رای شماره 1142328 هییت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری...

هییت تخصصی شوراهای اسلامی

* شماره پرونده: هـ ت/0200193   

* شماره دادنامه سیلور:  140431390001142328      تاریخ: 1404/05/13

* شاکیان: علی ناظریان جزی ـ علیرضا طغیانی خوراسگانی 

*طرف شکایت: شورای اسلامی شهر نجف آباد

*موضوع شکایت و خواسته: ابطال اطلاق تعرفه شماره 1/11 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1401 شهرداری نجف آباد مبنی بر اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمرانی یا توسعه شهری

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکیان دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر نجف آباد به خواسته ابطال اطلاق تعرفه شماره 1/11 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1401 شهرداری نجف آباد مبنی بر اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های عمرانی یا توسعه شهری از تاریخ تصویب به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده اند که به هییت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

تعرفه شماره (1/11)                                                     

عنوان: تعاریف و کلیات عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرحهای توسعه شهری خیابان های اصلی طبق تعریف طرح جامع

الف: تعاریف1: موقعیت عبارت است از وضع موجود پلاک باتوجه به حدود و مشخصات سند مالکیت با عرض مصوب مراجع ذیصلاح نسبت به معابر و میادین 2ـ موقعیت اول عبارت است از وضعیت پلاک به لحاظ دسترسی و مشرفیت به بر معابر و میادین اصلی 3ـ موقعیت دوم که در پشت یا عقب موقعیت اول قرار داشته و هیچگونه مشرفیتی نسبت به قبل از اجرای طرح، به صورت مستقیم به معبر اصلی ندارد.

(قیمت ارزیابی بعد از اجرای طرح ـ قیمت ارزیابی قبل از اجرای طرح) × 50%

ب: عوارض فوق مشمول کلیه پلاکها با هرنوع کاربری که در اجرای طرحهای (توسعه شهری) اعم از احداث، توسعه و تعریض خیابانهای اصلی و میادین با شرح ذیل خواهد بود می باشد 1ـ املاکی که در موقعیت اول قرار دارد ولیکن به دلیل اجرای طرحهای عمرانی، قسمتی از ملک مربوطه در مسیر گذر یا معبر قرار می گیرد. 2ـ اراضی بایر یا کشاورزی که اجرای طرحهای عمرانی سبب تفوق اراضی موصوف نسبت به وضعیت گذشته آنها خواهد گردید 3ـ در صورتیکه اراضی مذکور از یک پلاک ثبتی تبعیت کند، ملاک عمل جهت محاسبه اخذ عوارض صدرالاشاره از بر یا میادین تا عمق 70 متر می باشد و در صورت تعدد پلاکها یا مالکین، مبنای محاسبه پلاک مشرف به طرح می باشد. 4ـ املاکی که در موقعیت دوم و بعد از آن قرار داشته ولیکن اجرای طرحهای عمرانی به عنوان موقعیت اول منظور می گردد.

ج: در صورت الحاق پلاکهای دوم و سوم در هر زمان به پلاک مشرف به طرح (موقعیت اول) مشمول عوارض این کد خواهد بود.

د: در صورتیکه پلاک مربوطه دارای چند ارزش محاسباتی باشد، ملاک عمل بالاترین ارزش محاسباتی خواهد بود.

هـ : عوارضی که به وصف فوق متصف شده اند اعم از پلاکهای تفکیکی با کاربریهای مسکونی، تجاری، صنعتی و غیره تا مادامی که اجرای طرحهای عمرانی در این گونه پلاکها تحقق نیابد مشمول این عوارض نشده و شهرداری در موقع نقل و انتقال املاک موظف به درج این موضوع (وقوع ملک در طرح) در استعلام دفترخانه می باشد.

و: بندهای ذیل بر اساس فرمول تعرفه شماره 11 محاسبه می گردد.

1ـ املاکی که در گذرهای بن بست و یا پیاده رو قرار داشته و لیکن به دلیل اجرای طرحهای توسعه خیابانهای اصلی از دسترس محلی خارج و محدودیت ارتباطی آن نیز مرتفع و به معبر اصلی ارتباط مستقیم پیدا کرده و یا منجر به افزایش سطح مشرفیت یا تغییر موقعیت نسبت به وضع قبلی می گردد.

2ـ املاکی که با اجرای طرحهای (توسعه شهری) در تقاطع راههای اصلی یا فرعی (میادین) منجر به افزایش مشرفیت از وضع قبلی به وضع موجود می گردد.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

1ـ مصوبه مورد شکایت باتوجه به محاسبه عوارض ارزش افزوده در وضعیت فعلی بابت ایجاد ضرر و اجحاف و ظلم ناشی به مالکین خواهد شد.

2ـ با عنایت به اینکه مصوبه مورد شکایت حکایت از این دارد که تعیین از 20 درصد از قیمت روز باقی مانده ملک بعد از اجرای طرح شهرداری و نه20درصد ارزش افزوده ایجاد شده در نتیجه اجرای طرح از مالک مطالبه می گردد لذا اطلاق این حکم در تعیین موارد از مصادیق ظلم و اجحاف به مالکین و مغایر با قاعده فقهی اکل مال باالباطل می باشد.

3ـ اطلاق مصوبه که تسهیلات و تشویقات تجمیع (نه تفکیک) پلاک های مالکین را در نظر گرفته و متضمن عوارض مضاعف و ضرر به مالکین است خلاف قایده فقهی لاضرر و لاضرار فی الاسلام و در نتیجه خلاف شرع است.

*خلاصه مدافعات طرف شکایت:

شورای اسلامی شهر نجف آباد به موجب لایحه دفاعیه مورخ 1401/11/26 اعلام نموده 

1ـ مصوبه مورد شکایت در راستای بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراها و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده وضع شده است.

2ـ هییت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آرا متعدد از جمله رای شماره 80 مورخ 1383/05/04 ـ 1229 مورخ 1386/10/23 اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح را ابطال ننموده است.

3ـ ادعای شکات مبنی بر اخذ 25 درصد بهای ملک خلاف واقع است لذا رد شکایت مورد استدعاست.

نظریه شورای نگهبان:

شورای نگهبان به موجب نامه  شماره 41815/102 مورخ 1403/02/26 اعلام نموده است که اطلاق مصوبه مورد شکایت نسبت به مواردی که میزان عوارض متعینه متضمن اجحاف و تعدی در حق مالکان اراضی است، خلاف موازین شرع شناخته شد.

هییت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضا تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرایت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره آرا اعضای حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می نماید.

رای هییت تخصصی شوراهای اسلامی

با عنایت به استعلام وصولی از شورای نگهبان به شماره 41815/102 مورخ 1403/02/26 که اعلام نظر داشته است که اطلاق مصوبه مورد شکایت نسبت به مواردی که میزان عوارض متعینه متضمن اجحاف و تعدی در حق مالکان اراضی است، خلاف موازین شرع شناخته شد.

بنابراین تعرفه شماره (1/11) تحت عنوان تعاریف و کلیات عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های توسعه شهری خیابان های اصلی طبق تعریف طرح جامع شهری مصوب شورای اسلامی شهر نجف آباد تعرفه سال 1401 با توجه به نظریه شورای نگهبان که موضوع مورد شکایت را خلاف موازین شرع شناخته نشد، شکایت رد می شود و طبق بند 1 ماده 87 قانون دیوان عدالت نظر فقهای شورای نگهبان برای هییت عمومی یا هییت تخصصی مربوط لازم الاتباع است و به موجب ماده 33 آیین نامه اداره جلسات هییت عمومی و هییت تخصصی دیوان عدالت اداری این شکایت مشمول اعتراض موضوع بند (ب) ماده 84 قانون نخواهد بود.

رییس هییت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ـ رحمان پیوست