شماره دادنامه: 140231390002654594
تاریخ دادنامه: 1402/10/12
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمد علی اوحی
طرف شکایت: نهاد ریاست جمهوری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از ماده 13 آیین‌نامه اجرایی بند «ق» تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور به شماره 90328/ت 59942هـ مورخ 1402/05/29 هیات وزیران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال آیین‌نامه اجرایی بند «ق» تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور به شماره 90328/ت 59942هـ مورخ 1402/05/29 هیات وزیران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
"در فراز پانی بند (ق) تبصره 6 ماده واحده قانون بونجه سال 1401 کل کشور، مقرر شده است که آیین‌نامه اجرایی مربوطه، حداکثر تا پایان خرداد ماه سال 1401 به تصویب هیات وزیران برسد. بنابر اختیار وزیران برای تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون موصوف در پایان خرداد ماه 1401 منقضی شده است و هیات وزیران در مورخ 1401/04/01 اختیار قانونی برای تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون موصوف را نداشته است. مضافا اینکه تاریخ تصویب آیین‌نامه اجرایی مورد شکایت با فراز پایانی بند(ق) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور( که مقرر نموده حداکثر تا پایان خرداد ماه سال 1401 مغایرت دارد. بنابراین ابطال آیین‌نامه مورد شکایت را هم از جهت خارج بودن از حدود اختیارات مرجع تصویب کننده و هم از جهت مغایرت با قانون خواستارم."
من مقرره مورد شکایت به شرح زیر است.
آیین‌نامه اجرایی بند «ق» تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور شماره 90328/ت 59942هـ مورخ 1402/05/29 وزارت امور اقتصادی و دارایی وزارت راه و شهرسازی
وزارت صنعت، معدن و تجارت وزارت کشور - وزارت دادگستری هیات وزیران در جلسه 1401/04/01 به پیشنهاد شماره 37588/2 مورخ 1401/02/31 وزارت امور اقتصادی و دارایی سازمان امور مالیاتی کشور و به استناد بند (ق) تبصره (4) ماده واحده قانون بونجه سال 1401 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بند مذکور را به شرح زیر تصویب کرد، آیین‌نامه اجرایی بند «ق» تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور:
"ماده 13 چنانچه اشخاص همواره نسبت به ارزش دارایی مشمول مالیات متعلقه یا اقدامات اجرایی موضوع ماده (10) این آیین‌نامه اعتراض داشته باشند اعتراص غیر قابل طرح و رسیدگی در هیات موضوع صدر ماده (216) قانون خواهد بود. معاون اول رییس جمهور"
علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به نهاد ریاست جمهوری تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از طرف آن مرجع واصل نشده است، پرونده در اجرایی ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری به هیات تخصصی مالیاتی و بانکی دیوان عدالت اداری ارجاع شد و این هیات به موجب دادنامه شماره 140231390002324183 مورخ 1402/09/07، مواد 1 الی 12 و تبصره‌های مرتبط با این مواد و نیز متن قبل ماده 13 آیین‌نامه اجرایی نامه اجرایی بند «ق» تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس و قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت، رسیدگی به موضوع ابطال قسمتی از ماده 13 این نامه مذکور که مربوط به قابلیت طرح موضوع اعتراض ارزش دارایی‌های مشمول و یا میزان مالیات متعلقه در هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم است در دستور کار جلسه هیات عمومی قرار گرفت.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/10/12 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و هیاتهای تخصصی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
در ماده 13 آیین‌نامه اجرای بند (ق) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور که در خصوص تبیین فرایندهای اجرای قانون مزبور تصویب شده در رابطه با چگونگی تشخیص و مطالبه مالیات از دارندگان منازل گران قیمت مقرر شده است که چنانچه اشخاص مشمول نسبت به ارزش دارایی مشمول مالیات متعلقه با اقدامات اجرای موضوع ماده (11) این آیین‌نامه اعتراض داشته باشند، اعتراض آن‌ها قابل طرح و رسیدگی در هیات موضوع صدر ماده (216) قانون خواهد بود که این قسمت از این ماده که مربوط به قابلیت طرح موضوع اعتراض به ارزش دارایی‌های مشمول و یا میزان مالیات منطقه در هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم است، با توجه به اینکه قوانین حاکم بر رسیدگی در هیاتهای بدوی و تجدید نظر (موضوع مواد211 و 247 قانون مالیات‌های مستقیم) تصویب شده و با مفاد دادنامه شماره 1273 مورخ 1401/07/19 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت دارد، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود. این رای بر اساس ماده 93 دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب 1402/02/17 در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک است.
مهدی دربین
هیات عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری