شماره:دادنامه 351
تاریخ:1380/11/07
پیوست:
کلاسه پرونده:80/192
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای علی زمانی.
موضوع شکایت وخواسته: ابطال ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان.
مقدمه: شاکی طی شکایت نامه تقدیمی اعلام داشته است، ماده 19 قانون حمایت از آزادگان (اسرای آزاد شده) بعد از ورود به کشور مصوب 1368 وزارت امور اقتصادی ودارایی را مکلف می‌دارد به آزادگانی که با مشکل مالیاتی مواجه هستند معافیتی با تخفیف 50% مالیاتی اعطا نماید. لیکن هیات وزیران در جلسه مورخ 1370/08/08 در اجرای مواد 17-19و 20 قانون حمایت از آزادگان آیین‌نامه‌ای مبنی بر نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی را تصویب نمود که در ماده 2 این آیین‌نامه ذکر شده که هر یک از آزادگان از پرداخت 50% کل بدهی مالیاتی خود مربوط به سال آزادی وسال های قبل از آن معاف می‌باشد. در صورتی که آزاده با مشکلات مالی مواجه باشد وتشخیص آن هم با ممیز کل مالیاتی ذیربط می‌باشد از این اعطای قانونی بهره مند گردد.در حالی که طبق ماده 19 قانون اعطای تسهیلات برای آزادگان وزارت امور اقتصادی ودارایی مکلف است به آزادگانی که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند معافیتی با تخفیف 50% مالیاتی اعطا نماید. این آیین‌نامه با اصل قانون مغایرت داشته چراکه مطابق آیین‌نامه هیات وزیران معافیت مالیاتی را منوط به مشکل مالی دانسته است. با عنایت به مراتب مذکور ابطال ماده 2 آیین‌نامه فوق‌الذکر مورد تقاضا است. معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 36698-1380/09/06 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 46028/30 مورخ 1380/08/07 وزارت امور اقتصادی ودارایی وشماره 10532/11/س آ مورخ 1380/08/14 ستاد رسیدگی به امور آزادگان نموده است .
1- در نامه رییس شورای عالی مالیاتی آمده است، اصولا شخصی که مشکل مالیاتی دارد طبعا با مشکل مالی نیز مواجه است وبالعکس. از سوی دیگر با تطبیق در مندرجات ماده 2 آیین‌نامه یاد شده مشاهده می‌شود که مفاد آن حتی متضمن تسهیلات بیشتر ومساعد تری نیز نسبت به آزادگان عزیز بوده به طوری که نسبت به بدهی مالیاتی سال آزادی وسال های قبل از آزادی آنان معافیت مالیاتی مربوطه بدون لزوم احراز شرط (مشکل مالی یا مالیاتی آن‌ها) برقرار بوده که منطبق با ماده 19 مذکور است وصرفا در خصوص مالیات سال‌های بعد از آزادی، احراز شرط مذکور (مشکل مالی یا مالیاتی) پیش بینی ووضع شده است. بنا به مراتب فوق مغایرتی بین ماده 2 آیین‌نامه یاد شده با ماده 19 مذکور استنباط نمی شود. 2- معاون طرح وبرنامه ستاد رسیدگی به امور آزادگان نیز در خصوص شکایت مذکور اعلام نموده است، ماده 19 از جمله مواد صریح قانون حمایت از آزادگان است که وزارت امور اقتصادی ودارایی را مکلف به اعمال معافیت با تخفیف (نه تا تخفیف) 50% مالیاتی نموده واز آنجایی که برای سهولت اجرا آن اقدام به تدوین آیین‌نامه اجرایی گردیده نمی بایست اصل وروح قانون را مورد سوال وتغییر قرار می‌داد. وبه نظر می‌رسد تاکنون در اجرای این ماده کوتاهی گردیده است ومشکلات مالیاتی در ماده مذکور در آیین‌نامه به مشکلات مالی تغییرشکل یافته که این امر نیز به نوبه خود سبب بروز مشکلات جهت آزادگان عزیز گردیده است. لذا ضمن تایید درخواست آزاده مذکور پیشنهاد حذف ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان مصوب 1370/08/08 به دلیل مخالفت با ماده 19 قانون حمایت از آزادگان مصوب 1368/09/13 مجلس شورای اسلامی رادارد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی وبا حضور روسای شعب بدوی وروسا ومستشاران شعب تجدید نظر تشکیل وپس از بحث وبررسی وانجام مشاوره با اکثریت آرا به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید
رای هیات عمومی
حکم مقرر در ماده 19 قانون حمایت از آزادگان بعد از ورود به کشور مصوب 1368 مصرح د راعمال معافیت با تخفیف 50% مالیاتی در باره آزادگانی است که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند. نظر به تمایز معانی ومفاهیم مشکلات مالیاتی ومشکلات مالی در لفظ واصطلاح ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان از جهت اینکه اعمال حکم مقرر در ماده 19 قانون فوق‌الذکر را به جای مشکلات مالیاتی منوط به وجود مشکلات مالی آزادگان اعلام داشته است مغایر هدف وحکم مقنن تشخیص داده می‌شود وبه استناد ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری به جهت مذکور ابطال می‌شود.
دری نجف آبادی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری