فصل اول - کلیات و تعاریف
ماده 1 - در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن میگردد :
الف - «فرماندهی کل» به جای فرماندهی کل نیروهای مسلح.
ب - «ستاد کل» به جای ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح.
ج - «سپاه» به جای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
د - «نیروهای مسلح» به جای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.
هـ - «وزارت» به جای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
و - « ارتش » به جای ارتش جمهوری اسلامی ایران
ماده 2 - نیروهای مسلح عبارتند از: سپاه، ارتش و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
ماده 3 - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به مجموعه ستاد کل سپاه حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه، سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، نیروهای زمینی، هوایی، دریایی و مقاومت بسیج و قدس و سازمان‌های وابسته به آن‌ها اطلاق میگردد.
فصل دوم - ورود به خدمت
بخش اول - تعاریف
ماده 4 - استخدام در سپاه عبارتست از گزینش افراد واجد صلاحیت برای انجام خدمت موظف در یکی از مشاغل پیش بینی شده در این قانون.
ماده 5 - مشاغل سپاه، ستاد کل و وزارت از نظر ماهیت شغل، به سه گروه تقسیم می‌شوند: شغل نظامی، شغل کارمندی و شغل مشترک.
تبصره 1 - مشاغل فرماندهی، مدیریت‌های سطوح بالای سپاه و سایر مشاغلی که نیاز به دانش و مهارت نظامی داشته یا در ارتباط مستقیم با ماموریت‌های نظامی سپاه باشند از مشاغل نظامی محسوب می‌شوند.
تبصره 2 - غیر از مشاغل موضوع تبصره 1 این ماده، مدیریت سایر رده‌های سپاه و سایر مشاغلی که با پشتیبانی های مستقیم و نیز غیرمستقیم ماموریت‌های نظامی سپاه ارتباط دارند از مشاغل مشترک می‌باشند.
تبصره 3 - مشاغل نظامی، کارمندی، و مشترک با رعایت مفاد این قانون در جداول سازمان مشخص می‌شود.
ماده 6 - پرسنل سپاه کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته می‌شوند و عبارتند از :
الف - کادر ثابت.
ب - وظیفه.
ج - پیمانی.
د - بسیجی.
ماده 7 - کادر ثابت به پرسنلی اطلاق میگردد که برای انجام خدمت مستمر در سپاه استخدام می‌شوند و عبارتند از :
الف - پاسداران رسمی ( نظامیان ).
ب - کارمندان.
ج - محصلین.
ماده 8 - پاسداران رسمی به پرسنلی اطلاق میگردد که برای جهاد در راه خدا و پاسداری و دفاع مسلحانه از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن و نظام جمهوری اسلامی ایران به استخدام سپاه در آمده و پس از طی دوره‌های آموزشی لازم به یکی از درجات پیش بینی شده در این قانون نایل و از لباس و علایم نظامی استفاده مینمایند.
ماده 9 - کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از لباس و علایم نظامی، به یکی از رتبه‌های پیش بینی شده در این قانون نایل می‌شوند.
ماده 10 - محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت بعنوان پاسدار رسمی یا کارمند استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی از مراکز آموزشی سپاه ، یا سایر موسسات آموزشی به هزینه سپاه مشغول تحصیل می‌باشند.
ماده 11 - پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره‌های ضرورت ، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت می‌باشند.
ماده 12 - پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق میگردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام میدهند.
ماده 13 - پرسنل بسیجی به افرادی اطلاق می‌شود که جهت تحقق ارتش بیست میلیونی تحت پوشش سپاه در می‌آیند و عبارتند از :
الف - بسیجی عادی: عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اهداف انقلاب اسلامی هستند که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی بخدمت ارتش بیست میلیونی در آمده و سازماندهی می‌شوند.
ب - بسیجی فعال : آن دسته از بسیجیان عادی داوطلب هستند که واجد شرایط لازم بوده و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی، سازماندهی شده و ضمن شرکت در برنامه‌های حفظ انسجام در انجام ماموریت‌های محوله با سپاه همکاری میکنند.
ج - بسیجی ویژه (پاسداران افتخاری): پرسنلی هستند که صلاحیت‌های یک پاسدار را دارا می‌باشند و پس از گذراندن آموزش‌های مطروحه در این قانون سازماندهی گردیده و متعهد میگردند تا به هنگام نیاز بطور تمام وقت در اختیار سپاه قرار گیرند.
ماده 14 - سپاه می‌تواند از پرسنل رسمی وزارتخانه ها و موسسات وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و نیروهای مسلح با کسب موافقت سازمان مربوطه به تناسب در وظایف مورد نیاز بر طبق آیین‌نامه‌ای که توسط ستاد کل سپاه با همکاری وزارت تهیه و به تصویب هیات دولت میرسد بصورت مامور و یا انتقال استفاده نماید.
تبصره - انتقال یا مامور به خدمت نمودن اینگونه پرسنل در زمان جنگ و بحران، تابع ضوابط خاصی است که توسط ستاد کل سپاه با همکاری وزارت و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 15 - افراد خرید خدمت سپاه، ستاد کل و وزارت دفاع به کسانی اطلاق می‌شود که بر طبق مقررات مربوط خدمت مشخصی را برابر قرارداد تنظیمی انجام میدهند.
بخش دوم - شرایط عمومی استخدام
ماده 16 - شرایط عمومی استخدام کادر ثابت و پیمانی و پرسنل بسیجی ویژه (پاسداران افتخاری) بشرح زیر می‌باشد :
الف - اعتقاد به مبانی اسلام ناب محمدی ( ص )، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ب - اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه.
ج - التزام عملی به احکام اسلام و قوانین جمهوری اسلامی و رعایت موازین اخلاق اسلامی.
د - عدم عضویت و هواداری از احزاب و گروه ها و سازمان‌های سیاسی.
هـ - نداشتن سابقه عضویت و یا هواداری از احزاب و گروه ها و سازمان‌های غیراسلامی، التقاطی، الحادی و غیرقانونی.
و - عدم اعتیاد به مواد مخدر و محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
ز - داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی مورد نیاز.
ح - داشتن سلامت و توانایی جسمی و روانی متناسب با خدمت مورد نیاز.
ط - داشتن حداقل 16 سال سن تمام و حداکثر 40 سال سن.
ی - داشتن حسن شهرت و عدم سو سابقه.
تبصره 1 - استخدام پرسنل کادر ثابت، مشروط به داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
تبصره 2 - پرسنل پیمانی و بسیجی ویژه از شرط حداکثر سن و محصلین از حداقل سن تعیین شده مستثنی می‌باشند.
تبصره 3 - برای مشاغل کارمندی در شرایط مساوی استخدام، ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و خانواده درجه یک آنان در اولویت می‌باشند.
تبصره 4 - استخدام پرسنل مذکور در این ماده منوط به تایید صلاحیت آنان توسط هیات مرکزی گزینش است که پس از ارزیابی در طول دوره آموزش اولیه صورت میگیرد و در صورت لزوم هیات مرکزی گزینش می‌تواند این اختیار را به هسته‌های گزینش تفویض نماید.
ماده 17 - هیات مرکزی گزینش در سپاه مرکب از فرمانده کل سپاه یا جانشین وی، نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی، رییس ستاد کل سپاه، مسوول حفاظت اطلاعات سپاه و معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه، بعنوان دبیر هیات و وزیر یا جانشین وی تشکیل میگردد و در چارچوب مفاد این قانون، وظیفه تعیین سیاست‌های گزینش پرسنل سپاه و تدوین دستورالعمل‌های مورد نیاز و نظارت بر کار هسته‌های گزینش در سپاه را به عهده دارد.
تبصره - هسته‌های گزینش در ستاد کل سپاه، نیروها و سازمان‌های وابسته، توسط هیات مرکزی گزینش سپاه، برای گزینش پرسنل تشکیل میگردد.
ماده 18 - استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت بر اساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره‌های راهنمایی، دبیرستان، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و دکترا و بالاتر انجام میگیرد.
ماده 19 - کارمندان به دو صورت زیر استخدام می‌شوند :
الف - بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره‌های دبیرستان، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، دکترا و بالاتر.
ب - بر اساس تخصص و مهارت عملی با داشتن حداقل مدرک پایان دوره تکمیلی نهضت سوادآموزی و حداکثر پایان دوره دبیرستان.
ماده 20 - سپاه برای مشاغلی که مستلزم بکارگیری زنان باشد آنان را استخدام می‌نماید تغییر محل خدمت زنان باید حتی‌الامکان تابع شرایط خدمتی همسران آنان باشد.
ماده 21 - سپاه می‌تواند به منظور تامین نیاز سازمانی خود داوطلبانی را که حداقل دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی می‌باشند با اخذ تعهد 5 سال خدمت نظامی و یا 6 سال خدمت کارمندی بصورت پیمانی استخدام نماید. تمدید مهلت و تجدید قرارداد مجاز نمی باشد.
تبصره 1 - خدمت پرسنل پیمانی که خدمت دوره ضرورت را انجام نداده اند به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی میگردد و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی یا برکنار گردند برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره 2 - سپاه می‌تواند پرسنلی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت می‌باشد بصورت پیمانی استخدام نماید.
ماده 22 - سپاه می‌تواند در صورت نیاز از پرسنل وظیفه در حین دوره خدمت ضرورت و همچنین پرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد و پرسنل بسیجی اعم از عادی، فعال یا ویژه که شرایط لازم را دارا هستند برای کادر ثابت استخدام نماید و این قبیل داوطلبان در شرایط مساوی از اولویت برخوردارند آموزش، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابع مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.
ماده 23 - سپاه می‌تواند در صورت نیاز با پرسنل بسیجی ویژه که حداقل 18 سال تمام سن داشته باشند ، قراردادی انعقاد نماید که خدمت دوره ضرورت خود را پس از گذراندن آموزش‌های لازم در طول حداکثر 10 سال، هر سال بمدت حداقل یک ماه طی نمایند، تا بدینوسیله همواره آمادگی رزمی برای ماموریت‌های مختلف در شرایط ویژه را داشته باشند.
تبصره 1 - سپاه در مواقع جنگ و اضطرار این نیروها را احضار نموده و چنانچه بیشتر از مدت یک ماه در هر سال خدمت نمایند به همان اندازه از مدت خدمت و آموزش سال‌های بعد کسر خواهد شد.
تبصره 2 - این دسته از پرسنل پس از گذراندن آموزش‌های لازم در بدو خدمت از حقوق اجتماعی افراد منقضی خدمت وظیفه عمومی برای استخدام و تحصیل و نظیر آن بر برخوردار می‌باشند، لیکن در صورت قطع یا لغو یا بطلان قرارداد تا انجام کامل خدمت ضرورت، حقوق مزبور از آن‌ها سلب می‌شود.
تبصره 3 - کلیه نهادها و سازمان ها و وزارتخانه ها و شرکت‌های دولتی و کارفرمایان بخش خصوصی اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی موظفند شغل این دسته از افراد را در طول خدمت سالانه آن‌ها در سپاه حفظ نمایند، افراد مزبور در این مدت از دستگاه مربوطه حقوق و مزایا دریافت نخواهند نمود.
تبصره 4 - حقوق و مزایای این افراد بعد از آموزش‌های لازم بدو خدمت مطابق حقوق و مزایای پرسنل کادر ثابت نظامی هم ردیف خواهد بود.
تبصره 5 - آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت و ستاد کل سپاه پس از کسب نظر از سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
ماده 24 - خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود با تشخیص نیروها و سازمان‌های استخدام کننده بموجب آیین‌نامه موضوع ماده 37 قانون ارتش می‌باشد و اصلاحات مورد نیاز آن توسط ستاد کل سپاه با هماهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 25 - استخدام اعضای هیات علمی موسسات آموزش عالی سپاه و پرداخت حق‌التدریس به اساتید و مربیان مقاطع دانشگاهی بر اساس مقررات استخدامی هیات علمی دانشگاه‌ها خواهد بود.
تبصره - استخدام مربی و پرداخت حق‌التدریس برای آموزش‌های پایین تر از سطوح دانشگاهی تابع آیین‌نامه موضوع ماده 38 قانون ارتش خواهد بود.
اصلاحات مورد نیاز توسط ستاد کل سپاه با هماهنگی وزارت دفاع تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 26 - استخدام افراد در سپاه، بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانون مطلقا ممنوع است.
بخش سوم - سازمان و طبقه بندی مشاغل
ماده 27 - تعداد و ترکیب نیروی انسانی سپاه، و همچنین نسبت درجات و رتبه‌های آنان بر مبنای خط مشی، استراتژی و تهدیدات، برابر جداول سازمان و تجهیزات مصوب و به نسبتی که به وسیله ستاد کل سپاه تعیین و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید مشخص میگردد.
تبصره 1 - جداول سازمان نیروی انسانی سپاه و ستاد کل شامل محل‌های سازمانی، و ضرورت نظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل و درجات و رتبه‌های متناسب برای هر محل سازمانی حسب مورد توسط ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره 2 - به منظور جلوگیری از تورم پرسنل کادر ثابت در سپاه و سازمان‌های وابسته، در جداول سازمانی مشاغل باید به نحوی پیش بینی گردد که حتی‌الامکان از پرسنل وظیفه پیمانی و بسیجی استفاده شود.
ماده 28 - رسته عبارتست از مجموعه رشته‌های شغلی که از نظر تخصص یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
ماده 29 - مشاغل سپاه به تناسب احتیاج نیروها و سازمان ها از رسته‌های مختلف تشکیل می‌شود. انواع رسته و علایم رسته ای و همچنین علایم درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعمل‌هایی خواهد بود که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 30 – به کارگیری پرسنل در مشاغل غیرمرتبط با رسته آنان ممنوع بوده و سپاه موظف است به منظور ایجاد انعطاف در اجرای ماموریت‌های محوله به غیر از رسته اصلی، رسته رزمی یا پشتیبانی رزمی دیگری برای کلیه پرسنل پیش بینی نماید.
تبصره - تغییر رسته پرسنل ممنوع می‌باشد و در موارد لزوم برابر دستورالعملی است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 31 - ستاد کل سپاه موظف است حداکثر ظرف مدت یک سال در چارچوب این قانون، کلیه مشاغل سپاه را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارداده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و پس از تایید فرماندهی کل سپاه در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهد.
ماده 32 - ستاد کل سپاه موظف است مشاغل مختص کارمندان موضوع بند ( ب ) ماده 19 این قانون را از نظر پیچیدگی و تخصص به سه گروه (1)، (2) و (3) و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (1) و (2) و (3) طبقه بندی نماید. کمیسیون ارزیابی مهارت در بدو استخدام، تخصص و مهارت این قبیل کارمندان را مورد ارزیابی قرارداده و گروه و رده آنان را تعیین می‌نماید.
ماده 33 - ستاد کل سپاه می‌تواند بنا به دستور فرماندهی کل سپاه برای انجام وظایف پیش بینی نشده پست‌های موقت را ایجاد نموده و حداکثر ظرف مدت یک سال تکلیف آنان را از لحاظ حذف شغل و یا درج آن در جداول سازمان معین نماید.
فصل سوم - آموزش و ترفیعات
بخش اول - آموزش
ماده 34 - دوره‌های آموزشی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه بشرح زیر می‌باشد :
الف - دوره عمومی پاسداری.
ب - دوره تخصصی اولیه.
ج - دوره تخصصی تکمیلی.
د - دوره سرپرستی.
هـ - دوره‌های علمی و تخصصی.
و - دوره‌های علوم پایه نظامی.
ز - دوره مقدماتی رسته ای.
ح - دوره عالی رسته ای.
ط - دوره فرماندهی و ستاد.
ی - دوره عالی جنگ.
ک - دوره علوم استراتژیک.
تبصره - نیروها و سازمان‌های وابسته به سپاه میتوانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد کل سپاه علاوه بر آموزش‌های فوق، دوره‌های عرضی آموزشی تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.
ماده 35 - مراکز آموزشی سپاه بشرح زیر می‌باشد:
الف - دبیرستان ها و هنرستان‌های سپاه.
ب - آموزشگاه نظامی.
ج - دانشکده‌های علوم و فنون نیروها.
د - دانشکده فرماندهی و ستاد.
هـ - دانشکده علوم استراتژیک.
و - دانشگاه امام حسین ( ع ) شامل دانشکده علوم پایه نظامی و دانشکده‌های علمی و تخصصی.
تبصره 1 - دانشکده علوم و فنون نیروها از لحاظ علمی به دانشگاه امام حسین (ع) وابسته بوده و توسط نیروها اداره می‌شود.
تبصره 2 - دانشکده عقیدتی - سیاسی و سایر مراکز آموزش رسته ای عقیدتی - سیاسی سپاه زیر نظر حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه اداره می‌شود.
ماده 36 - سپاه می‌تواند برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت بومی مورد نیاز در استان‌های مرزی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، دبیرستان و هنرستان تشکیل دهد.
تبصره - مراکز فوق به تشخیص ستاد کل سپاه، در نیروها به تناسب نیاز آن‌ها تشکیل میگردد. اساسنامه این نوع مراکز بتصویب وزارت آموزش و پرورش خواهد رسید.
ماده 37 - دوره آموزش عمومی پاسدار:
دوره آموزش عمومی پاسداری برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی استخدام می‌شوند حداقل بمدت شش ماه در آموزشگاه نظامی و برای پرسنلی که با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر استخدام می‌شوند حداقل بمدت سه ماه در دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌شود. این دوره برای پرسنلی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند در طول دوره‌های علوم پایه یا دانشکده علوم و فنون نیروها برگزار می‌شود.
ماده 38 - دوره آموزش تخصصی اولیه :
این دوره برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی استخدام میگردند، بلافاصله بعد از طی دوره آموزش عمومی حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاه‌های نظامی برگزار می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزم آور دومی و رزم آور یکمی برآیند.
تبصره - نیروها میتوانند متناسب با نیاز خود، نسبت به تشکیل آموزشگاه‌های نظامی جهت برگزاری دوره‌های آموزش عمومی پاسداری و تخصصی اولیه در یگان ها و مناطق مختلف اقدام نمایند.
ماده 39 - دوره آموزش تخصصی تکمیلی :
دوره‌های تخصصی تکمیلی برای تکمیل تخصص پرسنل کادر ثابت نظامی با داشتن درجه رزم آور یکمی به مدت حداقل 6 ماه در دانشکده‌های علوم و فنون نیروها تشکیل میگردد و نیروها موظف هستند نسبت به تشکیل این دوره‌ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل با داشتن درجه رزم آور یکمی بتوانند بموقع این دوره را طی نمایند. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزمدار دومی و رزمدار یکمی بر آیند. نیل به درجه رزمدار دومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
ماده 40 - دوره آموزش سرپرستی :
این دوره برای پرسنل موضوع تبصره یک ماده 77 این قانون در درجه رزمدار یکمی بمدت حداقل 6 ماه برحسب نیاز در دانشکده‌های علوم و فنون نیروها تشکیل می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا ستوانیکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجه ستوانسومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
تبصره - سپاه می‌تواند دوره‌های آموزش تخصصی تکمیلی و سرپرستی را بصورت متوالی در یک مرحله اجرا نماید و همچنین می‌تواند بخشی از این دوره‌ها را بصورت آموزش حین خدمت انجام دهد.
ماده 41 - دوره‌های آموزش علوم پایه نظامی :
سپاه برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند، اقدام به تشکیل دانشکده علوم پایه نظامی در دانشگاه امام حسین ( ع ) می‌نماید. حداقل مدت آموزش این دانشکده 7 ترم تحصیلی در دو دوره بشرح زیر می‌باشد :
دوره اول - این دوره حداقل شامل 4 ترم تحصیلی می‌باشد و برای آموزش به کسانی که با مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی پذیرفته می‌شوند ، تشکیل میگردد.
دوره دوم - این دوره حداقل شامل سه ترم تحصیلی می‌باشد و برای کسانی که با انجام ارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغالتحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل میگردد.
تبصره 1 - پرسنلی که با مدرک پایین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک دیپلم شده اند حداکثر با 25 سال سن میتوانند در آزمون ورودی دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.
تبصره 2 - در صورت ضرورت و فوریت، سپاه می‌تواند از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز با داشتن حداکثر 25 سال سن، برای شرکت در آزمون ورودی دوره دوم آموزش علوم پایه نظامی ثبت نام نماید.
تبصره 3 - مواد و برنامه‌های آموزشی این دانشکده باید طوری تنظیم گردد که با گذراندن دوره‌های آموزش بعدی، فارغ‌التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا سرهنگی برآمده و فارغ‌التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل درجات ستواندومی و بالاتر را داشته باشند.
تبصره 4 - ستاد کل سپاه می‌تواند در رسته‌هایی که ضروری می‌داند دوره‌های دوم علوم پایه نظامی، مقدماتی رسته ای و عالی رسته ای را بصورت پیوسته و با حداقل پنج ترم تحصیلی اجرا نماید.
