آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) بند (ح) ماده (2) مکرر قانون...

4ـ صرافی: شرکتی که با مجوز بانک مرکزی تاسیس شده و دارای مجوز معتبر از بانک مرکزی است و موضوع فعالیت آن انجام عملیات صرافی می‌باشد.

5 ـ گمرک: گمرک جمهوری اسلامی ایران.

6 ـ سازمان مناطق: سازمان مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی.

7ـ صادرکننده: شخص حقیقی و حقوقی که وفق پروانه صادراتی گمرک بر اساس قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط نسبت به صادرات کالا اقدام می‌نماید.

8 ـ تعهد ارزی صادراتی: معادل حداکثر صددرصد (100%) ارزش ارزی پروانه‌های صادراتی کالاها (محصولات).

9ـ کارگروه: کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات.

10ـ سامانه‌های اجرایی: کلیه سامانه‌های مرتبط با برگشت ارز صادراتی از جمله نظام یکپارچه معاملات ارزی، سامانه نظارت ارز، ثبت مبادلات ارزی، تامین ارز و سامانه جامع تجارت و سایر سامانه‌های مرتبط که برای اهداف گوناگون ایجاد و برای ثبت، سازمان دهی و پردازش اطلاعات صادراتی صادرکنندگان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

11ـ مهلت برگشت ارز: مدت زمانی که صادرکننده می‌تواند نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به منظور رفع تعهد ارزی صادراتی و بهره مندی از مشوق ها و معافیت‌های مربوط، اقدام نماید.

12ـ تعهد ارزی صادراتی سررسید شده: میزان تعهدات ارزی صادراتی ایفا نشده در مهلت برگشت ارز.

13ـ روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور شامل موارد زیر:

الف ـ فروش ارز به صورت حواله در سامانه نیما به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی.

ب ـ واردات کالا در مقابل صادرات خود.

پ ـ واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران (غیر) جهت واردات کالا.

ت ـ تهاتر کالا به کالا.

ث ـ فروش ارز به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و یا صرافی.

ج ـ بازپرداخت تسهیلات ارزی اعطایی (اعم از اصل، سود و وجه التزام تاخیر تادیه دین) از محل منابع بانک ها، صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، تامین مالی خارجی (فاینانس)، بازتامین (ریفاینانس)، بانک توسعه اسلامی، بانک توسعه و تجارت اکو، بانک جهانی و سایر منابع تسهیلاتی به تشخیص بانک مرکزی و تامین ارز سهم‌الشرکه (آورده) متقاضی صرفا بابت واردات.

چ ـ تادیه بدهی (دیون) ارزی (اعم از اصل و فرع) مرتبط با اعتبارات/بروات اسنادی وارداتی و یا ضمانت‌نامه‌های ارزی صادره پرداخت شده توسط موسسه اعتباری مطابق ضوابط ارزی بانک مرکزی.

تبصره ـ در خصوص موارد مذکور در جزهای (الف)، (پ) و (ث) این بند، تایید بانک مرکزی ضروری است.

14ـ نسبت برگشت ارز: نسبت میزان برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی به یک یا ترکیبی از روش‌های تعیین شده، به مجموع ارزش تعهد صادراتی سررسید شده.

15ـ سامانه جامع تجارت: سامانه نرم افزاری جامع یکپارچه سازی و نظارت بر فرآیند تجارت موضوع ماده (3) آیین‌نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع تصویب‌نامه شماره 46443/ت51559هـ مورخ 1395/04/23.

16ـ خدمات بانکی: تمامی خدمات قابل ارایه توسط بانک ها و موسسات اعتباری به مشتریان.

ماده 2ـ اعضای کارگروه به شرح زیر می‌باشند:

1ـ معاون ارزی رییس کل بانک مرکزی (رییس).

2ـ رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران.

3ـ معاون وزیر نفت.

4ـ معاون وزیر اطلاعات.

5 ـ معاون وزیر جهاد کشاورزی.

6 ـ معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی.

7ـ معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت.

8 ـ معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (رییس سازمان غذا و دارو)

9ـ رییس کل گمرک.

10ـ نماینده بخش خصوصی مربوط با حق رای و با دعوت رییس کارگروه.

تبصره1ـ حضور نمایندگان سایر دستگاه‌های اجرایی در کارگروه با پیشنهاد اعضا و تایید رییس کارگروه و بدون حق رای بلامانع است.

تبصره2ـ جلسات کارگروه با حضور حداقل دو سوم اعضا و حضور رییس رسمیت یافته و تصمیمات کارگروه با رای حداقل شش عضو معتبر خواهد بود.

تبصره3ـ دبیرخانه کارگروه که در بانک مرکزی مستقر است، مسیولیت انجام امور برگزاری جلسات، تهیه دستور و صورتجلسات و مکاتبات با دیگر نهادها و اشخاص را بر عهده دارد.

ماده 3ـ وظایف و اختیارات کارگروه به شرح زیر می‌باشد:

1ـ تعیین موارد و مصادیق معافیت از ایفای تعهدات ارزی صادراتی در چهارچوب قانون و این آیین‌نامه.

2ـ ارسال فهرست صادرکنندگان به شورای عالی امنیت ملی موضوع تبصره (8) ماده (2) مکرر قانون به منظور بهره مندی از معافیت/ استثنا.

3ـ تمدید مهلت برگشت ارز حاصل از صادرات در چهارچوب قانون و این آیین‌نامه.

4ـ معرفی متخلف به قوه قضاییه در اجرای الزامات قانون.

5 ـ تعیین استثنایات مهلت برگشت ارز حاصل از صادرات با توجه به نوع کالای صادراتی، نوع صادرکننده، سابقه صادرکننده، کشور طرف معامله و کشور مقصد به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی در چهارچوب قانون و مقررات.

6 ـ تعیین میزان تعهد ارزی صادرکنندگان در چهارچوب قانون و این آیین‌نامه.

7ـ تعیین سقف تعهدات ارزی صادراتی معاف از برگشت ارز با رعایت سقف مصرح در قانون.

8 ـ تعیین حد آستانه برخورداری از مشوق ها و معافیت‌های موضوع این آیین‌نامه در چهارچوب قوانین و مقررات.

9ـ تقدیر از صادرکنندگان خوش حساب و ارایه مشوق‌های لازم برای آن‌ها در چهارچوب قوانین و مقررات.

تبصره1ـ تعیین سیاست‌های تجاری کماکان بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

تبصره2ـ مصوبات کارگروه جهت اجرا به دستگاه ها، سازمان ها، اشخاص و اعضای کارگروه توسط دبیرخانه ابلاغ می‌شود.

ماده 4ـ فرایند بررسی تعهدات ارزی سررسید شده صادرکنندگان در کارگروه به ترتیب زیر می‌باشد:

1ـ ارایه فهرست به روزشده صادرکنندگان با تعهدات ارزی سررسیده شده به کارگروه توسط بانک مرکزی.

2ـ تایید/ رد فهرست صادرکننده / صادرکنندگان با تعهدات ارزی صادراتی سررسید شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، با ارایه مستندات، مکاتبات و درخواست‌های مربوط به صادرکننده/ صادرکنندگان به کارگروه تا حداکثر هفت روز کاری پس از طرح موضوع و تصمیم گیری کارگروه.

3ـ تصمیم گیری در خصوص اعمال ابزارهای تنبیهی حداکثر پانزده روز کاری پس از ارایه فهرست صادرکنندگان با تعهدات سررسیده شده، توسط کارگروه در چهارچوب قوانین و مقررات.

4ـ ارایه اطلاعات مکانی اسکان و ارتباطی صادرکنندگان به دبیرخانه کارگروه ظرف سه روز کاری در صورت تصمیم کارگروه به ارجاع صادرکنندگان با تعهدات سررسید شده به قوه قضاییه، توسط کارگروه.

تبصره1ـ در صورت وجود نقص در اطلاعات صادرکننده، کارگروه مراتب را جهت اصلاح، به صادرکننده اعلام و با احراز عدم همکاری صادرکننده، کلیه مجوزهای صادرکننده را با رعایت قوانین و مقررات معلق می‌نماید.

تبصره2ـ گمرک موظف به ایجاد/ تکمیل ارتباط برخط سامانه گمرک با سامانه‌های اجرایی است.

ماده 5 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف به فراهم کردن امکان مشاهده وضعیت تعهدات ارزی صادراتی، پیگیری و ثبت درخواست، اعتراض، اطلاع رسانی به روز ضوابط و مقررات برای صادرکنندگان در سامانه جامع تجارت تا پایان سال 1401 می‌باشد.

ماده 6 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف به ارایه میز خدمت جهت پاسخگویی به مشکلات صادرکنندگان در خصوص برگشت ارز، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه می‌باشد.

ماده 7ـ صادرکننده مکلف است حداکثر ظرف چهار ماه از تاریخ صدور پروانه گمرکی نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به روش‌های اعلامی در بند (13) ماده (1) این آیین‌نامه اقدام کند. افزایش/کاهش مهلت مزبور متناسب با نوع، مقصد کالا، رتبه و اعتبار صادرکننده و نیز زمان دریافت ارز بر اساس الگوی فروش صادرکننده به خریدار خارجی، رتبه اعتباری صادرکننده و غیره بر اساس جدول تنظیمی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و تایید کارگروه می‌باشد. تمدید مهلت موارد خاص حداکثر به مدت سه ماه به شرطی که کل مهلت برگشت ارز از مهلت مقرر در قانون تجاوز ننماید، به تشخیص کارگروه امکان پذیر می‌باشد.

ماده 8 ـ صادرکننده کالا مکلف است صددرصد (100%) مبلغ ارزی مندرج در پروانه گمرکی یا معادل ارزی آن به سایر ارزها را به شرح زیر به چرخه اقتصادی کشور برگرداند:

1ـ کلیه صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، پالایشی، فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی مکلفند صددرصد (100%) تعهدات ارزی صادراتی خود را از طریق فروش ارز به صورت حواله در سامانه نیما رفع نمایند.

تبصره1ـ تامین ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه و کالا و خدمات ضروری سالانه (حسب مورد با ثبت سفارش/ ثبت آماری) مورد نیاز شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی و نگهدار (هلدینگ) مرتبط، شرکت‌های فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی و بدهی‌های ارزی مورد تایید وزارت نفت/صنعت، معدن و تجارت (حسب مورد) از سرجمع صادرات خود و یا دیگر شرکت‌های گروه به تایید کارگروه از طریق واردات در مقابل صادرات و یا تهاتر از محل ارز حاصل از صادرات به عنوان برگشت ارز حاصل از صادرات محسوب می‌شود.

تبصره2ـ بازگشت ارز به صورت اسکناس برای این دسته از صادرکنندگان منوط به تایید بانک مرکزی و رعایت مفاد ماده (9) این آیین‌نامه می‌باشد.

تبصره3ـ دستگاه‌های ذی‌ربط مکلفند فهرست صادرکنندگان عمده محصولات پتروشیمی، پالایشی، فولادی و فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی را احصا نموده و اقدامات لازم به منظور بهره‌برداری توسط دستگاه ها و سازمان‌های مربوط انجام دهند.

2ـ سایر صادرکنندگان به غیر از صادرکنندگان مندرج در بند (1) این ماده، موظفند نود درصد (90%) تعهدات ارزی صادراتی خود را به یک یا ترکیبی از روش‌های برگشت ارز، رفع نمایند. اصلاح (افزایش یا کاهش) درصد فوق حداکثر در دامنه نوسان ده واحد درصد، برای برخی از کالاها به صورت استثنایی توسط کارگروه امکان پذیر است.

ماده 9ـ فروش ارز صادرکننده به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و صرافی معتبر پس از تاریخ اظهار ارزی گمرکی ورود ارز در مبادی ورودی و ارسال اطلاعات مزبور از طریق سامانه ذی‌ربط به شعبه/باجه بانک ملی ایران مستقر در گمرک با رعایت مهلت برگشت ارز امکان پذیر است. شعبه/باجه بانک ملی ایران مستقر در گمرک، موظف است اسکناس مزبور را دریافت، واپایش(کنترل) و شمارش و نتیجه را به صورت سامانه‌ای(سیستمی) به گمرک اعلام نماید.

تبصره1ـ در صورت عدم استقرار شعبه یا باجه بانک ملی ایران در گمرک، صادرکننده باید به نزدیک‌ترین شعبه یا باجه بانک ملی ایران به گمرک مزبور مراجعه و نسبت به اظهار اسکناس خود اقدام کند.

تبصره2ـ بانک مرکزی مکلف است فهرست شعب و باجه‌های بانک ملی ایران مجاز به دریافت اسکناس را در پایگاه اطلاع رسانی خود درج نماید.

تبصره3ـ بانک مرکزی و گمرک با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط (حسب مورد) مکلفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای انتقال اطلاعات مربوط به ورود ارز به صورت اسکناس به کشور و فروش آن به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و صرافی معتبر برای رفع سامانه‌ای (سیستمی) تعهد صادراتی صادرکننده از طریق اتصال سامانه‌های مربوط به سامانه جامع تجارت اقدام نمایند.

تبصره4ـ بانک ملی ایران مکلف است با همکاری گمرک ترتیبی اتخاذ نماید تا نسبت به افزایش شعب و یا باجه در مبادی ورودی گمرکی فاقد شعب و یا باجه اقدامات لازم را معمول دارد.

ماده 10ـ صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی تا زمانی که در قانون بودجه مورد حکم قرار می‌گیرند، مشمول قوانین و مقررات مربوط به خود می‌باشند. صادرکنندگان دارای ارز مازاد بر پروانه صادراتی موظفند نسبت به برگشت ارز به روش‌های تعیین شده در بند (13) ماده (1) این آیین‌نامه اقدام نمایند.

ماده 11ـ به منظور ضمانت اجرای برگشت ارز حاصل از صادرات و کاهش خطر (ریسک) ناشی از فروش ارز پروانه‌های صادراتی بدون پشتوانه ارزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است دستورالعمل تعیین سقف صادراتی صادرکنندگان براساس شاخص‌های سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه بندی موضوع بند (ت) ماده (6) قانون را ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه تدوین و ضمن اطلاع رسانی به صادرکنندگان، مراتب را به دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط ابلاغ نماید.

ماده 12ـ صادرکنندگان دارای تعهد ارزی صادراتی سررسید شده که توسط کارگروه متخلف شناخته شده اند، علاوه بر الزام به ایفای تعهد موضوع تخلف، به جریمه نقدی معادل یک پنجم موضوع تخلف و دو یا چند مورد از محرومیت‌های موضوع ماده (69) قانون محکوم می‌شود. در صورت عدم ایفای تعهد ظرف سه ماه از زمان ابلاغ حکم قطعی، معادل ارزش تعهد بر اساس بالاترین نرخ اعلامی بانک مرکزی در زمان صدور حکم، به جریمه نقدی مرتکب افزوده می‌شود. تخلف موضوع تبصره (6) بند (ح) ماده (2) مکرر قانون صرفا در مواردی که ارزش موضوع تخلف بیشتر از سه میلیون (000ر000ر3) یورو یا معادل آن به سایر ارزها باشد، می‌تواند با تحقق شرایط مربوط، مشمول عناوین سازمان یافته و حرفه‌ای موضوع قانون قرار گیرد. در صورتی که عدم رفع تعهد با تشخیص مرجع رسیدگی به علت قوه قاهره (حادثه خارجی غیرقابل پیش بینی و غیرقابل دفع) باشد، این محکومیت اعمال نمی شود.

ماده 13ـ در اجرای تبصره (6) بند (ح) ماه (2) مکرر قانون، به استثنای مالیات بر ارزش افزوده، برخورداری از کلیه معافیت‌های مالیاتی و هرگونه جایزه و مشوق‌های صادراتی برای درآمدهای حاصل از صادرات (از سرزمین اصلی و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی)، متناسب با میزان ایفای تعهد ارزی صادراتی می‌باشد.

ماده 14ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند با همکاری وزارتخانه‌های نفت و جهادکشاورزی، بانک مرکزی، گمرک، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اتاق تعاون ایران، اتاق اصناف ایران، اتاق اصناف کشاورزی و منابع طبیعی ایران و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نسبت به معرفی و تقدیر از صادرکنندگانی که در موعد مقرر نسبت به ایفای کامل تعهدات ارزی خود عمل کرده اند، اقدام نماید.

ماده 15ـ موارد مشمول معافیت از ایفای تعهدات صادراتی به شرح زیر می‌باشد:

1ـ صادرات کالا به مقصد عتبات عالیات جهت مصرف و نوسازی و تعمیرات اماکن متبرکه با اخذ تاییدیه از ستاد عتبات عالیات و کارگروه.

2ـ انتقال کالا از سرزمین اصلی به مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به منظور مصرف در آن مناطق، با تایید سازمان مناطق.

3ـ صادرات خون آب (پلاسمای) انسانی به منظور واردات مشتقات مربوط برای مصارف داخلی با تایید وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی (سازمان غذا و دارو).

4ـ ماشین آلات و تجهیزاتی که به منظور استفاده در طرح (پروژه )های صادرات خدمات فنی و مهندسی به صورت قرارداد مهندسی، تامین تجهیزات، اجرا (ای پی سی اف) با انواع قراردادهای ساخت، بهره‌برداری، انتقال (بی اتی) صورت می‌پذیرد تا زمان اتمام طرح (پروژه) و با تایید کارگروه موضوع ماده (19) آیین‌نامه اجرایی حمایت از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی موضوع تصویب‌نامه شماره 27057/40527 مورخ 1389/02/08 و اصلاحات بعدی آن.

5 ـ هزینه‌های مرتبط با اتلاف، بازاریابی و فروش و سرمایه گذاری در سایر کشورها با تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان توسعه تجارت ایران).

ماده 16ـ عرضه و فروش وجوه ارزی حاصل از پیش دریافت صادرات در سامانه‌های اجرایی، با ارایه اسناد مثبته و قراردادهای منعقد شده به کارگروه امکان پذیر است. با توجه به خطر (ریسک) مترتبه، پرداخت ریال به این دسته از صادرکنندگان پس از کارسازی حواله ارزی موضوع معامله، صورت خواهد گرفت.

ماده 17ـ صادرات کالا از مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به خارج از کشور مشمول ایفای تعهد ارزی صادراتی بر اساس این آیین‌نامه می‌باشد و گمرک با همکاری سازمان مناطق موظف است نسبت به صدور پروانه صادراتی اقدام نماید.

ماده 18ـ در صورتی که در موضوع واگذاری پروانه صادراتی به وارد کننده به هر دلیل عمل انتقال ارز مورد معامله از صادرکننده به واردکننده صورت نگیرد و مراتب مورد تایید صادرکننده باشد و یا با اعلام بانک عامل مبنی بر اشتباه در ثبت مبلغ ارزی موضوع واگذاری، صادرکننده موظف است به منظور رفع تعهدات ارزی وارداتی مورد اختلاف نسبت به تامین و فروش ارز از طریق بانک عامل واردکننده به بانک مرکزی اقدام نماید. در صورت استنکاف صادرکننده از ارایه ارز، با تشخیص و اعلام کارگروه محدودیت‌های قانونی عدم رفع تعهد ارزی صادراتی برای صادرکننده در حوزه سازمان توسعه تجارت ایران، گمرک و بانک مرکزی اعمال خواهد شد.

ماده 19ـ مطالبات سرمایه گذار خارجی در قالب انتقال اصل سرمایه، سود سرمایه گذار خارجی و پرداخت‌های مربوط به اقساط تسهیلات مالی سرمایه گذاران خارجی به استناد مواد (13)، (14) و (15) قانون حمایت و تشویق سرمایه گذار خارجی ـ مصوب 1380ـ مندرج در مجوز انتقال مورد تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی (بدون در نظر گرفتن سال مالی صادرات) به عنوان برگشت ارز و ایفای تعهدات صادراتی شرکت‌های اعلامی محسوب می شود. مابقی ارز حاصل از صادرات شرکت سرمایه پذیر باید بر اساس روش‌های مندرج در ماده (8) این آیین‌نامه به چرخه اقتصادی کشور برگردد.

تبصره ـ مبنای معادل سازی وجوه مذکور، نرخ فروش حواله یورو مندرج در سامانه مربوط در تاریخ صدور مجوز انتقال صادره توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی می باشد.

ماده 20ـ واردات پیله وران، مرزنشینان و تعاونی‌های مرزنشینان در قالب گواهی ثبت آماری با منشا ارز از محل صادرات وفق مصوبات مربوط، به عنوان رفع تعهد ارزی آن‌ها مورد پذیرش است و مازاد صادرات انجام شده نسبت به واردات آن‌ها، در سقف سهمیه تعیین شده (مطابق فهرست اعلامی وزارت صنعت، معدن و تجارت) باید به یک یا ترکیبی از روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، بازگردانده شود.

ماده 21ـ تا زمان لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، رفع تعهدات ارزی صادراتی صادرکنندگان از سال 1397، براساس مفاد بسته سیاستی برگشت ارز حاصل از صادرات سال‌های 1397 لغایت 1400 و اصلاحات بعدی آن، صورت می‌پذیرد. کارگروه مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به تعیین تکلیف رفع تعهد ارز صادراتی سررسید شده صادرکنندگان در فاصله سال‌های 1397 تا 1400 اقدام نماید.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر