* شماره پــرونـــده : هـ ع/ 0001731 شماره دادنامه: 140009970906011161 تاریخ: 1400/09/21
* شـاکــی : آقای سعید کنعانی فرزند هوشنگ
* طرف شکایت : بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
* مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه : ابطال ماده 9 دستورالعمل تاسیس فعالیت و نظارت بر صرافی ها مصوب 1400/02/28 شورای پول و اعتبار
* شاکی دادخواستی به طرفیت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به خواسته ابطال ماده 9 دستورالعمل تاسیس فعالیت و نظارت بر صرافی ها مصوب 1400/02/28 شورای پول و اعتبار به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد :
ماده 9- سهامداران، شرکا، اعضای هیات مدیره، مدیرعامل و رییس شعبه صرافی حسب مورد باید از شرایط ذیل برخوردار بوده و به همراه تقاضای خود، مدارک و اطلاعات را در قالب فرم‌های اعلامی بانک مرکزی، به آن بانک ارایه نمایند:
9-1 – دارا بودن تابعیت ایران و سکونت در ایران؛
9-2- پیرو دین اسلام یا یکی از اقلیت‌های دینی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛
9-3- داشتن حداقل 25 سال تمام برای سهامداران، شرکا، اعضای هیات مدیره، حداقل 30 سال تمام و حداکثر 70 سال تمام برای مدیر عامل و رییس شعبه صرافی؛
9-4- داشتن صلاحیت فردی؛
9-5- نداشتن چک برگشتی رفع سو اثر نشده در شبکه بانکی کشور؛
9-6- نداشتن بدهی غیر جاری به موسسات اعتباری؛
9-7- تعیین تکلیف بدهی قطعی مالیاتی؛
9-8- شفاف بودن آورده سهامداران و شرکا از نظر منشا؛
9-9- نداشتن سمت مدیر عامل، عدم عضویت در هیات مدیره و همچنین نداشتن همزمان سهم یا سهم‌الشرکه در سایر صرافی ها و یا مشارکت همزمان در تاسیس صرافی‌های دیگر؛
9-10- نداشتن سهم یا سهم‌الشرکه، عدم عضویت در هیات مدیره و نداشتن سمت مدیر عامل، در صرافی‌هایی که اجازه نامه فعالیت آن‌ها طی دو سال قبل از تاریخ ارایه درخواست توسط متقاضی، توسط بانک مرکزی ابطال شده است، برای شرکا، سهامداران، اعضای هیات مدیره و مدیر عامل؛
9-11- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته‌های مدیریت، حسابداری، اقتصاد و حقوق برای مدیر عامل؛
9-12- دارا بودن حداقل پنج سال تجربه کاری دارای سوابق بیمه‌ای در موسسات اعتباری و سایر موسسات تحت نظارت بانک مرکزی و یا نهادهای مالی برای مدیر عامل، به تشخیص بانک مرکزی؛
9-13- دارا بودن گواهی نامه مهارت‌های انجام عملیات صرافی از موسسه آموزش عالی بانکداری ایران و یا سایر موسسات مورد تایید بانک مرکزی برای اعضای هیات مدیره و مدیر عامل در صرافی‌های تضامنی.
9-14- دار بودن تاییدیه صلاحیت برای مدیر عامل صرافی.
تبصره 1- تاییدیه صلاحیت برای مدیر عامل صرافی پس از احراز شرایط فوق و انجام مصاحبه تخصصی در زمینه قوانین و مقررات ناظر بر صرافی ها و همچنین قوانین و مقررات ناظر بر عملیات ارزی در کمیته‌ای که به همین منظور در بانک مرکزی در چارچوب ضوابطی مصوب تشکیل خواهد شد، صادر می‌گردد.
تبصره 2- در مورد صرافی‌های موجود، بررسی و صدور تاییدیه صلاحیت برای مدیر عامل طی بازه زمانی سه ساله و تا پایان سال 1402 و در مقاطع تمدید مجوز فعالیت آن‌ها انجام خواهد شد.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :
در ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1363 با اصلاحات بعدی- موارد لزوم داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت تعیین شده است، طبق بند هـ این ماده صدور پروانه کسب و اجازه اشتغال نیز از جمله این موارد است، لیکن مصوبه مورد اعتراض رسیدگی به وضعیت خدمت وظیفه عمومی را از شرایط حذف نموده و از این جهت مخدوش و قابل ابطال است.
* خلاصه مدافعات طرف شکایت :
طرف شکایت به رغم ابلاغ مراتب بوی پاسخی ارسال ننموده است.
*نظریه تهیه کننده گزارش :
با لحاظ اینکه شاکی تقاضای ابطال ماده 9 دستورالعمل تاسیس و نظارت بر صرافی ها مصوب 1400/02/28 شورای پول و اعتبار را نموده است و در تبیین خواسته خویش بیان نموده است از این حیث که شرط داشتن کارت پایان خدمت یا تعیین وضعیت معافیت در زمره شرایط پیش بینی شده در این مقرره جهت احراز سهامداری یا شرکا یا اعضای هیات مدیره و یا مدیر عامل و یا رییس شعبه صرافی قید نشده است در حالی که طبق ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1363 از جمله شرایط لازم برای داشتن مجوز کسب و اجازه اشتغال، مشخص بودن وضعیت نظام وظیفه می‌باشد که با عنایت به اینکه ماده 9 دستورالعمل تاسیس و نظارت برای صرافی ها مصوب 1400/02/28 با موارد مندرج و ذکر شده در آن در چهارده بند و دو تبصره در راستای اهداف مقنن در مقام بیان شرایط ایجابی و سلبی جهت برخورداری از فعالیت صرافی می‌باشد و حدود و ثغور آن به نحو کامل در این مقرره بیان شده است و از جهت یاد شده توسط شاکی خدشه‌ای به مصوبه‌ای مورد اعتراض وارد نمی باشد.
تهیه کننده گزارش :
ابوالقاسم رادنیا
*رای هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری :
با لحاظ اینکه شاکی تقاضای ابطال ماده 9 دستورالعمل تاسیس و نظارت بر صرافی ها مصوب 1400/02/28 شورای پول و اعتبار را نموده است و در تبیین خواسته خویش بیان نموده است از این حیث که شرط داشتن کارت پایان خدمت یا تعیین وضعیت معافیت در زمره شرایط پیش بینی شده در این مقرره جهت احراز سهامداری یا شرکا یا اعضای هیات مدیره و یا مدیر عامل و یا رییس شعبه صرافی قید نشده است در حالی که طبق ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1363 از جمله شرایط لازم برای داشتن مجوز کسب و اجازه اشتغال، مشخص بودن وضعیت نظام وظیفه می‌باشد که با عنایت به اینکه ماده 9 دستورالعمل تاسیس و نظارت برای صرافی ها مصوب 1400/02/28 با موارد مندرج و ذکر شده در آن در چهارده بند و دو تبصره در راستای اهداف مقنن در مقام بیان شرایط ایجابی و سلبی جهت برخورداری از فعالیت صرافی می‌باشد و حدود و ثغور آن به نحو کامل در این مقرره بیان شده است و از جهت یاد شده توسط شاکی خدشه‌ای به مصوبه‌ای مورد اعتراض وارد نمی باشد فلذا به استناد بند ب ماده 84 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای صادره ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از سوی ریاست معزز دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری می‌باشد./ط
محمد علی برومند زاده
رییس هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی
دیوان عدالت اداری