مرجع تصویب : دبیر هیات دولت | دوشنبه 20 فروردین 1403 | ||
شماره ویژه نامه : 1803 | سال هشتاد شماره 23022 | ||
آییننامه اجرایی ماده (10) قانون ساماندهی صنعت خودرو | |||
شماره 243368/ت61387هـ 1402/12/28 وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت کشور ـ وزارت راه و شهرسازی وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت نفت ـ سازمان حفاظت محیط زیست سازمان ملی استاندارد ایران ـ گمرک جمهوری اسلامی ایران فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ـ بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران هیات وزیران در جلسه 1402/10/17 به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت آییننامه اجرایی ماده (10) قانون ساماندهی صنعت خودرو ماده 1ـ در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند: 1ـ قانون: قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب 1400 با اصلاحات بعدی آن. 2ـ وزارت: وزارت صنعت، معدن و تجارت. 3ـ صندوق: صندوق مادرتخصصی حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته 4ـ خودرو: خودوری موضوع ماده (8) قانون. 5 ـ سن فرسودگی: سن معین شده وسایل نقلیه موتوری مطابق این آییننامه. 6 ـ خودروی فرسوده: تمامی وسایل نقلیه موتوری با سن بیشتر از سن فرسودگی. 7ـ کلانشهر: شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت. 8 ـ اسقاط: اعمال تغییرات فیزیکی بر روی خودروهای فرسوده به صورتی که خودرو و قطعات آن غیرقابل استفاده و غیرقابل برگشت به چرخه حمل و نقل شود. 9ـ گواهی اسقاط: گواهی الکترونیکی دارای شناسه منحصربه فرد و یکتا که 10ـ سامانه: سامانهای جامع شامل تمامی فرآیندهای اسقاط موضوع قانون و امور مرتبط در حوزه اسقاط، از جمله صدور گواهی اسقاط، پرداخت وجه معادل اسقاط، ارسال اطلاعات جهت شمارهگذاری و سایر موارد مبتنی بر اسقاط وسایل نقلیه که تحت مدیریت وزارت فعالیت مینماید. 11ـ فراجا: فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. 12ـ مرکز: مرکز اسقاط و بازیافت خودرو که واحد صنعتی بوده و ضمن اخذ تاییدیههای فراجا و سازمان حفاظت محیط زیست، پروانه بهرهبرداری معتبر از وزارت را اخذ مینماید و مجاز به فعالیت برابر دستورالعمل موضوع تبصره (1) ماده (18) این آییننامه در حوزه اسقاط و بازیافت خودرو میباشد. ماده 2ـ سن فرسودگی وسایل نقلیه به شرح زیر است: تبصره1ـ سن خودروهای وارداتی در صورت داشتن سابقه شمارهگذاری، براساس کارت شناسایی وسیله نقلیه و در غیر این صورت براساس شماره شناسایی وسیله نقلیه (ویآیان) سازنده محاسبه میشود. تبصره2ـ اسقاط خودروهای حادثه دیده به هر علت از جمله آتش سوزی، تصادف سنگین و غیره که به سن فرسودگی رسیده باشند، براساس گزارش مراجع ذی صلاح و تاییدیه فراجا و پس از ثبت در سامانه بلامانع است. تبصره3ـ در مورد خودروهای بالای (10) سال که مطابق جدول موضوع این ماده، تبصره4ـ سن فرسودگی اتوبوس های درون شهری مشروط به بازآمد (اورهال) و اخذ تاییدیههای مربوط به ایمنی و زیست محیطی از سازمانهای ذیربط تا 5 سال قابل افزایش خواهد بود. ماده 3ـ وزارت مکلف است ظرف سه ماه تمامی زیرساختهای نرم افزاری و سخت افزاری لازم برای ایجاد سامانه را فراهم و اعلام عمومی نموده و به منظور تمرکززدایی از عملکرد سامانه و پیش گیری از تخلفات صدور گواهی اسقاط، دسترسی کامل خدمت اینترنتی (وب سرویس) به سامانه را برای دستگاههای اجرایی مربوط از جمله پلیس راهور فراجا، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی ایجاد نماید. ماده 4ـ اولویت نوسازی ناوگان و محدودیت تردد خودروهای فرسوده که در سامانه ثبت نام نموده و برای اسقاط، اعلام آمادگی کرده اند، به شرح جدول زیر است: تبصره1ـ آن دسته از خودروهای فرسوده که در سامانه ثبت نام نموده و برای اسقاط، اعلام آمادگی کرده اند، با رعایت اولویتهای جدول موضوع این ماده، حداکثر تا پنج سال و زمان ایجاد شرایط لازم و اعطای تسهیلات مزبور از طریق سامانه از محدودیتهای مربوط به خودروهای فرسوده، موضوع ماده (8) قانون هوای پاک مصوب 1396، مستثنی میباشند. وزارت مکلف است در پایان هر سال، براساس جدول یادشده، فهرست خودروهای مشمول معافیت را به پلیس راهور فراجا جهت اعمال قانون اعلام نماید. تبصره2ـ دارندگان خودروهایی که علی رغم ایجاد شرایط لازم و اعطای تسهیلات توسط سامانه، نسبت به خروج خودروی فرسوده خود از ناوگان حمل و نقل اقدام نکنند، پس از اعلام توسط وزارت به پلیس راهور فراجا، با ممنوعیت تردد و سایر محدودیتهای موضوع ماده (8) قانون هوای پاک مصوب 1396 مواجه میشوند. تبصره3ـ درصورت عدم استقبال متقاضیان در هر گروه کاربری با اولویتهای ماده 5 ـ کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا، مسیول سیاست گذاری و اولویت بندی طرحهای نوسازی و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و اعلام آن به وزارت بعد از گذشت دوره پنج ساله در بازههای سه ماهه میباشد. تبصره ـ وزارتخانههای راه و شهرسازی، کشور و صنعت، معدن و تجارت موظفند طرحهای خود را در بازههای سه ماهه جهت طرح در کارگروه یادشده به سازمان حفاظت محیط زیست اعلام نمایند. ماده 6 ـ تردد خودروها پس از رسیدن به سن فرسودگی در کلانشهرها با رعایت شرایط مقرر در مواد (3) و (4) این آییننامه ممنوع است. پلیس راهور فراجا موظف است نسبت به تخصیص شماره (کد) جریمه خودروهای فرسوده به تمامی دوربینهای نظارتی اقدام نماید. تبصره ـ نقل و انتقال و تعویض پلاک خودروها به کلانشهرها پس از رسیدن به سن فرسودگی ممنوع بوده و مشمول معافیت ثبت در سامانه موضوع تبصره (1) ماده (4) این آییننامه نیستند. ماده 7ـ در اجرای تبصره (2) ماده (10) قانون، تولیدکنندگان خودرو موظفند به صورت ماهانه درخواست گواهی اسقاط خود را از همان گروه خودرویی برابر با یک چهارم تبصره ـ درصورتی که میزان تولید گواهی اسقاط در گروه کاربری به میزان نیاز تولیدکنندگان نباشد، وزارت با تایید سازمان حفاظت محیط زیست و با توجه به میزان عرضه و تقاضای گواهی در هر گروه کاربری، مجاز به ادغام گروههای کاربری و یا صدور مجوز استفاده تولیدکنندگان از سایر گروههای کاربری مطابق جدول موضوع ماده (15) ماده 8 ـ واردکنندگان خودرو (غیر از برقی و ترکیبی (هیبریدی)) موظفند به ازای واردات هر یک دستگاه خودرو، مطابق با رتبه انرژی خودروی وارداتی و با توجه به قیمت خودروی وارداتی خود، مطابق با جدول زیر نسبت به ارایه گواهی اسقاط مطابق با گروه کاربری متناسب اقدام نمایند: تبصره1ـ برای خودروهای وارداتی کارکرده که از زمان ساخت آنها حداکثر دو سال می گذرد، جدول تعداد گواهی اسقاط مورد نیاز برای خودروهای سنگین (تجاری و عمومی) معادل بیست و پنج درصد (25%) و برای خودروهای سواری و موتورسیکلت معادل پنجاه درصد (50%) گواهی اسقاط نسبت به جدول فوق افزایش خواهد یافت. تبصره2ـ برای خودروهای وارداتی کارکرده که از زمان ساخت آنها بیش از دو سال (تا سقف پنج سال) می گذرد، جدول تعداد گواهی اسقاط مورد نیاز برای خودروهای سنگین (تجاری و عمومی) معادل پنجاه درصد (50%) و برای خودروهای سواری و موتورسیکلت معادل صد درصد (100%) گواهی اسقاط نسبت به جدول فوق افزایش خواهد یافت. تبصره3ـ برای آن دسته از خودروهای وارداتی کارکرده که فاقد مستندات مورد تایید سازمان ملی استاندارد ایران درخصوص رتبه انرژی محصول وارداتی میباشند، ملاک عمل پایین ترین رتبه انرژی ((ای )، (اف) و (جی)) تعریف شده در بازههای قیمتی خواهد بود. تبصره4ـ برای آمبولانس ها، خودروهای امدادی، نظامی و انتظامی و خودروهایی که کاربری اختصاصی حمل و نقل عمومی به تشخیص وزارت کشور دارند و خودروهایی که با پلاک عمومی شمارهگذاری میشوند، گواهی اسقاط معادل بیست و پنج درصد (25%) جدول موضوع این ماده اعمال خواهد شد. تبصره5 ـ کلیه خودروهای وارداتی از جمله خودروهای وارداتی موضوع بند (ث) ماده 9ـ هرگونه استفاده و نگهداری از خودروهای فرسوده دولتی، فروش و واگذاری آنها در تمامی دستگاههای دولتی دو سال پس از لازمالاجرا شدن این آییننامه ممنوع است و بدون استفاده از تسهیلات دولتی از رده خارج میشوند. ماده 10ـ خودروهای تولیدی تمام برقی از ارایه گواهی اسقاط و یا تعهدات مالی مرتبط معاف میباشند. واردکنندگان خودروهای برقی موظفند به ازای واردات (8) دستگاه خودرو، گواهی اسقاط (1) دستگاه خودرو از همان گروه خودرویی مندرج در جدول ماده (2) این آییننامه را در سامانه درج نمایند. تبصره1ـ تولیدکنندگان خودروهای ترکیبی (هیبریدی) کامل موظفند به ازای تولید هر (6) خودرو، گواهی اسقاط (1) دستگاه خودرو از همان گروه خودرویی مندرج تبصره2ـ واردات و شمارهگذاری خودروهای تمام برقی و ترکیبی (هیبریدی) کامل وارداتی که به منظور کاربری اختصاصی حمل و نقل عمومی به تشخیص وزارت کشور وارد میشوند، معاف از اسقاط خودروهای فرسوده میباشند. ماده 11ـ مراکز موظفند نسبت به عرضه گواهیهای اسقاط در سامانه و با قیمت مصوب سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، حداکثر ظرف (7) روز از دریافت خودروی اسقاطی اقدام نمایند و در صورت عدم عرضه گواهیهای اسقاط تولیدی خود در مهلت مقرر، امکان عرضه مجدد و فروش آنها را نخواهند داشت. گواهیهای اسقاط عرضه شده در مهلت مقرر و با قیمت مصوب، تاریخ انقضا نداشته و تا زمان عرضه به متقاضیان، در سامانه فعال خواهند بود. تبصره1ـ مالکیت گواهی اسقاط با مالک وسیله نقلیه بوده و مجاز است استفاده از آن را به سایر ذ ی نفعان واگذار نماید. تبصره2ـ وزارت موظف است ضمن ایجاد سازوکار فروش گواهی اسقاط در سامانه برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی، حداقل قیمت خرید خودروی فرسوده را به تفکیک نوع و سال ساخت (مدل)، با و بدون احتساب قیمت گواهی اسقاط به مراکز اسقاط ابلاغ و در سامانه درج نماید. تبصره3ـ وزارت موظف به ایجاد سازوکاری در سامانه خواهد بود تا گواهیهای اسقاط تولیدی و عرضه نشده توسط مراکز، امکان فروش و عرضه خارج از سامانه را نداشته باشد و اطلاعات گواهیهای اسقاط ابطال شده را به صورت برخط به فراجا و گمرک تبصره4ـ وزارت موظف است سازوکاری را فراهم نماید که تولیدکنندگان و واردکنندگان براساس سازوکارهای موجود و مطابق با میزان آمار تولید و واردات واقعی خود، نسبت به خرید گواهی اسقاط در سامانه اقدام نمایند. تبصره5 ـ سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان موظف است با توجه به ارایه اسناد و مدارک مثبته از ناحیه مراکز، هر شش ماه یک بار نسبت به ارزش گذاری گواهی اسقاط اقدام نماید. تبصره6 ـ مراکز موظفند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، تمامی گواهیهای اسقاط انباشتی خود قبل از ابلاغ این آییننامه را با قیمت مصوب سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در سامانه عرضه نمایند. پس از پایان مهلت مقرر، تمامی این گواهیها از درجه اعتبار ساقط و غیرقابل استفاده خواهند بود. تبصره7ـ به منظور جلوگیری از اخلال در روند تولید، در صورت عدم تامین گواهی اسقاط در سامانه، تولیدکنندگان خودرو میتوانند یک و نیم درصد (5/1%) به ماخذ تبصره (1) ماده (28) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 را به صندوق پرداخت نمایند. وزارت مکلف است پس از صحت سنجی موضوع، تاییدیه شمارهگذاری (رعایت شرط اسقاط) را به پلیس راهور فراجا ارسال نماید. تبصره8 ـ در اجرای تبصره (4) ماده (10) قانون، تولیدکنندگان خودروی سواری با سهم داخلی سازی کمتر از چهل درصد (40%) قطعات، موظف به ارایه گواهی اسقاط برابر با پنجاه درصد (50%) تعداد تعیین شده برای خودروهای وارداتی مشابه تعیین شده در ماده (8) این آییننامه میباشند. این دسته از تولیدکنندگان مشمول شرایط تبصره (7) این ماده نخواهند بود. تبصره9 ـ وزارت موظف است با همکاری فراجا، زیرساخت سامانههای خود را برای انجام برخط تمامی فرآیندهای این ماده، فراهم کند و امکان نظارت بر روی تمامی فرآیندهای مورد نظر به سازمان حفاظت محیط زیست را ارایه نماید. تبصره10ـ فراجا موظف است نسبت به ارسال دورهای اطلاعات خودروهای فرسوده اسقاط شده (در بازههای زمانی هفتگی)، به صورت برخط به سامانه اقدام نموده و متقابلا وزارت در همان بازههای زمانی، به صورت برخط اطلاعات مربوط به خودروهای مجاز به شمارهگذاری از نظر شرط اسقاط (پرداخت عوارض شده) را به فراجا ارسال نماید. ماده 12ـ صندوق موظف است منابع حاصل شده را هر سه ماه یک بار به حساب ماده 13ـ منابع حاصل شده پس از گردش خزانه داری کل کشور به صورت ماده 14ـ در اجرای تبصره (6) ماده (10) قانون، به منظور جایگزینی موتورسیکلتها و خودروهای فرسوده با اولویت خودروهای حمل و نقل عمومی، وزارت نفت مکلف است با همکاری وزارت، به مبلغ مصوب شورای اقتصاد از محل سازوکار ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب 1394 و منابع بانکی تعیین شده توسط شورای پول و اعتبار برای هر سال، تسهیلات و کمکهای بلاعوض لازم که در سه ماهه اول سال تعیین میشود، پرداخت نماید. ماده 15ـ جدول میزان تولید گواهی اسقاط حاصل از اسقاط خودروهای فرسوده به شرح زیر میباشد: تبصره1ـ جدول موضوع این ماده (معادل سازی گواهی اسقاط) صرفا برای خودروهایی که پس از ابلاغ این آییننامه در فرآیندهای مختلف سامانه ثبت نام مینمایند، لحاظ خواهد شد. تبصره2ـ وزارت موظف است سازوکاری را جهت نظارت بر حسن عملکرد مراکز اسقاط در سامانه ایجاد نماید تا مراکز اسقاط و بازیافت متخلف، پس از اخطار لازم به مراجع قضایی معرفی شده و پروانه فعالیت آنها لغو شود. تبصره3ـ وزارت نفت مکلف است کارت سوخت خودروهای اسقاط شده را ابطال نماید. تبصره4ـ شمارهگذاری خودروها و موتورسیکلتهای تولید داخل منوط به ارایه گواهی اسقاط مطابق با ردیف (1) جدول موضوع این ماده (معادل سازی گواهی اسقاط) خواهد بود. تبصره5 ـ گروه کاربری موتورسیکلت مشمول حکم مقرر در تبصره ماده (7) تبصره6 ـ متقاضیانی که در طرحهای جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده نسبت به انتخاب موتورسیکلتهای برقی اقدام نمایند، ارزش گواهی اسقاط موتورسیکلت فرسوده آنها بدون احتساب سن فرسودگی، معادل هفتاد و پنج درصد (75%) گواهی اسقاط، در نظر گرفته خواهد شد. نحوه تخصیص این ارزش گواهی اسقاط به ذینفعان در طرحهای جایگزینی، مطابق با شیوهنامههای ابلاغی وزارت خواهد بود. ماده 16ـ حداقل بیست درصد (20%) از خودروهای عرضه شده در قرعه کشی، ماده 17ـ شرکتهای تولیدکننده و واردکننده خودرو موظفند از ابتدای خرداد ماه سال 1403 نسبت به ارایه دفترچه راهنمای بازیافت محصولات خود به مراکز اقدام نمایند. تبصره ـ شرکتهای مذکور موظفند نسبت به درنظر گرفتن ملاحظات اسقاط در فرآیند طراحی محصول خود اقدام و نحوه انجام بازیافت با بالاترین بهره وری را در اختیار مراکز قرار دهند. صدور تاییدیه شمارهگذاری محصولات جدید علاوه بر تاییدیه سایر مراجع، منوط به ارایه دفترچه اسقاط محصول به وزارت میباشد. ماده 18 ـ مراکز موظفند ضمن دریافت دفترچه راهنمای اسقاط از تولیدکنندگان و تبصره1ـ دستورالعمل نحوه اسقاط و بازیافت، تعیین هزینههای کارشناسی، احراز اصالت خودرو، سطح فناوری و عملکرد مراکز و رتبه بندی آنها براساس میزان بازیافت محصولات، همچنین نحوه نظارت بر فعالیت مراکز و برخورد با تخلفات آنها ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، در چارچوب قوانین و مقررات توسط وزارت و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و فراجا و سایر دستگاههای مربوط تدوین و توسط وزارت ابلاغ میشود. تبصره2ـ مراکز موظفند امکان استقرار، بازدید و ارزیابی شرکتهای بازرسی صلاحیت دار مورد تایید مرکز ملی تایید صلاحیت و سایر نمایندگان وزارت از فرآیندهای اسقاط خودرو و انتقال اطلاعات مورد نیاز آنها را فراهم نمایند. ماده 19ـ وزارت موظف است ضمن نظارت بر حسن عملکرد مراکز اسقاط و سازوکار صدور گواهی اسقاط در سامانه با افراد یا مراکز متخلف متناسب با سطح تخلف آنها برخورد قانونی نماید. تبصره1ـ استعلام اولیه سوابق خودرو از سه مرجع پلیس راهور فراجا، بیمه مرکزی تبصره2ـ وزارت موظف است ضمن بهره گیری از فناوریهای نوین از جمله ماده 20ـ خودروهای موضوع آییننامه شناسایی و صیانت از وسیلههای نقلیه تاریخی موضوع تصویبنامه شماره 186094/ت60582هـ مورخ 1402/10/13 از شمول این آییننامه مستثنی میباشند. ماده 21ـ بند (4) تصـویب نامه شمـاره 92308/ت40587ک مورخ 1387/06/07، بند (1) تصویبنامه شماره 212326/ت46320هـ مورخ 1390/12/16، بند (2) تصویبنامه شماره 62924/ت54522هـ مورخ 1396/05/24، تصویبنامه شماره 95200/ت55074هـ مورخ 1397/07/18، تصویبنامه شماره 27979/ت58294هـ مورخ 1400/03/12، تبصره (2) ماده (4) و مواد (11) و (12) آییننامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی ها (موضوع ماده (2) قانون هوای پاک) تصویبنامه شماره 100602/ت55072هـ مورخ 1397/07/30 لغو میشوند. معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر |