آیین‌نامه جامع اعطای راتبه تحصیلی (بورس) به دانشجویان ایرانی

شماره 55965/ت62293هـ 1403/04/04

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور

سازمان برنامه و بودجه کشور ـ سازمان اداری و استخدامی کشور ـ بنیاد ملی نخبگان

هیات وزیران در جلسه 1403/03/13 به پیشنهاد شماره 288297/و مورخ 1402/10/23 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در راستای تحول آموزش عالی، ارتباط موثر جامعه، صنعت و دانشگاه، تامین اعضای هیات علمی مراکز آموزش عالی، گسترش دیپلماسی علمی و عدالت آموزشی و افزایش امید و انگیزه در بین دانشجویان، آیین‌نامه جامع اعطای راتبه تحصیلی (بورس) به دانشجویان ایرانی را به شرح زیر تصویب کرد:

ماده 1ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

1ـ دستگاه اجرایی: دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 و اصلاحات بعدی آن.

2ـ وزارت: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

3ـ راتبه تحصیلی (بورس): تسهیلات اعطایی برای تحصیل در یک مقطع یا دوره تحصیلی.

ماده 2ـ وزارت موظف است با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی مربوطه، به منظور دستیابی به اهداف بسط عدالت آموزشی، هدفمندسازی آموزش و پژوهش‌های دانشگاهی و هدایت آن‌ها به سمت رفع نیازهای کشور، تامین بخشی از هیات علمی مورد نیاز، تضمین آینده شغلی و ایجاد انگیزه، امید و نشاط در میان دانشجویان، نسبت به تدوین و ابلاغ انواع مختلف راتبه تحصیلی (بورس ) اقدام نماید.

ماده 3ـ وزارت، پیشنهاد اعتبارات حمایتی مورد نیاز راتبه تحصیلی(بورس) های موضوع این آیین‌نامه را به سازمان برنامه و بودجه کشور ارایه و سازمان مذکور موظف است اعتبارات مذکور را در لوایح بودجه سنواتی پیش بینی نماید.

ماده 4ـ وزارت موظف است با همکاری سازمان بهزیستی کشور، سازمان اوقاف و امور خیریه، کمیته امداد امام خمینی (ره)، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، با هدف استفاده از ظرفیت خیرین و واقفین در جهت بسط عدالت آموزشی و حمایت مادی و معنوی از دانشجویان کم بضاعت، ضمن شناسایی این دانشجویان، تمهیداتی را فراهم نماید که تا پایان سال 1404 حداقل (50) درصد و تا پایان سال 1406، کل دانشجویان کم بضاعت از مزایای فراهم شده توسط خیرین و واقفین برخوردار شوند.

ماده 5 ـ وزارت موظف است با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، نیرو، جهاد کشاورزی، کشور، نفت، ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی، سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و سایر دستگاه‌های اجرایی، به منظور هدفمندسازی آموزش و پژوهش‌های دانشگاهی و هدایت آن‌ها به سمت رفع نیازهای صنعت کشور، حسب مورد، شرایطی را فراهم نماید که مشکلات و نیازهای پژوهشی و فناورانه دستگاه‌های اجرایی، مراکز صنعتی و بنگاه‌های اقتصادی در سامانه نظام ایده ها و نیازها (نان) به ثبت رسیده و در قالب طرح (پروژه )های تحقیقاتی تعریف گردد و دانشجویان دکتری با اولویت افراد معرفی شده از سوی بنیاد ملی نخبگان با انجام پایان نامه یا رساله خود در راستای طرح (پروژه) مذکور در قالب راتبه تحصیلی (بورس) از مقرری ماهیانه ای که توسط این کارفرمایان پرداخت می‌شود بهره مند شوند، به نحوی که تا پایان سال 1404حداقل (50) درصد دانشجویان دکتری و تا پایان سال 1406 کل دانشجویان دکتری مشغول به تحصیل در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی از تسهیلات این راتبه تحصیلی (بورس) به صورت مقرری ماهانه معادل (50) درصد تا (80) درصد حقوق استادیار پایه یک دانشگاه‌های دولتی برخوردار شوند.

تبصره ـ حضور پژوهشگران پسادکتری در شرکت‌های دانش بنیان جهت طی دوره مزبور با رعایت ضوابط مربوط مجاز است.

ماده 6 ـ وزارت موظف است با هدف امکان اشتغال دانشجویان و هدفمند نمودن آموزش در نظام آموزش عالی کشور، با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، نیرو، ارتباطات و فناوری اطلاعات، جهاد کشاورزی، کشور، نفت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و سایر دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط حسب مورد، ضمن احصا رشته‌های مورد نیاز بخش‌های غیردولتی، شرایطی را فراهم نماید که دانشجویان در صورت تحصیل در رشته‌های مورد تقاضای بنگاه‌های اقتصادی، ضمن برخورداری از حمایت و مقرری معین در حین تحصیل در قالب راتبه تحصیلی (بورس) که توسط بنگاه مربوطه پرداخت می‌شود، پس از پایان تحصیل در آن بنگاه مشغول به کار شوند.

ماده 7ـ به منظور افزایش کارایی و اثرگذاری راتبه تحصیلی (بورس) مربوط به صنایع و بنگاه‌های اقتصادی و استفاده این افراد از فرصت خدمت وظیفه عمومی جهت حضور هرچه بیشتر در محیط‌های صنعتی، تجاری و بازار کار در راستای حل مساله دستگاه اعطا کننده راتبه تحصیلی (بورس)، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موظف است با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح و همکاری وزارت، سازوکارهای لازم در خصوص تسهیل شرایط خدمت وظیفه عمومی مشمولان راتبه تحصیلی (بورس) خصوصا بورس‌های مرتبط با مواد (5)، (6) و (9) این آیین‌نامه را تدوین و برای تصویب ستاد کل نیروهای مسلح و سایر مراجع قانونی ذی صلاح ارسال نماید.

ماده 8 ـ وزارت موظف است با هدف توسعه تبادل دانشجو و پژوهشگر بین دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی داخلی و خارجی و گسترش دیپلماسی علمی، شرایط لازم درخصوص اعزام دانشجویان به دوره‌های کوتاه‌مدت تحقیقاتی خارج از کشور به میزان حداقل (10) درصد ورودی دانشجویان دوره دکتری در هر سال را فراهم نماید.

ماده 9ـ به منظور حفظ سرمایه دانشی و تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی کشور و با اولویت شغل/محل‌هایی که از طریق آزمون‌های استخدامی تکمیل ظرفیت نمی شوند و جذب نخبگان مورد تایید بنیاد ملی نخبگان، وزارت و سازمان اداری و استخدامی کشور موظفند حسب مورد ضمن شناسایی و احصا نیروی انسانی متخصص مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی، ضمن هدایت دانشجویان به سمت این رشته ها، زمینه بهره مندی آن‌ها از راتبه تحصیلی (بورس) و پرداخت مقرری ماهانه در حین تحصیل توسط دستگاه اجرایی و استخدام فرد، بعد از فراغت از تحصیل را فراهم نمایند.

ماده 10ـ با هدف تامین اعضای هیات علمی مورد نیاز دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، وزارت موظف است با همکاری وزارت امور خارجه، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مستعد را برای ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد، دکتری و پسادکتری در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر داخل و خارج از کشور بورس نماید؛ به طوری که حداقل (20) درصد از اعضای هیات علمی به کار گرفته شده در هر فراخوان جذب، از میان مشمولین این راتبه تحصیلی (بورس) باشد.

تبصره ـ امکان ادامه تحصیل برای دوره کارشناسی ارشد موضوع این ماده پس از تایید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری امکان پذیر است.

ماده 11ـ به منظور شناسایی فرصت‌های اقتصادی، ارتباط موثر با بازار کشورهای مقصد و استفاده از آن برای بنگاه‌های اقتصادی و یا افزایش ارتباطات فرهنگی ـ اجتماعی و توسعه روابط علمی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تامین نیاز دستگاه های اجرایی در این خصوص و همچنین تامین بخشی از اعضای هیات علمی مورد نیاز دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی از طریق دانشگاه‌های برتر خارج از کشور، وزارت موظف است با همکاری وزارت امور خارجه، شرایط لازم برای اعزام دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری تخصصی و پسادکتری به این کشورها جهت تحصیل را فراهم نماید.

ماده 12ـ وزارت موظف است مقررات ناظر بر تاسیس، بهره‌برداری و اعتبارسنجی دانشگاه توسط بنگاه‌های اقتصادی، متضمن توسعه برنامه درسی متناسب با موقعیت‌های شغلی صنعت، صلاحیت‌های اساتید، الزامات زیرساختی، روش‌های ارزیابی و سازوکار های تضمین کیفیت را تدوین و حسب مورد برای تصویب به مراجع ذی صلاح ارایه نماید.

تبصره1ـ فرایند اعتبارسنجی باید انطباق اهداف، برنامه ها و منابع دانشگاه را با نیازهای صنعت، شیوه‌های مناسب در آموزش و اولویت‌های توسعه ملی ارزیابی کند.

تبصره2ـ وزارت موظف است با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، از بنگاه‌های اقتصادی که قصد تاسیس دانشگاه دارند، حمایت‌های مالی، فنی و مشاوره‌ای مورد نیاز را به عمل آورد.

تبصره3ـ وزارت موظف است نسبت به نظارت بر دانشگاه‌های موضوع این ماده اقدام نموده تا از انطباق مداوم اهداف، برنامه ها و منابع آن‌ها با استانداردهای نظارتی، تسهیل بهبود مستمر و حفظ منافع ذی‌نفعان از جمله دانشجویان، کارکنان و عموم مردم اطمینان حاصل نماید.

ماده 13ـ دستگاه‌های اجرایی مجازند در چهارچوب قوانین و مقررات نسبت به هزینه کرد اعتبارات پژوهشی در قالب بورس‌های وزارت اقدام نمایند.

ماده 14ـ هزینه‌هایی که درچهارچوب این آیین‌نامه در قالب اعطای راتبه تحصیلی (بورس) صورت می‌گیرد با تایید شورای مرکزی بورس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صددرصد به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب خواهند شد.

ماده 15ـ احکام موضوع این تصویب‌نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تامین منابع مالی مورد نیاز از محل اعتبارات مصوب مربوط می‌باشد.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر