رای شماره‌های 1254و1255 دیوان عدالت اداری با موضوع: اعلام تعارض...

شماره 9903097 1400/05/17

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140009970905811254 و 140009970905811255 مورخ 1400/04/22 با موضوع: «اعلام تعارض صرف داشتن اختیار امضای اسناد تعهدآور برای اقامه دعوا کافی نیست و می‌بایست اختیار طرح دعوا و حق دفاع که در اختیار هیات مدیره است یا توسط هیات مدیره ایفا شود یا تفویض گردد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1400/04/22 شماره دادنامه: 1255 ـ 1254

شماره پرونده: 9903097ـ 9901438

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کنندگان تعارض: 1ـ معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری 2ـ شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر

موضوع: اعلام تعارض در آرا صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: در خصوص قابلیت استماع و پذیرش دعاوی مطرح شده از سوی مدیران شرکت‌های تجاری در فرضی که اختیار اقامه دعوی از سوی هیات مدیره به آنان تفویض نشده است، شعب دیوان آرا متعارض صادر کرده اند. برخی شعب اقامه دعوی از سوی مدیر عامل را مستلزم تفویض اختیار از سوی هیات مدیره دانسته و صرف داشتن اختیار امضا اسناد تعهدآور را کافی برای پذیرش دادخواست ندانسته و به لحاظ ذی سمت نبودن دادخواست دهنده، قرار رد شکایت صادر کرده اند، اما در مقابل برخی شعب دیگر، داشتن اختیار امضا اسناد تعهدآور را کافی برای تقدیم دادخواست از سوی صاحبان امضا مجاز دانسته و حکم به ورود شکایت و پذیرش دادخواست صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آرا به قرار زیر است:

الف: شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص تجدیدنظرخواهی شرکت بازرگانی ورد با نمایندگی آقای منوچهر مظاهری تقی زاده به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور در اعتراض به دادنامه شماره 9309970901400364ـ 1393/03/25 صادر شده از شعبه 14 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9609970905600591ـ 1396/04/04 به دلیل محرز نبودن سمت دادخواست دهنده به شرح زیر قرار رد دعوی صادر کرده است:

نظر به اینکه طبق بندب 13 ماده 40 اساسنامه شرکت بازرگانی ورد، تعیین وکیل، اقامه دعوی و تجدیدنظرخواهی از اختیارات هیات مدیره شرکت است که طبق ماده 31 آن 4 نفر عضو اصلی هستند و دلیلی بر تفویض اختیار طرح شکایت به آقای منوچهر مظاهری تقی زاده که دادخواست بدوی را تقدیم نموده ارایه نشده است و اقامه دعوی و طرح شکایت غیر از اوراق و اسناد بهادار و تعهدآور است که در آگهی تصمیمات شرکت قید شده است. بنابراین سمت دادخواست دهنده محرز نیست با استناد به ماده 69 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای تجدیدنظرخواسته نقض و قرار رد دعوی (شکایت) صادر و اعلام می‌گردد.

ب: شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای عبدالحسین قاسم زاده به نمایندگی از شرکت تولیدی زرخیزان به طرفیت اداره کل تعزیرات حکومتی استان زنجان در اعتراض به دادنامه شماره 9309970901302737ـ 1393/11/27 صادر شده از شعبه 13 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9609970905601488 ـ 1396/07/10 به دلیل عدم ارایه سند مثبت سمت تجدیدنظرخواه به شرح زیر قرار رد تجدیدنظرخواهی صادر کرده است:

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای عبدالحسین قاسم زاده از دادنامه شماره 2737ـ 1393/11/27 شعبه 13 بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب آن نسبت به شکایت شرکت تولیدی زرخیزان (که تجدیدنظرخواه از طرف آن شرکت در مرحله بدوی وکالت داشته است) جهت رسیدگی مجدد با نقض دادنامه صادره از هیات صنفی تجدیدنظر تعزیرات حکومتی استان زنجان به شماره 19ـ 1392/11/29 حکم به ورود شکایت صادر شده است. صرف نظر از صحت و سقم ماهوی موضوع تجدیدنظرخواهی در این مرحله از سوی شرکت مذکور نظر به اینکه تجدیدنظرخواه به وکالت از سوی شرکت یاد شده اقدام به تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی نموده و علیرغم اخطار رفع نقص و ابلاغ قانونی در تاریخ 1394/05/07 اخطاریه و انقضای مهلت مقرر نسبت به ارایه سند مثبت سمت خود برای تجدیدنظرخواهی از طرف شرکت در مرحله تجدیدنظرخواهی اقدام ننموده است به استناد ماده 71 و بند (الف) ماده 53 و ماده 17 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به علت عدم احراز سمت، قرار رد تجدیدنظرخواهی صادر و اعلام می‌شود.

