بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه یکصد و بیست و هشتم(128) 11 مـرداد مـاه 1384 هجری شمسی 26 جمادی الثانی 1426 هجری قمری
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
دوره هفتم ـ اجلاسیه دوم
1385 ـ 1384
صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز سه شنبه یازدهم مردادماه 1384
فهرست مندرجات:
1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه.
2 ـ تلاوت آیاتی ازکلام الله مجید.
3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان: علی عسکری، سلیمان فهیمی گیگلو، شاپور مرحبا و ابراهیم کارخانه ای.
4 ـ بیانات ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت درگذشت ملک فهد پادشاه عربستان سعودی و حادثه سیل در استان گلستان.
5 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسوولان اجرایی کشور.
6 ـ تذکر آیین‌نامه‌ای و اخطار قانون اساسی آقایان: ایرج ندیمی،ستار هدایت خواه،حسن کامران دستجردی و علیرضا محجوب نمایندگان محترم لاهیجان، بویراحمد، اصفهان و تهران.
7 ـ گزارش عملکرد هشت ساله ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران به مجلس شورای اسلامی.
8 ـ تقدیر از حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران.
9 ـ ادامه بحث و بررسی درخصوص لایحه یک فوریتی الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380/11/27.
10 ـ اعلام وصول طرح ساماندهی مد و لباس با قید یک فوریت و رد فوریت آن.
11 ـ اعلام وصول لایحه نحوه تامین اعتبار برای مقاوم سازی مسکن روستایی با قید یک فوریت و خارج شدن آن از دستور.
12ـ اعلام وصول لایحه مجازات‌های اجتماعی جایگزین زندان با قید یک فوریت و بحث و بررسی درخصوص آن.
13 ـ اعلام وصول یک فقره سوال و یک فقره لایحه.
14 ـ اسامی غایبین و تاخیرکنندگان.
15 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده.
«جلسه ساعت هشت و بیست و هشت دقیقه به ریاست آقای غلامعلی حدادعادل رسمیت یافت»
اداره تدوین مذاکرات مجلس شورای اسلامی
1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه
رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با حضور 233 نفر، جلسه رسمی است ، دستور جلسه را قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
دستور جلسه یکصد و بیست و هشتم روز سه شنبه یازدهم مردادماه 1384 هجری شمسی مطابق با بیست و ششم جمادی الثانی 1426 هجری قمری:
1ـ تقدیر از حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای سیدمحمد خاتمی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران که ساعت (30/9) برگزار می‌شود.
2ـ ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات درمورد لایحه یک فوریتی الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380 مجلس شورای اسلامی.
3ـ گزارش کمیسیون صنایع و معادن در مورد تقاضای تحقیق و تفحص عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی از شرکت دخانیات ایران.
4ـ گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات در مورد لایحه ممنوعیت قلع و قمع واحدهای آموزشی و پرورشی تابع وزارت آموزش و پرورش.
5 ـ گزارش شور دوم کمیسیون فرهنگی در مورد طرح تسهیلات ازدواج جوانان.
2 ـ تلاوت آیاتی ازکلام الله مجید
رییس ـ تلاوت کلام الله مجید را آغاز بفرمایید.
(آیات 5 ـ 1 از سوره مبارکه «مومنون» توسط قاری محترم آقای مهدی قره شیخلو تلاوت گردید)
اعوذبالله من الشیطان الرجیم ـ بسم الله الرحمن الرحیم
قد افلح المومنون * الذین هم فی صلاتهم خاشعون * و الذین هم عن اللغو معرضون * و الذین هم للزکاه فاعلون * و الذین هم لفروجهم حافظون*
(صدق الله العلی العظیم ـ حضار صلوات فرستادند)
رییس ـ از آقای قره شیخلو قاری محترم تشکر می کنیم.
3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان: علی عسکری، سلیمان فهیمی گیگلو، شاپور مرحبا و ابراهیم کارخانه ای
رییس ـ ناطقان قبل از دستور را دعوت بفرمایید.
منشی (سبحانی نیا) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ناطقین قبل از دستور جلسه امروز عبارتند از:
ـ جناب آقای علی عسکری نماینده محترم مشهد و کلات.
ـ جناب آقای سلیمان فهیمی نماینده محترم پارس آباد و بیله سوار.
(که هر کدام ده دقیقه وقت دارند)
ـ جناب آقای شاپور مرحبا نماینده محترم آستارا.
ـ جناب آقای ابراهیم کارخانه ای نماینده محترم همدان.
(که هر کدام پنج دقیقه وقت دارند)
جناب آقای عسکری بفرمایید.
علی عسکری ـ بسم الله الرحمن الرحیم
«سلام علی آل طه ویاسین، سلام علی آل خیرالنبیین»
با کسب اجازه از محضر عزیزان و همکاران محترم سخن خودم را با این بخش از فرمایشات مولی الموحدین امام المتقین
علی (علیه الصلوه والسلام) آغاز می کنم که فرمود:
«پروردگارا ! از ما نیست کسی که برای رسیدن به قدرت تلاش کند.
از ما نیست، کسی که برای رسیدن به مطامع دنیا و ثروت تلاش کند، بلکه ما تلاش و مجاهدت می کنیم برای:
1ـ تعیین نظام ارزشی.
2ـ اصلاح در بلاد اسلامی.
3ـ تامین امنیت برای بندگان مظلوم خدا.
4ـ اجرای حدود معطل و بر زمین مانده الهی.»
با کمترین دقت در این فراز از فرموده علی (علیه الصلوه والسلام) به این نتیجه می رسیم که انگیزه و اهداف چهره صالح، عالم مجاهد، زاهد عارف و خطیب شجاع قیام مسجد گوهرشاد علیه کشف حجاب رضاخان میرپنج، مرحوم علامه محمدتقی بهلول و دیگر رهبران راستین روحانیت چیزی جز آنچه که امام فرمودند و بدان تاکید کردند نیست.
همین انگیز ه ها و اصول هدفمند برگرفته از مکتب امامت و ولایت است که ریشه در مدینه النبی رسول گرامی اسلام داشته و نظام حکومتی مبتنی بر مردمسالاری دینی را از نظام‌های دموکراسی غربی جدا و متمایز می‌سازد. با توجه به این نکته مهم و ضروری در مبانی حکومت اسلامی در روز گرامیداشت هشت سال خدمت رییس جمهور محترم جناب آقای خاتمی، با اغتنام از فرصت، لازم می دانم در خانه ملت از بلندگوی مجلس اعلام کنم، اختلاف و نزاع بین نظام دموکراسی و مردمسالار ما با نظام‌های مبتنی بر مادیت و اومانیستی غرب بویژه آمریکا و هم پیمانان اروپایی او در همان چیزی است که ما بدان ها اعتقاد داریم و غربی ها به آن‌ها بی اعتقادند.
دعوا بر سر موضوع هسته‌ای و حقوق بشر و غیر آن فعلا بهانه است. آقای خاتمی، ملت ایران و نمایندگان محترم خوب می‌دانند این دشمنان کینه توز جهانی تاکنون هر کاری توانسته اند علیه انقلاب و مردم مظلوم ایران صورت داده اند از سرکوب مردم در دفاع از حجاب و عفاف در مسجد گوهرشاد گرفته تا انحراف در نهضت مشروطه و به دار کشیدن شیخ فضل الله نوری.
از قیام سی تیر مردم در نهضت نفت گرفته تا سرکوب مردم در (15) خرداد خونین.
از کودتای نوژه گرفته تا تحمیل هشت سال جنگ صدام و قدرت های جهانی علیه مردم مظلوم ایران.
از تحریم جهانی در دوره سازندگی پس از جنگ گرفته تا تهدید روز افزون خارجی و تحریک از درون در دوره کنونی.
براستی اینهمه دشمنی غرب با ایران برای چیست؟ آیا غیر از این است که غرب مادی انسان محور با تیوری های غیر دینی خود با مبانی و فلسفه و تیوری مدیریت دینی که رابطه مستحکم و مستقیم با جهان بینی مکتبی و آرمانی ما دارد مخالف است.
برادران و خواهران عزیز! در نظام مردمسالار دینی شاخصه‌هایی وجود دارد که نظام غربی از آن بی بهره است. اصل عدم تقدم بر خدا، اصل التزام به معاد، اصل ولایت که جلوه ولایت خدا در زمین شناخته است به ترتیب: ولایت رسول خدا، ولایت معصوم، حجت بالغه الهی و ولایت فقیه و اینکه اصل هماهنگی و وحدت حول محور همین ولایت است که نقش تعیین کننده در نوع رابطه مشروع و مقبول مردم با حاکمیت دارد. حال سوال این است که نظام مردمسالار غیردینی و غربی از این اصول یاد شده چه بهره ای دارد؟ در پاسخ می گوییم «هیچ»! روی همین جهت است که ما در نظام مردمسالار دینی با تاکید بر حقیقت شرعی منطبق بر شرایط زمان و مکان راه خود را به پیش می بریم و پیروان مردمسالار غربی تمام تاکیدشان بر حقیقت عرفی است.
عرف غرب حجاب و التزام به احکام شرعی را نمی پذیرد. پیروان عرفی آن‌ها هم بدان تاکید می‌کنند و در تلاش هستند مطالب عرفی را جایگزین حقیقت شرعی کنند. مشکل مانیفست نویسان غربی به اصطلاح آزاداندیش با نظام و حاکمیت ما در همین است آنانی که خاتمی عزیز را مرتد جامعه مدنی خواندند. در هر حال دولتی با آرا بالای مردم با محوریت آقای خاتمی در هشت سال قبل تشکیل شد و به آزادی از منظر دین و حکومت توسعه‌ای خاص بخشید ولی غربی ها و غرب باوران در آغاز تلاش کردند بگویند خاتمی گورباچف ایران است. بنده در همان آغاز شروع ریاست جمهوری آقای خاتمی با انگیزه دفاع از ایشان در قالب یک نقد منصفانه چون همیشه منتقد ایشان بوده ام در مقاله ای نوشتم، خاتمی گورباچف نیست و امروز خدا را شاکریم که این چهره فرهنگی، روحانی و عاطفی از مجموعه مدیریت رسمی و اجرایی کشور با شادابی و احساس مسوولیت بالاتر و پخته تر از گذشته به حوزه فرهنگ، هنر و ادب اسلامی بازگشت پیدا می‌کند تا همچنان مروج اسلام ناب بدور از تحجر و جمود باشد.
سخنی هم با رییس جمهور منتخب برادر گرامی جناب آقای احمدی نژاد دارم. جا دارد سوال کنم آقای خاتمی در اصطلاح رایج اصلاح طلب بودند و شما اصولگرا. براستی معنا و مفهوم اصولگرایی در چیست؟
جناب آقای دکتر احمدی نژاد! بنده و جمع قابل توجهی از دوستان همکار نماینده در دور نهم از روی اعتقاد با توجه به موضع اصولگرایی خود و تحفظ بر آن از آیت الله هاشمی رفسنجانی یار امام، همسنگر دیرین رهبری و مقام ولایت و ریاست قبلی و کنونی مجمع تشخیص مصلحت حمایت کردیم زیرا که او را از اصول و ارکان نظام دانسته و می‌دانیم. یقین دارم بر اکثریت خواص و بر شما این مساله روشن است، به اینکه او کسی است که از آبروی خودش برای مشارکت حداکثری و رییس جمهور حداکثری که شما باشید مایه گذاشت و حاضر به رقابت با حضرت عالی شد و امروز در کنار رهبری نظام تمام توصیه و سفارش او به این است که هر کسی در این نظام مسوولیت دارد باید آقای احمدی نژاد رییس جمهور منتخب مردم را کمک کند، این یعنی اصولگرایی.
فراموش نمی کنم، ایشان در جلسه انتخاباتی در جمع بیش از (150) نماینده مجلس هفتم فرمودند آقای احمدی نژاد را که در دوران ریاست جمهوری من استاندار من بودند و من از مدیریت او پشتیبانی کردم الان نیز مورد حمایت و پشتیبانی خود دارم. آیا بجا و مطلوب نیست که از تجربه گرانسنگ ایشان و بیش از (10) میلیون انسان آگاه و اکثرا فرهیخته که به او رای داده اند و دلسوز نظام و رهبری هم هستند استفاده کنیم؟
برادر گرامی! ما در پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و بنا به سفارش و تاکید بزرگان و چهره های برجسته‌ای همچون آیت الله هاشمی رفسنجانی و بنا به وظیفه شرعی و میهنی خود، شما و تیم اجرایی کشور را کمک خواهیم کرد و شما هم تلاش کنید تا همان فضای محبت و همدلی که در کنار مضجع شریف امام رضا (علیه الصلوه والسلام) فرمودید، محقق گردد.
امام راحل (قدس سره) عالم را محضر خدا می‌دانستند و توصیه می فرمودند در حوزه سیاست و مدیریت، منیت ها کنار گذاشته شود و فرمودند این (من) شیطان است. باید همه ما، من ها را کنار بگذاریم و ما بشویم زیرا «الکفر امه واحده» همه علیه ما هستند و ما برنامه پنجساله و چشم انداز بیست ساله کشور را در پیش روی خود داریم تقاضا دارم از موضع اصولگرایی و عدالتخواهی در یک حرکت باز مردمی به دور از برخورد انقباضی و تصدی گرایانه دولتی، و مدیریت اجرایی تسهیل گرا را با روان سازی امور دولتی و حاکمیتی با همکاری مجلس و نمایندگان سازماندهی نماییم. شعار شما مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، خدمت صادقانه به مردم، اعتماد سازی جهانی، گسترش مناسبات با کشورهای اسلامی، تدوین برنامه شهروندی و مبارزه با حاشیه نشینی شهری و زمینخواری در حاشیه کلانشهرها، بردن خدمات به روستاها جهت پیشگیری از مهاجرت روستاییان به کلانشهرها، کاهش فاصله میان مردم و دولت، تشکیل جلسات هیات دولت در استان‌ها و بردن وزرا به مناطق دوردست به شکل جمعی برای حل مشکلات مردم و هدفمند کردن یارانه ها و ارایه خدمات بهتر به مردم بود.
فرمودید پول نفت را سر سفره های مردم خواهید برد و به اختلاف طبقاتی و جنگ فقیر و غنی پایان خواهید داد. تحقق کامل عناوین وعده داده شده در گرو یک دولت کارآمد دلسوز با ترکیبی از وزرای متعهد، متخصص، کاردان و با تجربه است. کسانیکه رفتارهای باندی و سیاسی را بر خدمت بی شایبه بر مردم ترجیح ندهند. انتظار مردم و نمایندگان آن‌ها در مجلس از جناب عالی این است که چنین انسان هایی را از میان افراد مطرح و سرمایه‌های (رییس ـ آقای عسکری! و قتتان تمام است) انسانی و مدیریتی کشور برای رای اعتماد به مجلس معرفی کنید.
در پایان ضمن تشکر از سفر زیارتیتان به مشهد مقدس باتوجه به اینکه مطالب را حضوری در خدمتتان مطرح کردم به اختصار عرض می کنم، مشهد بعنوان کلانشهر مذهبی ایران پایتخت معنوی کشور در ایران است که نگرش ملی برای حل معضل و مشکلات آن یک ضرورت است. راه اندازی قطار سریع‌السیر تهران ـ مشهد (رییس ـ آقای عسکری! می خواهید همه مشکلات مشهد را بشنویم، یک قطار...) فقط یک جمله! نوسازی بافت قدیم و فرسوده، تامین واگن‌ها برای قطار شهری، حل مسایل مربوط به حاشیه نشینی شهری از راه رسیدگی به مشکلات (750) هزار جمعیت شهرک نشین اقماری و برنامه ریزی برای خدمات دهی به بیش از (16) میلیون زایر و توریسم اعم از داخلی و خارجی مورد طلب ما و مردم است.
در حوزه شهرستان کلات هم تامین اعتبار برای راه اندازی روستا و مهار آب‌های مرزی جهت استفاده کشاورزان و همچنین تلاش برای رونق گردشگری با توجه به استعداد منطقه و مواهب طبیعی موجود مورد تقاضای جدی مردم این شهرستان از دولت آینده است. والسلام
رییس ـ خیلی ممنون. ناطق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی(محمدصادقی) ـ ناطق بعدی آقای سلیمان فهیمی گیگلو هستند، بفرمایید.
سلیمان فهیمی گیگلو ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به روح پرفتوح حضرت امام راحل و با آرزوی سلامتی و طول عمر پربرکت و پرعزت برای مقام معظم رهبری و درود به روح شهدای انقلاب اسلامی و آرزوی توفیق خدمت برای همه کارگزاران صادق جمهوری اسلامی.
امیدوارم ملت رشید و آگاه ایران اسلامی در سالی که بنام همبستگی ملی و مشارکت عمومی نامگذاری شده است با تمسک به ولایت اهل بیت (علیهم السلام) راه عزت ، سربلندی و پیشرفت را بیش از گذشته طی نماید و بعنوان ام القرای جهان اسلام مبانی رشد و توسعه را از پیش روی خود برداشته و موجبات بالندگی و اعتلای مادی و معنوی را در همه شوونات و عرصه‌های زندگی فراهم سازد و جایگاه رفیع نظام اسلامی که مبتنی بر ولایت فقیه است را به همه جهانیان معرفی و زمینه را برای تحقق حکومت جهانی حضرت ولی عصر (روحی له الفدا) که براساس عدالت و معنویت پایه گذاری خواهد شد بوجود آورد.
وظیفه خود می دانم از حضور آگاهانه، گسترده و پرشور مردم عزیز و زمان شناس کشورمان بویژه مردم شهرستان‌های پارس آباد و بیله سوار، بخش‌های اصلاندوز ، جعفر آباد، تازه کند که با درک و هوشمندی بالای سیاسی در نهمین دوره انتخاباتی ریاست جمهوری شرکت نمودند و برگ زرینی دیگر بر تاریخ پرافتخار خود افزودند تقدیر و تشکر نمایم. بنده به نوبه خود انتخاب برادر عزیز، متعهد، دلسوز و متخصص، جناب آقای دکتر احمدی نژاد را بعنوان رییس جمهور به ایشان تبریک گفته و امیدوارم که با کارهای زیربنایی نسبت به تامین نیازهای جامعه و تامین عدالت و رشد اقتصادی مطلوب و ایجاد اشتغال مولد و کاهش فاصله طبقاتی اقدام نماید.
در اینجا جا دارد از همه کسانیکه در ایجاد حماسه انتخابات ریاست جمهوری سهیم و موثر بوده اند سپاسگزاری کنم، نخست از همه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، بویژه جناب حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای هاشمی.
واقعیت این است ایران با داشتن سرمایه‌های انسانی ، منابع طبیعی، ذخایر با ارزش گاز، منابع نفتی و موقعیت ژیوپلیتیک هنوز در مقایسه با استانداردهای جهانی راه دراز و پیمودنی پیش رو دارد که قطعا با وحدت و همدلی مردم به این مقصود سریعتر می رسیم. درآمد سرانه کشور ما هنوز حدود (2) هزار دلار می‌باشد که در مقایسه با متوسط جهانی که حدود (6) هزار دلار است فاصله دارد و با درآمد سرانه کشورهای پیشرفته صنعتی که حدود (35) هزار دلار می‌باشد فاصله زیاد دارد. تجربه کشورهای مختلف نشان داده است که با برنامه ریزی صحیح و استفاده از دانش، تکنولوژی، سرمایه، بسیج نیروی انسانی و کارآمد کردن فضاهای بخش‌های مختلف اقتصادی می‌توان در عرض چندین سال درآمد سرانه ملی را دو برابر نمود.
ایران با داشتن حدود (1) درصد از جمعیت جهان باید میزان تولید سالیانه خود را از (140) میلیارد دلار به حدود (400) میلیارد دلار که حداقل قابل قبول است برساند. امروز تجربه جهانی در عرصه اقتصاد نشان داده است که هیچ کشوری بدون مهار تورم نتوانسته به مراحل بالای پیشرفت اقتصادی دست یابد. برای افزایش سرمایه گذاری، تولید و در نتیجه افزایش فرصت‌های شغلی هر کشور ملزم به کاهش تورم است. کاهش اصولی نرخ سود بانکی بدون کاهش تورم امکانپذیر نیست زیرا در تمامی دنیا معمول است که نرخ سود بانکی کمی بیشتر از نرخ تورم آن‌ها می‌باشد. متاسفانه ایران در بین کشورهای خاورمیانه در بالاترین حد نرخ بهره بانکی قرار دارد.
بررسی ریشه‌های تورم در اقتصاد ایران نشان می‌دهد که کسری بودجه علت العلل بالا بودن تورم در ایران می‌باشد. استقرار از بانک مرکزی، کاهش ارزش پول ملی باعث رشد نقدینگی شده و ارمغانی جز تورم ندارد و همچنین کاهش هزینه‌های عمرانی با هدف مهار کسری بودجه نیز عواقب ناخوشایندی دارد و به مساله طولانی شدن دوره طرح‌های عمرانی، همچنین افزایش طرح‌های نیمه تمام دامن می‌زند. متاسفانه دولت با اینکه در سال 83 در بهترین وضعیت درآمد نفتی و مالیاتی در سال‌های اخیر بوده قادر نشد میزان تخصیص بودجه طرح‌های عمرانی را به (38) درصد بودجه برساند و این در حالی است که عملکرد اعتبارات هزینه نسبت به اهداف پیش بینی شده، پیشی گرفته است . برای کاهش کسری بودجه باید عزم ملی درکشور ایجاد شود، همکاری دولت و مجلس می‌تواند با داشتن برنامه‌ای متناسب و حساب شده در جهت مهار تورم و در نتیجه به اصلاح یکی از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران کمک کند، برای کاهش کسری بودجه و در نتیجه تورم در وهله اول باید نگاه به وظایف دولت و مردم در اقتصاد دچار تحول اساسی شود. کاهش هزینه‌های غیرضرور، افزایش کارآیی در انجام وظایف ضروری و توجه به مساله خصوصی سازی بمعنای سپردن کار مردم به مردم همگی می‌تواند در کاهش کسری بودجه دولت موثر باشد و نباید نگاه به خصوصی سازی در چارچوبی غیر از این باشد، تجربه کشورهای همسایه در این مورد قابل تامل می‌باشد. یکی از مهمترین اهداف اقتصاد کلان، رشد توسعه اقتصادی است. از اینرو رسیدن به این اهداف مورد تاکید همه دولت‌ها، برنامه ریزان اقتصادی است، از آنجاییکه سرمایه در کنار سایر منابع تولید بعنوان موتور محرکه و عامل قوی رشد و توسعه اقتصادی است فراهم کردن سرمایه کافی جهت تامین منابع مالی مورد نیاز طرح‌های زیربنایی جذب سرمایه گذاری خارجی در کنار منابع داخلی اجتناب ناپذیر است.
مردم ایران در عرصه زندگی، خود را با دنیای کشورهای صنعتی مقایسه می‌کنند، ای کاش این مقایسه در مورد انضباط، کارآیی، کارآفرینی، مدیریت‌های قوی، بهره وری کار و نسبت سرمایه گذاری به مصرف نیز انجام شود. باید فرهنگ مصرفی را به فرهنگ تولیدی تغییر دهیم و این کار باید از دولت شروع شود، گسترش بناها، امکانات اداری، دکوراسیون ها ، هزینه تشریفات، پذیرایی های همایش ها و سفرهای غیرضرور متوقف شود. امروز کارآمدی شرکت‌های دولتی بشدت پایین است، با در نظر گرفتن حدود (500) هزار میلیارد سرمایه شرکت‌های دولتی نسبت مالیات به سرمایه شرکت‌های دولتی معادل (49/0) درصد و نسبت سود سهام به سرمایه فقط (47/0) درصد است که این رقم حاکی از ضعف عملکرد شرکت‌های دولتی است.
و اما در مورد حوزه انتخابیه، از ریاست محترم دانشگاه پیام نور جهت تاسیس و راه اندازی دانشگاه پیام نور واحد بیله سوار تشکر می نمایم. از ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی آقای دکتر جاسبی در جهت راه اندازی دانشگاه آزاد بیله سوار همچنین تقدیر و تشکر می نمایم.
از وزارت نیرو، سازمان آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی و اردبیل می خواهم در تسریع پروژه احداث کانال واحد شرقی دره رود اهتمام جدی بعمل آورند و همچنین خواستار اجرای عملیات پمپاژ آن هستیم.
از وزارت جهاد کشاورزی بخاطر برداشتن قدم های اساسی در حل مشکل عشایر غیور و زحمتکش محدوده شرکت‌های کشت و صنعت مغان و پارس قدردانی نموده و خواستار تسریع در حل و فصل و اجرای تمامی مواد باقیمانده از طرح ساماندهی هستیم تا ان شا الله شاهد حل این معضل چندین ساله در منطقه باشیم.
از وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت راه و ترابری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصرانه می خواهیم نسبت به ایجاد ادارات مربوطه در شهرستان بیله سوار این شهر مرزی اقدام عاجل بعمل آورد.
از وزارت کشور می خواهم نسبت به ا رتقا بخش‌های اصلاندوز، جعفر آباد، این بخش‌های مرزی که پتانسیل قابل توجهی نسبت به شهرستان شدن دارند، ارتقا این بخش ها به شهرستان انجام و به آرزوی دیرینه مردم این مناطق جامه عمل بپوشانند.
از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواستار تجهیز و راه اندازی بیمارستان بیله سوار و همچنین ارتقا سطح کیفیت مراکز بهداشت و درمان شهرستان پارس آباد و بخش اصلاندوز هستیم.
از وزیر محترم راه و ترابری می خواهم به قولی که در مورد برقراری مجدد پروازهای تهران ـ پارس آباد تا (23) خرداد ماه سال 84 داده بودند عمل کنند و این پروازها مجددا برقرار شود و واقعا جای سوال دارد که چرا وزیر محترم بقول خود عمل نمی نماید؟
از وزیر نیرو خواستار آغاز عملیات اجرایی سد عمارت و کانال انتقال آب آن و همچنین تسریع در احداث کانال سد خداآفرین که برای آبیاری حدود (110) هزار هکتار از اراضی دیم دشت مغان طراحی شده است می‌باشم.
از وزارت صنایع و معادن و جهاد کشاورزی خواستاریم نسبت به ایجاد صنایع تبدیلی و صنایع فرآوری محصولات کشاورزی و دامی در منطقه اقدام عاجل بعمل آورد ( رییس ـ جناب آقای فهیمی! وقتتان تمام است ) چشم. در حالیکه دولت هنوز سوبسید بنزین در اختیار عده‌ای می‌گذارد بسیاری از روستاهای شهرستان پارس آباد از نعمت آب آشامیدنی سالم محروم هستند، لذا از وزارت نیرو مصرانه می خواهم نسبت به اجرای پروژه‌های آبرسانی شرب به روستاهای تحت پوشش طرح‌های آبرسانی روستایی اقدام عاجل بعمل آورند و از سازمان امور عشایری نسبت به آبرسانی به عشایر غیور منطقه خواستار شده و به احداث جاده‌های عشایری اهتمام بورزند. (بقیه را به مطبوعات می دهم) والسلام علیکم و رحمه الله
رییس ـ تشکر می کنم. خیلی ممنون ناطق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی(محمدصادقی) ـ ناطق بعدی جناب آقای شاپور مرحبا هستند، بفرمایید.
شاپور مرحبا ـ بسم الله الرحمن الرحیم
سلام و درود به روح پاک و ملکوتی حضرت امام راحل و شهدای گرانقدر و رهبر معظم و معزز جمهوری اسلامی و با عرض ارادت و سلام به پیشگاه ملت بزرگ ایران اسلامی بویژه مردم نجیب و بافرهنگ شهرستان مرزی آستارا که با حضور حداکثری شان در این انتخابات ریاست جمهوری یک برگ زرین دیگری در تاریخ پرافتخار ایران اسلامی رقم زدند.
وظیفه خود می دانم بعنوان خادم از تلاش های صادقانه حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین خاتمی رییس جمهور محترم و دولت نامبرده در تمام عرصه ها بویژه داخلی و خارجی تقدیر و تشکر کنم و همچنین با عرض تبریک و آرزوی موفقیت رییس جمهور منتخب برادر گرانقدر جناب آقای دکتر احمدی نژاد و با تعهد و تدینی که از نامبرده سراغ داریم امیدواریم دولت پیشنهادی آقای دکتر احمدی نژاد از افراد مومن، متعهد و دلسوز نظام و دارای تجارب و شایستگی و همچنین تقوا و تدین، تخصص و تجربه، اندیشه نو، شجاعت و عدالت محوری و تعادل سیاسی و ولایتمدار و قانون مدار باشد و در هر حال هم مجلس و هم دولت مشارالیه را در خدمت به محرومین و مستضعفین در جهت رفع فقر و تبعیض و بیکاری و استقرار عدالت اجتماعی قدم های مثبتی را خواهد برداشت.
موج جدیدی از تبلیغات هماهنگ و برنامه ریزی شده علیه جمهوری اسلامی ایران به راه افتاده و بخش مهم اهداف، وادار نمودن مقامات کشور ما به عقب نشینی و دست کشیدن از حق مسلم ملت ایران در استفاده از فناوری صلح آمیز هسته‌ای است.
موضوع غیرقانونی و خصومت آمیز غرب علیه ایران که از بدو انقلاب اسلامی به طرق مختلف ابراز و اعمال شده است و ملت ما می‌داند حاکمیت نظام اسلامی و تمامیت ارضی کشور هیچ زمان درطول (27) سال گذشته مورد حمایت و حتی مورد پذیرش آن‌ها بصورت واقعی قرار نگرفته است و عدالتخواهی و ترویج مردم سالاری دینی و استقلال طلبی ملت ما هیچ موقع خوشایند آن‌ها نیز نبوده است. ایران اسلامی حق دارد که از انرژی صلح آمیز استفاده کند، ملت ما بویژه جوانان غیور انقلاب ایران اسلامی از کسب علم و فناوری صلح آمیز خود یک قدم هم عقب نشینی نخواهد کرد و همه ملت ها برخورد دوگانه، بلکه چندگانه آمریکا در این مورد و حتی تروریست را می‌دانند و خود آمریکایی ها عامل بحران در دنیا و بویژه در خاورمیانه هستند و همیشه این ها آب را گل آلود کرده و اموال ملت محروم دنیا را چپاول و غارت کرده اند و می‌کنند و بوجود آورنده تروریسم دولتی و بین‌المللی خود آن‌ها هستند.
همکاران محترم مسبوق هستند، شهرستان مرزی آستارا از نظر ژیوپلیتیکی برای نظام جایگاه و اهمیت خاص خودش را دارد و از نظر تهاجمات فرهنگی در خاکریز اول قرار گرفته است، توجه به این شهر مرزی که دروازه ایران و گیلان ما هست، توجه به کشور است. این شهر متاسفانه از نظر امکانات خدماتی، رفاهی، ورزشی، فرهنگی، آموزشی، عمرانی و پروژه‌های نیمه تمام در حد مطلوبی قرار ندارد و تاکنون نتوانسته ایم نعمت الهی را در این شهر مهار و از آن بهره‌برداری کنیم. استدعای شروع و تسریع پروژه راه آهن آستارا به رشت ـ قزوین، بندر چند منظوره، فرودگاه، شهرک صنعتی و واگذاری زمین به فولاد آستارا، راه‌های آستارا، آب شرب روستاها و ایجاد ادارات در شهر جدیدالتاسیس لوندویل و تسریع و اتمام چهاربانده کردن راه آستارا به تالش را خواستاریم. والسلام علیکم
رییس ـ تشکر می کنم از اینکه بموقع و قدری هم قبل از موقع تمام کردید. ناطق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ ناطق بعدی جناب آقای ابراهیم کارخانه ای هستند، بفرمایید.
ابراهیم کارخانه ای ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با درود و سلام به روح پرفتوح معمار فقید انقلاب اسلامی امام عظیم الشان انقلاب و ارواح طیبه شهیدانی که پرچم عزت و شرف و استقلال این ملت هستند و چون ستارگانی درخشان در آسمان انقلاب اسلامی می درخشند و با عرض سلام به محضر رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی که راه او و فکر و هدف او پیمودن راهی است که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برای ملت ما ترسیم نمود.
بطور مختصر دو مطلب را به سمع عزیزان می رسانم:
در ابتدا اشاره‌ای به دانش هسته‌ای دارم، امروزه بشر مرزهای دانش را درنوردیده و دریچه نو از ژرفای اتم بسوی هسته اتمی گشوده است، ذره ای پنهان در دل اتم که انرژی جهان هستی برپایه فرآیندهای حاصل از آن شکل می‌گیرد. بشر امروز برای دسترسی به یک انرژی پایدار تلاش می‌کند که برپایه فناوری هسته‌ای، انرژی نهفته در درون هسته اتم را در خدمت تولید انرژی و کاربردهای ارزشمند آن قرار دهد.
در درون هر یک گرم ماده، معادل (20) میلیارد کیلو کالری گرما نهفته است. با تصور جرم عظیم جهان هستی و اینکه در نهاد ناآرام جهان چه اقیانوس عظیمی از گرما نهفته است و از دل این آتشفشان لایتناهی گل ها و گیاهان رنگارنگ می روید و حیات در زمین شکل می‌گیرد، هر انسان عاقلی چاره ای جز تسلیم و تکریم در برابر ذات اقدس خداوندی ندارد.
انرژی هسته‌ای بر پایه تبدیل جرم به انرژی از درون هسته اتم که به فرموده هاتف اصفهانی: «دل هر ذره را که بشکافی آفتابش در میان بینی» آزاد می‌گردد.
در فرآیند شکافت هسته‌ای اورانیوم که آخرین و سنگین ترین عنصر طبیعی جهان مادی است، جز ناچیزی از جرم، تبدیل به انرژی می‌گردد. در فرآیند شکافت یک کیلو اورانیوم تن ها یک گرم ماده تبدیل به انرژی شده و معادل (20) میلیارد کیلو کالری گرما آزاد می‌شود. در چرخه سوخت هسته‌ای براساس فناوری خاصی موجبات تبدیل این جرم به انرژی فراهم می‌گردد. انرژی حاصل از شکافت کامل یک کیلو گرم اورانیوم معادل انرژی حاصل از (6) هزار و (600) تن نفت و یا (5) میلیون متر مکعب گاز طبیعی است که تحت فرآیندهای هسته‌ای که در یک نیروگاه اتمی صورت
می‌گیرد، معادل هزار مگاوات برق تولید می‌شود.
باتوجه به اینکه منابع فسیلی و نفتی جهان در قرن (21) به اتمام خواهد رسید، کشورهایی که بخواهند عزت و استقلال و بزرگی ملت خود را حفظ کنند، چاره ای جز این ندارند که برای دستیابی به انرژی پایدار و جایگزین تلاش نمایند.
براساس بررسی‌های بعمل آمده درظرف (30) الی (40) سال آینده کشور ما اگر وارد کننده نفت نباشد، صادر کننده آن نخواهد بود، فلذا دستیابی به انرژی هسته‌ای برای کشور ما و هر کشور آزاده دیگر امری حیاتی است. دانش هسته‌ای نیز مانند هر دانش دیگری که درخدمت توسعه و پیشرفت کشورها قرار می‌گیرد چیزی نیست که قابل معامله و یا دست کشیدن باشد. برای استکبار جهانی و در راس آن آمریکای سلطه گر بسیار سخت و جانکاه است که جمهوری اسلامی با هویت اسلامی که در پرتو آن سرنوشت انسان آینده رقم خواهد خورد، در منطقه عزت و اقتدار علمی نیز پیدا کند، فلذا آمریکا و اذناب او تلاش می‌کنند که در درجه نخست جمهوری اسلامی ایران را از این حق مسلم خود بازدارند تا در آینده تن ها منبع انرژی پایدار جهان دراختیار آن‌ها باشد و خصوصا کشورهای مسلمان جهان عزت و استقلال خود را برای دستیابی به انرژی حیاتی مورد نیاز بسوی آن‌ها دراز کنند، فلذا مجلس و دولت با قدرت و قاطعیت از حق مسلم طبیعی این ملت دفاع خواهند کرد و امروزه بحمدالله نه تن ها فناوری هسته‌ای در ایران اسلامی بومی گردیده، بلکه کلیه آحاد این ملت در دورترین روستاها نیز به دفاع از حق مسلم خود در دستیابی به فناوری و انرژی هسته‌ای آگا هند. (رییس ـ آقای کارخانه! وقت شما تمام است)، (30) ثانیه دیگر...
مطلب دوم؛ حماسه پر شور و شعور مردم در انتخابات نهم ریاست جمهوری معادلات افکار عمومی جهان را به نفع امت سربلند ایران اسلامی بهم زد و نتیجه آن انتخاب دکتر محمود احمدی نژاد بعنوان رییس جمهور منتخب و محبوب ایران گردید. مردم ایران در این برهه از زمان حل مشکلات خود را در سیمای مومن، انقلابی و کارآمد این فرزند امام جستجو کردند. بر تمام دلسوزان این نظام است که منتخب محبوب مردم را که تن ها بر پایه توکل برخدا توفیق خدمتگزاری به این مردم خوب و شریف را پیدا کرده است، یاری کند. والسلام علیکم و رحمه الله
رییس ـ خیلی متشکر.
4 ـ بیانات ریاست محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت درگذشت ملک فهد پادشاه عربستان سعودی و حادثه سیل در استان گلستان
رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
درگذشت ملک فهد پادشاه عربستان سعودی را به دولت و ملت این کشور تسلیت می گوییم و برای آن مرحوم طلب مغفرت می کنیم. رابطه دو کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در سال‌های گذشته رابطه‌ای دوستانه و برادرانه و روبه گسترش بوده. امیدواریم این گسترش و توسعه در دوران حاکمان جدید این کشور هم همچنان ادامه داشته باشد و دوستانه تر بشود.
در استان گلستان در منطقه کلاله و گلی داغ شاهد سیلی بودیم که به فوت (24) نفر از هموطنان ما منجر شد. عده‌ای هم مفقودالاثر هستند، خسارات زیادی هم به مردم و خصوصا روستانشینان این مناطق وارد شده.
مجمع نمایندگان استان گلستان و آقای بایرام گلدی برمک نماینده محترم منطقه این ضایعه را تسلیت گفته اند. ما هم از جانب مجلس شورای اسلامی به همه مصیبت دیدگان تسلیت عرض می کنیم، امیدواریم دولت و مسوولان در جبران خسارات و جلوگیری از افزایش خسارت ها و زیان ها اقدام عاجل کنند.
5 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسوولان اجرایی کشور
رییس ـ تذکرات نمایندگان محترم مجلس به مسوولان اجرایی کشور را قرایت می کنم:
ـ آقایان: محمد کریمیان نماینده محترم سردشت و پیرانشهر، فخرالدین حیدری نماینده محترم سقز و بانه، انور حبیب زاده نماینده محترم بوکان، امین شعبانی و هوشنگ حمیدی نمایندگان محترم سنندج، دیواندره و کامیاران، جعفر آیین پرست نماینده محترم مهاباد، عابد فتاحی نماینده محترم ارومیه، محمدعلی کریمی نماینده محترم مریوان، مصطفی محمدی نماینده محترم پاوه و جوانرود و حسینی نماینده محترم قروه به وزیر محترم کشور درخصوص رسیدگی به ناآرامی و کشته شدن افراد بیگناه در شهرستان‌های سردشت، اشنویه، بانه و مهاباد توسط نیروی انتظامی.
ـ آقای محمدحسین نژادفلاح نماینده محترم ساوجبلاغ، طالقان و نظرآباد به وزیر محترم کشور درخصوص اعلام علت کوتاهی فرماندار درمقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز در شهرستان ساوجبلاغ نو.
ـ آقای منوچهر متکی نماینده محترم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص تسریع در تاسیس اداره آموزش و پرورش در منطقه (22) تهران.
ـ آقای رشید جلالی جعفری نماینده محترم کرج و اشتهارد به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص پرداخت معوقات فرهنگیان، بویژه فرهنگیان شهرستان کرج باتوجه به اعلام رسمی از طریق رسانه ها.
ـ آقای فریدون همتی نماینده محترم ایلام، مهران، ایوان و شیروان و چرداول به وزیر محترم صنایع و معادن درخصوص چاره اندیشی و حمایت از صنعت و صنعتگران استان ایلام و جلوگیری از تعطیل شدن واحدهای صنعتی استان.
به وزیر محترم جهادکشاورزی درخصوص رسیدگی و رفع مشکل مالی چهارماهه کشتارگاه صنعتی ایلام و پرداخت حقوق و مزایای کارکنان آن.
ـ آقای مرتضی فضلعلی نماینده محترم تویسرکان به وزرای محترم جهادکشاورزی و بازرگانی درخصوص رسیدگی به وضعیت صنف مرغداری کشور و نظارت و کنترل قیمت خوراک و دان مرغ.
ـ آقای هادی دوست محمدی نماینده محترم سمنان به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص رسیدگی به ایجاد مشکل برای مسافران قطارهای عادی بعلت بکارگیری لکوموتیوهای بسیار فرسوده.
رسیدگی به آلودگی شدید و غیر بهداشتی بودن واگن‌های قطار عادی درجه2 مسیر تهران ـ مشهد.
ـ آقای ولی آذروش نماینده محترم اردبیل، نیر و نمین به وزیر محترم نیرو درخصوص نارضایتی مردم از قطع مکرر آب آشامیدنی در اردبیل باتوجه به فصل تابستان و حضور مسافر در این استان.
ـ آقای حسین امیری نماینده محترم زرند و کوهبنان به وزیر محترم اموراقتصادی و دارایی درخصوص تسریع درپرداخت تسهیلات ابلاغی به زلزله زدگان شهرستان زرند توسط شعب بانک‌های کشور در شهرستان.
ـ آقای علی ریاض نماینده محترم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به رییس جمهور محترم درخصوص دستور جلوگیری از دریافت وجه هنگام ثبت نام دانش آموزان در راستای اجرای اصل سی ام قانون اساسی.
ـ آقای حشمت الله فلاحت پیشه نماینده محترم اسلام آبادغرب، کرندغرب، گهواره و حمیل به رییس جمهور محترم درخصوص دستور پرداخت حق محرومیت کارکنان دولت در استان کرمانشاه.
به وزیر محترم نیرو درخصوص جلوگیری از بحرانی شدن وضعیت برق استان کرمانشاه باتوجه به فرسودگی تجهیزات مربوطه و افزایش بار مصرف در استان.
ـ آقای سیدکاظم دلخوش اباتری نماینده محترم صومعه سرا به وزیر محترم دادگستری درخصوص بازبینی و اصلاح نحوه انتخاب اعضای شورای حل اختلاف برای حفظ شان و جایگاه قوه قضاییه.
ـ آقای سیدمصطفی سیدهاشمی نماینده محترم مراغه و عجبشیر به وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح درخصوص پرداخت مطالبات بازنشستگان نیروهای مسلح.
ـ آقای حسین سبحانی نیا نماینده محترم نیشابور به وزرای محترم کشور و اطلاعات درخصوص رسیدگی به برخورد شدید نیروی انتظامی و دستگاه‌های ذیربط با اهالی و مردم شهر خرو نیشابور و عدم تدبیر مسوولان سیاسی، امنیتی و قضایی شهرستان استان در جلوگیری از بروز آن.
ـ آقای مرتضی تمدن نماینده محترم شهرکرد به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص رسیدگی فوری به اعتراض معلمان تازه استخدام استان چهارمحال و بختیاری و نظارت بر اجرای صحیح و دقیق قانون در امر تقسیم معلمان در مناطق.
ـ آقای زین‌العابدین طهماسبی نماینده محترم سروستان، کربال و کوار به وزیر محترم نیرو درخصوص اعلام علت تاخیر در شروع عملیات اجرایی سد میرزای شیرازی منطقه کوار.
ـ آقای علیرضا محجوب نماینده محترم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به وزیر محترم رفاه و تامین اجتماعی درخصوص اجرای قانون بازنشستگی معلولان و جانبازان باتوجه به گذشت (15) ماه از تصویب آن.
ـ آقای حسن زمانی نماینده محترم ملایر به وزیر محترم کشور درخصوص رسیدگی بعلت برخورد شدید نیروی انتظامی شهرستان با اهالی روستای می آباد ملایر و عدم توانایی مسوولان سیاسی شهرستان و استان در جلوگیری از آن.
ـ آقای سیدحسن عباسی نماینده محترم دلیجان و محلات به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص تسریع و اقدام جدی نسبت به احداث جاده کمربندی شهر نراق باتوجه به عبور و مرور بیش از حد وسایل نقلیه از محور دلیجان ـ نراق ـ کاشان و حادثه خیز بودن محور مذکور.
تسریع در احداث پل زیرگذر شهید رجایی دلیجان در تقاطع کمربندی باتوجه به حادثه خیز بودن آن.
ـ آقای جهانبخش امینی نماینده محترم کرمانشاه به وزیر محترم صنایع و معادن درخصوص رسیدگی بعلت تعطیلی کارخانه نساجی غرب کرمانشاه و سرگردانی (220) نفر از کارگران از تاریخ 1383/12/17 تاکنون.
6 ـ تذکر آیین‌نامه‌ای و اخطار قانون اساسی آقایان: ایرج ندیمی، ستار هدایت خواه، حسن کامران دستجردی و علیرضا محجوب نمایندگان محترم لاهیجان، بویراحمد، اصفهان و تهران
رییس ـ آقای سبحانی نیا تذکرات را اعلام بفرمایید. دوستان رعایت اختصار را بکنند، برای اینکه فرصتی نداریم.
منشی (سبحانی نیا) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
اولین نفر جناب آقای ندیمی هستند، بفرمایید.
ایرج ندیمی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ماده (160) ـ یک فوریت یعنی نیاز فوری جامعه و اولویت طرح و یا لایحه موردنظر نسبت به سایر مواد مطروحه.
در تاریخ 1384/03/04 طرح ممنوعیت فعالیت شرکت ها و موسسات با ساختار هرمی یا شبکه بی انتها از قبیل گلدکوییست در مجلس به تصویب رسید، 1384/03/18 هم ارجاع شد. الان نزدیک به دو ماه است که این طرح فوریتی به تصویب رسیده ولی به مجلس ارجاع نمی شود که ما تصمیم بگیریم در حالی که بهرصورت چندصدهزار خانوار الان درگیر هستند. همین الان هم این شرکت‌های هرمی، گلدکوییست دارند عضو می‌گیرند. واقعا نمی شود که مجلس نسبت به مال و زندگی مردم بی تفاوت باشد. من خواهش می کنم باتوجه به اینکه دو ماه یک طرح فوریتی، طرح فوریتی نوشته «نیاز فوری جامعه» خوب، اگر مجلس یک چیزی را به تصویب می‌رساند، دیگر معنا ندارد اینهمه ما نسبت به اصل قانون بی توجه باشیم.
رییس ـ کدام کمیسیون رفته؟
ندیمی ـ کمیسیون قضایی.
رییس ـ حالا آقای محصل همدانی هم دور و بر من بودند، لابد توجه دارند، امیدوارم کمیسیون این طرح را باتوجه به حساسیت هایی که در جامعه نسبت به آن است زودتر تصویب کنند و به صحن مجلس بیاورند. نفر بعد را اعلام بفرمایید.
منشی (سبحانی نیا) ـ نفر بعد جناب آقای هدایت خواه هستند، بفرمایید.
ستار هدایت خواه ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ماده (23)، بند (11) است. البته دو تذکر به استناد این ماده است.
تذکر اول آن که مربوط به بند (11) می‌شود، درواقع نوع برخورد دولت با مصوبات مجلس است که به نظر می‌رسد بخصوص در لایحه بودجه، مصوباتی را که مجلس داشته متاسفانه با بی توجهی مواجه شده، با اینکه حدود (5) ماه از سال دارد می گذرد، پاره‌ای از این مصوبات هنوز با اینکه سقف زمانی هم دارند اجرایی نشده. من بعنوان نمونه اشاره می کنم:
ـ بند «ز» تبصره (1).
ـ پاراگراف اخیر بند «ر» تبصره (2).
ـ بند «س» تبصره (9).
بند «ش» تبصره (9).
ـ بند «ش» تبصره (15).
ـ بند «ث» تبصره (16).
ـ بند «پ» تبصره (19).
این ها مصوباتی بوده که کمیسیون تلفیق داشته و مجلس تصویب کرده، ولی متاسفانه هنوز عملیاتی و اجرایی نشده، مردم هم از این مصوبات با خبر هستند. مدام سوال می‌کنند و ما هم پاسخی نداریم که چرا این ها عملیاتی و اجرایی نشده اند.
مورد دوم آن که باز به همین بند بر می‌گردد، حالا این از باب یک تذکری است که بعضی از برخوردهای دوگانه ای که در مجلس می‌شود من عرض می کنم. استحضار دارید در روز زیارت نمایندگان مجلس از مرقد مطهر حضرت امام، هیات رییسه برای صرفه جویی دسته گل تهیه نکردند، ولی امروز می بینید که دو تا دسته گل اینجا گذاشته شده است. این برخوردهای دوگانه ای که صورت می‌گیرد بنظر می‌رسد که خیلی در شان مجلس نیست.
در مورد اول فقط من این تذکر را می خواهم بدهم که همچنان که از جناب رییس جمهور تجلیل می‌شود، خوب است گله هم شود از توهینی که در برخورد با مصوبات مجلس توسط همکاران ایشان می‌شود، سپاسگزارم.
رییس ـ البته امروز روز گله گذاری نیست، آن‌ها را خصوصی می‌توانیم خدمتشان بگوییم، خیلی ممنون. نفر بعدی را اعلام بفرمایید.
منشی (سبحانی نیا) ـ نفر بعد جناب آقای دکتر کامران هستند، بفرمایید.
حسن کامران دستجردی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر حدادعادل! طبق اصل (84) قانون اساسی هر نماینده دربرابر تمام مردم مسوول است و حق دارد در مسایل داخلی و خارجی اظهارنظر کند. بنده عضو کمیسیون امنیت هستم...
رییس ـ ماده آیین‌نامه‌ای تذکرتان را هم بفرمایید.
کامران دستجردی ـ اصل (84) قانون اساسی است که عرض کردم.
رییس ـ ما اخطار قانون اساسی بعنوان تذکر نداریم، جای اخطار قانون اساسی فقط در متن مذاکرات است.
کامران دستجردی ـ اصل هشتم قانون اساسی است.
رییس ـ می دانم، اصلا شما به استناد هیچ اصلی نمی توانید تذکر بدهید، مواد آیین‌نامه را باید مستند قرار بدهید.
کامران دستجردی ـ آقای دکتر اصل هشتم امر به معروف و نهی از منکر است، این را که می‌شود داد.
رییس ـ نه، نمی شود.
کامران دستجردی ـ پس این اصل تعطیل است.
رییس ـ نه، جای آن اینجا نیست.
کامران دستجردی ـ پس جای آن کجاست آقای دکتر؟
رییس ـ من نمی دانم، جای آن در جای دیگری است. بهرحال ماده آیین‌نامه مستند شما چیست که می خواهید تذکر بدهید؟
کامران دستجردی ـ ببینید آقای دکتر! اینکه عرض کردم، ما در کمیسیون امنیت که هستیم مسایل هسته‌ای نمی دانم چیست، دایم به دولت آینده واگذار می‌شود. آقای روحانی بیاید در جلسه غیرعلنی یک گزارشی بدهد ببینیم این ها چکار کرده اند، دولت آینده هم که خودش می‌داند چکار کرده. عرض من این بود، من زمانی...
رییس ـ این مطلب که احتیاجی ندارد به قانون اساسی و امر به معروف، همین را از اول بگویید، بفرمایید.
کامران دستجردی ـ خیلی ممنون از شما که راهنمایی فرمودید. من خواستم که پیشنهاد بدهم برای اینکه قال قضیه کنده شود یکروز در جلسه غیرعلنی آقای روحانی بیایند گزارش بدهند. من که در کمیسیون امنیت هستم نمی دانم چه می گذرد، خواهران و برادران هم همینطور. ایشان یکروز در جلسه غیرعلنی تشریف بیاورند، ببینیم به کجا رسیده، چون دولت آینده که خودش می‌داند چطور تصمیم بگیرد، اما آقایان ببینیم این قضیه به کجا رسیده. خواستم پیشنهاد بدهم یک جلسه غیرعلنی لطف کنید تشکیل شود، آقایان یک گزارش بدهند، بخصوص جناب آقای روحانی که مسوولیت این قضیه را داشتند.
رییس ـ خیلی متشکر، تذکر دیگری هم هست؟
منشی (سبحانی نیا) ـ نفر بعد جناب آقای محجوب هستند، بفرمایید.
علیرضا محجوب ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رییس! اصل (94) را من اخطار قانون اساسی دارم. اگر چه اخطار، اخطار موردی و موضوعی نیست، اما وظایف کلی مجلس و وظایف کلی نمایندگان را در بر می‌گیرد. به این معنا که مجلس قوانین را زحمت می کشد تصویب می‌کند. دولت لوایحی را به مجلس می‌آورد، با مهارت زیاد در کمیسیون ها بحث می‌شود، کارشناسان می‌آیند، طرح ها مطرح می‌شود، بعد ابلاغ می‌شود. بعضا ماه‌ها معطل می‌ماند و هیچ دستگاهی نه اخطار می‌دهد، نه تذکر می‌دهد، نه برخورد می‌کند.
در اصل (94) اگر عنایت بفرمایید اگرچه به وظایف شورای نگهبان توجه کرده و مورد توجه این اصل است، اما (10) روز را مهلت اجرای قانون گرفته. ما در بخش کارگری در یک سال و نیم گذشته حداقل در مجلس (3) قانون در باب تامین اجتماعی تصویب کردیم که دو تای آن را هم من در جلسه امروز و یکشنبه تذکر دادم، هرکدام از این ها حداقل با یکسال تاخیر بدون هیچ مجوزی اجرای آن طول کشیده. همان موقع در مجلس ششم هم بنده به رییس محترم مجلس این اخطار را عرض کردم که یا مجلس فکری کند، بخش ویژه‌ای درست کند، یا نهایت تکلیفی شود که این تکلیف روشن باشد. چون آنچه که ما الان شاهد آن هستیم، معلولان و جانبازان (که امروز جناب عالی هم لطف کردید خواندید) دیگر شریف تر و عزیزتر از این ها هم هستند؟! (15) ماه پیش ما یک استثنا از قانون برداشتیم، آن قانون هم سال ها در بخش دولتی اجرا می شده، می‌گویند که آیین‌نامه ندارد، خوب، در آن بخش که با آیین‌نامه اجرا می شده، موارد دیگر هم همین مورد را عینا داشتیم، فقط بخش ما نیست. اگر از نمایندگان محترم سوال بفرمایید، دستور بفرمایید یک کمیته‌ای، کمیسیونی، گروهی مامور شوند، تفحص کنند، ده ها موضوع قانونی معطل وجود دارد. اگر اینطوری است مجلس چه فایده ای دارد، ما بنشینیم قانون مصوب کنیم، کسی اجرا نکند یا با تاخیر اجرا کند. این ها جز بدبینی به مجلس اثر دیگری ندارد.
من خواهش می کنم در این مورد دستوری بفرمایید، اولا فکری شود، ثانیا حداقل ازطرف جناب عالی تذکر نوشته شود یا با دستگاه ها مکاتبه شود، سوال شود، اطمینان حاصل شود، از شروع اجرای یک قانون. حالا اجرای بعد و اینطور چیزها وظایف دیگر نظارتی مجلس است. لذا خواهش من این است که در این مورد فکری شود، متشکرم.
رییس ـ خیلی متشکر. من متوجه تذکر جناب عالی شدم، شبیه تذکر آقای هدایت خواه است، ان شاالله ما پیگیری خواهیم کرد. اجازه بفرمایید که تذکرات دیگر را به بعد موکول کنیم.
7 ـ گزارش عملکرد هشت ساله ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران به مجلس شورای اسلامی
رییس ـ از نمایندگان محترم هم خواهش می کنم دیدار و روبوسی با آقای رییس جمهور را به بعد از سخنرانی ایشان موکول کنند، تنفس اعلام می کنیم و برای خداحافظی با آقای رییس جمهور فرصت است. خدمت آقای خاتمی خیرمقدم عرض می کنم.
به اطلاع نمایندگان محترم می رسانم که به موجب ماده (198) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران رییس جمهور موظف است همه ساله گزارش نظارت و ارزیابی و پیشرفت هرسال از اجرای قانون برنامه را به مجلس عرضه کند. امروز جناب آقای خاتمی در آخرین روز مسوولیت خودشان مهمان مجلس شورای اسلامی هستند تا گزارشی برطبق قانون برنامه به مجلس و ملت عرضه کنند و ما هم فرصتی برای دیدار و قدردانی از ایشان داشته باشیم. از جناب آقای خاتمی درخواست می کنم برای عرضه سخن خودشان به جایگاه تشریف بیاورند.
سیدمحمد خاتمی (رییس جمهور) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
خوشبختانه به برکت انقلاب اسلامی و موقعیتی که مجلس شورای اسلامی در این نظام دارد، هر رییس جمهوری کار خود را با مجلس آغاز می‌کند، یعنی بعد از تنفیذ، تحلیف در مجلس هست که جزو اخیر علت استقرار ریاست جمهوری است و پس از آن نیز ریاست جمهوری موظف است که برای همکاران خود و اداره کشور از مجلس رای اعتماد بگیرد، من نیز این افتخار را داشتم که کار خود را با مجلس شروع کنم، ولی در بین روسای جمهور گذشته یک موقعیت خوب و دل انگیز نیز نصیب من شد که آخرین روز کاری خود را نیز در مجلس و در میان نمایندگان محترم بگذرانم، این آغاز و انجام را به فال نیک می گیرم و برای همه شما عزیزان و همه مسوولان و ریاست جمهوری محترم منتخب و دولت آینده آرزوی موفقیت می کنم.
جایگاه مجلس در یک نظام مردم سالار جایگاه تشریفاتی نیست، بلکه رکن و مبنای نظام مردم سالار است (رییس ـ جناب آقای خاتمی ببخشید! من از نمایندگانی که در ردیف‌های جلو نشسته اند درخواست می کنم به صندلی های خودشان برگردند، آقایان وزرا که تشریف می‌آورند بتوانند در این صندلی ها قرار بگیرند. از شما معذرت می خواهم ) درست است که هم مجلس مرکز قدرت است و هم ریاست جمهوری و دولت، اما هر دوی آن‌ها با رای مردم انتخاب می‌شوند، درواقع این مردم هستند که بر سرنوشت خود حاکمیت دارند و این در ذات و مقتضای اصلی مردم سالاری است، اما مجلس قدرت منتشر است و ریاست جمهوری قدرت متمرکز، همیشه نظام‌های مردمی و جوامع از ناحیه قدرت های متمرکز در معرض آسیب بیشتری هستند. درست است که رییس جمهور علاوه بر ریاست قوه مجریه، شان ریاست جمهوری نیز دارد و بخاطر این شان دارای موقعیت، اختیارات و وظایف ویژه‌ای است که معتقدم مهمترین آن مسوولیت اجرای قانون اساسی است که اساس کار نظام است، اما در مقایسه میان قدرت منتشر و قدرت متمرکز، ساز و کار تضمین مردم سالاری در هر نظامی این است که قدرت متمرکز پاسخگو به قدرت منتشر باشد تا از هرگونه خودکامگی و سواستفاده از این قدرت متمرکز کاسته شود و این از دستاوردهای خوب انقلاب اسلامی ماست و باید از آن پاسداری کرد و مجلس محترم نیز که رای و مشروعیت خود را از مردم گرفته است مهمترین رسالت او شناخت و دفاع از حق حاکمیت ملت است که از جمله در وظایف و اختیارات مجلس متجلی است، بهمین دلیل مجلس کانون قانونگذاری است و هیچ مرکز و نهادی جز مجلس حق قانونگذاری ندارد، یعنی تهیه آهنگ انتظام و حرکت جامعه با مجلس شورای اسلامی است و همچنین این حق بزرگ را دارد که در همه جا و همه کار، تحقیق و تفحص کند و نظارت خود را بر همه ارکان قدرت اعمال کند و خوشبختانه در مجلس ششم هنگامی که بحث بر سر این بود که آیا تحقیق و تفحص در مورد نهادهای وابسته به رهبری مجاز است یا نه، با اظهارنظر صریح رهبر معظم این حق مسلم مجلس به رسمیت شناخته شد، از این موقعیت پاسداری کنیم و بکوشیم که آنچه بدست آورده ایم حفظ بشود، نقایص آن مرتفع بشود و دموکراسی و مردم سالاری دینی محکم تر از پیش در جامعه ما مستقر گردد.
من در طول دوره مسوولیت خود با سه مجلس سر و کار داشتم، مجلس پنجم، ششم و هفتم، همه تلاش بر این بود که جایگاه‌ها و پایگاه‌هایی که نهادی مختلف دارند محفوظ بماند و بخصوص حق و جایگاه مجلس.
همه تلاش و کوشش من و همکارانم این بود که این حق شناخته شده و مسلم را ادا کنیم و فکر می کنم که در هر سه مجلس موفقیت داشتیم. بنا بر همدلی و همکاری و همراهی بود و تلاش برای شناخت درست نیازها و همکاری و همدستی برای رفع آن‌ها. من از همه نمایندگان محترم مجلس در هر سه دوره سپاسگزاری می کنم، از روابط خوبی که در هر سه دوره میان قوه مجریه و قوه مقننه وجود داشت خدا را سپاسگزارم و همچنین از روسای محترم این سه مجلس، جناب آقای ناطق نوری، جناب آقای کروبی و جناب آقای دکتر حدادعادل سپاس و تشکر ویژه دارم و برای همه عزیزان، شما خواهران و برادران بزرگوار، نمایندگان محترم مجلس، هیات رییسه محترم مجلس و ریاست محترم مجلس هفتم آرزوی موفقیت و سلامتی می کنم.
اجازه بدهید برای اینکه وقت شما را کمتر بگیرم، گرچه بخاطر یک برنامه یک تغییری هم در این برنامه رخ داد و قرار بود که نزدیک ظهر بیاییم که ناهار آخر را هم (نه شام آخر) میهمان دوستان باشیم که ظاهرا تقدیر چیز دیگری را رقم زد، بهرحال ما همیشه بیاد شما و در خدمت شما هستیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
«رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا »
خداوند بزرگ را سپاس می گوی م که هشت سال امکان خدمت به ملت بزرگوار ایران، به من و همکارانم در دولت عطا فرمود تا آنچه را می دانستیم و می توانستیم در موقعیتی آکنده از فرصت ها و تهدیدهای گوناگون ملی و بین‌المللی بکار گیریم. داوری نهایی در باب میزان توفیق دولت در این مدت که پیمودن بخشی کوتاه از راه دشوار و طولانی مردم سالاری در ایران است از آن خود ملت است که انقلاب اسلامیش مردمی ترین انقلاب دوران بود. من بر همان باورم و بر همان خواهم بود که باید و می‌توان بنام دین و در قالب جمهوری اسلامی راه‌های ممکن بسوی آزادی، استقلال و پیشرفت کشور گشود. اینکه تا چه حد خواستیم و توانستیم و گذاشتند که این مهم را به پیش ببریم نیاز به داوری‌های منصفانه پس از این دارد، امید آنکه هر چه کردیم و هر چه کوشیدیم مورد رضایت حضرت حق و درجهت خواست مردم باشد.
امروز در قالب گزارش عملکرد برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مسوولیت دارم که در برابر نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی آخرین گفتار رسمی خود را در باره عملکرد دولت در پنجسال برنامه عرضه دارم.
برنامه سوم، ظرفی ممکن برای پیشبرد توسعه همه جانبه، بهبود سطح کیفیت زندگی عمومی، تامین عدالت اجتماعی، آزادی و حقوق اساسی مردم بود. در برنامه سوم توسعه، عمده ترین ضرورت ها و نیازهای جامعه در مسیر اهتمام به امر عدالت اجتماعی و حقوق اساسی ملت بعنوان هدف و مبنای پیشرفت جامعه مدنظر بود. افزایش سطح تولید، سرمایه گذاری، اشتغال، آموزش و تامین اجتماعی بعنوان مهمترین عوامل زیربنایی برای تحقق عدالت اجتماعی و تامین حقوق و آزادی‌های مشروع و قانونی همه شهروندان و ایجاد فضای مطمین، قانونمند و با ثبات برای فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنگی در این برنامه مورد تاکید بود.
حال که هم دوره اجرای این برنامه و هم دوران مسوولیت دولت اینجانب بپایان رسید، خوشحالم که می‌توانیم از موفقیت‌های برنامه در عرصه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و سیاسی سخن بگوییم، هر چند نسبت به کاستی ها و نارسایی‌های موجود نیز نمی توان چشم بر هم نهاد.
روند موفق این برنامه اجازه داد که برای نخستین بار امر برنامه ریزی کشور تحول یابد و بتواند در چشم اندازی به افق (20) ساله به برنامه‌های بعدی توسعه بیندیشد. گزارش اقتصادی سال 1383 و ارزیابی عملکرد پنجساله برنامه سوم به صورت تفصیلی به نمایندگان محترم تقدیم شده است، از اینرو می کوشم به فشرده ای از مهمترین سیاست ها، اقدامات و شاخص‌های کلان و تحولات عمده در بخش‌های مختلف بپردازم:
1 ـ مهمترین سیاست ها و اقدامات برنامه سوم
مهمترین سیاست ها و اقدام هایی که در طول برنامه با موفقت به انجام رسید عبارتند از:
ـ اجرای دقیق یکسان سازی نرخ ارزبمنظور شفاف سازی و سالم سازی اقتصاد کشور.
ـ ایجاد و تقویت حساب ذخیره ارزی و تسریع در فرآیند استفاده سرمایه گذاران غیر دولتی از منابع این حساب.
ـ کنترل برنامه ریزی شده نرخ تورم، نرخ بیکاری و افزایش سرمایه گذاری.
ـ رسیدن به خودکفایی در گندم و بعضی محصولات راهبردی کشاورزی.
ـ تلاش در جهت حفظ و یا افزایش یارانه کالاهای اساسی بمنظور کمک به معیشت قشرهای کم درآمد.
ـ گسترش تسهیلات جهت سرمایه گذاری و ایجاد رشد و اشتغال و کاهش نرخ تسهیلات بانکی از سقف (24) درصد به (16) درصد.
ـ پرهیز از استقراض از بانک مرکزی در اجرای عملیات بودجه‌های سالانه و کاهش بدهی‌های دولت.
ـ تدوین و تصویب نظام تامین اجتماعی و انجام الزام های اجرای این نظام با شکل گیری وزارت رفاه و تامین اجتماعی جهت بسط و تحقق عدالت اجتماعی و هدفمند کردن یارانه ها.
ـ پرداخت مستمری به نیازمندان فاقد توان کار و فعالیت و گسترش بیمه‌های درمان.
ـ فراهم آوردن امکان حضور بیشتر در بازارها و عرصه‌های جهانی.
ـ تنظیم و اجرای قوانین بنیادی، نظیر قانون جذب و حمایت سرمایه گذاری خارجی، تجمیع عوارض، قانون بازار غیرمتشکل بومی، بخشی از مقررات مالی دولت، نوسازی و روزآمد کردن صنایع، تجارت الکترونیک و اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم.
ـ جایگزینی تدریجی موانع تعرفه‌ای بجای موانع غیر تعرفه‌ای درمورد واردات کالا.
ـ لغو مقررات پیمان سپاری ارزی و تعدیل سود بازرگانی برای رقابتی کردن صادرات.
ـ اعطای جوایز صادراتی و جبران خسارت ارزی صادر کنندگان.
ـ ساماندهی مناطق ویژه و آزاد تجاری با جهت گیری هم پیوندی این مناطق با اقتصاد ملی و جهانی.
ـ گسترش بازار بورس (راه اندازی بورس‌های کشاورزی و فلزات و بورس‌های منطقه‌ای و کالایی) و هدایت منابع و نقدینگی بخش خصوصی به بازار بورس در جهت تقویت سرمایه گذاری داخلی.
ـ تسریع در فرآیند انحصار زدایی و اطمینان بخشی به فعالیت‌های خصوصی با اجازه فعالیت بانک‌های خصوصی در داخل کشور و بانک‌های خارجی در مناطق آزاد تجاری جهت وسعت دادن به بازار پول و سرمایه.
ـ اصلاح نظام بودجه ریزی و شفاف شدن بودجه عمومی دولت و افزایش نسبت بودجه عمرانی به بودجه جاری.
ـ کوچک کردن دولت و ادغام وزارتخانه ها و سازمان‌های موازی و مشابه.
ـ طراحی و اجرای موفقیت آمیز طرح توازن منطقه‌ای در استان‌ها و مناطق کمتر توسعه‌یافته جهت حضور بالنده این مناطق در توسعه کشور.
ـ تمرکز زدایی و تفویض گسترده اختیارات مرکز به استان‌ها و معنا و مفهوم بخشیدن به شورای برنامه ریزی استانی و تعادل بخشی به مقوله مسوولیت داشتن و اختیار داشتن.
ـ تصویب و اجرای کلیات وظایف مربوط به واگذاری فعالیت‌های دستگاه‌های ملی به استانی و دستگاه‌های اجرایی به شهرداری ها و نهادهای غیردولتی و مدنی.
ـ گسترش فرهنگ و تولید فناوری اطلاعات جهت تحقق توسعه همه جانبه دانش محور.
ـ تصویب و اجرای برنامه تکفا و مقدمات ایجاد دولت الکترونیک و پول الکترونیک.
ـ ایجاد شرایط لازم بالای صنعت کشور، بویژه رشد صنعت خودروسازی و پتروشیمی.
ـ بهره گیری از امکانات حساب ذخیره ارزی جهت ایجاد مراکز صنعتی و تولیدی.
ـ پیشبرد سیاست گسترش اختیارات و استقلال دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و تحول ساختاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تصویب و اجرای قانون تشکیل آن.
ـ بهره‌برداری از میدان گازی پارس جنوبی و شکل دهی به مجموعه بزرگ عسلویه.
ـ گسترش همه جانبه شبکه راه ها، راه آهن و فرودگاه ها از جمله راه اندازی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (حضار صلوات فرستادند)و خط راه آهن بافق ـ مشهد.
ـ توجه جدی و اساسی به مقوله انباشت، توزیع و بهره‌برداری از آب از طریق تکمیل و راه اندازی بیش از (50) سد در مناطق مختلف کشور.
ـ گسترش شبکه تلفن همراه و ثابت.
ـ ساماندهی امور تقویت بخش گردشگری از طریق اجرای قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ایجاد زیربناها و بسترهای لازم برای آن.
ـ موضوعیت دادن به امر حفاظت از محیط زیست در همه بخش ها و تبدیل آن بعنوان فرهنگ عمومی.
ـ توانمندسازی زنان و ارتقا سرمایه انسانی و اجتماعی آنان و افزایش نقش و سهم زنان در نظام اجرایی کشور.
ـ ارتقا جایگاه سازمانی امور مربوط به شهدا و ایثارگران.
ـ برقراری امنیت داخلی و موضوعیت دادن به حقوق شهروندان.
ـ پی ریزی تعامل با جهان و کشورهای همسایه با راهبرد تنش زدایی، اعتمادسازی و افزایش قدرت منطقه‌ای ایران و کاهش ریسک سرمایه گذاری در کشور.
ـ بالا بردن اعتبار و ضریب نفوذ سیاسی ایران در دنیا و در مجامع بین‌المللی.
ـ مدیریت بحران ها و خروج از بسیاری از بن بست های سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان، بخصوص شرایط حاد و حساس حمله به افغانستان و عراق و نیز امور انرژی هسته‌ای.
ـ رشد نهادهای دینی و فکری کشور.
ـ تاکید بر توسعه فرهنگی و علمی بعنوان جوهر برنامه‌های توسعه‌ای.
ـ افزایش سهم و نقش نهادهای مدنی و غیردولتی در توسعه کشور.
2 ـ شاخص‌های کلان و فرابخشی
در اینجا به (10) شاخص کلان توسعه‌ای در برنامه سوم به اختصار می پردازم:
جمعیت و اشتغال
مهمترین موفقیت کشور در زمینه مسایل جمعیتی، توسعه برنامه‌های بهداشتی و تثبیت نرخ رشد جمعیت به میزان متوسط سالانه (6/1) درصد می‌باشد.
در برنامه سوم بطور متوسط سالانه بیش از (580) هزار شغل ایجاد شده است که نسبت به متوسط سالانه (380) هزار شغل در برنامه اول و (280) هزار شغل در برنامه دوم، افزایش قابل ملاحظه‌ای دارد که بر این اساس نرخ بیکاری در کشور از (2/14) درصد در سال 1379 به (3/10) در سال 1383 کاهش یافته است.
اجرای طرح‌های تولیدی با استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی، پرداخت تسهیلات از طریق وجوه اداره شده به میزان (13) هزار و (760) میلیارد ریال و همچنین همکاری ویژه سیستم بانکی در اجرای طرح‌های اشتغالزا از جمله اقدام های موثر برنامه در ایجاد و گسترش اشتغال بوده است.
تولید و سرمایه گذاری متوسط رشد سالانه تولید ناخالص داخلی در برنامه سوم (4/5) درصد بوده است که با توجه به پیش بینی برنامه بمیزان (6) درصد، (6/0) درصد کمتر از پیش بینی برنامه بوده است، اما در مقایسه با عملکرد برنامه دوم به میزان (8/3) درصد افزایش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد. گفتنی است که کشور در سال‌های 1381 و 1382 به ترتیب نرخ رشدهای (4/7) درصد و (7/6) درصد داشته است که در (12) سال گذشته بی سابقه بوده است. درآمد سرانه نیز در برنامه سوم بطور متوسط سالانه (8/3) درصد رشد یافته است.
بخش صنعت در بین بخش‌های اقتصادی با متوسط رشد سالانه (1/11) درصد در برنامه سوم و سهم حدود (8/18) درصد در تولید ناخالص داخلی به همراه بخش خدمات با متوسط رشد سالانه (8/4) درصد و سهم (8/51) درصدی در کل تولیدات کشور بیشترین نقش را در افزایش تولید و رشد اقتصادی داشته اند.
بخش کشاورزی در برنامه سوم از متوسط رشد سالانه (3/4) درصد برخوردار بود و در سال‌های 1381 و 1382 به رشدی فراتر از پیش بینی برنامه دست یافت.
متوسط رشد سالانه تشکیل سرمایه ثابت ناخالص (سرمایه گذاری) در دوره برنامه سوم (3/9) درصد است که بیش از (2) درصد از هدف پیش بینی شده یعنی (1/7) درصد جلوتر بوده است.
نرخ سرمایه گذاری (نسبت سرمایه گذاری به تولید) که در سال 1379 معادل (8/29) درصد بود با یک روند چشمگیر در سال 1383 تا حد (8/35) درصد افزایش یافته است.
متوسط رشد هزینه‌های مصرفی در برنامه سوم با رقم (6/6) درصد حدود دو برابر هدف برنامه یعنی (3/3) درصد است، این امر بطور عمده انعکاس رشد چشمگیر درآمدهای نفتی، بهبود وضعیت اقتصادی و رشد حجم واقعی پول است. در عین حال سهم هزینه‌های مصرفی دولتی در تولید ناخالص داخلی در سال پایان برنامه نسبت به سال 1379 حدود (2) درصد کاهش یافته است که در جهت سیاست‌های برنامه بوده است.
بهره وری
شاخص‌های بهره وری نشان می‌دهد که بهره وری نیروی کار بطور متوسط سالانه (2) درصد افزایش یافته است که این حد نسبت به هدف برنامه (7/0) درصد بیشتر است. این رشد بواسطه گرایش بیشتر به سمت تکنیک‌های سرمایه بر و افزایش سرمایه انسانی و مهارت نیروی کار رخ داده است.
به رغم رشد با ثبات (1/0) درصدی سالانه بهره وری سرمایه، پایین بودن قیمت نسبی سرمایه و عدم تعیین قیمت‌های واقعی عوامل تولید و ناهمخوانی قوانین و مقررات بازار کار، هدف برنامه در این زمینه محقق نشد که امید است در برنامه‌های آتی به این موضوع توجه ویژه شود.
شاخص بهره وری کل عوامل که عملکرد کلی اقتصاد در زمینه استفاده بهینه از منابع نشان می‌دهد در برنامه سوم، سالانه بطور متوسط حدود (8/0) افزایش یافته است که حاکی از تحقق کامل هدف برنامه درخصوص این شاخص است. در برنامه سوم توسعه حدود (9/14) درصد از رشد ناخالص داخلی از طریق ارتقای بهره وری کل عوامل تولید حاصل شده است.
رفاه اجتماعی و توزیع درآمد
در چهار سال اول برنامه سوم شاخص رفاه اجتماعی بدلیل بالا رفتن درآمد سرانه و بهبود نسبی توزیع درآمد بطور متوسط سالانه (6) درصد رشد داشته است. پیش بینی می‌شود که در سال 83 رشد شاخص مذکور به (4/8) درصد افزایش یابد.
طی چهار سال اول برنامه سوم نسبت هزینه دهک بالا (یعنی ثروتمندترین) به دهک پایین (یعنی فقیرترین) از (5/20) برابر به (7/17) برابر تقلیل یافت که معادل کاهش متوسط رشد سالانه به میزان (9/4) درصد است. روند کاهش این شاخص که نشاندهنده بهبود توزیع درآمد است در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است.
پول و تورم
به رغم بهبود ترکیب نقدینگی در طول برنامه سوم توسعه یعنی افزایش سهم شبه پول و کاهش سهم پول در این دوره، نقدینگی بخش خصوصی بطور متوسط سالانه (9/28) درصد افزایش یافته است که نسبت به هدف برنامه یعنی (4/16) درصد افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است. افزایش تقاضا برای اعتبارات در جهت ساخت و ساز و تولید بیشتر و رشد چشمگیر ذخایر ارزی ازجمله دلایل عمده رشد نقدینگی بخش خصوصی است.
متوسط عملکرد نرخ تورم در دوره برنامه سوم در حدود (1/14) درصد بوده که کمتر از هدف پیش بینی شده برنامه یعنی (9/15) درصد است. این امر نشاندهنده آن است که با وجود رشد بی رویه نقدینگی سیاست‌های اقتصادی بطور عمده در جهت کاهش سطح عمومی قیمت ها و ثبات در نرخ تورم بوده است.
تجارت خارجی و تراز پرداخت ها
عملکرد صادرات کالا و خدمات در برنامه سوم از متوسط رشد سالانه (18) درصد برخوردار شد و درمجموع بالغ بر (182) میلیارد دلار از این محل عاید کشور گردید که نسبت به رقم (3/111) میلیارد دلار هدف برنامه حاکی از تحقق (64) درصد بیش از پیش بینی برنامه می‌باشد. همچنین دستیابی به (2/28) میلیارد دلار صادرات غیرنفتی نشان از تحقق کامل و حتی بیش از هدف برنامه می‌باشد.
واردات کالا و خدمات در برنامه سوم با متوسط رشد سالانه به میزان (2/24) درصد بالغ بر (160) میلیارد دلار بوده است که در مقایسه با رقم پیش بینی شده در برنامه معادل (7/122) میلیارد دلار حدود (31) درصد بیش از برنامه تحقق یافته است.
افزایش ارزش صادرات کالا و خدمات در برنامه سوم باعث شد تا تراز بازرگانی و تراز حساب جاری کشور از مازاد قابل توجهی برخوردار شود. مازاد تراز بازرگانی درمجموع دوره بالغ بر (5/37) میلیارد دلار بود که بر ذخایر بین‌المللی حدود (28) میلیارد دلار افزوده شد.
بودجه و وضع مالی دولت
دریافتی‌های دولت در برنامه سوم سالانه بطور متوسط (2/28) درصد رشد داشته است که بخش عمده آن از طریق دریافتی‌های ناشی از فروش نفت تامین شده است. به رغم شتاب مناسب سالانه (1/18) درصدی درآمدهای مالیاتی در طول برنامه سوم ولی این بخش بدلیل رشد بالای درآمدهای نفتی نتوانست سهمی بیش از (3/26) درصد در ترکیب درآمدهای دولت بدست آورد.
رشد اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (یعنی عمرانی) بطور متوسط سالانه (19) درصد بود و بدلیل رشد بیشتر اعتبارات هزینه‌ای که بطور عمده در زمینه افزایش حقوق کارکنان دولت بخصوص فرهنگیان و معلمان عزیز و همچنین افزایش شدید یارانه کالاهای اساسی در جهت تامین معیشت اقشار آسیب پذیر جامعه صورت گرفت سهم این بخش در کل مصارف عمومی کاهش یافت. به همین دلیل (یعنی افزایش پرداخت‌های هزینه‌ای) دولت مجبور گردید جهت افزایش‌های ضروری و مصوبات مجلس شورای اسلامی در سال پایانی برنامه سوم (128) هزار و (335) میلیارد ریال از عایدات فروش نفت را صرف هزینه‌های جاری کند.
(ما منبر که می رویم وقتی می خواهیم نفس چاق کنیم می گوییم صلوات بفرستند ـ حضار صلوات فرستادند)
مازاد حساب ذخیره ارزی از آغاز عملیاتی شدن این حساب در برنامه سوم توسعه تا پایان سال 1383 بالغ بر (30) هزار و (117) میلیون دلار بوده است که در مجموع در دوره یادشده (22) هزار و (599) میلیون دلار آن به مصرف رسیده و مانده حساب مذکور در پایان برنامه بالغ بر (8) هزار و (727) میلیون دلار بوده است. استفاده از تسهیلات توسط بخش غیردولتی در مدت گشایش این حساب بالغ بر (3) هزار و (349) میلیون دلار است و در مقابل معادل (11) هزار و (326) میلیون دلار برداشت از سوی دولت در شکل تکالیف بودجه‌ای صورت گرفته است. گفتنی است که میزان دارایی حساب در پایان سال 83 بالغ بر (11) هزار و (940) میلیون دلار است.
نظام اداری و مدیریت
روند نزولی تعداد کارکنان دولت که برای اولین بار در سال‌های پس از انقلاب در سال 1381 نسبت به دوره قبل آغاز گردید با شتاب بیشتری ادامه یافته است. بطوریکه تعداد کارکنان دستگاه‌های اجرایی در پایان سال 82 نسبت به ابتدای برنامه سوم به میزان (9/2) درصد کاهش یافته است.
از نظر نقش آفرینی و مشارکت زنان در نظام اداری به رغم کاهش تعداد کارکنان دولت، تعداد کارکنان زن در سال 1382 نسبت به سال آغاز برنامه (12/1) درصد افزایش یافته است.
ساماندهی شرکت‌های دولتی و خصوصی سازی
در جهت اجرای ماده (4) قانون برنامه سوم توسعه، هیات وزیران فهرست (59) شرکت مادر تخصصی را به تصویب رسانده است که از این تعداد اساسنامه (6) شرکت تنفیذ شده و اساسنامه (22) شرکت دیگر در طول سال‌های برنامه به تصویب رسیده است.
مجموع تعداد شرکت‌های دولتی، بانک ها و موسسات انتفاعی از تعداد (550) شرکت در سال 79 به (533) شرکت در سال پایانی برنامه رسیده است.
ارزش سهام واگذار شده در طول سال‌های اجرای برنامه از سال 1379 به بعد بترتیب معادل (81)، (461) و (306) درصد رشد داشته است.
نتیجه بررسی مصوبات هیات عالی واگذاری و هیات وزیران نشان می‌دهد که در سال‌های اجرای برنامه نسبت به انحلال یا ادغام و واگذاری سهام (636) شرکت دولتی یا سهام متعلق به دولت تصمیم گیری شده است.
3ـ تحولات عمده در بخش‌های مختلف
تحولات برجسته در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برنامه به تفصیل در گزارش بخش‌های گوناگون آمده است. از اینرو برای بیان تحولات توسعه کشور در طول برنامه برخی شاخص‌های عمده ای را ذکر می کنم.
رشد سالانه ارزش افزوده بخش صنعت و معدن معادل (1/11) درصد.
افزایش محصولات فولادی از (5) میلیون و (445) هزار تن در سال 78 به (9) میلیون تن در سال 83.
افزایش تولید شمش آلومینیوم از (137) هزار تن در سال 78 به (312) هزار تن در سال 83.
رشد تولید سیمان از (22) میلیون تن در سال 78 به (32) میلیون تن در 83.
افزایش صادرات بخش صنعت و معدن از (9/1) میلیارد دلار به (56/4) میلیارد دلار.
رشد (153) درصدی تولید خودروی سواری و (232) درصدی تولید خودروی سنگین.
دستیابی به خودکفایی گندم و ارتقای سریع تولید محصولات راهبردی کشور.
توسعه سیستم‌های آبیاری تحت فشار از (33) هزار هکتار به (55) هزار هکتار.
اجرای بیش از (50) سد در جهت تقویت و پایداری بخش آب و کشاورزی.
تنظیم بیش از (5) هزار میلیون مترمکعب آب از طریق احداث سدهای مخزنی.
اجرای (14) طرح در زمینه پتروشیمی و افزایش صادرات محصولات پتروشیمی از (339) میلیون دلار به (1730) میلیون دلار.
اتمام بخش‌های عمده طرح عسلویه و پالایشگاه پارس جنوبی.
تحقق (150) درصدی هدف برنامه در جهت اکتشاف نفت و گاز.
برخورداری (4) هزار و (605) خانوار از گاز طبیعی در طول برنامه.
افزایش میانگین قدرت عملی نیروگاه‌ها به میزان (3/10) هزار مگاوات نسبت به قبل از برنامه.
کاهش مدت خاموشی برق به (14/3) دقیقه به ازای هر مشترک در طول شبانه روز.
اجرای برنامه دولت سبز و تلقی محیط زیست بعنوان یکی از مولفه‌های درونی و محوری برنامه توسعه.
رشد سالانه (14) درصدی حمل و بار و (3) درصدی جابجایی مسافر.
رشد سالانه طول آزادراه ها و بزرگراه ها و راه‌های اصلی به میزان (8/8) درصد، (2/8) درصد و (1/2) درصد در مدت برنامه.
تحقق (4/102) درصدی و (91) درصدی هدف برنامه در حمل بار و مسافر از طریق راه آهن.
افزایش سهم ناوگان هوایی غیردولتی به (2/37) درصد در تردد (4/22) میلیون نفری مسافر از فرودگاه ها.
استفاده از صددرصد ظرفیت اسمی بنادر و گذشتن از مرز (4/93) میلیون تنی کالا از بنادر.
رشد (5/14) درصدی سالانه ضریب نفوذ تلفن، (3/16) درصدی رشد سالانه دایری تلفن ثابت و (7/13) درصدی تعدادی از روستاهای دارای ارتباط.
برخورداری جمعیت روستاهای بالای (20) خانوار از آب آشامیدنی سالم به میزان (92) درصد. از راه مناسب روستایی به میزان (3/89) درصد و از برق روستایی به میزان صددرصد.
افزایش روستاهای بالای (100) خانوار تحت پوشش طرح‌های عادی از (5/29) به (92) درصد.
رشد سالانه (3/10) درصدی تولید مسکن از (350) هزار واحد به (530) هزار واحد.
افزایش نرخ امید به زندگی از (70) سال به (7/71) سال با توسعه برنامه‌های بهداشتی و کاهش مرگ و میر کودکان زیر (5) سال.
توسعه بیمارستان‌های کشور از (705) بیمارستان به (738) بیمارستان.
توسعه تعداد مراکز بهداشتی درمانی از (6389) واحد به (7633) واحد.
افزایش شاخص نسبت جمعیت تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی از (5/56) درصد به (1/67) درصد.
افزایش جمعیت تحت پوشش بیمه درمان از (7/87) درصد به (8/93) درصد.
تحت پوشش بیمه درمان قرار گرفتن (21) میلیون نفر روستایی و (5) میلیون نفر از قشرهای محروم جامعه.
رشد متوسط سالانه (8/5) درصدی دانش آموزان متوسط فنی و حرفه‌ای و کار و دانش و افزایش سهم دانش آموزان این دوره‌ها در متوسطه از (4/24) درصد به (8/36) درصد.
افزایش سهم دانش آموزان دختر در فنی و حرفه‌ای از (9/36) درصد به (8/37) درصد.
رشد (4/15) درصدی متوسط سالانه آموزش‌های کاردانی فنی و حرفه‌ای.
رشد متوسط سالانه (7) درصدی دانشجویان کشور.
افزایش سهم اعتبارات، پژوهش و فناوری دولتی از تولید ناخالص داخلی از (31/0) درصد به (5/0) درصد.
رشد متوسط سالانه کاربران اینترنت معادل (6/139) درصد.
افزایش نسبت شمارگان کتاب های منتشره به جمعیت از (9/1) نسخه به ازای هر نفر به (4/2) نسخه.
رشد سالانه (4/7) درصد کتاب های موجود در کتابخانه‌های عمومی.
رشد متوسط سالانه (8/32) درصدی نشریات کشور از (907) عنوان به (2817) عنوان.
آنچه گفته شد تصویری فشرده از فعالیت‌های گسترده خانواده دولت در بخش‌های مختلف برنامه سوم بود. نه ابعاد و نه آثار این برنامه را محدود به این ارقام و اعداد نمی کنم. برنام سوم توانست در سال‌های پایانی، ایران را به نقطه خیز اقتصادی برساند و بارقه های امید به توسعه همه جانبه را بوجود آورد. اکنون راه (20) ساله کشور با آغاز برنامه چهارم کشور گشوده شده است. اجرای برنامه سوم اثبات کرد که ظرفیت‌های ملی و بین‌المللی جدید برای دستیابی ایران به مراحل نوین توسعه وجود دارد و تدوین و تصویب برنامه چهارم نشان داد که می‌توان با پذیرش ویژگی‌های ملی، تجارب گذشته و تحولات جهانی آهنگی نو را در اصلاح رویکردها، روندها و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور برگزید.
امروز در حالی مسوولیت دولت من بپایان می‌رسد که خوشبختانه دولت آینده می‌تواند با برخورداری از سرمایه‌های معنوی و مادی جدید برای برآوردن نیازهای ملت و تحقق برنامه‌های خویش گام بردارد. یکپارچگی و هماهنگی همه ارکان و نهادهای قدرت و وجود زیرساخت ها و زمینه‌های فراهم شده در مسیر توسعه، لوازم و ابزارهای جدیدی است که می‌تواند راه خدمت را برای دولت آینده هموار کند.
خداوند بزرگ را صمیمانه سپاس می گویم که در این (8) سال به من و همکارانم توفیق داد که در پرتو لطف و عنایت او و آگاهی و اعتماد ملت تا جایی پیش رویم که تهدیدهای ملی و بین‌المللی به فرصت تبدیل شود. من در شرایطی مسوولیت را به دولت بعد تحویل می دهم که ایران در سیاست خارجی دچار مشکل اساسی نیست و بحران‌های ملی چون انرژی هسته‌ای تاکنون بخوبی مدیریت شده است. مدیریت شرایط بحرانی منطقه‌ای و جهانی درجهت مصالح کشور نه تن ها مخاطرات و تهدیدهای فراوان از دامن ایران دور کرد بلکه هزینه توسعه اقتصادی و ایجاد فرصت‌های جدید توسعه را نیز برای کشور پایین آورد.
مطمینا روابط بسیار خوب ما با همسایگان و روابط بهبود یافته ما با جهان ضریب امنیت ملی ما را ارتقا داده است. اینکه ایران توانست از یک کشور آسیب پذیر به یک بازیگر موثر و فعال در منطقه و جهان برسد فرصتی مهم برای توسعه ملی است. امیدوارم این فرصت از سوی دولت آینده پاس داشته شود.
فرصت را مغتنم می شمارم و از ملت عزیز ایران بخاطر همه محبت های بی شایبه و از همه نخبگان و از همه گروه‌های اجتماعی و نهادهای مدنی بخاطر الطاف فراوان صمیمانه تشکر و خداحافظی می کنم و از قصورهای خویش در برابر بزرگی آنان حلیت می طلبم.
هر که ما را یاد کرد ایزد مر او را یار باد
هر که ما را خوار کرد از عمر برخوردار باد
هر که اندر راه ما خاری فکند از دشمنی
هر گلی کز باغ وصلش بشکفد بی خار باد
متشکرم، موفق و پیروز باشید.
نمایندگان ـ احسنت، احسنت، احسنت.
(ابراز احساسات نمایندگان و حضار)
8 ـ تقدیر از حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
از نمایندگان محترم درخواست می کنم بهیچوجه به آقای رییس جمهور مراجعه نکنند، بعد از جلسه فرصت است، نیمساعت تنفس می دهیم، آقایان فرصت کافی دارند که با آقای رییس جمهور دیدار کنند.
مقدر بود که رییس جمهور محترم در آخرین روز مسوولیت خودشان در خانه ملت، هم گزارش جامعی از تلاش های دولت خودشان عرضه کنند و هم با ملت و نمایندگان ملت خداحافظی کنند. ما از زحمات و تلاش های ایشان و دولت محترمشان در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تشکر می کنیم.
جناب آقای خاتمی در نطق خودشان به تفصیل به این پیشرفت ها اشاره کردند. بنده ضرورتی نمی دانم به جزییات بپردازم و همانطور که مقام معظم رهبری در دیدار دیشب دولت و رییس جمهور محترم فرمودند این توفیقات از حافظه ملت زدوده نخواهد شد. اگر بخواهم به یکی از مساعی دولت در سال‌های اخیر اشاره کنم باید به تدوین برنامه چهارم توسعه اشاره کنم که توفیق اجرای آن ان شاالله نصیب دولت آینده خواهد شد.
همچنین در زمینه سیاست خارجی باید به سیاست تنش زدایی اشاره کنم که قطعا دولت جناب آقای خاتمی در این زمینه موفق بوده است. تنش زدایی همراه با رعایت سه اصل عزت، حکمت و مصلحت صورت گرفته. مصداق بارز رعایت اصل عزت را بنده در دوران جناب آقای خاتمی توجه ایشان به اهمیت مساله هسته‌ای می دانم، موضع گیری های شجاعانه و صحیح و بهنگام جناب آقای خاتمی در موضوع فناوری هسته‌ای نمونه‌ای ار ترکیب موزون و بهنجار رعایت اصل عزت و تنش زدایی است.
نام آقای خاتمی با نام اصلاحات همزمان به اذهان تداعی می‌شود. در دوران (8) ساله مسوولیت ایشان هیچ کلمه ای به اندازه «اصلاحات» شاید تکرار نشد. بنده مساله اصلاحات را با آشنایی که از دیرباز با افکار و دیدگاه های ایشان دارم که از قبل از انقلاب این آشنایی آغاز می‌شود درواقع جلوه ای از رویارویی اسلام و تجدد یعنی مدرنیته در دنیای امروز می دانم، تلاشی است برای حل این مساله. اسلام علاوه بر آنکه یک حقیقت است، در جهان امروز یک واقعیت است، همچنانکه تجدد یک واقعیت انکارناپذیر است، هیچیک از این دو واقعیت را نمی توان انکار کرد. مساله مهم برقراری یک نسبت و رابطه صحیح میان این دو واقعیت است.
پاسخ به این سوال فقط برعهده ما نیست، این مساله جهان اسلام است، مساله همه متفکران اسلامی در سراسر جهان است. اما در این میان جمهوری اسلامی ایران که مولود یک انقلاب دینی است، جهان امروز به تاسیس حکومت دینی همت گماشته بیش از هر حکومت دیگری موظف است به این مساله توجه کند. هیچ چالشی در جهان امروز مهمتر از این برای جهان اسلام وجود ندارد.
آقای خاتمی بررسی این مساله را به یک گفتمان حکومتی تبدیل کردند. آن را از محیط‌های نظری و دانشگاهی و یا حوزه‌ای، در جمهوری اسلامی به عرصه حکومت کشاندند. این اقدام مبارکی است. اقدام مفیدی است و قطعا راه ناتمامی است که باید با همه دشواری های آن در آینده ادامه پیدا کند. افراد بسیاری بودند که آن‌ها هم دم از اصلاحات می زدند، اما هرکدام مقصود خود را از اصلاحات بیان می‌کردند. آقای خاتمی، تعریف خودشان را از اصلاحات داشتند و اصلاحات مورد نظر ایشان هر چه بود در چارچوب نظام بود. بارها براین حقیقت، تاکید کردند. من مایلم به یکی از
نوبت‌هایی که ایشان این نکته را متذکر شدند اشاره کنم و آن در یکی از روزهای سخت و پرتنش مجلس ششم بود، در زمانیکه موضوع تحصن در آن مجلس مطرح بود، جناب آقای خاتمی به مجلس آمدند و عباراتی بیان کردند که همواره در حافظه ما باقی مانده و من عین آن عبارت را قرایت می کنم. ایشان فرمودند: «بعضی ها از من گله می‌کنند که از اصول اصلاحات خارج شده ام، اما من به آن‌ها می گویم که شما از اصول خارج شده اید و من همچنان به استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی پایبندم و برای مسیرم اصولی دارم و مهمترین اصل برای من حفظ نظام است و در پیگیری مسایل تا جایی پیش می روم که اصل نظام به خطر نیفتد و از هر فردی که به این اصول اعتقاد داشته باشد حمایت می کنم. اصلاحات باید در چارچوب قانون اساسی باشد و الان هم براین نکته تاکید دارم».
این سخن جناب آقای خاتمی در آن شرایط حساس در واقع یک نکته فراموش نشدنی است که منشا همه گونه احترام است. گذشت زمان هم نشان داد که کسانیکه در قضیه اصلاحات، عبور از خاتمی را مطرح می‌کردند، مقصودشان عبور از نظام بود و ملت هم در انتخابات و در عرصه‌های مختلف، آن‌ها را همراهی نکرد و کسانیکه می خواستند از نظام عبور کنند، تن ها ماندند. بنده باید بگویم که این موضع گیری های بنیادی و صحیح در درجه اول ناشی از دیانت و ایمان و نجابت و اخلاق شخص آقای خاتمی است و همین خصوصیات ذاتی در طول 8 سال گذشته، از جمله سبب شد که یک رابطه بسیار خوب و منطقی و قانونی و حتی فراتر از حدود قانون، صمیمانه میان رییس جمهوری و رهبری ایجاد شود که جلوه دلپذیر و زیبای آن در دیدار دیشب ایشان و هیات دولت و خانواده‌های محترمشان با رهبری مشهود بود.
جناب آقای خاتمی در طول مجلس هفتم، رابطه‌ای بسیار خوب با مجلس داشتند. علی رغم اینکه بعضی ها مایل به رابطه سازنده میان مجلس و دولت نبودند، خوشبختانه از هر دوسو تلاش شد و در طول (14) ماه گذشته، علی رغم بعضی فراز و نشیب ها که به نظر بنده، طبیعی بود، این رابطه مثبت و سازنده بود که بنده برخود واجب می دانم، همین جا از حسن نظر و همکاری خوب ایشان و دولتشان با مجلس، تشکر کنم. اگرچه مشکلات زیادی در حوزه‌های انتخابیه هست و همین امروز هم می‌بینیم نمایندگان محترم از فرصت حضور وزیران و شخص ایشان در مجلس استفاده می‌کنند. باز هم مشکلات حوزه‌های انتخابیه را مطرح می‌کنند، گلایه هایی هم هست ولی هرچه بوده در حد طبیعی و عرفی رابطه دولت و مجلس بوده. چهره گشاده و صبر و حوصله، تحمل نقد و انتقاد از خصوصیاتی است که هرگز فراموش نخواهد شد. ما برای جناب آقای خاتمی در هرحال، آرزوی موفقیت و سلامت داریم و اطمینان داریم که ایشان با دولت آینده هم به هر نحو ممکن، همکاری خواهند کرد و تجربه خودشان را انتقال خواهند داد. یک لوح تقدیری به نشانه سپاسگزاری و یادبود این دیدار، از سوی مجلس شورای اسلامی تهیه شده، بنده متن آن را قرایت می کنم و بعد از جناب آقای خاتمی، تقاضا می کنم تشریف بیاورند این لوح به حضورشان تقدیم شود.
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
با احترام، مجلس شورای اسلامی وظیفه خود می‌داند از خدمات و تلاش های جناب عالی در طول دو دوره چهارساله ریاست جمهوری، در راه اعتلای کشور و سرافرازی و سربلندی ملت ایران سپاسگزاری کند و دوام سلامت و توفیق آن خدمتگزار ارجمند نظام جمهوری اسلامی را از خداوند کریم، مسالت نماید.
صلواتی ختم کنید تا بنده هم خدمت ایشان برسم.
(حضار صلوات فرستادند)
(در این هنگام لوح تقدیر توسط ریاست محترم مجلس تقدیم ریاست محترم جمهوری گردید)
رییس ـ جلسه را به مدت نیم ساعت بعنوان تنفس، تعطیل می کنیم. آقای خاتمی از درب جنوبی تشریف می برند. شاید هم فرصتی باشد برای یک عکس دسته جمعی که نمایندگان با ایشان بگیرند. از دانش آموزان دبیرستان نمونه دولتی فرهنگ، از منطقه (16) تهران با مسوولان محترمشان که میهمان مجلس هستند، تشکر می کنم. به مدت نیم ساعت اعلام تنفس می کنم.
(جلسه ساعت 37/10 بعنوان تنفس تعطیل و مجددا ساعت 34/11 به ریاست آقای سیدمحمد حسن ابوترابی فرد «نایب رییس» تشکیل گردید)
9 ـ ادامه بحث و بررسی در خصوص لایحه یک فوریتی الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380/11/27
نایب رییس ـ مجلس با حضور 191 نفر رسمی است. دستور جلسه را اعلام بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ با توجه به اینکه (16) نفر از نمایندگان مجلس درخواستی را کردند، مبنی بر سلب فوریت از لایحه الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت که کلیاتش را یکشنبه رای گیری کردیم و الان می خواهیم وارد شور دوم شویم. آقایان اعلام کرده اند که سلب فوریت کنند. یک نفر به نمایندگی صحبت کنند. جناب آقای دکتر عباسپور صحبت بفرمایند.
نایب رییس ـ دوستان محبت کنند، بنده نام نبرم. دوستان در محل صندلی خودشان استقرار پیدا کنند. بفرمایید.
علی عباسپور تهرانی فرد ـ بسم الله الرحمن الرحیم
من از نمایندگان محترم تقاضا دارم که این بحث راجع به سلب فوریت از این لایحه، توجه بفرمایند. این بحث، بحث مهمی است و واقعا توجه نمایندگان محترم را می طلبد. بحث مفصلی راجع به مخالف و موافق بود و بالاخره کلیات این بحث رای آورد. الان یک لایحه‌ای روبروی ما هست که حدود (66) ماده، لایحه دولت بوده، (27) ماده هم کمیسیون برنامه و بودجه به این لایحه اضافه کرده، یعنی حدود (92) ماده را ما باید تصویب کنیم. خوب، آن (66) ماده در کمیسیون ها مورد بررسی قرار گرفته، روی آن اظهار نظر شده، اگر چه بعضی از کمیسیون‌های باصطلاح مهم مجلس مثل کمیسیون اقتصادی یا امنیت ملی، این ها اظهار نظر نکرده اند که البته باید در مهلت مقرر اظهار نظر می‌کردند اما با توجه به اهمیت این لایحه، لازم بود و لازم هست که نظر این دو کمیسیون را هم راجع به مفاد این لایحه داشته باشیم. اما بحث (27) ماده الحاقی است که اصلا هیچکس ندیده است. یعنی کمیسیون برنامه و بودجه چون مواد الحاقی بوده، تصویب کرده و در گزارش آورده، الان قریب به (30) ماده، (27) ماده جلو ما هست که ما این را در گزارش کمیسیون محترم برنامه و بودجه به مجلس شورای اسلامی دیدیم و چون در شور اول، یعنی این یک فوریتی است، شور اول آن هم به تصویب رسیده، مجلس بلافاصله وارد شور دوم می‌شود و ما حق اضافه کردن یا کم کردن کلمه ای را نداریم مگر حذف بخشی از (1) ماده یا خود ماده یعنی فقط نمایندگان محترم می‌توانند پیشنهاد حذف بدهند. من مثلا همین ماده الحاقیه یک را، نظر نمایندگان محترم را به آن توجه می دهم، عنوان می‌کند «به وزارتخانه ها و موسسات دولتی، اجازه داده می‌شود نسبت به فروش و یا اجاره اموال منقول و غیرمنقول مازاد خود که متناسب با نیازهای فعلی طرح ها و فعالیت‌های آن‌ها نمی باشد یا بنحو مطلوب از آن‌ها استفاده نمی شود، با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام و درآمد حاصل را به حساب درآمد دولت واریز نمایند» خوب، اینجا ما بحث مدارس را داریم، بحث دانشگاه‌ها را داریم، بحث ورزشگاه ها را داریم، این ها در مجلس چند بار بحث شده که واگذاری چنین اماکنی بخصوص در نقاط محروم، مصلحت نیست و باید یک تاملی روی آن صورت بگیرد، من تقاضا می کنم که به این مواد توجه بشود و الان که فرصت نیست ما عبارتی را اضافه کنیم یا کم کنیم و فقط باید پیشنهاد حذف بدهیم، ممکن است که نسبت به حذف هم بخاطر نکات مثبتی که در آن ماده وجود دارد، نمایندگان مایل باشند رای بدهند ولی نکات منفی آن، قابل رفع نیست.
بسیاری از نمایندگان محترمی که در شور اول بعنوان موافق صحبت کردند، عنوان می‌کردند که مسایلی مطرح هست، مشکلاتی دارد که ما این مشکلات را در شور دوم رفع می کنیم. اما این یک لایحه یک فوریتی است که شور دوم آن، در صحن مجلس مطرح می‌شود. لذا با مشورتی که با همکاران و دوستان شد، تقاضا شد که سلب فوریت شود، این سلب فوریت الان چهار، پنچ ماه از سال 84 گذشته، هیچ اتفاقی در هزینه کردن، (باز من تاکید می کنم) هیچ اتفاق مهمی در هزینه کردن و امور جاری دستگاه‌های دولتی نیفتاده، حالا دو، سه هفته هم روی آن، یک ماه هم روی آن. اگر ما این سلب فوریت را انجام بدهیم ،این برمی گردد به کمیسیون اصلی و کمیسیون‌های فرعی و آنچه که کمیسیون محترم برنامه و بودجه بعنوان ماده الحاقی اضافه کرده، مورد یک دقت بیشتری قرار می‌گیرد و بعد می‌تواند با اولویت در صحن مجلس و ان شا الله آنچه که به صلاح کشور است و با قوانین موجود در تضاد نیست و به نفع مملکت هم هست، تصویب شود. لذا من تقاضا می کنم، نسبت به سلب فوریت آن نمایندگان محترم رای دهند.
عبداللهی ـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ خیلی متشکرم. آقای عبداللهی بفرمایید.
عبداللهی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب حاج آقای ابوترابی! تذکر بنده ماده (180) است. «در صورتیکه حداقل (25) نفر از نمایندگان، کتبا از مجلس تقاضا کنند که طرح یا لایحه قانونی واصل شده به مجلس برای حداکثر (6) ماه مسکوت بماند، پس از توضیح یکی از پیشنهاد دهندگان به مدت (5) دقیقه و پاسخ آن از طرف یک مخالف به مدت حداکثر (5) دقیقه، رای گرفته می‌شود. تقاضای مسکوت ماندن لایحه بدون موافقت وزیر یا معاون امور مجلس ذیربط پذیرفته نخواهد شد.» من اینطور که شنیدم جناب آقای دکتر حاجی بابایی فرمودند (16) نفر، این اشکال...
نایب رییس ـ آقای عبداللهی! مفاد و موضوع بحث ما مسکوت ماندن نیست، سلب فوریت است و در سلب فوریت (15) نفر کافی است، تذکر شما وارد نیست. متشکر. مخالف را دعوت کنید.
منشی (حاج بابایی) ـ جناب آقای ندیمی مخالف هستند.
ایرج ندیمی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
من اولا عرض کنم، دوستان! این لایحه (3) قسمت دارد. یک قسمت را ما در تلفیق بدون نظر مخالف در کمیته ها و کمیسیون بحث کردیم، گفتیم این ها ماهیت بودجه‌ای ندارد یا دایمی است، از دولت درخواست کردیم بیاید. یک قسمت الان در بودجه این مواد الحاقی را که نگاه می کنیم هست، جز سه مورد آخر تا (22) در بودجه هست و ما می خواهیم آن را دایمی کنیم یعنی در بودجه 84 هست. سه ماده آخر یعنی از ماده (23) تا (25) اضافه شده که می‌توانیم پیشنهاد حذف آن را بدهیم. بنابراین ببینید سه وجهی است، اولا آنکه این استدلال که این ها بحث نشده، بررسی نشده و مانند آن‌ها حتی در کمیسیون اقتصادی که الان اشاره کردم، ما بحث آن را انجام دادیم و چند مورد رای گیری آن مانده بود که زمان مقرر ندادیم وگرنه همه بحث ها در کمیسیون شد و کارشناسان دعوت شدند و نظراتمان را هم دادیم و نظراتمان هم شبیه به هم و در حقیقت نظرات کمیسیون بودجه است. این مطلب اول.
ببینید این را شما در روز گذشته کاری، با (166) نفر رای دادید، چرا رای دادید؟ برای اینکه برخلاف نظر مخالف یا طراح محترم، اتفاقی نیفتد، اتفاق افتاده. من الان بعضی اتفاقات را عرض می کنم. این که می‌فرمایید چه اتفاقی افتاده، چه کسی اندازه گیری کرده که چه اتفاقی افتاده؟ مگر اتفاق حتما این است که مردم بیایند دم در؟ مثلا جانبازانی که بیمه مکمل ندارند بیایند جلو مجلس بنشینند و اتفاق بیفتد؟ این ها اتفاق هست یا نه؟ در نظام اجرایی، مجری از انجام کثیری از خدماتش محروم است، چراکه قانونگذار سیاست‌های اجرایی را اعلام نکرده است. اول اتفاق را ما با هم معنا کنیم. اگر منظور از اتفاق این باشد که مثلا در ادارات بزن بزن راه نیفتد، درست است، اما اگر اتفاق از این جهت است که خیلی از خدمات داده نمی شود، نادرست است. خیلی از خدمات مثل همین مباحثی که الان اشاره شد راجع به مثلا شرکت‌های برق منطقه‌ای که الان شما لایحه دارید، اتفاق افتاده، شرکت برق مدعی است که با این سیاست ها، کلی مشکل برایش ایجاد شده، یا نه در ارتباط با مباحث دیگری که ما الان می خواهیم آن‌ها را دایمی کنیم، بعنوان نمونه،حقوق و مزایای حالت اشتغال، بازنشستگی، وظیفه، مستمری، مستخدمان جانباز اعم از لشگری و کشوری با رعایت قانون پرداخت شود. اگر این سیاست نباشد چطور باید در حالت اشتغال به جانبازان و ایثارگران پرداخت کنند؟ این ها اتفاق است. اگر گمان این است که ما در ارتباط با عدم تصویب این قانون مشکل را بهرصورت می‌توانیم طور دیگری حل کنیم، صبح، من تذکر دادم، ما لوایح فوریتی داریم که (2) ماه است نیامده، حالا این لایحه اگر عادی شود که وای به حال ما! ما لوایح فوریتی مان بهر دلیل، اسمش را بگذارید تعطیلات، اسمش را بگذارید انتخاب کابینه، اسمش را بگذارید لوایح دیگر، اسمش را بگذارید درخواست اولویت، بهر دلیلی ما به لوایح دیگرمان نرسیده ایم. من الان لیست کامل لوایح و طرح‌هایی که در کمیسیون ها هست دارم، اگر می خواهید برایتان عرض کنم. حقیقت این است که شما با این روش، پاسخگویی اجرایی نخواهید داشت. بله، ما می‌توانیم خیلی کارها را نکنیم اما اگر نکردیم اتفاقات اجرایی یعنی آنکه مطالبات اضافه می‌شود بنابراین چون در مورد سلب فوریت است، ما قبلا بحث کردیم، کلیات آن هم رای آورد و فوریت آن طبیعتا با این معنا توسط (166) نفر که در مجلس ما مقداری بعید است چون مجلس تا این حد خیلی رای نمی دهد، (110) یا (112) رای می‌دهد، معنای آن این است که اتفاق نظر بوده که این مهم است.
در هر صورت گمان من این است که دوستان ما فرمایششان را پس بگیرند چون به صواب نزدیک نیست بلکه حتما خطاست و خطای آن هم خطای اجرایی است. اندازه گیری آن هم در پایان سال می‌شود در نارضایتی ها، در امر نظارتی محسوس شود، از این جهت من کاملا با این سلب فوریت مخالفم.
عباسپورتهرانی فردـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ خیلی متشکرم. آقای عباسپور تذکر دارند.
علی عباسپورتهرانی فرد ـ بخش دوم ماده (77) که اظهار نظر نمایندگان را، خلاف جلوه می‌دهند. شان آقای ندیمی اجل از این است. من خیلی مختصر یک توضیحی عرض کنم.
(نایب رییس ـ در این مقام نبودند آقای دکتر، اصلا قصدشان این نبود.)
عباسپور تهرانی فرد ـ نه، می خواهم این را عرض کنم که در لایحه بودجه مواد الحاقی جدید بررسی نشده.
نایب رییس ـ اجازه بدهید، موافق بعدی صحبت کنند و این موضوع را به ایشان بفرمایید تا یادآور شوند.
منشی(حاج بابایی) ـ موافق بعدی جناب آقای فرهنگی هستند، بفرمایید.
محمد حسین فرهنگی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
رایی که در جلسه قبل نمایندگان محترم به کلیات دادند در واقع تایید حذف موضوع بود، به این معنا که لازم است این احکام در مجلس محترم بررسی و تصویب شود. اما همانطور که جناب آقای دکتر عباسپور فرمودند در خلال مواد، نکاتی وجود دارد که بدلیل حجم وسیع و گسترده آن ممکن است که در لابلای تصمیمات به تصویب برسد، قبل از اینکه بررسی کاملتری توسط خود نمایندگان محترم و کمیسیون‌های ذیربط انجام بگیرد و مشکلات زیادی را بوجود بیاورد. مثلا در ماده (20) اینجا حکمی صادر شده در مورد بحث آرد و گندم که با احتمال اینکه این ماده حذف آن رای نیاورد در جلسه و تصویب بشود، فضای کشور را از نظر مساله قیمت نان و قاچاق آرد و مسایل حاشیه‌ای آن ممکن است دچار بحران‌های زیادی کند یا مثلا در ماده (33) ما در بودجه، ماده (33) را اصلا جایگزین کردیم یعنی آن را تبدیل کردیم به یک ماده دیگری و کلی تر و ناقص تر آن را الان اینجا می خواهیم بعنوان یک قانون و بخشی از مقررات دولت تصویب کنیم که ممکن است مصوبه مجلس را در خلال بحث بودجه مورد تردید و خدشه قرار دهد. لذا با توجه به اختیاری که در ماده (162) آیین‌نامه داخلی به نمایندگان مجلس داده شده، اتفاقا گفته شده در این مرحله می توانید سلب فوریت کنید یعنی تصریح کرده که قبل از ورود به شور درماده یعنی در واقع شور دومی که در بعد از کلیات جایگزین شور دوم طرح ها و لوایح عادی می‌شود در آنجا می‌توان سلب فوریت به طور مطلق یا یک فوریت از دو فوریت کرد که این تقاضا را هم گفته فقط یک بار شما می توانید انجام دهید.
یعنی اگر امروز به این سلب فوریت اینجا رای داده نشود و برود در مسیر و پروسه بعدی، مجلس بلافاصله به این نتیجه برسد که خوب بود این را می گذاشتیم در کمیسیون بحث و بررسی بیشتری می کردیم و نمایندگان دقت بیشتری روی آن می‌کردند، دیگر امکان سلب فوریت بعدا نیست، یعنی تن ها فرصتی که وجود دارد، همین الان هست، در صورتیکه نمایندگان محترم همراه باشند با این نظر و تعجیلی بخواهیم انجام بدهیم، آیین‌نامه در ماده (102) راه این تعجیل را باز گذاشته، یعنی می‌توانیم در واقع با یک فاصله یک ماهه‌ای دوباره با تغییرات، اصلاحاتی که مورد نظر نمایندگان محترم و کمیسیون‌های ذیربط هست و حساسیتی که الان در مجلس ایجاد می‌شود، حساسیت ها را تبدیل کنیم به پیشنهادها و اصلاحات و تغییرات و حذف هایی که اصلا نیاید به صحن و همین مبنا تصمیم گیری شود با امضای (15) نفر از نمایندگان، طبق ماده (102) می‌تواند در اولویت قرار گیرد. لذا توصیه می کنیم که همکاران عزیز به سلب فوریت رای بدهند و یک بررسی کامل تری رویش انجام گیرد. متشکر.
نایب رییس ـ خیلی متشکرم. حضار 212 نفر، پیشنهاد سلب فوریت را قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ پیشنهاد سلب فوریت از لایحه الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 1380/11/27 مطرح است.
نایب رییس ـ حضار 213 نفر هستند. اعلام رای بفرمایید. پایان رای را اعلام می کنم. با 75 رای موافق تصویب نشد.
10 ـ اعلام وصول طرح ساماندهی مد و لباس با قید یک فوریت و رد فوریت آن
نایب رییس ـ دستور بعدی را مطرح کنید.
منشی (حاجی بابایی) ـ دستور بعدی، پیشنهاد یک فوریت برای طرح ساماندهی مد و لباس، جناب آقای افروغ صحبت بفرمایند.
عماد افروغ ـ بسم الله الرحمن الرحیم
در خصوص مضمون و محتوای طرح ساماندهی مد و لباس و همینطور ضرورت و فوریت آن، سعی می کنم به اختصار مطالبی خدمت عزیزان عرض کنم.
با عرض معذرت چونکه صبغه اقتصادی مجلس قوی است، من مجبورم یک مقدمه فرهنگی داشته باشم. ان شا الله که صبغه فرهنگی مجلس هم دوشادوش صبغه اقتصادی آن قوت بگیرد چون این توقع از مجلس هفتم هست.
یکی از لایه هایی که ما در فرهنگ به آن اشاره می کنیم، لایه نمادها است که هرچند که وزن لایه های زیرین را اعم از جهان بینی و ارزش ها را دارا نیست، اما بایستی نسبتا معرف لایه های زیرین باشد. ما نسبت به لایه نمادها سالهاست که غفلت کردیم، معماری، شهرسازی، هنر، حتی زبان فارسی و از جمله معماری بدن که برمی گردد به همین مد و لباسی که ما طرحش را یکسال است که روی آن کار می کنیم. قوانین مصوب مجلس و همینطور سیاست‌های شورای انقلاب فرهنگی، صرفا سلبی هستند، ایجابی نیستند. یکسری رهنمودهای کلی ارایه شده، اما در جهت ارایه طرح و الگو اقدامی صورت نگرفته. ما بحثمان این است که بایستی واقعا در کنار این مدهایی که ریشه در هویت ما ندارد، صرفا یک برخورد حذفی، فیزیکی، قهرآمیز و مبنی بر سلب استفاده صورت نگیرد بلکه ما بتوانیم از طراحان داخلی که قصد استفاده از نشانه های ایرانی را دارند حمایت و تشویق لازم را بعمل بیاوریم. همانطوری که بهرحال در این طرح مشاهده می‌شود، این طرح بیشتر یک طرح حمایتی است، تشویقی است، بهیچ وجه نقش تصدیگری و اجرا را به دولت نداده، اما معتقد است که در عرصه نمادها که در واقع معرف هویت ما هستند، غفلت صورت گرفته، ما برخلاف آن قوانینی که زمان رضا شاه تصویب شد و تلاش می‌کردند که یک هم شکلی بوجود بیاورند ما می خواهیم احیا بکنیم، خرده فرهنگ ها را احیا بکنیم، فرهنگ عمومی را می خواهیم احیا بکنیم، خرده فرهنگ های بومی را می خواهیم احیا کنیم، اگر شما در خود این مقدمه دقت کنید در مقدمه آمده بمنظور حفظ و تقویت فرهنگ و هویت ایرانی ـ اسلامی ، ارج نهادن ، تثبیت و ترویج الگوهای پوشش ملی ، هدایت بازار تولید و عرضه البسه و پوشاک براساس طرح ها و الگوهای داخلی و نیز در جهت ترغیب عموم مردم به پرهیز از انتخاب و مصرف الگوهای بیگانه و غیرمانوس با فرهنگ و هویت ایرانی ، این طرح تقدیم می‌شود.
بهرحال ما سه دوره تاریخی را پشت سر گذاشته ایم. الان به یک بلوغ رسیده ایم. دوره اول دوره‌ای بوده که محتوا و فرم در این کشور واحد دنبال می شد. در دوره دوم ما فرم گرایی را داشتیم اما توجه به محتوا نبود. اما در دوره سوم بایستی به استقبال مد برویم ، مد را در قالب‌های متکثر عرضه کنیم ، توجه به تنوع و تغیر و تکثر آن داشته باشیم اما در کنار آن یک ریسمان وحدتی را هم دنبال کنیم و این بازتعریفی از آن هویت است ، یعنی وحدت در عین کثرت.
در این طرح ما ، توجه به ابعاد اقتصادی شده است ، توجه به بحث اشتغالزایی به حد کافی صورت گرفته است. معتقدیم اگر این طرح ان شاالله در کمیسیون‌های اقتصادی هم بصورت شایسته مورد بررسی قرار بگیرد و واقعا تصویب بشود ، برای طراحان ما ایجاد شغل می‌کند ، نساجی ما قوت می‌گیرد ، چون ما فقط به بحث عرضه البسه اکتفا نکردیم ، معتقد هستیم پارچه های ما هم بایستی از المان ها (Element) و نشانه های ایرانی استفاده کنند.
همانطور که اشاره هم شد رویکرد بیشتر، رویکرد تشویقی و حمایتی و سیاستگذاری و طبعا نظارت در قالب همین چارچوب است.
من سابقه طرح را خدمتتان عرض کنم. یکسال پیش ما این را به مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد دادیم. مرکز پژوهش‌های مجلس هم پیش نویس اولیه ای را تهیه کرد. منتها این پیش نویس غرض ما را تامین نمی کرد. باز بهرحال ضمن اینکه این بحث عمومی شده بود و ما بازخورد لازم را دریافت کردیم ، نهایتا به این طرح رسیدیم.
در یکی از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی بحث عفاف مطرح شد ، بنده بحث مد را مطرح کردم. جناب آقای خاتمی (رییس محترم شورا) اظهار لطف کردند و از این طرح استقبال کردند ، بنده هم گفتم شما اگر مایل باشید این طرح را بصورت لایحه مطرح کنید ما خیلی خوشحال می شویم.
این طرح را برای ایشان فرستادیم ، ایشان زیر این طرح مرقوم فرمودند طرحی است که با دید مثبت و معقول تدوین شده است و می‌تواند آثار مفیدی در سلامت فرهنگی جامعه داشته باشد. فکر می کنم که طرح آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی زودتر به نتیجه برسد. شورای انقلاب فرهنگی هم چند تا از بندهای این قانون ما را گرفت به فرهنگ عفاف خودش الحاق کرد ، منتها آن شرط ما را تامین نکرد.
بحث ما این است که ساماندهی مد و لباس بعنوان یک طرح ایجابی بایستی مستقلا مطرح بشود و عرض کردم صرفا به امور و نگاه های سلبی اکتفا نکرد.
فوریتی را که ما برای این طرح تقاضا کردیم این است که چون در یکی از بندهای این مصوبه (پیشنهاد) آمده که دولت ظرف ششماه آیین‌نامه اجرایی آن را بدهد... (نایب رییس ـ آقای دکتر! وقت هم تقریبا تمام شده است) چشم ، تمام است ، سخن آخر من است. چون بهرحال ما پیشنهاد کردیم که ششماه دولت وقت داشته باشد که آیین‌نامه اجرایی را تقدیم کند ، بهرحال الان این اگر بخواهد بصورت یک طرح عادی مطرح می شد یکمقداری زمان می‌برد. من فکر می کنم اگر یک فوریتی آن تصویب بشود ما باتوجه به آن ششماهی هم که در نظر گرفته ایم زودتر می‌توانیم به نتیجه برسیم.
خواهش من این است که با یک رای قاطعی به این طرح رای بدهید. البته اول این را مطالعه کنید. اگر عزیزان می‌خواهند رد کنند ، براساس این شایعاتی نباشد که آقا! این اجباری است ، این الزام آور است ، این لباس ملی است. اولا نه لباس ملی است ، نه این طرح حکایت از یک اجبار و الزام دارد ، عمدتا هم که عرض کردم رویکرد تشویقی و حمایتی و خارج از تصدیگری دولتی است. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ خیلی متشکرم ، قبل از اینکه مخالف صحبت کند ، بنده از میهمانان محترمی که از شهرستان‌های کهنوج ، منوجان ، قلعه گنج و رودبار در جلسه حضور دارند تشکر می کنم. مخالف را دعوت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ مخالف آقای ندیمی و آقای گرانمایه هستند ، آقای ندیمی بفرمایید.
ایرج ندیمی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
عزیزان ببینید! الان یک بحث سلب فوریت داشتیم ، اندر حدیث فوریت به اندازه کافی صحبت شد. اگر این طرح... چون آقای دکتر افروغ وارد ماهیت هم شدند خواهش می کنم که بعدا این نشود که چرا فقط راجع به فوریت صحبت نمی شود. اگر این طرح تشویقی است ، یکطور معنا دارد و فوریتی ندارد. اگر نه ، اجباری است ، پس آن می‌شود فوریت. یعنی اگر ما می خواهیم یک سازماندهی کنیم ، یک فرهنگی بسازیم ، یک آماده سازی هایی کنیم ، نساجان مان را آماده کنیم ، ملت ما ن را آماده کنیم ، بعد این مباحثی که اخیرا تحت عنوان ورود به حریم خصوصی و مانند آن مطرح شده رعایت کنیم و در عین حال مسایلی که مربوط به عفاف و عفت جامعه است با هم در نظر بگیریم ، این طرح نمی تواند فوری باشد. فوریت یک مساله حاد است ، ما امروز که نمی خواهیم واقعا بصورت... چون نمی خواهیم این کار را بکنیم می گویم فوریت نیست. نمی خواهیم از فردا بخشنامه کنیم خانم ها و آقایان با این لباس باشند. خوب ، چون این کار را نمی خواهیم بکنیم فوری نیست ، اگر می خواستیم کنیم که فوری می شد! چون می خواهیم این را نمادسازی کنیم ، معماری کنیم ، برنامه سازی کنیم ، رسانه ها را به خدمت بگیریم. مثلا یک کمیته‌ای درست کنیم که این کمیته با این ترکیبی که از وزارت ارشاد و صدا و سیما و سازمان مدیریت و مانند آن است بیایند بنشینند ، فکر کنند و برنامه بدهند ، خوب اتفاقا فوریت نمی شود یعنی اگر قرار بود که عکس این بشود فوریت می شد. یا اینکه ما می خواهیم درجهت ترویج نمادها و الگوها از جهت اینکه چه نوع لباسی باشد ، این لباس گیلک ها باشد ، این لباس کردها باشد و مانند آن اقدام کنیم ، خوب بعضی از این ها که رایج است ، حالا می خواهیم عمومی کنیم؟ چطوری می شود عمومی کرد؟ یعنی اگر ما می خواهیم همان بحثی که پیشتر هم سروران فرهنگی از صورت‌های مختلف مطرح کردند ، از جمله رسانه ای ، ما هم مطالعه کردیم ، بی زمینه ذهنی هم نیستیم. اگر قرار است که بعضی از این لباس ها یا عموم این لباس هایی که اکنون زنان و مردان اقوام مختلف ملت بزرگ ایران می پوشند ، این ها را عمومی کنیم. بگوییم تو هم که در تهران هستی ، تو هم که در گیلان هستی ، جناب عالی هم که مثلا در آذربایجان هستی ، باید از این روش ها تاسی کنی ، آیا واقعا این ها با این فوریت می‌شود؟
حداقل یک پروسه (10) ساله لازم دارد تا مردم مقاومت نکنند و نتیجه عکس ندهد یعنی خدای ناکرده از آنطرف بعد ملی ما تضعیف نشود.
اینکه فرمودند کار ایجاد می‌شود ، خوب کار هم تعطیل می‌شود. حالا من از دیدگاه صبغه صنعتی که خودم هم از مجموعه صنعت به این مجلس آمدم عرض می کنم. خوب شما خیلی از خطوط را الان باید تعطیل کنید ، خیلی از نساجی ها هم خطوط تولیدشان را ، مدهایشان و هزینه‌هایشان را باید تعطیل کنند ، پس نوعی بیکاری و هزینه زایی هم از یکطرف دیگر دارد. این مزیت نیست ، برای اینکه اگر قرار است این تولید بشود آن تولید نشود معنایش این است که یکسری از خطوط و طرح ها و مدها و پارچه ها و رنگ ها و ورودی ها و خروجی ها باید تغییر کند.
من گمان می کنم که ورود به این مسایل حتما در حیطه کار فرهنگی است ، ان شاالله مجلس هم باید ورود کند و این مسایل هم در جامعه حتما ما نگرانی هایی هم داریم که همه ما هم داریم. بعنوان آدم هایی که اعتقاد دینی و باور اسلامی داریم حتما نگرانیم. ولی اینکه ما چگونه با شبیخون فرهنگی از یکطرف ، گرایش به لباس بیگانه از یکطرف ، گرایش به انواع طرح ها و مدها و مانند آن مقابله بکنیم این مقابله باید اداری باشد یا فرهنگی باشد ، رسانه‌ای باشد یا مثلا بخشنامه‌ای باشد ، اینجا محل بحث است. یعنی اتفاقا ما آن ادله ای که دوستانمان در یک مورد دیگری برای فوریت آورده بودند که مثلا کمیسیون‌های مختلف بنشینند بحث و بررسی کنند ، نظرات را بخواهند ، نساج ها را دعوت کنند ، فرهنگی ها را دعوت کنند ، هنرمندان را دعوت کنند ، گروه‌های مختلف صنوف فکری ، عملی ، اجرایی و صنعتی را دعوت کنند ، بنشینند ، حرفی اگر می زنند خدای ناکرده مثل بعضی از مسایلی بود که ما درمورد عید نوروز داشتیم که تعطیل بشود یا نشود بعد مقاومت شد و همان (13) روز تعطیل مدارس ماند یا نماند ، اینطور نشود ، چون بعضی از چیزها درست است که ظاهرا گرایش به بومی سازی ، ملی سازی و داخلی سازی است. ولی بهرصورت یک فرهنگ را که نمی شود ششماه یا یکسال گرفت. این طبیعی ترین انتظار از کمیسیون فرهنگی است که برای این مساله زمان قایل بشوند. اصلا کار فرهنگی بدون زمان و تدریج شدنی نیست.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ متشکر ، موافق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ موافق جناب آقای هدایت خواه هستند ، بفرمایید.
ستار هدایت خواه ـ بسم الله الرحمن الرحیم
من ابتدا به ضرورت و فوریت این طرح اشاره می کنم و به بعضی از نکاتی هم که برادر عزیزمان جناب آقای ندیمی اشاره کردند...
خدمتتان عرض کنم که دررابطه با فوریت این طرح ، حالا ما وارد محتوا هم نخواهیم شد (برخلاف آنچیزی که برادر عزیزمان جناب آقای ندیمی تا حدودی وارد شدند) عنایت دارید که در هر حال لباس و پوشش بطور کلی کارکردهای مختلفی دارد ، بویژه در عرصه فرهنگی نوع پوشش انسان ها تاثیرات مثبت یا منفی فرهنگی فراوانی در پی خواهد داشت. تاریخ هم نشان داده ، اولین گامی که قدرت های استعماری برای سلطه فرهنگی بر ملت ها برداشتند ، تلاش برای تغییر نوع پوشش آن‌ها بود.
ما این روزها بیاد کسیکه آغاز مبارزه اش ، مبارزه با کشف حجاب و پوشش بوده است ، به سوگ نشسته ایم. مرحوم شیخ محمدتقی بهلول که این روزها رحلت کردند و تصور می کنم شاید از باب تجلیل از این روحانی جلیل القدر هم که شده باید به این طرح توجه جدی نشان داده بشود که بهرحال رژیم رضاخان برای ترویج فرهنگ بیگانه در کشور ما ابتدا سراغ پوشش افراد رفت.
در بحث تهاجم فرهنگی هم که بعنوان یک واقعیت تلخی که سالهاست مقام معظم رهبری به آن اشاره کرده اند ، اولین چیزی که گاهی به ذهن ها می خورد ، همین نحوه پوشش است. گرچه ما برای تهاجم فرهنگی لایه های بسیار عمیق تری هم قایل هستیم. اما امروزه همه شما در بسیاری از مجامع که حضور پیدا می کنید (بخصوص در میان متدینین) وضعیت ناهنجار پوشش واقعا برای مردم آزاردهنده و نگران کننده است و استحضار هم دارید که ترویج نوع پوشش و مدهایی که معمولا طراحی می‌شود ، توسط بیگانگان با اصول روانشناسی و مردم شناسی است. از آنطرف متاسفانه ما در طراحی مدهای متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی خودمان کوتاهی های جدی داشتیم یعنی هرچه آن‌ها با اصول علمی و روانشناختی وارد شده اند ، ما با بی دقتی خواستیم با این مدهای نامناسب مواجهه کنیم.
بنظر می‌رسد باتوجه به وضعیتی که امروز وجود دارد و باتوجه به نقشی که لباس در فرهنگ عمومی جامعه دارد ، باید برای این مساله فکری جدی بشود و به این جهت ضرورت دارد که اتفاقا همانطوری که آقای ندیمی اشاره کردند چون ترویج یک فرهنگ زمان بردار است و چون زمان بردار است باید هرچه زودتر هم دست بکار شد تا زمینه‌های مثبت برای ترویج یک فرهنگ یا از بین بردن زمینه‌های منفی آن هم زودتر فراهم بشود. اگر قرار باشد این طرح بصورت عادی وارد صحن علنی مجلس بشود باتوجه به تعداد زیاد لوایح و طرح‌هایی که در دستور کار است قطعا تا یکی ، دو سال آینده این در دستور کار وارد نخواهد شد و امروز هم باتوجه به اینکه بالاخره بحث این طرح در مطبوعات و در افکار عمومی در داخل و خارج هم مطرح شده است ، طبیعتا مردم انتظار دارند که تکلیف این طرح معین بشود و به تاخیر افتادن آن در مجموع بصلاح نیست ، بخصوص در شرایطی که ما باید امکانات تبلیغی را که در اختیار داریم (اعم از رسانه ها) برای ترویج مدهای متناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی بکار بگیریم ، بجای روش‌های سلبی که معمولا نتیجه بخش هم نیست و آنچیزی را هم که اشاره کردند چون تشویقی است پس فوریت ندارد از لحاظ عقلی و منطقی هیچ ملازمه‌ای بین تشویقی بودن و عدم فوریت یا اجباری بودن و فوریت وجود ندارد. اتفاقا چون تشویقی است و نیاز به این است که زودتر در این زمینه اقدام بشود و فرهنگ سازی بشود ، باید این مساله زودتر مطرح بشود تا به تاخیر نیافتد و یکی ، دو سال آینده این فرصت را ما از دست ندهیم و دولت آینده (بخصوص در این زمینه) با شروع کارش با یک برنامه روشنی درخصوص ترویج نوع لباس و پوشش ان شاالله مواجه باشد و برخلاف آنچیزی هم که اشاره کردند من اینجا اصلاح می کنم ، ممکن است شاید از فرمایشات ایشان استفاده بشود که ورود به حریم خصوصی افراد است. اساسا همچنان که برادرمان جناب آقای دکتر افروغ هم توضیح دادند ورود به حریم خصوصی افراد نیست ، تعیین تکلیف برای مسوولان و برنامه ریزان در عرصه‌های مختلف فرهنگی ، اقتصادی و صنعتی است و نیازی هم به تعطیلی خطوط اقتصادی نیست (نایب رییس ـ وقت شما هم تمام است) و بنوعی هم گرفتن فرهنگ ملیت ها یا قومیت های مختلف نیست ، بلکه بنوعی تثبیت و ترویج آنهاست. چون ما معتقدیم که فرهنگ شرقی بطور کلی در بخش پوشش کاملا پوشیدگی را رعایت کرده است و متناسب با آن معیارهای دینی است که ما به آن اعتقاد داریم. بر این اساس هیچ منافاتی با فرهنگ قومیت ها ندارد و در راستای ترویج آنهاست و باید در این زمینه هم زمینه سازی بشود و از حداکثر ظرفیت ها بهره‌برداری بشود.
بنظر من فوریت دارد و ان شاالله دوستان از باب تجلیل از مرحوم آقای بهلول هم که شده است به فوریت این طرح رای بدهند.
نایب رییس ـ خیلی متشکر .
میرتاج الدینی ـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ اگر اجازه بدهید اخذ رای مان را داشته باشیم ! بفرمایید.
سیدمحمدرضا میرتاج الدینی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای ابوترابی! من خیلی کوتاه این تذکر را عرض می کنم. تذکر ماده (23) است. در صحبت های همکار گرامی جناب آقای ندیمی مطلبی مطرح شد که اگر این تذکر داده نشود انعکاس آن درواقع در بیرون صحیح نخواهد بود (بند 11 آن که حفظ شان ، منزلت و اقتدار مجلس است).
ایشان این طرح را درواقع با توضیحاتی که دادند از نظر محتوایی تحریف پیش آمد. نمی گویم ایشان تحریف کردند! تحریف پیش آمد و آن اینکه این طرح بدنبال برنامه بخشنامه‌ای یا اجباری است که بهیچوجه دنبال آن نیست.
نایب رییس ـ حاج آقا! تذکرتان وارد نیست ، این را باید مخالفین و موافقین تذکر بدهند ، متشکرم. حضار 221 نفر ، قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ یک فوریت طرح ساماندهی مد و لباس مطرح است.
نایب رییس ـ حضار 221 نفر، دوستان اعلام رای بفرمایید. پایان رای گیری را اعلام می کنم ، تصویب نشد.
11ـ اعلام وصول لایحه نحوه تامین اعتبار برای مقاوم سازی مسکن روستایی با قید یک فوریت و خارج شدن آن از دستور
نایب رییس ـ دستور بعدی را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ لایحه یک فوریتی از طرف دولت داریم دررابطه با نحوه تامین اعتبار برای مقاوم سازی مسکن روستایی که با قید یک فوریت به مجلس ارایه شده که دولت یک فوریت آنرا بیان می‌کند.
سعیدی کیا (رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت همه نمایندگان محترم سلام عرض می کنم و برای همه آرزوی توفیق دارم. برای اینکه وقت شما را نگیرم...
سبحانی ـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ ببخشید ، آقای سبحانی تذکر دارند ، بفرمایید.
حسن سبحانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
تذکر من ماده (223) است ، در ماده (223) گفته شده است که اصلاح برنامه مصوب تن ها در قالب طرح ها و لوایح خاص خود قابل پذیرش است و نمی توان در ضمن لوایح بودجه و دیگر طرح ها و لوایح قانونی آنرا اصلاح و یا تغییر داد.
موضوعی که در ماده واحده تقدیمی دولت محترم است مربوط به استفاده از حساب ذخیره ارزی است . در برنامه چهارم توسعه در ماده اول بند «و» می گوید: «استفاده از وجوه حساب ذخیره ارزی موضوع این ماده صرفا در قالب بودجه‌های سنواتی مجاز خواهد بود.»
بنابراین لایحه‌ای که الان موضوع بحث است ، لایحه‌ای است که می خواهد برنامه چهارم توسعه را در بند «و» ماده (1) اصلاح کند و برای این کار حتما باید لایحه اصلاح برنامه به مجلس تقدیم بشود و نمی شود در قالب لوایح عادی (مثل این لایحه) برنامه چهارم را اصلاح کرد ، چون مغایر با ماده (223) آیین‌نامه داخلی مجلس می‌شود. بنابراین در مجموع ، چون این لایحه ، لایحه اصلاح برنامه است ، به استناد بند «و» ماده (1) قانون با ماده (223) آیین‌نامه داخلی مجلس مغایرت دارد.
نایب رییس ـ متشکرم ، تذکر شما وارد است و بنابراین از دستور جلسه امروز خارج می‌شود.
مفتح ـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ جناب آقای مفتح تذکر دارند ، بفرمایید.
محمدمهدی مفتح ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همانطور که جناب آقای دکتر سبحانی فرمودند ، اگر بخواهد اصلاح برنامه تلقی بشود ، قاعدتا این باید در بودجه هم اصلاح بشود ، سقف بودجه هم براساس همان تغییر خواهد کرد ...
نایب رییس ـ از دستور خارج شد!
مفتح ـ نه ، می خواهم عرض کنم که این یک نوع برخورد است. نحوه دیگر اینکه از محل برداشت ، از حساب ذخیره ارزی که ما در بودجه...
نایب رییس ـ الان تذکر شما چیست؟
مفتح ـ تذکر من این است که این خروج از دستور به این دلیل وارد نیست (نایب رییس ـ چرا؟) عرض می کنم ، ملاحظه بفرمایید (نایب رییس ـ چه ماده‌ای است؟) ما با کلیات آن ممکن است موافق یا مخالف باشیم ، اما در بودجه ما یکجا (8) میلیارد دلار برداشت از حساب ذخیره ارزی را برایش تعیین تکلیف کردیم ، می‌توانیم بگوییم این (350) هزار دلار از آن محل برداشته بشود. یعنی نه سقف بودجه کشور تغییر خواهد کرد ، نه اصلاح برنامه چهارم خواهد بود ، هیچ چیزی نخواهد بود ، ما هم یک رقم (8) میلیارد دلار در بودجه امسال برداشت از حساب ذخیره ارزی داریم ، برای آن تعیین تکلیف کرده ایم ، می گوییم (350) هزار دلار آن اینجا ، (اگر تصویب شد).
بنابراین بنظر می‌رسد که خروج از دستور طبق آیین‌نامه و مغایرت با برنامه درست نباشد.
نایب رییس ـ جناب آقای مفتح! تذکرتان وارد نبود. ببینید! در لایحه پیشنهادی ، پیشنهاد دولت این است که مازاد بر آن از حساب ذخیره ارزی برداشت شود. اگر در لایحه پیشنهادی دولت جایگزینی بیاید که فلان تخصیصی که در لایحه بودجه آمده است برای این امر تخصیص داده شود ، موضوع بحث شما می‌شود. اما لایحه پیشنهادی برداشت از حساب ذخیره است ، مازاد از آنچه که در لایحه بودجه تصویب شده ، متشکرم.
12 ـ اعلام وصول لایحه مجازات‌های اجتماعی جایگزین زندان با قید یک فوریت و بحث و بررسی درخصوص آن
نایب رییس ـ دستور بعدی را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ دستور بعدی یک لایحه یک فوریتی دیگر است که دولت تقدیم کرده. لایحه مجازات‌های اجتماعی جایگزین زندان که با قید یک فوریت تقدیم مجلس شده است. نماینده محترم دولت تشریف بیاورند.
واحدی (معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دادگستری) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
درباره لایحه مجازات‌های اجتماعی جایگزین حبس ، نکاتی را در چند فراز خدمت نمایندگان محترم عرض می کنم. شامل ماهیت لوایح ، علت تهیه و تقدیم لایحه و علت درخواست فوریت. سعی می کنم عرایضم را خیلی فشرده و خلاصه خدمت نمایندگان تقدیم کنم که وقت عزیزان کمتر گرفته بشود.
مقدمتا عرض می کنم که این لایحه دستاورد و ماحصل چند ماه کار پژوهشی و حقوقی است (نایب رییس ـ لطفا توضیح تان بیشتر از پنج دقیقه نباشدکه ما نتیجه بگیریم) ابتدا در قوه قضاییه جمعی از کارشناسان حقوق جزا شامل قضات ، استادان محترم دانشگاه و متخصصان مختلف با مطالعه تطبیقی در سیاست جزایی کشورها و بررسی مشکلات و نارسایی‌های سیاست جزایی کشور ایران ، پیش نویس لایحه مجازات‌های اجتماعی جایگزین را تهیه کردند و این لایحه در نیمه سال 83 تقدیم دولت شد و در دولت هم چند ماه این لایحه مورد بررسی قرار گرفت ، نظرات دستگاه ها گرفته شد ، در کمیسیون لوایح دولت چندین جلسه نمایندگان دستگاه ها حضور پیدا کردند ، کارشناسان مختلف حاضر شدند و درباره این لایحه بحث و بررسی شد.
ماهیت لایحه نوعی تحول در سیاست جزایی است. رویکرد جدیدی است به موضوع جرم و مجازات. نمایندگان محترم استحضار دارند که امروزه در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر عمده ترین و مهمترین مجازاتی که قضات از آن استفاده می‌کنند و مجرمان را محکوم می‌کنند ، مجازات زندان است اما مطالعات پژوهشگران و جرم شناسان ، حقوقدانان ، متخصصان حقوق جزا و روانشناسان نشان می‌دهد که به واقع زندان انتخاب مناسب و درستی برای مقابله با پدیده جرم نیست.
جرم ها گوناگون هستند ، مجرمان هم متفاوت هستند ، علل و اسباب بروز جرم هم متفاوت است. شخصیت و منش مجرمان هم مختلف است. زندان مکانی است که ما همه مجرمان را در آنجا جمع و نگهداری می کنیم و حتی امروز که بعد از مطالعات و پیشرفت‌های مختلف علمی ، زندان ها طبقه بندی شده اند ، مجرمان مختلف به تناسب نوع جرم ، سن ، جنسیت و شخصیت در قسمت‌های مختلف زندان نگهداری می‌شوند ، باز هم بدآموزی های زندان و مشکلاتی که زندان بهمراه دارد مورد تردید و انکار هیچکس نیست.
علاوه بر این اصل شناخته شده شخصی بودن جرم و مجازات در مورد مجازات زندان به درستی مورد توجه قرار نمی گیرد. این اصل می گوید مجازات بایستی اختصاص به شخص مجرم داشته باشد. اما همه می‌دانند وقتی یکنفر زندانی می‌شود شاید پیشتر و بیشتر از خود زندانی ، خانواده او آسیب می بینند ، خانواده او بشدت مجازات می‌شوند و تحت تاثیر این مجازات ، بسیاری از خانواده ها از هم می پاشد. مخصوصا کودکان خردسال سخت تحت تاثیر این مجازات هستند و آثار زیانبار مجازات زندان که مدت طولانی سرپرست خانواده از خانواده دور می‌شود و در محیط زندان قرار می‌گیرد ، گاهی تا پایان عمر از ذهن و روح کودکان زایل و محو نمی شود.
براساس این مطالعات و اینکه زندان بواقع یک هزینه بسیار سنگینی را هم به نظام تحمیل می‌کند و در بعد از انقلاب علی رغم اینکه سیاست کشور افزایش زندان ها و افزایش حجم زندانی ها نبوده و همواره درجهت کاهش زندان ها و استفاده از مجازات‌های تعزیری دیگر وضع قانون شده و اعلام سیاست شده ، با این وصف ما در بعد از انقلاب هم زندان های زیادی ساختیم. تعداد زیادی زندان ساختیم ، فضاهای زندان ها را افزایش دادیم ، گنجایش زندان ها را افزایش دادیم و هنوز هم جوابگو نیستیم. وضع زندان ها نابسامان است و نمایندگان محترم از حوزه‌های انتخابیه شان استحضار دارند که زندان ها در سراسر کشور وضعیت مطلوبی ندارد و تعداد زندانیان متناسب با حجم و گنجایش زندان ها نیست.
لذا برای رفع پاره‌ای از این مشکلات ، قوه قضاییه این لایحه را تقدیم کرده است و البته این راهی تجربه شده است که ما در عوض اینکه یک شخص... ضمنا این را هم به عزیزان توجه بدهم که این مجازات‌های جایگزین درمورد زندان هایی است که جرم های سبکی آن زندانیان مرتکب شده اند ، درحقیقت مجازات برای جرم های سبک است (نایب رییس ـ یکمقدار فشرده تر که وقت گذشته است) در عوض اینکه ما یک شخص تحصیلکرده و مفید بحال جامعه را ببریم و پشت میله های زندان نگهداریم و اجتماع و خانواده را از وجود او محروم کنیم ، پاره‌ای مجازات‌های جایگزین در این لایحه پیشنهاد شده است که انطباق با سیاست‌های جزایی و جنایی جدید هم دارد و در این مجازات‌ها درحقیقت فرد بجای اینکه به زندان برود ، پاره‌ای از خدمات عمومی را ارایه می‌کند ، برای آموزش بعضی از فنون و علوم تحت کنترل قرار می‌گیرد ، برای خدمت کردن به بزه دیده اجبار و الزام می‌شود و اینگونه مجازات‌ها و این مساله از آنجایی که ذیربط است به تعداد زیادی زندانی ، خانواده‌های زندانیان و موجب رفع بلاتکلیفی ، سرگردانی و نگرانی خانواده‌های محترم زندانی که تعداد زیادی الان متقاضی این رویکرد هستند تقدیم شده و برای جایگزینی مجازات اجتماعی بجای مجازات حبس در جرایم سبک این لایحه تقدیم شده، فوریت این درخواست شده استدعای رای دادن به فوریت را داریم. با تشکر
نایب رییس ـ متشکرم. جناب آقای یحیوی مخالف هستند. قبل از آن اجازه بدهید جناب آقای کلهر تذکرشان را محبت کنند، بفرمایید.
ابوالفضل کلهر ـ بسم الله الرحمن الرحیم
حاج آقا! تذکر ماده (99) است. تذکر هم دادم فرمودید که باید اصلاح شود. حداکثر مدت برای هر جلسه رسمی چهار ساعت است که یکسره یا با فاصله تنفس می‌باشد مگر در موارد ضروری که به تشخیص رییس و تصویب مجلس خواهد رسید. شما فرمودید که تنفس حساب نمی شود.
نایب رییس ـ خیلی متشکر. عرض کردم، جلسه را ساعت (30/8) شروع کردیم و تنفس ما هم بنا بود نیمساعت باشد، بیشتر از نیمساعت شد. ما الان از ساعت (30/8) به چهار ساعت نرسیدیم. جناب آقای مهندس یحیوی بفرمایید.
سیدمحسن یحیوی ـ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین
لایحه‌ای که فوریت آن درخواست شده همانطور که اشاره فرمودند از درجه اهمیتی برخوردار است و تاکیداتی را که فرمودند مورد تایید کامل قرار دارد به همین دلیل طرح یک چنین لایحه مهمی با یک فوریت که لازمه آن عدم رسیدگی کامل و دقیق به آن است برای کار جدیدی که ما داریم در قوه قضاییه انجام می دهیم اگر بخواهیم تکرار مکررات نشود مرتب چیزی را تصویب نکنیم و بعد ناقص از آب دربیاید و بخواهیم دومرتبه چیزی جایگزین کنیم بنده پیشنهاد می کنم که این مرحله طبیعی خودش را طی کند که در شور دوم به ریزه کاری های لایحه رسیدگی شود و اگر ما بخواهیم یک فوریتی مطرح کنیم پیشنهادات در شور اول ناپخته، مطالعه نشده و فقط با (5) دقیقه صحبت موافق و مخالف در صحن مجلس به آن رسیدگی خواهد شد و به اعتقاد بنده قانونی پخته و رفع مشکل کننده نخواهد بود.
بنابراین پیشنهاد بنده این است که فوریت تصویب نشود تا بعد از تایید شور اول به کمیسیون برگردد، کمیسیون با دقت لازم مطالعه را روی مواد مختلفه آن داشته باشد و ان شاالله یک چنین جایگزینی که همه آن فواید را برای ما خواهد داشت قانونی پخته و کامل باشد.
بنابراین بنده از خواهران و برادران خواهش می کنم که به این فوریت رای ندهند. سپاسگزارم
نایب رییس ـ خیلی متشکرم. با توجه به اینکه وقت چهار ساعت ما تمام شده، موافق برای جلسه بعد (یکشنبه) صحبت می فرمایند.
13 ـ اعلام وصول یک فقره سوال و یک فقره لایحه
نایب رییس ـ وصولی ها را اعلام بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ سوال جناب آقای محمدحسین فرهنگی، نماینده محترم تبریز، اسکو و آذر شهر از وزیر محترم نفت درخصوص پیش‌بینی‌های وزارت نفت دررابطه با قطع واردات بنزین درطول دو سال آینده و سال 84 اعلام می‌گردد.
ـ لایحه نحوه تامین یارانه مورد نیاز برای واردات بنزین و کسری یارانه خرید گندم از کشاورزان اعلام وصول می‌گردد.
نایب رییس ـ متشکرم. قبل از اینکه پایان جلسه را اعلام کنم، خواهش دارم که همکاران محترم برای جلسه تنفیذ حکم ریاست محترم جمهوری فردا صبح علاوه بر آن کارت دعوت کارت شناسایی را هم همراه خودشان داشته باشند. فردا جلسه نداریم. فردا مراسم تنفیذ حکم ریاست محترم جمهوری اسلامی است ساعت (9) صبح.
14 ـ اسامی غایبین و تاخیرکنندگان
غایبین جلسه عبارتند از آقایان:حبیب الله اسماعیل زاده و رشید جلالی جعفری.
تاخیرکنندگان جلسه عبارتند از آقایان: محمدرضا امیرحسنخانی (32 دقیقه) ـ سیدمحمدجعفر سادات موسوی (27 دقیقه) ـ سیدعبدالمجید شجاع (37 دقیقه) ـ سیدمحمدمهدی طباطبایی شیرازی (50 دقیقه) ـ سیدقباد مرتضوی فارسانی (43 دقیقه) ـ سیدنظام مولا هویزه (34 دقیقه) و علی اکبر ناصری (26 دقیقه).
تاخیرکنندگان جلسه بعد از تنفس عبارتند از آقایان: جعفر آیین پرست (16 دقیقه) ـ عادل آذر (16 دقیقه) ـ ولی آذروش (17 دقیقه) ـ حسین آفریده (یکساعت و 23 دقیقه) ـ سیدمحمود ابطحی (22 دقیقه) ـ علی احمدی (19 دقیقه) ـ عباسعلی اختری (37 دقیقه) ـ سیدجمال الدین ارجمند (26 دقیقه) ـ حسین اسلامی (22 دقیقه) ـ غفار اسماعیلی (25 دقیقه) ـ جهانبخش امینی (30 دقیقه) ـ بایرام گلدی برمک (22 دقیقه) ـ احمد بزرگیان (17 دقیقه) ـ علی بنایی (30 دقیقه) ـ محمدباقر بهرامی (22 دقیقه) ـ حمید بهرامی احمدی (یکساعت و 6 دقیقه) ـ سلیمان جعفرزاده (یکساعت و 23 دقیقه) ـ کاظم جلالی (18 دقیقه) ـ محمودرضا حسنوند (25 دقیقه) ـ حسین حسنی بافرانی (21 دقیقه) ـ سیدسبحان حسینی حیدرآبادی (21 دقیقه) ـ سیدمحمود حسینی دولت آبادی (21 دقیقه) ـ هادی حق شناس (24 دقیقه) ـ محمدعلی حیاتی (19 دقیقه) ـ امیررضا خادم (29 دقیقه) ـ محمد خوش چهره (یکساعت و 10 دقیقه) ـ کمال دانشیار (16 دقیقه) ـ محمدحسن دوگانی آغچغلو (28 دقیقه) ـ محمد دهقانی نقندر (22 دقیقه) ـ علی دیرباز (20 دقیقه) ـ رجب رحمنی (21 دقیقه) ـ سیداحمد رسولی نژاد (17 دقیقه) ـ امیدوار رضایی میرقاید (19 دقیقه) ـ محمدنبی رودکی (18 دقیقه) ـ محمدتقی رهبر (46 دقیقه) ـ علی زادسر (23 دقیقه) ـ سیدمحمدجعفر سادات موسوی (36 دقیقه) ـ سیدمحمدمهدی شاهرخی (17 دقیقه) ـ ولی الله شجاع پوریان (20 دقیقه) ـ حسین شیخ الاسلام (16 دقیقه) ـ سیدمصطفی طباطبایی نژاد (17 دقیقه) ـ سیدمحمدمهدی طباطبایی شیرازی (یکساعت و 23 دقیقه) ـ ناصر عاشوری قلعه رودخانی (20 دقیقه) ـ محمد عباسپور (18 دقیقه) ـ اسدالله عباسی (22 دقیقه) ـ محمد عباسی (یکساعت و 23 دقیقه) ـ قاسم عزیزی (25 دقیقه) ـ علی عسکری (45 دقیقه) ـ قدرت الله علیخانی (یکساعت و 18 دقیقه) ـ کریم غیاثی مرادی (24 دقیقه) ـ ارسلان فتحی پور (19 دقیقه) ـ مرتضی فضلعلی (17 دقیقه) ـ حشمت الله فلاحت پیشه (28 دقیقه) ـ
علی اکبر قبادی حمزه خانی (23 دقیقه) ـ اسدالله قره خانی الوستانی (27 دقیقه) ـ ابراهیم کارخانه ای (41 دقیقه) ـ محمدعلی کریمی (46 دقیقه) ـ مهدی کوچک زاده (19 دقیقه) ـ اسماعیل گرامی مقدم (23 دقیقه) ـ محمدقلی مارامایی (30 دقیقه) ـ سیدمحمدتقی محصل همدانی (17 دقیقه) ـ محمود محمدی (18 دقیقه) ـ مصطفی محمدی (31 دقیقه) ـ حسن مرادی (20 دقیقه) ـ سیدقباد مرتضوی فارسانی (یکساعت و 23 دقیقه) ـ شاپور مرحبا (23 دقیقه) ـ شهریار مشیری (28 دقیقه) ـ علی معلمی پور (22 دقیقه) ـ محمدمهدی مفتح (18 دقیقه) ـ سیدحاجی محمد موحد (43 دقیقه) ـ سیدمرتضی موسوی (32 دقیقه) ـ سیدناصر موسوی (21 دقیقه) ـ سیدمحمد میرمحمدی (46 دقیقه) ـ مجید ناصری شاوردی (17 دقیقه) ـ حسین نجابت (29 دقیقه) ـ ناصر نصیری (17 دقیقه) ـ ستار هدایتخواه (25 دقیقه) و منصور یاوری (33 دقیقه).
15 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده
نایب رییس ـ جلسه بعدی ما روز شنبه ساعت (9) صبح جلسه مراسم تحلیف ریاست محترم جمهوری اسلامی را داریم اما جلسه رسمی روز یکشنبه، 1384/05/16 ساعت (8) بامداد، پایان جلسه را اعلام می کنم.
(جلسه ساعت 31/12 پایان یافت)
رییس مجلس شورای اسلامی
غلامعلی حدادعادل
