قانون ثبت احوال مصوب 1355/04/16 مجلس شورای ملی

قانون ثبت احوال مصوب 1355/04/16 مجلس شورای ملی

فصل اول - کلیات

ماده 1 - وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:

الف - ثبت ولادت و صدور و شناسنامه.

ب - ثبت واقعه وفات و صدور گواهی وفات.

ج - تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم.

د - ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات.

ه - صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه.

و - تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی.

ز - جمعآوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن.

ح - وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است.

ماده 2 - برای مطالعه و پیشنهاد روش‌های فنی و اظهار نظر درباره اصلاح یا تغییرفرم ها و نمونه‌های سجلی و آماری و نحوه جمع آوری و انتشار آنهاو تهیه دستورالعمل ها و روش‌های فنی و سجلی و طرز جمعآوری اوراق باطله و تنظیم و نگهداری و حفاظت اسناد و مدارک سجلی در مرکز سازمانثبت احوال کشور شورایی به نام شورای عالی ثبت احوال تشکیل می‌شود.اعضای شورای عالی ثبت احوال عبارت خواهند بود ازرییس سازمان ثبتاحوال کشور یا قایم مقام او و یک نفر از استادان دانشکده حقوق به انتخاب رییس دانشگاه تهران و یک نفر از قضات دادگستری به انتخاب وزیردادگستری ویک نفر از کارمندان مطلع ثبت احوال به انتخاب رییس سازمان ثبت احوال و نماینده مرکز آمار ایران، ریاست شورا با معاون وزارت کشورو رییس سازمان ثبت احوال کشور وقایم مقام او می‌باشد و رای اکثریت لازم الاجرا خواهد بود.

تبصره - نحوه جمعآوری و انتشار آمار انسانی و تهیه و نمونه‌های مربوط به پیشنهادسازمان ثبت احوال کشور پس از جلب نظر مرکز آمار ایران وتصویب شورای عالی ثبت احوال تعیین خواهد شد.

ماده 3 - در مقر هر اداره ثبت احوال هیاتی به نام هیات حل اختلاف مرکب از رییس اداره ثبت احوال و مسیول بایگانی یا معاونین و یا نمایندگانآنان و یکی ازکارمندان مطلع اداره مزبور به انتخاب رییس اداره ثبت احوال استان تشکیل می‌شود. وظایف هیات حل اختلاف به قرار زیر است:

1 - تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و «وفات» بعد از امضا سند وقبل از تسلیم شناسنامه یا گواهی ولادت یا «وفات» و تکمیل سنداز نظر مشخصاتی که «نامعلوم»بوده است مندرج در ماده 29 این قانون.

2 - رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن ثبت وقایع یا نقل مندرجات اسناد و اعلامیههاو مدارک به دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر.

3 - ابطال اسناد و شناسنامه‌هایی که بیگانگان مورد استفاده قرار دادهاند و طبق ماده 44 اعلام می‌شود.

4 - ابطال اسناد مکرر و یا موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییرنامه های ممنوع.

5 - حذف کلمات زاید، غیر ضروری و یا ناشی از اشتباه در اسناد سجلی اشخاص.

ترتیب تقاضا و گردش کار دفاتر هیاتها و نحوه رسیدگی و ابلاغ تصمیمات درآیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.

تبصره - تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و وفات اگر قبل ازامضا باشد با توضیح مراتب در حاشیه سند به عمل میآید وامضاکنندگان سند ذیل توضیح را امضا خواهند نمود.

ماده 4 - رسیدگی به شکایات اشخاص ذینفع از تصمیمات هیات حل اختلاف و همچنین رسیدگی به سایر دعاوی راجع به اسناد ثبت احوال بادادگاه شهرستان یا دادگاه بخش مستقل محل اقامت خواهان به عمل میآید و رای دادگاه فقط پژوهشپذیر است. مهلت شکایت از تصمیم هیات حل اختلاف ده روز از تاریخ ابلاغ است.

تبصره - هرگاه سند ثبت احوال در ایران تنظیم شده و ذینفع مقیم خارج از کشور باشدرسیدگی ها با دادگاه محل صدور سند و اگر محل تنظیم سندو اقامت خواهان هر دو درخارج از کشور باشد با دادگاه شهرستان تهران خواهد بود.

ماده 5 - سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایفی که بر عهده دارد میتواند از وجود کاردانان سازمان‌های دولتی و ارگان ها و نهادهای انقلاب اسلامیموجود در محل استفاده نماید.

تبصره 1 - ماموران دولت و کارکنان بیمارستان ها و گورستان ها مکلفند با سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایف قانونی همکاری نمایند.

تبصره 2 - نحوه استفاده از خدمات افراد و سازمان ها و ارگان ها و نهادها به موجب آیین‌نامه اجرایی این قانون خواهد بود. (اصلاحی 1363/10/18)

ماده 6 - نماینده یا مامور ثبت احوال کسی است که از طرف سازمان ثبت احوال کشور ویا ادارات تابعه برای ثبت وقایع یا دریافت اعلاماتمنصوب شده باشد.

تبصره 1 - اعلامکننده کسی است که مکلف به اعلام واقعه می‌باشد و میتواند به شخص دیگری رسما وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلامنماید.

تبصره 2 - گواه از لحاظ این قانون کسی است که صحت اظهارات اعلامکننده را گواهی میکند.

ماده 7 - سن گواه و اعلامکننده نباید کمتر از 18 سال تمام باشد. پدر و مادری که قبل از رسیدن به سن 18 سال تمام ازدواج کردهاند میتوانند ولادت یا وفات فرزند خود را اعلام نمایند.

ماده 8 - دفتر ثبت کل وقایع و وفات و شناسنامه و گواهی ولادت و اعلامیه ها و اطلاعیه ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی از اسنادرسمی است و تا زمانی که به موجب تصمیم هیات حل اختلاف یا رای دادگاه بر حسب مورد تصحیح یا باطل نشده به قوت خود باقی می‌باشد.

ماده 9 - رونوشت یا فتوکپی شناسنامه یا گواهی ولادت مراجعین به ادارات و موسسات دولتی و شهرداری و بخش خصوصی کهبرای انجام مراجعات آنان ضرورت دارد مستقیما توسط آن مراجع تهیه خواهد شد.

فصل دوم - اسناد و دفاتر ثبت احوال

ماده 10 - وقایع حیاتی هر فرد (ولادت، ازدواج، طلاق، رجوع و بذل مدت، وفات) در دفاتری به شرح زیر ثبت میرسد:

الف - دفتر ثبت کل وقایع - که در آن بدوا ولادت هر فرد ثبت و وقایع مربوط به ازدواج، طلاق، رجوع و بذل مدت و وفات همسر، ولادت و وفاتاولاد و وفات صاحب سند از روی مندرجات اعلامیه ها و مدارک در آن ثبت میگردد.

ب - دفتر ثبت وفات - که در آن واقعه مربوط به وفات هر فرد به ثبت میرسد. (اصلاحی 1363/10/18)

تبصره 1 - صفحات دفتر ثبت کل وقایع باید شماره‌گذاری شود و با تعیین تعداد کل صفحات نخکشی و سرب و منگنه شده به امضا دادستانشهرستان یا نماینده او برسد.

تبصره 2 - دفتر ثبت کل وقایع هر سال پس از انقضا مدت صد و بیست سال از جریان خارج و به بایگانی راکد منتقل می‌شود.

تبصره 3 - هرگاه اسناد یا دفاتر از بین برود در صورت وجود سابقه از روی سوابق ودر صورت نبودن سابقه با دعوت صاحبان اسناد به وسیله آگهیطبق مدارک موجود در دست آنان پس از رسیدگی دفاتر یا اسناد معدوم تجدید میگردد.

ماده 11 - دفتر ثبت کل وقایع یا وفات پس از ثبت باید به امضا اعلامکننده و گواهان ومامور یا نماینده ثبت احوال برسد و مهر شود و در صورت وجودگواهی ماما یا پزشک نیازی به گواهان نخواهد بود. پس از تکمیل و امضا اسناد مزبور تصحیح یا تغییر مندرجات آن منحصرا به موجب مقررات اینقانون خواهد بود.

فصل سوم - ثبت ولادت

ماده 12 - ولادت هر طفل در ایران اعم از این که پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند باید به نماینده یا مامور ثبت احوال اعلام شود و ولادتاطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور به مامور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مامور کنسولی و یا سازمان ثبت احوال کشور اعلامشود.

ماده 13 - ولادت واقع در ایران به وسیله نماینده یا مامور ثبت احوال و ولادت واقع در خارج از کشور به وسیله ماموران کنسولی ایران در دفتر ثبت کلوقایع به ثبت میرسد. در این دفتر اطلاعات زیر قید می‌شود:

1 - ساعت، روز، ماه، سال و محل ولادت - استان - شهرستان - بخش - دهستان (شهر، روستا) و تاریخ ثبت آن.

2 - نام و نام خانوادگی صاحب سند و جنس.

3 - نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه یا پروانه اقامت و یا گذرنامه و محل صدورشناسنامه یا پروانه اقامت و یا گذرنامه و محل اقامت پدر و مادر.

4 - نام و نام خانوادگی و محل اقامت و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و نسبت اعلامکننده در صورتی که غیر از پدر و مادر صاحب سند باشد.

5 - نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت گواهان.

6 - نام و نام خانوادگی و امضا نماینده یا مامور و مهر ثبت احوال.

7 - شماره و سری برگ مخصوص دفتر ثبت کل وقایع.

8 - محل مخصوص ثبت و شماره کلاسمان آثار انگشتان صاحب سند.

9 - محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به ازدواج، طلاق و یا وفات همسر.

10 - محل مخصوص ثبت شماره مسلسل و سری شناسنامه‌های صادره.

11 - محل مخصوص ثبت خلاصه اطلاعات راجع به اولاد.

12 - محل مخصوص ثبت وفات.

13 - محل توضیحات. (اصلاحی 1363/10/18)

تبصره - پس از ثبت ولادت اگر طفل ایرانی باشد شناسنامه صادر و تسلیم میگردد واعلامیه برای ثبت واقعه در دفتر ثبت کل وقایع صفحه مخصوص پدر و مادر به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه آنان فرستاده می‌شود و در صورتی که طفل خارجی باشد گواهی ولادت صادر و تسلیممیگردد.

ماده 14 - برای هر فرد شماره شناسنامه که مخصوص به او خواهد بود تعیین میگردد و شماره شناسنامه هر شخص در کلیه مدارک مربوط به ثبتاحوال او باید قید گردد.

ماده 15 - ثبت ولادت باید مستند به تصدیق پزشک یا مامای رسمی یا موسس های که طفل در آنجا متولد گردیده است باشد، در غیر این صورتواقعه به تصدیق و دو نفر گواه ثبت می‌شود.

تبصره - مهلت اعلام ولادت پانزده روز از تاریخ ولادت طفل است و تعطیل رسمی بعد ازآخرین روز مهلت به حساب نمیآید و در صورتی که ولادت دراثنا سفر زمینی یا هوایی یا دریایی رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محسوب می‌شود.

ماده 16 - اعلام و امضا دفتر ثبت کل وقایع به ترتیب به عهده اشخاص زیر خواهد بود:

1 - 1 - پدر یا جدی پدر.

2 - مادر در صورت غیبت پدر و در اولین موقعی که قادر به انجام این وظیفه باشد.

3 - مادر یا جد پدری که از طرف دادگاه به سمت ولایت انتخاب شده باشد. (حذف 1363/10/18)

4 - وصی یا قیم یا امین.

5 - اشخاصی که قانونا عهدهدار نگهداری طفل میباشند.

6 - متصدی یا نماینده موسس های که طفل به آنجا سپرده شده است.

7 - صاحب واقعه که سن او از 18 سال تمام به بالا باشد.

تبصره - در صورتی که ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت وامضا اسناد متفقا به عهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاقپدر و مادر دراعلام ولادت میسر نباشد سند طفل با اعلام یکی از ابوین که مراجعه میکند با قیدنام کوچک و طرف غایب تنظیم خواهد شد.اگر مادر اعلامکننده باشد نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود.

ماده 17 - هرگاه ابوین طفل معلوم نباشد سند یا نام خانوادگی آزاد و نام‌های فرضی در محل اساسی ابوین تنظیم میگردد. تصحیح اسامی فرضی یاتکمیل مشخصات ناقص به موجب اقرارنامه موضوع ماده 1273 قانون مدنی با حکم دادگاه یا مدارک حصر وراثت به عمل خواهد آمد و نام خانوادگیطبق احکام مربوط به نام خانوادگی اصلاح خواهد شد. موضوع فرضی بودن اسامی پدر و مادر در شناسنامه منعکس نخواهد شد.

ماده 18 - نماینده یا مامور ثبت احوال ولادت طفل فاقد ولی را ثبت و مراتب را برای اقدام قانونی به دادستان اطلاع خواهد داد.

تبصره - در صورتی که طفل در مکانی متولد شود که خروج از آن ممنوع یا محتاج به اجازه مخصوص باشد نظیر ندامتگاه، کانون اصلاح و تربیت وغیره، متصدیان این سازمان ها مکلف به اطلاع واقعه و ایجاد تسهیلات لازم برای انجام وظایف صاحب واقعه میباشند.

ماده 19 - ماما یا پزشکی که در حین ولادت حضور و در زایمان دخالت داشته مکلف به صدور گواهی ولادت و ارسال یک نسخه آن به ثبت احوالمحل در مهلت اعلام می‌باشد.

ماده 20 - انتخاب نام با اعلامکننده است، برای نامگذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی و مانند آن) که عرفا یک نام محسوب می‌شودانتخاب خواهد شد.

تبصره 1 - انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی میگردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام‌هایی زننده و مستهجن یانامتناسب با جنس ممنوع است.

تبصره 2 - تشخیص نام‌های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می‌باشد و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به سازمان اعلام میکند.

تبصره 3 - انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.

تبصره 4 - در اسناد سجلی اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی کشور نوع دین آنان قید می‌شود.

تبصره 5 - ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان به دلایل شرعی ثابتگردد الزامی است مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعا احراز شود.

تبصره 6 - مراتب تشرف پیروان ادیان دیگر به دین مبین اسلام همراه با تغییرات مربوط به نام و نام خانوادگی آنان در اسناد سجلی ثبت می‌شود. (اصلاحی 1363/10/18)

ماده 21 - هرگاه از وضع حمل بیش از یک طفل متولد شود برای هر یک دفتر ثبت کل وقایع جداگانه به ترتیب تولد و با ذکر ساعت ولادت تنظیم خواهدشد.

فصل چهارم - ثبت وفات

ماده 22 - وفات هر کس اعم از ایرانی یا خارجی و همچنین ولادت طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از ولادت بمیرد باید به مامور یانماینده ثبت احوال اعلام شود. وفات ایرانیان در خارج از کشور به ماموران کنسولی محل اقامت یا نزدیکترین ماموران کنسولی ایران یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌شود. وفات ایرانیان و خارجیان ساکن کشور را ماموران و نمایندگان ثبت احوال و وفات ایرانیان در خارج از کشور بر حسب محل اعلام، ماموران کنسولی ایران،ماموران یا نمایندگان ثبت احوال ثبت میکنند، وفات باید در سند ثبت وفات و همچنین در دفتر ثبت کل وقایع در صفحات مربوط به در گذشته و پدر ومادر او و شناسنامه متوفی ثبت و امضا و مهر گردد. وفات خارجیان پس از ثبت به شهربانی محل اعلام می‌شود و یک نسخه گواهی به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده خواهد شد که به وزارت امورخارجه ارسال گردد.

تبصره - گواهی وفات به هر شخصی که درخواست کند تسلیم میگردد.

ماده 23 - در سند ثبت وفات باید اطلاعات زیر قید گردد.

1 - محل، روز، ماه و سال وفات و تاریخ ثبت.

2 - نام و نام خانوادگی و جنس و تاریخ تولد و شغل و شماره شناسنامه و شناسنامه یاپروانه اقامت و تاریخ و محل صدور شناسنامه یا پروانهاقامت در گذشته.

3 - علت وفات در صورتی که مشخص باشد.

4 - نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه پدر و مادر در گذشته.

5 - نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و سمت اعلامکننده.

6 - نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و شغل گواهان.

7 - نام و نام خانوادگی و امضا نماینده یا مامور ثبت احوال و اثر مهر.

8 - شماره و سری برگ مخصوص ثبت «وفات».

9 - محل توضیحات.

ماده 24 - واقعه وفات باید طبق تصدیق پزشک و در صورت نبودن پزشک با حضور دو نفرگواه ثبت گردد.در مورد طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از تولد بمیرد در صورت وجودپزشک در محل تصدیق پزشک ضروری است و در صورت نبودن پزشک گواهی دو نفر کافی است. پزشکی که وقوع وفات به او اطلاع داده می‌شود در هر مورد مکلف به معاینه جسد و صدور تصدیق یا اظهار نظر می‌باشد و در صورتی امکان تشخیصعلت وفات باید تصدیق شود و به هر حال یک نسخه از تصدیق یا اظهار نظر خود را باید به ثبت احوال محل و در مهلت مقرر ارسال نماید.

ماده 25 - مهلت اعلام وفات ده روز از تاریخ وقوع یا وقوف بر آن است. روز وفات و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمیآید و در صورتی که وفات در اثنا سفر رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن بهمقصد احتساب خواهد شد.

تبصره - ترتیب ثبت وقایع ولادت و «وفات»ی که پس از انقضا مهلت مقرر اعلام شود در آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.

ماده 26 - اعلام وفات و امضا سند ثبت وفات به عهده یکی از اشخاص زیر است:

1 - نزدیکترین خویشاوند متوفی که در موقع وفات حاضر بوده است.

2 - متصدی یا صاحب مکانی که وفات در آن رخ داده است یا نماینده او.

3 - هر شخصی که در موقع وفات حاضر بوده است.

4 - ماموران انتظامی یا کدخدا.

تبصره - متصدیان گورستان یا دفن مکلف به اطلاع وفات به ثبت احوال هستند.

ماده 27 - در صورتی که وفات یا ولادت طی نامه رسمی از طرف ماموران انتظامی یاقضایی و یا سایر مقامات اعلام شود شماره و تاریخ اعلامنامهدر سند درج و به منزله امضا سند خواهد بود.

ماده 28 - در موارد زیر اعلام وفات بعهده مقامات زیر است:

1 ـ در صورتی که وفات در اثر بروز سوانح از قبیل زلزله سیل، طوفان و آتشسوزی واقع شود مقامات انتظامی یا گروه‌های امدادی حاضر در محلمکلفند واقعه وفات را ضمن ارسال صورت حاوی نام و نام خانوادگی و حتیالمقدور شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه وسن متوفی اعلامنمایند.

2 - وفات نظامیانی که در زمان صلح در سربازخانه و یا ضمن مانورهای نظامی یا در زمان جنگ واقع می‌شود وسیله فرمانده قسمت با تعیین نام ونام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه اعلام میگردد.

ماده 29 - در مواردی که مشخصات متوفی معلوم نشود یا به بعضی از اطلاعاتی که بایددر سند قید شود دسترسی نباشد در سند ثبت وفات به جایمشخصات عبارت (نامعلوم) نوشته می‌شود تکمیل مشخصات نامعلوم با هیات حل اختلاف خواهد بود.

ماده 30 - مدرک ثبت وفات فرضی غایب مفقودالاثر حکم قطعی دادگاه است مدیران دفاتردادگاه هایی که حکم قطعی وفات فرضی غایب مفقودالاثراز آن دادگاه صادر شده مکلفند یک نسخه از رای صادره را طی نامه رسمی به ثبت احوال محل ارسال دارند.

فصل پنجم - ازدواج و طلاق

ماده 31 - دارندگان دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مکلفند وقایع ازدواج و طلاق و رجوع را که در دفاتر مربوط ثبت میکنند در شناسنامه زوجین نیز درجو امضا و مهر نمایند و حداکثر هر پانزده روز یک بار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت میرسد روی نمونه‌های مربوط تهیه و بهثبت احوال محل تحویل و رسید دریافت دارند. ازدواج و طلاق و رجوع ایرانیان در خارج از کشور باید به وسیله کنسولگری‌های مربوط در دفاتری که از طرف ثبت احوال تهیه می‌شود ثبت و حداکثر هریک ماه یک بار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت میرسد روی نمونه‌های مخصوص تهیه واز طریق وزارت امور خارجه به سازمانثبت احوال کشور فرستاده شود.

ماده 32 - طلاق، رجوع و بذل مدت که در دفتر رسمی طلاق به ثبت نرسیده باشد باارایه اقرارنامه رسمی در اسناد ثبت احوال طرفین ثبت خواهدشد.ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرایط زیردر اسناد سجلی زن و شوهر ثبت خواهد شد.

1 - ارایه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج.

2 - در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد

3 - گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمیباشند.

تبصره - نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.

ماده 33 - کلیه وقایع ازدواج و طلاق یا وفات زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی درشناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهدیافت.

در المثنای شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق یا بذل مدت و در صورت تعددزوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است منعکس خواهدشد. ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنای شناسنامه درج نخواهد شد.

ماده 34 - افشای اطلاعات مذکور در دفاتر ثبت کل وقایع و اسناد سجلی جز برای صاحب سند و مقامات قضایی و دولتی ذی‌صلاح ممنوع است.

فصل ششم - صدور شناسنامه

ماده 35 - صدور شناسنامه و سایر خدمات سجلی در مقابل دریافت وجه انجام خواهد شدکه نحوه اخذ وجوه و میزان و نوع این خدمات به موجبآیین نامه اجرایی این قانون خواهد بود. (اصلاحی 1363/10/18)

ماده 36 - شناسنامه از روی دفاتر ثبت کل وقایع صادر و دارای مشخصات و اطلاعات زیر می‌باشد:

1 - آرم جمهوری اسلامی ایران.

2 - محل مخصوص انگشتنگاری و شماره کلاسمان آن.

3 - محل الصاق عکس.

4 - شماره شناسنامه.

5 - نام و نام خانوادگی و جنس دارنده آن.

6 - تاریخ تولد به ترتیب روز و ماه و سال هجری شمسی و قمری.

تبصره - ذکر تاریخ هجری قمری از هنگام اجرای طرح تعویض شناسنامه برای نوزادان الزامی است.

7 - محل تولد به ترتیب شهرستان، بخش، دهستان (شهر. روستا).

8 - نام و شماره شناسنامه و محل صدور شناسنامه ابوین.

9 - تاریخ تنظیم سند و به ترتیب روز و ماه و سال هجری شمسی.

10 - محل تنظیم سند به ترتیب حوزه، شهرستان، بخش، دهستان (شهر. روستا).

11 - نام و نام خانوادگی مامور تنظیمکننده سند و امضا مامور صدور و مهر اداره،

12 - شماره مسلسل و سری مخصوص شناسنامه.

13 - محل مخصوص ثبت ازدواج، طلاق و وفات همسر، ولادت فرزندان و وفات صاحب شناسنامه.

14 - محل توضیحات.

15 - محل مخصوص مهر انتخابات.

تبصره 1 - شناسنامه‌های نمونه جدید افرادی که به سن 15 سال تمام میرسند بایدملصق به عکس همان سال و اثر انگشت و کلاسمان انگشتنگاریصاحب آن باشد.

تبصره 2 - شناسنامه اولیه باید در سیسالگی تمام با عکس همان سال صاحب آن تجدیدشود.صاحب شناسنامه پس از رسیدن به سن سی سال مکلف است ظرف یک سال برای تجدید آن مراجعه نماید.

تبصره 3 - صدور شناسنامه مجدد و یا گواهی ولادت اتباع خارجه مطابق مقررات آیین‌نامه اجرایی این قانون خواهد بود.

تبصره 4 - به استثنای سازمان ثبت احوال کشور، دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق،نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور،اداره تشخیص هویت و پلیس بین‌المللی و اداره کل انتخابات، هیچیک از ارگان ها و نهادها و موسسات دولتی و بخش خصوصی حق نقش مهر و درجهیچگونه مطلب و یا آثار دیگری بر روی شناسنامه را ندارندمتخلف از این امر تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. (اصلاحی 1363/10/18)

ماده 37 - سازمان ثبت احوال کشور مکلف است به مجرد وصول اعلام ترک تابعیت و یا اخراج از تابعیت اشخاص و از طرف وزارت امور خارجهترک تابعیت و یا اخراج تابعیت رادر دفاتر و اسناد مربوط منعکس و شناسنامه را معدوم نماید.

فصل هفتم - صدور کارت شناسایی

ماده 38 - در نقاطی که دولت مقتضی بداند و اعلام کند کسانی که سن آنان از 15 سال به بالا است باید دارای کارت شناسایی بوده و همیشه آن راهمراه داشته باشند. کارت شناسایی حاوی مشخصات و اثر انگشت و عکس و نشانی محل سکونت و گروه‌های اصلی خون خواهد بود. ترتیب صدور و ترتیب درج مشخصات دارنده کارت شناسایی و چگونگی تحصیل اطلاعات مربوط به سکونت و سایر اطلاعات از قبیل گروه خون واشخاصی که برای صغار و مجانین کارت شناسایی اخذ نمایند در آیین‌نامه اجرایی تعیین خواهد شد.

ماده 39 - به منظور ثبت مشخصات ساکنان شهرها و روستاها از تاریخ اجرای این قانون ظرف مدتی که از طرف دولت تعیین و اعلام خواهد شدسرپرست هر خانوار موظف است نشانی محل یا محل‌های سکونت اعم از ملکی یا استیجاری را همراه با مشخصات خود و کلیه افرادی که با او زندگیمیکنند به کلانتری یا شهربانی یا ژاندارمری محل سکونت خود(حسب مورد) کتبا اعلام و رسید دریافت دارند. افرادی که به صورت انفرادی یاجمعیزندگی میکنند نیز مشمول این مقررات خواهند بود. هرگاه محل سکونت افراد تغییریابد سرپرست خانوار یا کسانی که به صورت انفرادی یا جمعیزندگی میکنند مکلفندحداکثر ظرف پانزده روز مراتب را به کلانتری یا شهربانی یا ژاندارمری محل (حسب مورد) اعلام کنند. کلیه موجرین اعم از مالک و نماینده او نیز موظفند پس از عقد اجاره اعم از رسمی یا غیر رسمی مشخصات مستاجر یا مستاجرین خود را حداکثر ظرف48 ساعت به کلانتری یاشهربانی یا ژاندارمری محل مورد اجاره ( حسب مورد) اعلام دارند.

متخلفین از مقررات فوق یا کسانی که اعلام خلاف واقع نمایند برای مرتبه اول به جزای نقدی از پنج هزار و یک ریال تا سی هزار ریال محکوممیگردند. در صورت تکراربه حداکثر جزای نقدی مذکور محکوم خواهند شد. در صورت احراز سو نیت به حبس جنح های تا سه سال محکوممیشوند مجازات موجرین در صورت تکرار جرم در هر حال حبس جنح های تا سه سال خواهد بود در مورد اماکنی که قبل از اجرای این قانون به اجارهواگذارشدهاند موجرین برای اطلاع مراتب به مراجع مربوط سه ماه مهلت خواهند داشت.

تبصره 1 - در صورتی که مستاجر از مقدمین علیه امنیت کشور شناخته شود موجر یانماینده او که مقامات انتظامی یا امنیتی را ظرف مهلت مقررمطلع نکرده باشد به عنوان شریک جرم قابل تعقیب خواهد بود.

تبصره 2 - مسیولان اماکن عمومی در مورد واردین و ساکنان محل خود و مسیولان موسسات و اشخاص حقوقی در مورد کسانی که در این محلهاسکونت دارند مکلفند به ترتیب مقرر درمورد موجرین مراتب را با مشخصات افراد به مراجع مربوط اطلاع دهند. متخلفان ازمقررات این تبصره نیزمشمول مجازات مقرر درباره موجرین خواهند بود.

تبصره 3 - طرز اعلام نشانی محل سکونت و مشخصات ساکنین و تعیین سرپرست یا مسیول خانوار و مسیولان اماکن عمومی و موسسات واشخاص حقوقی و چگونگی تنظیم دفاتر و ثبت و حذف نام و مشخصات اشخاص در محل‌های سکونت جدید و قدیم و شماره ترتیب ثبتساختمان های مسکونی در دفاتر و سایر مسایل مربوط به موجب آیین‌نامه اجرایی این ماده که به تصویب وزارتخانه‌های کشور و دادگستری خواهدرسید معین می‌شود.

فصل هشتم - نام خانوادگی

ماده 40 - تغییر نام خانوادگی با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.

تبصره - موارد تغییر نام خانوادگی مطابق آیین‌نامه اجرایی این قانون می‌باشد.

ماده 41 - حق تقدم نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر مخصوص نام خانوادگی اداراتثبت احوال به ثبت میرسد ودیگری حق اختیار آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و این حق پس از وفات به ورثه قانونی انتقالمییابد. هر یک از وراث میتوانند شخصی که نام خانوادگی او را اختیار کرده مورد اعتراض قرار داده و تغییر نام خانوادگی او را ازدادگاه بخواهد ولیوراث بالاتفاق میتوانند به دیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنان را اختیار نماید.

تبصره - نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود اگر چه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر گردد. فرزندان کبیرمیتوانند برای خودنام خانوادگی دیگری انتخاب نمایند.

ماده 42 - زوجه میتواند با موافقت همسر خود تا زمانی که در قید زوجیت می‌باشد ازنام خانوادگی همسر خود بدون رعایت حق تقدم استفاده کندو در صورت طلاق ادامه استفاده از نام خانوادگی موکول به اجازه همسر خواهد بود.

فصل نهم - تعویض شناسنامه‌های موجود و نقل آن به دفاتر ثبت کل وقایع

ماده 43 - سازمان ثبت احوال کشور مکلف است شناسنامه‌های موجود در دست مردم را به تدریج تعویض نماید و کلیه افراد نیز مکلفند درمهلت‌های معین که سازمان ثبت احوال کشور طی آگهی و وسایل ارتباط جمعی و به ترتیب گروه سنی تعیین خواهد نمود به ماموران ثبت احوال محلاقامت خود برای اعلام هویت و وقایع حیاتی خود و ارایه مدارک و دریافت شناسنامه نمونه جدید مراجعه نمایند «وفات»های ثبت نشده زوج و زوجه وفرزندان نیز ضمن این مراجعه باید اعلام شود.

تبصره - چنانچه در طول اجرای طرح، اشخاصی اعلام فقدان و یا درخواست تعویض شناسنامه نمایند که مشمول دوره تجدید آن گروه نباشد برای آنانطبق مقررات گواهی موقت صادر خواهد شد. (الحاقی 1363/10/18)

ماده 44 - اشخاصی که در مهلت‌های معین در آگهی منتشره ماموران ثبت احوال را ازداشتن شناسنامه مکرر یا استفاده از شناسنامه غیر یا دریافتشناسنامه موهوم یااستفاده از شناسنامه ایرانی با داشتن تابعیت خارجی مطلع نمایند از تعقیب و مجازات معاف خواهند بود و الا پس از انقضامهلت های معینه جرایم مزبور مستمر شناخته شده و مشمول مجازات مصرح در مواد 48 و 49 این قانون خواهند بود. هویت دارندگان شناسنامه مکرر به انتخاب صاحبان و یا نمایندگان قانونی آن‌ها تثبیت و هویت اشخاصی که از شناسنامه غیر استفاده نمودهاند و همچنینمدارک ازدواج و طلاق و شناسنامه فرزندان مطابق شناسنامه قانونی که صادر می‌شود خواهد بود.

تبصره - تعویض شناسنامه همسر و فرزندان، ضمن گروه سنی همسری که در مهلت مقررمراجعه میکند به عمل خواهد آمد و همچنین در موقعثبت ولادت طفل شناسنامه پدر ومادر و افراد خانوار تعویض خواهد شد اگر چه مهلت مراجعه معین و آگهی نشده باشد.

ماده 45 - هر گاه «هویت و تابعیت» افراد مورد تردید واقع گردد و مدارک لازم جهت اثبات آن ارایه نشود مراتب برای اثبات «هویت» به مراجع انتظامی و برای اثبات «تابعیت» به شورای تامین شهرستان ارجاع و در صورت تایید طبق مقررات اقدام خواهد شد.

تبصره - در جلسات شورای تامین شهرستان که به منظور فوق تشکیل میگردد رییس اداره ثبت احوال محل نیز با داشتن حق رای شرکت خواهدداشت.

ماده 46 - سازمان ثبت احوال کشور، پایان مهلت تعویض شناسنامه هر دوره را از طریق وسایل ارتباط جمعی آگهی خواهد کرد و پس از پایان مهلتاعلام شده شناسنامه وگواهی های صادره قبلی از درجه اعتبار ساقط خواهد شد و منحصرا شناسنامه‌های جدید جمهوری اسلامی ایران سند رسمی هویت و تابعیت افراد خواهد بود.

تبصره - افرادی که در مهلت‌های مقرر مراجعه نکنند پس از تشخیص تخلف مراتب به دادگاه اعلام و طبق مقررات با آنان رفتار خواهد شد. (اصلاحی 1363/10/18)

فصل دهم - تهیه مقدمات اجرای قانون

ماده 47 - وزارت کشور مکلف است در مدت یک سال از تاریخ تصویب این قانون مقدمات اجرای آن را از حیث تهیه وسایل کار و تجهیزات وتامین کارکنان لازم و آموزش آنان فراهم نماید. دولت اعتبار لازم برای اجرای این قانون را تامین خواهد نمود.

فصل یازدهم - مقررات کیفری

ماده 48 - اشخاصی که از وظایف مذکور در مواد 16 و 19 و 24 و 26 و 35 و تبصره ماده 26 و تبصره یک ماده 36 و مواد 38 و 43 خودداری کنند یا با در دست داشتن شناسنامه ادغام به اخذ المثنی نمایند مورد تعقیب قرار گرفته و علاوه بر الزام به انجام تکالیف مقرر به پرداخت دویست و یک تا پنج هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد. ولی هرگاه ماموران و مسیولینی که به موجب این قانون وظایفی بر عهده دارند دراجرای آن تاخیر یا تعلل نمایند در دادگاه‌های اداری یا انتظامی طبقضوابط مربوط تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.

ماده 49 - اشخاص زیر به حبس جنح های از شصت و یک روز تا شش ماه محکوم خواهند شد:

الف - اشخاصی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت بر خلاف واقع اظهاری نمایند.

ب - اشخاصی که عالما عامدا پس از رسیدن به سن 18 سال تمام از شناسنامه مکرر استفاده و یا به دریافت شناسنامه مکرر برای خود یا مولی علیهیا به دریافت شناسنامه موهوم مبادرت کنند و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن زنده یا مرده باشد به نام هویت خود استفاده نمایند.

ج - ماما یا پزشکی که در مورد ولادت و وفات گواهی خلاف واقع صادر کنند.

بند د - اشخاصی که در مورد ولادت و وفات شهادت دروغ بدهند که شهادت آنان منجر به تنظیم دفتر ثبت کل وقایع و یا وفات گردد.

ماده 50 - افراد بیگانه که قبل از احراز تابعیت ایرانی به منظور ایرانی قلمدادکردن خود موجب تنظیم اسناد سجلی یا دریافت شناسنامه شوند بهحبس جنح های از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.

ماده 51 - هر کس عالما عامدا پدر و یا مادر طفل را به غیر از پدر و یا مادر واقعی در اسناد و دفاتر ثبت احوال اظهار و یا شناسنامه دریافت کند به حبس جنح های از 6 ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

تبصره - در مواردی که پدر یا مادر طفل معلوم نباشد و همچنین موارد مذکور در قانون حمایت کودکان بدون سرپرست از شمول این ماده مستثنیمی‌باشد.

ماده 52 - مامورانی که عالما یا عامدا در جرایم مذکور در مواد 49 و 50 و 51 این قانون به هر نحوی از انحا کمک نمایند یا گواهی‌های خلاف راملاک اجرای وظایف قانونی خود قرار دهند به مجازات مرتکب اصلی محکوم خواهند شد.

ماده 53 - آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون و نمونه‌های اوراق و اسناد مربوط وسیله وزارت کشور و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده 54 - از تاریخ اجرای این قانون و پایان مهلت‌های معین قوانین ثبت احوال مصوب 20 مرداد 1307 و 11 آذر 1310 و اول بهمن 1312 و دوماردیبهشت 1319 لغو و هر قانونی که در مقام اجرا معارض این قانون باشد بلااثر است.

ماده 55 - وزارت کشور، وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری مامور اجرای این قانون هستند.

قانون فوق مشتمل بر پنجاه و پنج ماده و بیست و هشت تبصره پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز پنجشنبه 10 تیر ماه 2535 در جلسهفوقالعاده روز چهارشنبه شانزدهم تیر ماه دو هزار و پانصد و سی و پنج شاهنشاهی به تصویب مجلس سنا رسید.

رییس مجلس سنا - جعفر شریفامامی

شماره روزنامه رسمی:9212 تاریخ روزنامه رسمی:1355/05/23