تسری یا عدم تسری مفاد ماده 3 آیین‌نامه اجرایی موضوع...

شماره:394/201

تاریخ:1384/01/23

پیوست:

 

 

گزارش شماره 18645/210 مورخ 1383/10/26 معاونت محترم فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور عنوان رییس کل محترم سازمان حسب ارجاع آن مقام همراه با تصویر نامه شماره 32708-253 مورخ 1383/10/02 اداره کل امور مالیاتی شرکت ها در جلسه مورخ 1383/11/13 شورای عالی مالیاتی مطرح است.

متن نامه معاونت محترم یاد شده بعد از ذکر عنوان و مقدمه عینا به قرار زیر می‌باشد:

" در مورد تسری یا عدم تسری مفاد ماده 3 آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی به نحوه تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی دو نظریه به شرح زیر ابراز می‌شود:

الف- ضـمانـت اجـرای حـکم مـاده 3 آیین‌نامه اجرایی تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی(آثار معتبر نبودن صورت‌های مالی فاقد گزارش حسابرسی)،در تبصره همان ماده ظاهر و متجلی گردیده است، بدین بیان که ارایه تسهیلات از طرف مراجع مذکور در ماده 3 یاد شده، در مواردی که مستلزم ارایه صورت‌های مالی باشد، منوط به ارایه گزارش حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی موضوع آیین‌نامه شده است، به عبارت دیگر ما به ازای ارایه صورت‌های مالی فاقد گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی یا گزارش حسابرسی، ممنوعیت ارایه تسهیلاتی است که توسط مراجع مندرج در ماده 3 آیین‌نامه قابل ارایه می‌باشد،لذا این بی اعتباری قابل تسری به موارد غیراز استفاده از تسهیلات نبوده و اصولا ناظر به نحوه تشخیص درآمـد مـشمول مـالیات که بـه موجـب قـانون مـالیـات هـای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن دارای مقررات مخصوص به خود می‌باشد نخواهد بود و استناد ماموران مالیاتی به حکم ماده 3 مزبور برای تشخیص علی‌الراس موجه به نظر نمی رسد و موارد تشخیص علی‌الراس همانست که در ماده 97 قانون مذکور تصریح شده است و لاغیر و گذشته از موارد فوق چون تبصره ماده 3 معطوف به مراجع مذکور در همان ماده است، به لحاظ اصول حقوقی،مراد، مراجعی هستند که تسهیلات ارایه می‌نمایند، لذا به ملاحظه اینکه سازمان امور مالیاتی کشور علاوه بر اینکه ارایه کننده تسهیلات نیست، چون ماموران آن نیز ملزم به تشخیص درآمد مشمول مالیات بر اساس مصرحات قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشند، از این جهت نیز نباید سازمان را برای تشخیص درآمد مشمول مالیات تابع حکم مقرر در ماده 3 آیین‌نامه و بالمال بی اعتبار دانستن صورت‌های مالی فاقد گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی یا گزارش حسابرسی دانست.

ب- به موجب ماده 3 آیین‌نامه موصوف،صورت‌های مالی اشخاص موضوع ماده 2آیین‌نامه که حسب مورد فاقد گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی یا گزارش حسابرسی باشد، در مراجع مذکور در ماده 3 آیین‌نامه یاد شده معتبر نمی باشد. لذا سازمان امور مالیاتی کشور چون موسسه دولتی است ملزم به تبعیت از حکم مقرر (معتبر نبودن صورت‌های مالی) در این ماده می‌باشد و معتبر نبودن صورت‌های مالی مقرر در ماده یاد شـده اگـرچـه به عـنوان یـکی از مـوارد تشـخیص عـلی الراس در مـاده 97 قانون مالیات‌های مستقیم احصا و تصریح نشده است، لکن با توجه به آیین‌نامه مورد نظر باید از جمله موارد علی‌الراس محسوب گردد.

علیهذا با توجه به اهمیت مورد مطروحه و به لحاظ اینکه ادارات امور مالیاتی در این مورد مواجه با ابهام هستند، پیشنهاد می‌شود موضوع در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم در شورای عالی مالیاتی مطرح و منتهی به اظهارنظر گردد."

اینک شورای عالی مالیاتی با حضور اعضا امضا کننده صورتجلسه ضمن مطالعه گزارش مزبور و همچنین نامه اداره کل امور مالیاتی شرکت ها و پس از شور و تبادل نظر در این خصوص به شرح زیر اعلام رای می‌نمایند:

تبصره 1 ماده 272 الحاقی قانون مالیات‌های مستقیم مشعر بر آن است که در صورت تسلیم گزارش حسابرسی مالیاتی تنظیم شده بوسیله حسابداران رسمی از سوی مودیان ذیربط ، اداره امور مالیاتی بایستی حسب شرایط مندرج در مقررات مزبور، گزارش تسلیمی را قبول و بر آن اساس برگ تشخیص مالیات صادر نمایند. با این ترتیب مقررات یاد شده متضمن تکلیف و اجبار قانونی مودیان برای ارجاع کار حسابرسی یا بازرسی قانونی به حسابداران رسمی نبوده بلکه مقررات آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 4 ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران رسمی مصوب هیات وزیران برای برخی از شرکت ها و موسسات چنین تکلیفی پیش بینی نموده و ضمانت اجرایی آن هم این است که در صورت عدم انجام تکالیف، شرکت ها و موسسات مزبور از تسهیلات سازمان‌های دولتی محروم می‌گردند،بنابراین تحلیل و اظهار نظر معاونت محترم فنی و حقوقی سازمان متبوع به شرح بند الف گزارش فوق‌الاشاره صحیح و قانونی به نظر می‌رسد، در نتیجه مقررات اخیر و حکم ماده 272 قانون مذکور و تبصره‌های ذیل آن نافی سایر تکالیف ماموران مالیاتی مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم که در فرآیندمالیاتی به منزله یک قانون خاص وارد بر قوانین عام دیگر می‌باشند، نخواهد بود و با این اوصاف عدم تسلیم گزارش‌های حسابرسی مالی و مالیاتی تنظیمی وسیله حسابداران رسمی به تن هایی به منزله ادله قانونی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات به طریق‌علی‌الراس نمی باشد و در اینگونه موارد ماموران مالیاتی مربوط مکلف به اقدام بر مبنای مقررات ماده 97 و دیگر احکام قانون مالیات‌های مستقیم حسب مورد خواهند بود.