مصوبات پنجمین جلسه کارگروه ماده 4 قانون ساماندهی و نظارت...

با سلام و احترام
مصوبات پنجمین جلسه کارگروه ماده 4 قانون «ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان» در تاریخ 1403/12/27 به پیوست ابلاغ می گردد.

سیدمحمد اتابک

موضوع جلسه: پنجمین جلسه کارگروه ماده 4 قانون ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان

مصوبات چهارمین جلسه کارگروه ماده 4 قانون ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان به شرح زیر می باشد:

1- دستورالعمل و اقلام مجاز رویه کولبری به شرح پیوست، به تصویب اعضای محترم کارگروه رسید.

2- برنامه عملیاتی قانون و آیین نامه مطابق پیوست به تصویب اعضای محترم کارگروه رسید.

3- به منظور حل مشکل مالیاتی صاحبان شناور و عدم شناسایی ایشان به عنوان صاحب کالا در سازمان امور مالیاتی، مقرر شد سازمان امور مالیاتی پیشنهادی را تنظیم و ارایه نماید.

4- با عنایت به اعلام مغایرت هیات محترم تطبیق قوانین مجلس شورای اسلامی در خصوص تبصره 4 ماده 19 آیین نامه اجرایی قانون، مقرر شد پیشنهاد ابقای ماده 19 آیین نامه آیین نامه ورود کالا توسط ملوانان شناورهای دریایی سنتی با ظرفیت کمتر از (500) تن (لنج تجاری) و ساماندهی و نوسازی آن شناورها، ارسال گردد.

5- تعیین تعرفه (HS) اقلام مجاز رویه کولبری تعیین شده توسط کارگروه، به گمرک تفویض می گردد. گمرک موظف است با همکاری دفتر مقررات صادرات و واردات حداکثر تا تاریخ 1404/01/20، نسبت به تعیین کد تعرفه (HS) اقلام مجاز رویه کولبری اقدام نماید.

6- از تاریخ 1404/01/31، امکان ثبت آماری توسط کولبران و کارگزاران کولبری مشمول رویه سابق،‌ در سامانه جامع تجارت وجود نخواهد داشت.

7- استانداران استان های مشمول رویه کولبری مکلفند حداکثر ظرف مدت 4 روز فهرست بازارچه ها به همراه وضعیت زیرساخت (و نزدیکترین گمرک دارای زیرساخت) را مطابق نامه شماره 4248999 مورخ 1403/10/03 به سازمان توسعه تجارت جهت تصویب در کارگروه ماده 4 اعلام نمایند.

8- این صورتجلسه جهت ابلاغ توسط وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت، به ایشان ارسال خواهد شد.

دستورالعمل اجرایی (شماره 2 مورخ 1403/12/27 با محوریت رویه کولبری)
قانون «ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان» و آیین نامه اجرایی آن

فصل اول : تعاریف

ماده 1: در این دستورالعمل واژه های زیر به جای عبارات مشروح به کار می رود:

الف قانون: قانون ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان

ب آیین نامه: آیین نامه اجرایی موضوع تبصره 1 ماده 1 و تبصره 1 ماده 2 قانون ساماندهی و نظارت بر تجارت مرزی (کولبری و ملوانی) و ایجاد اشتغال پایدار مرزنشینان

پ کارگروه: کارگروه ماده 4 قانون

فصل دوم : مشمولان

ماده 2: استانداری های مشمول رویه کولبری مکلفند با استفاده از ظرفیت شورای ساماندهی مبادلات مرزی استان تا پایان فروردین 1404 اسامی افراد مشمول رویه کولبری را به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام نماید. با توجه به سقف واردات و تعداد مجاز کولبران، در تعیین افراد مشمول، ‌اولویت با سرپرستان خانوار دارای سابقه کولبری و فاقد شغل می باشد.

تبصره - مجموع تعداد مشمولان کولبری نباید از سقف 250 هزار نفر (سرپرست خانوار) تجاوز نماید.

ماده 3: شورای ساماندهی مبادلات مرزی استان در حوزه شهرستان های مشمول رویه کولبری مکلفند حداکثر تا پایان فروردین 1404 اسامی کارگزاران کولبری را مطابق با شرایط زیر، ‌به سازمان توسعه تجارت اعلام نمایند:

الف ) پیله وران استان مربوطه که وضعیت کارت پیله وری ایشان فعال است؛

ب ) تعاونی های مرزنشینان استان مربوطه که دارای وضعیت فعال (و مورد تایید وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی) هستند؛

پ ) دارندگان کارت بازرگانی در استان مربوطه که دارای وضعیت فعال هستند؛

ت ) شرکت های دارای زنجیره فروش شفاف در سطح کشور (با تایید معاونت توسعه بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت) به شرط دارا بودن یکی از سه شرط فوق؛

تبصره 1: اهلیت و شایستگی در تعیین و تمدید کارگزار کولبر، توسط شورای ساماندهی مبادلات مرزی استان تعیین و احراز خواهد شد.

تبصره 2: میزان کالای قابل ورود توسط هر کارگزار کولبر معادل مجموع سهمیه واگذار شده توسط کولبران به وی است. واگذاری سهمیه و توکیل به کارگزار کولبری به صورت ماهانه صورت می گیرد.

تبصره 3: واگذاری سهمیه و توکیل به کارگزار کولبر، مستلزم واریز حداقل 6 درصد ارزش سهمیه هر ماه (بر اساس نرخ مرکز مبادله طلا و ارز) توسط کارگزار کولبر به حساب کولبر مشمول است. کارگزار کولبر می تواند نرخی بالاتر از 6 درصد ارزش سهمیه را جهت واگذاری سهمیه کولبر و توکیل، تعیین و به حساب کولبر واریز نماید.

تبصره 4: کولبران مشمول می توانند کارگزار مورد نظر خود را از میان کارگزاران تایید شده، انتخاب نمایند و پس از واگذاری سهمیه و توکیل در بازه ماهانه، امکان تغییر کارگزار برای آن ماه وجود نخواهد داشت. امکان تغییر کارگزار کولبر برای سهمیه ماه بعدی، از پیش از شروع ماه جدید تا نهایتا پایان روز اول ماه جدید برای هر کولبر وجود خواهد داشت؛ در غیراینصورت، سهمیه ماه جدید به صورت خودکار برای همان کارگزار کولبر ماه قبل در نظر گرفته شده و پس از واریز مبلغ موضوع تبصره فوق، فرایند واگذاری سهمیه و توکیل تکمیل خواهد شد. تا پیش از واریز مبلغ مذکور و تکمیل فرایند واگذاری سهمیه و توکیل نیز امکان تغییر کارگزار کولبر وجود خواهد داشت.

ماده 4: وزارت صنعت، معدن وتجارت و گمرک مکلفند تا پایان فروردین 1404 امکان ثبت نام مشمولان رویه ی کولبری و کارگزاران کولبر در سامانه های جامع تجارت و گمرک جهت انجام رویه های مربوطه از جمله ثبت آماری و اظهار کالا را فراهم آورند.

فصل سوم : میزان واردات

ماده 5: سقف واردات کالا در رویه کولبری از زمان ابلاغ آیین نامه به مدت یکسال 1/8 میلیارد دلار تعیین می گردد.

تبصره 1: سهم استان های مشمول رویه کالبری با توجه به سابقه و حجم برآورد شده از میزان رویه کولبری در هر استان، به ترتیب زیر خواهد بود:
- استان کردستان: 30 درصد
- استان کرمانشاه: 25 درصد
- استان آذربایجان غربی: 25 درصد
- استان سیستان و بلوچستان: 15 درصد
- استان خراسان جنوبی: 5 درصد

تبصره 2: علاوه بر میزان سهمیه و معافیت رویه کولبری موضوع این ماده، میزان سهمیه مرزنشینی موضوع قانون ساماندهی مبادلات ارزی توسط کارگروه ماده 12 قانون مذکور تعیین خواهد شد.

فصل چهارم : اقلام و مبادی مجاز

ماده 6: اقلام مجاز رویه کولبری مطابق فهرست پیوست می باشد.

ماده 7: بازارچه های مجاز در رویه کولبری (مطابق جدول پیوست) است. امکان بهره مندی از این دستورالعمل منوط به تامین شرایط زیر است:
- استقرار گمرک در درب های ورود و خروج بازارچه و تامین زیرساخت های لازم (با تایید گمرک ایران)
- باسکول (با تایید گمرک ایران)
- انبار (با ظرفیت متناسب) (با تایید گمرک ایران)
- استقرار پلیس امنیت اقتصادی (با تایید ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز)
- نصب و راه اندازی دوربین (با تایید ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز)

تبصره - تکمیل زیرساخت ها بر عهده استانداری بوده و در صورت عدم ایجاد و تکمیل زیرساخت ها در هر کدام از بازارچه های مشمول، مطابق تبصره 1 ماده 7 آیین نامه، امکان ترخیص کالا در گمرک همجوار دارای زیرساخت وجود خواهد داشت.

فصل پنجم : تشریفات

ماده 8: ترخیص کالا در رویه کولبری، مستلزم اخذ ثبت آماری در سامانه جامع تجارت، ‌ارایه اظهارنامه اجمالی به گمرک و اظهار واردات قطعی در سامانه گمرک است. ثبت آماری و اظهار در رویه کولبری توسط کولبر (که اقدام به واگذاری سهمیه و توکیل ننموده) یا کارگزار کولبر انجام خواهد شد؛ این اشخاص می توانند تشریفات مربوطه را از طریق نمایندگان قانونی خود انجام دهند.

تبصره درصورت آماده شدن زیر ساخت ها با تایید سازمان توسعه تجارت و گمرک ایران، اطلاعات ثبت آماری، به اظهارنامه گمرکی منتقل و پس از پذیرش و تایید مشخصات کالا توسط اشخاص بند فوق، کالا اظهار شده به گمرک تلقی می شود. قبل از گزینه تایید، کلیه اطلاعات به اظهارکننده و هشدار پذیرش مسوولیت های قانونی اظهار کالا به وی نمایش داده می شود.

ماده 9- در سال اول اجرای قانون، منشا ارز غیربانکی (بدون انتقال ارز) خواهد بود. ثبت منشا ارز در زمان ثبت آماری (قبل از اظهار) صورت خواهد گرفت و نیاز به استعلام مجدد منشا ارز در زمان ترخیص نمی باشد.

ماده 10- در رویه کولبری، گمرک پس از کنترل های گمرکی و اخذ عوارض و مالیات بر ارزش افزوده (در سال اول جمعا معادل 5 درصد ارزش سیف کالا) نسبت به تایید اطلاعات اظهاری و صدور پروانه اقدام می نماید. در صورت عدم مطابقت کالا، صرفا در صورت ویرایش اظهار و ثبت آماری (وفق قوانین و مقررات)، امکان ترخیص آن وجود خواهد داشت.

تبصره - وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک نحوه ویرایش ثبت آماری و اظهارنامه در حین انجام تشریفات یا پس از ترخیص را مشخص و ابلاغ نماید.

ماده 11- عرضه کالاهای موضوع این دستورالعمل در سطح خرده فروشی منوط به نصب یا درج شناسه کالا و رهگیری است.

ماده 12- اخذ مجوزهای لازم برای ترخیص از جمله مجوزهای بهداشتی و استاندارد برای اقلام مجاز، الزامی خواهد بود.

ماده 13- در رویه کولبری، سهمیه هر ماه تنها در قالب یک ثبت آماری و یک اظهارنامه ترخیص خواهد شد.

ماده 14- تخلیه و ترخیص کالا صرفا در ساعات فعالیت گمرک قابل انجام می باشد.

ماده 15- ترخیص کالا پس از توزین و با صدور پته عبور انجام خواهد شد. مرز یا بازارچه های فاقد دسترسی به سامانه گمرک و فاقد باسکول و زیرساخت توزین تا زمان تجهیز (با تایید کارگروه) امکان استفاده از امتیازات قانون را نخواهند داشت.

ماده 16- واردات کالا از طریق رویه کولبری مطابق با شرایط هر بازارچه به یکی از شیوه های زیر انجام خواهد شد:

الف ) واردات انفرادی:
در این شیوه هر کولبر (که اقدام به واگذاری سهمیه و توکیل ننموده) می تواند پس از ثبت آماری در سامانه جامع تجارت و اخذ پروانه یا پته گمرکی، با بهره مندی از امتیازات قانون، اقدام به ترخیص کالاهای تعیین شده در سقف مجاز نماید. در این شیوه پرداخت عوارض و مالیات و اجرای الزامات تبصره ماده (1) قانون از قبیل اخذ ثبت آماری، شناسه کالا و شناسه رهگیری بر عهده ی کولبر خواهد بود.

ب ) واردات تجمعی (سهمیه واگذار و توکیل شده):
در این شیوه امکان واردات تجمیعی کالا توسط کارگزار کولبر متناسب با میزان سهمیه واگذار و توکیل شده، وجود خواهد داشت. واردات تجمیعی از طریق بازارچه مشمول دارای زیرساخت انجام خواهد شد و در صورت عدم وجود زیرساخت، با تایید کارگروه طی تشریفات گمرکی در نزدیکترین گمرک دارای زیرساخت امکان پذیر است. در این صورت کارگزار کولبر در نزدیکترین گمرک دارای زیرساخت، با ارایه ثبت آماری معتبر، کالای مشمول را با رویه عبور داخلی به مرز یا بازارچه مشمول منتقل می نماید. در این شیوه، پرداخت عوارض و مالیات و اجرای الزامات تبصره ماده 1 قانون بر عهده کارگزار کولبر خواهد بود.

تبصره 1: استانداری استان های مشمول مکلفند در صورت امکان، ارایه خدمات و تصدی مشاغل مرتبط با تحویل و تحول کالا در بازارچه ها را به گونه ای طراحی و مدیریت نمایند که انجام آن ها صرفا توسط کولبران مشمول و با مرزنشینان امکان پذیر باشد.

تبصره 2: مهلت اعتبار ثبت آماری به منظور اظهار کالا به گمرک از زمان صدور دو ماه است و این مهلت قابل تمدید نیست.

فصل ششم : سایر

ماده 17- سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است پیشنهاد اصلاح قانون بودجه سال 1404 (مبنی بر تخصیص 100 درصد درآمد حاصل از اجرای این قانون که در سال اول شامل 5 درصد ارزش اقلام وارداتی از طریق رویه کولبری و ملوانی می شود. در قالب ردیف مستقل در ارقام قانون بودجه سال 1404) را به هیات وزیران ارسال نماید.

ماده 18- استانداران استان های مشمول قانون موظفند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ آیین نامه در راستای تقویت معیشت و اشتغال مرزنشینان، تامین زیرساخت ها و سایر موارد موضوع ماده (3) قانون، برنامه های عملیاتی خود را جهت تایید در کمیته ارسال نمایند.

پیوست 1: بازارچه های مشمول رویه کولبری

پیوست 2: اقلام مجاز رویه کولبری