آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان

شماره 105024/ت61289هـ 1402/06/14

وزارت کشور ـ وزارت آموزش و پرورش

فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران

هیات وزیران در جلسه 1402/06/08 به پیشنهاد شماره 27825 مورخ 1402/02/18 وزارت کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان

ماده 1ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

1ـ متقاضی حمل و نقل دانش آموزی: تمامی اشخاص حقوقی متقاضی انجام خدمات امور حمل و نقل دانش آموزان از جمله تامین خودرو و رانندگان واجد شرایط که طبق فراخوان مرجع صدور گواهی صلاحیت شناسایی می‌شوند.

2ـ متقاضی مجاز حمل و نقل دانش آموزی: متقاضی حمل و نقل دانش آموزی که با رعایت مقررات مربوط و با دریافت گواهی صلاحیت از مرجع صدور گواهی صلاحیت، مجاز به انجام امور حمل و نقل دانش آموزان در چهارچوب ضوابط و مقررات این آیین‌نامه می‌باشد.

3ـ پیمانکار حمل و نقل دانش آموزی: متقاضی حمل و نقل دانش آموزی مجازی که جهت ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزی با والدین قرارداد منعقد می‌نماید.

4ـ ناوگان دانش آموزی: وسایل نقلیه اعم از اتوبوس، مینی بوس، ون، سواری کار، سواری سفری (استیشن) و سواری با علایم ممیزه و تجهیزات لازم و مطابق ضوابط این آیین‌نامه که برای رفت و آمد دانش آموزان مدارس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تبصره ـ در بند (5) ماده (1) آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی موضوع تصویب‌نامه شماره 20873/ت29169هـ مورخ 1384/04/08 عبارت «اتومبیل مدارس» به عبارت «ناوگان دانش آموزی» اصلاح می‌شود.

5 ـ راننده ناوگان دانش آموزی: فردی که به موجب این آیین‌نامه پس از اخذ گواهی صلاحیت از مرجع صدور گواهی صلاحیت، مسیولیت جابه‌جایی دانش آموزان را تا زمان اعتبار گواهی صلاحیت به عهده خواهد داشت و در این آیین‌نامه به اختصار راننده نامیده می‌شود.

6 ـ گواهی صلاحیت رانندگان: سندی (کاغذی/الکترونیک) به نام راننده برای 
یک سال تحصیلی مشخص و با خودروی مشخص که به منظور جابه‌جایی دانش آموزان توسط مرجع صدور گواهی صلاحیت در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط و از طریق سامانه صادر می‌گردد.

7ـ گواهی صلاحیت متقاضی: سندی (کاغذی/الکترونیک) که برای متقاضی حمل و نقل دانش آموزی مجاز و واجد شرایط توسط مرجع صدور گواهی صلاحیت با رعایت قوانین و مقررات مربوط، از طریق سامانه صادر می‌شود.

8 ـ مراقب دانش آموزان: فردی واجد شرایط مندرج در این آیین‌نامه که جهت مراقبت از دانش آموزان در طول زمان جابه‌جایی آنان در خودروهای حمل و نقل دانش آموزان حضور دارد.

9ـ قرارداد: سند تعهدآوری که بین اولیای دانش آموزان و متقاضی مجاز حمل و نقل دانش آموزی برای مدت یک سال تحصیلی و به منظور حمل و نقل دانش آموزان منعقد می‌گردد. نمونه قرارداد معین شده (تیپ) توسط شهرداری تهیه و در اختیار متقاضی مجاز حمل و نقل دانش آموزی قرار می‌گیرد.

10ـ سامانه: سامانه الکترونیکی متعلق به وزارت کشور که به منظور اجرا، ساماندهی، مدیریت و نظارت یکپارچه و مستمر بر عملکرد تمامی دستگاه‌های متولی، شرکت ها و رانندگان مجاز حمل و نقل دانش آموزی، اولیای متقاضی حمل و نقل (سرویس) و همچنین تجمیع و به‌روزرسانی و پایش اطلاعات مربوط در چهارچوب این آیین‌نامه و دستورالعمل‌های آن، توسط سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور، از طریق اتحادیه‌های تابعه و به نام سامانه پایش ناوگان دانش آموز (سپند) فعالیت می‌نماید.

11ـ سازمان: سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور.

12ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت: مرجعی که برای متقاضی مجاز حمل و نقل دانش آموزی گواهی صلاحیت صادر می‌نماید. مرجع صدور گواهی صلاحیت در شهرهای کشور «شهرداری ها» و در روستاها «دهیاری‌ها» می‌باشد.

13ـ پلیس مدرسه: دانش آموز آموزش دیده ای که با لباس ویژه و تجهیزات تعیین شده از طرف مسیولین مدرسه برای عبور ایمن دانش آموزان از عرض سواره رو راه ها مامور می‌گردد.

14ـ سال تحصیلی: تعداد روزهای فعالیت مدارس در تقویم رسمی کشور که براساس اعلام وزارت آموزش و پرورش آغاز و خاتمه می‌یابد.

15ـ دانش آموز استثنایی: دانش آموزی گفته می‌شود که توسط نظام آموزشی کشور، استثنایی شناخته شده و در مدارس استثنایی مشغول تحصیل و یادگیری می‌باشد.

ماده 2ـ رانندگان ناوگان دانش آموزی باید دارای گواهی صلاحیت معتبر از مرجع صدور گواهی صلاحیت باشند. شرایط راننده برای دریافت گواهی صلاحیت به شرح زیر می‌باشد:

1ـ دارا بودن گواهینامه رانندگی معتبر در طول دوره فعالیت که حداقل سه سال از صدور آن گذشته باشد.

