* شماره پــرونـــده: هـ ع/ 0000606 شماره دادنامه: 140009970906011177 تاریخ: 1400/09/30
* شـاکی: آقای حمیدرضا فتاحی
* طرف شکایت: سازمان امور مالیاتی کشور
* مـوضـوع شکایت و خـواستـه: ابطال تبصره ماده 13 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم به شماره 180718 مورخ 1398/09/13
*شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور به خواسته ابطال تبصره ماده 13 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم به شماره 718180 مورخ 1398/09/13 تقدیم کرده که به هیات تخصصی مالیاتی، بانکی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
تبصره ماده 13: معاون شورای عالی مالیاتی از بین کارکنان سازمان منصوب می‌شود.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
معاون رییس شورای عالی مالیاتی جز اعضای شورای مذکور بوده و باید مفاد قوانین مربوط همچون مواد 252 و 253 قانون مالیات‌های مستقیم که در خصوص نحوه انتصاب اعضای شورای یادشده مصوب شده است، در مورد انتصاب معاون رییس شورای مزبور رعایت گردد؛ به عبارت دیگر شرایط انتصاب معاون رییس شورای عالی مالیاتی باید همان شرایطی باشد که برای انتصاب اعضای شورای پیش گفته مقرر گردیده است؛ زیرا در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه مقام ریاست، سرپرستی شورا بر عهده معاون او خواهد بود لذا باید شرایط رییس که عضو شورا می‌باشد را داشته باشد و همچون وی منصوب شود.
*در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی به موجب لایحه شماره 3033/212/ص مورخ 1400/03/25 به طور خلاصه توضیح داده اند که:
- ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم مقرر می‌دارد: «نحوه انجام دادن تکالیف و استفاده از اختیارات و برخورداری از صلاحیت‌های هر یک از ماموران مالیاتی و اداره امور مالیاتی و همچنین ترتیبات اجرای احکام مقرر دراین قانون به موجب آیین نام‌های خواهدبود که حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور، به تصویبوزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید».
- نحوه تعیین رییس شورای عالی مالیاتی و روسای شعب توسط قانون مشخص گردیده است، لکن سایر پست‌های سازمانی مورد نیاز همچون معاون شورای عالی مالیاتی در چارچوب قانون مدیریت خدمات کشوری که به تصویب سازمان اداری و استخدامی کشور نیز رسیده است پیش بینی شده است.
- معاون شورای عالی مالیاتی عضو شورای مذکور نبوده و به منظور انجام امور تخصصی که در مواد 255 و 256 و 258 مذکور است منصوب نمی شود.
- تبصره مورد اعتراض تن ها به انتخاب معاون شورا از میان کارکنان سازمان امور مالیاتی اشعار داشته و تعیین وی حسب دستورالعمل انتخاب و انتصاب مدیران حرفه‌ای سازمان امور مالیاتی کشور –که در اجرای تصویب‌نامه شماره 579095 مورخ 1395/04/01 شورای عالی اداری و بخشنامه شماره 1657363 مورخ 1396/11/04 سازمان اداری و استخدامی کشور تدوین گردیده است- و با حکم معاون محترم توسعه مدیریت و منابع سازمان امور مالیاتی کشور صورت می‌گیرد. در جدول ذیل بند (6-5) ماده 5 دستورالعمل مذکور شرایط لازم برای انتصاب معاون شورا با جزییات کامل تبیین گردیده است.
*نظریه تهیه کننده گزارش :
در فصل چهارم از باب پنجم قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی، ترکیب و وظایف شورای عالی مالیاتی بیان شده است و شورای عالی مالیاتی مرکب از بیست و پنج عضو بوده که از بین اشخاص صاحب نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی و مالی و حسابداری که حداقل پانزده نفر از آنان باید از کارکنان وزارت امور اقتصاد و دارایی و یا سازمان‌های تابعه باشند، انتخاب می‌شوند و این شورا دارای هشت شعبه و با 3 عضو می‌باشد و رییس و اعضای هر شعبه توسط رییس شورای عالی مالیاتی منصوب می‌شوند و آنچه به عنوان وظیفه رسیدگی و اظهار نظر در مواد 251 و 255 قانون مالیات‌های مستقیم آمده است، صرفا محدود به اعضای 25 نفر شورای عالی مالیاتی یعنی رییس و 24 نفر عضو دیگر بوده که یا در قالب رسیدگی‌های موردی در شعب شورای عالی مالیاتی وفق ماده 251 قانون و یا در قالب اظهارنظر پیرامون امور ارجاعی و ایجاد رویه در قالب ماده 255 قانون و توسط هیات عمومی شورای عالی مالیاتی، ابراز می‌شود و آنچه در مقرره مورد شکایت مورد حکم واقع شده است یعنی تبصره ماده 13 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، بیان جایگاه معاون شورای عالی مالیاتی جهت انجام فرایندهای اداری و دبیرخانه و نهایتا تفکیک پرونده ها و امور ارجاعی بوده و نه شرح وظایف مندرج در مواد 251 و 255 قانون که مختص اعضای شورای عالی مالیاتی و اعضای هیات عمومی شورای عالی مالیاتی با آن شرایط خاص می‌باشد، که با این وصف مقرره مورد شکایت که در مقام بیان تعیین و نصب معاون شورای عالی مالیاتی از بین کارکنان سازمان اعم از کارکنان مالیاتی یا غیر مالیاتی و بدون داشتن ویژگی‌های اعضای شورای عالی مالیاتی است به لحاظ شرح وظایف تعیین شده برای معاون که صرفا امور دبیرخانه‌ای و اداری است، مخالفی با مقررات نداشته و خارج از اختیار قانونی نمی باشد.
تهیه کننده گزارش :
مهدی نادی
*رای هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری :
در فصل چهارم از باب پنجم قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی، ترکیب و وظایف شورای عالی مالیاتی بیان شده است و شورای عالی مالیاتی مرکب از بیست و پنج عضو بوده که از بین اشخاص صاحب نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی و مالی و حسابداری که حداقل پانزده نفر از آنان باید از کارکنان وزارت امور اقتصاد و دارایی و یا سازمان‌های تابعه باشند، انتخاب می‌شوند و این شورا دارای هشت شعبه و با 3 عضو می‌باشد و رییس و اعضای هر شعبه توسط رییس شورای عالی مالیاتی منصوب می‌شوند و آنچه به عنوان وظیفه رسیدگی و اظهار نظر در مواد 251 و 255 قانون مالیات‌های مستقیم آمده است، صرفا محدود به اعضای 25 نفر شورای عالی مالیاتی یعنی رییس و 24 نفر عضو دیگر بوده که یا در قالب رسیدگی‌های موردی در شعب شورای عالی مالیاتی وفق ماده 251 قانون و یا در قالب اظهارنظر پیرامون امور ارجاعی و ایجاد رویه در قالب ماده 255 قانون و توسط هیات عمومی شورای عالی مالیاتی، ابراز می‌شود و آنچه در مقرره مورد شکایت مورد حکم واقع شده است یعنی تبصره ماده 13 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، بیان جایگاه معاون شورای عالی مالیاتی جهت انجام فرایندهای اداری و دبیرخانه و نهایتا تفکیک پرونده ها و امور ارجاعی بوده و نه شرح وظایف مندرج در مواد 251 و 255 قانون که مختص اعضای شورای عالی مالیاتی و اعضای هیات عمومی شورای عالی مالیاتی با آن شرایط خاص می‌باشد، که با این وصف مقرره مورد شکایت که در مقام بیان تعیین و نصب معاون شورای عالی مالیاتی از بین کارکنان سازمان اعم از کارکنان مالیاتی یا غیر مالیاتی و بدون داشتن ویژگی‌های اعضای شورای عالی مالیاتی است به لحاظ شرح وظایف تعیین شده برای معاون که صرفا امور دبیرخانه‌ای و اداری است، مخالفی با مقررات نداشته و خارج از اختیار قانونی نمی باشد به استناد بند ب ماده 84 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای صادره ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست محترم دیوان یا ده نفر از قضات معزز دیوان عدالت اداری می‌باشد./ط
محمد علی برومند زاده
رییس هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی
دیوان عدالت اداری