مورخ: 1403/09/19
شماره: 140331390002264671
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
رای شماره 2264671 هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با موضوع: 1ـ فراز انتهای بند 7 از ماده 2 (نکات الزامی برای اجرای تعرفه) از فصل دوم تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری در سال‌های 1398 الی 1400 و 2ـ ماده 13 سال 1398 از فصل سوم عوارض بعد از رای کمیسیون ماده صد و 3 ـ فراز انتهای بند 8 در ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه از فصل دوم 1401 ابطال نشد
مرجع تصویب : آرا هیات‌های تخصصی دیوان عدالت اداری شنبه 4 اسفند 1403
شماره ویژه نامه : 1945 سال هشتاد و یک شماره 23278

رای شماره 2264671 هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با موضوع: 1ـ فراز انتهای بند 7 از ماده 2 (نکات الزامی برای اجرای تعرفه) از فصل دوم تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری در سال‌های 1398 الی 1400 و 2ـ ماده 13 سال 1398 از فصل سوم عوارض بعد از رای کمیسیون ماده صد و 3 ـ فراز انتهای بند 8 در ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه از فصل دوم 1401 ابطال نشد

هیات تخصصی شوراهای اسلامی

* شماره پرونده: هـ ت/0300144 

شماره دادنامه سیلور:  140331390002264671      تاریخ: 1403/09/19

* شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

*طرف شکایت: شورای اسلامی شهر اراک

*موضوع شکایت و خواسته: 1ـ فراز انتهای بند 7 از ماده 2 (نکات الزامی برای اجرای تعرفه) از فصل دوم تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری در سال‌های 1398 الی 1400

2ـ ماده 13 سال 98 از فصل سوم عوارض بعد از رای کمیسیون ماده صد

3 ـ فراز انتهای بند 8 در ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه از فصل دوم 1401 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر اراک به خواسته ابطال فراز انتهای بند 7 از ماده 2 (نکات الزامی برای اجرای تعرفه) از فصل دوم تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری در سال‌های 1398 الی 1400 ـ ماده 13 سال 1398 از فصل سوم عوارض بعد از رای کمیسیون ماده صد ـ فراز انتهای بند 8 در ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه از فصل دوم 1401 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

ماده 2: نکات الزامی برای اجرای تعرفه(سال 1398)

7ـ برای صدور مجوز احداث بنای مازاد بر تراکم مجاز اخذ مجوز از کمیسیون ماده 5 ضروری می‌باشد ولی در صورتی که مالک بدون مجوز شهرداری بنای مازاد بر تراکم بنا احداث نماید بعد از طرح موضوع در کمیسیون ماده صد، در صورتی که رای ابقا بنا ساختمان صادر شود. عوارض مازاد تراکم علاوه بر جریمه کمیسیون ماده صد برابر این تعرفه وصول می‌گردد.

ماده 2: نکات الزامی برای اجرای تعرفه (سال 1399)

7ـ برای صدور مجوز احداث بنای مازاد بر تراکم مجاز اخذ مجوز از کمیسیون ماده 5 ضروری می‌باشد لیکن در زمان صدور پروانه ساخت عوارض مازاد تراکم تا 500 مترمربع می‌بایست در قالب توافقنامه صرفا برابر این تعرفه محاسبه و اخذ گردد. همچنین در صورتی که مالک بدون مجوز شهرداری بنای مازاد بر تراکم مجاز، بنا احداث نماید بعد از طرح موضوع در کمیسیون ماده صد، در صورتی که رای ابقا بنا ساختمان صادر شود. عوارض مازاد تراکم علاوه بر جریمه کمیسیون ماده صد برابر این تعرفه وصول می‌گردد.

 ماده 2: نکات الزامی برای اجرای تعرفه(سال 1400)

7ـ برای صدور مجوز احداث بنای مازاد بر تراکم مجاز اخذ مجوز از کمیسیون ماده 5 ضروری می‌باشد لیکن در زمان صدور پروانه ساخت عوارض مازاد تراکم تا 500 مترمربع می‌بایست در قالب توافقنامه صرفا برابر این تعرفه محاسبه و اخذ گردد. همچنین در صورتیکه مالک بدون مجوز شهرداری بنای مازاد بر تراکم مجاز، بنا احداث نماید بعد از طرح موضوع در کمیسیون ماده صد، در صورتی که رای ابقا بنا ساختمان صادر شود. عوارض مازاد تراکم علاوه بر جریمه کمیسیون ماده صد برابر این تعرفه وصول می‌گردد. 

ماده 2: نکات الزامی برای اجرای تعرفه(سال 1401)

8 ـ برای صدور مجوز احداث بنای مازاد بر تراکم مجاز اخذ مجوز از کمیسیون ماده 5 ضروری می‌باشد لیکن در زمان صدور پروانه ساخت عوارض مازاد تراکم تا 300 مترمربع می‌بایست در قالب توافقنامه صرفا برابر این تعرفه محاسبه و اخذ گردد. همچنین در صورتیکه مالک بدون مجوز شهرداری بنای مازاد بر تراکم مجاز، بنا احداث نماید بعد از طرح موضوع در کمیسیون ماده صد، در صورتی که رای ابقا بنا ساختمان صادر شود. عوارض مازاد تراکم علاوه بر جریمه کمیسیون ماده صد برابر این تعرفه وصول می‌گردد. 

ماده 13: عوارض بعد از رای کمیسیون ماده صد(سال 1398)

با توجه به دادنامه شماره 587 مورخ 1383/11/25 و همچنین دادنامه شماره 48 مورخ 1385/02/04 و دادنامه 786 مورخ 1396/08/09 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر قانونی بودن وصول عوارض مربوط به تخلفات ساختمانی علاوه بر جرایم کمیسیون ماده 100 ساختمانهایی که بدون پروانه و یا مازاد بر پروانه یا مخالف پروانه احداث شده اند و از سوی کمیسیون ماده صد قانون شهرداری ها ابقا می‌شوند علاوه بر جرایم تعیین شده از سوی کمیسیون ماده صد عوارض و بهای خدمات به شرح ذیل محاسبه و اخذ می‌گردد:

تبصره: بخشنامه شماره 34/3/1/8616 مورخ 1371/04/28 وزارت کشور (به جانشینی قایم مقام شورای اسلامی شهر) در خصوص تخلفات ساختمانی قبل از 1366/01/01 لغو و در صورت ارجاع اینگون موارد به کمیسیون ماده 100 بر اساس جرایم سال تخلف عمل خواهد شد.

13ـ1ـ در تخلفات سال جاری، عوارض بر مبنای تعرفه عوارض و بهای خدمات سال 1398 محاسبه و اخذ می‌گردد و بابت تخلفات سالهای قبل عوارض زیربنا ناخالص و عوارض صدور پروانه ساخت (به استثنای تراکم مازاد مسکونی قبل از سال 1398) با توجه به نوع کاربری بر اساس ماده 3 این تعرفه محاسبه و مبلغ حاصله به ازای هر سال 2 درصد تا سال وقوع تخلف تا سقف 60 درصد کسر می‌گردد.

 13ـ2ـ تراکم مازاد مسکونی 

13ـ2ـ1ـ در تخلفات مازاد تراکم مسکونی از سال 1387 تا 1398 به شرح ذیل محاسبه و مبلغ حاصله در تخلفات سال‌های قبل از 1392 به ازای هر سال 5 درصد و از 1393 تا 1398 به ازای هر سال دو درصد ، تا سال وقوع تخلف تا سقف 60 درصد کسر می‌گردد.

هرمترمربع واقع در رینگ 1 و 2 مبلغ 000/000/12 ریال

هر مترمربع واقع در رینگ 3 مبلغ 000/000/10 ریال

هر مترمربع واقع در رینگ 4 مبلغ 000/000/8 ریال

هر مترمربع واقع در رینگ 5 مبلغ 000/000/4 ریال 

هر مترمربع واقع در سنجان و کرهرود به استثنای کوی کوثر مبلغ 000/000/2 ریال 

هر متر واقع در املاک فاقد رینگ بندی برابر رینگ 5

13ـ2ـ2ـ با توجه به اینکه ضوابط رینگ بندی طبق مصوبات کمیسیون‌های ماده 5 مورخ 1387/03/19 و 1387/06/17 تعیین گردیده لذا در تخلفات مسکونی قبل از سال 1387 تراکم خارج درصد (متراژ مازاد بر تراکم مسکونی) بر اساس بند (3ـ2ـ2) (تراکم مجاز) و با احتساب (1=x) محاسبه و مبلغ حاصله به ازای هر سال 3 درصد تا سال وقوع تخلف تا سقف 60 درصد کسر می‌گردد.

13ـ3ـ با تبدیل زیربنای مشاع و غیر مفید به زیربنای مشاع و غیر مفید مشمول پرداخت عوارض نمی گردد و با تبدیل زیربنای مشاع و غیر مفید به زیربنای مفید در کلیه کاربریها مشمول پرداخت عوارض تامین سرانه خدمات عمومی بر اساس سال 1398 می‌گردد و علاوه بر آن مشمول پرداخت عوارض صدور پروانه ساخت با توجه به نوع کاربری بر اساس ماده 3 می‌گردد یا در صورت عدم پرداخت عوارض بند (1ـ3) از ماده 3 این تعرفه مشمول پرداخت آن نیز می‌گردد و عوارض محاسبه شده در تخلفات سالهای قبل از 1393 به ازای هر سال 5 درصد و از سال 1393 تا 1398 به ازای هر سال 2 درصد تا سال وقوع تخلف تا وقوع تخلف تا سقف 60 درصد کسر می‌گردد.

13ـ4ـ عوارض تبدیل پیلوت با زیرزمین به مسکونی

13ـ4ـ1ـ عوارض تبدیل پیلوت به مسکونی برای هر مترمربع kp 10% محاسبه و اخذ می‌گردد.

13ـ4ـ2ـ عوارض تبدیل زیرزمین به مسکونی برای هر مترمربع kp 5% محاسبه و اخذ می‌گردد.

تبصره1: بابت تخلفات سالهای قبل عوارض بر مبنای این دو بند محاسبه و به ازای هر سال 5 درصد تا سال وقوع تخلف تا سقف 60 درصد کسر می‌گردد.

تبصره2: بر اساس ضوابط شهرسازی و پس از تایید کمیسیون ماده 5 و یا ابقا توسط ک م 100 چنانچه تبدیل پیلوت به مسکونی داخل تراکم پایه باشد محاسبه عوارض بر اساس این تعرفه و چنانچه خارج تراکم پایه باشد بر اساس تعرفه مازاد بر تراکم مجاز در بند (13ـ1 یا 13ـ2) خواهد بود. 

تبصره3: تبدیل زیرزمین به مسکونی پس از ابقا توسط کمیسیون ماده صد و پرداخت این عوارض، زیرزمین به صورت واحد مستقل قلمداد نخواهد شد و قابلیت تفکیک بعنوان یک واحد مستقل را نخواهد داشت.

13 ـ 5 ـ عوارض اضافه ارتفاع معابر با ضوابط مجاز و پروانه ساختمانی

در صورتی که مالک از هر کاربری سقف بناهای احداثی را اضافه بر ارتفاع ضوابط و مقررات شهرسازی ایجاد نماید پرونده تخلف به کمیسیون ماده صد ارجاع و در صورتی که کمیسیون رای بر ابقا صادر نماید آنگاه علاوه بر اخذ جریمه کمیسیون ماده صد عوارض اضافه ارتفاع به شرح ذیل وصول می‌گردد.

 2q ×  سطح بنا × اضافه ارتفاع طبقه (متر)

تبصره ـ منظور از سطح بنا سطحی از طبقه است که اضافه ارتفاع دارد.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

با عنایت به آرا متعدد صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 848 مورخ 1387/12/11 رای شماره 1922 مورخ 1397/10/11 مبنی بر غیر قانونی بودن اخذ هرگونه وجه مازاد بر میزان جریمه ماده صد و عوارض احداث بنا تقاضای رسیدگی و ابطال مصوبات مورد استدعاست.

* خلاصه مدافعات طرف شکایت:

شورای اسلامی شهر اراک دفاعی ننموده است.

هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضا تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرایت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آرا اعضا حاضر بـه شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.

رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی

طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات و الحاقات بعدی تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسیولیتهای شورای اسلامی شهرها است و در تبصره یک ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است.

2ـ اخذ عوارض یوم‌الادا می‌باشد و پرداخت جریمه کمیسیون ماده صد براساس ارزش معاملاتی سال وقوع تخلف نافی وصول عوارض بر مبنای محاسبه زمان پرداخت نمی باشد. به نحوی که محاسبه و اخذ عوارض دیوان (عوارض بعد از ابقا اعیانی کمیسیون ماده صد) بر مبنای سال وقوع تخلف ساختمانی موجب تشویق به تخلفات ساختمانی خواهد شد.

3ـ علاوه بر آن در بند 2 قسمت (ت) تبصره 6 عوارض و مالیات از قانون بودجه سال 1402 مقرر گردیده اخذ عوارض بابت تخلفات ساختمانی که بر خلاف مفاد پروانه ساختمانی احداث شده اند براساس نرخ روز توسط شهرداری محاسبه و وصول گردد.

4ـ همچنین به موجب دادنامه شماره 1913 مورخ 1397/10/11 هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض صدور پروانه ساخت برای بناهای احداثی ابقا شده در کمیسیون ماده صد به نرخ زمان پرداخت مورد تایید قرار گرفته است. بنابراین ماده 13 تحت عنوان عوارض بعد از کمیسیون ماده صد تعرفه سال 1398، فراز انتهای بند 7 از ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه سال 1398، 1399، 1400 فراز انتهای بند 8 ماده 2 نکات الزامی برای اجرای تعرفه سال 1401 مغایر قانون و خارج از حـدود اختیارات نبوده و به اسـتناد مواد 12 و 84  قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای بـه رد شکایت صادر  می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رییس محترم دیوان یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

رییس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ـ رحمان پیوست