برنامه موضوع ماده (10) قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق

شماره 27672/ت61889هـ 1403/02/19

وزارت نیرو ـ وزارت نفت ـ سازمان برنامه و بودجه کشور

هیات وزیران در جلسه 1403/02/09 به پیشنهاد وزارت نیرو (با همکاری وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور) و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده (10) قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق مصوب 1401، برنامه موضوع ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

برنامه موضوع ماده (10) قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق

ماده 1ـ در این برنامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوطه به کار می‌روند:

1ـ قانون: قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق مصوب 1401.

2ـ گواهی: گواهی سپرده کالایی قابل معامله در بورس که نشان دهنده حق مالکیت بر میزان مشخصی از سوخت می‌باشد و صدور آن و تحویل سوخت موضوع گواهی یا سوخت معادل آن به دارنده گواهی، توسط وزارت نفت تضمین می‌شود.

3ـ شرکت‌های انتقال و توزیع: شرکت‌های برق منطقه‌ای یا شرکت‌های توزیع نیروی برق، حسب مورد.

4ـ نیروگاه: نیروگاه حرارتی دولتی و خصوصی (بزرگ و کوچک مقیاس).

5 ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.

6 ـ نرخ گواهی سوخت: متوسط نرخ تالار مبادله اوراق گواهی در ماه قبل از تحویل حواله به نیروگاه یا شرکت‌های انتقال و توزیع می‌باشد. تا قبل از راه اندازی تالار مبادله اوراق گواهی، مبنای محاسبه نرخ گواهی سوخت، مطابق تبصره (3) ماده (5) آیین‌نامه اجرایی ماده (14) قانون موضوع تصویب‌نامه شماره 142419/61198هـ مورخ 1402/08/10 در ماه قبل از تاریخ تحویل گواهی می‌باشد.

7ـ حساب تسویه یارانه و بهینه سازی: حسابی که توسط خزانه داری کل کشور به نام وزارت نیرو نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به منظور تسویه مبادلات مالی موضوع ماده (10) قانون ایجاد می‌شود.

8 ـ سوخت معادل: منظور سوخت گاز است و به حجمی تحویل می‌شود که ارزش ریالی آن با ارزش سوخت موضوع گواهی برابر می‌باشد. ارزش سوخت‌های یادشده بر مبنای بندهای (1) و (2) تبصره (3) ماده (5) آیین‌نامه اجرایی ماده (14) قانون محاسبه می‌شود.

9ـ مشترکان غیرحمایتی: مشترکان برق که بر اساس قانون، برق خود را به قیمت غیر یارانه‌ای خریداری می‌کنند.

ماده 2ـ وزارت نیرو موظف است با همکاری سازمان تا پایان شهریورماه هر سال نسبت به پیش بینی کل نیاز مصرف برق سال آتی کشور اقدام نماید. سازمان مکلف است سوخت مصرفی نیروگاه در سال آتی را به تفکیک برای کلیه سوخت‌های سبد سوخت نیروگاهی بر اساس رابطه زیر، محاسبه و به وزارت نفت به منظور تخصیص گواهی ابلاغ نماید:

تبصره1ـ گواهی سوخت معادل صرفه جویی شده/مصرف نشده آن دسته از نیروگاه‌هایی که پس از ابلاغ این آیین‌نامه به بهره‌برداری تجاری خواهند رسید و در چهارچوب ضوابط قانونی دیگر (از جمله ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور) نسبت به دریافت سوخت صرفه جویی شده/مصرف نشده و یا ارزش معادل آن اقدام خواهند نمود، در سقف عملکرد ضوابط یاد شده (از جمله ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور) در طول دوره قرارداد، از سرجمع گواهی تخصیص یافته موضوع این ماده کسر می‌گردد.

تبصره2ـ رابطه فوق تا پایان برنامه هفتم معتبر بوده و پس از آن، مقدار گواهی قابل افزایش نیست و سوخت نیروگاهی مازاد بر سقف گواهی، با نرخ گواهی سوخت به متقاضیان تحویل می‌شود.

تبصره3ـ سوخت موضوع گواهی‌های صادره در هر سال به عنوان تعهدات شرکت‌های تابعه وزارت نفت به سازمان هدفمندی یارانه ها محسوب نمی شود.

تبصره4ـ ترکیب سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها در هر سال مطابق ماده (2) قانون تعیین می‌شود.

تبصره5 ـ سوخت مصرفی برای تولید برق صادراتی نیروگاه‌های موضوع ماده (17) قانون با نرخ صادراتی محاسبه و دریافت می‌شود.

ماده 3ـ وزارت نفت موظف است تا پایان فروردین ماه هر سال گواهی به میزان سوخت‌های محاسبه شده بر اساس رابطه مندرج در ماده (2) این برنامه را صادر و برای مبادلات مالی در زنجیره تولید تا مصرف برق در اختیار وزارت نیرو قرار دهد.

تبصره ـ با توجه به میزان واقعی برق تحویلی به مشترکین و سبد سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها و ارزش حرارتی واقعی آن‌ها در پایان اردیبهشت ماه سال بعد، با اعلام کتبی وزارت نیرو به سازمان، سقف تخصیص، اصلاح و توسط سازمان به وزارت نفت برای صدور مابقی گواهی یا ابطال مازاد آن ابلاغ و تسویه می‌گردد.

ماده 4ـ وزارت نیرو موظف است ظرف دو ماه پس از ابلاغ این بر نامه، نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت تحویل به هر نیروگاه بابت تولید هر کیلووات ساعت برق، نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت تحویل به هر یک از شرکت‌های انتقال و توزیع بابت تحویل هر کیلووات ساعت برق به مشترکین و نحوه محاسبه میزان گواهی سالانه مجاز جهت دریافت از شرکت‌های انتقال و توزیع بابت هر کیلووات ساعت برق تحویل شده به آن‌ها را باتوجه به وضعیت فعلی بازدهی هر نیروگاه ، تلفات هریک از شرکت‌های انتقال و توزیع و عوامل موثر بر آن‌ها (بازدهی و تلفات)، برای بازه زمانی بعد از ابلاغ این برنامه تا پایان سال 1407 تعیین کند.

تبصره ـ سازوکار تعیین میزان گواهی مجاز موضوع این ماده برای سال 1408 و بعد از آن، توسط وزارت نیرو با همکاری سازمان، تدوین و توسط وزارت نیرو ابلاغ می‌شود.

ماده 5 ـ به منظور انتقال یارانه به انتهای زنجیره تولید، انتقال و توزیع نیروی برق و با لحاظ سایر مفاد این برنامه اقدامات زیر صورت می‌گیرد:

1ـ وزارت نیرو موظف است در ابتدای هر فصل به صورت علی‌الحساب گواهی‌های موضوع ماده (4) این برنامه را متناسب با میزان برقی که هر یک از شرکت‌های انتقال و توزیع به مشترکین تحویل داده اند، در اختیار آن‌ها قرار دهد.

2ـ شرکت‌های انتقال و توزیع موظف هستند در پایان هر فصل، متناسب با میزان برقی که تحویل گرفته اند، گواهی موضوع ماده (4) این برنامه را در اختیار وزارت نیرو قرار دهند.

تبصره ـ چنانچه میزان گواهی تحویلی به وزارت نیرو توسط هر یک از شرکت‌های انتقال و توزیع کمتر از گواهی معادل مقدار برق تحویل داده شده به آن‌ها باشد، آن شرکت موظف است میزان مابه‌التفاوت را با نرخ گواهی سوخت به حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز نماید.

3ـ وزارت نیرو موظف است ماهانه، گواهی‌های موضوع ماده (4) این برنامه را متناسب با میزان برق تحویلی به شبکه توسط هر نیروگاه در اختیار آن‌ها قرار دهد.

4ـ نیروگاه‌ها موظفند ماهانه به ازای هر واحد سوخت مصرفی، گواهی به شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تحویل نمایند.

تبصره1ـ چنانچه میزان گواهی تحویلی به شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی توسط هر یک از نیروگاه‌ها کمتر از میزان سوخت مصرفی به ایشان باشد، شرکت ملی گاز و یا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی موظفند هزینه سوخت مصرفی مازاد را با نرخ گواهی سوخت محاسبه و دریافت نمایند.

تبصره2ـ شیوه نامه اجرایی این ماده ظرف سه ماه پس از ابلاغ این بر نامه توسط وزارت نیرو با همکاری وزارت نفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان تدوین و توسط وزیر نیرو ابلاغ می‌شود.

ماده 6 ـ وزارت نفت مکلف است با همکاری وزارت نیرو ظرف دو ماه پس از ابلاغ این برنامه، نسبت به ارایه درخواست پذیرش گواهی به بورس اقدام نماید. نیروگاه‌ها و شرکت‌های انتقال و توزیع، مجاز به فروش مازاد گواهی‌های در اختیار خود در تالار موضوع این ماده می‌باشند.

تبصره1ـ دوره معاملاتی گواهی، دو سال است و هزینه انبارداری برای سال دوم با اعلام وزارت نفت و طبق مقررات بورس دریافت می‌گردد.

تبصره2ـ شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران مکلف به پذیرش گواهی موضوع این برنامه برای تسویه بهای سوخت و خوراک مصرف کنندگان می‌باشند.

تبصره3ـ سازمان مکلف است مانده گواهی‌های مصرف نشده در پایان هر سال را از مجموع منابع سوخت در اختیار شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران برای سال بعد کسر نماید و تسویه گواهی‌های مذکور را در تنظیم و ارایه پیشنهاد بودجه سال بعد پیش بینی نماید.

ماده 7ـ خزانه داری کل کشور موظف است با درخواست وزارت نیرو، حسابی را تحت عنوان حساب تسویه یارانه و بهینه سازی به نام وزارت نیرو و نزد بانک مرکزی 
جمهوری اسلامی ایران افتتاح نماید. واریز منابع و برداشت مبالغ از این حساب، بر اساس مفاد این برنامه و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوطه صورت می‌پذیرد.

تبصره1ـ صد درصد منابع حساب تسویه یارانه و بهینه سازی در قالب لوایح بودجه سنواتی ابتدا برای تسویه یارانه برق در انتهای زنجیره و سپس صرف حمایت از طرح‌های بهره وری انرژی در صنعت برق از جمله با اولویت ارتقا بازدهی (راندمان) نیروگاه‌های حرارتی و توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر می‌شود.

تبصره2ـ وزارتخانه‌های نیرو و نفت مکلفند گزارش عملکرد حساب تسویه یارانه و بهینه سازی را سالانه به وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان ارایه نمایند.

ماده 8 ـ نرخ سوخت نیروگاه‌هایی که تمام یا بخشی از برق خود را به شبکه سراسری برق تحویل می‌نمایند به تدریج و با تایید هیات وزیران به نرخ گواهی سوخت می‌رسد. کلیه منابع حاصل از فروش سوخت موضوع این ماده به حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز می‌شود.

تبصره1ـ نرخ سوخت مولدهای خود تامین که بدون اتصال به شبکه برای مصارف اختصاصی تامین برق می‌نمایند در هر سال متناسب با تعرفه برق مصرف کننده خودتامین و هزینه‌های واقعی تولید برق محاسبه و منابع حاصل از آن به حساب هدفمندسازی یارانه ها واریز می‌شود.

تبصره2ـ میزان و سازوکار اعمال نرخ سوخت نیروگاهی در قبوض مشترکین، سالانه با پیشنهاد وزارت نیرو به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

ماده 9ـ وزارت نیرو موظف است سازوکار عرضه برق نیروگاه‌ها به صورت غیریارانه‌ای به مشترکین غیرحمایتی را در قالب بورس انرژی تدوین و با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی نسبت به پیاده سازی آن اقدام نماید. نرخ سوخت نیروگاه‌های موضوع این ماده متناسب با نرخ برق صنایع انرژ ی بر موضوع ماده (4) قانون، تعیین و درآمد حاصل از آن معادل برق معامله شده نیروگاه در بورس انرژی، بلافاصله پس از انجام معاملات، مستقیما به حساب تسویه یارانه و بهینه سازی واریز می‌شود.

ماده 10ـ مالیات و عوارض سوخت مصرفی نیروگاه‌ها که به عنوان ماده اولیه اصلی در فرآیند تولید برق به کار برده می‌شوند به عنوان اعتبار مالیاتی واحدهای تولیدکننده محسوب می‌شود.

ماده 11ـ در راستای حصول اطمینان از پایداری و امنیت تولید، انتقال و توزیع برق و تعیین سال پایه موضوع ماده (2) این برنامه، کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نیرو (رییس کارگروه)، نفت، امور اقتصادی و دارایی و سازمان به منظور تعیین نحوه محاسبه میزان گواهی ماده (4) و نظارت بر حسن اجرای برنامه تشکیل می‌شود.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر