شماره: 42978
تاریخ: 143/03/08
آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (5) ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 در خصوص مالیات و عوارض ارزش افزوده عرضه آب، برق، گاز طبیعی، نفت تولیدی (نفت خام میعانات گازی و گاز طبیعی) خام و فرآورده‌های تولیدی و وارداتی
فصل اول - تعاریف
ماده 1- مفاهیم و اصطلاحات زیر در این آیین‌نامه دارای تعاریف مشروحه ذیل می‌باشند.
الف) کالاهای زنجیره: کلیه کالاها و خدمات مرتبط با کالاهای زنجیره مصرح در تبصره (5) ماده 17 قانون شامل آب (آب تحویلی و خدمات انتقال آب)، برق (برق تحویلی، آمادگی تولید، خدمات انتقال و توزیع برق)، نفت تولیدی (نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و خدمات مرتبط با نفت تولیدی توسط شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران، فرآورده‌های تولیدی و وارداتی شامل پنج فرآورده اصلی نفتی (بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع) و سوخت هوایی و سایر فرآورده‌های نفتی تولیدی (افزودنی های تولید پالایشگاه‌های داخل که به فرآورده‌های اصلی نفتی اضافه می‌شود).
گاز طبیعی: مخلوطی از متان و مقادیر جزیی ترکیبات هیدروکربوری در حالات فیزیکی مختلف (LNG ، CNG و NG) است که به منظور تامین انرژی یا سوخت توسط شرکت ملی گاز ایران با شرکت‌های تابعه به اشخاص تولید کننده یا مصرف کننده فروخته می‌شود.
ب) اشخاص زنجیره: کلیه اشخاص فعال به ترتیب در زنجیره تولید، انتقال و توزیع و فروش مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره می‌باشند.
پ) سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
ت) قانون: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02
ماده 2- اشخاص زنجیره مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره موضوع این آیین‌نامه به سه گروه تفکیک و به شرح زیر تعریف می‌شوند.
الف - زنجیره مرتبط با نفت تولیدی، فرآورده‌های نفتی اصلی تولیدی و وارداتی و سایر فرآورده‌های نفتی تولیدی (افزودنی های تولید پالایشگاه‌های داخل و شرکت‌های پتروشیمی که به فرآورده‌های نفتی اصلی اضافه می‌شود) و گاز.
1- اشخاص انتهای زنجیره :
1-1- شرکت ملی نفت ایران (نفت خام و میعانات گازی و گاز طبیعی خام)
2-1- شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت‌های پالایش نفت، شرکت ملی گاز و شرکت‌های توزیع گاز استانی
2- اشخاص ما قبل انتهای زنجیره: شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های تابعه، شرکت‌های پتروشیمی نوری، پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی بوعلی، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، شرکت‌های پالایش نفت (تهران، شیراز، اصفهان، تبریز، کرمانشاه، آبادان، امام خمینی (ره) شازند، بندر عباس و لاوان)، شرکت نفت ستاره خلیج فارس، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت انتقال گاز ایران، شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، شرکت‌های پالایش (گاز سرخون و قشم، ایلام، شهید هاشمی نژاد، بیدبلند، پارس جنوبی، پارسیان، فجر جم و بیدبلند 2)، مجتمع گاز پارس جنوبی، شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی
شرکت‌های توزیع گاز استانی
ب - زنجیره مرتبط با آب
1- اشخاص انتهای زنجیره: شرکت‌های آب منطقه‌ای، شرکت سهامی آب و برق خوزستان، شرکت‌های آب و فاضلاب استانی و شرکت‌های تبصره (1) و (2) موضوع قانون تشکیل شرکت‌های آب و فاضلاب (مصوب 1369)
-2اشخاص ماقبل انتهای زنجیره: شرکت‌های آب منطقه‌ای، سازمان آب و برق خوزستان، شرکت‌های مدیریت آبرسانی خلیج فارس، شرکت تامین تصفیه آب و فاضلاب تهران، شرکت‌های آب و فاضلاب استانی و شرکت‌های تبصره (1) و (2) موضوع قانون تشکیل شرکت‌های آب و فاضلاب مصوب (1369) و کلیه اشخاص اعم از حقیقی با حقوقی دولتی یا غیر دولتی که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید، تصفیه و یا عرضه آب و فاضلاب و پاب و خدمات انتقال موارد یاد شده اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد حاصله آن‌ها بابت فروش و ارایه خدماتی است که توسط اشخاص بند یک عرضه می‌شود.
ج - زنجیره مرتبط با برق
1- اشخاص انتهای زنجیره شرکت‌های برق منطقه‌ای و شرکت‌های توزیع نیروی برق
2- اشخاص ما قبل انتهای زنجیره کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا غیر دولتی، که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید و یا عرضه کالاها و خدمات مرتبط با عرضه برق اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد آن‌ها بابت تکمیل زنجیره عرضه برق توسط اشخاص بند یک است.
فصل دوم – مقررات
ماده 3- اشخاص زنجیره بابت عرضه کلیه کالاها و خدمات خود اعم از کالاهای زنجیره و سایر کالاها و خدمات، مکلف به صدور صورتحساب هستند. عرضه و فروش کالاهای زنجیره و ارایه خدمات مرتبط با آن به استثنای اشخاص انتهای زنجیره بابت فروش کالاها و خدمات به خارج از زنجیره به ترتیب در زنجیره مستلزم محاسبه و درج مالیات و عوارض مربوطه در صورتحساب نخواهند بود.
ماده 4- نحوه ثبت مالیات بر ارزش افزوده و اعتبار مالیاتی به شرح بندهای این ماده تعیین می‌شود.
1- عرضه کالاها و خدمات غیر مرتبط با زنجیره به اشخاص زنجیره مستلزم صدور صورتحساب و درج مالیات و عوارض در آن می‌باشد.
2- یارانه پرداختی دولت به شرکت‌های زنجیره، ماخذ محاسبه مالیات و عوارض ارزش افزوده نمی باشد و مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهاده ها با رعایت سایر مقررات به طور کامل قابل پذیرش بوده و قابل تسهیم به بخش معاف و غیر معاف نخواهد بود.
-3 اعتبار مالیاتی شرکت‌های ماقبل انتهای زنجیره، حسب درخواست قابل استرداد با انتقال با رعایت ماده 8 قانون می‌باشد.
4- ماخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده فروش در انتهای زنجیره قیمت فروش مصوب داخلی می‌باشد.
-5 اعتبار مالیاتی شرکت‌های انتهای زنجیره بابت خرید کالاها و خدمات مشمول غیر از کلاهای زنجیره با رعایت ماده 8 این قانون و تبصره‌های آن به عنوان اعتبار مالیاتی قابل پذیرش می‌باشد.
فصل سوم - سایر مقررات
ماده -5 وزارت نفت و وزارت نیرو (شرکت توانیر، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور) مکلفند اشخاص زنجیره (شامل نام، شناسه ملی و...) موضوع تبصره (5) ماده 17، به ترتیب از تولید تا انتهای زنجیره توزیع و فروش را حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، به همراه فهرست کالاها و خدمات قابل ارایه هر شرکت در زنجیره به حلقه بعدی با ذکر شناسه کالاها و خدمات مذکور به سازمان اعلام نمایند. تغییرات در فهرست اشخاص موضوع تبصره موصوف توسط وزارتخانه‌های ذی‌ربط به سازمان اعلام می‌شود.
ماده 6- با عنایت به مفاد تبصره (1) بند (الف) ماده 26 قانون، آن بخشی از نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام که توسط وزارت نفت (شرکت‌های تابعه) به شرکت‌های داخل زنجیره تولید فرآورده‌های نفتی (موضوع تبصره 5 ماده 17) و کار طبیعی فروخته می‌شود، همچنین واردات بنرین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی توسط وزارت نفت (شرکت‌های تابعه)، در این مرحله مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از حلقه بعدی و نیز پرداختی در مرحله واردات (مفاد تبصره 2 ماده 17) حسب مورد نمی باشد و مالیات و عوارض
فروش فرآورده‌های تولید شده از کالای مزبور و نیز بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی وارداتی در مراحل بعدی عرضه حسب مقررات این آیین‌نامه محاسبه و وصول خواهد شد و مفاد ماده 4 آیین‌نامه نیز در این خصوص تسری دارد.
آیین‌نامه فوق در اجرای تبصره (5) ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 در سه فصل تنظیم شده و مشتمل بر 6 ماده می‌باشد و مقررات آن از تاریخ اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 (1400/10/10)، لازم‌الاجرا می‌باشد.
جواد اوجی - وزیر نفت
سید احسان خاندوزی- وزیر امور اقتصادی و دارایی
علی اکبر محرابیان- وزیر نیرو