رای شماره 1789391 هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری...

هیات تخصصی مالیاتی، بانکی

* شماره پرونده: هـ ت/ 0300017

شماره دادنامه سیلور: 140331390001789391 تاریخ: 1403/07/28

* شاکی: آقای علی کتابی

* طرف شکایت: هیات وزیران ـ دفتر امور حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور

* موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 2 بخشنامه معاون حقوقی و فنی مالیاتی به شماره 3/1400/210 مورخ 1400/02/01 موضوع معافیت سالانه حقوق و نرخ مالیات بر درآمد حقوق سال 1400 از زمان صدور و همچنین قسمتی از جز 4 بند الف تبصره 12 قانون بودجه

* شاکی دادخواستی به طرفیت هیات وزیران ـ معاونت حقوقی ریاست جمهوری ـ دفتر امور حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور به خواسته فوق‌الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

بخشنامه معاون حقوقی و فنی مالیاتی به شماره 3/1400/210 مورخ 1400/02/01

با توجه به مقررات جز (4) بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1400 کل کشور مقرر می‌دارد:

1ـ سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (84) قانون مالیات‌های مستقیم، در سال 1400 مبلغ چهارصد و هشتاد میلیون (480.000.000) ریال تعیین می‌شود.

2ـ نرخ مالیات بر درآمد کارکنان دولتی و غیر دولتی اعم از حقوق و مزایا (به استثنا قضات و مشمولین تبصره های (1) و (2) ماده 87 [با توجه به اینکه ماده 87 فاقد تبصره‌های 1 و 2 می‌باشد به نظر می‌رسد که مراد قانونگذار ماده 86 بوده است] قانون مالیات‌های مستقیم و با رعایت ماده (5) قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی هیات علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب1368/12/16 با اصلاحات و الحاقات بعدی) و کارانه به شرح ذیل می‌باشد:

ـ نسبت به مازاد چهارصد و هشتاد میلیون (480.000.000) ریال تا نهصد و شصت میلیون (960.000.000) ریال، ده درصد (10%)

ـ نسبت به مازاد نهصد و شصت میلیون (960.000.000) ریال تا یک میلیارد و چهارصد و چهل میلیون (1.440.000.000) ریال: پانزده درصد (15%)

ـ نسبت به مازاد یک میلیارد و چهارصد و چهل میلیون (1.440.000.000) ریال تا دو میلیارد و صد و شصت میلیون (2.160.000.000) ریال: بیست درصد (20%)

ـ نسبت به مازاد دو میلیارد و صد و شصت میلیون (2.160.000.000) ریال تا دو میلیارد و هشتصد و هشتاد میلیون (2.880.000.000) ریال: بیست و پنج درصد (25%)

ـ نسبت به مازاد دو میلیارد و هشتصد و هشتاد میلیون (2.880.000.000) ریال تا سه میلیارد و هشتصد و چهل میلیون (3.840.000.000) ریال: سی درصد (30%)

ـ نسبت به مازاد سه میلیارد و هشتصد و چهل میلیون (3.840.000.000) ریال: سی و پنج درصد (35%).

3ـ حقوق اعضای رسمی هیات علمی دانشگاه‌ها با رعایت ماده (5) قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی هیات علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب 1368/12/16 با اصلاحات و الحاقات بعدی، با رعایت معافیت‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم، در سال 1400 مشمول مالیات به نرخ ده درصد (10%) خواهد بود.

4ـ براساس ماده (5) قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی هیات علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، از درآمد مشمول مالیات اعضای هیات علمی موضوع این قانون حداکثر ده درصد (10%) به عنوان مالیات کسر خواهد شد. با توجه به اینکه در جز (4) بند (الف) تبصره 12 مذکور عبارت «کارانه» خارج از موارد استثنا شده مربوط به حقوق اعضای هیات علمی به کار رفته است، بنابراین کارانه دریافتی توسط اعضای هیات علمی (با رعایت بخشنامه شماره 200/98/518 مورخ 1398/11/21) مشمول نرخ ده درصد (10%) نبوده و با توجه به میزانی که حقوق و مزایای اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها نرخ پلکانی مقرر را پوشش می‌دهد به نرخ بعدی مشمول مالیات خواهد بود.

به عنوان مثال: چنانچه حقوق و مزایای فوق‌العاده اعضای رسمی هیات علمی مبلغ (1.440.000.000) ریال باشد، کارانه دریافتی به نرخ‌های مربوط به درآمد مازاد بر مبلغ یاد شده (حسب مورد بیست درصد (20%)، بیست و پنج درصد (25%) و...) مشمول مالیات خواهد بود.

5 ـ با توجه به استثنای احکام تبصره‌های (1) و (2) ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم از مقررات جز (4) بند (الف) تبصره 12 یاد شده، تمامی احکام تبصره‌های (1) و (2) ماده واحده قانون اصلاح ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1396/04/27(اعم از نرخ و…) مطابق مقررات، در سال 1400 کماکان لازم‌الاجرا است.

6 ـ با توجه به اینکه درآمد حقوق قضات از نرخ‌های مقرردر جز (4) بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1400 کشور مستثنی گردیده است، درآمد حقوق قضات در سال یاد شده مشمول مقررات ماده 85 قانون مالیات‌های مستقیم بوده و پس از اعمال معافیت مالیاتی سال 1400 تا 7 برابر آن (معادل 3.360.000.000ریال) مشمول مالیات به نرخ ده درصد (10%) و نسبت به مازاد آن مشمول مالیات به نرخ بیست درصد(20%) خواهد بود.

7ـ نرخ مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق، موضوع بند 2 به شرح ذیل است:

محمود علیزاده ـ معاون حقوقی و فنی مالیاتی

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

دلایل آقای کتابی:

1ـ تعیین مالیات بالا بر حقوق کارمندان خانم است 2ـ حقوق کارکنان که در شرایط بسیار سخت مشغول به کار هستند تضییع شده است و برخلاف احکام شرع است.

دلایل آقای زبردست:

در جز 4 بند الف تبصره 12 قانون بودجه سال 1400 عبارت «کارانه» خارج از موارد مستثنیات حقوقی اعطای هیات علمی ذکر شده است لیکن سازمان امور مالیاتی در بخشنامه مورد اعتراض مقرر نموده کارانه دریافتی مشمول نرخ ده درصد نیست با این همه صحیح آن بود که مقرر می شد کارانه مذکور با توجه به میزانی که حقوق و مزایای عضو هیات علمی نرخ پلکانی را پوشش می‌دهد با آخرین نرخ حقوق مربوطه و حسب مورد نرخ‌های بالاتر مشمول مالیات است اما بخشنامه مقرر شده با توجه به میزانی که حقوق و مزایای هیات علمی نرخ پلکانی مقرر را پوشش می‌دهد به نرخ بعدی مشمول مالیات خواهد لذا اطلاق حکم بخشنامه منجر به بیشتر شدن مالیات حقوق اعضای هیات علمی می‌شود و خارج از حدود اختیار و توسعه حکم قانونگذار است.

* در پاسخ به شکایت مذکور، معاون امور مالیاتی به طور خلاصه توضیح داده است که:

1ـ قانون بودجه قابل ابطال توسط دیوان عدالت اداری نیست.

2ـ مقررات جز 2 بخشنامه مورد اعتراض عینا مفاد جز 4 بند الف قانون بودجه سال 1400 بوده و حکم و تصمیم مستقلی مغایر با آن وضع نشده است.

بـسـمـه تـعـالـی

پرونده کلاسه هـ ت/0300017 در جلسه مورخ 1403/07/22 هیات تخصصی مالیاتی بانکی، مورد بررسی و تبادل نظر واقع که با عنایت به نظریه اکثریت قضات حاضر در جلسه هیات در خصوص تقاضای ابطال بند 2 بخشنامه معاون حقوقی و فنی مالیاتی، با استعانت از درگاه خداوند متعال به شرح ذیل مبادرت به انشا رای می‌نماید:

رای هیات تخصصی مالیاتی بانکی دیوان عدالت اداری

نظر به اینکه سازمان امور مالیاتی در بند 2 بخشنامه مورد شکایت به شماره 3/1400/210 مورخ 1400/02/01 صادره از سوی معاون فنی و حقوقی مالیاتی، عینا عبارات مندرج در قانون بودجه سال 1400 کل کشور به شرح جز (4) بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه را بیان داشته است و مقرر نموده است که نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از حقوق و مزایا به استثنای قضات و مشمولین تبصره‌های 1 و 2 ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم و با رعایت ماده 5 قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای هیات علمی و شاغل و بازنشسته دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب 1368 و کارانه به شرح ذکر شده در مقرره بوده و مفاد این حکم عینا بیان عبارات قانون بودجه می‌باشد و مغایرتی با قانون ندارد فلذا به استناد بند ب ماده 84 از قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1402 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای مزبور ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان می‌باشد.

رییس هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری ـ محمدعلی برومندزاده