رای شماره 2423 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع:...

شماره 9701894 1398/09/09

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخـه از رای هیـات عمـومی دیـوان عـدالت اداری به شمـاره دادنـامـه 9809970905812423 مورخ 1398/08/21 با موضوع: «ابطال فراز آخر از هفدهمین جلسه شورای اسلامی شهر همدان موضوع صورتجلسه شماره 160 ـ 1397/03/13 شورای اسلامی شهر همدان» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: خانم فریده جلیلی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال فراز آخر از هفدهمین جلسه شورای اسلامی شهر همدان موضوع صورتجلسه شماره 16 ـ 1397/03/13 شورای اسلامی شهر همدان

گردش کار: خانم فریده جلیلی به موجب دادخواستی ابطال فراز آخر از هفدهمین جلسه شورای اسلامی شهر همدان موضوع صورتجلسه شماره 16 ـ 1397/03/13 شورای اسلامی شهر همدان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراما به استحضار می‌رساند شورای اسلامی شهر همدان در جلسه شماره 16 ـ 1397/03/13 با استناد به بند 10 ماده 55 قانون شهرداری ها موافقت نموده که عوارض نوسازی و بهای خدمات کلیه کارکنان شاغل در شهرداری و نیز بازنشستگان شهرداری در صورتی که جهت پرداخت عوارض و بهای خدمات واحد مسکونی خود در 6 ماهه اول سال 1397 اقدام نمایند تا سقف 000/500/1 ریال و چنانچه در شش ماهه دوم سال جاری اقدام نمایند تا سقف مبلغ یک میلیون ریال مشمـول عوارض نوسازی و بهای خدمات نگردند. این در حالی است که بند 10 ماده 55 قانون شهرداری ها متضمن اعطای اختیار تصویب معافیت یا تخفیف در پرداخت عوارض به شورای اسلامی شهر همدان نمی باشد، از طرفی به موجب بند 9 اصل 3 قانون اساسی دولت موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم همه امکانات خود را برای رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی به کاربرد و اعطای هرگونه امتیاز به اشخاص بدون وجود علل و اسباب موجهه و وجوه تمایز مطلوب منوط به حکم صریح قانونگذار است و در ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی اختیاری برای وضع مقررات تبعیض آمیز پیش بینی نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز به موجب رای شماره 25 ـ 1396/01/15 مصوبه شورای اسلامی شهر شیراز مبنی بر اعطا معافیت از پرداخت عوارض به کارکنان شهرداری را ابطال کرده است و طبق رای شماره 918 ـ 1397/03/29 مصوبه همان شورا که در آن قطعه‌ای از گورستان به کارکنان شهرداری و شوراهای اسلامی و همچنین اعضای درجه یک خانواده آنان اختصاص داده شده و از پرداخت کلیه هزینه‌های کفن، دفن و قبر نیز معاف شده اند را ابطال کرده است. با توجه به مراتب به لحاظ مغایرت مصوبه شورای اسلامی شهر همدان با قانون و خروج از حدود اختیارات با استناد به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تقاضای ابطال آن را دارم. در ضمن چون مصوبه مذکور مغایر آرا یاد شده می‌باشد به استناد ماده 92 قانون اخیرالذکر تقاضای رسیدگی خارج از نوبت در هیات عمومی را دارم.»

متن صورتجلسه مورد اعتراض به قرار زیر است:

«نامه شماره 10/11/3669 ـ 1397/03/10 شهرداری (361679/ش ـ 1397/03/07) مطرح و با استناد به بند 10 ماده 55 قانون شهرداری ها موافقت شد عوارض نوسازی و بهای خدمات کلیه کارکنان شاغل در شهرداری (رسمی، قراردادی و شرکتی) و نیز بازنشستگان شهرداری در صورتی که جهت پرداخت عوارض و بهای خدمات واحد مسکونی خود در 6 ماهه اول سال 1397 اقدام نمایند تا سقف 000/500/1 ریال و چنانچه در شش ماهه دوم سال جاری اقدام نمایند تا سقف مبلغ یک میلیون ریال مشمول عوارض نوسازی و بهای خدمات نگردند.»

در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر همدان به موجب لایحه شماره 361000/1/70 ـ 1398/03/11 توضیح داده است که:

«ریاست محترم دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراما در رابطه با ابلاغیه مورخ 1398/01/27 ارسالی از سوی مدیر دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری در کلاسه پرونده شماره 9701894 هیات عمومی مطروحه به شماره پرونده 9709980905801267 موضوع شکایت خانم فریده جلیلی به طرفیت شورای اسلامی شهر همدان در خصوص تقاضای ابطال مصوبه جلسه شماره 16 سال 1397 شورای اسلامی شهر همدان که در تاریخ 1398/02/16 به این شورا ابلاغ شده است، بدین وسیله خاطر ریاست و قضات آن دیوان را تصدیع و در فرجه قانونی، دفاعیه به شرح موارد ذیل به استحضار می‌رسد:

ایراد شکلی: 1ـ شاکی در قسمت موضوع شکایت خود در دادخواست تقدیمی، ادعای اعتراض به صورتجلسه شماره 16 ـ 1397/03/13 شورای اسلامی شهر همدان در خصوص عوارض نوسازی و بهای خدمات کارکنان شهرداری را داشته است، در حالی که با مداقه در صورتجلسه شماره 16 ملاحظه می‌شود که صورتجلسه شماره 16 مربوط به جلسه 1397/03/08 شورای اسلامی شهر همدان بوده و در آن هیچ اشاره‌ای به عوارض نوسازی و بهای خدمات کارکنان شهرداری نشده، لذا شکایت شاکی از این جهت دارای ایراد قانونی و محکوم به رد است.

در ماهیت قضیه: 2ـ شورای اسلامی مطابق ماده 1 آیین‌نامه اجرایی نحوه وصول عوارض توسط شوراهای اسلامی شهر، بخش و شهرک مصوب 1378/07/07 موضوع قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375، می‌توانند برای تامین بخشی از هزینه‌های شهر، بخش و یا شهرک مربوط اعم از هزینه‌های خدماتی، اداری و عمرانی با رعایت ضوابط، ترتیبات و سیاست‌های موضوع این آیین‌نامه عوارض وضع نمایند. همچنین مطابق ماده 9 آیین‌نامه مذکور، شوراها می‌توانند در هنگام وضع عوارض جدید یا در زمان مقتضی نسبت به موارد معافیت، کاهش، تخفیف و لغو عوارضی که تصویب کرده اند، با توجه به سیاست‌های مقرر در این آیین‌نامه اتخاذ تصمیم نمایند.

3ـ شاکی در دادخواست تقدیمی به اصل 3 قانون اساسی استناد کرده است در صورتی که این اصل در مقام بیان وظایف دولت در نیل به اهداف مندرج در اصل 2 بوده و در آن دولت موظف شده است تبعیضات ناروا را رفع و امکانات عادلانه را برای همه در کشور گسترش دهد، به این ترتیب ملاحظه می‌شود که اطلاق عبارت «دولت» در اصل مذکور به هیچ عنوان ناظر بر وجود چنین وظیفه‌ای برای شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی غیر دولتی نمی باشد.

4ـ مساعدت های در نظر گرفته شده توسط دستگاه‌های اجرایی به کارکنان خود را نمی توان مصداق تبعیض دانسته و تسهیلاتی را که شورای اسلامی شهر در خصوص کارکنان شهرداری در نظر می‌گیرد مطابق مقررات و در جهت ایجاد انگیزه در ارایه خدمت بهتر می‌باشد.

5 ـ النهایه عطف توجه به منطوق مصرحه لایحه دفاعیه و فقدان دلیل بر صحت ادعای شاکی، صدور حکم شایسته دایر بر رد درخواست مطروحه از محضر ریاست آن دیوان مورد استدعاست.»

رسیدگی به موضوع از جمله مصادیق حکم ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تشخیص نشد.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1398/08/21 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

به موجب تبصره 3 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387، قوانین و مقررات مربوط به اعطا تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه به شهرداری ها و دهیاری‌ها ملغی شده است. همچنین در آرا متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آر شماره 627 ـ 1397/07/04 و 26 ـ 1396/01/15 اعطا تخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا مواردی از این قبیل را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهرها اعلام شده است و همچنین در بند 9 اصل 3 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر شده رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه‌های مادی و معنوی تکلیف شده است، بنابراین آن قسمت از صورتجلسه شماره 16 ـ 1397/03/13 مصوب شورای اسلامی شهر همدان در خصوص تخفیف به کارکنان مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی