اساسنامه صندوق تامین خسارت‌های بدنی

شماره 18028/ت54309هـ 1397/02/22

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت کشور ـ وزارت دادگستری

وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

سازمان برنامه و بودجه کشور ـ بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران

هیات وزیران در جلسه 1397/02/16 به پیشنهاد شماره 18584/62 مورخ 1396/02/17 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (28) قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه ـ مصوب 1395ـ ، اساسنامه صندوق تامین خسارت‌های بدنی را به شرح زیر تصویب کرد:

اساسنامه صندوق تامین خسارت‌های بدنی

ماده 1ـ صندوق تامین خسارت‌های بدنی که از این پس در این اساسنامه «صندوق» نامیده می‌شود، نهاد عمومی غیردولتی است که با دارا بودن شخصیت حقوقی مستقل براساس مفاد این اساسنامه، قوانین ناظر بر نهادهای عمومی غیردولتی و احکام مربوط در قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه که از این پس «قانون» نامیده می‌شود، اداره می‌گردد.

ماده 2ـ موضوع فعالیت و تعهدات صندوق، جبران خسارت‌های بدنی وارد به اشخاص ثالث می‌باشد که به یکی از علل فقدان یا انقضای بیمه نامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه، کسری پوشش بیمه نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه یا تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه گر موضوع ماده (22) قانون، یا به طور کلی خسارت‌های بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه گر مطابق مقررات قانون به استثنای موارد مصرح در ماده (17) قانون و سایر مصادیق مقرر در قوانین مربوط، قابل پرداخت نباشد.

تبصره ـ هرگونه افزایش یا کاهش مصادیق تعهدات و تکالیف صندوق منوط به تصویب قانون خواهد بود.

ماده 3ـ مدت فعالیت صندوق نامحدود می‌باشد.

ماده 4ـ مرکز اصلی صندوق، تهران است و در صورت لزوم با تصویب مجمع عمومی می‌تواند در مراکز استان‌ها شعبه ایجاد یا نمایندگی اعطا کند.

ماده 5 ـ ارکان صندوق عبارتند از:

الف ـ مجمع عمومی

ب ـ هیات نظارت

پ ـ مدیر صندوق

ت ـ حسابرس

ماده 6 ـ مجمع عمومی صندوق متشکل از اعضای زیر است:

الف ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی (رییس مجمع)

ب ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

پ ـ وزیر دادگستری

ت ـ وزیر صنعت، معدن و تجارت

ث ـ رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران

ج ـ دادستان کل کشور (بدون حق رای)

تبصره1ـ یکی از نمایندگان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به پیشنهاد کمیسیون مذکور و تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر و بدون حق رای در جلسات شرکت می‌کند.

تبصره2ـ مدیر صندوق بدون حق رای دبیر مجمع عمومی است.

تبصره3ـ مجمع عمومی صندوق حداقل یک بار در سال تشکیل می‌شود و مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده نیز به تقاضای هر یک از اعضا با دعوت رییس مجمع تشکیل می‌شود.

تبصره4ـ دعوت از اعضای مجمع عمومی توسط رییس مجمع و با ارسال دعوت نامه‌ای به عمل خواهد آمد که در آن دستور جلسه، روز، ساعت و محل تشکیل جلسه درج می‌شود. دعوت نامه باید حداقل ده روز قبل از زمان جلسه، ارسال شود.

تبصره5 ـ جلسات مجمع عمومی با حضور حداقل چهار نفر از اعضای صاحب رای رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با رای اکثریت آرای اعضای حاضر صاحب رای معتبر است. مصوبات و تصمیمات مجمع توسط رییس مجمع ابلاغ می‌شود.

ماده 7ـ وظایف و اختیارات مجمع عمومی به شرح زیر است:

الف ـ تعیین سیاست ها و خط مشی کلی صندوق.

ب ـ تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی در چارچوب قوانین و مقررات مربوط.

پ ـ رسیدگی و اظهارنظر در خصوص گزارش مدیر صندوق پس از تایید هیات نظارت راجع به عملکرد و صورت‌های مالی صندوق و نیز استماع گزارش حسابرس در مورد آن‌ها و تصویب ترازنامه و صورت‌های مالی صندوق.

ت ـ بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه صندوق و نیز تصویب متمم و اصلاحیه بودجه.

ث ـ تصویب تشکیلات کلان صندوق با رعایت قوانین مربوط.

ج ـ اتخاذ تصمیم در مورد ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استان‌ها در صورت لزوم.

چ ـ اتخاذ تصمیم در مورد مطالبات مشکوک‌الوصول و غیرقابل وصول صندوق.

ح ـ تصویب دستورالعمل نحوه رسیدگی و پرداخت خسارت.

خ ـ تصویب ارجاع دعاوی به داوری، استرداد دعاوی و صلح و ارجاع به دادرسی در خصوص پرونده‌های غیر مرتبط با وظایف ذاتی صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

دـ اتخاذ تصمیم در خصوص خرید و فروش اموال غیر منقول صندوق.

ذـ تصویب دستورالعمل نحوه وصول درآمدهای موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (24) قانون.

رـ نصب و عزل مدیر صندوق مطابق بند (ت) ماده (28) قانون.

زـ تعیین میزان حق حضور در جلسات اعضای هیات نظارت و حقوق و مزایای مدیر صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

ژـ تعیین حسابرس و میزان حق‌الزحمه وی.

س ـ اتخاذ تصمیم نسبت به اصلاح و تغییر اساسنامه صندوق بنا به پیشنهاد هیات نظارت و ارایه آن برای تصویب هیات وزیران.

ش ـ پیشنهاد آیین‌نامه نحوه بازیافت خسارت به وزیر امور اقتصادی و دارایی جهت تصویب و عنداللزوم پیشنهاد اصلاح آن.

ص ـ اتخاذ تصمیم درخصوص سایر آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌هایی که به موجب قانون و این اساسنامه در صلاحیت مجمع عمومی قرار دارد.

ماده 8 ـ هیات نظارت صندوق متشکل از اعضای زیر است که از بین افراد دارای حداقل مدرک کارشناسی و نیز حداقل (5) سال سابقه فعالیت در زمینه امور بیمه، مالی، حقوقی، اقتصادی و مدیریت از کارکنان شاغل در دستگاه ذی‌ربط و سازمان‌های تابعه، تعیین می‌شوند و انتخاب مجدد آن‌ها برای دوره‌های بعد و نیز تغییر آن‌ها در طول دوره چهار ساله توسط دستگاه ذی‌ربط بلامانع است:

الف ـ نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی

ب ـ نماینده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

پ ـ نماینده وزیر دادگستری

ت ـ نماینده بیمه مرکزی

ث ـ نماینده دادستان کل کشور (بدون حق رای)

ج ـ نماینده اتحادیه (سندیکای) بیمه گران ایران

تبصره1ـ اعضـای هیـات نظارت غیر از مدیر صنـدوق به صورت غیر موظف خواهند بود.

تبصره2ـ نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی در هیات نظارت، مدیر صندوق است که دبیر هیات نظارت نیز خواهد بود.

تبصره3ـ مدیرعامل ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند، بدون حق رای در جلسات هیات نظارت شرکت می‌کند.

تبصره4ـ دعوت از اعضای هیات نظارت توسط مدیر صندوق (دبیر هیات نظارت) و با ارسال دعوت نامه‌ای به عمل خواهد آمد که در آن دستور جلسه، روز، ساعت و محل تشکیل جلسه درج می‌شود.

تبصره5 ـ جلسات هیات نظارت حداقل هر ماه یکبار تشکیل می‌شود و با حضور چهار نفر از اعضای دارای حق رای رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با سه رای از حاضرین دارای حق رای معتبر است.

ماده 9ـ وظایف و اختیارات هیات نظارت به شرح زیر است:

الف ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات و تصمیمات مجمع عمومی.

ب ـ بررسی و تایید گزارش عملکرد سالانه، ترازنامه و سایر صورت‌های مالی صندوق برای ارایه به حسابرس جهت طرح در مجمع عمومی.

پ ـ بررسی و تایید بودجه سالانه، متمم و اصلاحیه آن و ارایه به مجمع عمومی.

ت ـ بررسی و تایید آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی مورد نیاز صندوق برای ارایه به مجمع عمومی جهت تصویب.

ث ـ بررسی و تایید تشکیلات تفصیلی صندوق با رعایت قوانین مربوط.