تبصره 5 - سپاه می‌تواند بنا به ضرورت دوره دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده علوم و فنون نیروها اجرا نماید.
ماده 42 - دوره علمی و تخصصی :
سپاه به منظور تامین و تربیت کادر ثابت فنی و تخصصی مورد نیاز در رسته‌های مشترک و رشته‌های دانشگاهی که امکان تامین آن از دانشگاه‌های کشور نمی باشد، اقدام به تشکیل دانشکده‌های علمی تخصصی با همکاری وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در دانشگاه امام حسین ( ع ) می‌نماید.
ماده 43 - دوره آموزش مقدماتی رسته ای:
دوره‌های مقدماتی رسته ای برحسب نیاز به منظور آموزش مقدماتی برای رسته‌های مورد احتیاج به فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های علوم پایه نظامی و قبل از شروع به خدمت آن‌ها، حداقل بمدت شش ماه در دانشکده علوم و فنون نیروها تشکیل میگردد.
تبصره - فارغ‌التحصیلان دوره اول علوم پایه که موفق به ورود به دوره نشوند پس از گذراندن دوره مقدماتی رسته ای با داشتن حداکثر 27 سال سن میتوانند در آزمون دوره دوم علوم پایه نظامی شرکت نمایند.
ماده 44 - دوره آموزش عالی رسته ای :
دوره‌های عالی رسته ای در درجات ستوانیکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای تمامی پرسنل فارغالتحصیل دوره‌های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ‌التحصیلان این دوره شناخته می‌شوند و از آموزش قبلی آن‌ها حداقل 4 سال گذشته باشد متناسب با رسته‌های آنان حسب مورد در دانشکده‌های علوم و فنون نیروها یا دانشکده‌های علمی تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل میگردد. نیل به درجه سرگردی این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می‌باشد.
ماده 45 - نیروها میتوانند برای دوره‌های خاص از قبیل خلبانی و ناوبری، دوره‌های اول و دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده‌های علوم و فنون نیروها بصورت پیوسته و با حداقل هفت ترم تحصیلی اجرا نمایند.
تبصره - در مواردی که برنامه ها و محتوای آموزشی این دوره‌ها با رعایت مفاد و مجموع حداقل مدت دوره‌های مقدماتی و عالی رسته ای برنامه ریزی و اجرا شده باشد، فارغ‌التحصیلان مذکور دوره مقدماتی و عالی رسته ای گذرانده شناخته می‌شوند.
ماده 46 - دارندگان مدارک فوق دیپلم و بالاتر، در رشته‌های تحصیلی که دربرگیرنده محتوای آموزشی دوره‌های مقدماتی و عالی رسته ای هر یک از رسته‌های غیررزمی باشند، در صورت گذراندن آموزش‌های مورد نیاز حسب مورد آموزش مقدماتی یا عالی رسته ای دیده ، شناخته می‌شوند.
ماده 47 - دوره آموزش فرماندهی و ستاد :
دوره آموزش فرماندهی و ستاد ، برای آموزش به فارغ‌التحصیلان دوره‌های دوم دانشکده‌های علوم و فنون نیروها یا علوم پایه نظامی که دوره عالی رسته ای را طی نموده اند، و یا در سطح فارغ‌التحصیلان این دوره شناخته شده اند و همچنین دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آن‌ها گذشته باشد، در درجات سرگردی، و سرهنگ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد تشکیل می‌شود و مدت دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود.
تبصره - مواد و برنامه‌های آموزشی دانشکده فرماندهی و ستاد می‌باید طوری تنظیم شود که فارغ‌التحصیلان آن توانایی طراحی، فرماندهی و مدیریت رده‌های بالای سپاه و سایر نیروهای مسلح را داشته باشند. فارغ‌التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یکسال ارشدیت برخوردار میگردند.
ماده 48 - دوره آموزش عالی جنگ :
این دوره برای فارغ‌التحصیلان دوره آموزش فرماندهی و ستاد که حداقل دو سال از آموزش قبلی آن‌ها گذشته باشد، در درجات سرهنگی و سرتیپ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه تشکیل می‌شود. حداقل مدت این دوره 9 ماه بوده و فارغ‌التحصیلان آن از یک سال ارشدیت برخوردار خواهند بود مواد و برنامه‌های آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ‌التحصیلان آن آشنایی کافی با طرح‌های دفاعی کشور را داشته باشند و نیل به درجه سپهبدی و ارتشبدی مشروط به گذراندن این دوره خواهد بود.
ماده 49 - دوره آموزش علوم استراتژیک :
این دوره برای آموزش، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی - سیاسی و خط مشی کشور در امور دفاعی بمدت یکسال خواهد بود.فارغ‌التحصیلان دوره‌های دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز سپاه با داشتن حداقل درجه سرهنگی و کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می‌باشند، همچنین مقامات مملکتی که نظامی نبوده، ولی بنحوی از انحا در مسایل دفاعی مسوولیت‌هایی دارند و فرماندهان و مدیران رده بالای نیروهای مسلح ملل مسلمان و مستضعف غیرمعارض با اسلام با معرفی فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل میتوانند این دوره را طی نمایند این دوره در دانشکده علوم استراتژیک ستاد کل سپاه برگزار میگردد.
تبصره - ستاد کل موظف است پس از کسب آمادگی لازم و تصویب فرماندهی کل، دانشکده علوم استراتژیک سپاه و دانشگاه علوم استراتژیک ارتش را در هم ادغام و دوره‌های آموزش علوم استراتژیک را تحت نظر آن ستاد برگزار نماید.
ماده 50 - کلیه کارمندان اعم از کادر ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات و آیین‌نامه ها و وضعیت خدمتی خویش در سپاه را طی نمایند. مدت این دوره برای پرسنلی که دوره خدمت ضرورت را طی نموده اند حداقل یک ماه می‌باشد. و برای کسانی که دوره ضرورت را طی ننموده اند حداقل سه ماه خواهد بود.
ماده 51 - پرسنل پیمانی که بصورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت، دوره‌های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوطه را طی خواهند نمود.
تبصره - سپاه موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی، و ارگان‌های ذیربط برای پرسنل وظیفه امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.
ماده 52 - اساسنامه ، مواد و برنامه‌های آموزشی هر یک از دوره‌ها و مراکز آموزشی با توجه به مواد مندرج در این قانون و قوانین آموزشی کشور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره 1 - تهیه اساسنامه و برنامه‌های آموزشی دوره‌ها و مراکز آموزشی رسته عقیدتی - سیاسی به عهده نمایندگی ولی فقیه در سپاه می‌باشد.
تبصره 2 - برنامه‌های آموزش‌های عقیدتی - سیاسی دوره‌ها با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه و مواد آموزش‌های عقیدتی - سیاسی و حفاظت اطلاعات دوره‌ها، توسط نماینده ولی فقیه و حفاظت اطلاعات در سپاه تهیه می‌شود.
ماده 53 - آموزش‌های سپاه باید به‌گونه‌ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده و سپاه را به سمت خودکفایی سوق دهد و در زمان صلح نیز ، پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل 147 قانون اساسی برآیند.
ماده 54 - سپاه موظف است برای تقویت بینش عقیدتی - سیاسی و بالا بردن دانش و توان نظامی پرسنل در حین خدمت، نسبت به انتشار نشریات و برگزاری اردوهای آموزشی، سفرهای علمی و دوره‌های کوتاه‌مدت توجیهی و نیز تداوم آموزش اقدام نماید.
ماده 55 - سپاه موظف است در کلیه آموزش‌ها و در حین خدمت برنامه‌های لازم را به منظور کسب آمادگی جسمانی پرسنل، متناسب با ماموریت‌ها پیش بینی و اجرا نماید.
ماده 56 - پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره‌های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می‌شوند باید فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزش به میزان حداقل دو برابر مدت تحصیلی پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه‌های آموزشی تعیین میگردد.
ماده 57 - ستاد کل سپاه موظف است با هماهنگی وزارتخانه‌های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بخشی از نیازهای تخصصی خود را از طریق بورسیه از دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی خارج از سپاه تامین نماید.
ماده 58 - ستاد کل سپاه موظف است همه ساله نیازهای تخصصی و تحصیلی خود را اعلام نماید تا پرسنل در صورت تمایل بتوانند با موافقت نیرو یا سازمان مربوطه، در رشته‌های مزبور تحصیل نمایند.
ماده 59 - در زمان جنگ و بحران و بنا به ضرورت، طول دوره‌های آموزشی به پیشنهاد سپاه و تصویب فرماندهی کل با حفظ سطح کیفی آموزش‌ها می‌تواند تقلیل یابد.
ماده 60 - ستاد کل سپاه می‌تواند هر یک از دوره‌های آموزشی را که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد، به وسیله یکی از نیروها یا سازمان ها که بیشترین نیاز را بنا به تایید فرمانده کل سپاه دارد، دایر نماید. پرسنل سایر نیروها و سازمان ها نیز در آن دوره آموزش خواهند دید.
ماده 61 - دوره‌های آموزشی پرسنل بسیجی عادی و فعال بشرح زیر می‌باشد :
الف - دوره عمومی مقدماتی.
ب - دوره عمومی تکمیلی.
ج - دوره تخصصی بسیج.
د - دوره یادآوری و حفظ انسجام.
ماده 62 - دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج :
دوره‌های آموزش عمومی مقدماتی عبارتند از آموزش‌های اولیه در حد دفاع که برای کلیه بسیجیان عادی و فعال حداقل بمدت 15 روز در رده‌های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه، در محلات، ادارات، سازمان ها، موسسات دولتی و غیردولتی، در زمینه‌های دفاع نظامی، غیرنظامی و مقاومت محلی برگزار میگردد.
ماده 63 - دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج :
دوره‌های آموزش عمومی تکمیلی بسیج برای آن عده از بسیجیان که دوره عمومی مقدماتی را طی کرده باشند بمدت چهل و پنج روز در مراکز آموزشی نیروی مقاومت بسیج سپاه برگزار می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید چنان تنظیم شود که این دوره معادل دو ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب شود.
ماده 64 - وزارت آموزش و پرورش موظف است با هماهنگی و نظارت سپاه، نسبت به اجرای آموزش‌های تیوری و عملی نظامی در قالب دروس اجباری، در بین محصلین مقاطع مختلف تحصیلی، بمنظور تحقق ارتش بیست میلیونی، ایجاد علاقه و آمادگی دفاعی و حفظ و تداوم آن در زمینه‌های دفاع نظامی، غیرنظامی و مقاومت محلی به ترتیب زیر اقدام نماید :
الف - در مقطع راهنمایی حداقل 2 ساعت در هفته بصورت تیوری و یک روز در سال بصورت اردوی عملی.
ب - در مقطع متوسطه حداقل 3 ساعت در هفته بصورت تیوری و 3 روز در سال بصورت اردوهای عملی به نحوی که در پایان دوره متوسطه معادل آموزش‌های مقدماتی نظام وظیفه را گذرانده باشند.
تبصره 1 - آیین‌نامه اجرایی این ماده شامل نحوه نظارت سپاه و همکاری و هماهنگی بین سپاه و آموزش و پرورش و محتوی و نحوه تنظیم مواد درسی و کلاس‌ها و اردوهای عملی و نحوه معافیت از اردوهای عملی و نحوه احتساب نمرات، با توجه به سایر مواد این قانون توسط ستاد کل سپاه، وزارتخانه‌های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و آموزش و پرورش تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران میرسد.
تبصره 2 - اجرای برنامه ها، آموزش‌ها و سازماندهی لازم به منظور ایجاد علاقه و جاذبه نسبت به دفاع با استفاده از کتب درسی و برنامه‌های ضمن تحصیل و صدا و سیما در مقطع ابتدایی مطابق آیین‌نامه‌ای است که توسط وزارت آموزش و پرورش و با هماهنگی سپاه تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
تبصره 3 - آموزش‌های موضوع این ماده برای زنان متناسب با شرایط آن‌ها، به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی، مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 4 - آموزش‌های مقطع راهنمایی معادل دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج می‌باشد و آموزش‌های مقطع متوسطه معادل دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج بوده و معادل دو ماه از خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب می‌شود.
ماده 65 - دوره تخصصی بسیج :
این دوره برای آن عده از بسیجیان فعال که دوره عمومی تکمیلی را طی نموده اند، بمدت یک ماه در مراکز آموزشی سپاه برگزار میگردد. برنامه و مواد آموزشی این دوره باید بطوری تنظیم شود که معادل یک ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب شود.
ماده 66 - سپاه موظف است حسب مورد با هماهنگی و همکاری شورای مدیریت حوزه علمیه و وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش‌های تخصصی بسیج را برای افرادی که قبل از خدمت دوره ضرورت به تحصیلات عالیه در حوزه یا دانشگاه راه می یابند بصورت تیوری و اردوهای نظامی برگزار نماید.
تبصره 1 - آموزش‌های فوق جز واحدهای دروس اجباری دانشجویان در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پیوسته و همطراز آن‌ها بوده و می‌بایستی بنحوی تنظیم گردد که معادل یک ماه از آموزش‌های دوره ضرورت خدمت وظیفه عمومی محسوب گردد.
تبصره 2 - آموزش‌های موضوع ماده 65 و این ماده برای زنان متناسب با شرایط آن‌ها و به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 3 - تعداد و میزان واحدهای درسی و اردوهای عملی و نحوه معافیت از دروس تیوری و عملی نظامی با توجه به قوانین مربوطه بر طبق آیین‌نامه‌ای است که توسط ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارتخانه ها و مراجع ذیربط تهیه و حسب مورد بتصویب شورای مدیریت حوزه یا شورای عالی انقلاب فرهنگی میرسد.
ماده 67 - آموزش‌های یادآوری و حفظ انسجام نیروهای احتیاط بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی در حدود اعتبارات مصوب بمدت 15 - 5 روز در سال در قالب گردان های احتیاط که در واحدهای رزمی و پشتیبانی رزمی و مراکز آموزش سپاه و ارتش ایجاد میگردد، به منظور حفظ توان رزمی و تخصصی آنان انجام می‌پذیرد.
ماده 68 - آموزش‌های یادآوری و حفظ انسجام نیروهای ذخیره بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی و بسیجیان عادی و فعال در حدود اعتبارات مصوب به مدت حداکثر یک هفته در هر دو سال و به منظور ایجاد آمادگی توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه انجام می‌پذیرد.
تبصره 1 - این افراد توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه در مناطق مختلف کشور متناسب با جمعیت آنان در رده‌های مقاومت سازماندهی میگردند.
تبصره 2 – سپاه موظف است دستورالعمل اجرایی مواد 67 و 68 این قانون را تهیه و بتصویب فرماندهی کل برساند.
ماده 69 - مدت دوره‌های آموزشی مذکور در این قانون و مدت خدمت تمام وقت در سازمان‌های رزمی برای پرسنل بسیجی فعال و ویژه که مشمول خدمت وظیفه عمومی می‌باشند، جز خدمت دوره ضرورت یا احتیاط آنان محسوب میگردد.
ماده 70 - کلیه دستگاه‌های اجرایی کشور که از افراد وظیفه مازاد نیروهای مسلح مطابق قوانین و مقررات کشور استفاده مینمایند، موظفند برای تجدید آموزش نظامی و یا احضار در مواقع اضطرار و جنگی، افراد مذکور را مطابق دستورالعمل ستاد کل در اختیار نیروهای مسلح قرار دهند.
تبصره - احضار سایر نیروهای احتیاط و ذخیره مطابق ماده 56 قانون خدمت وظیفه عمومی و احضار اعضا بسیج مطابق دستورالعملی است که بتصویب فرماندهی کل میرسد.
ماده 71 - در اجرای اصل 147 قانون اساسی، سپاه موظف است با استفاده از مشمولین واجد صلاحیت خدمت وظیفه عمومی در حد بسیجی عادی پس از گذرانیدن آموزش‌های عمومی و تخصصی اولیه واحدهای سازمان یافته بسیج فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و سازندگی را ایجاد و بر طبق برنامه ها و سیاست‌های وزارتخانه ها و نهادهای مربوطه حسب مورد جهت آموزش، سوادآموزی، بهداشت و درمان و سازندگی روستاها و مناطق محروم کشور با حفظ نظارت بر امور انضباطی و اجرای برنامه‌های تداوم آموزش آنان، در اختیار دستگاه‌های اجرایی ذیربط قرار دهد.
تبصره 1 - اقدام فوق مربوط به زمان صلح بوده و در زمان جنگ و بحران افراد فوق مطابق سیاست‌های ابلاغی از سوی ستاد کل بکار گرفته می‌شوند.
تبصره 2 - تعداد و درصد افراد مورد نیاز از طبقات مختلف مشمولین، همه ساله به پیشنهاد هیات وزیران و تایید ستاد کل تعیین می‌شود.
تبصره 3 - آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
بخش دوم - ارزشیابی و ترفیعات
ماده 72 - ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالاتر برابر مقررات این قانون.
تبصره - ترفیعات و روش اجرای آن بموجب آیین‌نامه‌ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 73 - سپاه موظف است کلیه پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه را با توجه به عوامل زیر و طبق آیین‌نامه مربوطه مورد ارزیابی قرار دهد.
الف - رعایت موازین اخلاقی و شیونات اسلامی و صلاحیت‌های سیاسی - امنیتی.
ب - استعداد، کارآیی و شایستگی در عملکرد و رعایت انضباط.
ج - نتایج آموزش‌های عقیدتی - سیاسی و نظامی حین خدمت.
د - نتایج سنجش و آزمون‌های آمادگی جسمانی در حین خدمت.
هـ - انجام ماموریت‌های خطرناک و سخت.
ماده 74 - سوابق و عملکرد پرسنل سپاه در مقاطع مختلف بر طبق آیین‌نامه مربوطه مورد ارزشیابی قرار گرفته و پس از تایید کمیسیون ارزشیابی نیرو و یا سازمان مربوط و تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون با توجه به امتیازات مکتسبه از حداقل 6 ماه تاخیر در ترفیع و حداکثر یکسال ارشدیت برخوردار خواهند شد.
تبصره 1 - ارزشیابی پرسنل قبل از موعد ترفیع خواهد بود و در هر مقطع ترفیعاتی حداقل یکبار ارزشیابی صورت خواهد گرفت و زمان ارزشیابی بنا به شرایط زمانی و نیاز سپاه متفاوت خواهد بود.
تبصره 2 - نتیجه ارزشیابی پرسنل برابر آیین‌نامه‌های مربوطه ملاک ترفیعات و انتصابات بوده و در تشویقات و تنبیهات و اعزام به دوره‌های آموزشی نیز موثر خواهد بود.
تبصره 3 - ترکیب اعضا ، حدود اختیارات و وظایف و تعداد کمیسیون‌های ارزشیابی و نحوه ارزشیابی و ترفیعات پرسنل در چارچوب مواد مندرج در این قانون توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 75 - ترتیب درجات پرسنل نظامی نیروهای سپاه و درجات معادل آن در نیروی دریایی سپاه بشرح زیر می‌باشد :
1 - سرباز ناوی
2 - سربازدوم ناوی دوم
3 - سربازیکم ناوی یکم
4 - رزمیار سرناوی
5 - رزم آورسوم ناویارسوم
6 - رزم آوردوم ناویاردوم
7 - رزم آوریکم ناویاریکم
8 - رزم داردوم ناوداردوم
9 - رزم داریکم ناوداریکم
10 - ستوان سوم ناوبان سوم
11 - ستوان دوم ناوبان دوم
12 - ستوان یکم ناوبان یکم
13 - سروان ناوسروان
14 - سرگرد ناوسالارسوم
15 - سرهنگ دوم ناوسالاردوم
16 - سرهنگ ناوسالاریکم
17 - سرتیپ دوم دریاداردوم
18 - سرتیپ دریادار
19 - سرلشکر دریابان
20 - سپهبد دریاسالار
21 - ارتشبد دریابد
تبصره - در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروهای سپاه ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی سپاه عناوین درجات معادل آن مورد نظر می‌باشد.
ماده 76 - تعداد رتبه ها برای کارمندان موضوع این قانون، 20 رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآیی هر چهار سال یک مرتبه ارتقا خواهند یافت.
ماده 77 - پرسنلی که با مدرک تحصیلی پایین تر از دیپلم به استخدام سپاه درآمده اند و بعد از طی دوره آموزش عمومی سپاه و آموزش تخصصی اولیه به درجه رزم آور دومی نایل آمده، و حداقل مدت توقف آنان در کلیه درجات بعدی چهار سال خواهد بود.
تبصره 1 - پرسنل موضوع این ماده در صورتیکه موفق به اخذ دیپلم شوند ولی شرایط شرکت در آزمون ورودی دوره اول علوم پایه نظامی یا دوره‌های معادل آن را نداشته باشند و یا موفق به طی آن دوره نشوند، در صورت نیاز سپاه و گذراندن آموزش دوره سرپرستی مطابق ماده 40 این قانون میتوانند به درجه ستوانسومی نایل شوند.
تبصره 2 - پرسنلی که موفق به اخذ مدارک تحصیلی بالاتر گردند به ازا هر سال تحصیلی تا مدرک دیپلم از 9 ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد.
تبصره 3 - پرسنلی که موفق به اخذ مدرک دیپلم نگردند با درجه ستوانسومی بازنشسته می‌شوند.
تبصره 4 - سپاه می‌تواند در صورت درخواست پرسنل موضوع تبصره 3 این ماده و نیاز سپاه به آن‌ها آنان را بصورت کارمندی موضوع بند «ب» ماده 19 این قانون تغییر وضعیت دهد.
تبصره 5 - سپاه موظف است زمینه و شرایط لازم جهت آموزش دوره دبیرستان را در این درجات برای پرسنل فراهم نماید.
تبصره 6 - دولت موظف است نسبت به تامین شغل مناسب برای پرسنل موضوع این ماده از قبیل واگذاری ابزار کار، ادامه استخدام در دستگاه‌های دولتی یا واگذاری سرمایه جهت اشتغال، برابر آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت دفاع با همکاری ستاد کل سپاه و دیگر وزارتخانه‌های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد، اقدام نماید بنحوی که پس از خدمت در سپاه بدون شغل باقی نمانند.
ماده 78 - فارغ‌التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوانسومی و فارغ‌التحصیلان دوره دوم به درجه ستواندومی نایل می‌شوند و حداقل مدت توقف آن‌ها در درجات ستوانی 3 سال و در درجات سروانی و بالاتر 4 سال به جز در درجه سرهنگی که 5 سال می‌باشد.
تبصره - در مورد کسانیکه به درجه سرتیپ دومی نایل شده اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده اند یا مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه را دارند ارتقا به درجات سرتیپی و بالاتر برحسب نیاز با پیشنهاد فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل خواهد بود.
ماده 79 - وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغالتحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های کشور پس از استخدام و طی دوره آموزش عمومی پاسداری و فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های علمی - تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) حسب مورد به قرار زیر خواهد بود :
الف - دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی نایل می‌شوند.
ب - دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستواندومی نایل می‌شوند.
ج - دارندگان مدارک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار میگردند و ترفیعات بعدی این قبیل پرسنل تابع مقررات ماده 78 این قانون خواهد بود.
ماده 80 - با پرسنلی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارایه مدرک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول سپاه شوند به ترتیب زیر رفتار می‌شود :
الف - چنانچه در زمان ارایه مدرک تحصیلی درجه آنان پایین تر از درجات ورودی مدرک ارایه شده باشد به درجات ورودی مدرک جدید برابر مقررات ماده 79 این قانون نایل می‌شوند.
ب - چنانچه در زمان ارایه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارایه شده باشد صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات ماده 78 این قانون خواهد بود.
ماده 81 - پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه‌های زیر نایل می‌شوند :
الف - دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه رزم آور سومی.
ب - دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه رزم آور دومی.
ج - دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه رزم آور یکمی یا رتبه 7.
د - دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی یا رتبه 10.
هـ - دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستواندومی یا رتبه 11.
و - دارندگان مدرک بالاتر در ازا هر مقطع تحصیلی بالاتر از لیسانس یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
تبصره - پرسنل پیمانی کارمند که بر اساس تخصص و مهارت عملی و با مدرک تحصیلی پایین تر از دیپلم به استخدام در می‌آیند برابر ماده 85 این قانون به رتبه‌های مربوطه نایل می‌شوند.
ماده 82 - پرسنل پیمانی و وظیفه که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام می‌شوند چنانچه آموزش‌های مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشند میبایست آن را طی نموده و چنانچه درجه آنان پس از آموزش‌های مزبور برابر درجات پیمانی و وظیفه آنان باشد مدت خدمت پیمانی و وظیفه در آن درجه جز سابقه ترفیع منظور خواهد شد.
تبصره 1 - پرسنلی که سابقه خدمت تمام وقت بصورت بسیجی فعال یا ویژه در سپاه دارند، مشمول مقررات این ماده خواهند شد.
تبصره 2 - احتساب مدت خدمت پیمانی، وظیفه و بسیجی این قبیل پرسنل از نظر سنوات بازنشستگی مشروط به پرداخت کسور بازنشستگی به صندوق بازنشستگی سپاه می‌باشد.
ماده 83 - پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی بوده که با شرایط این قانون تطبیق داده خواهد شد.
ماده 84 - اولین رتبه کارمندان موضوع بند «الف» ماده 19 این قانون در بدو استخدام با مدرک پایان دوره دبیرستان «9» و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازای هر دو سال تحصیلی بالاتر از دیپلم یک رتبه بالاتر از 9 می‌باشد.
تبصره 1 - در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم، فرد باشد به ازای آخرین سال تحصیلی، از 2 سال ارشدیت برخوردار میگردند.
تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت، مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک ارایه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارایه نمایند، چنانچه در زمان ارایه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان پایین تر از رتبه ورودی مدرک ارایه شده باشد، رتبه آنان به رتبه ورودی مدرک جدید تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود و چنانچه در زمان ارایه مدرک تحصیلی، رتبه آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارایه شده باشد، صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام خواهد شد.
ماده 85 - اولین رتبه کارمندان موضوع بند «ب» ماده 19 این قانون که با مهارتی در یکی از رده‌های یک تا سه برای مشاغلی استخدام می‌شوند که از نظر پیچیدگی و سختی در یکی از گروه‌های یک تا سه قرار دارند بشرح زیر می‌باشد :
الف - رده 1 گروه 1، رتبه (1).
ب - رده 2 گروه 1 و رده 1 گروه 2، رتبه (3).
ج - رده 3 گروه 1 و رده 2 گروه 2 و رده 1 گروه 3، رتبه(5)
د - رده 3 گروه 2 و رده 2 گروه 3، رتبه(6)
هـ - رده 3 گروه 3، رتبه (8)
تبصره 1 - کارمندان موضوع بند «الف» این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره ابتدایی از 1 سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره راهنمایی از 4 سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان از 8 سال ارشدیت برخوردار میگردند و در صورتیکه در طول خدمت موفق به اخذ و ارایه این مدرک گردند و از خدمت آن‌ها حداقل 5 سال باقی مانده باشد از تاریخ ارایه مدرک از ارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
تبصره 2 - پرسنل موضوع این ماده چنانچه مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم را ارایه دهند در صورت نیاز سپاه به کارمند موضوع بند «الف» ماده 19 تغییر وضعیت داده و ترفیعات بعدی آنان مطابق ماده 84 این قانون خواهد بود.
تبصره 3 - کارمندان موضوع این ماده در صورتیکه در طول خدمت موفق شوند در شغلی که در گروه بالاتر قرار دارد به تایید کمیسیون ماده 32 این قانون با یکی از رده‌های سه گانه مهارت انجام وظیفه نمایند در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال یافته و چنانچه رتبه ورودی رده مهارت و گروه شغلی جدید بالاتر از رتبه آنان در زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.
ماده 86 - برای ترفیع پرسنل علاوه بر حایز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و ضوابط مربوط بایستی قبلا یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانی بالاتر منصوب شده باشد.
تبصره 1 - سپاه مکلف است حتی‌الامکان پیش‌بینی‌های لازم را در زمینه استخدام، آموزش و گردش مشاغل سازمانی به نحوی انجام دهد که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع محروم نگردند.
تبصره 2 - ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع ممنوع است.
تبصره 3 - چنانچه ارتقا فرد بر اساس مقررات مربوط میسر نباشد و یا به تاخیر بیافتد در این صورت پس از توقف حداقل مدت لازم در درجه یا رتبه و یا حتی اخذ ارشدیت، در همان درجه یا رتبه ادامه خدمت خواهند داد.
تبصره 4 - ترفیع پرسنل موعد معینی نداشته و با داشتن کلیه شرایط لازم در هر موقع سال اعطا میگردد.
ماده 87 - ترفیع پرسنل با رعایت مواد مندرج در این قانون منوط به تصویب مقامات ذیل می‌باشد :
الف - پرسنل نظامی تا درجه ستواندومی و کارمندان تا رتبه 17 در نیروها، فرمانده نیروی مربوطه، در ستاد کل توسط رییس ستاد کل، در وزارت توسط وزیر، در ستاد کل سپاه توسط رییس ستاد کل سپاه و در سازمان‌های وابسته توسط روسای سازمان ها.
ب - پرسنل نظامی که از درجه ستوانیکمی تا سرتیپ دومی در سپاه توسط فرماندهی کل سپاه، در وزارت و ستاد کل، توسط فرماندهی کل و کارمندان از رتبه 18 و به بالا در سپاه توسط فرماندهی کل سپاه و در وزارت توسط وزیر و در ستاد کل توسط رییس ستاد کل.
ج - درجه سرتیپی و بالاتر توسط فرماندهی کل.
ماده 88 - در موارد استثنایی به منظور تامین نیازمندی‌های سپاه و حفظ تعادل در سلسله مراتب مشاغل حساس حسب مورد با پیشنهاد رییس ستاد کل، فرماندهی کل سپاه، وزیر و تصویب فرماندهی کل، پرسنل کادر ثابت نظامی و بسیجیان ویژه از حداکثر تا 2 سال درجه موقت ترفیع بهره مند می‌شوند.
تبصره 1 - پرسنلی که به درجه موقت نایل می‌شوند در تمامی مدتی که حق استفاده از درجه مزبور را دارند حقوق درجه موقت را در یافت خواهند داشت.
تبصره 2 - ترفیع این پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع ضوابط مندرج در این قانون می‌باشد.
تبصره 3 - در صورت رفع نیاز سازمانی یا عدم کارآیی و شایستگی، درجه موقت حسب مورد بنا به پیشنهاد رییس ستاد کل، فرماندهی کل سپاه و وزیر و با تصویب فرماندهی کل سلب میگردد.
تبصره 4 - در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا معلول یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنان سلب میگردد و ماخذ احتساب حقوق بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق درجه ثابت خواهد بود، مگر در مورد پرسنل شهید، جانباز، مفقودالاثر در جبهه و اسیر که درجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد بود.
ماده 89 - ارزشیابی و ترفیع پرسنل منتسب، فراری، بازداشت، محکومین قضایی و قانونی، غایب، منتظر خدمت و بدون کار برابر مقررات این قانون و مطابق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به همین منظور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 90 - پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه تنبیه می‌شوند مدت مزبور جز سنوات لازم جهت ترفیعات آن‌ها محسوب نخواهد شد.
ماده 91 - پرسنلی که سابقه خدمت در وزارتخانه ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت داشته یا همکاری تمام وقت با نهادهای انقلاب اسلامی به صورت رسمی یا داوطلبانه نموده و سوابق خدمتی آنان به سپاه منتقل می‌شود، چنانچه سابقه خدمت مذکور در رابطه با شغل آنان در سپاه باشد، جز سنوات خدمتی و ترفیعاتی محسوب خواهد شد و در غیر این صورت فقط در سنوات بازنشستگی به حساب میآید.
ماده 92 - مدارک علمی، فنی، حرفه‌ای و هنری که توسط مراجع ذی‌صلاح و رسمی کشور اعطا میگردد مطابق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید. مشابه مدارک تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفته و در ترفیعات ملاک عمل خواهد بود.
ماده 93 - دانش آموزان زیر 15 سال سن که دارای شرایط لازم برای عضویت ارتش بیست میلیونی می‌باشند، به عنوان بسیجی عادی تلقی می‌شوند.
ماده 94 - درجات اعضا ارتش بیست میلیونی که شامل بسیجیان عادی و فعال بالای 15 سال سن می‌باشند و ترتیب آن‌ها به شرح زیر می‌باشد :
1 - رزمنده.
2 - رزمجو.
3 - دریادل.
4 - مجاهد.
تبصره 1 - در جداول سازمانی رده‌های مقاومت، محل‌های سازمانی پایین تر از ناحیه مقاومت با درجات مذکور در این ماده و از ناحیه مقاومت و بالاتر از درجات نظامی موضوع ماده 75 این قانون تعیین میگردد.
تبصره 2 - فرماندهی رده ناحیه مقاومت در ارتش بیست میلیونی از بین بسیجیان ویژه یا کادر ثابت نظامی سپاه انتخاب شده و فرماندهان رده پایگاه مقاومت و گروه مقاومت ارتش بیست میلیونی از بین بسیجیان فعال که حداقل دارای درجات دریادل و رزمجو بوده باشند انتخاب شوند.
تبصره 3 - بسیجیان عادی صرفا به درجه رزمنده و بسیجیان فعال به درجات رزمجو و بالاتر نایل میگردند.
ماده 95 - نیل اعضا بسیجی به درجه رزمنده منوط به طی دوره آموزش عمومی مقدماتی موضوع ماده 62 این قانون و نیل به درجه رزمجو منوط به طی دوره آموزش تخصصی بسیج موضوع ماده 65 این قانون می‌باشد.
تبصره 1 - ترفیعات بعدی اعضا بسیجی متناسب با طی دوره‌های آموزشی حفظ انسجام موضوع بند «د» ماده 61 این قانون، میزان فعالیت در رده‌های مقاومت و امداد محلی و ماموریت‌های سپاه، کارآیی و مهارت و صلاحیت و شایستگی، میزان تشویقات و سطح تحصیلاتی آنان مطابق دستورالعملی است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره 2 - در هر صورت حداقل مدت توقف در درجات رزمجو و دریادل جهت نیل به درجه بالاتر از تاریخ تصویب این قانون حداقل پنج سال می‌باشد.
ماده 96 - پرسنل بسیجی عادی و فعال به هنگام بکارگیری در سازمان رزم و یا گذراندن دوران خدمت وظیفه عمومی و پرسنل بسیجی ویژه، به درجات نظامی سپاه موضوع ماده 75 این قانون بشرح زیر نایل میگردند :
الف - بسیجیان عادی برابر مقررات مربوط به ترفیعات مشمولین خدمت وظیفه عمومی.
ب - بسیجیان فعال متناسب با میزان فعالیت، صلاحیت و شایستگی و طی دوره‌های آموزشی حداکثر تا دو درجه بالاتر نسبت به بسیجیان عادی.
ج - بسیجیان ویژه برابر مقررات مربوط به ترفیعات کادر ثابت نظامی و با توجه به مدرک تحصیلی، طی دوره‌های آموزشی، میزان فعالیت و صلاحیت و شایستگی متناسب با درجات نظامی و حداکثر تا درجه ارتشبدی، حداقل مدت توقف این دسته از پرسنل در هر درجه در صورت خدمت تمام وقت برابر حداقل مدت توقف پرسنل کادر ثابت در همان درجه مطابق دیگر مواد این قانون می‌باشند.
تبصره - آیین‌نامه اجرایی این ماده و چگونگی محاسبه میزان فعالیت، طی دوره‌های آموزشی، صلاحیت و شایستگی پرسنل بسیجی در ترفیعات آنان توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
فصل چهارم - وضعیت پرسنل از لحاظ خدمت
ماده 97 - وضعیت پرسنل مشمول این قانون از لحاظ خدمت حسب مورد بشرح زیر خواهد بود :
الف - خدمت آزمایشی.
ب - خدمت آموزشی.
ج - حاضر به خدمت.
د - مامور.
هـ - مامور به خدمت.
و - مرخصی.
ز - غایب.
ح - فراری.
ط - بازداشت.
ی - منتظر خدمت.
ک - بدون کار.
ل - منتسب.
ماده 98 - خدمت آزمایشی - وضع خدمتی کارمندانی که برابر مقررات مربوط به خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی شایستگی‌های لازم بمدت 6 ماه تا 2 سال مرحله آزمایشی را می گذرانند.
ماده 99 - خدمت آموزشی - وضع خدمتی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه‌ای است که بدون داشتن شغل سازمانی در یکی از موسسات یا مراکز آموزشی به هزینه سپاه یا وزارت یا ستاد کل آموزش می بینند.
تبصره - جز در مورد آموزش‌های بدو استخدام چنانچه دوره آموزش کمتر از 6 ماه باشد پرسنل با حفظ محل سازمانی بصورت مامور دوره را طی خواهند نمود و و در صورتی که دوره آموزش بیشتر از 6 ماه باشد پرسنل در دوران آموزش منتسب خواهند بود.
ماده 100 - حاضر به خدمت - وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه در یکی از مشاغل سازمانی، منصوب و عملا در آن شغل انجام وظیفه مینمایند.
ماده 101 - مامور - وضعیت پرسنلی است که برای مدتی کمتر از یکسال در یکی از مشاغل سازمانی غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغلی که در سازمان محلی برای آن پیش بینی نشده است گمارده شده و یا به ستاد کل، وزارت و سایر نیروها و سازمان ها برای مدت مزبور اعزام گردند.
تبصره 1 - مامور شدن و انتقال پرسنل ستاد کل و وزارت به نیروها و سازمان‌های سپاه با تصویب ستاد کل سپاه انجام خواهد شد.
تبصره 2 - نیروها و سازمان ها مکلفند پرسنل مازاد بر نیاز خود را به ستاد کل سپاه معرفی نمایند تا با انتقال یا مامور نمودن آنان به ستاد کل، وزارت و سایر نیروها و سازمان ها امکان بهره‌برداری هر چه بیشتر از پرسنل و تامین نیازهای سازمانی فراهم گردد.
ماده 102 - مامور بخدمت - وضعیت پرسنلی است که به سایر وزارتخانه ها و یا نهادها یا سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت مامور میگردند.
تبصره - مامور بخدمت شدن پرسنل منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون و درج مراتب در فرمان همگانی می‌باشد.
ماده 103 - مرخصی - وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه، در حال استفاده از مرخصی های زیر می‌باشند :
الف - مرخصی استحقاقی - پرسنل کادر ثابت، وظیفه و پیمانی حق استفاده از یک ماه مرخصی سالانه با استفاده از حقوق و مزایای مربوطه را دارا می‌باشند مدت مرخصی در مناطق بد آب و هوا 45 روز خواهد بود، پرسنل در دوره‌های آموزشی و تحصیلی میتوانند طبق مقررات مندرج در اساسنامه آموزشگاه‌های مربوط از مرخصی آموزشی و تحصیلی استفاده نمایند.
ب - مرخصی استعلاجی - پرسنلی که بعلت بیماری قادر به خدمت نمی باشند با تجویز پزشک مسیول، علاوه بر مرخصی استحقاقی حداکثر تا چهار ماه در سال میتوانند از این مرخصی استفاده نمایند. با پرسنل زن از نظر مرخصی دوران بارداری برابر با مشمولین قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
ج - مرخصی اضطراری - پرسنلی که از استحقاق مرخصی سالانه را نداشته، لیکن بنا بر ضرورت نیاز به مرخصی دارند، میتوانند از مرخصی های استحقاقی سال بعد حداکثر تا 15 روز استفاده نمایند.
د - مرخصی بدون حقوق - پرسنل در شرایط خاص و ضروری میتوانند حداکثر جمعا سه سال در طول خدمت از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند این مدت از لحاظ ترفیعات و بازنشستگی جز سنوات خدمتی محسوب نمی گردد.
هـ - مرخصی تشویقی - به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی ممکن است حداکثر تا 30 روز در طول سال به پرسنل مرخصی تشویقی داده شود.
و - مرخصی ماموریت - پرسنلی که به منظور انجام ماموریت‌های محوله از طرف سپاه حداقل به مدت 3 ماه به خارج از محل خدمت و سکونت خود اعزام شوند، میتوانند علاوه بر مرخصی استحقاقی به ازای هر ماه حداکثر از 5 روز مرخصی ماموریت استفاده نمایند.
تبصره 1 - ترتیب استفاده از مرخصی های مذکور در بندهای این ماده، تعیین مناطق بد آب و هوا موضوع بند «الف» این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و مسوولین در دادن مرخصی ها به موجب آیین‌نامه‌ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد.
تبصره 2 - در شرایط جنگی و بحرانی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاب می‌نماید اعطا مرخصی و مدت آن بر طبق آیین‌نامه‌ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد.
ماده 104 - غایب - غایب وضع پرسنلی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت حاضر نشوند.
ماده 105 - فراری - فراری وضع پرسنلی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از 15 روز و در زمان جنگ از 5 روز تجاوز نماید. حقوق و مزایای این قبیل پرسنل از تاریخ غیبت قطع میگردد و پرسنل فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع به خدمت نموده و به اتهام فرار آنان برابر مقررات کیفری مربوطه رسیدگی می‌شود. وضعیت خدمتی پرسنل سپاه به استثنا پرسنل وظیفه که مرتکب فرار از خدمت شده اند بشرح زیر خواهد بود :
الف - در صورت صدور رای برایت یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت و فرار به انتساب تبدیل خواهد شد.
ب - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام غیبت و فرار جز خدمت محسوب نمی گردد.