ج: شعبه 5 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص تجدیدنظرخواهی سازمان امور مالیاتی کشور و اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان شرقی به طرفیت شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر در اعتراض به دادنامه شماره 9709970957801383ـ 1397/09/03 صادر شده از شعبه 15 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9709970956401789ـ 1397/11/16 به دلیل محرز نبودن سمت دادخواست دهندگان به نمایندگی از شرکت شیرین شکر به شرح زیر قرار رد دعوی صادر کرده است:

نظر به اینکه طبق بند 13 ماده 40 اساسنامه شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر تعیین وکیل، اقامه دعوی و تجدیدنظرخواهی از اختیارات هیات مدیره شرکت است که طبق ماده 31 آن 5 نفر عضو اصلی هستند و نظر به اینکه دو نفر از اعضای هیات مدیره آقایان بهروز شمسعلی زاده (مدیرعامل) و ابراهیم شمسعلی زاده هر دو نفر از اعضای هیات مدیره دادخواست تقدیمی بدوی دیوان عدالت اداری را ارایه نموده اند و دلیلی بر تفویض اختیار طرح شکایت به آنان ارایه نشده است و اقامه دعوی و طرح شکایت غیر از اوراق و اسناد بهادار و تعهدآور است که در آگهی تصمیمات شرکت قید شده است، بنابراین سمت دادخواست دهندگان مذکور محرز نیست و با استناد به ماده 69 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای تجدیدنظرخواسته نقض و قرار رد دعوی (شکایت) صادر و اعلام می‌گردد.

د: شعبه 5 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در خصوص تجدیدنظرخواهی سازمان امور مالیاتی کشور به طرفیت شرکت بستنی پاستوریزه شیرین شکر در اعتراض به دادنامه شماره 9809970957800256 ـ 1398/02/21 صادر شده از شعبه 15 بدوی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9809970956402190 ـ 1398/12/17 به شرح زیر قرار رد دعوی صادر کرده است:

نظر به اینکه تجدیدنظر خوانده سابقا به موجب دادخواست دیگری به آرای مذکور صادر شده از هیات یاد شده اعتراض نموده و نهایتا به موجب دادنامه شماره 1789ـ 1397/11/16 صادر شده از شعبه 5 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری با نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته شماره 1383ـ 1397/09/03 شعبه 15 بدوی دیوان قرار رد شکایت به خواسته اعتراض به آرای مذکور صادر گردیده است، بنابراین قطعا تا تاریخ تقدیم دادخواست قبلی آرای معترض عنه به شرکت ابلاغ گردیده و نظر به اینکه تاریخ تقدیم دادخواست منتهی به دادنامه تجدیدنظرخواسته 1397/12/05 می‌باشد بنابراین دادخواست جدید خارج از مهلت قانونی سه ماهه مقرر در تبصره 2 ماده 16 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تقدیم شده با استناد به ماده 65 و 71 و بند (ت) ماده 53 آن با نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته قرار رد شکایت تجدیدنظر خوانده به خواسته اعتراض به آرای شماره 77276 الی 77279ـ 1396/08/22 هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر صادر و اعلام می‌گردد.

هـ: شعبه 18 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه‌های شماره 9609970956702906 ـ 1396/12/05 و 9609970956702126 ـ 1396/11/02 ضمن نقض دادنامه‌های شماره 9509970901702075 ـ 1395/11/10 صادر شده از شعبه 17 بدوی دیوان عدالت اداری و 9509970901601976 ـ 1395/10/01 صادر شده از شعبه 16 بدوی دیوان عدالت اداری و شعبه 4 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9709970956102922ـ 1397/11/23 ضمن تایید دادنامه شماره 1205 ـ 1397/07/28 صادر شده از شعبه 15 بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به ترتیب به نمایندگی از شرکت‌های طراحی مهندسی و تامین قطعات ایران خودرو، پاک دام کویر و شیرین شکر، ضمن رسیدگی و ورود به ماهیت دعوا، حسب مورد، نفیا یا اثباتا رای صادر کرده اند.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1400/04/22 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف ـ تعارض در آرا محرز است.

ب ـ اولا: مطابق ماده 125 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب سال 1347: «مدیرعامل شرکت در حـدود اختیاراتی کـه توسـط هیات مدیره به او تفویض شده است، نماینده شرکت محسوب و از طرف شرکت حـق امضا دارد.» ثانیا: در بنـد 13 مـاده 40 اساسنامه شرکت‌های موضوع آرا متعارض اقامه دعوی و دفاع از هرگونه دعوی در شمار اختیارات هیات مدیره شرکت مذکور قرار گرفته است و به موجب ماده 44 اساسنامه یادشده، هیات مدیره می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات مشروحه در ماده 40 اساسنامه را با حق توکیل به مدیرعامل تفویض کند و برمبنای ماده 45 اساسنامه، هیات مدیره شرکت نحوه امضای اسناد و اوراق تعهدآور شرکت و چک ها و بروات و سفته ها و سایر اوراق تجارتی و غیره و نیز اشخاصی را که حق امضا دارند، تعیین خواهد کرد. بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه واگذاری حق امضا اسناد تعهدآور از اختیار طرح دعوی متمایز است و از همین رو نحوه اعمال آن‌ها در مواد متفاوتی از اساسنامه شرکت‌های پیش گفت مقرر شده و با توجه به اینکه اختیار اقامه دعوی از سوی هیات مدیره شرکت مذکور به مدیرعامل تفویض نشده و با فرض عدم تفویض اختیار از سوی هیات مدیره، طرح دعوی و تقدیم دادخواست خارج از حدود اختیاراتی است که مدیرعامل دارد، بنابراین آرای شماره 9609970905600591ـ 1396/04/04 (صادر شده از شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) و شماره 9709970956401789ـ 1397/11/16 (صادر شده از شعبه پنجم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) که با این استدلال که صرف داشتن اختیار امضای اسناد تعهدآور بدون تفویض اختیار برای پذیرش دادخواست مدیرعامل کافی نیست و سمت وی را به عنوان دادخواست دهنده احراز نمی کند؛ در قالب قرار رد دعوی (شکایت) و رد تجدیدنظرخواهی اصدار یافته اند، صحیح و منطبق با موازین قانونی هستند. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمد مصدق