ج ـ ارایه گزارش عملکرد در مورد مبالغ بازیافتی موضوع بند (پ) ماده (24) قانون به مجمع عمومی هر سه ماه یکبار.

چ ـ بررسی و تایید پیشنهادهای مدیر صندوق راجع به خرید و فروش اموال غیرمنقول و ارایه گزارش به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم.

ح ـ تهیه آیین‌نامه نحوه و میزان بازیافت خسارات پرداخت شده و ارایه آن به مجمع عمومی.

خ ـ بررسی و تایید ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استان‌ها در صورت لزوم، جهت تصویب مجمع عمومی.

د ـ بررسی و تصویب ترکیب پرتفوی (سبد) سرمایه گذاری برای موجودی نقد مازاد صندوق (خرید اوراق بهادار بدون خطر و سپرده گذاری نزد بانک‌های دولتی) در مقاطع شش ماهه در قالب سقف‌های مجاز مصوب به تفکیک در بانک‌های دولتی و ابزارهای مورد استفاده.

ذ ـ پیشنهاد اصلاح و تغییرات اساسنامه به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم.

ر ـ بررسی و پیشنهاد سایر آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های مورد نیاز صندوق و ارایه به مجمع عمومی جهت تصویب.

ماده 10ـ مدیر صندوق به پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تصویب مجمع عمومی انتخاب و با حکم رییس مجمع عمومی برای مدت چهار سال منصوب می‌شود. انتخاب مجدد مدیر صندوق برای یک دوره بلامانع است.

ماده 11ـ مدیر صندوق بالاترین مقام اجرایی و اداری صندوق است و دارای اختیارات لازم برای اداره صندوق و انجام امور آن در چارچوب بودجه و برنامه مصوب و آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های مربوط و مصوبات مجمع عمومی و مصوبات هیات نظارت می‌باشد و دارای وظایف و اختیارات به شرح زیر است:

الف ـ اجرای مصوبات و تصمیمات مجمع عمومی و هیات نظارت و انجام امور اداری و اجرایی صندوق برابر قانون، این اساسنامه و بودجه مصوب.

ب ـ تهیه ترازنامه و صورت‌های مالی و گزارش عملکرد صندوق در هر سال مالی و ارایه آن به هیات نظارت و حسابرس.

پ ـ تهیه برنامه و بودجه صندوق برای هر سال مالی و نیز عنداللزوم تهیه اصلاحیه و متمم بودجه و ارایه آن به هیات نظارت.

ت ـ پیشنهاد ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استان‌ها و ارایه آن به هیات نظارت.

ث ـ به کارگیری کارکنان مورد نیاز صندوق، تعیین سمت و برنامه ریزی برای آموزش آن‌ها در صورت لزوم بر اساس آیین‌نامه استخدامی صندوق.

ج ـ نمایندگی صندوق در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی، مراجع قضایی و غیر قضایی و دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی با حق توکیل و سایر اختیارات مندرج در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی.

چ ـ پیشنهاد صلح دعاوی و ارجاع به داوری در خصوص پرونده‌های غیر مرتبط با وظایف ذاتی صندوق به هیات نظارت.

ح ـ ارایه گزارش و پیشنهادهای لازم در مورد مطالبات مشکوک‌الوصول و غیرقابل وصول به هیات نظارت.

خ ـ تهیه و پیشنهاد سایر آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های ذیربط جهت ارایه به هیات نظارت.

د ـ ارایه پیشنهاد در مورد خرید و فروش اموال غیرمنقول به هیات نظارت.

ذ ـ پیگیری وصول به موقع و صحیح درآمدهای صندوق.

ر ـ تصمیم گیری برای خرید اوراق بهادار بدون خطر در چارچوب پرتفوی (سبد) و مصوبات هیات نظارت.

ز ـ سپرده گذاری موجودی نقد مازاد صندوق نزد بانک‌های دولتی در چارچوب ترکیب پرتفوی (سبد) مصوب هیات نظارت.

ژ ـ افتتاح و بستن حساب‌های جاری صندوق نزد هر یک از بانک ها و موسسات مالی و اعتباری مجاز و دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با رعایت ضوابط و مقررات مربوط.

س ـ پیشنهاد تشکیلات تفصیلی صندوق به هیات نظارت جهت تایید با رعایت قوانین مربوط.

ش ـ نصب و عزل معاونین و مدیران صندوق در چارچوب آیین‌نامه استخدامی صندوق.

ص ـ تهیه و تدوین دستورالعمل ها و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی و سایر دستورالعمل ها و آیین‌نامه‌های مورد نیاز صندوق برای ارایه به هیات نظارت.

ض ـ انجام کلیه وظایف و اقدامات مربوط به دبیری مجمع عمومی و هیات نظارت.

ط ـ ارایه گزارش درمورد مبالغ بازیافتی موضوع بند (پ) ماده (24) قانون به هیات نظارت و مجمع عمومی هر سه ماه یکبار.

ظ ـ ارجاع پرونده‌های مورد اختلاف صندوق و شرکت‌های بیمه‌ای به هیات موضوع ماده (29) قانون.

تبصره1ـ اسناد و اوراق تعهدآور صندوق از قبیل چک ها، بروات، سفته ها، قراردادها و سایر اوراق تجاری به امضای مدیر صندوق و یک نفر از مدیران صندوق به انتخاب هیات نظارت با مهر صندوق معتبر خواهد بود.

تبصره2 ـ مدیر صندوق می‌تواند به تشخیص و مسیولیت خود قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به هر یک از معاونین، مدیران و کارکنان صندوق تفویض نماید. این واگذاری رافع مسیولیت مدیر صندوق نخواهد بود.

تبصره3ـ مدیر صندوق می‌تواند با تایید هیات نظارت صندوق، انجام بخشی از امور اجرایی و کارشناسی صندوق را که قابلیت واگذاری دارند از طریق انعقاد قرارداد به اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط واگذار نماید.

ماده 12ـ مجمع عمومی از میان سازمان حسابرسی، موسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی کشور را به عنوان حسابرس مستقل که دارای وظایف و اختیارات بازرس قانونی خواهد بود، برای مدت یک سال انتخاب می‌کند.

ماده 13ـ حسابرس می‌تواند از تمامی امور صندوق اطلاع حاصل کند، اما حق مداخله در امور صندوق را نداشته و اجرای وظایف وی نباید مانع جریان عادی کار صندوق شود.

ماده 14ـ حسابرس درباره صحت صورت‌های مالی که مدیر صندوق برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می‌کند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که هیات نظارت در اختیار مجمع عمومی گذاشته است، اظهارنظر نموده و گزارش جامعی به مجمع عمومی تسلیم می‌کند.

ماده 15ـ مدیر صندوق گزارش عملکرد سالانه و همچنین ترازنامه و سایر صورت‌های مالی صندوق را حداقل (30) روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه برای بررسی و اظهارنظر به حسابرس تسلیم خواهد کرد. گزارش حسابرس حداقل (10) روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه در اختیار اعضای مجمع عمومی قرار می‌گیرد.

تبصره ـ مجمع عمومی عادی موظف است حداکثر ظرف چهار ماه پس از پایان سال مالی گزارش مذکور را رسیدگی نماید.

ماده 16ـ سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال آغاز و در پایان اسفند ماه همان سال خاتمه می‌یابد.

ماده 17ـ صندوق موظف است حساب‌های منابع، مصارف، دارایی و بدهی خود را به تفکیک ثبت و نگهداری کرده و هر شش ماه یکبار گزارش عملکرد خود را برای اعضای مجمع عمومی و کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارسال کند.

ماده 18ـ مدیر صندوق و هیات نظارت موظفند برنامه و بودجه سال بعد صندوق را تا پایان آذر ماه هر سال به مجمع عمومی تقدیم کنند و مجمع عمومی موظف است تا نیمه اسفند ماه، آن را تصویب نماید.

ماده 19ـ منابع مالی صندوق به شرح زیر است:

الف ـ هشت درصد (8%) از حق بیمه اجباری موضوع قانون بر مبنای نرخ نامه مذکور در تبصره (3) ماده (18) قانون.

ب ـ مبلغی معادل حداکثر یک سال حق بیمه اجباری که از دارندگان وسیله نقلیه‌ای که از انجام بیمه موضوع قانون خودداری کنند وصول می‌شود، با رعایت دستورالعمل مربوط.

پ ـ مبالغ بازیافتی از مسببان حوادث، دارندگان وسایل نقلیه، بیمه گران و سایر اشخاصی که صندوق پس از جبران خسارت زیان دیدگان مطابق مقررات قانون حسب مورد دریافت می‌کند.

ت ـ درآمد حاصل از سرمایه گذاری وجوه صندوق با رعایت ماده (27) قانون.

ث ـ بیست درصد (20%) از جریمه‌های وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور.

ج ـ بیست درصد (20%) از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی.

چ ـ جریمه‌های موضوع بند (پ) ماده (4) و بند (ت) ماده (57) قانون.

ح ـ کمک‌های اعطایی از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی.

خ ـ بخشی از درآمدهای ناشی از فروش حامل‌های انرژی در صورت پیش بینی در قوانین بودجه سنواتی.

تبصره1ـ کلیه درآمدهای موضوع بندهای (ث) و (ج) این ماده به محض تحقق به حساب درآمدهای اختصاصی صندوق نزد خزانه داری کل کشور واریز و صددرصد (100%) آن به صندوق اختصاص می‌یابد.

تبصره2ـ درآمدهای صندوق مشمول مالیات به نرخ صفر بوده و از هر گونه عوارض معاف است. همچنین صندوق از پرداخت هزینه‌های دادرسی و اوراق و حق الاجرا معاف می‌باشد.

ماده 20ـ در اجرای تبصره (1) ماده (22) قانون، مدیر صندوق موظف است میزان مبالغ پرداختی و خسارت وارده به صندوق را ارزیابی و جهت وصول به دادگاه گزارش نماید.

ماده 21ـ شرکت‌های بیمه که مجاز به صدور بیمه نامه شخص ثالث می‌باشند، موظفند:

الف ـ در اجرای بند (الف) ماده (24) قانون، معادل هشت درصد (8%) از حق بیمه اجباری را بر مبنای نرخ نامه مذکور در تبصره (3) ماده (18) قانون حداکثر ظرف یک هفته پس از پایان هر ماه به حساب صندوق واریز نمایند.

ب ـ مبالغ موضوع بند (ب) ماده (24) قانون را مطابق دستورالعمل مصوب مجمع عمومی صندوق وصول نموده و به حساب صندوق واریز نمایند.

تبصره ـ در صورتی که هر یک از شرکت‌های بیمه نسبت به پرداخت به موقع وجوه موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (24) قانون اقدام ننمایند، بیمه مرکزی مکلف است به درخواست مدیر صندوق، موضوع را بررسی و مطابق با آیین‌نامه موضوع ماده (57) قانون اقدام نماید.

ماده 22ـ سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است:

الف ـ در اجرای بندهای (ث) و (ج) ماده (24) قانون، همه ساله در لوایح بودجه سنواتی، معادل بیست درصد (20%) از کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی را به منظور تامین بخشی از منابع صندوق، پیش بینی و منظور نماید تا مطابق ماده (24) قانون به صندوق پرداخت شود.

ب ـ نسبت به پیش بینی مبالغ موضوع بند (پ) ماده (24) قانون در لوایح بودجه سنواتی، جهت اختصاص صددرصد این مبالغ به صندوق اقدام نماید.

پ ـ نسبت به پیش بینی جریمه‌های وصولی موضوع بند (ت) ماده (57) قانون در لوایح بودجه سنواتی مطابق تبصره (3) ماده (57) قانون اقدام نماید.

ت ـ در صورت کسری منابع مالی صندوق، با درخواست مدیر صندوق و تایید و اعلام مجمع عمومی صندوق، کسری منابع صندوق را در بودجه سنواتی سال بعد منظور نماید.

ماده 23ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است ظرف پانزده روز پس از پایان هر ماه مبالغ موضوع بندهای (ث)، (ج) و (چ) ماده (19) اساسنامه را به صندوق پرداخت نماید.

ماده 24ـ مازاد منابع بر مصارف در پایان سال مالی پس از تصویب مجمع عمومی به حساب اندوخته سنواتی به منظور انجام تعهدات مقرر در قانون منتقل می‌شود.

ماده 25ـ صندوق مکلف است جهت پیش بینی ایفای تعهدات قانونی، ذخایر و اندوخته‌های لازم را محاسبه و اعمال نماید.

معاون اول رییس جمهور ـ اسحاق جهانگیری