شماره دادنامه: 132
تاریخ: 1377/06/21
کلاسه پرونده: 77/17
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: شرکت پاتله
موضوع شکایت و خواسته : ابطال بخشنامه 30/4/10242/43228-1376/10/08معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارایی
مقدمه: شاکی طی شکایت نامه تقدیمی اعلام داشته است، با توجه به مقررات ماده 132 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1371/02/07 که واحدهای تولیدی و معدنی را که دارای پروانه بهره‌برداری می‌باشند، حسب اولویت‌های 1 و 2 و 3 مشمول معافیت میداند و نظر به تبصره 6 ماده 105 که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکت‌های تابعه آن را مشمول معافیت‌های مقرر در مواد 132و 138 میداند. همچنین با توجه به مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی در ارتباط با استفسار بعمل آمده موضوع تاریخ شروع بهره‌برداری ذکر شده در ماده 132 و تصویب ماده واحدهای که در آن تاریخ شروع بهره‌برداری مندرج در پروانه بهره‌برداری را مشروط به این که تاریخ آن قبل از تاریخ صدور پروانه نباشد، ملاک عمل قرار داده و در صورتی که تاریخ شروع بهره‌برداری قبل از تاریخ صدور پروانه بهره‌برداری ذکر شده باشد، تاریخ صدور بهره‌برداری را معتبر شمرده است، این شرکت طی نامه مورخ 1376/10/22 درخواست اعمال معافیت‌های مقرر در ماده 132 را نموده که اداره دارایی اصفهان طی نامه مورخ 1376/11/11 به استناد به بخشنامه شماره 30/4/10242/43228 مورخ 1376/10/08 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام نمود که شرکت پاتله مشمول معافیت‌های مقرر در ماده 132 باشد. با توجه به اینکه بخشنامه مذکور مغایر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی بوده و قبلا نیز چنین بخشنامه‌هایی بصورت دیگر ( بخشنامه 30/5/4558/50158-1373/09/23 {شماره و تاریخ صحیح بخشنامه: 30/5/3558/50158-1373/09/22} و 30/4/8595/33964-1374/08/01{شماره و تاریخ صحیح بخشنامه: 30/4/8595/33964-1374/08/01}) معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارایی از طرف هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی رای شماره 81-76 مورخ 1375/05/20 باطل اعلام گردیده اند، خواهشمند است نسبت به بخشنامه مورد شکایت نیز اظهارنظر فرمایید.
مدیرکل حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5074-91 مورخ 1377/05/06 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 30/4-2025 مورخ 1377/04/22 رییس شورای عالی مالیاتی نموده است . در نامه مزبور آمده است ، علاوه بر اینکه استفساریه مورد اشاره مربوط به ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366/12/03 بوده و ارتباطی به ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتی مستقیم مصوب 1371/02/07 ندارد، اصولا این استفساریه مورد ایراد شورای نگهبان واقع شده و به تصویب نهایی نرسیده و تا کنون نیز از طریق مراجع ذی‌صلاح به وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ نگردیده است. ضمنا با رای شماره 81-76 مورخ 1375/05/20 هیات عمومی دیوان عدالت اداری دو بخشنامه قبلی معاون درآمدهای مالیاتی راجع به مقررات اصلاحی 132 قانون مالیات‌های مستقیم ابطال گردیده بود و از آنجا که بموجب تبصره یک ذیل ماده 132 اصلاحی مقرر گرددیه{گردیده} که فهرست اولویت‌های موضوع ماده 132 اصلاحی فوق‌الذکر در آغاز هر دوره برنامه توسعه اقتصادی به تصویب هیات وزیران برسد و برنامه توسعه اول از 1368/01/01 آغاز شده است لذا با توجه به فقدان ضابطه اجرایی جهت اعمال معافیت مالیاتی در سال‌های قبل از برنامه توسعه اول، بخشنامه موردنظر شرکت پاتله جهت اعمال رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری تهیه گردید. از طرفی با عنایت به متن ماده 132 اصلاحی که عبارت «از تاریخ شروع بهره‌برداری» را بدون هیچ گونه قید اضافی بکار برده ، بنابراین مقید نمودن آن به عبارت «مندرج در پروانه بهره‌برداری» صحیح نبوده و همان شروع بهره‌برداری واقعی ملاک تشخیص شروع معافیت مالیاتی قرار گرفته است . بنابه مراتب واحدهای تولیدی که تاریخ شروع بهره‌برداری آن‌ها قبل از 1368/01/01 باشد مشمول مقررات ماده 132 اصلاحی نبوده و حسب مورد تابع مقررات زمان خود خواهد بود.
هیات عمومی دیوان عدالت در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آرا به شرح آتی مبادرت بصدور رای می‌نماید .
«رای هیات عمومی»
طبق ماده 132 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1371/02/07«درآمد واحدهای تولیدی و معدنی که از تاریخ تصویب این اصلاحیه از طرف وزارتخانه‌های صنایع یا صنایع سنگین یا معادن و فلزات و یا جهاد سازندگی حسب مورد برای آن‌ها کارت شناسایی یا پروانه بهره‌برداری صادر می‌شود از تاریخ بهره‌برداری حسب اولویت‌های 1، 2، 3 به ترتیب به مدت 8، 6 و 4 سال از مالیات معاف می‌باشند...»، نظر به اینکه مقنن استفاده از معافیت مقرر در ماده مذکور را به طور کلی از تاریخ بهره‌برداری واحدهای تولیدی و معدنی قرار داده است مفاد بخشنامه شماره 30/4/10242/43228 مورخ 1376/10/08 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارایی که اعمال حکم مقرر در ماده فوق‌الذکر را مقید و مشروط به شروع تاریخ بهره‌برداری از 1368/01/01 کرده و با قید مذکور دایره شمول حکم قانونگذار را محدود نموده است مغایر قانون تشخیص داده می‌شود و بدین جهت بخشنامه مزبور به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌شود.
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری