مورخ: 1401/11/01
شماره: 0001839
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
رای شماره 1479 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: 1ـ ماده 31 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شورای اسلامی شهر قم تحت عنوان عوارض اسناد رسمی از تاریخ تصویب ابطال شد. 2ـ تعرفه شماره 501 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1400 شورای اسلامی شهر خورزوق
مرجع تصویب : هیات عمومی دیوان عدالت اداری پنجشنبه 20 بهمن 1401
شماره ویژه نامه : 1634 سال هشتاد و هفت شماره 22692

رای شماره 1479 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: 1ـ ماده 31 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شورای اسلامی شهر قم تحت عنوان عوارض اسناد رسمی از تاریخ تصویب ابطال شد. 2ـ تعرفه شماره 501 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1400 شورای اسلامی شهر خورزوق

شماره 0001839 1401/11/01

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140109970905811479 مورخ 1401/09/01 با موضوع: «1ـ ماده 31 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شورای اسلامی شهر قم تحت عنوان عوارض اسناد رسمی از تاریخ تصویب ابطال شد. 2ـ تعرفه شماره 501 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1400 شورای اسلامی شهر خورزوق تحت عنوان عوارض حق‌الثبت از تاریخ تصویب ابطال شد. 3ـ تعرفه شماره 1ـ4 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1399 الی 1400 شورای اسلامی شهر دامنه تحت عنوان عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی از تاریخ تصویب ابطال شد. 4ـ عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر زرین شهر از تاریخ تصویب ابطال شد. 5 ـ عوارض حق‌الثبت از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر گزبرخوار از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1401/09/01 شماره دادنامه: 1479 شماره پرونده: 0001839

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی

موضوع شکایت و خواسته: 1ـ ابطال ماده 31 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شورای اسلامی شهر قم تحت عنوان عوارض اسناد رسمی

2ـ ابطال تعرفه شماره 501 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1400 شورای اسلامی شهر خورزوق تحت عنوان عوارض حق‌الثبت

3ـ ابطال تعرفه شماره 1ـ 4 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1399 و 1400 شورای اسلامی شهر دامنه تحت عنوان عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی

4ـ ابطال عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر زرین شهر

5 ـ ابطال عوارض حق‌الثبت از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر گزبرخوار

گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی واحد ابطال ماده 31 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شورای اسلامی شهر قم، تعرفه شماره 501 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1400 شورای اسلامی شهر خورزوق، تعرفه شماره 1ـ 4 از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1399 و 1400 شورای اسلامی شهر دامنه، عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر زرین شهر، عوارض حق‌الثبت از تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1398 الی 1400 شورای اسلامی شهر گزبرخوار را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند که:

"1ـ هرچند شوراهای اسلامی شهر، بر اساس حکم کلی مقرر در بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران از صلاحیت وضع عوارض شهری برخوردارند و در تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 اختیار وضع عوارض که در قانون مذکور پیش بینی نشده تجویز گردیده و این مواد قانونی ناظر بر وضع عوارض محلی است لیکن موضوع عوارض در مصوبات مورد اعتراض که 8% از حق‌الثبت اسناد رسمی به عنـوان عـوارض وصول می‌شود محلی نیست. بلکه حق‌الثبت به خـزانه دولت واریز می‌شود، بنابراین شوراهای اسلامی شهرهای مورد درخواست ابطال مصوبه در تصویب مصوبات مورد اعتراض که ناظر بر فعالیت‌های ملی و کشوری است حق وضع عوارض ندارد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری پیشتر به موجب رای شماره 204ـ 1396/03/09 مصوبات عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی به ماخذ هشت درصد مصوب شورای اسلامی شهر اراک مورد عمل برای سال‌های 1389 تا 1393 شهر اراک را با توجه به اینکه عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی محلی نیست و حق‌الثبت به خزانه دولت واریز می‌شود و شورای اسلامی شهر اراک حق وضع عوارض بر فعالیت‌های ملی ندارد، ابطال نموده است. طبق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری جهت رسیدگی خـارج از نوبت و بر اساس بند 1 ماده 12 و ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری و با توجه به اینکه مصوبات موضوع اخذ عوارض حق‌الثبت از اشخاص موجب تضییع حقوق اشخاص گردیده است ابطال عوارض ذکر شده که به لحاظ مغایرت با قانون و خروج از حدود اختیارات قانونی تصویب شده است را از تاریخ تصویب مصوبات معترض عنه به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص درخواست می نماییم."

متن مقرره‌های مورد شکایت به شرح زیر است:

"تعرفه عوارض و بها خدمات سال 1397 ـ 1398 شورای اسلامی شهر قم

ماده 31ـ عوارض اسناد رسمی:

8% از مجموع درآمد حاصل از حق‌الثبت اسناد رسمی در دفاتر اسناد رسمی

تعرفه 97ـ501 شهرداری خورزوق

موضوع تعرفه: عوارض حق‌الثبت

معادله محاسبه عوارض:

نوع عوارض

عوارض مصوب سال 1396

عوارض پیشنهادی سال 1397

حق‌الثبت اسناد رسمی

8 درصد حق‌الثبت

8 درصد حق‌الثبت

توضیحات اجرایی تعرفه به شرح زیر است و کلیه اشخاص مالک، ذی نفع، ذی‌ربط و متقاضی مکلف به پرداخت بهای آن به حساب شهرداری خورزوق می‌باشند

1ـ دریافت این عوارض مانع از دریافت سایر عوارض قانونی شهرداری نخواهد بود.

تعرفه 98 ـ 501 شهرداری خورزوق

موضوع تعرفه: عوارض حق‌الثبت

معادله محاسبه عوارض:

نوع عوارض

عوارض مصوب سال 1397

عوارض پیشنهادی سال 1398

حق‌الثبت اسناد رسمی

8 درصد حق‌الثبت

8 درصد حق‌الثبت

توضیحات:

1ـ این تعرفه توسط شهرداری از متقاضیان دریافت نخواهد شد.

2ـ دریافت این عوارض مانع از دریافت سایر عوارض قانونی شهرداری نخواهد بود.

تعرفه 99ـ 501 شهرداری خورزوق

موضوع تعرفه: عوارض حق‌الثبت

معادله محاسبه عوارض:

نوع عوارض

عوارض مصوب سال 1398

عوارض پیشنهادی سال 1399

حق‌الثبت اسناد رسمی

8 درصد حق‌الثبت

8 درصد حق‌الثبت

توضیحات:

1ـ این تعرفه توسط شهرداری از متقاضیان دریافت نخواهد شد.

2ـ دریافت این عوارض مانع از دریافت سایر عوارض قانونی شهرداری نخواهد بود.

تعرفه 1400 ـ 501 شهرداری خورزوق

موضوع تعرفه: عوارض حق‌الثبت

معادله محاسبه عوارض:

نوع عوارض

عوارض مصوب سال 1399

عوارض پیشنهادی سال 1400

حق‌الثبت اسناد رسمی

8 درصد حق‌الثبت

8 درصد حق‌الثبت

توضیحات:

1ـ این تعرفه توسط شهرداری از متقاضیان دریافت نخواهد شد.

2ـ دریافت این عوارض مانع از دریافت سایر عوارض قانونی شهرداری نخواهد بود.

تعرفه شماره 1ـ 4 سال 1399 شهرداری دامنه مصوب شورای اسلامی شهر دامنه

تعرفه شماه (1ـ 4) عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی

ردیف

عنوان تعرفه عوارض

نحوه محاسبه عوارض مصوب قبلی

نحوه محاسبه عوارض مصوب بهمن ماه 1398

توضیحات

1

عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی

معادل 8% حق‌الثبت

معادل 8% حق‌الثبت

این عوارض توسط شهرداری وصول نخواهد شد

تعرفه شماره 1ـ 4 سال 1400 شهرداری دامنه مصوب شورای اسلامی شهر دامنه

تعرفه شماه (1ـ 4) عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی

ردیف

عنوان تعرفه عوارض

نحوه محاسبه عوارض مصوب قبلی

نحوه محاسبه عوارض مصوب بهمن ماه 1399

توضیحات

1

عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی و تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی

معادل 8% حق‌الثبت

معادل 8% حق‌الثبت

این عوارض توسط شهرداری وصول نخواهد شد

عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی سال 1398 و 1399 و 1400 تعرفه عوارض محلی شهرداری زرین شهر مصوب شورای اسلامی شهر زرین شهر

عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی

8 درصد حق‌الثبت اسناد رسمی

تبصره یک: دفاتر اسناد رسمی موظف به وصول و ایصال عوارض این تعرفه به حساب شهرداری می‌باشند و در صورت عدم دریافت بایستی مبالغ آن را از مبالغ مالی خود پرداخت نمایند.

تبصره دو: دریافت این عوارض مانع از دریافت سایر عوارض قانونی شهرداری نخواهد بود.

عوارض حق‌الثبت سال 1398 تعرفه عوارض شهرداری گزبرخوار مصوب شورای اسلامی گزبرخوار

عنوان: عوارض حق‌الثبت سال 1398

مصوب سال 1397

پیشنهاد سال 1398

8% حق‌الثبت

8% حق‌الثبت

توضیحات: این تعرفه توسط شهرداری وصول نمی گردد.

عوارض حق‌الثبت سال 1399 تعرفه عوارض شهرداری گزبرخوار مصوب شورای اسلامی گزبرخوار

عنوان: عوارض حق‌الثبت سال 1399

مصوب سال 1398

پیشنهاد سال 1399

8% حق‌الثبت

8% حق‌الثبت

توضیحات: این تعرفه توسط شهرداری وصول نمی گردد.

عوارض حق‌الثبت سال 1400 تعرفه عوارض شهرداری گزبرخوار مصوب شورای اسلامی گزبرخوار

عنوان: عوارض حق‌الثبت سال 1400

کد:

تاریخ و مرجع تصویب کننده قبلی: 1388

ـ شورای اسلامی شهر گزبرخوار

شرح محاسبه عوارض محلی

A 8% حق‌الثبت

منظور از A ارزش محاسباتی ابتدای دفترچه عوارض محلی می‌باشد.

توضیحات: این عوارض توسط دفاتر اسناد رسمی به حساب خزانه معین استان واریز و خزانه معین موظف به واریز آن به حساب شهرداری می‌باشد.

در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر خورزوق به موجب لایحه شماره 20/1401/ش/6 ـ 1401/02/19 توضیح داده است که:

"اولا: شاکی هیچ دلیل و مدرکی دال بر اخذ عوارض موضوع شکایت توسط شهرداری ارایه ننموده است.

ثانیا: در خصوص مصوبات مورد اشاره 501 ـ 97، 501 ـ 98، 501 ـ 99 و 501 ـ 1400 پیوست شماره 1 الی 3 شهردار هیچ وجهی بابت عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی دریافت ننموده است.

ثالثا: در تعرفه عوارض سال 1400 مصوبه شورای اسلامی شهر خورزوق به طور کلی موضوع عوارض موصوف حذف گردیده است. علیهذا تقاضای تصمیم شایسته مبنی بر رد شکایت مطروحه را دارد."

علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف‌های دیگر شکایت (شورای اسلامی شهر قم، شورای اسلامی شهر دامنه، شورای اسلامی شهر زرین شهر، شورای اسلامی شهر گزبرخوار) تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1401/09/01 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

با تـوجه به اینکه براساس آرای متعـدد هیات عمومی دیـوان عدالت اداری از جملـه رای اخیرالصدور شماره 140109970905810563 مورخ 1401/03/17 این هیات، وضع عوارض برای نقل و انتقال املاک و اراضی با کاربری مسکونی و تجاری و سرقفلی و... در تمام اشکال آن توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین ماده 31 تعرفه عوارض و بهای خدمات سال‌های 1397 الی 1399 شهرداری قم، تعرفه‌های شماره 97 ـ 501، 98 ـ 501، 99ـ 501 و 1400 ـ 501 شهرداری خورزوق، تعرفه شماره 1ـ4 از تعرفه عوارض محلی سال‌های 1399 و 1400 شهرداری دامنه، تعرفه مربوط به عوارض حق‌الثبت اسناد رسمی از عوارض محلی سال‌های 1398 الی 1400 شهرداری زرین شهر و تعرفه مربوط به عوارض حق‌الثبت از عوارض محلی سال‌های 1398 الی 1400 شهرداری گزبرخوار که به تصویب شوراهای اسلامی این شهرها رسیده اند، به دلایل مندرج در آرای مذکور هیات عمومی دیوان عدالت اداری خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری