانه دهی را اصلاح کردیم ؟ بنظر من نکردید. به نسبت هدفی که تعریف می کنید بگویید چند درصد ما امسال باید به آن می رسیدیم . یعنی اگر واقعا یارانه انرژی ، یارانه کالاهای اساسی ازجهت تعلق به اشخاص و افراد باید اصلاح بشود، چه کسی جلو شما رامی گیرد که مثلا ما نظامی را تعریف کنیم ، براساس آن نظام حالا قبل ازبودجه مثلا ما یک ماده واحدهای مثل فوریت‌های دیگر می آوردیم یا نه ،در همینجا اصلاحاتی می کردیم که آقا! این سبک تزریق یارانه به کشورهیچ جوابی نمی دهد، هیچکس را راضی نمی کند. همه را یکطور دیدن ،هیچ جایش به عدالت نمی خورد. عدل اساسا کجایش یکجور دیدن است ،هرچیزی سرجای خودش گذاشتن است ... «یضع الشی فی موضعه » یعنی باید در جای خودش قرار بدهیم ، اگر در جای خودش قرار ندهید که نمی شود، بنابراین آنچه که ما می گوییم یارانه در 83 هم جناب آقای تاج الدین ! درست مثل همین روشی است که پارسال ، یعنی درست یارانه ها را یکسان نگری کردیم و به قول خودمان ظلم بالسویه کرده ایم .
مطلب دیگر باز درارتباط با بی توجهی به ابعاد گسترش دولت است . ما به یک معنا شعار خصوصی سازی می دهیم ، اما سوال می کنم از جهت حجم حضور دولت در اقتصاد با چه کاهشی روبرو هستیم ؟اسما نه ، میزان عدد و رقمی که به آن می دهیم چقدر ما کاهش داریم ؟یعنی شما اگر مثلا یک اسمی را به بورس اوراق بهادار دادید، آن اسم را من کار ندارم ، شما از جهت عدد، از جهت میزان تخصیص ، از جهت میزان اعتبار، از جهت منابع بودجه‌ای چقدر کم کردید؟ من اعتقاد دارم که هرساله ما بر حجم حضور دولت در اقتصاد افزوده ایم و در بودجه 83 هم همین مصیبت را داریم . یعنی بازهم ما به اصطلاح شعارمان خصوصی سازی است ، اما عملا داریم نوع حضور دولت در اقتصاد راتقویت می کنیم و این باعث می‌شود که بخش خصوصی نمی تواندفعالیت کند، بخش تعاونی نمی تواند رقابت کند. بنابراین از این جهت هم بودجه 83 با نگرانی هایی روبروست .
در ارتباط با نظام صرفه جویی سوال دیگری که هست ، ما واقعا نظام صرفه جویی را که حالا آقایان بهره وری را هم گفته بودند، در نظام صرفه جویی چقدر ما توانستیم ؟ شما عددهایتان برعکس است ، یعنی همه آن افزایش است . چقدر توانستید نظام صرفه جویی را دربودجه ریزی ، بخصوص در بودجه 83 مخصوصا برای شرکت‌های دولتی و ادارات دولتی پیاده کنید؟ شما مثلا در ارتباط با نظام حمل و نقل وگرمایش و انرژی و خیلی چیزهای دیگر چکار کردید؟ چقدر از این ها راالان می توانید دفاع بکنید که آقا ما نسبت به پارسال نظام صرفه جویی مان به این عدد رسیدیم . ما اینقدر مثلا سوخت در ادارات داشتیم به این عددرسیدیم . اینقدر ماشین داشتیم از لحاظ خرج و این ها به این عددرسیدیم . مثلا اینقدر عدم کارآیی کارمند داشتیم به این عدد رسیدیم واینقدرهای دیگر. گمان من این است که در 83 هم مثل قبل است .
مطلب دیگری که باز بعنوان آخرین مطالب بجهت اینکه دیگرخستگی دوستان را تشدید نکنم باتوجه به اینکه روز نسبتاخسته کننده ای که از جهت طرح استعفاهای همکاران مطرح بود و ماهم مثل همه نگران این هستیم که واقعا مجلس به شرایطی برسد که آقای قربانی هم ناراحت بشود اینطوری عرض می کنیم که ما در رابطه بابودجه 83 واقعا با مباحثی که در ارتباط با پاسخگویی باشد، قانون برنامه سوم باشد و در ارتباط با تحقق و درآمدها باشد، جلوگیری ازتکراری بودن باشد، ابهام در تدوین باشد و یا مباحث مربوط به شریک ساختن چند متولی برای یک کار باشد و یا مباحث مربوط به عدم تعادل بین هزینه و درآمد باشد و مباحثی مربوط به تبعیض ها باشد وبی توجهی با مباحث تزریق یارانه باشد و مسایلی که در ارتباط با ابعادگسترش دولت باشد و نیز در رابطه با مسایلی که از جهت هماهنگیهابخصوص در بخش نظام تامین رفاه اجتماعی مخصوصا برای اهدافی چون توسعه خدمات حمایتی ، امدادی و بیمه‌ای مخصوصا برای بیکاران و کشاورزان ، فکر می کنم اصلا به هدف ها فکر نکردیم .
درهرصورت من در عین حال که وظیفه می دانم از همه دوستان مخصوصا دوستان سازمان مدیریت و برنامه ریزی و طبیعتا دوستان نماینده‌ای که در این امر ذی مدخل بوده اند تشکر کنم ، اما با کمال تاسف باید اعلام کنم که به بخش عمده ای از اهداف که در نظر داشته ایم نخواهیم رسید. والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ خیلی متشکر، آخرین مخالف آقای قربانی هستند،بفرمایید.
موسی قربانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
من اول جهت اطلاع آقای تاجگردون عرض کنم که نگران نباشید.خدمت شما عرض کنم که البته بحث من بیشتر به جزییات مربوط می‌شود. دو نکته را هم بیشتر نمی خواهم خدمت شما عرض بکنم .دیگر درهرحال مخالفت من این است ، حالا شما در قالب کلیات آنرابشنوید. من دو نکته را می خواهم عرض کنم .
نکته اول اینکه این بحث مناطق محروم یا توسعه نیافته را ما تا چه موقع می خواهیم یدک بکشیم . اگر قرار است بالاخره روستاها از آب آشامیدنی و برق و تلفن و مراکز آموزشی و راه آسفالته برخورداربشوند، بالاخره یکباره با گذاشتن یک مبلغ قابل توجهی یک مشکل راحل بکنیم . علی رغم اینکه بالاخره هرسال بودجه یک افزایشی دارد وامسال که افزایش کمی هم دارد، اما حداقل (3) سال است که اعتبارات بند «الف » تبصره (16) افزایش پیدا نکرده ، امسال علاوه بر اینکه افزایش پیدا نکرده ، یک اتفاق دیگری هم افتاده که این اتفاق بنظر من اتفاق ناگواری است ، تخصیص صددرصد را هم کمیسیون محترم تلفیق حذف کرده . نمایندگان محترم الان در جریان هستید با اینکه الان ما دراسفند ماه هستیم ، هنوز پروژه‌های مربوط به مناطق محروم خیلی ازآن ها شروع نشده ، با وجود اینکه در بودجه 82 تخصیص صددرصد آمده ولی الان تخصیص صددرصد را آقای تاجگردون ! کمیسیون انداخته وما خواهشمان این است که به این نکته توجه بشود، هم به مبلغی که برای اینکار گذاشته شده که شما هرسال همین (55) میلیارد و این ها رامی گذارید تا بالاخره این پروژه‌های کوچک ولی نیمه تمام . خوب ، یک پروژه ای که مثلا (100) میلیون ، (200) میلیون تومان هزینه اش است ، اینرا وقتی می آورید می گذارید در (2)، (3) سال ، خوب واقعاهزینه خود دولت اضافه می‌شود. این یکی از نکاتی بود که من می خواستم عرض بکنم که بالاخره بیایید ما این مناطق توسعه نیافته یامناطق محروم را بالاخره یکباره جمع بکنیم و بد است که بعد از (25)سال که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد هنوز ما جایی داشته باشیم که برق نداشته باشد، مشکل آب آشامیدنی دارد، مشکل جاده دارد، یامشکل آموزش و مخابرات و این حرف ها چیزهایی که کشورهای دیگردر زمان جنگ جهانی آنرا حل کردند ما هنوز این مشکلات را بعد از(25) سال داشته باشیم . این یک نکته بود که من می خواهم عرض بکنم .
نکته دوم اینکه در ماده (191) برنامه راجع به درآمد قوه قضاییه عبارتی آمده که (50) درصد از درآمد قوه قضاییه در اختیار قوه قضاییه قرار می‌گیرد. من عبارت ماده (191) را بخوانم : «دولت موظف است همه ساله معادل (50) درصد درآمد کلیه دادگاه‌ها و سازمان‌های وابسته به قوه قضاییه که برابر قانون وصول و به خزانه واریز می‌گردد را طی بودجه سنواتی بعنوان کمک دراختیار قوه قضاییه قرار داده تا پس ازتصویب رییس قوه قضاییه در موارد ذیل در دادگستری و سازمان‌های وابسته و قوه قضاییه هزینه گردد» که در بودجه 82 این اتفاق افتاده بود.الان دوستان آمده اند یک جدولی برای آن گذاشتند و این مبلغ را بعنوان جدول شماره (18) این مبلغ را خودشان بین دستگاه‌های قوه قضاییه توزیع کردند و این خلاف برنامه است . درهرحال رییس قوه قضاییه که آنجا مسوول است بیشتر می‌داند کجا کمتر نیاز دارد و کجا بیشتر. من فکر می کنم این اقدام کمیسیون که البته اینراهم کمیسیون انجام داده نه دولت ، این اقدام برخلاف ماده (191) برنامه است و این دو موردی که بنده عرض کردم ، هم در بند «الف » تبصره (16) که کمیسیون محترم تخصیص صددرصد اعتبارات مناطق محروم را حذف کرده و هم دراین تبصره که مربوط می‌شود به اعتبارات قوه قضاییه که خلاف ماده (191) برنامه است و نمی تواند در مجلس به تصویب برسد. این دومورد را کمیسیون هم انجام داده که اگر دوستان ان شاالله در وقت خودش با جایگزینی لایحه دولت موافقت بفرمایند، این دو مشکلی هم که مدنظر بنده بود مرتفع خواهد شد. والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ بحث های مخالفین و موافقین تمام شد. امروز اگردوستان موافق باشند، کمیسیون نظرش را بگوید بعد باتوجه به اینکه دوستان خسته هستند، دولت فردا صبح نظرش را بگوید و بعد کلیات رارای گیری بکنیم و اگر رای آورد وارد جزییات بشویم . کمیسیون بفرمایید.
میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی (عضو کمیسیون اصلی ) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
تشکر می کنم از همه همکارانمان که بحث کلیات لایحه بودجه راکمک کردند که ابعاد آن شکافته بشود و بیشتر به بحث گذاشته بشود،بخصوص از مخالفین محترم که هم تعداد آن‌ها زیاد بود، هم به موضوعات متعددی اشاره کردند و فرصتی را فراهم کردند که اقدامات انجام پذیرفته توسط کمیسیون تلفیق بیشتر به سمع و اطلاع شماعزیزان رسانده شود. من این تذکر را داده باشم که با وجود محدودیتی که در وقت داشتیم و گرفتاری هایی که وجود داشت کمیسیون تلفیق درمهلت قانونی انصافا با صبر و حوصله کافی نسبت به لایحه بودجه رسیدگی را انجام داد و توضیحاتی که عرض خواهم کرد گویای این خواهد بود که از دقت کافی هم برخوردار بود. چنین تصور نشود که بخاطر فشارها و گرفتاری هایی که وجود داشت رسیدگی به لایحه بودجه از دقت کافی برخوردار نبوده و اقدامات و مصوباتی هم که در کمیسیون تلفیق انجام دادیم گویای این خواهد بود که به بعضی از تذکرات دوستان یا به اکثر تذکرات دوستان کمیسیون تلفیق توجه داشته است .
یکی از نکاتی که دوستانمان اشاره فرمودند این بود که در لایحه دولت درآمدهای مالیاتی افزایش چشمگیری دارد، نشانگر این است که این درآمدها محقق نخواهد شد. خدمت دوستان عرض می کنم اگرعنایتی به مصوبات کمیسیون تلفیق می فرمودند، تایید می فرمودند که این نگرانی دوستان مورد توجه کمیسیون تلفیق بوده و از درآمدهای مالیاتی که در لایحه بوده توسط دولت تقدیم مجلس شده بود، مقدارقابل توجهی کاهش پیدا کرده و مصوبه کمیسیون تلفیق کاهش را شاهد ونمایانگر است . درآمدهای مالیاتی در لایحه دولت (95) هزار و (959)میلیارد ریال بود که در مصوبه کمیسیون تلفیق به (87) هزار و (829)میلیارد ریال کاهش پیدا کرده ، یعنی چیزی حدود (813) میلیارد تومان از درآمدهای مالیاتی به موجب مصوبه کمیسیون تلفیق نسبت به لایحه بودجه کاهش پیدا کرده و این ضریب اطمینان را برای تحقق درآمدهای مالیاتی در سال 83 بالاتر برده است .
دوستان سوال کردند و یا ایراد گرفتند که چرا درآمدهای ناشی ازواگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ما افزایش پیدا کرده و افزایش آن چشمگیر است ؟ من خدمت دوستان عرض می کنم که این افزایش ناشی از دو موضوع مستقل از سیاست‌هایی است که ما داریم دنبال می کنیم :یکی حکم قانون برنامه سوم است که رقم استفاده از سقف درآمدهای ارزی را خود مجلس اصلاح فرمود به (1/16) میلیارد دلار و نسبت به رقم قبلی که (3/15) بود یک رقم حدود (800) میلیون دلاری را خودمجلس اضافه کرد. از طرف دیگر نرخ برابری ارز از (795) تومان به (835) تومان یعنی هر دلار (40) تومان افزایش پیدا کرد که این شامل همه (1/16) میلیارد دلار می‌شود و افزایش درآمدهای ناشی ازواگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ناشی از این دومقوله بود که خیلی ارتباط به عدم تحقق این ها ندارد و امیدوار هستیم که این درآمد برای سال آینده محقق بشود.
درخصوص واگذاری دارایی‌های مالی هم من خدمت همکاران عزیزو شنوندگان محترم عرض کنم که درآمدهای ناشی از واگذاری دارایی‌های مالی هم به مقدار بسیار زیادی در مصوبه کمیسیون تلفیق نسبت به لایحه بودجه کاهش پیدا کرده ، آنچه که در لایحه بود (77)هزار و (594) میلیارد ریال بود و آنچه که کمیسیون تلفیق تصویب کرده (56) هزار و (522) میلیارد ریال ، یعنی (21) هزار میلیارد ریال از درآمدهای ناشی از واگذاری‌های دارایی‌های مالی کاهش پیدا کرده . البته این توضیح را عرض کنم که دلیل این کاهش خلاف قانون برنامه سوم بودن و خلاف آیین‌نامه داخلی مجلس بودن است . ردیفی از درآمدهابود که چون ما قانون برنامه سوم را درخصوص صندوق ذخیره ارزی اصلاح نکرده بودیم ، سقف برداشتمان از آن صندوق محدود بود، لذا به اندازه (21) هزار میلیارد ریال درآمد از صندوق ذخیره ارزی خلاف قانون برنامه و خلاف آیین‌نامه داخلی مجلس تشخیص داده شد و ازردیف ها حذف گردید که دقت کمیسیون تلفیق را در این زمینه نشان می‌دهد.
یکی از همکاران عزیزمان اشاره فرمودند که کمیسیون تلفیق (5/7)درصد بودجه کل کشور را افزایش داده و این بمنزله افزایش تورم ،افزایش نقدینگی و سایر ضررها و تبعات منفی است که این قبیل افزایش‌ها دارد. من خدمت این همکار ارجمندم و همه کسانیکه ازشنیدن این بحث شاید نگران شده باشند عرض بکنم که اصلا چنین نیست . ما جدول شماره (1) را اصلاح کردیم ، یک ردیف مربوط می شد به «کسر می‌شود ارقامی که دوبار منظور شده اند» در لایحه بودجه بجای (23) هزار میلیارد ریال ، (123) هزار میلیارد ریال نوشته شده بود و این رقم اصلاح شده ، هیچ درآمدی ، هیچ هزینه‌ای ، هیچ منابعی ، هیچ مصارفی افزایش داده نشده که دوستان نگران آثار تورمی این باشند. این یک اصلاح در یک ردیف بوده که هیچ بار درآمدی وهزینه ای برای کشور نداشته و لذا هیچ تورم زایی هم نسبت به این اصلاح وجود ندارد.
دوستانمان در نقدی که از لایحه دولت می فرمودند اشاره می کردندبه اینکه شما مالیات ها را افزایش دادید، غیر از توضیحی که من جداگانه عرض کردم که مصوبه کمیسیون تلفیق نسبت به لایحه بودجه کاهش رانشان می‌دهد، توضیحات همکار ارجمندم جناب آقای دکتر نوبخت رایادآوری می کنم که ایشان هم فرمودند (توضیحی را من به توضیحات ایشان ارجاع می دهم ) منتها من اجمالا عرض می کنم که دو بند درتبصره (1) لایحه بودجه توسط دولت محترم پیشنهاد شده بود برای اینکه درآمدهای مالیاتی را افزایش بدهند. چون این دو بند قوانین مربوط به مالیات‌های مستقیم را اصلاح می‌کرد و این قانون هم دوسال پیش توسط مجلس تصویب شده و اصطلاحا مرکبش خشک نشده واین اصلاح قانون مالیات ها بی ثباتی اقتصادی را ببار می‌آورد، کمیسیون تلفیق این دو بند را حذف کرده لذا هیچ حکم جدید برای افزایش مالیات در لایحه بودجه آنچه که کمیسیون تلفیق تا به اینجا تقدیم شماعزیزان می‌کند وجود ندارد. لذا احکام ، همان احکام قبلی است ، هیچ نه نرخ اضافه شده و نه نصاب‌ها تغییر پیدا کرده و کمک کردیم که ثبات اقتصادی ، ثبات قانون نویسی در کشور به اندازه ای که به قانون بودجه سال 83 مربوط می‌شود بهم نخورد و ثبات حفظ بشود.
یکی از همکارانمان اشاره فرمودند که کمیسیون تلفیق باپیشنهادهای کمیسیون‌های تخصصی برخورد مناسبی نداشته است . من اجازه می خواهم خدمت این همکار بسیار ارجمندم عرض بکنم تاآنجایی که بنده در کمیسیون تلفیق شاهد طرح شدن پیشنهادات کمیسیون‌های تخصصی بودم چنین نبوده ، منتها بپذیریم که بعضی ازپیشنهادها هم قابل طرح نبوده یعنی اگر پیشنهادی به افزایش هزینه ها واعتبارات بینجامد بدون اینکه منبع درآمدی آن در آن پیشنهاد مشخص شده باشد قابل طرح نیست ، چه پیشنهاد مربوط به یکی از همکاران بوده باشد، چه پیشنهاد مربوط به کمیسیون تخصصی باشد و اگرکمیسیون تلفیق چنین برخوردی را با این قبیل پیشنهادها بکند چاره ای جز این کار نیست ، نمی توانیم پیشنهادی بپذیریم که یکطرف هزینه ها راافزایش می‌دهد ولی در مقابل هیچ درآمدی را افزایش نمی دهد و منبعی برای آن روشن نیست حتی اگر ما هم بپذیریم ، مجلس هم بپذیردخلاف اصل (75) قانون اساسی است و قطعا مورد ایراد شورای محترم نگهبان هم خواهد بود.
دوستانمان درخصوص اعتبارات استانی اشاره‌ای داشتند و یکی ازاستان ها را اشاره فرمودند که در ردیف بسیار پایینی قرار دارد، در ردیف بیست وپنجم ، بیست وششم ، من همانجا یادداشت را ورق زدم و درصدرشد مصارف از اعتبارات عمرانی استانی را برای آن استان خاص که همکار ارجمندم بیان فرمودند نگاه کردم و دیدم حداقل از (15) استان دیگر درصد رشد آن استان بالاتر است . یعنی این را دوستان عنایت داشته باشند که بی توجهی نسبت به آن استان هم در لایحه دولت وجود نداشته است . در بین فرمایشات مخالفین محترم کلیات لایحه بودجه سال 83 این عبارت توسط یکی از همکاران ارجمندم بیان شد که شرکت‌های دولتی همچنان کمک دریافت می‌کنند و از اعتبارات عمومی استفاده می‌کنند و این را بعنوان یک نقیصه برای لایحه بودجه عنوان می‌کردند. من بدون اینکه بخواهم بگویم اصل این موضوع قابل نقد است ، خوب یا بد است ، به این نکته متذکر می شوم که اگر چنین اتفاقی در لایحه بودجه و قوانین بودجه سنواتی ما اتفاق می افتد بخاطراحکامی است که ما بموجب قوانین برای آن شرکت ها تحمیل کرده ایم .اگر ما نمی خواهیم برای قیمت خدمات و محصولات شرکت‌های دولتی کنترل داشته باشیم و آن‌ها را نظارت بکنیم و آن‌ها را آزاد بگذاریم دقیقازیانی هم برای آن‌ها متصور نیست و کمک زیادی را هم از دولت مطالبه نخواهند کرد. ولی وقتی اینجا حکم می کنیم که چنین کنترلی روی قیمت ها برای رعایت مصرف کننده ها و وضع حال مصرف کننده ها داریم حکم می کنیم مجبوریم که قسمتی از زیان وارده را هم تامین بکنیم .
از همکاران باز مطرح فرمودند که بالاخره باید معلوم شود که بودجه متاثر از سیاست‌های اقتصادی یا تاثیرگذار بر سیاست‌های اقتصادی است ؟ من به سهم خودم عرض می کنم هردو. بعضی از سیاست‌های اقتصادی بودجه را تولید می‌کند و بودجه را بدنیا و بوجود می‌آورد واین بودجه و قانون بودجه هم بعضی از سیاست‌های اقتصادی را دیکته می‌کند، این ها در تعامل با همدیگر هستند. قانون اساسی احکامی دارد،قوانین عادی ما هم مثل قانون بودجه از اصول قانون اساسی تبعیت می‌کنند، منتها احکامی هم در قوانین بودجه نوشته می‌شود که آن قوانین سیاست‌های اقتصادی را در چارچوبه محدوده آن قوانین بر آن‌ها تاثیرمی گذارد. از همکارانمان مطرح فرمودند که در تبصره (16) اصلاحاتی را کمیسیون تلفیق انجام داده که ان شاالله بموقع این مطلب هم ، بحثی را که مطرح فرمودند درخصوص جدول تقسیم اعتبارات قوه قضاییه ،بموقع اگر دوستان پیشنهاداتی را فرمودند، بنده هم یا هریک ازهمکارانمان از طرف کمیسیون تلفیق دفاعیه ای را در این زمینه خدمت شما عرضه خواهیم کرد و تصمیم گیری نهایی هم با شما همکاران محترم خواهد بود.
اجازه بفرمایید من بعنوان آخرین قسمت از عرایضم به نکاتی که درفرمایشات بعضی از همکارانمان بود اشاره‌ای داشته باشم . ببینیدهمکاران ! ما نمی توانیم در قانون بودجه همه خواسته ها، همه آنچه که مطلوب ما هست را در یک قانون بودجه فراهم کنیم و بگوییم همه خواسته ها را تامین کردیم . اصطلاحا شاید بشود این تعبیر را بکار بردکه هنر بودجه نویسی ، تخصیص منابع محدود به مصارف نامحدوداست . وقتی صحبت منابع را با همدیگر می کنیم ، همه ما تلاش می کنیم که این منابع را محدودتر بکنیم . مالیات نباید درصدش بالا برود،درآمدهای مالیاتی نباید افزایش داشته باشد. وابستگی از درآمد نفت راباید ما قطع بکنیم و به استقلال از این درآمدهای مالیاتی برسیم .استقراض نباید از داخل و خارج انجام بدهیم ، کاهش تصدیگری دولت را هم نباید داشته باشیم . خصوصی سازی را هم باید با شتاب آهسته ای انجام بدهیم . یارانه ها را نباید کم بکنیم . خوب این ها از بحث های منابع درآمدی ماست ، از آنطرف هم نوبت کارمندان که می‌رسد، نوبت بازنشسته ها که می‌رسد، نوبت یارانه ها که می‌رسد، همه ما دوست داریم که این مصارف را زیاد بکنیم . همکار ارجمندم جناب آقای دکترنوبخت به درستی اشاره فرمودند از کجا؟ من باید خدمت همکار بسیارارجمندم جناب آقای ندیمی عرض بکنم که چرا این سوال را به دیگران محول می کنیم ، بقیه سوال ها را ما باید جواب بدهیم ؟ اگر قراراست که سوال ها را جواب بدهیم ، همه را یا ما جواب بدهیم یا دیگران ،وقتی گفته می‌شود که باید حقوق کارمندان اضافه بشود، می گوییم چشم ، اما وقتی گفته می‌شود از کجا بگوییم به ما مربوط نیست ، شمابگویید به چه کسی مربوط است ؟ آیا می‌توان مجلسی متصور شد،قانون بودجه‌ای متصور شد که در آنجا ما منابع درآمدی نامحدودی رافرض بکنیم که وجود نداشته باشد؟ هزینه‌هایی را بنویسیم که منابع درآمدی آن مشخص نشده باشد، می‌شود چنین چیزی را تصویب کرد؟یا باید برای هزینه ها درآمد پیش بینی کرد یا اگر چنین کاری رانتوانستیم باید بگوییم با وجود همه ارادتی که به این مصارف داریم نمی توانیم تامین بکنیم و اگر غیر این حرف بزنیم واقعا باید خودمان پاسخگو باشیم . خیلی خوب است که آدم برای افزایش مصارف حکم بکند و بگوید که وقتی بحث مصارف هست ، حقوق کارمندان هست ،بازنشسته ها هست و چه هست و چه هست ، همه ما دوست داریم ازافزایش این مصارف صحبت بکنیم اما آیا منابع را اگر نبینیم قابل طرح است ؟ سوال را وقتی مطرح می کنیم خود مجلس باید به این ها جواب بدهد.
دوستانمان در باب شاخص‌های اقتصادی مسایلی را مطرح می کنندکه بعضا این ها در تغایر و تضاد با همدیگر هستند. هم دوست داریم تورم کاهش پیدا بکند، هم دوست داریم بیکاری کاهش پیدا بکند. این دو درکنار هم معمولا اتفاق نمی افتد. کاهش بیکاری با افزایش اشتغال وافزایش فرصت‌های شغلی محقق می‌شود. افزایش فرصت‌های شغلی وکاهش بیکاری با افزایش سرمایه گذاری توام می‌شود، افزایش سرمایه گذاری ، انبساط پولی را بهمراه دارد. انبساط پولی ، افزایش تورم را بدنبال دارد، اگر دنبال افزایش اشتغال و کاهش بیکاری هستیم ، بایدتورم را تاحدودی که متاثر از اینجاست بپذیریم و اگر کاهش تورم رامی پذیریم ، افزایش بیکاری را بپذیریم ، نمی شود که بگوییم هردو اینهابه صفر درصد برسد. اگر راه حل اقتصادی ، علمی دارید، ارایه بفرماییدما هم استفاده بکنیم .
بالاخره بین مطلوب ها باید اولویت گذاری بکنیم . بین خواسته‌هایمان اولویت گذاری بکنیم . نمی شود که همه خواسته‌هایمان را با ضریب صددرصد از قانون بودجه مطالبه بکنیم . وقتی که منابع محدود است ،مصارف نامحدود است ، برای مصارف نامحدود اولویت گذاری بایدکرد. برای منابع محدود باید اولویت گذاری کرد که چگونه می شوداین ها را افزایش داد با حداقل تبعات یا درمورد یارانه ها، در صحبت یکی از همکارانمان هم این عبارت هست که یارانه ها را هدفمند بکنید،هم این عبارت هست که تورم را افزایش ندهید. آخر نمی شود که این دورا یکجا دید.
هدفمندسازی یارانه ها، یعنی آزادسازی قیمت ها و تحت پوشش قراردادن اقشار کم درآمد. آزادسازی قیمت ها یعنی تورم . یعنی آنچه که درماده (5) قانون برنامه سوم توسعه آمده ، در مواردی نقض ، نمی شود هم ماده (5) را حاکم دانست ، هم افزایش قیمت ها را منکر شد، هم ازهدفمندسازی یارانه ها صحبت کرد. هر دو را نمی توانیم در یک دست نگهداریم . یا هدفمندسازی یارانه ها را یا افزایش قیمت ها را، یکی از این دو را باید، یا ثابت نگهداشتن قیمت ها را، اگر دنبال ثابت نگهداشتن قیمت ها هستیم ، عجاله باید از هدفمندسازی یارانه ها صرفنظر بکنیم یا به مقدار محدودی از آن قناعت بکنیم یا اگر دنبال هدفمندسازی یارانه هاهستیم از ثبات قیمت ها نباید زیاد دفاع بکنیم .
بالاخره دوستان این یک بحثی نیست که ما آن را اختراع کرده باشیم ، این بحثی است که همه با آن آشنا هستیم ، همه شما با آن آشنا هستید و من وقتی که این مباحث از تریبون مجلس پخش می‌شود و موجب می‌شود که شنوندگان ، کسانیکه این بحث ها را تعقیب می‌کنند فکربکنند که لایحه بودجه یک لایحه‌ای است که یک عالم تورم در آن وجود دارد، به بیکاری هیچ توجهی نشده است ، قیمت ها سرسام آور بالا خواهد رفت ، چنین چیزی وجود ندارد. بودجه سال 1383 کل کشور در کمیسیون تلفیق با نهایت دقت تصویب شده ، بررسی شده و تلاش شده است که تورم تا آنجایی که می‌شود کنترل بشود. من نمی گویم تورم به زیر (10) درصد و به یک عدد یک رقمی تنزل پیدا می‌کند، تا آنجایی که توانسته ایم با این گزارش کمیسیون تلفیقمان تورم را مهارکردیم . از طرف دیگر حداکثر اشتغال را هم فراهم کردیم . یعنی آنجاهایی که باید سرمایه گذاری را تشویق می کردیم ، اجازه سرمایه گذاری در قالب فاینانس ، در قالب سایر روش‌های جذب سرمایه باید عمل می کردیم ، آنجا را هم در تبصره (21) راهش را نبستیم . گفتیم ادامه پیدا بکند.
جایی خلاف قانون برنامه بوده در استفاده از صندوق ذخیره ارزی ،جلویش را گرفته ایم و تلاش کردیم که درآمدهای مالیاتی ، درآمدهای کل کشور، منابع بودجه عمومی دولت تا اندازه بسیار زیادی قابل تحقق باشند. بله ما در دوسال پیش یکمقداری کم توجهی کردیم ، وسط سال به کسری های عدم تحقق درآمدهای هزار و دوهزار میلیارد تومانی برخوردیم .
اما سال‌های 82 و 83 دقت را بیشتر کردیم . در سال 82 (1100)میلیارد تومان ، (11000) میلیارد ریال نوشتیم در ماده واحده که ازاعتبارات کسر می‌شود، ضمن اجرای بودجه ، در سال 83 هم با دقتی که کمیسیون تلفیق داشته است ، همین عبارت را نوشتیم ، منتها با عددی کمتر، یعنی با (440) میلیارد تومان ، (4400) میلیارد ریال و این نشان می‌دهد که کمیسیون تلفیق به نمایندگی از شما همکاران ، تلاش کرده است که شاخص‌های اقتصادی ، اولویت‌هایی که شما عزیزان مدنظرتان بوده ، حتی‌المقدور این ها را تامین بکند. عرض کردم تامین صددرصدهمه این اولویت‌ها که با هم در تضاد و تناقض هم هستند غیرممکن بوده وهست ، تا آنجایی که مقدور بوده تامین کردیم و امیدوار هستیم که ان شاالله تعالی همکاران به کلیات با رای قاطعشان همراهی بفرمایند تاوارد بقیه بحث ها بشویم .
من برای اطلاع عموم شما همکاران و عزیزان عرض می کنم که خوشبختانه با این دقت هایی که در برنامه پنجساله سوم توسعه اقتصادی تا به امروز شده است و همکاری دولت محترم و تلاش های بین‌المللی وداخل کشور، همه دستگاه ها، همه قوا با همدیگر همکاری کردند مامتوسط رشد تولید ناخالص داخلی مان در برنامه دوم که (8/3) درصدبوده ، در برنامه سوم به (2/5) درصد افزایش پیدا کرده ، متوسط دربرنامه سوم که در سال گذشته می دانید این عدد به نزدیک (8) درصدرسید و سال آینده ما حول و حوش (7) درصد را پیش بینی می کنیم که رشد داشته باشیم .
این رشد از متوسط رشد اقتصادی دنیا به مراتب بالاتر است و در(50)،(60) کشور حوزه خلیج فارس و شمال آفریقا در رده اول قراردارد. این اقداماتی که انجام پذیرفته کم اتفاقی نیست ، نرخ تورم دربرنامه دوم توسعه (25) درصد بوده ، به (13) درصد کاهش پیدا کرده ،یعنی نرخ تورم نصف شده ، عزیزان دقت داشته باشند همه این سیاستهادر کنار همدیگر یک تصویر زیبایی را نشان می‌دهند و همینطورمتوسط رشد سرمایه گذاری در برنامه دوم توسعه از (9/7) به (7/10)در برنامه سوم افزایش و ارتقا پیدا کرده . انصافا درطول برنامه سوم ،درطول دوره ششم مجلس شورای اسلامی ، در زمینه مسایل اقتصادی انصافا کارهای بسیار زیبایی انجام پذیرفت ، شاخص ها بهبود یافت ،گرچه این همه آن چیزی نیست که در شان مردم ماست .
مردم ما بسیار بیشتر از این بهبودی را توقع دارند، حقشان هم هست ، ان شاالله به این میزان که در گزارش کمیسیون تلفیق و نهایتامصوبه مجلس برای 83 آمده تامین بشود و همکاران عزیزمان در دوره هفتم مجلس ، در اجرای برنامه چهارم این شاخص ها را بهتر و بیشتراصلاح بفرمایند.
امیدوارم ان شاالله دوستان رای قاطع و محکمی به کلیات لایحه بدهند، در جزییات ، در منابع درآمدی و مصارف ، خدمت همکاران خواهیم بود، تا آنجایی که امکان داشته باشد، اشکالات جزیی هم اگروجود داشته باشد با همکاری دوستان اصلاح خواهیم کرد.
والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ بسیار متشکر، مذاکرات درمورد بودجه را برای جلسه فردا ادامه می دهیم .
8 ـ اعلام وصول (5) فقره لایحه
نایب رییس ـ وصولی ها را اعلام بفرمایید.
منشی (امینی ) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ـ لایحه الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون اصلاح قانون انتقال مراقبین بهداشت مدارس به واحدهای آموزشی تابعه وزارت آموزش وپرورش مصوب 1373.
ـ لایحه موافقتنامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران ودولت جمهوری جیبوتی .
ـ لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به اصلاحیه ماده (8)کنوانسیون بین‌المللی رفع کلیه اشکال تبعیض نژادی مصوب 1371/09/25 (16دسامبر 1992) مجمع عمومی سازمان ملل متحد.
ـ لایحه موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری قبرس درخصوص همکاری در زمینه بهداشت عمومی وعلوم پزشکی .
ـ لایحه موافقتنامه دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران ودولت جمهوری کوبا درمورد کمک متقابل اداری برای اجرای صحیح قانون امور گمرکی و جلوگیری ، تحقیق و مبارزه با تخلفات گمرکی که ازطرف دولت محترم تقدیم مجلس شده اعلام وصول می‌شود.
9 ـ اسامی غایبین و تاخیرکنندگان
غایبین جلسه صبح عبارتند از آقایان : محسن آرمین ـ غلامحسن آقایی ـ مهدی آیتی ـ بهمن اخوان ـ حبیب الله اسماعیل زاده ـ بهروزافخمی ـ عباسعلی الهیاری ـ عبدالغفور ایران نژاد ـ علاالدین بروجردی ـ عبدالله حاجیانی ـ شهباز حسین زاده تقی آبادی ـ سیدمسعودحسینی ـ نورمحمد ربوشه ـ ولی رعیت ـ حسین روزبهی ـسعدالله روستاطسوجی ـ محمد رییسی نافچی ـ محمد سقایی ـ محمدشاهی عربلو ـ حسن شبانپور ـ جاسم شدیدزاده ـ محمدعلی شیخ ـمقصود اعظمی ـ اسماعیل ططری ـ محمد عباسپور ـ سیدکرامت الله عمادی ـ کریم غیاثی مرادی ـ حسینعلی قاسم زاده ـ جهانبخش محبی نیا ـمحمد محمدرضایی ـ مصطفی محمدی ـ ابوالقاسم مختاری ـ سلیم مرعشی ـ قاسم معماری ـ سیدطاهر موسوی ـ رحمان نامجو ـعبدالمحمد نظام الاسلامی ـ سراج الدین وحیدی مهرجردی ـ مختاروزیری ـ صلاح الدین علایی ـ غلامعلی کوهساری ـ نازمحمد ولی پور
و خانم ها: سیده فاطمه خاتمی و مهرانگیز مروتی .
تاخیرکنندگان جلسه صبح عبارتند از آقایان : ژرژیک آبرامیان (16 دقیقه ) ـ حسین آفریده (19 دقیقه ) ـ غلام حیدر ابراهیمبای سلامی (52 دقیقه ) ـ محمدرضا اسماعیلی مقدم (یکساعت و38 دقیقه ) ـ جعفرافقهی فریمانی (یکساعت و4 دقیقه ) ـ علی اصغر امیرشعردوست (یکساعت و14 دقیقه ) ـ حسین انواری (یکساعت و15 دقیقه ) ـ علی باغبانیان (23 دقیقه ) ـ سهراب بهلولی قشقایی (دوساعت و9 دقیقه ) ـمحمد پیران (یکساعت و9 دقیقه ) ـ عبدالرحمن تاج الدین (24 دقیقه ) ـمحسن ترکاشوند (26 دقیقه ) ـ غلامحسین تکفلی (43 دقیقه ) ـ حسن توفیقی (یکساعت و6 دقیقه ) ـ علی اکبر جعفری (یکساعت و9 دقیقه ) ـجلال جلالی زاده (یکساعت و12 دقیقه ) ـ جواد اطاعت (22 دقیقه ) ـمحمد دادفر (18 دقیقه ) ـ حاصل داسه (33 دقیقه ) ـ محمدرضادولت آبادی (30 دقیقه ) ـ محمدباقر ذاکری (22 دقیقه ) ـ علی اصغررحمانی خلیلی (یکساعت و37 دقیقه ) ـ سیدابوالفضل رضوی (یکساعت و8 دقیقه ) ـ حسن رمضانیانپور (43 دقیقه ) ـ احمد رهبری (27 دقیقه ) ـ سیدجاسم ساعدی (58 دقیقه ) ـ محمدعلی سعدایی جهرمی (یکساعت و6 دقیقه ) ـ محمدرضا سعیدی (23 دقیقه ) ـداود سلیمانی (23 دقیقه ) ـ بهیار سلیمانی (23 دقیقه ) ـ حسن سیدآبادی (یکساعت و43 دقیقه ) ـ سیدعلی سیدآقامیری (یکساعت و7 دقیقه ) ـمرتضی شایسته (17 دقیقه ) ـ ولی الله شجاع پوریان (28 دقیقه ) ـابوالفضل شکوری (سه ساعت و47 دقیقه ) ـ سیدماشاالله شکیبی (یکساعت و3 دقیقه ) ـ احمد شیرزاد (یکساعت و7 دقیقه ) ـ گل محمدصالحی (47 دقیقه ) ـ محسن صفایی فراهانی (یکساعت و8 دقیقه ) ـمصطفی طاهری نجف آبادی (یکساعت و6 دقیقه ) ـ سیدمهدی طباطبایی (یکساعت و5 دقیقه ) ـ پیمان عاشوری بندری (یکساعت و5 دقیقه ) ـ کریم فتاح پورموانه (دوساعت و59 دقیقه ) ـ خداداد قبادی (دوساعت و42 دقیقه ) ـ سیدناصر قوامی (33 دقیقه ) ـ محمد کاظمی (یکساعت و6 دقیقه ) ـ جعفر کامبوزیا (30 دقیقه ) ـ باقر کرد (یکساعت و7 دقیقه ) ـ علی حسنی (27 دقیقه ) ـ حمید کهرام (یکساعت و5 دقیقه ) ـمحمد کیافر (یکساعت و6 دقیقه ) ـ محمد کیانوش راد (یکساعت و7 دقیقه ) ـ جعفر گلباز (یکساعت و5 دقیقه ) ـ سیدعلی اکبرمحتشمی پور (20 دقیقه ) ـ سیدحسین مرعشی (16 دقیقه ) ـ رجبعلی مزروعی (یکساعت و5 دقیقه ) ـ سیدحاجی محمد موحد (دوساعت و53 دقیقه ) ـ سیدعلی اکبر موسوی خویینی (20 دقیقه ) ـ میرطاهرموسوی (یکساعت و5 دقیقه ) ـ سیدعیسی موسوی نژاد (38 دقیقه ) ـرسول مهرپرور (یکساعت و9 دقیقه ) ـ محسن میردامادی نجف آبادی (یکساعت و10 دقیقه ) ـ احمد ناطق نوری (45 دقیقه ) ـ مقداد نجف نژاد(چهارساعت و3 دقیقه ) ـ محسن نریمان (24 دقیقه ) ـ علی هاشمی بهرمانی (یکساعت و38 دقیقه ) ـ سیدحسین هاشمی (یکساعت و53 دقیقه ) ـمیرمحمود یگانلی (یکساعت و6 دقیقه ) ـ رضا یوسفیان (44 دقیقه ) ـعلیرضا محجوب (یکساعت و33 دقیقه ) ـ سیدنجیب حسینی (سه ساعت و37 دقیقه ) ـ علی ظفرزاده (50 دقیقه ) ـ علی نظری (یکساعت ) ـمحمدعلی کوزه گر (یکساعت و20 دقیقه ) ـ سیدباقر موسوی جهان آباد(30 دقیقه ) و خانم اکرم مصوری منش (یکساعت و5 دقیقه ).
غایبین جلسه بعدازظهر عبارتند از آقایان : غلامحسن آقایی ـ مهدی آیتی ـ بهمن اخوان ـ حبیب الله اسماعیل زاده ـ بهروز افخمی ـ عباسعلی اللهیاری ـ حسین انصاری راد ـ نورالدین پیرموذن ـ جلال جلالی زاده ـ عبدالله حاجیانی ـ عبدالرضا حیدری زادی ـ سیدحسن خوشرو ـ لیون داویدیان ـ نورمحمد ربوشه ـ سیدابوالفضل رضوی ـ ولی رعیت ـحسین روزبهی ـ سعدالله روستاطسوجی ـ محمد رییسی نافچی ـ حسن سیدآبادی ـ سیدمصطفی سیدهاشمی ـ محمد شاهی عربلو ـ حسن شبانپور ـ مقصود اعظمی ـ اسماعیل ططری ـ محمدرضاعلی حسینی عباسی ـ سیدکرامت الله عمادی ـ حسینعلی قاسم زاده ـمحمد کاظمی ـ مصطفی خانزادی ـ جهانبخش محبی نیا ـ محمدمحمدرضایی ـ مصطفی محمدی ـ ابوالقاسم مختاری ـ سلیم مرعشی ـسیدحسین مرعشی ـ سیدناصر موسوی ـ سیدمجتبی موسوی اجاق ـمحسن میردامادی نجف آبادی ـ احمد ناطق نوری ـ رحمان نامجو ـعبدالمحمد نظام الاسلامی ـ سراج الدین وحیدی مهرجردی ـ مختاروزیری ـ حسن سلیمانی ـ صلاح الدین علایی ـ محمد فرخی ـ غلامعلی کوهساری ـ نازمحمد ولی پور و خانم ها: سیده فاطمه خاتمی ـ حمیده عدالت و مهرانگیز مروتی .
تاخیرکنندگان جلسه بعدازظهر عبارتند از آقایان : بهاالدین ادب (21 دقیقه ) ـ سیدفاضل امیرجهانی (25 دقیقه ) ـ حسین انواری (22 دقیقه ) ـ غلامحسین برزگر (17 دقیقه ) ـ قهرمان بهرامی حسن آبادی (36 دقیقه ) ـ رحمان بهمنش (22 دقیقه ) ـ سیدمحمدمهدی پورفاطمی (16 دقیقه ) ـ عبدالرحمن تاج الدین (37 دقیقه ) ـ محسن ترکاشوند(17 دقیقه ) ـ علی اکبر جعفری (19 دقیقه ) ـ کاظم جلالی (28 دقیقه ) ـرسول جماعتی مالوانی (59 دقیقه ) ـ غلامعلی حدادعادل (39 دقیقه ) ـسیدهادی حسینی خامنه‌ای (17 دقیقه ) ـ سیدمسعود حسینی (یکساعت و18 دقیقه ) ـ الیاس حضرتی (25 دقیقه ) ـ سیدمحمود دعایی (22 دقیقه ) ـاحمد رمضانپورنرگسی (38 دقیقه ) ـ محمدرضا سعیدی (17 دقیقه ) ـ داودسلیمانی (26 دقیقه ) ـ بهیار سلیمانی (19 دقیقه ) ـ سیدحمیدسیدمهدوی اقدم (40 دقیقه ) ـ مرتضی شایسته (17 دقیقه ) ـ ولی الله شجاع پوریان (39 دقیقه ) ـ جاسم شدیدزاده (یکساعت و13 دقیقه ) ـابوالفضل شکوری (26 دقیقه ) ـ علی شکوری راد (29 دقیقه ) ـ رسول صدیقی بنابی (یکساعت و9 دقیقه ) ـ سیدطاهر طاهری (28 دقیقه ) ـسیدمهدی طباطبایی (24 دقیقه ) ـ پیمان عاشوری بندری (28 دقیقه ) ـسید محمود کاظم دینان (23 دقیقه ) ـ اسدالله کیان ارثی (21 دقیقه ) ـ جعفرگلباز (17 دقیقه ) ـ سیدعلی اکبر محتشمی پور (21 دقیقه ) ـسیدحاجی محمد موحد (19 دقیقه ) ـ سیدعلی اکبر موسوی خویینی (16 دقیقه ) ـ سیدحسین هاشمی (17 دقیقه ) ـ سیدعلی محمد یثربی (26 دقیقه ) ـ علیرضا محجوب (42 دقیقه ) ـ سیدعلی میرخلیلی (یکساعت ) ـ سیدنجیب حسینی (یکساعت و4 دقیقه ) ـ عبدالحسین ناصری (39 دقیقه ) ـ علی باغبانیان (یکساعت و40 دقیقه ) ـ محمدعباسپور (یکساعت و40 دقیقه ) ـ شهباز حسین زاده تقی آبادی (سه ساعت ) ـ عبدالغفور ایران نژاد (دوساعت و50 دقیقه ) ـ کریم فتاح پورموانه (دوساعت و25 دقیقه ) و خانم ها: فاطمه راکعی (19 دقیقه ) ـطاهره رضازاده شیراز (21 دقیقه ) و اعظم ناصری پور (26 دقیقه ).
10 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده
نایب رییس ـ جلسه علنی بعدی مجلس شورای اسلامی فردا سه شنبه پنجم اسفندماه 1382، ساعت (8) صبح ، دستور جلسه هم ادامه رسیدگی به لایحه بودجه سال 1383 کل کشور، ختم جلسه اعلام می‌شود.
(جلسه ساعت 12/17 پایان یافت )
رییس مجلس شورای اسلامی
مهدی کروبی
معاون اول رییس جمهور ـ پرویز داودی