ج - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد از تاریخ قطعیت رای اخراج خواهند شد.
تبصره - هرگاه مدت فرار پرسنل بالغ بر 6 ماه گردد از زمان آغاز غیبت اخراج شده محسوب میگردند و پس از آن برابر مقررات کیفری محاکمه شده و فقط در صورت صدور رای برایت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد حکم اخراج نیز کان لم یکن خواهد شد و در صورتی که محاکمه غیابی انجام گردد پرسنل میتوانند پس از حضور به حکم صادره اعتراض نموده و در صورت صدور رای برایت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد در رسیدگی مجدد، حکم اخراج آنان نیز کان لم یکن میگردد.
ماده 106 - بازداشت - وضع پرسنلی است که بموجب قرارهای صادره از مراجع ذی‌صلاح قضایی تا صدور حکم قطعی در توقیف بسربرده و یا برابر مقررات انضباطی در بازداشتگاه یا محل خدمتی تحت نظر باشند.
ماده 107 - منتظر خدمت - وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوطه به علت ارتکاب تخلفات انضباطی، با حفظ پست سازمانی بطور موقت از کار برکنار شده باشند.
تبصره - مدت انتظار خدمت پرسنل جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تن ها از نظر بازنشستگی محسوب میگردد.
ماده 108 - بدون کار - وضع پرسنلی است که به یکی از علل زیر بدون حفظ پست سازمانی موقتا از کار برکنار میگردند:
الف - برابر احکام صادره از دادگاه‌های صالح زندانی شوند.
ب - بعلت عدم پرداخت محکوم به یا بدهی منجر به صدور اجراییه، زندانی بشوند.
ج - بعلت ارتکاب تخلفات انضباطی یا قرارهای صادره از مراجع ذی‌صلاح قضایی موقتا بدون کار شوند.
د - در صورتیکه محکوم به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین بشوند.
تبصره 1 - چنانچه در محل اقامت پرسنل مشمول بند «د» یکی از مراکز سپاه وجود داشته باشد سپاه در صورت نیاز می‌تواند آنان را بجای بدون کاری در آن محل حاضر بخدمت نماید.
تبصره 2 - مدت بدون کاری پرسنل جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تن ها از نظر بازنشستگی محسوب میگردد.
تبصره 3 – محکومیت‌ها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات، تاخیر اجرای حکم یا حبس یا خدمت قرار میگیرند باعث بدون کاری نخواهد بود.
ماده 109 - منتسب - وضعیت پرسنلی است که در یکی از حالت‌های زیر از رده خدمتی خود منفک گردیده و حسب مورد در اختیار پرسنلی نیرو یا سازمان مربوطه یا ستاد کل سپاه یا ستاد کل یا وزارت قرار میگیرند، مدت انتساب جز مدت خدمت برای ترفیع منظور میگردد.
الف - پرسنلی که به واسطه حذف یا انحلال محل سازمانی به طور موقت بدون شغل شوند تا سه ماه نیرو یا سازمان مربوطه موظف است ظرف این مدت وضعیت شغلی این قبیل پرسنل را روشن نماید.
ب - پرسنلی که بدست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضدانقلابیون یا اشرار یا سارقین و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند برای تمام مدت اسارت یا در گروگان بودن و حداکثر تا 6 ماه پس از آزادی، نیرو یا سازمان مربوطه موظف است ظرف مدت مذکور وضعیت این قبیل پرسنل را روشن نماید.
ج - پرسنل مفقودالاثر که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویارویی با ضدانقلابیون یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان ناپدید شده و وضع آنان نامعلوم است تا تعیین وضعیت و پرسنلی که بنا به عللی غیر از موارد فوق ناپدید می‌شوند حداکثر به مدت 6 ماه د - پرسنلی که به لحاظ بیماری بیش از 4 ماه بستری میگردند حداکثر تا یک سال و جانبازان موضوع بند «ج» ماده 121 این قانون حداکثر تا 2 سال.
تبصره 1 - پرسنل مامور و مامور بخدمت بیش از 6 ماه و همچنین پرسنلی که در طول خدمت به دوره‌های آموزشی بیش از 6 ماه اعزام میگردند در حکم منتسب خواهند بود.
تبصره 2 - احتساب مدت انتساب پرسنل موضوع بند «ج» این ماده برای ترفیع منوط به تعیین تکلیف آنان خواهد بود.
فصل پنجم - تکالیف انضباطی پرسنل، تشویقات، تنبیهات و چگونگی رسیدگی به شکایات
ماده 110 - پرسنل سپاه از نظر امور انضباطی تابع آیین‌نامه‌ای می‌باشند که تکالیف انضباطی پرسنل، نوع و میزان تشویقات و تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسوولان در زمینه اعمال آن‌ها را در حدود مقرر در این قانون تعیین می‌نماید.
آیین‌نامه انضباطی فوق توسط ستاد کل سپاه تهیه و پس از تصویب فرماندهی کل به مورد اجرا گذارده می‌شود.
ماده 111 - پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی بشرح زیر تشویق میگردند :
الف - تشویق شفاهی
ب - تشویق کتبی
ج - تشویق در دستور قسمتی
د - تشویق در دستور نیرو یا سازمان
هـ - تشویق در فرمان همگانی سپاه
و - مرخصی تشویقی
ز - پاداش و جوایز
ح - اعطای نشان
ط - رفع تنبیهات
ی - ارشدیت
ک - اعطای بورسیه آموزش تحصیلی
تبصره - دادن ارشدیت به پرسنلی که از خود رشادت، شجاعت، فداکاری، تلاش، ابتکار و خلاقیت فوقالعاده ارزنده نشان میدهند تابع شرایط عمومی ترفیعات نبوده و با پیشنهاد فرماندهان یا مسوولان مربوطه و تصویب مقامات مصرحه در ماده 87 این قانون خواهد بود.
ماده 112 - تنبیهاتی که به علت تخلف پرسنل اعمال می‌شود بشرح زیر است :
الف - توبیخ شفاهی
ب - توبیخ کتبی
ج - توبیخ در دستور قسمتی
د - توبیخ در دستور نیرو و سازمان
هـ - توبیخ در فرمان همگانی سپاه
و - اضافه خدمت حداکثر بمدت یک ماه برای پرسنل وظیفه
ز - خدمت شبانه روزی در قسمت حداکثر بمدت 30 روز
ح - بازداشت غیرقابل تمدید در بازداشتگاه حداکثر تا 30 روز
ط - کسر حقوق به میزان یک پنجم و حداکثر به مدت 4 ماه
ی - انتظار خدمت حداکثر تا شش ماه
ک - بدون کاری حداکثر تا 3 ماه
ل - محرومیت از ترفیع بمدت محدود و حداکثر تا 2 سال در زمان صلح و 4 سال در زمان جنگ.
م - تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دایم.
ن - معافیت از خدمت.
س – بازخریدی.
ع - اخراج از خدمت.
تبصره 1 - در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شده، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه با درجه یا رتبه قبل از تنبیه با همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود ولی در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه بطور دایم اعمال شود پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب مدت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل ، به درجه یا رتبه بالاتر نایل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.
تبصره 2 - تنبیهات محرومیت از ترفیع و تنزیل درجه یا رتبه پرسنل منوط به تصویب مقامات مندرج در ماده 87 این قانون می‌باشد.
ماده 113 - سپاه پرسنلی را که فاقد صلاحیت‌های پاسداری مندرج در ماده 16 این قانون شوند، بر طبق آیین‌نامه‌ای که توسط ستاد کل سپاه با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه در سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد، اخراج یا معاف از خدمت یا بازخرید می‌نماید.
ماده 114 - رسیدگی به تخلفات پرسنلی که فرمانده نیرو یا رییس سازمان مربوطه برای آن‌ها پیشنهاد معافیت از خدمت یا اخراج از خدمت میدهد وهمچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر در امور خدمتی در هیاتهای بدوی مرکب از اعضای زیر به عمل میآید:
الف - فرمانده یا جانشین نیرو یا سازمان مربوطه به عنوان رییس هیات.
ب - مسیول دفتر نمایندگی ولی فقیه یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه.
ج - معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان به عنوان دبیر هیات.
د - مسیول بازرسی یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه.
ه - مسیول حفاظت اطلاعات یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه.
و - مدیریت قضایی یا جانشین وی در نیرو یا سازمان مربوطه.
ز - نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی جمعی وزارت، ستاد کل سپاه یا ستاد کل باشند، مقامات همطراز وزارت، ستاد کل سپاه یا ستاد کلهیات را تشکیل خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوقالذکر نیز به وسیله وزیر یا روسای ستاد کل و ستاد کل سپاه به هیات ارایه خواهد شد.
تبصره 2 - جلسات هیات با حضور دو سوم اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با اکثریت آرا حاضرین معتبر بوده و آرا آنان در خصوصمعافیت از خدمت و اخراج از خدمت پرسنل نظامی تا درجه ستوانسومی و کارمندان تا رتبه 15 قطعی و لازم الاجرا است.
تبصره 3 – هیاتهای رسیدگی میتوانند از اشخاصی که ضروری تشخیص میدهند به منظور اظهار نظر دعوت نمایند، لیکن حق رای منحصر بهاعضا هیات است.
تبصره 4 - دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسات رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه درجلسات هیات حضور نیابد این حق از وی سلب میگردد.
تبصره 5 - حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلایل مربوطه، به تمامی اعضا هیات و همچنین شخص متخلفکتبا اعلام میگردد.
تبصره 6 - دبیر هیات موظف است نتیجه رسیدگی را حداکثر ظرف 10 روز به مراجع ذیربط و متخلف اعلام و همچنین مهلت و نحوه اعتراض ویبه رای هیات را در مواردی که اعتراض پذیرفته است به وی ابلاغ نماید.
تبصره 7 - پرسنل معترض به تصمیمات هیات مذکور میبایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه هیات عالیامور انضباطی سپاه تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند. (نسخ 1395/12/24)
ماده 115 - رسیدگی به تخلفات پرسنل نظامی از درجه ستواندومی و کارمندان از رتبه 16 و به بالا که فرمانده نیرو، روسای سازمان ها، ستاد کل،ستاد کل سپاه و وزیر برای آن‌ها پیشنهاد معافیت از خدمت یا اخراج میدهند و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از فرماندهان و روسای ستاد نیروهاو جانشینان آنان و معاونت‌های ستاد کل سپاه و نیز تخلفات آن‌ها و بررسی آرا مورد اعتراض واقع شده هیاتهای بدوی، در هیات عالی انضباطی در ستادکل سپاه مرکب از اعضای زیر به عمل میآید:
الف - فرمانده کل سپاه یا جانشین وی به عنوان رییس هیات.
ب - نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی.
ج - معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه به عنوان دبیر هیات.
د - معاون بازرسی ستاد کل سپاه.
ه - مسیول حفاظت اطلاعات سپاه.
و - مدیریت قضایی ستاد کل سپاه.
ز - رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره - وزیر و رییس ستاد کل، یا معاونان آنان، روسای سازمان‌های عقیدتی سیاسی و حفاظت و اطلاعات مربوط حسب مورد در هیات عالی امورانضباطی با حق رای شرکت مینمایند. (نسخ 1395/12/24)
ماده 116 - اعمال تنبیهات مذکور در این فصل به وسیله فرماندهی کل منوط به رعایت مقررات این فصل نمی باشد.
ماده 117 - پرسنل وظیفه در دوران احتیاط و ذخیره که در احضار و فراخوانی ها و شرکت در دوره‌های آموزشی و بازآموزی مطروحه در این قانون خودداری می‌نماید مشمول مقررات مذکور در ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی می‌باشد و در طول خدمت برحسب نوع همکاری تابع مقررات انضباطی نیروی به کار گیرنده می‌باشد.
تبصره - افراد بسیجی در طول آموزش‌ها و خدمت مذکور در این قانون تابع مقررات انضباطی سپاه می‌باشند.
ماده 118 - بر اساس اصل 172 قانون اساسی جرایم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی پرسنل سپاه در محاکم نظامی رسیدگی میگردد ولی جرایم عمومی آن‌ها در محاکم عمومی رسیدگی می‌شود.
تبصره - به منظور تسریع در رسیدگی به جرایم نظامی و تخلفات مشمول مقررات کیفری در زمان جنگ، قوه قضاییه مکلف است نسبت به تشکیل دادگاه‌های نظامی در مناطق عملیاتی مورد نیاز بنا به تشخیص فرماندهی کل اقدام نماید.
فصل ششم - پایان خدمت
ماده 119 - خدمت پرسنل سپاه به یکی از صور زیر پایان می‌یابد :
الف - شهادت
ب - جانباز شدن
ج - معلولیت
د - بازنشستگی
هـ - بازخریدی
و - انتقال
ز - فوت
ح - استعفا
ط - معافیت از خدمت
ی - اخراج
تبصره - خاتمه عضویت بسیجیان عادی و فعال تابع دستورالعملی است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 120 - پرسنل در موارد زیر شهید و یا در حکم شهید محسوب می‌شوند.
الف - کشته شدن یا فوت در میدان نبرد به سبب ماموریت.
ب - کشته شدن یا فوت در هرگونه ماموریت رزمی یا جنگی یا ویژه در طول رفت و برگشت به سبب ماموریت.
ج - کشته شدن یا فوت در اسارت دشمن یا گروگان ضدانقلاب یا اشرار یا سارقین و یا قاچاقچیان.
د - کشته شدن در هرگونه حملات زمینی، هوایی، دریایی دشمن.
هـ - کشته شدن یا فوت در رفت و برگشت از منطقه عملیاتی تا محل مرخصی.
و - کشته شدن توسط اشرار، سارقین مسلح و قاچاقچیان به سبب ماموریت.
ز - کشته شدن توسط ضدانقلاب و یا به سبب عملیات خرابکاری عوامل دشمن.
ح - کشته شدن در هرگونه آموزش‌های رزمی و عملیات مانوری.
ط - کشته شدن حین آزمایش و تحقیقات و تولید در زمینه اسلحه و مهمات و وسایل جنگی و خنثی سازی یا پاک سازی مواد منفجره و محترقه و شیمیایی به سبب ماموریت.
ی - کشته شدن به سبب خدمت از طریق سو قصد اعم از این که در طول ایام خدمت و یا غیرخدمت باشد.
ک - فوت بر اثر جراحات، صدمات و بیماری‌های حاصله از موارد مندرج در بندهای بالا، مشروط بر این که جراحات یا صدمات مذکور علت فوت باشد.
تبصره - منظور از ماموریت‌های مندرج در این ماده کلیه وظایفی است که تحت همین عنوان به پرسنل اعم از انفرادی و یا دسته جمعی از طرف رده مربوطه واگذار می‌شود.
ماده 121 - پرسنلی که یک یا چند عضو خود را و یا بخشی از آنرا برای همیشه از دست دهند یا بیش از یکسال به منظور درمان بستری گردند، یا بعلت فقدان سلامتی، تمام یا بخشی از توان خود را از دست بدهند و تا یکسال کارآیی خود را بدست نیاورند، چنانچه به سبب یکی از موارد مذکور در ماده 120 این قانون چنین وضعیتی برای آنان به وجود آمده باشد جانباز و در سایر موارد معلول نامیده شده و از نظر وضعیت خدمتی مشمول یکی از بندهای زیر خواهند شد :
الف - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان جزیی بوده و امکان ادامه خدمت بدون مشقت برای آنان وجود داشته باشد به خدمت ادامه خواهند داد.
ب - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضای آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان در حدی باشد که ادامه خدمت برای آنان توام با مشقت باشد، لکن شخصا مایل به ادامه خدمت باشند به خدمت ادامه میدهند و در صورت عدم تمایل تا یک سال منتسب و پس از آن بازنشسته می‌شوند.
ج - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان در حدی باشد که امکان ادامه خدمت را از آنان سلب نماید و پرسنلی که بیش از دو سال بستری باشند و نتوانند ادامه خدمت دهند بازنشسته می‌شوند.
تبصره 1 - تشخیص تطبیق وضعیت پرسنل با مفاد این ماده و بندهای آن از نظر پزشکی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی سپاه خواهد بود.
تبصره 2 - پرسنلی که بر اساس این ماده بازنشسته میگردند چنانچه حداکثر تا پنج سال پس از بازنشستگی سلامت خود را به نحوی بازیابند که به تشخیص کمیسیون عالی پزشکی امکان ارجاع شغل به آنان وجود داشته باشد در صورتیکه واجد صلاحیت اعاده به خدمت باشند با تمایل شخصی و با تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون با درجه یا رتبه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده میگردند.
ماده 122 - جانبازان به تناسب آسیب وارده به ازای هر درصد جانبازی بالاتر از ده درصد از یک ماه ارشدیت و حداکثر تا یک درجه، برخوردار میگردند.
تبصره - تعیین درصد جانبازی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی سپاه و بر طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که با توجه به آیین‌نامه مشابه در بنیاد جانبازان توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 123 - پرسنل کادر ثابت سپاه با داشتن سی سال خدمت یا شصت سال سن بازنشسته می‌شوند.
تبصره 1 - پرسنلی که 25 سال خدمت در سپاه داشته باشند میتوانند شخصا تقاضای بازنشستگی نمایند. قبول یا رد تقاضای آنان موکول به نظر نیرو یا سازمان مربوطه می‌باشد و صرف تقاضای بازنشستگی رافع مسوولیت‌های محوله آنان نمی گردد.
تبصره 2 - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل درجه یا رتبه، بازنشسته شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازنشسته خواهند شد.
تبصره 3 - تصویب بازنشستگی با رعایت مقررات این قانون بعهده مقامات مندرج در ماده 87 این قانون خواهد بود.
ماده 124 - در مواقع ضرورت و در صورت تمایل پرسنل، بازنشستگی پرسنل کادر ثابت نظامی تا درجه سرتیپ دومی و کلیه کارمندان حداکثر تا سه سال بنا به پیشنهاد فرمانده نیرو یا سازمان و تصویب هیات مذکور در ماده 115 این قانون و پرسنل کادر ثابت نظامی با درجه سرتیپی و بالاتر حسب مورد با پیشنهاد رییس ستاد کل، فرمانده کل سپاه، وزیر و تصویب فرماندهی کل به تعویق خواهد افتاد.
تبصره - هیات مذکور در ماده 115 این قانون می‌تواند فقط یکبار دیگر حداکثر سه سال با تعویق بازنشستگی پرسنل یاد شده موافقت نماید.
ماده 125 - پرسنلی که در مشاغل سخت و زیان آور خدمت میکنند با داشتن حداقل 20 سال خدمت به تناسب خدمت طبق آیین‌نامه‌ای که بوسیله ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید بازنشسته می‌شوند.
تبصره - پرسنل زن با داشتن حداقل 20 سال خدمت میتوانند بازنشسته شوند.
ماده 126 - سپاه می‌تواند در موارد ضرورت و در صورت نیاز پرسنل بازنشسته کادر ثابت نظامی تا درجه سرتیپ دومی و کلیه کارمندان را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند با تمایل شخصی و با تصویب هیات مذکور در ماده 115 این قانون به مدت حداکثر سه سال و از درجه سرتیپی و بالاتر حسب مورد با پیشنهاد رییس ستاد کل، فرماندهی کل سپاه، وزیر و تصویب فرماندهی کل با درجه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده نماید.
تبصره 1 - هیات فوق می‌تواند مدت یاد شده را برای یکبار دیگر به مدت حداکثر سه سال تمدید نماید.
تبصره 2 - تقاضای بازنشستگی مجدد قبل از انقضای مدت فوق ممنوع است، لیکن سپاه می‌تواند قبل از انقضای مدت مزبور آنان را مجددا بازنشسته نماید.
ماده 127 - سپاه می‌تواند از پرسنل بازنشسته مشمول این قانون و سایر بازنشستگان دولت با حفظ وضعیت حقوق بازنشستگی به صورت خرید خدمت استفاده نماید.
تبصره - آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد.
ماده 128 - پرسنل بازنشسته حق استفاده از لباس مخصوص نظامی را نداشته، مگر در موارد خاص که استفاده از لباس نظامی توسط فرماندهی کل سپاه مشخص میگردد.
ماده 129 - پرسنل سپاه پس از انجام خدمت به میزان حداقل دو برابر مدت آخرین دوره آموزشی بعد از اتمام آن دوره، در صورتی که حداقل پنج سال بیش از مجموع سنواتی که به هزینه سپاه تحصیل کرده اند سابقه خدمت داشته باشند، میتوانند تقاضای بازخرید شدن نمایند. تصویب این تقاضا با نظر نیرو و یا سازمان ذیربط، منوط به تصویب مقامات مندرج در ماده 87 این قانون خواهد بود.
ماده 130 - سپاه می‌تواند در صورت نیاز پرسنل بازخرید شده‌ای را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند و از مدت برکناری آنان بیش از پنج سال نگذشته باشد به تقاضای شخصی حسب مورد با تصویب مقامات مندرج در ماده 87 این قانون فقط برای یکبار با درجه یا رتبه و سابقه خدمت قبلی به خدمت اعاده نماید. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که بابت بازخرید سوابق خدمت دریافت داشته اند مسترد دارند.
ماده 131 - در صورت درخواست بالاترین مقام یکی از وزارتخانه ها، موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلاب اسلامی پرسنل با تمایل شخصی و یا تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون منتقل میگردند.
تبصره 1 - در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال بروز جنگ وجود دارد، انتقال پرسنل با تصویب فرماندهی کل امکان پذیر است و در شرایط مزبور در صورت تصویب فرماندهی کل، وزارتخانه ها یا سازمان‌های مربوطه موظفند پرسنل منتقل شده را به سپاه مامور نمایند که در این صورت فرد با آخرین درجه یا رتبه ای که انتقال پیدا کرده است خدمت خواهد نمود.
تبصره 2 - پرسنلی که از سپاه منتقل شده اند و متقاضی اعاده بخدمت در سپاه هستند در صورت داشتن کارآیی و صلاحیت لازم با تصویب مقامات مندرج در ماده 87 این قانون به خدمت اعاده میگردند. نحوه احتساب سنوات خدمتی و ترفیعاتی این قبیل افراد مطابق آیین‌نامه‌ای است که به تصویب فرماندهی کل میرسد.
ماده 132 - پرسنلی که به یکی از بیماری‌هایی که قانون شرایط ویژه‌ای برای مستخدمین مبتلا به آن‌ها پیش بینی نموده است از قبیل سل و سرطان مبتلا شوند از تسهیلات آن قوانین برخوردار خواهند شد.
ماده 133 - موارد فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن غیر از موارد مذکور در ماده 120 این قانون بشرح زیر است.
الف - فوت در محل خدمت و همچنین در حال رفت و برگشت یا خارج از محل خدمت در ارتباط با ماموریت.
ب - فوت در طول ماموریت از لحظه ابلاغ تا خاتمه ماموریت در ارتباط با ماموریت.
ج - چنانچه پرسنل در ساعات خدمت یا به سبب امور خدمتی یا در طول ماموریت بیمار شده و یا در اثر حوادث و سوانح مصدوم و مجروح گردیده و بعدا فوت شوند.
د - فوت در اثر بیماری‌های ناشی از موقعیت یا شرایط خاص خدمتی.
هـ - فوت در رفت و برگشت از مرخصی.
تبصره - فوت در غیر از موارد مذکور در این ماده و ماده 120 این قانون ، فوت عادی محسوب میگردد.
ماده 134 - برای تشخیص شهید، جانباز، فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن، فوت عادی و همچنین تشخیص موارد مختلف معلولیت حسب مورد در ستاد کل سپاه، وزارت نیروها و سازمان‌های مربوطه کمیسیون‌هایی مرکب از اعضا زیر تشکیل میگردد :
الف - نماینده ولی فقیه یا نماینده وی.
ب - معاون نیروی انسانی یا جانشین وی.
ج - مسوول حفاظت اطلاعات یا جانشین وی.
د - نماینده فرمانده یگان یا سازمان مربوطه.
هـ - مسوول بازرسی یا جانشین وی.
و - مدیریت قضایی یا جانشین وی.
ز - مدیریت امور ایثارگران یا جانشین وی.
ح - یک نفر پزشک ( مسیول بهداری مربوطه با جانشین وی ).
ماده 135 - چنانچه نظریه کمیسیون مندرج در ماده 134 این قانون ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض جانباز یا معلول یا یکی از وراث شهدا یا متوفی قرار گیرد صدور رای نهایی بر عهده کمیسیون تجدیدنظر که از مقامات زیر تشکیل میگردد، می‌باشد :
الف - معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه یا جانشین وی.
ب - نماینده ولی فقیه در سپاه یا نماینده وی.
ج - مسوول حفاظت اطلاعات سپاه یا جانشین وی.
د - مسوول بهداری ستاد کل سپاه یا جانشین وی.
هـ - مدیریت قضایی ستاد کل سپاه یا جانشین وی.
و - رییس سازمان بازنشستگی سپاه یا جانشین وی.
ز - معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی.
ح - مدیریت امور ایثارگران ستاد کل سپاه.
تبصره - در مواردی که پرونده مربوطه به پرسنل جمعی ستاد کل یا وزارت باشد حسب مورد نماینده مربوطه در کمیسیون با حق رای حاضر می‌شود.
ماده 136 - استعفا پرسنل در صورت تقاضای شخصی و طی دو برابر مدت تحصیل و حداقل مدت خدمت که در قرارداد استخدامی تعیین میگردد و از 5 سال کمتر نمی باشد با تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون انجام می‌پذیرد.
تبصره 1 - در موارد استثنایی و عسر و حرج پرسنل قبل از مدت یاد شده در این ماده استعفای پرسنل با تقاضای شخصی آنان با پیشنهاد فرمانده نیرو و یا سازمان مربوطه و تصویب هیات موضوع ماده 115 این قانون صورت میگیرد و در صورت تصویب استعفا افراد مستعفی به شرح زیر موظفند هزینه‌های آموزشی را پرداخت نمایند :
الف - محصلین دوره‌های آموزشی بدو خدمت در سپاه، ستاد کل و وزارت و سازمان‌های وابسته به آن‌ها و یا به دو برابر هزینه آن‌ها به میزان کل هزینههایمدت تحصیل. (اصلاحی 1375/11/28)
ب - پرسنلی که علاوه بر سنوات آموزشی مدتی خدمت نموده اند به میزان یک دوم مدت مزبور از پرداخت هزینه سنوات آموزشی معاف می‌باشند.
تبصره 2 - در محاسبه مبلغی که برای تحصیل پرسنل صرف شده است کمک هزینه تحصیلی حقوق و مزایای پرداختی به آنان در مدت تحصیل، هزینه‌های جاری تحصیلی در مراکز آموزشی، وجوهی که بابت شهریه به موسسه‌های آموزشی پرداخت شده است، فوقالعاده ماموریت آموزشی در داخل یا خارج از کشور و هزینه نوشت افزار و تهیه مدارک تحصیلی خوراک و پوشاک منظور میگردد.
ماده 137 - تصویب استعفا در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد در اختیار فرماندهی کل می‌باشد.
ماده 138 - پرسنل مستعفی در صورت نیاز سپاه با تقاضای شخصی و داشتن صلاحیت اعاده بخدمت و در صورتی که مدت انفصال آنان بیش از 5 سال نباشد با تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون بر اساس درجه یا رتبه و سابقه خدمت قبل از استعفا و وضعیت فعلی آن‌ها در چارچوب این قانون فقط برای یکبار به خدمت اعاده می‌شوند. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که در زمان استعفا دریافت داشته اند مسترد نمایند و متقابلا وجوهی را که پرداخت نموده اند به آنان بازگردانده می‌شود.
ماده 139 - پرسنلی که پس از طی 2 برابر حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه صلاحیت نیل به درجه یا رتبه بالاتر را نداشته باشند و همچنین پرسنلی که فاقد توانایی لازم برای انجام وظایف متناسب با درجه یا رتبه و تخصص مربوطه باشند، و نیز پرسنلی که ادامه خدمت آن‌ها به مصلحت سپاه نبوده و در اخراج نیز نباشند حسب مورد به تشخیص هیاتهای موضوع مواد 114 و 115 این قانون از خدمت معاف میگردند و چنانچه حداقل 20 سال سابقه خدمت داشته باشند بازنشسته می‌شوند و در غیر اینصورت بر اساس مقررات این قانون بازخرید میگردند.
ماده 140 - سپاه می‌تواند در موارد حذف و یا تعدیل سازمان، پرسنل مربوط را مشروط بر اینکه در سازمان‌های دیگر سپاه شغل مناسبی برای آنان وجود نداشته باشد با داشتن حداقل 15 سال سابقه خدمت بازنشسته یا در صورت تمایل بازخرید و کمتر از 15 سال را بازخرید نماید. به مدت خدمت مشمولین این ماده فقط از نظر احتساب وجوه بازخریدی و حقوق بازنشستگی 5 سال اضافه میگردد، لیکن در هر صورت سنوات موثر در حقوق بازنشستگی آن‌ها از 30 سال بیشتر نخواهد بود.
تبصره 1 - دولت موظف است کسور مربوط به سنوات اضافه شده را در بودجه سالیانه سپاه منظور نماید.
تبصره 2 - حذف یا تعدیل سازمان منوط به تصویب فرماندهی کل می‌باشد.
ماده 141 - تصویب بازنشستگی و بازخریدی موضوع مواد 139 و 140 این قانون بعهده مقامات مذکور در ماده 87 این قانون خواهد بود.
ماده 142 - پرسنل در موارد زیر با حکم دادگاه صالح و یا رای کمیسیون امور انضباطی موضوع ماده 115 این قانون اخراج میگردند :
الف - از دست دادن صلاحیت پاسداری برای ادامه خدمت.
ب - ارتکاب تخلفات انضباطی که موجب اخراج از خدمت می‌شود.
ج - ارتکاب جرایمی که علاوه بر مجازات موجب اخراج فرد از سپاه می‌شود.
فصل هفتم - دریافتی ماهیانه پرسنل
ماده 143 - وجوه دریافتی ماهانه پرسنل کادر ثابت و پیمانی عبارتست از مجموع حقوق و مزایای مستمر بعلاوه مزایای شغل من های کسورات.
بخش اول - حقوق
ماده 144 - حقوق ماهانه پرسنل از مجموع سه عامل زیر تشکیل میگردد:
الف - حداقل حقوق - مبلغ معینی است که به عنوان کمترین میزان حقوق دریافتی در سطح پرسنلی مشمول این قانون پرداخت میگردد و میزانآن برابر است با حاصل ضرب ضریب ریالی در عدد ثابت (480). (اصلاحی 1371/03/05)
ب - حقوق پایه - مبلغی است معادل 3، 4 یا 5 درصد مجموع حداقل حقوق و حق کارآیی و حقوق پایه سال‌های قبل، که بر اساس ارزشیابی پرسنل، پس از هر یک سال خدمت به پرسنل تعلق میگیرد و به حقوق آنان اضافه می‌شود. (اصلاحی 1371/03/05)
ج - حق کارآیی - مبلغی است برابر با حاصل ضرب ضریب ریالی در رتبه حقوقی به توان دو در واحد حق کارآیی که برابر با دو می‌باشد. واحد حق کارآیی برای پرسنل دارای مدرک لیسانس و معادل آن یا بالاتر، عدد 5/ 2 تعیین میگردد. (اصلاحی 1371/03/05)
تبصره 1 - رتبه حقوقی برابر است با عدد حقوقی درجه یا رتبه پرسنل به اضافه عدد حقوقی تحصیلات یا آموزش مذکور در این ماده.
تبصره 2 - اعداد حقوقی درجات و رتبه ها به شرح زیر تعیین میگردد:
الف - درجه سربازی یا رتبه 1 برابر است با 1
ب - درجه سربازدومی یا رتبه 2 برابر است با 2
ج - درجه سربازیکمی یا رتبه 3 برابر است با 3
د - درجه رزمیاری یا رتبه 4 برابر است با 4
ه - درجه رزمآورسومی یا رتبه 5 برابر است با 5
و - درجه رزمآوردومی یا رتبه 6 برابر است با 6
ز - درجه رزمآوریکمی یا رتبه 7 برابر است با 7
ح - درجه رزمداردومی یا رتبه 8 برابر است با 8
ط - درجه رزمداریکمی یا رتبه 9 برابر است با 9
ی - درجه درجه ستوانسومی یا رتبه 10 برابر است با 10
ک - درجه ستواندومی یا رتبه 11 برابر است با 11
ل - درجه ستوانیکمی یا رتبه 12 برابر است با 12
م - درجه سروانی یا رتبه 13 برابر است با 13
ن - درجه سرگردی یا رتبه 14 برابر است با 14
س - درجه سرهنگدومی یا رتبه 15 برابر است با 15
ع - درجه سرهنگی یا رتبه 16 برابر است با 16
ف - درجه سرتیپدومی یا رتبه 17 برابر است با 17
ص - درجه سرتیپی برابر است با 19 و رتبه 18 برابر است با 18
ق - درجه سرلشکری برابر است با 21 و رتبه 19 برابر است با 19
ر - درجه سپهبدی برابر است با 23 و رتبه 20 برابر است با 20
ش - درجه ارتشبدی برابر است با 25
تبصره 3 - عدد حقوقی تحصیلات یا آموزش به شرح زیر است:
الف - عدد حقوقی تحصیلات پرسنل با تحصیلات دیپلم و پایین‌تر برابر است با صفر.
ب - عدد حقوقی تحصیلات پرسنل فارغالتحصیل دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی یا دارندگان مدرک فوق دیپلم و معادل آن برابر است با یک.
ج - عدد حقوقی تحصیلات فارغالتحصیل دوره دوم دانشکده علوم پایه نظامی یا دارندگان مدرک لیسانس یا معادل آن برابر است با دو.
د - عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک تحصیلی فوق لیسانس و همچنین دکترای رشته‌های درمانی به جز پزشکی عمومی برابر است با سه.
ه - عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک دکترای پزشکی عمومی و دکترای سایر رشته‌های علوم برابر است با سه و نیم.
و - به عدد حقوقی تحصیلات دارندگان مدرک تحصیلی دکترا در کلیه رشته ها که دوره‌های تخصصی یا فوق تخصصی مورد نیاز و قابل قبول سپاه راطی نموده باشند حسب مورد 2 و 3 عدد اضافه می‌شود.
تبصره 4 - در کلیه مواردی نظام پرداخت یا اعداد حقوقی مشمولین قانون استخدام کشوری تغییر یابد با توجه به ضوابط این ماده عوامل حقوقیمندرج در این ماده نیز به همان نسبت و به طور همزمان تغییر خواهند نمود. کلیه مقررات تغییر دهنده حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری بایدحاوی تغییر عوامل مندرج در این ماده نیز باشند.
تبصره 5 - با توجه به سختی و کیفیت خاص خدمت در سپاه و به منظور حفظ قدرت جذب نیروی انسانی سپاه، در صورت افزایش حداقل حقوقمشمولین قانون استخدام کشوری، به عدد ثابت حداقل حقوق مذکور در بند "الف" این ماده به میزان 120% همان افزایش افزوده می‌شود.
تبصره 6 - ضریب ریالی مذکور در این قانون همواره معادل ضریب ریالی حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری می‌باشد.
ماده 145 - چنانچه فارغ‌التحصیلان دوره اول و دوم دانشکده علوم پایه نظامی و پرسنل موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 79 این قانون پس از طی حداقل مدت توقف در درجات سرهنگی و سرتیپ دومی حداکثر 28 سال سابقه خدمت داشته و شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر را نیز داشته باشند ولی امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد در ازا هر چهار سال یک واحد به رتبه حقوقی درجه آنان افزوده می‌شود.
در صورتی که باقیمانده خدمت پرسنل کمتر از مدت توقف در درجات نهایی و حداقل دو سال باشد عدد یک دوم به رتبه حقوقی درجه ایشان افزوده می‌شود.
ماده 146 - پرسنل مذکور در بند (ج) ماده 79 این قانون پس از چهار سال توقف در درجه سرتیپ دومی در صورت شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر، چنانچه امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد به ازا هر چهار سال یک واحد به رتبه حقوقی درجه آنان اضافه می‌شود.
ماده 147 - به محصلینی که قبل از نیل به درجه یا رتبه در بدو استخدام دوره‌های آموزشی را طی مینمایند ماهانه مبلغی به میزان یک دوم حقوق حاصله از عوامل مذکور در ماده 144 این قانون بر اساس درجه یا رتبه ای که بعد از آموزش به آن نایل میگردند و سنوات آموزشی قابل قبول آنان تعیین و پرداخت میگردد.
ماده 148 - حقوق پرسنل وظیفه در دوران خدمت ضرورت برابر است با حاصلضرب ضریب ریالی مذکور در تبصره 6 ماده 144 این قانون دراعداد حقوقی درجه مربوطه بشرح زیر:
الف - درجه سرباز 15
ب - درجه سرباز دوم 17
ج - درجه سرباز یکم 20
د - درجه رزمیار 25
ه - درجه رزمآور سوم 40
و - درجه رزمآور دوم 150
ز - درجه رزمآور یکم 160
ح - درجه رزمدار دوم 170
ط - درجه رزمدار یکم 180
ی - درجه ستوانسوم 200
ک - درجه ستواندوم 250
ل - درجه ستوانیکم 340
م - درجه ستوانیکم پزشک 400
تبصره 1 - پرسنل وظیفه بر اساس نیاز سازمان و یا نیرو و وجود محل سازمانی پس از طی دوره آموزش حسب مورد با رعایت مفاد دیگر این قانون به درجات مصرحه جدول بالا بشرح زیر نایل میگردند :
الف - پرسنل وظیفه فاقد مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان به یکی از درجات ردیف‌های الف لغایت هـ.
ب - دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان به درجات ردیف‌های (و) یا (ز) یا (ح).
ج - دارندگان مدرک تحصیلی فوق دیپلم به درجات ردیف‌های (ط) یا (ی).
د - دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس به درجه ردیف (ک).
و - دارندگان مدرک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای غیر پزشکی به درجه ردیف (ل) و پزشکان به درجه ردیف (م).
تبصره 2 - پرسنل وظیفه چنانچه صلاحیت‌های لازم جهت نیل به درجات مصرحه بالا را فاقد باشند و یا به علت عدم نیاز به درجات مناسب پایین تر تا درجه سربازی نایل خواهند شد.
تبصره 3 - حقوق پرسنل وظیفه در طول دوره آموزش قبل از نیل به درجه با اعداد حقوقی زیر محاسبه میگردد:
الف - پرسنل وظیفه ردیف‌های الف، ب، ج، د عدد حقوقی 15
ب - پرسنل وظیفه ردیف‌های ه، و، ز، ح، ط عدد حقوقی 20
ج - پرسنل وظیفه ردیف‌های ی، ک عدد حقوقی 25
د - پرسنل وظیفه ردیف‌های ل، م عدد حقوقی 40
تبصره 4 - میزان حقوق وظیفه پرسنل مذکور و مستمری بگیران آنان بر اساس آخرین مدرک تحصیلی در مقاطع فوق و مواد مربوط در فصل هشتم این قانون محاسبه میگردد. (نسخ 1390/08/22)
بخش دوم - مزایای مستمر
ماده 149 - مزایای مستمر پرسنل مبالغی است که به تناسب تعداد عایله تحت تکفل آنان به عنوان کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عایله مندی بشرح زیر پرداخت میگردد :
الف - میزان کمک هزینه مسکن پرسنل شاغل که از خانه‌های سازمانی استفاده نمی نمایند با توجه به تعداد عایله تحت تکفل آنان معادل حاصل ضرب یک سیصدم حداقل حقوق مندرج در ماده 144 این قانون، ضریب منطقه‌ای و متراژ زیربنای مسکن متناسب با تعداد عایله بشرح زیر تعیین و محاسبه میگردد :
1 – مجرد 50 مترمربع
2 - یک نفر 70 مترمربع
3 - دو نفر 90 مترمربع
4 - سه نفر 100 مترمربع
5 - چهار نفر 130 مترمربع
6 - پنج نفر و بیشتر 150 مترمربع
ب - کمک هزینه عایله مندی بر اساس عایله تحت تکفل پرسنل شاغل، بازنشسته، جانباز و معلول مشمول این قانون بشرح زیر تعیین و پرداخت میگردد :
1 - بابت هر فرزند یا سایر افراد تحت تکفل ماهانه حاصل ضرب عدد حقوقی (20) در ضریب ریالی حداکثر تا 3 نفر.
2 - بابت همسر ماهانه حاصل ضرب عدد حقوقی (50) در ضریب ریالی.
تبصره 1 - از کسانی که از خانه‌های سازمانی استفاده مینمایند متناسب با هزینه مسکن متعارف در هر منطقه اجاره دریافت گردیده و به حسابخزانه واریز می‌شود و معادل وجوه دریافتی در بودجه سالانه سپاه منظور و برابر مقررات در زمینه نگهداری و توسعه خانه‌های سازمانی مصرف خواهدشد.
تبصره 2- ضریب منطق های متناسب با شاخص گرانی مسکن در هر منطقه که حداقل آن برابر با یک است، توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهایمسلح با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد. (اصلاحی 1376/01/19)
تبصره 3 - کسانی که از خانه‌های سازمانی استفاده مینمایند از کمک هزینه عایله مندی برخوردار نخواهند شد.
تبصره 4 - بازنشستگان با رعیت تبصره‌های فوق از 50% کمکهزینه عایلهمندی برخوردار میگردند. (حذف 1376/01/19)
تبصره 5 - مستمری بگیران شهدا از کمک هزینه عایله مندی موضوع این ماده استفاده مینمایند و وجوه متعلقه بر اساس ضوابط بنیاد شهید انقلاب اسلامی پرداخت میگردد.
تبصره 6 - عایله تحت تکفل مشمولین این ماده بر اساس ضوابط مندرج در مواد 182 و 183 این قانون تعیین میگردد.
تبصره 7 - کسانی که همسر آنان از وزارتخانه ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و بانک ها و شهرداری ها و موسساتی که شمول قانون نسبت به آن‌ها مستلزم ذکر نام است و نهادهای انقلاب اسلامی و سایر موسسات وابسته به دولت که به نحوی از بودجه عمومی یا کمک دولت استفاده میکنند، حقوق، دستمزد، اجرت و یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه یا مستمری دریافت مینمایند از وجوه موضوع بند ب این ماده برخوردار نخواهند شد. (حذف 1376/01/19)
بخش سوم - مزایای شغل
ماده 150 - به پرسنلی که عهدهدار انجام مشاغلی هستند که به نحوی از یک یا چند عامل از عوامل زیر برخوردارند، ماهانه مبلغی به عنوان مزایایشغل پرداخت میگردد:
الف - پیچیدگی شغل
ب - سختی شغل
ج - پذیرش خطرات
د - حساسیت و سنگینی مسیولیت شغل
ه - ایجاد فرسودگی جسمانی به وسیله شغل
و - مهارت لازم در مشاغل تخصصی.
تبصره 1 - برای هر یک از عوامل فوق مبلغی به عنوان حداکثر مزایای آن عامل مشخص میگردد و به مشاغلی که از یک یا چند عامل فوقبرخوردار باشند به تناسب برخورداری، درصدی از مبالغ تعیین شده تعلق گرفته و در مجموع به مزایای آن مشاغل در نظر گرفته می‌شود.
تبصره 2 - مزایای مذکور در این ماده فقط به شغل تعلق گرفته و هیچ گونه ربطی به درجه یا رتبه ندارد و پرسنلی حق استفاده از آنرا دارند که عملادر شغل واگذار شده انجام وظیفه نمایند.
تبصره 3 - مزایای شغل جانبازان موضوع بند (ب) و تبصره (2) ماده (121) این قانون که به خدمت ادامه داده و یا به خدمت اعاده میگردندصرفنظر از مشاغلی که به آنان محول میگردد، حداقل معادل مزایای شغلی آنان در زمان جانباز شدن خواهد بود.
تبصره 4 - به محصلینی که در زمینه‌های پروازی، دریانوردی، تکاوری، هوابرد و ماموریت‌های ویژه آموزش میبینند طبق ضوابط مذکور در آیین نامهاجرایی این ماده حسب مورد تا 50% مزایای شغلی که در آن کارآموزی مینمایند به عنوان مزایای ویژه آموزشی
در طول مدت آموزش عملی پرداختخواهد شد.
تبصره 5 - آیین‌نامه اجرایی این ماده مطابق آیین‌نامه موضوع ماده 139 قانون ارتش مصوب هیات وزیران خواهد بود و اصلاحات مورد نیاز سپاهتوسط ستاد کل سپاه و با همآهنگی وزارت تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
تبصره - میزان فوقالعاده شغل پرسنل شاغل در نیروهای مسلح، نباید از 50% مجموع حداقل حقوق و حق کارآیی شاغل کمتر و از 150% آن بیشتر باشد. فوقالعاده شغل پرسنل شاغل در مشاغل فرماندهی، مدیریت و سرپرستی، همچنین فوقالعاده شغل پرسنل متصدی مشاغل تحقیقی و تخصصی و یا آموزشی، هر کدام تا 25% مجموع حداقل حقوق و حق کارآیی پرسنل قابل افزایش است. (الحاقی 1376/01/19)
ماده 151 - حقوق و مزایای مستمر و مزایای شغل پرسنل بر اساس این قانون از تاریخ تصویب این قانون محاسبه و پرداخت خواهد شد.
بخش چهارم - کسورات
ماده 152 - وجوه زیر ماهانه از دریافتی پرسنل کسر میگردد:
الف - حق بازنشستگی به میزان ده درصد (10%) مجموع حقوق ماهانه، مزایای شغل و فوقالعاده جذب موضوع ماده (6) قانون نظام هماهنگپرداخت کارکنان دولت. (اصلاحی 1376/08/14)
تبصره - در احتساب حقوق بازنشستگی ، وظیفه و مستمری پرسنل نیروهای مسلح موضوع تبصره (5) ماده (2) قانون نظام هماهنگ حقوقبازنشستگی و وظیفه مصوب 1373 حقوق، تفاوت تطبیق حقوق ، مزایای شغل و سایر فوق‌العاده‌هایی که از بابت آن‌ها کسور بازنشستگی دریافت می‌شود مورد محاسبه قرار میگیرد. (الحاقی 1376/08/14)
ب - حق بیمه پرسنل به میزان 1% حقوق ماهیانه
ج - حق بیمه درمانی پرسنل مشمول این قانون، بازنشستگان، وظیفهبگیران، مستمریبگیران و عایله تحت تکفل آنان معادل 2.5 برابر ضریبریالی حقوق به ازای هر نفر که از خدمات درمانی برخوردار میگردند.
د - سهم ماهیانه پسانداز ثابت پرسنل کادر ثابت در صورت تمایل به استفاده از آن، به میزان حاصل ضرب عدد 15 در ضریب ریالی خواهد بود.
تبصره - کسورات پرسنل بسیجی ویژه و فعال صرفا در مدت زمانی که آن‌ها به صورت تمام وقت در خدمت سپاه قرار میگیرند مشمول این مادهمیگردد.
ماده 153 - وجوه زیر حسب مورد از دریافتی ماهانه پرسنل کسر میگردد :
الف - حقوق اولین ماه خدمت.
ب - هرگونه افزایش که در طول خدمت پرسنل اعمال میگردد در ماه اول افزایش.
ماده 154 - وجوه بند (الف) و (د) ماده 152 این قانون به اضافه معادل آن که از بودجه دولت تامین میگردد بطور ماهیانه به حساب‌های مربوطه و همچنین وجوه موضوع ماده 153 این قانون به حساب صندوق بازنشستگی سپاه واریز میگردد.
تبصره - صندوق بازنشستگی سپاه به صورت سازمانی اداره می‌شود که اساسنامه آن‌ها توسط ستاد کل سپاه و با همکاری وزارت ظرف مدت 3 ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب کمیسیون امور دفاعی مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
ماده 155 - وجوه موضوع بندهای (ب) و (ج) ماده 152 این قانون ماهیانه به حساب‌های مربوطه واریز میگردد.
تبصره - سهم دولت بابت خدماتی درمانی برای کلیه پرسنل به میزان (3 %) حقوق ماهیانه و بابت بیمه پرسنل به میزان (2 %) حقوق ماهیانه می‌باشد.
ماده 156 - کسور بازنشستگی پرسنل موضوع تبصره ماده 107 و تبصره (2) ماده 108 این قانون که مدت انتظار خدمت یا بدونکاری آنان در بازنشستگی محسوب میگردد، بایستی بر اساس آخرین حقوق قبل از انتظار خدمت یا بدون کاری توسط آنان به صندوق بازنشستگی سپاه واریز شود.
ماده 157 - کلیه وزارتخانه ها و سازمان ها موظفند کسور بازنشستگی پرسنل منتقل شده به سپاه اعم از سهم فرد و دولت را به صندوق بازنشستگی سپاه واریز نموده و سپاه نیز موظف است کسورات بازنشستگی پرسنل منتقل شده از سپاه را به صندوق بازنشستگی منتقل شونده واریز نماید.
بخش پنجم - سایر پرداخت ها
ماده 158 - پاداش و هزینه سفر و فوقالعاده ماموریت در داخل و خارج از کشور و فوق‌العاده‌های انتقال محل خدمت، بدی آب و هوا و محرومیت از تسهیلات زندگی به میزان مشمولین قانون استخدام کشوری به پرسنل پرداخت میگردد.
تبصره - به پرسنلی که به ماموریت‌های رزمی اعزام می‌شوند بر طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید فوقالعاده عملیاتی پرداخت خواهد شد.
ماده 159 - به پرسنل مجردی که متاهل می‌شوند مبلغی برابر با حاصل ضرب ضریب ریالی حقوق در عدد ( دو هزار) تحت عنوان هدیه ازدواج برای یکبار در طول خدمت پرداخت میگردد.
ماده 160 - جز در زمینه نگهبانی و مواردی که پرسنل از فوقالعاده ماموریت استفاده مینمایند، در مواردی که ادامه کار پرسنل فنی (ساخت وتعمیر) و درمانی و تحقیقی و کارشناسی در غیر ساعات خدمت ضرورت پیدا میکند با در نظر گرفتن افزایش بازده کار به تناسب افزایش ساعات خدمتبه پرسنل مربوطه اضافه کار پرداخت می‌شود میزان اضافه کار بر طبق آیین نام‌های خواهد بود که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با همکاری سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور تهیه و پس از تایید ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. (اصلاحی 1380/08/08)
ماده 161 - در صورتی که ضرورت و مقتضیات خدمتی، ادامه خدمت روزانه پرسنل را ایجاب نماید، خوراک و سایر هزینه‌های ضروری آنان با هزینه سپاه تامین میگردد.
ماده 162 - لباس آن عده از پرسنل که بایستی از لباس متحدالشکل استفاده نمایند و یا مشاغل آنان ایجاب می‌نماید که لباس خاصی بپوشند با هزینه سپاه تامین خواهد شد.
ماده 163 - به کلیه جانبازان اعم از شاغل و بازنشسته هدیه ایثار یا حق ازکارافتادگی تعلق میگیرد که میزان و نحوه پرداخت آن به موجبآیین‌نامه‌ای است که توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
بخش ششم - دریافتی پرسنل در موارد خاص
ماده 164 - دریافتی ماهانه پرسنل اسیر و گروگان و مفقودالاثر و منتسب و مامور به خدمت بر مبنای حقوق و مزایای مستمر پرسنل حاضر به خدمت همطراز آنان و مزایای آخرین شغل آن‌ها محاسبه و پرداخت میگردد.
ماده 165 - به پرسنلی که سوابق خدمتی آنان بازخرید می‌شود، به ازای هر سال خدمت قابل احتساب از نظر بازنشستگی مبلغی معادل یک برابر و نیم آخرین حقوق و مزایا پرداخت خواهد شد.
تبصره 1 - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه، تنزیل دایمی درجه یا رتبه بازخرید شوند، با درجه یا رتبه تنبیهی بازخرید خواهند شد.
تبصره 2 - مدت یکسال خدمت پرسنل در مشاغل ویژه و جبهه در محاسبه سنوات بازخریدی، یکسال و نیم محسوب می‌شود.
ماده 166 - میزان دریافتی پرسنل مامور به خدمت در داخل سپاه، ستاد کل، وزارت و سازمان‌های وابسته بر مبنای حقوق درجه یا رتبه مربوطه و مزایای شغل جدید آنان محاسبه و پرداخت میگردد.
ماده 167 - پرسنل بازنشسته ای که به موجب ماده 126 این قانون به خدمت اعاده میگردند از تاریخ اعاده به خدمت حقوق بازنشستگی آنان قطع شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای مستمر مربوطه و مزایای شغلی که در آن انجام وظیفه خواهند کرد استفاده مینمایند و از نظر کلیه امور پرسنلی مانند شاغلین خواهند بود. مدت خدمت این قبیل پرسنل بر سنوات خدمتی قبلی اضافه شده و در میزان حقوق بازنشستگی آنان موثر خواهد بود.
ماده 168 - میزان دریافتی ماهانه پرسنل منتظر خدمت بر مبنای دوسوم و پرسنل بدونکار بر مبنای یک دوم حقوق درجه یا رتبه و مزایای مستمر آن‌ها محاسبه و پرداخت میگردد.
ماده 169 - حقوق و مزایای پرسنل بسیجی در طول مدت آموزش و بکارگیری معادل حقوق و مزایای مستمر کادر ثابت هم درجه یا رتبه آنان می‌باشد که از محل اعتباراتی که همه ساله در بودجه سپاه منظور میگردد توسط سپاه پرداخت می‌شود.
تبصره - بسیجیان ویژه در طول آموزش و بکارگیری علاوه بر حقوق و مزایای فوق از مزایای شغل مربوطه استفاده مینمایند.
ماده 170 - بسیجیان ویژه که مطابق مقررات این قانون آموزش دیده و سازماندهی گردیده اند و درجات نظامی اخذ کرده اند، به تناسب نوع مسوولیت، درجه و میزان ارتباط آنان با سازمان مربوطه بطور ماهانه درصدی از حقوق و مزایای مستمر پرداخت میگردد که حداقل آن (10 %) و حداکثر آن (30 %) حقوق و مزایای مستمر خواهد بود.
تبصره - دستورالعمل این ماده توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 170 مکرر - مقامات مندرج در ماده (87) میتوانند در نیرو و یا سازمان مربوط همهساله به نسبت یک درصد (1%) آمار کارکنان جمعی که حداقل بیست و پنج سال تمام سابقه خدمت داشته باشند، به متخصصان زبده و شایسته آنان برای یک بار به میزان حداکثر یک ارتقا حقوقی تشویقی اعطا نمایند. ارتقا مزبور صرفا در محاسبه حقوق طول خدمت موثر بوده و پس از خاتمه خدمت حذف میگردد. دستورالعمل اجرایی این ماده توسط ستاد مشترک سپاه با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و به تصویب فرماندهی کل نیروهای مسلح خواهد رسید. (الحاقی 1387/10/22)
فصل هشتم - حقوق بازنشستگی، وظیفه و مستمری
ماده 171 - حقوق بازنشستگی، حقوق وظیفه و حقوق مستمری عبارتست از وجوهی که حسب مورد به بازنشستگان، جانبازان، معلولین و عایله تحت تکفل پرسنل شهید یا متوفی برابر مقررات مربوط از صندوق بازنشستگی سپاه بطور ماهانه پرداخت میگردد
تبصره - هرگاه مستمری بگیر بازنشسته یا از کار افتاده به مدت شش ماه مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی خود را مطالبه ننماید، بازماندگان واجد شرایط وی حق دارند موقتا مستمری و یا حقوق وظیفه قانونی خود را تقاضا و دریافت کنند. در صورتی که معلوم شود شخص مذکور در حال حیات است وضع مستمری او به حالت اول اعاده میگردد. بازنشستگان کلیه صندوق‌های بازنشستگی کشور نیز مشمول این تبصره خواهند بود. (الحاقی 1387/02/18)
ماده 172 - به پرسنل بازنشسته ماهانه مبلغی معادل افزایش حقوق آنان در طول خدمت به اضافه حاصلضرب سنوات خدمت در یک سی ام حقوق بدو خدمت آنان، به عنوان حقوق بازنشستگی پرداخت میگردد.
ماده 173 - دریافت حقوق بازنشستگی، یا وظیفه و سهمیه مستمری تواما ممنوع بوده و در این حالت فقط مبلغ بیشتر پرداخت خواهد شد.
ماده 174 - فرزندانی که یکی از والدین آن‌ها فوت شود حق دریافت سهمیه مستمری از حقوق وی را خواهند داشت، اگر چه پدر یا مادر آن‌ها که در حال حیات است به هر عنوان حقوق یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه از دولت دریافت می‌دارد.
ماده 175 - میزان حقوق وظیفه جانبازان موضوع بندهای (ب) و (ج) ماده 121 این قانون و حقوق مستمری بگیران شهدا بشرح زیر تعیین میگردد :
الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه، حقوقی معادل مجموع حقوق ماهانه یک درجه یا یک رتبه بالاتر و آخرین مزایای مستمر و مزایای شغلی که دریافت می داشته اند.
ب - در مورد محصلین، حقوقی معادل ماهانه درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آنان نایل می‌شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیل به اضافه مزایای مستمر.
ج - در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال و عادی حقوقی معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر ثابت یک درجه بالاتر که حداقل آن معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر با درجه رزم آورسومی می‌باشد.
تبصره - آن دسته از جانبازان موضوع بند (ب) و تبصره (2) ماده 121 این قانون که به خدمت ادامه داده و یا به خدمت اعاده میگردند در محاسبهحقوق بازنشستگی از مزایای مستمر و مزایای شغلی استفاده میکنند.
ماده 176 - میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران موضوع ماده 133 این قانون که در حین انجام وظیفه یا به سبب آن معلول یا فوت می‌شوند به شرح زیر تعیین میگردد :
الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه، حقوقی معادل آخرین حقوق ماهانه و مزایای مستمر و مزایای شغلی.
ب - در مورد محصلین (نه دهم) حقوق درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزش به آن نایل می‌شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیلی.
ج - در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال و عادی حقوقی معادل حقوق ماهانه پرسنل همطراز کادر ثابت که حداقل آن معادل حقوق ماهانه پرسنل کادر با درجه رزم آورسومی می‌باشد.
تبصره - حقوق مستمری بگیران معلولین موضوع این ماده در صورتی که بنا به تشخیص مرجع پیش بینی شده در ماده 134 این قانون، فوت ناشی از معلولیت باشد، معادل آخرین حقوق وظیفه و در صورتیکه فوت ناشی از معلولیت نباشد، معادل (نه دهم) آخرین حقوق وظیفه خواهد بود.
ماده 177 - میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران پرسنلی که بر طبق تشخیص مرجع پیش بینی شده در ماده 134 این قانون بطور عادی معلول یا فوت می‌شوند به شرح زیر تعیین میگردد :
الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی و بسیجی ویژه، حقوقی معادل آخرین حقوق ماهانه دریافتی.
ب - در مورد محصلین (چهار پنجم) حقوق ماهانه درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزش به آن نایل می‌شوند با قدمتی معادل سابقه تحصیل.
ج - در مورد پرسنل وظیفه و بسیجی فعال (نه دهم) حقوق ماهانه پرسنل همطراز کادر ثابت.
تبصره - حقوق مستمری بگیران معلولین موضوع این ماده معادل آخرین حقوق وظیفه آنان خواهد بود.
ماده 178 - پرسنل بازنشسته در صورتی که شهید شوند، با مستمری بگیران آنان همانند مستمری بگیران پرسنل هم درجه یا هم رتبه آنان برابر مقررات ماده 175 این قانون رفتار خواهد شد و در صورت فوت چهار پنجم آخرین حقوق بازنشستگی استحقاقی به عنوان حقوق مستمری به مستمری بگیران آنان پرداخت خواهد گردید.
ماده 179 - پرسنل وظیفه دوره احتیاط و ذخیره سپاه و بسیجیان فعال و عادی که قبل از خدمت از کارمندان دولت بوده اند در صورت شهادت، جانباز شدن، فوت و یا معلولیت حقوق مستمری و وظیفه آنان برابر مقررات این قانون بر مبنای آخرین حقوق دریافتی از سازمان مربوطه و از بودجه همان سازمان پرداخت خواهد شد و چنانچه حقوق آنان در سازمان مربوط کمتر از حقوق پرسنل کادر ثابت همطراز آنان باشد، حقوق مستمری و وظیفه بر مبنای حقوق پرسنل کادر ثابت همطراز محاسبه شده و مابه‌التفاوت آن از اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه سپاه منظور میگردد پرداخت خواهد شد.
ماده 180 - هرگاه سابقه خدمت جانبازان و معلولینی که از حقوق وظیفه استفاده مینمایند کمتر از (20) سال باشد، حقوق وظیفه مقرره را از بودجه سپاه دریافت نموده و هر سال یکبار از مبلغی معادل افزایش پایه حقوقی مربوطه استفاده خواهند کرد و کسور بازنشستگی به صندوق مربوط واریز و پس از رسیدن به (20) سال خدمت، از مبلغی معادل آخرین حقوق دریافتی از صندوق بازنشستگی سپاه برخوردار خواهند شد.
ماده 181 - در صورتی که حقوق مستمری بگیران بیش از حقوق بازنشستگی باشد، تا میزان بازنشستگی بر مبنای سنوات خدمت از صندوق بازنشستگی سپاه، و مازاد آن از محل اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه سپاه منظور میگردد، پرداخت خواهد شد. دولت مکلف است کمبود بودجه صندوق بازنشستگی سپاه را از نظر جبران پرداخت حقوق وظیفه شهدا، جانبازان و مستمری بگیران که احکام خاص در مورد آنان پیش بینی شده است را جبران نماید.
ماده 182 - مستمری بگیران مشمول این قانون عبارتند از :
الف - همسر دایم جز در صورتی که شوهر اختیار کرده یا شاغل باشد و شوهر در صورتی که همسر وی مخارجش را تامین می‌نموده است.
ب - فرزندان ذکور غیر شاغل تا سن (20) سال تمام و در صورتی که مشغول تحصیل باشند تا پایان تحصیل حداکثر تا (25) سال تمام. (اصلاحی 1377/09/11)
ج - اولاد اناث جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشند.
د - پدر و مادری که در کفالت متوفی بوده اند.
هـ - برادر محجور یا بیمار که در کفالت متوفی بوده و قادر به اداره امور خود نباشد.
و - برادر صغیری که در کفالت متوفی بوده و تا سن 19 سال تمام و در صورت تحصیل تا سن 23 سال تمام، مشروط به اینکه شاغل نباشد.
ز - خواهری که در کفالت متوفی باشد جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشد.
ح - نوه هایی که تحت کفالت متوفی بوده اند، پسر تا سن 19 سال و در صورت تحصیل تا سن 23 سال تمام و دختر جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشند.
تبصره 1 - هر یک از مستمری بگیران چنانچه به بیماری غیرقابل علاج یا نقص عضو مبتلا شوند بطوری که برابر تشخیص کمیسیون عالی پزشکی برای همیشه قادر به تامین معاش خود نباشند، مستمری آنان مادام‌العمر پرداخت خواهد شد.
تبصره 2 - مستمری بگیران در طول خدمت دوره ضرورت نیز از حقوق مستمری برخوردار خواهند شد.
ماده 183 - حقوق مستمری بین مستمری بگیران بطور مساوی تقسیم خواهد شد و ملاک تشخیص و تعیین اشخاص که برابر ماده 182 این قانون تحت الکفاله می‌باشند، تعرفه خدمتی یا اظهارنامه سالیانه ای است که پرسنل در زمان اشتغال، بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت تنظیم میکنند. چگونگی رسیدگی به اعتراض کسانی که خود را محق به دریافت مستمری می‌دانند و در تعرفه‌های خدمتی پرسنل جز افراد تحت تکفل قید نشده اند.
الف - در صورتیکه شهادت یا فوت در طول خدمت اتفاق افتاده باشد هیات زیر حسب مورد در ستاد کل سپاه ، نیروها و سازمان ها تشکیل میگردد :
1 - معاون نیروی انسانی نیرو یا سازمان مربوطه یا نماینده وی به عنوان رییس.
2 - مدیریت قضایی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی.
3 - رییس بازرسی نیرو یا سازمان مربوطه یا جانشین وی.
ب - در صورتی که شهادت یا فوت در زمان بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت اتفاق افتاده باشد، هیات رسیدگی در سازمان بازنشستگی سپاه از اشخاص زیر تشکیل میگردد :
1 - رییس سازمان بازنشستگی یا جانشین وی به عنوان رییس.
2 - معاون حقوقی وزارت یا جانشین وی.
3 - معاون نیروی انسانی ستاد کل سپاه یا نماینده وی.
ماده 184 - هر یک از مستمری بگیران که از دریافت حقوق مستمری محروم گردد، سهم وی به سهم سایر مستمری بگیران افزوده خواهد شد.
ماده 185 - جانبازان و خانواده‌های شهدا علاوه بر دریافت حقوق مستمری و وظیفه، از نظر کلیه خدمات رفاهی و مزایای دیگر مانند سایر جانبازان و شهدا در سطح کشور تحت پوشش بنیاد جانبازان و بنیاد شهید قرار میگیرند.
ماده 186 - به وراث کلیه پرسنل اعم از شاغل، بازنشسته و وظیفه، جانباز، معلول که شهید یافوت می‌شوند معادل مبلغ پیشبینی شده در قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375/02/26 با اصلاحات بعدی هزینه کفن و دفن پرداخت می‌شود. (اصلاحی 1383/03/05)
ماده 187- به کارکنانی که خدمت آنان پایان می‌پذیرد و به مستمری بگیران کارکنانی که شهید یا فوت می‌شوند به میزان مدتی که در طول مدت خدمت از مرخصی استحقاقی استفاده نکرده باشند معادل تمام مدت مرخصی استفاده نشده بر اساس آخرین حقوق و مزایای آنان از محل اعتباراتی که بدین منظور همه ساله در بودجه دستگاه‌های ذیربط منظور میگردد پرداخت خواهد شد.
تبصره- به کسانی که بازخرید، مستعفی و یا اخراج می‌شوند علاوه بر وجوه مذکور، کسور بازنشستگی و پس انداز که از حقوق آنان کسر شده است از محل صندوق‌های بازنشستگی و پس انداز پرداخت خواهد شد. (اصلاحی 1383/11/27)
ماده 188 - هرگاه حقوق ماهانه پرسنل شاغل اضافه یا کسر گردد به همان نسبت حقوق بازنشستگان، مستمری بگیران و وظیفه بگیران اضافه یا کسر خواهد شد و مبلغ اضافی از محل اعتباراتی که همه ساله بدین منظور در بودجه سپاه منظور می‌شود تامین میگردد.
ماده 189 -در صورتی که میزان صدمات وارده به جانبازان و معلولین حین انجام وظیفه یا به سبب آن در حدی باشد که به تایید کمیسیون عالیپزشکی سپاه، در انجام کارهای روزانه محتاج کمک و معاضدت عملی دیگران باشند و در آسایشگاه جانبازان نگهداری نشوند بر حسب مورد ومتناسب با میزان ازکارافتادگی، از حقوق نگهداری که حداقل آن (500) برابر ضریب ریالی و حداکثر آن (1000) برابر ضریب ریالی می‌باشد استفاده میگردد. (اصلاحی 1376/11/26)
تبصره 1 - هزینه درمان جانبازان مبتلا به بیماری‌های سرطان و تالاسمی مشمول قوانین نیروهای مسلح به میزان هزار(1000) برابر ضریب ریالی تعیین می‌شود. (الحاقی 1376/11/26)
تبصره 2 - سایر بیماری‌های مشمول تبصره (1)، همچنین اصلاحات بعدی ضرایب فوقالذکر به هیات وزیران واگذار می‌شود. (الحاقی 1376/11/26)
ماده 190 - پرداخت حقوق ماهیانه مستمری بگیران شهدا و مفقودین این قانون بعهده بنیاد شهید انقلاب اسلامی و پرداخت حقوق ماهیانه جانبازان غیرشاغل بعهده بنیاد جانبازان انقلاب اسلامی می‌باشد.
ماده 191 - افراد مشمول دریافت حقوق بازنشستگی، وظیفه و مستمری بگیران در حالت‌های زیر از دریافت حقوق بازنشستگی، وظیفه و مستمری محروم خواهند شد :
الف - ارتداد بنا به حکم محاکم قضایی.
ب - جاسوسی یا عضویت یا وابستگی به گروه‌های ملحد و محارب و معارض با اسلام به تشخیص سازمان حفاظت اطلاعات سپاه ج - ترک تابعیت.
تبصره - مفاد این ماده شامل افرادی از نیروهای مسلح که مشمول دریافت حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری باشند نیز خواهد بود.
فصل نهم - امور خدماتی پرسنل
ماده 192 - سپاه و وزارت مکلفند در حدود امکانات و اعتباراتی که به موجب بند یکم اصل چهل و سوم قانون اساسی به منظور تامین نیازهای اساسی و رفاهی پرسنل شاغل بازنشسته و همچنین استفاده کنندگان از حقوق وظیفه و مستمری اختصاص می‌یابد امکان برخورداری عادلانه و بدون تبعیض آن‌ها را ایجاد نماید.
ماده 193 - سپاه و وزارت مکلفند بیمارستان ها و درمانگاه های خود را از نظر امکانات درمانی بنحوی تجهیز نمایند که پاسخگوی نیازمندی‌های پرسنل باشد.
تبصره 1 - در صورتی که درمانگاه ها و بیمارستان‌های سپاه پاسخگوی نیازمندی‌های پرسنل نباشد میتوانند از خدمات درمانی مراجع خارج از سپاه استفاده نمایند.
تبصره 2 - در مناطقی که امکانات درمانی منحصر به یگان های نظامی مستقر در آنهاست، عایله تحت تکلف پرسنل میتوانند از امکانات مزبور استفاده نمایند. هزینه خدمات ارایه شده برابر مقررات خدمات درمانی سپاه به یگان های مزبور پرداخت میگردد.
تبصره 3 - در مواردی که امکانات و بیمارستان‌های سپاه بیش از نیازهای درمانی پرسنل باشد بیمارستان‌های مزبور با رعایت حق تقدم پرسنل کادر و وظیفه شاغل، مجازند به کلیه اشخاص خدمات درمانی ارایه نمایند، هزینه خدمات ارایه شده برابر مقررات بیمارستان‌های مذکور پرداخت خواهد شد.
تبصره 4 – یگان ها و بیمارستان‌های مذکور در تبصره‌های 2 و 3 این ماده مکلفند وجوه دریافتی را و همچنین وجوه مشابهی را که از بیماران اورژانس دریافت مینمایند به حساب خزانه واریز نمایند و در هر سال، معادل وجوه واریز شده را که در بودجه سالانه سپاه منظور می‌شود، از خزانه دریافت و صرف تامین نیازمندی ها و توسعه امکانات خود نمایند.
ماده 194 - پرسنل شاغل، جانبازان، معلولین، بازنشستگان، مستمری بگیران و عایله تحت تکفل آن‌ها، تحت پوشش سازمان خدمات درمانی سپاه خواهند بود.
ماده 195 - پرسنل برابر قانون استفاده از خانه‌های سازمانی مصوب 1363/05/28 از امکانات مزبور استفاده مینمایند.
ماده 196 - سپاه موظف است خدمات فرهنگی و تفریحی لازم را به خانواده ایثارگران و پرسنل سپاه و عایله تحت تکفل آنان رایه نماید.
ماده 197 - سپاه موظف است کلیه پرسنل خود را در قبال حوادثی که منجر به شهادت، فوت، بیماری، نقص عضو یا از کارافتادگی و همچنین پرداخت دیه شود بیمه نماید.
تبصره 1 - مقررات مربوط به اجرای این ماده تابع قانون بیمه پرسنل و آیین‌نامه اجرایی آن خواهد بود.
تبصره 2 - اعتبارات مربوط به این ماده از محل صندوق بیمه سپاه تامین میگردد.
ماده 198 - کلیه اعضای ارتش بیست میلیونی در قبال حوادثی که منجر به شهادت، فوت، بیماری، نقص عضو یا از کارافتادگی شوند مشمول ماده 53 قانون خدمت وظیفه عمومی و تبصره‌های آن میگردند.
تبصره - در مورد افراد غیرشاغل در سازمان ها و دستگاه‌های وابسته به دولت، تبصره 1 و 2 ماده 53 قانون خدمت وظیفه عمومی شامل آن نمی گردد، بلکه حسب مورد توسط بنیاد شهید، بنیاد جانبازان یا سازمان تامین اجتماعی، حقوق وظیفه و مستمری به آنان پرداخت می‌شود.
ماده 199 - سپاه موظف است هزینه تحصیلی پرسنلی را که به درخواست سپاه در رشته‌های مورد نیاز در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی تحصیل میکنند پرداخت نماید.
ماده 200 – سپاه موظف است در جهت حل مشکلات پرسنل جانباز و معلول مورد نیاز خود و به منظور ایجاد زمینه برای بازگشت فعالانه آن‌ها بهمحیط کار، تسهیلات لازم اعم از خدمات درمانی، توانبخشی، امکانات تردد خاص برای افرادی که نیازمند هستند و اشتغال آن‌ها را فراهم نماید. (اصلاحی 1377/09/11)
تبصره - در صورت عدم ایجاد تسهیلات تردد مبلغی از (100) تا (200) برابر ضریب ریالی در اختیارشان قرار میگیرد.
ماده 201 - دولت موظف است به پرسنل بسیجی با توجه به میزان و نوع فعالیت و همکاری، صلاحیت، شایستگی و درجه آنان خدماتی از قبیل اولویت در استخدام، استفاده از تسهیلات مسکن و وام، اولویت در واگذاری امکانات اشتغال، تسهیلات ویژه جهت تحصیلات و ورود به مراکز آموزش عالی واگذار نماید. آیین‌نامه اجرایی این ماده ظرف مدت شش ماه توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و کسب نظر وزارتخانه ها و سازمان‌های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
ماده 202 - کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، نهادها و شرکت‌های دولتی و کارفرمایان بخش خصوصی اعم اشخاص حقیقی یا حقوقی موظفند شغل پرسنل بسیجی که در برنامه‌های آموزشی یا ماموریت‌های رزمی یا امدادی سپاه شرکت مینمایند را حفظ کنند.
تبصره - افراد مذکور در این ماده در طول خدمت، حقوق خود را از سپاه دریافت می‌دارند.
ماده 203 - سپاه موظف است به منظور حمایت از بسیجیان، رزمندگان و ایثارگران، دفاتر مشاوره حقوقی و قضایی را با هماهنگی قوه قضاییه و وزارت دادگستری تشکیل و اداره نماید.
تبصره - نحوه فعالیت، محل استقرار و نوع ارتباط این دفاتر به موجب آیین‌نامه‌ای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و وزارت با هماهنگی قوه قضاییه و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 204 - سپاه موظف است به منظور حفظ انسجام و تقویت ارتش 20 میلیونی کانون‌های فرهنگی - ورزشی جوانان بسیج را تشکیل و اداره نماید.
تبصره - این کانون ها توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه با همکاری نمایندگی ولی فقیه در سپاه راه اندازی و اداره میگردد.
فصل دهم - تطبیق
ماده 205 - درجه یا رتبه و رسته خدمتی کلیه پرسنل موجود سپاه که قبل از تصویب این قانون به عضویت سپاه درآمده اند، طبق عوامل زیر و رعایت دیگر مواد این فصل تعیین میگردد :
الف - سوابق حضور در جبهه ها و سایر ماموریت‌ها.
ب - سوابق و مهارت شغلی.
ج - کیفیت عملکرد
د - سنوات خدمتی.
هـ - مدرک تحصیلی یا مدرک معادل.
و - ارشدیت و یا تاخیر در درجات مکتسبه.
ماده 206 - تبدیل وضعیت پرسنل کادر ثابت موجود به نظامی یا کارمندی برابر نیاز سپاه، وضعیت پرسنل، سوابق و مهارت شغلی، رسته خدمتی وتمایل افراد می‌باشد.
تبصره - پرسنل افتخاری و قراردادی موجود که پس از انقضای مدت تعهد به علت نیاز سپاه به خدمت خود ادامه داده اند، در صورت تمایل شخصی و نیاز سپاه بایستی برابر مقررات این فصل با احتساب کلیه سنوات خدمتی، حسب مورد با یکی از وضعیت‌های مربوط به کادر ثابت یا پیمانی تطبیق گردند و در غیر اینصورت به خدمت آنان خاتمه داده می‌شود.
ماده 207 - درجه یا رتبه پرسنل در مرحله تطبیق برابر است با درجه یا رتبه اولیه بعلاوه یک چهارم مجموع «حاصلضرب ضریب شایستگی موضوع ماده 214 این قانون در مجموع حاصلضرب ضرایب موضوع ماده 215 این قانون در سنوات خدمتی مربوطه به سال» و سایر ارشدیت های حاصل از دیگر عوامل مندرج در این فصل به سال.
تبصره - ارشدیت های مذکور در این قانون، در محاسبات تا دو رقم اعشار منظور خواهد شد :
ماده 208 - درجه یا رتبه اولیه پرسنل بر اساس آخرین مدرک تحصیلی به شرح زیر می‌باشد :
الف - دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی درجه رزم آورسومی یا رتبه پنج.
ب - دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی (سیکل) درجه رزم آوردومی یا رتبه شش.
ج - دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان درجه رزم داریکمی یا رتبه 9.
د - دارندگان مدارک بالاتر از دیپلم به ازا هر سال تحصیلی بالاتر یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک دیپلم و به ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
تبصره 1 - پرسنل به ازا هر سال تحصیلی بین مقاطع ابتدایی و سیکل از (16) ماه و به ازا هر سال تحصیلی بالاتر از سیکل تا دیپلم از سه سال ارشدیت و به ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
تبصره 2 - دارندگان مدارک پایان دوره ابتدایی نظام قدیم نسبت به دارندگان مدارک مشابه در نظام جدید از 16 ماه ارشدیت و دارندگان مدرک سیکل نظام قدیم نسبت به دارندگان مدرک مشابه در نظام جدید از سه سال ارشدیت برخوردار میگردند.
تبصره 3 - درجه یا رتبه اولیه دارندگان مدرک تحصیلی اول ابتدایی، درجه رزم یاری یا رتبه (4) بوده و به ازا هر سال تحصیلی بالاتر (تا پنجم ابتدایی) از یکسال ارشدیت برخوردار میگردند.
ماده 209 - به پرسنلی که در طول خدمت و دفاع مقدس به دلیل حضور حداقل یکسال در جبهه و یا یکسال انجام ماموریت‌های مذکور در ماده 215 این قانون به استثنا بندهای (هـ) و (و) آن، موفق به کسب امتیاز بر اساس ماده 210 این قانون می‌شوند ، در صورتی که به عنوان نظامی ادامه خدمت دهند، ارشدیت هایی به شرح زیر داده می‌شود :
الف - پرسنل با مدرک تحصیلی پایین تر از پایان دوره ابتدایی به ازا هر (25) امتیاز یکسال ارشدیت (معادل یکسال تحصیلی) تا پایان دوره ابتدایی و به ازا هر 25 امتیاز (16) ماه ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی) و حداکثر تا سیکل.
ب - پرسنل با مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی تا سیکل به ازا هر (25) امتیاز (16) ماه ارشدیت (معادل یکسال تحصیلی) تا سیکل و به ازا هر (50) امتیاز سه سال ارشدیت (معادل یکسال تحصیلی) و حداکثر تا دیپلم.
ج - پرسنل با مدرک تحصیلی سیکل تا دیپلم به ازا هر (50) امتیاز سه سال ارشدیت (معادل یکسال تحصیلی) تا دیپلم و به ازا هر (75) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یکسال تحصیلی) حداکثر تا فوق دیپلم.
د - پرسنل با مدرک دیپلم به ازا هر (75) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی) و حداکثر تا لیسانس.
هـ - پرسنل با مدرک فوق دیپلم به ازا هر (75) امتیاز دو سال ارشدیت (معادل یک سال تحصیلی) و حداکثر تا لیسانس.
و - پرسنل با مدرک لیسانس و بالاتر به ازا هر (100) امتیاز شش ماه ارشدیت و حداکثر تا (400) امتیاز.
تبصره - کسانی که دارای تحصیلات پایین تر از پنجم ابتدایی هستند، چنانچه امتیاز سوابق و مهارت شغلی آن‌ها بیشتر از (300) امتیاز باشد، به ازا هر (50) امتیاز بیشتر از (300) امتیاز و حداکثر تا (450) امتیاز، از سه سال ارشدیت برخوردار میگردند.
ماده 210 - امتیازات مشاغل و پست‌های سازمانی سپاه بشرح زیر می‌باشد :
الف - مشاغل فرماندهی نیرو، قرارگاه‌های عمده منطقه‌ای و بالاتر ماهانه (7) امتیاز.
ب - مشاغل فرماندهی سپاه، لشگر و مشاغل همطراز ماهانه (6) امتیاز.
ج - شغل فرماندهی تیپ مستقل و مشاغل همطراز ماهانه (5) امتیاز.
د - شغل فرماندهی گردان و مشاغل همطراز ماهانه (8 /3) امتیاز.
هـ - شغل فرماندهی گروهان و مشاغل همطراز ماهانه (3 /2) امتیاز.
و - شغل فرماندهی دسته و مشاغل همطراز ماهانه (5 /1) امتیاز.
ز - سایر مشاغل پایین تر از فرماندهی دسته در سازمان‌های رزمی ماهانه (1) امتیاز.
تبصره 1 - امتیاز آخرین شغل جانبازان غیرشاغل موضوع بندهای (ب) و (ج) ماده 121 این قانون حداقل (1) خواهد بود.
تبصره 2 - به ازا هر سه سال اسارت یا در گروگان بودن، پرسنل از امتیازات یک رده شغلی بالاتر و حداکثر تا امتیاز بند «ب» این ماده بهره مند می‌شوند. این قبیل پرسنل به ازا سنوات کمتر از سه سال اسارت به تناسب میزان اسارت از امتیازات موضوع این تبصره استفاده مینمایند.
تبصره 3 - مجموع مدت‌های خدمت پرسنل در مشاغل و پست‌های مختلف الزاما بایستی برابر مدت سنوات خدمت وی باشد.
تبصره 4 - ملاک تعیین مشاغل همطراز موضوع این ماده توسط ستاد کل سپاه تهیه و پس از تصویب فرمانده کل، در تعیین امتیازات به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده 211 - به پرسنلی که به عنوان نظامی به خدمت خویش ادامه میدهند و از ارشدیت های موضوع ماده 209 این قانون بهره مند می‌شوند به ترتیب زیر مدارک نظامی داده می‌شود :
الف - پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی پایین تر از سوم راهنمایی و سیکل نظام قدیم باشند، در صورتیکه از ارشدیت های کافی تا سطح سیکل بهره مند شوند مدرک سیکل اعطا می‌شود.
ب - پرسنلی که دارای مدارک تحصیلی پایین تر از دیپلم و حداقل پایان دوره راهنمایی یا سیکل نظام قدیم بوده و از ارشدیت تا سطح دیپلم بهره مند شوند ، مدرک دیپلم نظامی اعطا می‌شود.
ج - پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی اول و دوم راهنمایی نظام جدید یا اول و دوم متوسط نظام قدیم بوده و در یگان های رزمی سپاه مشغول به کار بوده یا شوند، در صورتی که از امتیازات کافی تا سطح دیپلم بهره مند شوند، مدرک دیپلم نظامی به آن‌ها اعطا می‌شود.
تبصره - ترفیعات بعدی کلیه پرسنلی که بر اساس مفاد این ماده موفق به اخذ مدرک نظامی گردند، منوط به موفقیت در آزمون و یا گذراندن آموزش‌های فشرده ای است که توسط ستاد کل سپاه و با همکاری وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود، که در این صورت به این قبیل پرسنل مدارک تحصیلی رسمی معادل اعطا می‌شود.
ماده 212 - وضعیت پرسنلی که دارای مدرک تحصیلی پایین تر از سوم راهنمایی یا سیکل نظام قدیم هستند و قادر به اخذ مدرک سیکل نظامی نمی گردند به کارمندان موضوع بند ( ب ) ماده 19 این قانون تبدیل می‌شوند. اولین رتبه این قبیل کارمندان بر اساس مقررات این فصل در صورتی که از رتبه‌های تعیین شده در جدول موضوع ماده 85 این قانون بالاتر باشد ، ملاک عمل محاسبه قرار خواهد گرفت و در غیر این صورت رتبه‌های جدول یاد شده ملاک محاسبه خواهد بود.
ماده 213 - به نتیجه ارزشیابی عملکرد پرسنل موجود طبق عوامل زیر امتیاز داده خواهد شد و مجموع امتیازات عوامل به عنوان امتیاز شایستگی و عملکرد فرد محسوب میگردد. عوامل ارزشیابی و امتیازات مربوطه به ترتیب عال، خیلی خوب، خوب و قابل قبول به شرح زیر است :
الف - مدیریت 60، 45، 25، 10
ب - توانایی فکری 60، 45، 25، 10
ج - مسیولیت پذیری 50، 30، 15، 7
د - صفات اخلاقی 40، 28، 16، 7
هـ - روحیه نظامی گری 60، 45، 30، 10
و - التزام عملی به احکام 60، 45، 30، 10
ز - تبعیت پذیری 40، 28، 15، 7
ماده 214 - ضریب شایستگی پرسنل متناسب با مجموع امتیازات شایستگی و عملکرد موضوع ماده 213 این قانون و سوابق و مهارت شغلی موضوع ماده 210 این قانون به شرح زیر محاسبه میگردد :
الف - تا 150 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (1) و پرسنل کارمند ضریب (1)
ب - از 151 تا 300 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب 1 /1 و پرسنل کارمند ضریب 07 /1.
ج - از 301 تا 450 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب 2 /1 و پرسنل کارمند ضریب 15 /1.
د - از 451 تا 550 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (3 /1) و کارمند ضریب 23 /1.
هـ - از 551 تا 650 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (4 /1) و پرسنل کارمند ضریب 30 /1.
و - از 651 تا 800 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (5 /1) و پرسنل کارمند ضریب 37 /1.
ز - از 801 تا 950 امتیاز، پرسنل نظامی ضریب (6 /1) و پرسنل کارمند ضریب 45 /1.
ح - از 951 امتیاز به بالا، پرسنل نظامی ضریب (7 /1) و پرسنل کارمند ضریب 53 /1.
ماده 215 - ضریب جبهه و ماموریت‌های ویژه پرسنل سپاه، (کادر ثابت و بسیجی ویژه) که به دلیل حضور آن‌ها در جبهه و انجام ماموریت‌های ویژه به آن‌ها تعلق میگیرد بشرح زیر می‌باشد :
الف - مدت در اسارت یا گروگان بودن، جبهه و ماموریت‌های مشابه ضریب 5 /1.
ب - مقابله مسلحانه با گروهک ها و اشرار و ماموریت‌های مشابه ضریب 30 /1.
ج - حفاظت شخصیت های درجه یک کشوری و ماموریت‌های مشابه ضریب 25 /1.
د - حفاظت شخصیت های درجه دو کشوری و ماموریت‌های مشابه ضریب 20 /1.
هـ - انجام ماموریت‌های مورد نیاز خارج از محل سکونت به جز موارد فوق ضریب 15 /1.
و - کلیه افرادی که برابر بخشنامه‌های صادره از ستاد مرکزی سپاه در پشتیبانی از یگان های رزم و ماموریت‌های سپاه مشغول بوده و از انجام ماموریت‌های فوقالذکر مستثنی بوده اند ضریب 10 /1.
ز - سایر ماموریت‌های سپاه و سوابق خدمتی خارج از سپاه بعد از تاریخ 1357/11/23 ضریب یک.
ح - مدت زمانی که پرسنل در حال تحصیل بوده اند ضریب صفر.
تبصره 1 - چنانچه یک منطقه در یک زمان مشمول دو ضریب واقع شود، ضریب بیشتر ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 2 - ماموریت‌های مشابه مذکور در بندهای این ماده با پیشنهاد ستاد کل سپاه و تصویب فرماندهی کل تعیین میگردد.
ماده 216 - پرسنل موجود در موارد زیر از ارشدیت های سنواتی بهره مند می‌شوند :
الف - در صورتی که قبل از مورخه 1361/12/29 به عضویت سپاه درآمده باشند، به ازا هر سال خدمت و سابقه بسیجی تمام وقت یا همکاری تمام وقت با کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی ، یک دوم سال ارشدیت.
ب - تشویقات پرسنل قبل از تطبیق مطابق دستورالعملی که توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد، در ترفیعات آن‌ها لحاظ شده و حداکثر میزان ارشدیت آن به ازا هر سال سابقه خدمت 5 /7 ماه و حداکثر تا یک درجه خواهد بود.
ج - ضریب سنوات جانبازی جانبازان غیرشاغل موضوع بندهای (ب) و (ج) ماده 121 این قانون تا تاریخ 1369/11/29، 5 /1 برابر محسوب می‌شود.
د - سنوات بعد از شهادت و مفقودالاثر شهدا و مفقودالاثرها تا مورخ 1369/11/29 دو برابر محسوب می‌شود.
هـ - سنوات بعد از وفات و معلولیت منجر به از کارافتادگی پرسنل موضوع ماده 133 این قانون تا تاریخ 1369/11/29 با ضریب یک محسوب میگردد.
و - سنوات خدمت پرسنل در موارد مذکور در بندهای «الف» و «ب» و «ج» و «د» ماده 217 این قانون با ضریب یک محسوب میگردد.
تبصره - تعیین چگونگی اعمال مصادیق تشویقات پرسنل در زمینه‌های عقیدتی - سیاسی با همکاری حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه تهیه میگردد.
ماده 217 - سنوات خدمتی پرسنل موجود برای محاسبه زمان بازنشستگی در موارد زیر منظور میگردد :
الف - مدت زمان محکومیت محکومین سیاسی قبل از انقلاب طبق مصوبه مورخ 1358/09/06 شورای انقلاب.
ب - سابقه خدمت کلیه پرسنل بسیجی ویژه، پاسدار ذخیره، افتخاری و قراردادی که بصورت تمام وقت با سپاه همکاری نموده اند
ج - پرسنلی که در سایر نهادهای انقلاب اسلامی همکاری تمام وقت داشته اند و یا مستخدم رسمی دستگاه‌های دولتی بوده اند، مشروط به انتقال کسورات سهم صندوق بازنشستگی.
د - پرسنلی که خدمت وظیفه عمومی را انجام داده اند.
هـ - مدت زمانی که پرسنل به عضویت رسمی سپاه درآمده اند.
و - دو برابر مدت اسارت و گروگان ها.
ماده 218 - کلیه ارشدیت هایی که به نحوی در ترفیعات موثر بوده اند و یا مدت زمان اوضاع خدمتی که در ترفیعات پرسنل موثر نمی باشد و در فصول دیگر این قانون تصریح گردیده است، به همان میزان در تطبیق پرسنل لحاظ خواهد شد.
ماده 219 - ستاد کل سپاه موظف است برای ارزشیابی و سنجش میزان معلومات و تجربه پرسنل موجود و تعیین کمبود معلومات آموزشی متناسب با سطح آموزشی مورد نیاز درجات آن‌ها مطابق فصل آموزش و ترفیعات این قانون، نسبت به برگزاری آزمون در تمامی رسته‌های خدمتی اقدام نماید.
تبصره 1 - ارزشیابی و سنجش معلومات پرسنل و رفع سایر کمبودهای آموزشی آن‌ها در زمینه آموزش‌های عقیدتی - سیاسی، توسط نمایندگی ولی فقیه در سپاه برگزار میگردد.
تبصره 2 - سپاه موظف است آخرین دوره آموزشی مورد نیاز درجه تطبیقی پرسنل را به صورت فشرده برگزار نماید و برای رفع سایر کمبودهای آموزشی پرسنل تطبیق شده، برنامه‌های آموزشی را اجرا نماید.
تبصره 3 - سپاه باید پرسنلی را که دارای مدرک دیپلم بوده و بخواهند بصورت نظامی ادامه خدمت دهند و درجه تطبیقی آن‌ها کمتر از ستوان سومی بشود، در اولین دوره دانشکده علوم پایه نظامی یا دانشکده علوم و فنون نیروها شرکت دهد.
تبصره 4 - ترفیعات بعدی پرسنل که تطبیق شده اند مشروط به طی دوره‌های آموزشی متناسب با درجه آن‌ها می‌باشد.
تبصره 5 - در صورت کمبود امکانات آموزشی سپاه، پرسنل فقط میتوانند از یک درجه ترفیع قبل از طی دوره‌های آموزشی لازم بعد از تطبیق بهره مند شوند.
ماده 220 - عملکرد پرسنل در ستاد کل، ستاد کل سپاه، نیروها، حوزه نمایندگی ولی فقیه، حفاظت اطلاعات و وزارت با توجه به عوامل مندرج در ماده 213 این قانون، در کمیسیونی با ترکیب زیر مورد بررسی قرار میگیرد :
الف - بالاتر مقام سازمان‌های مزبور یا نماینده تام‌الاختیار ایشان.
ب - معاون نیروی انسانی سازمان‌های مزبور (معاون اداری - پرسنلی وزارت) یا نماینده تام‌الاختیار ایشان.
ج - فرمانده یا مسوول مستقیم رده مربوطه یا نماینده تام‌الاختیار ایشان.
تبصره 1 – کمیسیون‌های مزبور میتوانند از سازمان حفاظت اطلاعات و سایر سازمان‌هایی که اطلاعات آنان در خصوص عملکرد پرسنل موثر می‌باشد، به منظور اظهارنظر دعوت نمایند.
تبصره 2 - به منظور نظارت و کنترل عملکرد کمیسیون‌های مذکور در این ماده، کمیسیونی مرکب از اعضا زیر در ستاد کل تشکیل می‌شود:
الف - رییس ستاد کل یا جانشین وی.
ب - فرمانده کل سپاه یا جانشین وی.
ج - نماینده ولی فقیه در سپاه یا جانشین وی.
د - رییس ستاد کل سپاه یا جانشین وی.
هـ - وزیر یا جانشین وی حسب مورد.
و - رییس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه حسب مورد.
ماده 221 - اعطا درجه به پرسنل بر اساس مفاد این فصل حداکثر تا درجه سرتیپ دومی با تصویب مقامات ماده 87 این قانون می‌باشد و اعطای درجات بالاتر خارج از عوامل و امتیازات این فصل بوده و صرفا در اختیار فرماندهی کل می‌باشد.
تبصره - چنانچه درجه پرسنل پس از محاسبه برابر مفاد این قانون بیشتر از سرتیپ دومی گردیده، ولی نایل به آن درجات نمی شوند، میزان درجه یا ارشدیت اضافه بر آن به همان مقدار به عنوان ارشدیت تعیین گردیده و در محاسبات حقوق و مزایای آنان لحاظ میگردد.
ماده 222 - پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه برابر مقررات این فصل تطبیق می‌شوند و تطبیق پرسنل وظیفه و پیمانی بر اساس مقررات سایر فصول این قانون بوده و تطبیق بسیجیان عادی و فعال بر اساس دستورالعملی است که متناسب با مقررات عمومی این قانون توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
ماده 223 - دریافتی ماهانه پرسنل مشمول این قانون پس از مرحله تطبیق با آخرین دریافتی استحقاقی وی مورد مقایسه قرار گرفته و در صورت کاهش، مابه‌التفاوت آن تا سقف حقوق دریافتی قبل ، به پرسنل پرداخت میگردد.
تبصره - هرگونه افزایش حقوق و مزایای پرسنل موضوع این ماده تا زمان صفر شدن این مابه‌التفاوت، از آن کسر خواهد شد.
ماده 224 - دولت موظف است پس از تصویب این قانون کسورات بازنشستگی گذشته پرسنل سپاه اعم از سهم دولت و سهم پرسنل را محاسبه نموده و همه ساله یک دهم کسورات گذشته را به صندوق بازنشستگی سپاه پرداخت نماید.
ماده 225 - سپاه موظف است ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون کلیه پرسنل موجود را بر اساس مقررات این فصل تطبیق نموده و همزمان برای کلیه پرسنل به اجرا بگذارد و پس از انجام تطبیق کلیه پرسنل مطابق مقررات مندرج در سایر فصول قبلی این قانون به خدمت خود ادامه خواهند داد.
تبصره - کلیه ارشدیت های مذکور در این فصل تا تاریخ 1369/11/29 قابل محاسبه و عمل خواهد بود.
فصل یازدهم - سایر مقررات
ماده 226 - کلیه پرسنل پاسداری که در مجموعه حوزه فرماندهی، حوزه نمایندگی ولی فقیه، حفاظت اطلاعات، وزارت و ستاد کل و سازمان‌های وابسته خدمت مینمایند مشمول این قانون خواهند بود.
ماده 227 - غیر از مواردی که در این قانون برای تهیه آیین‌نامه، مرجع خاصی مشخص شده است، سپاه می‌تواند در موارد دیگری که ضروری تشخیص دهد نیز دستورالعمل و روش‌های اجرایی تهیه و بعد از تصویب فرماندهی کل سپاه به مورد اجرا بگذارد.
ماده 228 - بدیهی است اختیارات فرماندهی کل محدود به موارد مطروحه در این قانون نمی باشد. همچنین در کلیه مواردی که در این قانون صدور یا تصویب امری از سوی فرمانده کل در پی ارایه پیشنهاد از سوی مقامات یا مراجع دیگر ذکر شده است، اخذ تصمیم ایشان منحصر به ارایه پیشنهادهای مزبور نخواهد بود.
در هر صورت نظر و دستور فرماندهی کل ملاک اصلی در انجام کلیه امورات در نیروهای مسلح خواهد بود.
ماده 229 - نماینده ولی فقیه در سپاه و رییس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه حسب مورد در زمینه‌های انتصابات، ترفیعات ، نقل و انتقالات، ماموریت‌ها، تشویقات و تنبیهات و مرخصی های پرسنل حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات سپاه از اختیاراتی معادل فرماندهان نیروها برخوردار می‌باشد.
فصل دوازدهم - شمول قانون بر وزارت و ستاد کل
ماده 230 - پرسنل ستاد کل و وزارت حسب مورد از طریق زیر تامین میگردند :
الف - پرسنل نظامی اعم از کادر ثابت یا پیمانی توسط سپاه و ارتش و در چهارچوب قوانین مربوطه.
ب - پرسنل کارمندی اعم از کادر ثابت یا پیمانی حسب مورد برابر این قانون یا قانون ارتش توسط ستاد کل یا وزارت استخدام میگردند.
ج - پرسنل وظیفه برابر مقررات مربوطه.
ماده 231 - نیروهای مسلح موظفند بنا به درخواست وزارت و ستاد کل پرسنل نظامی و انتظامی مورد نیاز آنان را در چهارچوب جداول سازمان مصوب و بر اساس دستورالعملی که با هماهنگی ستاد کل، ستاد کل سپاه، ستاد مشترک ارتش و وزارت تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید، در اختیار سازمان‌های مزبور قرار دهند.
تبصره 1 - انتقال و مامور به خدمت نمودن از سپاه به ستاد کل و وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و تصویب مقامات مندرج در ماده 87 این قانون خواهد بود.
تبصره 2 - انتقال و مامور به خدمت شدن پرسنل کارمند جمعی ستاد کل و وزارت حسب مورد منوط به تصویب رییس ستاد کل یا وزیر می‌باشد.
ماده 232 - هیات مرکزی گزینش در وزارت مرکب از وزیر، رییس ستاد کل سپاه، رییس سازمان عقیدتی - سیاسی وزارت، مسوول سازمان حفاظت اطلاعات وزارت و معاون اداری و پرسنلی وزارت به عنوان دبیر هیات تشکیل میگردد و حسب مورد در چارچوب مفاد این قانون و قانون ارتش وظیفه تدوین دستورالعمل‌های و نظارت بر کار هسته‌های گزینش در وزارت را به عهده دارند.
تبصره - هسته‌های گزینش حسب مورد و بنا به نیاز در سازمان‌های تابعه و وابسته به وزارت بنا به تشخیص هیات مرکزی گزینش وزارت تشکیل خواهد گردید.
ماده 233 - مراکز آموزشی مذکور در این قانون و قانون ارتش مکلفند پرسنل جمعی ستاد کل، وزارت و سازمان‌های تابعه و وابسته به آنان را بر اساس دوره‌های مصرحه در قوانین سپاه و ارتش آموزش دهند.
تبصره - هزینه‌های آموزشی پرسنل مذکور در این ماده از طرف سازمان اعزام‌کننده تامین خواهد شد.
ماده 234 - پرسنل ستاد کل و وزارت اعم از اینکه مشمول این قانون یا قانون ارتش باشند، حسب مورد تابع سلسله مراتب ستاد کل و وزارت بوده و بر اساس مقررات مندرج در قوانین مذکور برای آن سازمان ها خدمت مینمایند.
ماده 235 - پرسنل وزارت و ستاد کل در غیر از مواردی که در این فصل احصا گردیده است، حسب مورد از نظر سایر موارد استخدامی تابع قانون ارتش و سایر فصول این قانون خواهند بود.
قانون فوق مشتمل بر دویست و سی و پنج ماده و دویست و شش تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و یکم مهرماه یک هزار و سیصد و هفتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1370/07/24 به تایید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی - مهدی کروبی
شماره روزنامه رسمی:13602 تاریخ روزنامه رسمی:1370/08/27
ردیف | قوانین و مقررات مرتبط |
1 | قانون اصلاح قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1371/03/05 مجلس شورای اسلامی |
2 | آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 203 قانون استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1373/05/19 مقام معظم رهبری (ابلاغیه شماره 75/9/01/401/6/ن مورخ 1373/06/16) |
3 | قانون چگونگی پرداخت حقوق پرسنل وظیفه نیروهای مسلح مصوب 1375/05/07 مجلس شورای اسلامی |
4 | ماده واحده قانون یکسان سازی برخی از مواد قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 1375/11/28 مجلس شورای اسلامی |
5 | ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 ماده 149 قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1376/01/19 مجلس شورای اسلامی |
6 | ماده واحده قانون اصلاح بند الف مواد 141 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و 152 قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و 147 قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1376/08/14 مجلس شورای اسلامی |
7 | ماده واحده قانون اصلاح مواد 189 قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ،172 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و 183 قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1376/11/26 مجلس شورای اسلامی |
8 | ماده واحده قانون اصلاح قوانین ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اساسنامه سازمان تامین خدمات درمانی پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب 1377/09/11 مجلس شورای اسلامی |
9 | ماده واحده قانون اصلاح ماده (150) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و ماده (160) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1380/08/08 مجلس شورای اسلامی |
10 | ماده واحده قانون اصلاح مواد (168) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران، (186) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و (179) قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1383/03/05 مجلس شورای اسلامی |
11 | ماده واحده قانون اصلاح ماده (187) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ماده (169) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و ماده (195) قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و الحاق ماده (163) قانون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان ماده (152) مکرر به قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 1383/11/27 مجلس شورای اسلامی |
12 | ماده واحده قانون الحاق یک تبصره به ماده (80 ) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و ماده ( 153 ) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 1366 و (ماده 171 ) قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1370 مصوب 1387/02/18 مجلس شورای اسلامی |
13 | ماده واحده قانون الحاق یک ماده به قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1387/10/22 مجلس شورای اسلامی |
14 | قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1390/08/22 مجلس شورای اسلامی (بند 7 ماده 52) |
15 | ماده واحده قانون تسری مواد (79) و (83) قانون استخدام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 1394/09/16 مجلس شورای اسلامی |
16 | قانون تشکیل هیاتهای انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح مصوب 1395/12/24 مجلس شورای اسلامی (ماده 37) |