رای شماره 1244 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع:...

شماره 0003240 1401/08/01

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140109970905811244 مورخ 1401/07/12 با موضوع: «1ـ بخش مربوط به بهای خدمات خودیاری آسفالت، حفاری، بلوک فرش، احداث پل و ... از مصوبه جلسه شماره 293 مورخ 1399/04/15 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل از تاریخ تصویب ابطال شد. 2ـ تعرفه شماره 2011 از دفترچه عوارض محلی سال 1400 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان عوارض عدم امکان تامین پارکینگ در هنگام صدور پروانه بر اساس ضوابط فنی شهرسازی از تاریخ تصویب ابطال شد. 3ـ تعرفه شماره 2026 و 2027 از دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان بهای خدمات نصب و بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی تلفن همراه و سایر دکل ها و تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها از تاریخ تصویب ابطال شد. 4ـ تعرفه شماره 2013 از دفترچه عوارض محلی سال 1392 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل با عنوان عوارض تفکیک اعیانی و تعرفه شماره 2012 از دفترچه عوارض محلی سال 1394 همین شهر با عنوان تفکیک عرصه تا 500 مترمربع از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1401/07/12 شماره دادنامه: 1244 شماره پرونده: 0003240

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: 1ـ ابطال مصوبه جلسه شماره 293 مورخ 1399/04/15 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان بهای خدمات خودیاری آسفالت، حفاری، بلوک فرش، احداث پل و ...

2ـ ابطال تعرفه شماره 2011 از دفترچه عوارض و بهای خدمات محلی سال 1400 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان عوارض عدم امکان تامین پارکینگ در هنگام صدور پروانه بر اساس ضوابط فنی شهرسازی

3ـ ابطال قسمتی از تعرفه‌های شماره 2026 و 2027 از دفترچه عوارض و بهای خدمات محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان عوارض سالیانه و ماهیانه خدمات نصب و بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی تلفن همراه و سایر دکل ها و تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها

4ـ ابطال تعرفه شماره 2013 از دفترچه عوارض و بها خدمات محلی سال 1392 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان عوارض تفکیک اعیانی

5 ـ ابطال تعرفه شماره 2012 از دفترچه عوارض و بها خدمات محلی سال 1394 شورای اسلامی شهر آران و بیدگل تحت عنوان عوارض تفکیک عرصه تا 500 مترمربع طبق ضوابط طرح

گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سـازمان بازرسی کل کشـور به موجب شکایت نامه شماره 212007/302 مورخ 1400/08/01 اعلام کرده است که:

"احتراما مصوبات شورای اسلامی شهر آران و بیدگل در خصوص دریافت عوارض و بهای خدمات از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفته که نتیجه آن به شرح ذیل جهت استحضار و اقدام شایسته قانونی اعلام می‌شود؛

1) بهای خدمات خودیاری آسفالت، حفاری، بلوک فرش، احداث پل و ...

این در حالی است که به موجب بند 1 ماده 55 قانون شهرداری، ایجاد خیابان ها، کوچه ها، میدان ها و باغ‌های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود قوانین موضوعه در حدود اختیارات شهرداری ها است. لذا با توجه به اینکه در بند مذکور در خصوص ارایه خدمات آسفالت، زیرسازی، بلوک فرش، جدول گذاری، ایجاد پل و چاه‌های جذبی که از وظایف شهرداری است حکمی برای اخذ هزینه ذکر نشده و هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز طی دادنامه شماره 3166 مورخ 1398/12/17، تعرفه عوارض خودیاری آسفالت شهر حمیدیا را ابطال نموده است.

2) تعرفه 2011 دفترچه عوارض سال 1400 شهرداری آران و بیدگل با عنوان عوارض عدم امکان تامین پارکینگ در هنگام صدور پروانه بر اساس ضوابط فنی شهرسازی:

این در حالی است که:

اولا: مستفاد از تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری تامین پارکینگ الزامی بوده و عدم تامین پارکینگ در آن تبصره تعیین تکلیف شده است و طبق بند 4ـ3ـ1 ضوابط و مقررات اجرایی طرح توسعه و عمران (جامع) شهر آران و بیدگل، تامین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمام ساختمان ها الزامی بوده است.

ثانیا: عدم تامین پارکینگ در مواردی که امکان تامین پارکینگ نمی باشد، به معنای ایجاد فضایی با کاربری مربوطه (مسکونی، تجاری و ...) در محل پارکینگ است که شهرداری یکبار عوارض آن را از مالک اخذ می‌نماید. لذا اخذ عوارض یا بهای خدمات پارکینگ به نوعی اخذ عوارض مضاعف می‌باشد.

ثالثا: هیات عمومی دیوان عدالت اداری در آرا متعدد از جمله 1316 الی 1323 مورخ 1398/06/26 و 3068 مورخ 1398/11/29 مصوبات شورای اسلامی شهرها در خصوص تعرفه‌های پارکینگ را ابطال نموده است.

3ـ تعرفه‌های 2026 و 2027 دفترچه بهای خدمات سال 1399 شهرداری آران و بیدگل با عنوان بهای خدمات نصب و بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی تلفن همراه و سایر دکل ها و تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها؛

این در حالی است که:

اولا ـ صلاحیت شورای اسلامی شهر در وضع عوارض شهری (موضوع بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران) و بهای خدمات صرفا در خصوص فعالیت‌هایی است که در ازای آن‌ها خدمتی به طور مستقیم یا غیرمستقیم از سوی شهرداری ارایه می‌شود که این ضابطه بر عوارض مربوط به دکل ها و آنتن‌های مخابراتی منطبق نیست و شهرداری در موضوع دکل ها و آنتن‌های مخابراتی، ارایه دهنده خدمتی به اپراتورها و شرکت‌های مخابراتی نیستند تا در ازای آن حق دریافت بهای خدمات ماهانه یا سالانه را داشته باشند.

