درخصوص فعالیت‌های بخش کشاورزی

شماره:2612/80

تاریخ:1381/03/21

پیوست:دارد

 

 

بازگشت به نامه 9350 مورخ 1381/02/28 آن سازمان، به پیوست پاسخ مربوطه در خصوص"فعالیت‌های بخش کشاورزی و استمرار معافیت مالیاتی " ایفاد می‌گردد.

پیوست:

 

               پاسخ به نامه سازمان امور مالیاتی در خصوص " فعالیت‌های بخش کشاورزی

بطور کلی کشاورزی فعالیتی است که در جریان آن گیاهان یا حیوانات اهلی با هدف تولید اقتصادی پرورش داده می‌شوند.

بخش کشاورزی در اقتصاد ایران شامل چهار زیر گروه زراعت، شیلات و ماهیگیری، دام وطیور، جنگل ها ومراتع (منابع طبیعی ) می‌باشد.

زراعت شامل دو دسته فعالیت ; تولید محصولات زراعی (سالانه) و محصولات باغی (دایمی ) می‌باشد.

منظور از زراعت ، کشت وکار محصولات سالانه از زمین مزروعی، کشتگاه سر پوشیده ما بین درختان باغ با هدف بهره‌برداری اقتصادی است. کشت وکار سبزی وگل از نوع محصولات سالانه حتی در زیر پوشش مثل پلاستیک نیز زراعت محسوب می‌شود، ولی پرورش گیاهان در داخل گلدان، جعبه وامثال آن در این فعالیت منظور نمی گردد.

شامل گروه‌های غلات (گندم، برنج، جو، ذرت دانه ای) حبوبات (نخود، لوبیا، عدس و ...) محصولات صنعتی (پنبه، توتون و تنباکو، چغندرقند، ...) سبزیجات (سیب‌زمینی، پیاز، گوجه فرنگی،...) محصولات جالیزی (خربزه، هندوانه، خیارو ...) وگروه نباتات علوفه ای (یونجه، سایر نباتات علوفه ای) می‌باشد. منظور از باغبانی یا باغدار، کشت وکار محصولات دایمی در فضای باز یا کشتگاه سر پوشیده با هدف بهره‌برداری اقتصادی است.

احداث ونگهداری باغ میوه ، باغ گل محمدی و خزانه این گونه محصولات در زمین ونیز زیر پوشش مانندپلاستیک، فعالیت باغداری محسوب می‌شود ولی پرورش این نوع گیاهان در داخل گلدان و امثال آن در این فعالیت منظور نمی شود.

محصولات دایمی یا باغی شامل میوه های دانه دار، میوه های هسته دار، میوه های دانه ریز، میوه های خشک، میوه های سردسیری ، نیمه گرمسیری و گرمسیری است.

این زیر مجموعه فعالیت‌های مرتبط با پرورش دام وطیور، زنبور عسل و پرورش کرم ابریشم را در بر   می‌گیرد.

منظور از پرورش دام نگهداری انواع نشخوار کنندگان و پستانداران با هدف بهره‌برداری اقتصادی است. نگهداری انواع دام برای استفاده از تولیدات آن‌ها یا سواری و بارکشی، فعالیت پرورش دام محسوب می‌شود ولی نگهداری حیوانات به منظور سرگرمی وتفنن در این فعالیت منظور نمی شود. پرورش طیور نیز شامل نگهداری انواع ماهیان وسایر پرندگان با هدف بهره‌برداری اقتصادی است. مانند پرورش مرغ، اردک، غاز، بوقلمون، بلدرچین، تولید جوجه به وسیله ماشین جوجه کشی نیز جزواین فعالیت منظور می‌شود. و منظور از پرورش زنبور عسل با هدف تولید عسل ، ملکه یا هر نوع بهره‌برداری اقتصادی دیگراست، پرورش کرم ابریشم نیز شامل نگهداری کرم  ابریشم با هدف تولید پیله یا هر نوع بهره‌برداری اقتصادی دیگر است.

منظور از شیلات، فعالیت‌هایی است که برای تولید انواع حیوانات آبزی و محصولات دریایی با هدف بهره‌برداری اقتصادی انجام می‌شود. این فعالیت‌ها به طور کلی شامل صید در اقیانوس، آب‌های ساحلی یا داخلی ونیز پرورش ماهی، صدف ومیگو ونظایر آن است. جمع آوری محصولات دریایی از قبیل مروارید طبیعی، انواع اسفنج ها، مرجان ها و جلبکهانیز تحت این عنوان منظور می‌شود.

این زیر بخش امور  مربوط به جنگل ها (جنگلداری) و مراتع با چراگاه ها را در بر می‌گیرد. بدین ترتیب جنگلداری فعالیتی است که در آن نگهداری، پرورش وقطع درختان جنگلی به منظور تولید چوب یا هر نوع بهره‌برداری اقتصادی دیگر انجام می‌شود. ایجاد خزانه و نهالستان به این نوع درختان وجمع آوری محصولات یا از نوع بهره‌برداری اقتصادی دیگر نیز تحت این عنوان قرار می‌گیرد.   

مطالعات صورت گرفته درمعاونت امور اقتصادی نشان می‌دهد که براساس قانون مالیات‌های قبلی بخش کوچکی از کشاورزی قادر به پرداخت مالیات می‌باشد، معهذا بدلیل مشکلات متعددی که در اخذ مالیات در این بخش وجود دارد گرفتن مالیالت از این بخش توصیه نمی گردد.

1- زراعت، بر اساس قانون مالیات‌های قبلی، این بخش قادر بوده است که در سال 1376 در حدود 400 میلیارد تومان مالیات دهی داشته باشد که مسلما بر اساس قانون جدید این مبلغ شدیدا کاهش خواهد یافت، معهذا بدلایل ذیل اخذ مالیات از این زیر بخش توصیه نمی گردد.

ـــ اغلب شاغلان بخش زراعت را گروه‌های فقیر وکم درآمد جامعه تشکیل می‌دهند.

ـــ بدلیل نداشتن دفاتر حسابداری وهمچنین پراکندگی پدید کشاورزان، اخذ مالیات بسیار مشکل خواهد بود.

 ـــ بدلیل شمار زیاد کشاورزان زراعت کار، اخذ مالیات از آنان مستلزم صرف هزینه‌های بالایی خواهد بود.

ـــ بخشی از تولیدات توسط خود کشاورزان مصرف می‌شود که تفکیک آن از قسمت فروش رفته بسیار مشکل خواهد بود.

ـــ اخذ مالیات موجب ایجاد انگیزه برای کوچک شدن قطعات زمین‌های زراعی خواهد گردید که این امر منجربه عدم استفاده از تکنولوژی و ماشین آلات ونهایتا کاهش درآمد کشاورزی وعدم استفاده بهینه از منابع موجود در بخش زراعت خواهد شد.

2- میزان تولید وارزش افزوده شیلات نشان می‌دهد که این زیر بخش سهم اندکی از ارزش افزوده کشاورزی را دارا می‌باشد واغلب فعالیت‌ها در این زیر بخش با حمایت دولتی انجام می‌شود وسهم بخش خصوصی در این زمینه بسیار ناچیز است. لذا اخذ مالیات از این زیر بخش میزان اندک سرمایه گذاری خصوصی صورت گرفته را نیز کاهش خواهد داد. همچنین اخذ مالیات از صیادان محلی که از نظر درآمدی در سطح پایین قرار دارند نیز توصیه نمی گردد. در زمینه جنگلداری نیز ابتدا می‌باید تکلیف عوارض وبهره مالکانه دریافتی توسط سازمان جنگل ها و مراتع در هنگام صدور مجوز مشخحص گردد، چون این عوارض خود نوعی مالیات تلقی می‌گردد. یکی از راه حل ها می‌تواند افزایش بهره مالکانه و عوارض و واریز آن به خزانه کشور باشد.

3- دامپروری: این زیربخش را می‌توان به دوقسمت سنتی و صنعتی تقسیم نمود. قسمت سنتی آن که دارای ارزش افزوده کمی می‌باشد واغلب فعالان این قسمت را طبقات پایین درآمدی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک تشکیل می‌دهند. اخذ مالیات در این قسمت با گسترش عدالت اجتماعی در تناقض خواهد بود، چون افراد مذکور توانایی پرداخت مالیات را نخواهند داشت، ضمن اینکه انجام این کار به علت گستردگی این فعالیت عملا امکان پذیر نخواهد بود.

اما از قسمت صنعتی، بدلیل ارزش افزوده بالا وتمرکز آن می‌توان مالیات اخذ نمود گرچه ممکن است بعلت بازدهی بالای بخش خدمات در کشور دراثر اخذ مالیات ازاین قسمت انگیزه های سرمایه گذاری در این زیر بخش نیز کاهش یابد.

بطور کلی چنانچه هدف حمایت از تولید می‌باشد، با توجه به اینکه بخش کشاورزی نسبت به دیگر بخش ها از حمایت دولتی کمتری برخوردار می‌باشد، لذا اخذ مالیات از این بخش منطقی به نظرنمی رسد. بررسی فعالیت‌های بخش کشاورزی نشان می‌دهد که شرایط لازم برای اخذ مالیات در زمینه زیر بخش‌های آن در حال حاضر فراهم نشده است.