مورخ: 1388/03/20
شماره: 61585/ت 42282ک
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
-
تصویب آیین‌نامه مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در شهر و حومه
شماره:61585/ت 42282ک
تاریخ:1388/03/20
پیوست:
 
وزارت راه و ترابری- وزارت کشور- وزارت بازرگانی- وزارت تعاون
 
وزیران عضو کارگروه توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت در جلسه مورخ 1387/11/19 به استناد اصل یکصد و سی و هشتم اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت تصویب‌نامه شماره    131401/ ت 41048هـ مورخ 1387/07/30 آیین‌نامه مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در شهر و حومه را به شرح  زیر تصویب نمودند:
 
آیین‌نامه مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در شهر و حومه
 
ماده 1- در این آیین‌نامه اصطلاحات و عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف- ستاد: ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت
ب- شورای عالی: شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور
پ- شورای همتا: شورای هماهنگی ترافیک استان
ت- شورا: شورای اسلامی شهر
ث- سازمان مدیریت حمل و نقل مسافر: سازمان مدیریت حمل و نقل همگانی تابع شهرداری با اساسنامه مصوب که مدیریت و نظارت بر سامانه‌های حمل و نقل عمومی شهری شهر اعم از انواع تاکسی، ون، مینی بوس، مدیبوس و اتوبوس را بر عهده دارد.
ج- سازمان مدیریت حمل و نقل بار: سازمان مدیریت حمل و نقل بار تابع شهرداری با اساسنامه مصوب که مدیریت و نظارت بر سامانه‌های حمل و نقل عمومی بار شهری اعم از شرکت‌های حمل و نقل بار شهری و حومه ای را بر عهده خواهد داشت.
چ- مدیریت حمل و نقل مسافر: مدیریت حمل و نقل مسافر در شهرهایی که دارای سازمان حمل و نقل همگانی هستند ایجاد شده و مدیریت و نظارت بر فعالیت سامانه‌های حمل و نقل مسافر را زیر نظر سازمان حمل و نقل همگانی بر عهده دارد.
ح- مدیریت حمل و نقل بار: مدیریت حمل و نقل بار شهرداری در شهرهایی که دارای سازمان حمل و نقل همگانی هستند ایجاد شده و مدیریت و نظارت بر حمل و نقل بار را زیر نظر سازمان حمل و نقل همگانی بر عهده دارد.
خ- مدیریت حمل و نقل بار و مسافر: مدیریت حمل و نقل بار شهرداری در شهرهایی که فاقد هر یک از سازمان‌های یاد شده برای مدیریت امور حمل و نقل بار و مسافر هستند ایجاد شده و مدیریت و نظارت بر حمل و نقل بار و مسافر را بر عهده دارد.
د- شرکت حمل و نقل بار شهری: شخصیت حقوقی که با رعایت مفاد این آیین‌نامه و مقررات مربوط، با هدف حمل و نقل بار شهری موفق به اخذ مجوزهای لازم از شهرداری در حمل و نقل بار( به نمایندگی از شهرداری) شده و تحت نظر شهرداری فعالیت می‌نماید.
ذ- شرکت حمل و نقل مسافر شهری: شخصیت حقوقی که با رعایت مفاد این آیین‌نامه و مقررات مربوط، با هدف حمل و نقل شهری موفق به اخذ مجوزهای لازم از شهرداری شده و فعالیت می‌نماید.
ر- پروانه اشتغال به حمل بار و مسافر: مجوزی که برای اشتغال به حمل بار و مسافر توسط شخص حقیقی واجد شرایط تحت پوشش شرکت حمل و نقل برای مدت، خدمت، مسیر و محدوده معین، طبق این آیین‌نامه و سایر مقررات مرتبط، توسط شهرداری صادر می‌گردد.
ز- محدوده: براساس قانون تعاریف محدوده و حریم شهر،روستا و شهرک و نحوه تعیین آن‌ها- مصوب 1384- محدوده شهر عبارت است از حد کالبدی موجود شهر و توسعه آتی در دوره طرح جامع و تا تهیه طرح مذکور در طرح هادی شهر که ضوابط و مقررات شهرسازی در آن لازم‌الاجرا است. شهرداری ها علاوه بر اجرای طرح‌های عمرانی از جمله احداث و توسعه معابر و تامین خدمات شهری و تاسیسات زیر بنایی در چارچوب وظایف قانونی مرز کنترل و نظارت بر احداث هر گونه ساختمان و تاسیسات و سایر اقدامات مربوط به توسعه و عمران در داخل محدوده شهر را نیز به عهده دارند.
ژ- حریم: بر اساس قانون تعاریف محدوده و حریم شهر،روستا و شهرک و نحوه تعیین آن‌ها – مصوب 1384- حریم شهر عبارت است از قسمتی از اراضی بدون فاصله پیرامون محدوده شهر که نظارت و کنترل شهرداری در آن ضرورت دارد و از مرز تقسیمات کشوری شهرستان و بخش مربوط تجاوز نکند. در این آیین‌نامه منظور از کلمه " حومه" همان حریم می‌باشد.
ماده 2- به موجب ماده(9) قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت- مصوب 1386- و ماده (2) آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده، حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهر و حومه (حریم) آن، توسط شهرداری ها مدیریت می‌شود.
ماده 3- شهرداری برای انجام وظایف مدیریتی خود در حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهر و حومه می‌تواند در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر، سازمان مدیریت حمل و نقل مسافر و سازمان مدیریت حمل و نقل بار و در شهرهای دارای سازمان حمل و نقل همگانی، مدیریت حمل و نقل مسافر و مدیریت حمل و نقل بار در سازمان حمل و نقل همگانی شهرداری و در سایر شهرها مدیریت حمل و نقل و مسافر تاسیس نماید.
تبصره- سازمان مدیریت حمل ونقل مسافر می‌تواند ازادغام سازمان(شرکت)اتوبوسرانی،تاکسیرانی،پایانه ها(و در صورت وجود، قطار شهری) به وجود آید.
ماده 4- برای انجام خدمات حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهر و حومه آن، شرکت‌های حمل و نقل بار یا مسافر درون شهری، در چارچوب مقررات و قوانین مربوط تحت مدیریت شهرداری فعالیت می‌نمایند.
تبصره1- اشخاص حقیقی فعال در حمل و نقل باید ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه صرفا در قالب شرکت تعاونی یا خصوصی ساماندهی شده مجاز به ادامه فعالیت خواهند بود.
تبصره2- اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حمل و نقل شهری و حومه ای بار و مسافر موظفند حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه و بر اساس برنامه زمان بندی شهرداری، خود را با مفاد آن تطبیق دهند. در غیر این صورت، با اعلام شهرداری، نیروی انتظامی از ادامه فعالیت آن‌ها جلوگیری خواهد بود.
ماده 5- با تصویب این آیین‌نامه وظایف و اختیارات مشابه اشخاص حقوقی، دستگاه ها،سازمان ها، نهادها، اتحادیه ها، تعاونی ها و تشکل‌های صنفی فعال در امور حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهرها و حومه، به شهرداری واگذار می‌گردد و نامبردگان مذکور موظفند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، سوابق، اسناد، مدارک و اطلاعات مربوط را طی صورتجلسه، در اختیار شهرداری ها ( یا سازمان ها/ شرکت ها و واحدهایی که به نمایندگی از شهرداری معرفی می‌گردند) قرار دهند.
ماده 6- شهرداری ها موظفند با رعایت مقررات مربوط، در موارد ذیل برای مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در محدوده شهرها و حومه آن اقدام نمایند:
الف- مطالعه، تهیه و تنظیم برنامه جامع و هماهنگ برای تعیین خط مشی اجرایی حمل و نقل بار و مسافر درون شهری و اجرای آن در قالب برنامه‌های دراز مدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت پس از تصویب در مراجع ذی‌صلاح.
ب- آموزش و فرهنگسازی
پ- مدیریت و استقرار سامانه‌های هوشمند حمل و نقل(ITS)
ت- مدیریت و توسعه سامانه حمل و نقل عمومی
ث- اعمال ضوابط ایمنی حمل و نقل بار مسافر
ج- معاینه فنی خودروها بر اساس مقررات مربوط
چ- صدور پروانه بهره‌برداری شرکت‌های حمل و نقل بار و مسافر و نظارت بر فعالیت آن‌ها
ح- صدور پروانه فعالیت ناوگان حمل و نقل بار و مسافر
خ- صدور پروانه اشتغال افراد در امور حمل و نقل بار و مسافر
د- صدور بارنامه و برگ بار ویژه( ترافیکی)
ذ- راه اندازی و اداره پایانه‌های بار و مسافر شهری و حومه ای
ر- اعمال محدودیت زمانی و مکانی برای حمل و نقل بار و مسافر
ز- نظارت مستمر بر عملکرد و رضایت ذینفعان حمل و نقل بار و مسافر
ماده 7- تا زمان تدوین و ابلاغ ضوابط ایمنی حمل و نقل بار در محدوده شهر و حومه،آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های جاری مربوط به ایمنی حمل و نقل جاده‌ای بار، ملاک عمل است.
ماده 8- برای رسیدگی به تخلف در امور حمل و نقل بار و مسافر، هیات انظباطی سه نفره مرکب از نماینده شهردار، نماینده وزارت کشور و نماینده شرکت‌های حمل و نقل بار یا مسافر تشکیل شده و نسبت به تخلف شرکت ها و ذینفعان رسیدگی و رای لازم را صادر می‌نماید.
ماده 9- دستگاه‌های اجرایی ذیربط به ویژه وزارتخانه‌های کشور، تعاون، راه و ترابری، بازرگانی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، موظفند همکاری و هماهنگی‌های لازم را با شهرداری برای اجرای وظایف مقرر در این آیین‌نامه به عمل آورند.
ماده 10- برای پیگیری اجرای مفاد این آیین‌نامه در استان‌ها، کارگروهی به ریاست استاندار و متشکل از اشخاص ذیل ایجاد می‌شود.
الف- معاون امور عمرانی استانداری به عنوان دبیر کارگروه
ب- فرمانده نیروی انتظامی استان
ج- شهردار شهر مربوط
د- فرماندار شهرستان مربوط
ماده 11- شهرداری ها عملکرد سه ماهه خود را به شورای همتا گزارش نموده و شورای همتا موظف است ضمن نظارت مستمر بر اجرای مفاد آیین‌نامه توسط شهرداری ها، عملکرد سه ماهه را به وزارت کشور(دبیرخانه شورای عالی) گزارش نماید. شورای عالی باید گزارش عملکرد شش ماهه استان‌ها را جمع بندی نموده و به ستاد ارسال نماید.
ماده 12- وزارت کشور موظف است ضمن نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه و ارزیابی عملکرد شهرداری ها، شرایط لازم برای اعطای جایزه مدیریت حمل و نقل بار و مسافر درون شهری را فراهم و به ستاد گزارش نماید.
 
این تصویب‌نامه در تاریخ 1388/03/17 به تایید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.
 
پرویز داودی
معاون اول رییس جمهور
 

مورخ: 1402/06/14
شماره: 105024/ت61289هـ
آیین‌نامه
مورخ: 1378/12/17
شماره: صورتجلسه
سایر اطلاعات
-