ثانیا ـ به موجب ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده، نرخ عوارض شهرداری ها و دهیاری‌ها در رابطه با کالاها و خدمات مشمول این قانون تعیین شده است و مطابق ماده 50 قانون مذکور، برقراری هرگونه عوارض برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آن‌ها معین شده توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع است و در ماده 52 این قانون نیز برقراری و دریافت هرگونه مالیات غیرمستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاها و ارایه دهندگان خدمات ممنوع می‌باشد و با عنایت به اینکه دکل ها و آنتن‌های مخابراتی مورد استفاده اپراتورها و شرکت‌های مخابراتی جزیی از فرآیند تولید و عرضه خدمات نهایی مـراجع مذکور هستند و در نهـایت خدمت ارایه شده مشمـول نرخ عوارض مصرح در ماده 38 قانون فوق‌الذکر خواهد بود.

ثالثا ـ هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 1437 مورخ 1399/11/18 مصوبات شوراهای اسلامی شهر در خصوص وضع عوارض در رابطه با دکل ها و تاسیسات مخابراتی را ابطال کرده است.

4) تعرفه 2013 دفترچه عوارض سال 1392 شهرداری آران و بیدگل با عنوان عوارض تفکیک اعیانی؛

این در حالی است که؛ طبق ماده 150 قانون ثبت اسناد و املاک، تفکیک ملک از وظایف ادارات ثبت بوده و مقنن هزینه تفکیک را در ماده مذکور مشخص نموده و شهرداری در این خصوص وظیفه و صلاحیتی ندارد و عوارض تفکیک اعیانی به موجب دادنامه‌های متعدد دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه‌های شماره 683 مورخ 1396/07/25، شماره 1933 مورخ 1397/10/18 و شماره 2155 مورخ 1397/12/21 ابطال شده است.

5) تعرفه 2012 دفترچه عوارض سال 1394 شهرداری آران و بیدگل با عنوان عوارض تفکیک عرصه تا 500 مترمربع طبق ضوابط طرح؛

این در حالی است که؛ طبق تبصره 3 ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری (مصوب سال 1390) در اراضی با مساحت بیشتر از پانصد مترمربع که دارای سند ششدانگ است شهرداری برای تامین سرانه فضای عمومی و خدماتی تا سقف بیست و پنج درصد (25%) و برای تامین اراضی مورد نیاز احداث شوارع و معابر عمومی شهر در اثر تفکیک و افراز این اراضی مطابق با طرح جامع و تفصیلی با توجه به ارزش افزوده ایجاد شده از عمل تفکیک برای مالک، تا بیست و پنج درصد (25%) از باقیمانده اراضی را دریافت می‌نماید. شهرداری مجاز است با توافق مالک قدرالسهم مذکور را بر اساس قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری دریافت نماید. بنابر مراتب مذکور و با توجه به اینکه نحوه دریافت قدرالسهم شهرداری از تفکیک به موجب تبصره 3 ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری تعیین تکلیف شده است و همچنین در آرا متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 39 مورخ 1392/01/26، رای 732 الی 735 مورخ 1396/08/02 و شماره 3070 مورخ 1398/11/29 عوارض تفکیک عرصه تا 500 مترمربع ابطال شده است.

بنا به مراتب مصوبات شورای اسلامی شهر آران و بیدگل (به شرح فوق) مغایر با قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر موصوف تشخیص و ابطال آن‌ها با لحاظ ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری (به صورت فوق‌العاده و خارج از نوبت) در هیات عمومی مورد تقاضا می‌باشد."

متن مقرره‌های مورد شکایت به شرح زیر است:

"1) بهای خدمات خودیاری آسفالت، حفاری، بلوک فرش، احداث پل و ...؛

2) تعرفه 2011 دفترچه عوارض سال 1400 شهرداری آران و بیدگل با عنوان عوارض عدم امکان تامین پارکینگ در هنگام صدور پروانه بر اساس ضوابط فنی شهرسازی؛

3) تعرفه‌های 2026 و 2027 دفترچه بهای خدمات سال 1399 شهرداری آران و بیدگل با عنوان بهای خدمات نصب و بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی تلفن همراه و سایر دکل ها و تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها؛

به موجب بخشی از تعرفه 2026 دفترچه بهای خدمات سال 1400 شهرداری آران و بیدگل، برای تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها به ازای هر دستگاه آنتن به صورت سالانه اخذ مبلغ 4.200.000 ریال تعیین شده است. همچنین به موجب بند 2 تعرفه 2027 دفترچه مذکور مقرر شده است برای بهای خدمات ماهانه بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی و سایر دکل ها مبلغ حاصل از «ارتفاع دکل × A 30» اخذ و مبلغ 4.000.000 ریال نیز به عنوان بهای خدمات تشعشع آنتن‌های ارتباطی و سایر آنتن ها اخذ شود.

4) تعرفه 2013 دفترچه عوارض سال 1392 شهرداری آران و بیدگل با عنوان عوارض تفکیک اعیانی؛ .....