دستورالعمل مربوط به متعهدین خدمت در وزارت آموزش و پرورش...

معاونت/ سازمان/ مرکز/ اداره کل

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

شورای عالی آموزش و پرورش

دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

دانشگاه فرهنگیان

اداره کل آموزش و پرورش استان...

با سلام و احترام

با عنایت به حکم مقرر در تبصره (8) قانون الحاق دو تبصره به ماده (17) قانون تعیین تکلیف معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب 1391/07/19 مبنی بر تنفیذ قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 1396/03/08، از آنجا که قبلا در خصوص قانون متعهدین، بخشنامه‌های متعددی تنظیم و ارسال شده که تا کنون مستند اقدامات ادارات و واحدهای مربوط بوده است، با توجه به سکوت و عدم تعیین تکلیف برخی موضوعات در بخشنامه‌های مذکور و تغییرات به وجود آمده در برخی از قوانین و مقررات و همچنین ایجاد پست «کارشناس ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی و متعهدین خدمت» و به منظور ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در اقدامات بعدی، این دستورالعمل که در راستای اجرای قانون متعهدین خدمت، آیین‌نامه مربوط و سایر قوانین و مقررات مرتبط تهیه شده است، جهت اجرا ابلاغ میگردد.

از تاریخ صدور این دستورالعمل تمامی اقدامات مربوط به امور متعهدین خدمت در وزارت آموزش و پرورش بر اساس مفاد این بخشنامه صورت خواهد پذیرفت و در موارد سکوت و عدم تعیین تکلیف در این دستورالعمل، هر گونه اقدام، وفق قانون، آیین‌نامه اجرایی آن و مفاد بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های قبلی، خواهد بود.

کلیه ادارات و واحدهای مربوطه مکلفند ضمن اشراف کامل به محتوای قانون، آیین‌نامه و این دستورالعمل، نهایت همکاری را با هم داشته باشند.

علی اصغر فانی- وزیر آموزش و پرورش

دستورالعمل مربوط به متعهدین خدمت در وزارت آموزش و پرورش

بخش اول:- نحوه ورود و پذیرش دانشجویان متعهد خدمت

1-پذیرش دانشجویان متعهد خدمت، پس از اعلام نظر از طرف مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات، باید با اخذ مجوزهای قانونی و استخدامی و تایید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور صورت پذیرد.

نکته 1- متولی اخذ مجوز های استخدامی، معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی (اداره کل امور اداری و تشکیلات) می‌باشد.

نکته 2- متولی تدوین شرایط و ضوابط مربوط به پذیرش دانشجو و مصاحبه با آنان، معاینات پزشکی و ... با رعایت قوانین و مقررات و مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش با مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات می‌باشد.

2- چون بررسی صلاحیت عمومی، اختصاصی و حرفه‌ای دانشجویان متعهد خدمت (داوطلبان آزمون سراسری) دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی و مشمولین ماده 2 قانون مذکور (رشته‌های ستاره دار) قبل از پذیرش و اعلام نتایج نهایی، انجام می‌شود، هسته‌های گزینش استان موظفند بلافاصله تاییدیه انفرادی آنان را برای صدور احکام استخدام آزمایشی در اختیار واحد امور اداری اداره کل استان سهمیه خدمتی قرار دهند.

تبصره1: قید شماره تاییدیه گزینش در احکام استخدامی رسمی - آزمایشی متعهدین خدمت الزامی است.

تبصره 2: مراکز مجری مصاحبه مکلفند پرونده مصاحبه متعهدین خدمت را جهت نگهداری در پرونده پرسنلی، به واحد امور اداری اداره کل مربوط ارسال نمایند.

3- اخذ تعهد از پذیرفته شدگان رشته‌های تحصیلی مورد نیاز آموزش و پرورش صرفا در همان رشته و گرایش قبولی امکان پذیر بوده و اخذ تعهد از افراد خارج از فهرست ارسالی توسط مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات، تخلف محسوب می‌گردد.

4- به منظور سپردن سند تعهد، صدور معرفی‌نامه رسمی عنوان دفترخانه اسناد رسمی برای دانشجویان پذیرفته شده، توسط اداره کل استان (واحد امور اداری استان) (طبق نمون برگه شماره «1»)، با ضمیمه نمودن نمون برگ خام سند تعهد (نمونه برگ شماره «2») همزمان با تشکیل پرونده و پس از وصول تاییدییه گزینش صورت می‌پذیرد، متعهد مکلف است، اصل سند تعهد را به اداره مذکور تحویل نماید تا پیش از حصول اطمینان از صحت مفاد سند (توسط واحد امور اداری)، مراتب در پرونده پرسنلی بایگانی و رونوشت برابر اصل یا کپی مصدق آن نیز تایید شده توسط آموزش و پرورش به انضمام اولین حکم استخدام آزمایشی، برای درج در پرونده تحصیلی آنان به صورت اداری (محرمانه – مستقیم) به دانشگاه محل تحصیل متعهد ارسال گردد.

تبصره 1: تنظیم هر گونه سند تعهد محضری خارج از نمون برگ پیوست و بدون ذکر شماره و تاریخ معرفی‌نامه اداره کل با عنوان دفترخانه در مفاد سند تعهد تنظیمی، فاقد اعتبار است.

تبصره 2: در صورت تنظیم سند بر خلاف نمونه برگ ارسال شده، متعهد مکلف است در اولین فرصت نسبت به اصلاح سند از طریق دفترخانه اقدام نماید.

5-دانشگاه محل تحصیل مکلف است گواهی اشتغال به تحصیل دانشجوی متعهد خدمت را به اداره کل آموزش و پرورش استان سهمیه استخدامی ارسالی، ارسال نماید.

6-سپردن سند تعهد خدمت استخدامی، با عنایت به تبصره 1 ماده 20 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و ماده 1 قانون متعهدین خدمت و ضمن رعایت سهمیه استخدامی، باید در آغاز تحصیل و قبل از ثبت نام انجام شود و در موارد استثنایی، با رعایت ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت، حداکثر تا پایان نیم سالی اول امکان پذیر می‌باشد.

تبصره: بر اساس رای وحدت رویه شماره 938 مورخ 1386/09/06 هیات عمومی دیوان عدالت اداری متعهد خدمت مشمول قانون متعهدین به کسانی اطلاق می‌شود که طبق قانون سند سپرده و بر اساس ماده 6 قانون متعهدین خدمت به استخدام آزمایشی پذیرفته می‌شوند. بنابراین امور اداری ادارات کل سهمیه خدمتی ، مکلفند جهت صدور حکم استخدام آزمایشی این افراد، پس از اخذ مجوزها و وصول نظریه هسته گزینش و در صورت سپردن سند تعهد محضری به این امر اقدام نمایند.

7- اعلام عدم نیاز موضوع ماده 1 قانون متعهدین خدمت و ماده 2 آیین‌نامه اجرای قانون مذکور در آغاز تحصیل باید به صورت مکتوب (مطابق نمون برگ شماره 3») برای هر متعهد توسط مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات با عنوان دانشجو صادر و رونوشت آن به واحدهای امور اداری، امور مالی و اداره حقوقی استان سهمیه خدمتی و همچنین دانشگاه محل تحصیل ارسال گردد. بدیهی است ادامه تحصیل این دانشجویان وفق مواد مذکور بعد از اعلام عدم نیاز، با رعایت مقررات آموزشی دانشگاه محل تحصیل به صورت دانشجوی عادی (آموزش رایگان) و بدون هیچ گونه تعهد استخدامی به وزارت آموزش و پرورش بلامانع خواهد بود.

8- جذب و پذیرش دانشجو از سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی با رعایت ماده 4 قانون متعهدین خدمت صرفا در مواردی مجاز است که تربیت دانشجو در آن رشته ها، در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی میسور نباشد. در صورت لزوم و تصمیم این وزارت بر استفاده و به کارگیری از این گونه افراد ضوابط مربوط به پذیرش و جذب آنان، متعاقبا طی دستوالعمل جداگانه اعلام خواهد شد.

9- مدرک تحصیلی لازم جهت ورود به دوره کاردانی با کارشناسی پیوسته با رعایت ماده 1 و 2 قانون متعهدین خدمت، پیش دانشگاهی (مدرک مورد قبول برای ورود به دانشگاه) می‌باشد. بنابراین داوطلبان موضوع قانون مذکور حتی در صورت ارایه با داشتن مدرک تحصیلی بالاتر فقط از مزایای مدرک مذکور برخوردار بوده و صدور حکم استخدامی رسمی-آزمایشی نیز بر مبنای این مدرک خواهد بود.

10- تامین بخشی از نیازهای خاص آموزش و پرورش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق دانشگاه فرهنگیان وجود نداشته باشد، از میان فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه، طبق مصوبه شماره 12995/ 93/دش مورخ 1393/09/26 شورای عالی انقلاب فرهنگی (موضوع اصلاح تبصره 2 ماده 23 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان) مشروط به گذراندن 35 واحد درسی در دانشگاه فرهنگیان و با رعایت ضوابط و مقررات وزارت آموزش و پرورش بلامانع می‌باشد. این دسته از مستخدمان تابع ضوابط و مقررات خاص خود می‌باشند.

بخش دوم:- مقررات مربوط به دوران تحصیل متعهدین خدمت (دوران استخدام رسمی-آزمایشی)

1- پرداخت حقوق به دانشجویان متعهد خدمت، صرفا با ارایه گواهی اشتغال به تحصیل (مطابق نمون برگه شماره «4»)، از دانشگاه محل تحصیل امکان پذیر می‌باشد. بنابراین دانشجو مکلف است در آغاز هر نیم سال تحصیلی، گواهی مذکور را از دانشگاه محل تحصیل اخد و به واحد امور اداری اداره کل سهمیه خدمت ارایه نماید.

2- دانشگاه‌های محل تحصیل متعهدین خدمت در موارد زیر باید مراتب را به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها (اداره کل سهمیه خدمتی دانشجوی متعهد) اعلام نمایند:

الف- مرخصی های تحصیلی متعهدین خدمت و خروج از کشور در موارد زیارتی و غیر زیارتی جهت قطع حقوق و مزایا در ایام مذکور (موضوع ماده 5 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت)

ب- وضعیت تحصیلی، مشروطی، توقف در دوره کاردانی از کار افتادگی، فوت دانشجوی متعهد و هر گونه استنکاف از تحصیل موضوع ماده 5 قانون متعهدین خدمت، جهت اتخاذ تصمیم و صدور حکم مقتضی

ج- فراغت از تحصیل.

3- در راستای ماده 5 قانون متعهدین خدمت و تبصره آن، کمیته‌ای با ترکیب نمایندگان اداره کل امور اداری، اداره کل امور مالی، دانشگاه محل تحصیل، مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات و دفتر حقوقی املاک و حمایت قضایی با ریاست دفتر حقوقی در ستاد و در ادارات کل با ترکیب مشابه با ریاست معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی ادارات کل، تشکیل می‌گردد. این کمیته مکلف است به صورت موردی پرونده را بررسی، تا مشمول یا عدم شمول تبصره ماده 5 قانون متعهدین را مطابق نمون برگه صورتجلسه پیوست (نمون برگ شماره «5») اعلام نمایند. بدیهی است در مواردی که رای کمیته مذکور بر تقصیر متعهد باشد مراتب جهت وصول خسارت‌های قانونی به واحد حقوقی ارسال خواهد نمود. لازم به ذکر است صلاحیت این کمیته به سایر اسناد تعهد (ضمن خدمت ماموریت تحصیلی و...) تسری ندارد و با توجه به ماده 126 قانون محاسبات عمومی کشور تخفیف یا بخشودگی مطالبات غیر مجاز نمی باشد.

4- موارد معافیت از پرداخت خسارت ناشی از عدم ایفای تعهد به قرار ذیل است:

الف- عدم نیاز وزارت آموزشی و پرورش وفق قسمت اخیر ماده 8 قانون متعهدین خدمت.

ب-شهادت یا فوت متعهد در حین تحصیل یا خدمت.

ج- ابتلا به بیماری جسمی یا روانی یا معلولیت شخص متعهد خدمت پس از شروع به تحصیل که بر اثر آن قادر به ادامه تحصیل و یا ایفای تعهدات نباشد.

د- رد صلاحیت گزینش قبل از صدور حکم استخدام رسمی- قطعی

ه- عدم ایفای تعهد به دلیل وقوع حوادث غیر مترقبه یا موارد خاص به تشخیص کمیته موضوع تبصره ماده 5 قانون متعهدین خدمت که ناشی از فعل و تقصیر مستنکف نباشد.

تبصره : متعهدینی که رابطه استخدامی آن‌ها بر اساس آرا قطعی و لازم الاجرای مراجع قضایی و یا هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری قطع می‌گردد، مکلف به پرداخت خسارت عدم ایفای تعهد می‌باشد.

تبصره 2: موافقت با بازنشستگی پیش از موعد، بازخریدی، استعفا متعهدین خدمت که دارای تعهدات ثانویه هستند با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط، منوط به پرداخت خسارت ناشی از عدم ایفای تعهد و لغو سند تعهد مربوطه می‌باشد.

5- وصول خسارت از متوقفین در مقطع کاردانی (موضوع ماده 4 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین به وزارت آموزش و پرورش) همانند مستنکفین خواهد بود و در صورتی که متعهد، مدعی موجه بودن توقفش در کاردانی باشد، مراتب در کمیته موضوع تبصره ماده 5 قانون متعهدین طرح و در صورتی که به تشخیص کمیته مذکور، توقف، موجه باشد وصول خسارت منتفی بوده، وفق تبصره ماده 5 قانون متعهدین خدمت اقدام خواهد شد. بدیهی است در موارد استثنایی و نیاز آموزش و پرورش، با رعایت ماده 4 آیین‌نامه مذکور اخذ مجوز و اعلام نیاز جهت استخدام با هماهنگی اداره کل امور اداری و تشکیلات، توسط مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات، خواهد بود.

در مکاتبات استان با مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات و ادارات کل به هیچ وجه مجاز به اعلام نیاز یا عدم نیاز متوقفین در کاردانی نبوده و صرفا مجاز به اعلام نتیجه بررسی‌های کمیته، مبنی بر موجه بودن توقف در مقطع کاردانی می‌باشند. 6- تغییر دانشگاه، رشته و گرایش قبولی و سهمیه خدمتی دانشجویان متعهد خدمت و ستاره دار، تحت هر شرایطی اعم از تاهل، فوت، والدین، تکفل، بیماری و ... مجاز نمی باشد.

تبصره: در موارد خاص و با تشخیص و موافقت مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات صرفا جابجایی محل تحصیل در دانشگاه فرهنگیان بر اساس ضوابط داخلی، در بین پردیس‌ها زیر مجموعه آن دانشگاه (بدون تغییر رشته و گرایش و بدون تغییر سهمیه استخدامی)، مجاز می‌باشد.

7- در راستای سیاست‌های مربوط به تمرکز زدایی و تفویض اختیارات، با رعایت قوانین و مقررات مربوط، صدور مجوز خروج از کشور عنوان سازمان نظام وظیفه، در دوران تحصیل به دانشگاه و پس از استخدام رسمی - قطعی به ادارات کل آموزش و پرورش، تفویض می‌گردد.

8- برای خروج از کشور دانشجویان متعهد خدمت (در موارد زیارتی و غیر زیارتی) با رعایت دستور العمل های صادره از نظام وظیفه دانشگاه محل تحصیل باید با نظام وظیفه مکاتبه و رونوشت آن را جهت صدور حکم کارگزینی و تعیین وضعیت استخدامی در مدت خروج از کشور و وضعیت پرداخت حقوق، به ادارات کل آموزش و پرورش (واحد امور اداری) سهمیه خدمتی متعهد، ارسال نمایند.

9- چنانچه ادامه خدمت آزمایشی دانشجویان متعهد خدمت (در طول تحصیل) به استناد ماده 23 آیین‌نامه اجرایی قانون گزینش کشور، مورد تایید هسته‌های گزینش قرار نگیرد، مراتب کتبا به ادارات کل محل سهمیه استخدامی منعکس خواهد شد. واحد امور اداری ادارات مذکور مکلفند به استناد نظریه مذکور ضمن لغو حکیم استخدام آزمایشی، مراتب لغو حکم را به صورت کتبی به دانشجو اعلام و رونوشت آن را جهت لغو سند تعهد به واحد حقوقی استان ارسال و همچنین جهت اقدام لازم به دانشگاه محل تحصیل و کارشناس ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی اعلام نماید.

واحد حقوقی استان موظف است به محض دریافت رونوشت نامه، نسبت به لغو سند تعهد (بدون اخذ خسارت) اقدام و مراتب را با عنوان دفتر خانه تنظیم کننده سند، مکاتبه و جهت اطمینان از لغو سند مذکور، تاییدیه لغو سند تعهد را اخذ نماید. بدیهی است این گونه افراد از عداد متعهدین خدمت خارج شده و هیچ گونه حق استخدامی نخواهند داشت و چگونگی ادامه تحصیل (برخورداری از آموزش رایگان) و برخورداری از معافیت نظام وظیفه، مطابق قوانین و مقررات وزارت علوم و دانشگاه محل تحصیل خواهد بود. چنانچه نظریه هسته‌های گزینش در مراحل تجدید نظر (عادی و طرق فوق‌العاده)، به هر دلیل (از جمله تبصره 3 ماده 23 آیین‌نامه اجرایی قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش)، نقض و اشتغال آزمایشی بلامانع اعلام گردد، اعاده به خدمت و همچنین اخذ سند تعهد محضری مجدد با مفاد همان سند قبلی، طبق تبصره 1 ماده 23 آیین‌نامه قانون مذکور و نظریه شماره 1604/ 905377 مورخ 1383/07/13 دبیرخانه هیات عالی نظارت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بلامانع خواهد بود.

10- رسیدگی به تخلفات دانشجویان متعهد خدمت که از مصادیق موارد مندرج در ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری باشد (فارغ از مقررات آموزشی و انظباطی حاکم بر دانشگاه) بر عهده هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری مربوط بوده و چنانچه در نتیجه رسیدگی هیاتهای مذکور و پس از طی مرحله تجدید نظر، رای قطعی مبنی بر اعمال مجازات‌هایی که منجر به قطع رابطه استخدامی دانشجویان متعهد خدمت (اخراج، انفصال دایم و...) صادر شود، مراتب کتبا به ادارات کل محل سهمیه استخدامی منعکس خواهد شد. واحد امور اداری ادارات مذکور مکلفند به استناد رای قطعی صادره و قسمت اخیر ماده 1 و صدر ماده 5 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش، ضمن لغو حکم استخدام آزمایشی، مراتب لغو حکم و عدم نیاز آموزش و پرورش را به صورت کتبی به دانشجو اعلام و رونوشت آن را جهت اقدام لازم به واحد حقوقی استان، دانشگاه محل تحصیل و کارشناس ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی اعلام نماید. واحد حقوقی استان مکلف است پرونده را جهت تعیین تکلیف پرداخت یا عدم پرداخت خسارت، در کمیته موضوع تبصره ماده 5 قانون متعهدین خدمت مطرح و اقدامات قانونی را در جهت وصول خسارت (در موارد تقصیر) و لغو سند تعهد و اخذ تاییدیه لغو، از دفتر خانه مربوط معمول دارد.

بدیهی است این گونه افراد از عداد متعهدین خدمت خارج شده و هیچ گونه حق استخدامی نخواهند داشت و چگونگی ادامه تحصیل برخورداری از آموزش رایگان و برخورداری از معافیت نظام وظیفه، مطابق قوانین و مقررات وزارت علوم و دانشگاه محل تحصیل خواهد بود.

چنانچه رای قطعی مذکور در طرق فوق‌العاده تجدید نظر اعتراض در دیوان عدالت اداری و با هیات عالی نظارت، به هر دلیل نقض و ادامه خدمت بلامانع اعلام گردد، اعاده به خدمت و همچنین اخذ سند تعهد محضری مجدد (با مفاد همان سند قبلی)، طبق ماده 20 قانون رسیدگی به تخلفات اداری بلامانع خواهد بود.

11- پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه‌هایی که متولی آموزش رشته‌های تحصیلی (ستاره دار) مرتبط با مشمولین طبقه بندی مشاغل معلمان می‌باشند طبق تبصره ماده 2 تصویب‌نامه راجع به معافیت فارغ‌التحصیلان تربیت معلم از خدمت نظام وظیفه مورخ 1358/05/06 موظفند چنانچه دانشجویان متعهد خدمت، به هر دلیل اخراج شوند و یا ترک تحصیل کنند مراتب را به حوزه وظیفه عمومی محل صدور شناسنامه اطلاع داده و رونوشت آن را به اداره کل آموزش و پرورش استان سهمیه خدمتی ارسال نمایند.

12- متولی معرفی متعهدین خدمت به کمیسیون 4 نفره پزشکان مورد وثوق ادارات کل (نمونه برگ شماره 6) و همچنین اخذ تاییدیه از کمیسیون مذکور در حوزه ستاد بر عهده اداره کل امور اداری و تشکیلات و در سطح استان‌ها، ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها واحد امور اداری خواهد بود.

الف - چنانچه طبق نظر کمیسیون مذکور، بیماری قبل از استخدام آزمایشی متعهدین خدمت بوده و در اصل نامبرده فاقد شرایط عمومی برای استخدام بوده و آن را مکتوم داشته است با توجه به فقدان شرایط استخدام، استخدام آنان کان لم یکن تلقی گردیده، واحد امور اداری مکلف است نسبت به لغو حکم استخدامی آنان اقدام نماید. بدیهی است این افراد مکلفند وفق ماده 5 قانون متعهدین خدمت خسارات مربوطه را پرداخت نمایند.

ب - در خصوص وضعیت استخدامی دانشجویان متعهد خدمت که به علت بیماری و یا سانحه، ادامه تحصیل برای آن‌ها میسور نبوده و از دانشگاه در خواست مرخصی تحصیلی می‌نماید، در صورتی که دانشگاه مربوطه طبق قوانین و مقررات آموزشی حاکم بر دانشگاه‌های با درخواست مذکور موافقت نماید بایستی مراتب را به امور اداری و امور مالی اداره کل آموزش و پرورش سهمیه خدمتی دانشجوی متعهد مذکور اعلام تا واحد امور اداری در راستای ماده 5 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش، وفق تبصره 1 ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری، حکم مرخصی بدون حقوق برای وی صادر نماید. بدیهی است در زمان مرخصی بدون حقوق امور مالی، حقوق و مزایایی به وی پرداخت نخواهد نمود. چنانچه پس از اتمام مرخصی بدون حقوق، بهبودی حاصل نشد، و مطابق مقررات آموزشی، دانشجوی مذکور از دانشگاه اخراج گردد. در این صورت واحد امور اداری استان مکلف است مراتب را به کمیسیون مذکور منعکس و در صورت تایید بیماری، با رعایت ماده 79 قانون استخدام کشوری و تبصره‌های آن و ماده 84 قانون مذکور و سایر قوانین و مقررات مربوط وضعیت استخدامی را تعیین نماید.

ج- چنانچه دانشجوی متعهد خدمت از کار افتاده، بهبودی کامل حاصل نماید و توانایی ادامه تحصیل یابد، در صورتی که طبق مقررات وزارت علوم اعاده به تحصیل وی بلامانع باشد وفق وحدت ملاک تبصره ماده 84 قانون استخدام کشوری و با رعایت سقف مقرر در ماده 4 قانون متعهدین خدمت، صدور حکم استخدام آزمایشی و ادامه تحصیل بلامانع خواهد بود.

تبصره: در صورت اعتراض آموزش و پرورش و یا اعتراض متعهدین مذکور به نظریه کمیسیون فوق کمیسیون 3 نفره مورد وثوق ادارات کل مرجع نهایی رسیدگی، شورای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان خواهد بود.

13- پرداخت حقوق کار آموزی و حقوق به دانشجویان متعهد خدمت موضوع قانون متعهدین خدمت، مانع از استفاده آنان از امکانات رفاهی عمومی از قبیل خوابگاه و وام صندوق رفاه و غیره که مراکز تربیت معلم (پردیس‌ها دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی) معمولا در اختیار آنان قرار می‌دهند نخواهد بود، لکن هزینه‌های شبانه روزی و هزینه خوابگاه وفق مقررات مربوط از وجوه پرداختی کسر خواهد شد.

تبصره 1: حداکثر مبلغ کسر هزینه‌های مذکور طبق ضوابط و مقررات مربوط همه ساله اعلام خواهد شد.

تبصره 2: افرادی که در موارد استثنایی، طبق مصوبه شماره 405 مورخ 1364/04/27 شورای عالی آموزش و پرورش، به صورت شبانه روزی قادر به تحصیل در مراکز مذکور نمی باشند و از مزایای خوابگاه و شبانه روزی بهره مند نمی شوند. دانشگاه محل تحصیل مکلف است لیست آنان را جهت پرداخت کامل حقوق کار آموزی (بدون کسر هزینه‌های شبانه روزی و هزینه خوابگاه) به اداره کل آموزش و پرورش سهمیه خدمتی ارسال نماید.

بخش سوم - مقررات مربوط به دوران فارغ التحصیلی تا استخدام رسمی – قطعی

1- برای تبدیل وضعیت استخدامی دانشجویان متعهد از آزمایشی به رسمی قطعی، امور اداری ادارات کل آموزش و پرورش پس از اخذ آمار و اطلاعات از کارشناس ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی و دانشگاه محل تحصیل متعهد، مکلفند حداقل 8 ماه قبل از فارغ التحصیلی، مراتبی را جهت طی مراحل گزینش به واحد گزینش اداره کل معرفی نمایند.

تبصره: دانشگاه‌ها مکلفند مراتب فارغ التحصیلی متعهدین خدمت موضوع قانون را ظرف یک ماه پس از فارغ التحصیلی (پس از کسب آخرین نمره واحد ماخوذه در مقطع) مطابق «فرم شماره 7» این دستورالعمل به اداره کل سهمیه خدمتی متعهد به صورت محرمانه مستقیم اعلام و ارسال نمایند.

2- گزینش مکلف است در طول دوره استخدام آزمایشی (دوران تحصیل) و قبل از اتمام آن، نظر نهایی خود را برای تبدیل وضعیت استخدام آزمایشی به استخدام رسمی قطعی اعلام نماید. به استناد قسمت اخیر ماده 8 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت، تابستان سال فراغت از تحصیل (در مورد فارغ‌التحصیلان خردادماه ) جز مدت تحصیل آنان منظور خواهد شد. در صورتی که هسته‌های گزینش در موعد قانونی مقرر در تبصره 1 ماده 25 آیین‌نامه قانون گزینش معلمان (قبل از پایان مدت مقرر خدمت آزمایشی مستخدم)، اعلام نظر نکند و یا بعد از موعد مذکور اعلام نظر نماید، به موجب آرا وحدت رویه شماره 928 مورخ 1386/09/04 و 21 مورخ 1370/07/24 و 243 مورخ 1369/12/07 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و همچنین قسمت اخیر تبصره 1 ماده 25 آیین‌نامه فوق‌الذکر اظهار نظر مزبور موثر در مقام نبوده و وضعیت استخدامی این گونه متعهدین باید به رسمی قطعی تغییر پیدا نموده و حکم مقتضی صادر گردد.

بدیهی است تبدیل وضعیت استخدامی متعهدین خدمت به سایر حالات استخدام (پیمانی، قراردادی و..) ممنوع بوده و گزینش صرفا در خصوص تبدیل وضعیت استخدام به رسمی - قطعی باید اعلام نظر نماید.

3. با عنایت به تبصره 1 و 2 ماده 7 اصلاحی موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1390/08/22 مجلس شورای اسلامی، اداره کل امور اداری و تشکیلات موظف است اطلاعات و آمار متعهدین خدمت ذکوری که نیاز به طی دوره آموزش رزم مقدماتی (فاقدین کارت پایان خدمت یا برگ سبز کفایت از آموزش نظامی دارند را، یک سال قبل از فارغ التحصیلی آنان، از ادارات کل استان‌ها اخذ و مکاتبات لازم را از طریق معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، جهت تامین اعتبارات مورد نیاز برای آموزش نظامی توسط سپاه و پیش بینی در اعتبارات سپاه (موضوع تبصره 2 ماده مذکور) و همچنین هماهنگی لازم را با ستاد کل و سپاه جهت برگزاری دوره مذکور قبل از بکارگیری و تبدیل وضعیت آنان به رسمی- قطعی انجام دهد.

4- اداره کل امور اداری و تشکیلات، موظف است پس از طی دوره آموزش رزم مقدماتی و پس از اخذ تایید صلاحیت از گزینش، با عنایت به ماده 8 قانون متعهدین خدمت مکاتبات لازم را با ادارات کل آموزش و پرورش در خصوص تبدیل وضعیت دانشجویان متعهد خدمت به رسمیت قطعی مبذول نماید.

5- با توجه با آرا وحدت رویه صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری، ایجاد هر گونه فاصله خدمتی برای فارغ‌التحصیلان متعهد خدمت، ممنوع بوده و باید از آغاز تحصیل به استخدام (رسمی)-آزمایشی در آمده و به محض فارغ التحصیلی با رعایت بند قبل و ماده 8 قانون متعهدین، از محل همان مجوز، به رسمی - قطعی تبدیل وضعیت گردند.

6- در صورتی که صلاحیت متعهدین خدمت برای تبدیل وضعیت استخدامی از رسمی - آزمایشی به رسمی - قطعی مورد تایید هسته‌های گزینش قرار نگیرد، هسته‌های مذکور مکلفند نظر خود را در طول دوره تحصیل و حداکثر در تابستان سال فراغت از تحصیل (دوره استخدام آزمایشی) به ادارات کل مربوط اعلام نمایند. واحد امور اداری ادارات مذکور مکلفند به استناد نظریه مذکور و قسمت اخیر ماده 8 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش، ضمن لغو حکم استخدام آزمایشی، مراتب لغو حکم و عدم نیاز آموزش و پرورش را به صورت کتبی به دانشجو اعلام و رونوشت آن را جهت لغو سند تعهد، به واحد حقوقی استان ارسال نمایند، همچنین واحد امور اداری استان موظف است به استناد ماده 10 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مراتب را به حوزه وظیفه عمومی محل تولد متعهد اعلام نماید.

واحد حقوقی استان نیز موظف است به محض دریافت رونوشت نامه، نسبت به لغو سند تعهد (بدون اخذ خسارت) اقدام و مراتب را با عنوان دفتر خانه تنظیم کننده چند مکاتبه و جهت اطمینان از لغو سند مذکور، تاییدیه لغو سند تعهد را اخذ و در سوابق نگهداری شود. چنانچه در کلیه مراحل، اقدامات مربوط به لغو سند تعهد در دفترخانه، مستلزم پرداخت هزینه باشد، اداره کل محل سهمیه خدمتی مکلف به تامین اعتبار مذکور می‌باشد.

تذکر: مجددا تاکید می‌گردد، در صورتی که نظریه هسته‌های گزینش در مراحل تجدیدنظر (عادی و طرق فوق‌العاده)، به هر دلیلی (از جمله تبصره 3 ماده 23 آیین‌نامه اجرایی قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش) نقض و اشتغال بلامانع اعلام گردد، اعاده به خدمت و همچنین اخذ سند تعهد محضری مجدد با مفاد همان سند قبلی، طبق تبصره 1 ماده 23 آیین‌نامه قانون مذکور و نظریه شماره 1604/105377 مورخ 1383/07/13 دبیرخانه هیات عالی نظارت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بلامانع خواهد بود.

7- طبق ماده 4 تصویب‌نامه راجع به معافیت فارغ‌التحصیلان تربیت معلم از خدمت نظام وظیفه مورخ 1358/05/06 ادارات کل آموزش و پرورش استان (واحد امور اداری) سهمیه خدمتی مکلفند به محض استخدام قطعی - رسمی، مراتب را با صدور گواهی اشتغال به خدمت به انضمام سایر مدارک لازم، به حوزه وظیفه عمومی اعلام نماید.

بخش چهارم - مقررات مربوط به دوران استخدام رسمی – قطعی

1- به کار گیری فارغ‌التحصیلان واجد شرایط متعهدین خدمت، در غیر وضعیت استخدامی رسمی قطعی و غیر مشاغل مندرج در طبقه بندی مشاغل معلمان و غیر از رشته پذیرفته شده در آزمون، ممنوع می‌باشد.

2- تعیین محل خدمت متعهدین خدمت پس از فارغ التحصیلی با لحاظ نیاز موضوع ماده 8 قانون متعهدین در راستای ماده 3 قانون مذکور و حسب نیاز وزارت آموزش و پرورش صورت خواهد گرفت و در صورتی که متعهد خدمت پس از تعیین محل خدمت، نسبت به دریافت ابلاغ صادره اقدام ننماید و گواهی شروع به کار را از محل تعیین شده ارایه ننماید، مستنکف قلمداد شده و بلافاصله اداره کل مربوط مکلف است اقدامات لازم را در راستای ماده 5 قانون متعهدین خدمت به عمل آورد.

3- به استناد ماده 4 قانون متعهدین خدمت، به کارگیری متعهدین خدمت در سایر دستگاه‌های اجرایی قبل از انجام تعهد یا لغو تعهد ممنوع می‌باشد.

تبصره: با توجه به این که انتقال برون سازمانی قبل از ایفای تعهد استخدامی، ممنوع می‌باشد، لکن اخذ ماموریت برون سازمانی با موافقت بالاترین مقام دستگاه مبدا و مقصد در موراد خاص بلامانع می‌باشد لازم به ذکر است در محاسبه ایام ایفای تعهد، صرف اشتغال عملی در آموزش و پرورش جز ایفای تعهد قابل محاسبه و اعمال خواهد شد.

4- متولی انجام مکاتبات مربوط به خروج از کشور (اعم از امور زیارتی و غیرزیارتی) متعهدین خدمت فاقدین کارت معافیت و یا پایان خدمت) در حین ایفای تعهد، در ستاد اداره کل امور اداری و تشکیلات و در استان‌ها واحدهای امور اداری اداره کل خواهد بود.

5- با توجه به ممنوعیت مذکور در ماده 4 قانون متعهدین خدمت و عدم امکان تسلیم ریزنمره و مدارک تحصیلی (اعم از اصل، کپی یا ترجمه آن) متعهدین خدمت قبل از ایفای تعهد دو برابر مدت تحصیل که حداقل آن کمتر از 5 سال نخواهد بود، حق شرکت در آزمون اعزام به مدارس خارج از کشور را ندارند.

6- در کلیه مواردی که دانشجویان متعهد خدمت و یا متعهدین خدمت به هر دلیلی موفق به انجام تمام یا قسمتی از خدمت مورد تعهد نگردند، واحد امور اداری استان مکلف است وفق ماده 10 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش نسبت به معرفی افراد مذکور به حوزه وظیفه عمومی مربوط، اقدام نموده و اسناد و مدارک لازم را (عند اللزوم پرونده پرسنلی) جهت تعیین تکلیف محاسبه و وصول خسارت به امور مالی و واحد حقوقی استان ارسال نماید.

7- ادامه تحصیل معلمان و کارکنان آموزش و پرورش، به استناد ماده 4 قانون متعهدین خدمت و تبصره 3 ماده 20 اساسنامه دانشگاه مذکور، در دانشگاه فرهنگیان و سایر موسسات آموزش عالی با دو حالت مواجه می‌باشد:

الف - کسانی که تعهد استخدامی (موضوع سند تعهد ماده 3 قانون متعهدین خدمت) آنان تمام نشده است، این افراد مکلفند در ستاد با معرفی مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات و در استان‌ها با معرفی اداره کل (واحد کارشناسی ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی)، طبق ماده 4 قانون متعهدین و بر اساس الگوی ابلاغی ( فرم سند تعهد ریز نمره) (نمونه برگ شماره «8») در دفترخانه نسبت به سپردن سند مذکور اقدام و پس از سپردن سند، اصل سند مذکور را تحویل نمایند، مراجع مذکور به محض دریافت اصل سند، موظفند اصل سند را جهت ضبط در پرونده پرسنلی متعهد ارسال و تصویر سند را جهت ثبت نام به دانشگاه ارسال نمایند.

ب- فرهنگیانی که تعهد استخدامی (اولیه) نداشته و با تعهد مذکور را به اتمام رسانده اند، حتی اگر سایر تعهدات (موضوع سند تعهد ریز نمره و سند تعهد ماموریت تحصیلی) باقی مانده باشد، ادامه تحصیل این افراد برابر مقررات آموزشی وزارت علوم (آموزش رایگان) خواهد بود و اخذ سند تعهد موضوع ماده 3 و 4 قانون متعهدین خدمت (به استثنای تعهد موضوع آموزش رایگان که متولی آن دانشگاه محل تحصیل است)، موضوعیت ندارد. لازم به ذکر است این گونه افراد، باید با مراجعه به مراجع مذکور در بند قبل، نسبت به تعیین تکلیف تعهدات ثانویه قبلی (موضوع اسناد تعهد ریز نمره و ماموریت تحصیلی با پرداخت خسارت) اقدام نمایند. چنانچه اشتباه از مشمولین بند 2، به جای اخذ سند تعهد موضوع آموزش رایگان (که توسط دانشگاه‌ها اخذ می‌گردد)، سایر اسناد تعهد از جمله ریز نمره یا ... اخذ شده باشد، می‌بایست با پیگیری مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات، اسناد مذکور مورد اصلاح قرار گیرد

8- با توجه به ماده 4 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش ، مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات مکلف است همه ساله فهرست اسامی رشته‌های مورد نیاز آموزش و پرورش را که امکان ادامه تحصیل متعهدین در آن‌ها وجود دارد را تهیه و به اداره کل امور اداری و تشکیلات و ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها ارسال نماید. هر گونه استفاده از مزایای مدرک تحصیلی مورد تعهد (تعهد استخدامی) و ادامه تحصیل در طول تعهد مذکور (در تمامی مقاطع تحصیلی)، با رعایت مفاد ماده 4 قانون متعهدین خدمت و اخذ سند تعهد (وفق فرم شماره «8») پیوست این دستور العمل، امکان پذیر خواهد بود.

9- پس از موافقت با ادامه تحصیل و صدور فرم معلم (برابر ضوابط مربوط)، کارشناسی ارتباط با پردیس‌های دانشگاهی و متعهدین خدمت مکلف است مکاتبات لازم با دفاتر اسناد رسمی (مطابق نمونه برگ شماره «9») جهت سپردن سند تعهد ریز نمره و بلامانع بودن ارسالی ریز نمره از دانشگاه محل تحصیل سابق به دانشگاه محل تحصیل جدید (به صورت محرمانه - مستقیم ) را انجام دهد، در خصوص نحوه صدور مجوز بلامانع بودن تسلیم مدارک تحصیلی، در موارد سکوت این دستورالعمل، رعایت آن قسمت از مفاد دستورالعمل‌های شماره 810/ 10000 مورخ 1377/08/23 و 810/1500 مورخ 1379/02/25، همچنین بند 4 بخش اول و بخش دوم بخشنامه شماره 3000/830 مورخ 1379/03/20 و 810/4400 مورخ 1383/05/20 که مخالف مفاد این دستورالعمل نباشد، الزامی و ملاک عمل می‌باشد.

10- با عنایت به ماده 61 قانون مدیریت خدمات کشوری، اعطای ماموریت آموزشی به کارمندان (اعم از مشمولین قانون متعهدین خدمت یا سایر قوانین) ممنوع می‌باشد. ایثارگران مشمول قوانین و مقررات خاص خود می‌باشند. طبق تبصره 2 ماده 13 اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیلات استخدامی ویژه فرزندان شاهد مصوب 1382/11/01 هیات محترم وزیران و ماده 9 مصوبه شماره 262756/41459 مورخ 1388/12/27 هیات وزیران، مقررات حاکم بر ماموریت آموزشی جانبازان و ایثارگران مشمول فرزندان شاهد و جانباز 25 به بالا نیز خواهد شد.

تبصره 1: ایثار گران مذکور صرفا از سپردن سند تعهد بابت ماموریت آموزشی معاف می‌باشند. لیکن جهت تحصیل در مقاطع مختلف با استفاده از قانون متعهدین خدمت و یا ضمن خدمت مکلف به سپردن سند تعهد مربوط خواهند بود.

تبصره 2: فرزندان شهدا، جانبازان و فرزندان آن‌ها در صورت استفاده از ماموریت آموزشی از دادن سند تعهد معاف هستند. سایر ایثارگران بر اساس قوانین مکلف به سپردن تعهد هستند.

11- تحویل اصل گواهینامه‌های موقت فارغ التحصیلی موضوع اسناد تعهد استخدامی و سایر اسناد تعهد، پس از تمام تعهد یا لغو تعهد به شخص متعهد و یا به اشخاص ماذون از قبل آنان با ارایه وکالتنامه رسمی به شرط تصریح اجازه تحویل اصل گواهی نامه‌های مذکور پس از بررسی تعهدات و اعلام نظر از سوی واحد حقوقی ، با صدور مجوز بلامانع بودن تسلیم مدرک اخذ رسید و امضا از متعهد) توسط واحد امور اداری استان امکان پذیر خواهند بود.

در صورت فوت متعهدین خدمت، تحویل اصل گواهینامه موقت به احدی از ورثه قانونی موضوع ماده 86 قانون استخدام کشوری به نمایندگی از سایر وراث قانونی ، با اخذ رسید بلا مانع خواهد بود.

12- وصول خسارات مربوط به هزینه‌های تحصیلی کلیه اسناد تعهد متعهدین خدمتی که قبل از سال تحصیلی 91 - 92 از مراکز تحصیلی وابسته به این وزارت (اعم از مراکز تربیت معلم، دانشگاه شهید رجایی، دانشگاه فرهنگیان)، فارغ‌التحصیل شده اند با اداره کل آموزش و پرورش آخرین محل خدمت متعهد بوده و دانشگاه مربوطه صرفا مکلف به محاسبه هزینه و اعلام مبلغ هزینه تحصیلی مصروفه می‌باشد. لیکن در خصوص متعهدینی که ورودی سال تحصیلی 92-91 و بعد از آن می‌باشند، به دلیل پرداخت هزینه تحصیلی توسط دانشگاه، محاسبه و وصول خسارت مربوط به هزینه تحصیلی با دانشگاه محل تحصیل خواهد بود.

13- جهت اعلام اتمام تعهد به دانشگاه یا حوزه نظام وظیفه امور اداری مناطق و نواحی تابعه مکلفند با توجه به گواهی‌های فراغت از تحصیل متعهدین خدمت، طول تحصیل آنان را محاسبه، سپس دو برابر آن را که در هر صورت کمتر از 5 سانی نخواهد بود، استخراج نمایند. در صورتی که متعهد دو برابر مدت تحصیل در آموزش و پرورش اشتغال عملی داشته باشد، مراتب را به انضمام فرم 502 به تاریخ آخرین روز اشتغال، تصویر گواهی‌های موقت تحصیلی و تصویر کلیه اسناد تعهد به اداره کل ارسال نماید. واحد امور اداری اداره کل پس از تایید اتمام تعهد توسط اداره حقوقی استان، مجوز بلامانع بودن تسلیم گواهینامه و تحویل اصل مدرک تحصیلی و با اعلام اتمام تعهد به نظام وظیفه را صادر می‌نماید.

تبصره 1: هر گونه صدور مجوز تسلیم مدرک تحصیلی با صدور اتمام تعهد با عنوان سازمان وظیفه عمومی قبل از ایفای تعهد دو برابر مدت تحصیل که حداقل کمتر از 5 سال نخواهد بود) ممنوع می‌باشد.

تبصره 2: ایام مرخصی بدون حقوق، ایام ماموریت برون سازمانی، ماموریته تحصیلی و ... و به طور کلی ایامی که متعهد اشتغال عملی در آموزش و پرورش نداشته است (هر چند جز سابقه باشد) به منزله ایفای تعهد مورد محاسبه قرار نمی گیرد.

تبصره 3: با عنایت به تبصره 5 قانون تشکیل سازمان آموزش و پرورش استثنایی و مصوبه‌های شماره 200634 ت 48699 ه مورخ 1396/10/12 و مورخ 1392/10/24 هیات محترم وزیران، هر پنج سال ایفای تعهد متعهدین خدمت شاغل در آموزش و پرورش استثنایی کشور (صرفا کادر آموزشی) 6 سال محاسبه خواهد شد.

تبصره 4: کلیه سازمان ها و نهادهای وابسته به وزارت آموزش و پرورش که دارای واحد حقوقی (کارشناسی حقوقی) می‌باشند مکلفند پس از تایید اتمام تعهد توسط واحد حقوقی مکاتبات مذکور در این بند را انجام دهند در غیر این صورت مکلفند مراتب را جهت اقدام قانونی به اداره کل امور اداری ارسال نمایند

14- لغو سند تعهد استخدامی (اولیه) متعهدین خدمت، با حفظ رابطه استخدامی با رعایت قوانین و مقررات مربوط و رعایت موارد زیر امکان پذیر می‌باشد:

الف - متعهدینی که مشکل نظام وظیفه ندارند (خانم ها و دارندگان کارت‌های معافیت دایم یا پایان خدمت) می‌توانند در صورت موافقت اداره کل، با ارایه درخواست کتبی مطابق (نمونه برگ شماره 10») و پرداخت خسارات قانونی موضوع ماده 5 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش، نسبت به لغو سند تعهد استخدامی با حفظ رابطه استخدامی اقدام نمایند. در این صورت پس از پرداخت خسارات مذکور، تحویل اصل گواهینامه موقت مقطع مورد تعهد بلامانع خواهد بود. بدین منظور متقاضی مکلف است ضمن تکمیل فرم فوق‌الذکر و ارایه اصل و تصویر مستندات مورد اشاره (کارت پایان خدمت)، و اخذ موافقت مسیول مربوط مراتب را به واحد امور اداری اداره کل تحویل نماید. پس از انطباق کپی مدارک با اصل توسط واحد امور اداری استان ، اصل مدار که عودت سپس به شرح ذیل اقدام خواهد شد.

امور اداری استان باید فرم شماره 9 (تکمیل شده توسط متعهد) و ضمایم تایید شده را به انضمام فرم 502 مستخدم به تاریخ آخرین روز اشتغال، تصویر سند تعهد استخدامی و تصویر گواهی موقت فارغ التحصیلی مقطعی که بر اساس آن استخدام شده است به همراه احکام کارگزینی دوران استخدام آزمایشی (دوران تحصیل) که مبین میزان حقوق و مزایای دریافتی ایام تحصیل می‌باشد، جهت محاسبه میزان خسارت و وصول آن به واحد امور مالی اداره کل تحویل نمایند. امور مالی استان بر اساس احکام کارگزینی صادره کل حقوق و مزایای دریافتی موضوع ماده 6 قانون متعهدین خدمت را با کسر مالیات پرداختی محاسبه نموده، دو برابر آن را به تناسب مدتی که ایفای تعهد نکرده است به واحد حقوقی اعلام می‌نماید، متعهد مکلف است مبلغ مذکور را نقد به حساب اعلامی واریز نموده، سپس اصل فیش واریزی را تحویل امور حقوقی نماید. همچنین واحد حقوقی استان با رعایت بند 12 این بخش، مطابق (حسب مورد طبق نمون برک شماره 11 یا 12) مراتب را به دانشگاه محل تحصیل اعلام می‌نماید تا وفق ماده 5 قانون متعهدین خدمت هزینه تحصیلی دریافت گردد. واحد حقوقی به محض دریافت اصل فیش واریزی ضمن اعلام بلامانع بودن تسلیم مدرک به امور اداری اداره کل، اصل فیش های واریزی را نیز به واحد امور مالی ارسال نماید. واحد امور اداری اداره کل نیز پس از دریافت نامه امور حقوقی اداره کل، مجوز لغو سند تعهدا با عنوان دفتر خانه و مجوز بلامانع بودن تسلیم مدرک تحصیلی را مطابق (نمونه برگ های شماره 13 و 14)، با عنوان مراجع ذی صلاح صادر خواهد نمود.

تبصره- لغو تعهد استخدامی کارکنان حوزه ستادی با رعایت مفاد این دستور العمل بر عهده دفتر حقوقی املاک و حمایت قضایی می‌باشد.

ب- متعهدین خدمتی که مشکلی نظام وظیفه دارند (آقایانی که فاقد کارت معافیت یا پایان خدمت هستند) به موجب بند «و» ماده 10 و ماده 62 قانون نظام وظیفه و ماده 46 آیین‌نامه اجرایی آن و نیز ماده 10 آیین‌نامه اجرایی قانون متعهدین خدمت هستند، امکان لغو سند تعهد استخدامی با حفظ رابطه استخدامی و صدور مجوز تسلیم مدرک تحصیلی وجود ندارد.

ج- چنانچه متقاضی برای استفاده از شرایط مقرر در بند الف، کارت معافیت متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش را ارایه نماید، چون قبل از اتمام تعهد اولیه و با گواهی خلاف واقع (صادره از محل اشتغال وی) کارت مذکور صادر شده است، نه تن ها این مستند قابل قبول نیست، بلکه موضوع باید سریعا پیگیری و ضمن آموزش لازم، کسانی که مبادرت به صدور گواهی خلاف واقع مبنی بر اتمام تعهد قبل از انجام آن نموده اند، به هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری معرفی شوند. بدیهی است به استثنای کارت معافیت متعهدین خدمت، سایر کارت‌های معافیت دایم برای لغو سند تعهد معتبر خواهد بود.

تذکر: معافیت‌های تحصیلی مستندی برای لغو تعهد استخدامی نمی باشند.

15- صدور مجوز بلامانع بودن تسلیم مدارک تحصیلی عنوان دانشگاه، لغو اسناد تعهد با حفظ رابطه استخدامی و بدون حفظ رابطه استخدامی صرفا به امور اداری اداره کل آموزش و پرورش استان تفویض می‌شود.

16- با توجه به این که سابقا اختیار بررسی وضعیت ایفای تعهد و صدور مجوز تسلیم مدرک تحصیلی و مکاتبه با نظام وظیفه بدون ارایه آموزش‌های لازم و بدون هماهنگی با سایر ادارات مرتبط، به ادارات مناطق و نواحی ادارات کل تفویض گردیده بود و در این راستا اشتباهات مکرر و پرونده‌های متعددی در هیاتهای رسیدگی به تخلفات و مراجع قضایی مطرح شده است؛ بنابراین ادارات، مناطق و نواحی مکلفند بدوا با ارسال مدارک فرد متعهد (1 - فرم 502 به تاریخ آخرین روز اشتغال 2- تصویر گواهی‌های موقت فارغ التحصیلی 3- تصویر کلیه اسناد تعهد 4- تصویر احکام کارگزینی دوره تحصیل و دوره ماموریت تحصیلی) مکاتبات لازم را با اداره کل آموزش و پرورش استان انجام دهند. واحد امور اداری ادارات کل پس از وصول مدارک مذکور مکلفند مطابق بند 13 این بخش اقدام نمایند.

مکاتباتی که مناطق و نواحی بدون رعایت مفاد این دستورالعمل، مستقیما با دانشگاه یا نظام وظیفه انجام دهند تخلف و فاقد اعتبار می‌باشد.

17- طریقه استهلاک و محاسبه ایفای تعهد مستنکفین به نحو ذیل می‌باشد:

الف - برای محاسبه مدت تعهد، ضمن توجه به قانون و مفاد اسناد تعهد، تعهدات هر مقطع تحصیلی به طور مجزا محاسبه و تعهد هر مقطع در طول تعهد دیگر محاسبه می‌شود و تا زمانی که تعهد مقطع پایین تر به اتمام رسیده باشد تعهد مقطع بعدی آغاز نمی شود.

تبصره: در صورت مغایرت مفاد سند تعهد با قوانین و مقررات، مفاد قانون و مقررات ملاک عمل می‌باشد. برای مثال، در ماموریت تحصیلی بر اساس تبصره 2 ماده 6 آیین‌نامه ماموریت طول تعهد 3 برابر مدت ماموریت می‌باشد در حالی که اشتباها در برخی از اسناد تعهد، دو برابر مدت تحصیل درج شده است که در این صورت ادارات مکلفند احکام مقرر در قوانین و مقررات را عمل و در صورت لزوم اسناد تعهد را مطابق قوانین و مقررات اصلاح نمایند.

ب - برای محاسبه سنوات ایفا شده تعهد، صرفا اشتغال عملی در آموزش و پرورش ملاک عمل می‌باشد و ایام مرخصی بدون حقوق، ماموریت تحصیلی، ماموریت برون سازمانی، و ... که متعهد در آموزش و پرورش اشتغال عملی نداشته است جز سنوات ایفا تعهد محاسبه نمی شود.

ج - اسناد تعهد ریز نمره و ماموریت تحصیلی و همچنین اسناد تعهد ریز نمره و ضمن خدمت مربوط به یک مقطع تحصیلی در عرض هم محاسبه گردیده، به تناسب مدت عدم ایفای تعهد، مستنکف مکلف است خسارت موضوع هر دو سند را پرداخت نماید.

د- اسناد تعهد مربوط به یک مقطع تحصیلی که متعهد به ازا هر سند از مزایای خاصی برخوردار شده باشد مانند سند تعهد ضمن خدمت و ماموریت تحصیلی اعم از این که دو سند ارایه شده باشد و یا آن که مفاد دو سند در یک سند پیش بینی شده باشد، در طول هم محاسبه می‌شود و ترتیب استهلاک تعهد، مطابق تاریخ و مفاد سند و ترتیب مقرر در سند خواهد بود.

ه- در راستای ماده 126 قانون محاسبات عمومی کشور و اجرای تکالیف قانونی مبنی بر وصول خسارت از مستنکفین از ایفای تعهد، کلیه هزینه ها و خسارات باید دریافت شود و به عنوان درآمدهای اختصاصی استانی با ملی (وفق قوانین و مقررات) در حساب تمرکز وجوه در آمدهای اختصاصی استانی یا ملی، واریز و طبق قوانین موضوع به مصرف خواهد رسید.

و- ملاک و مستند اخذ خسارت از مستنکفین به قرار ذیل است:

1- برای محاسبه خسارت تعهد استخدامی (تعهد اولیه)، مفاد ماده 5 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش و تبصره ذیل آن ملاک عمل می‌باشد.

2- برای محاسبه خسارت سند تعهد ریزنمره (موضوع ماده 4 قانون متعهدین خدمت) تاریخ سپردن بسند تعهد (یا استفاده از ریز نمرات) ملاک عمل است. بدین ترتیب که : اگر سند تعهد ریز نمره، قبل از تاریخ 1392/06/23 اخذ شده باشد به ازا هر سال عدم ایفای تعهد، می‌بایست مبلغ 2 میلیون ریال خسارت اخذ گردد. لکن چنانچه سند تعهد ریز نمره بعد از تاریخ مذکور سپرده شده باشد طبق مفاد نامه شماره 810/127834 مورخ 1392/06/23 دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی، وجه التزام اخذ خسارت می‌بایست بر مبنای 50٪ حقوق ثابت دریافتی در مدت تحصیل مقطع مذکور، به نسبت ایام عدم ایفای تعهد محاسبه و اخذ گردد. تبصره: از تاریخ صدور این دستورالعمل مفاد اسناد تعهد ضمیمه این دستورالعمل ملاک سپردن سند تعهد و اخذ خسارت خواهد بود.

3- برای محاسبه میزان خسارت موضوع استاد تعهد ضمن خدمت و ماموریت تحصیلی و ...، وجه التزام مندرج در مفاد اسناد مذکور ملاک عمل می‌باشد. بدیهی است در سپردن اسناد تعهد مذکور، نمونه فرم استاد ابلاغی از سوی وزارت آموزش و پرورش باید ملاک عمل قرار گیرد.

تبصره: مسیولان محترم واحدهای ذی‌ربط در هنگام تحویل گرفتن اصل کلیه اسناد تعهد، جهت حصول اطمینان و پیشگیری از تخلفات احتمالی، می‌بایست مفاد اسناد مذکور را مطالعه و در صورت مغایریت مفاد سند تعهد سپرده شده با مفاد فرم‌های اسناد تعهد ضمیمه این دستور العمل متعهد را هدایت تا ضمن مراجعه مجدد به دفتر خانه مربوطه مفاد اسناد تعهد را مورد اصلاح قرار دهند. عدم رعایت مفاد این بند در اخذ اسناد تعهد توسط مسیولان مصداق تخلف اداری بوده و با مسیولان خاطی برخورد قانونی لازم به عمل خواهد آمد.

ز- واحد حقوقی اداره کل، مکلفند به محض معرفی و ارسال پرونده مستنکفین (توسط واحدهای امور اداری و مالی)، در صورت دسترسی به متعهد و ضامن ایشان، نسبت به دریافت بدهی از متعهد یا ضامن وی، اقدام نمایند، در غیر این صورت مکلفند بدون فوت وقت طبق (نمونه برگ های شماره 15 و 16) با تنظیم و ارسال اظهارنامه به متعهد و ضامن قانونا اخطار نمایند، بدیهی است در صورت مراجعه و پرداخت بدهی، کلیه وجوه دریافتی باید به حساب‌های دولتی که از طریق ذیحسابی اعلام می‌گردد واریز شود. در صورت عدم مراجعه در موعد تعیین شده و یا عدم پرداخت بدهی، مکلفند علیه مستنکف و ضامن، با تقدیم دادخواست حقوقی در مراجع قضایی مبنی بر مطالبه وجه و خسارت تاخیر تادیه و هزینه ها و خسارات دادرسی به انضمام 50 درصد حق‌الوکاله نمایندگان طرح دعوا نموده و برای مقتضی (اعم از حضوری یا غیابی) اخذ و تا وصول مطالبات دولت پرونده را پیگیری نمایند. بدیهی است طرح دعاوی دولتی و دعاوی مربوط به اموال دولتی در صلاحیت شورای حل اختلاف نمی باشد.

ح- واحدهای حقوقی ادارات کلی مکلفند بر اساس معرفی واحدهای مربوط، آمار و اطلاعات مربوط به افرادی که به عنوان مستنکف از ایفای تعهدات (اعم از تعهد اولیه استخدامی با سایر تعهدات) شناخته می‌شوند را مطابق (نمونه برگ شماره 17) ضمیمه این دستورالعمل تنظیم و هر 6 ماه یک بار (شهریور و اسفند هر سال) گزارش عملکرد را جهت بررسی و هماهنگی در اقدامات، طی مکاتبه رسمی به دفتر حقوقی املاک و حمایت قضایی ارسال نمایند.

تبصره 1: آمار ارسالی می‌بایست با رعایت دقیق مفاد این دستور العمل متضمن درج کلیه اطلاعات درخواستی باشد.

تبصره 2: در آمار 6 ماهه می‌بایست کلیه تغییرات به عمل آمده و روند پیشرفت هر پرونده درج و اسامی افراد جدید (حتی کسانی که کل بدهی خود را به صورت نقدی و یکجا پرداخت می‌نمایند) نیز به افراد مذکور اضافه گردد.

تبصره 3: در صورت استهلاک بدهی مستنکف (وصول کلی بدهی) یا معافیت از پرداخت بدهی، پس از یک بار اعلام تسویه بدهی در آمار ارسالی، اسم مستنکف مذکور از آمار بعدی حذف و پرونده مربوطه جهت بایگانی به واحد امور اداری اداره کل ارسال گردد.

تبصره 4: در شرایط خاص و موارد استثنایی، تقسیط بدهی با رعایت دستورالعمل‌های 810/4800 مورخ 1379/04/27 و 810/1600 مورخ 9/10/28 و 810/3400/93 مورخ 1383/04/09 میسور خواهد بود.

تقسیط بدهی تا 12 ماه با موافقت مدیر کل استان و بیشتر از آن به حداکثر تا 72 ماه با مجوز اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان ، امکان پذیر می‌باشد. مع‌الوصف اقدام در این خصوص با رعایت مقررات مذکور حسب مورد بدین نحو خواهد بود:

الف - تقسیط بدهی افرادی که به هر نحو رابطه استخدامی آنان با دستگاه قطع می‌شود (استعفا اخراج ترک تحصیل و ...) منوط به سپردن سند تعهد ذمه ای طبق «نمونه برگ شماره 18» می‌باشد.

ب- تقسیط بدهی افرادی که خواستار لغو تعهد با حفظ رابطه استخدامی می‌باشند، تقسیط تا 12 ماه بدون سپردن سند تعهد ذمه ای و صرفا با اخذ وکالت کسر از حقوق طبق «نمون برگ شماره 19» و با ضمانت همکار فرهنگی شاغل میسر بوده اما تقسیط بدهی بیشتر از 12 ماه تا 2 ماه علاوه بر کسب مجوز از اداره کل امور اقتصادی و دارایی، اخذ سند تعهد ذمه ای طبق فرم شماره 17 ضروری است.

تبصره 5: برای کسانی که بدهی آنان تقسیط شده است با عنایت به این که با تعویق پرداخت حتی یک قسط، دین آنان حال می‌گردد، اعطا مهلت و یا تقسیط مجدد بدهی طبق قوانین و مقررات (آیین‌نامه دادن مهلت و نحوه تقسیط بدهی اشخاص به وزارتخانه ها، مصوب 1351/08/29 و اصلاحیه بعدی آن) مجاز نخواهد بود، لکن چنانچه به دلیل عدم دسترسی به متعهد، ضامن وی برای پرداخت مابقی دین و خسارت تاخیر تادیه، اعلام آمادگی کند و پرداخت مبلغ تعیین شده را با محاسبه مابقی بدهی و خسارت تاخیر تادیه بپذیرد، تقسیط بدهی برای ایشان (ضامن) با رعایت مقررات مربوط بلامانع خواهد بود. در غیر این صورت دین حال شده و ادارات مکلفند علیه مستنکف و ضامن، با تقدیم دادخواست حقوقی مبنی بر مطالبه وجه و خسارت تاخیر تادیه و هزینه ها و خسارات دادرسی به انضمام 50 درصد حق‌الوکاله نمایندگان در مراجع قضایی طرح دعوا نموده و برای مقتضی (اعم از حضوری یا غیابی ) اخذ و تا وصول مطالبات دولت پرونده را پیگیری نمایند. بدیهی است طرح دعاوی دولتی و دعاوی مربوط به اموال دولتی در صلاحیت شورای حل اختلاف نمی باشد.

ط - صدور هر گونه حکم انتقال برون سازمانی، استعفا، بازخریدی بازنشستگی پیش از موعد متعهدین خدمت (اعم از تعهد استخدامی، تعهد ماموریت تحصیلی، تعهد ضمن خدمت، تعهد ریز نمره، تعهد مستخدمان پیمانی و....) و کلا هر حکمی که منجر به قطع رابطه استخدامی متعهد می‌شود، به منظور بررسی وضعیت ایفای تعهدات و احراز عدم بدهی ناشی از عدم ایفای تعهد، با اطلاع واحد حقوقی ادارات کل مجاز می‌باشد.

عدم رعایت مفاد این دستورالعمل باعث مسیولیت اداری و مدنی خواهد بود.