2ـ دارا بودن گواهی سلامت جسمانی و روانی.

3ـ دارا بودن گواهی عدم سوپیشینه موثر کیفری.

4ـ عدم محکومیت به محرومیت یا محدودیت‌های رانندگی.

5 ـ دارا بودن گواهی معتبر عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان.

6 ـ داشتن تحصیلات حداقل پایان دوره اول متوسطه یا سوم راهنمایی نظام قدیم.

7ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران.

تبصره1ـ گواهی صلاحیت رانندگان برای رانندگان دارای گواهی فعالیت معتبر تاکسیرانی و یا اتوبوسرانی در شهرداری ها، بدون تشریفات اداری صادر می‌گردد و هر سال مشخصات آن‌ها در سامانه ثبت و به‌روزرسانی گردد.

تبصره2ـ ارایه خدمات حمل و نقل به دانش آموزان پسر در مقطع متوسطه اول و دوم بر عهده رانندگان مرد می‌باشد.

تبصره3ـ رانندگان موظفند هر ساله دوره‌های آموزشی حضوری یا مجازی را مطابق با سرفصل‌های آموزشی ابلاغی سازمان با موفقیت بگذرانند.

تبصره4ـ اولویت ارایه خدمات حمل و نقل به دانش آموزان مدارس دخترانه با بانوان خواهد بود و در صورت استفاده از رانندگان مرد، شرط تاهل باید رعایت گردد.

تبصره 5 ـ به منظور ارتباط رفتاری و اجتماعی صحیح با کودکان و دانش آموزان دارای معلولیت و آشنایی با ویژگی‌های آنان، ادارات آموزش و پرورش استثنایی هر استان مکلف به ارایه آموزش‌های لازم به رانندگان ناوگان دانش آموزان استثنایی می‌باشند.

ماده 3ـ راننده موظف است هرگونه تغییر در مشخصات مدارک خود یا وسیله نقلیه را بلافاصله به پیمانکار اطلاع دهد تا در سامانه ثبت و توسط مرجع صدور گواهی صلاحیت بررسی و تایید گردد.

تبصره ـ ثبت مشخصات رانندگان و اعمال تغییرات در سامانه بر عهده پیمانکار می‌باشد.

ماده 4ـ هرگاه راننده، یکی از شرایط یادشده در این آیین‌نامه را از دست بدهد، آموزش و پرورش، شهرداری، دهیاری و والدین دانش آموزان حسب مورد موظفند مراتب را ظرف یک هفته به پیمانکار و راننده مربوط اعلام نمایند. پیمانکار، مرجع صدور گواهی صلاحیت و راننده می‌توانند ظرف (15) روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ارایه اسناد و مدارک مثبته مبنی بر عدم زوال شرایط اعلام شده و یا رفع نواقص به شهرداری و دهیاری محل اقدام نمایند. در صورت عدم اقدام و یا عدم پذیرش دفاعیات، گواهی صلاحیت، ابطال خواهد شد.

تبصره ـ پیمانکار موظف است در طول مدت رسیدگی به وضعیت راننده، ضمن ممنوعیت وی از ادامه خدمت، به منظور عدم اختلال یا وقفه در حمل و نقل دانش آموزان، نسبت به معرفی و اشتغال راننده واجد شرایط اقدام نماید.

ماده 5 ـ راننده ناوگان دانش آموزی موظف است از سوار نمودن افراد متفرقه در ناوگان دانش آموزی و در هنگام ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزی خودداری نموده و ظرفیت هر وسیله را برابر مندرجات تعیین شده در کارت شناسایی خودرو مراعات نماید.

ماده 6 ـ رانندگان ناوگان دانش آموزی موظفند به منظور مطلع کردن و هشدار به رانندگان سایر وسایل نقلیه در حال حرکت در جهت مخالف یا موافق خودروهای حمل و نقل (سرویس) مدرسه در طول مدت ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزی با چراغ روشن و در زمان سوار یا پیاده شدن دانش آموزان از چراغ های چشمک زن عقب و جلوی خودرو به طور همزمان (فلاشر) استفاده نمایند.

تبصره ـ رانندگان خودروهای مدارس فقط در صورتی مجاز به روشن کردن چراغ زردگردان می‌باشند که دانش آموزان جهت سوار و یا پیاده شدن ناچار به عبور از عرض معابر باشند.

ماده 7ـ راننده موظف به رعایت تمام قوانین و مقررات حمل و نقل دانش آموزی و پذیرش تصمیمات هیات انضباطی موضوع ماده (21) این آیین‌نامه می‌باشد.

تبصره ـ به منظور رسیدگی به تخلفات رانندگان و پیمانکاران، مرجع صدور گواهی صلاحیت موظف است مطابق با قوانین و مقررات مذکور در ماده (21) این آیین‌نامه 
نسبت به تشکیل هیات انضباطی اقدام نماید.

ماده 8 ـ شرایط و ضوابط ناوگان دانش آموزی به شرح زیر است:

1ـ خودروهای با ظرفیت چهار نفر به بالا.

2ـ دارا بودن معاینه فنی و بیمه نامه شخص ثالث معتبر.

3ـ مجهز بودن به وسایل ایمنی از جمله کمربند، کمک‌های اولیه و کپسول اطفای حریق.

4ـ دارا بودن برچسب مندرج در سامانه و مجهز بودن به سایر علایم ممیزه ویژه 
حمل و نقل دانش آموزی مطابق با ضوابط مصوب اعلامی شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور.

تبصره1ـ هرگونه جابه‌جایی دانش آموزان توسط ناوگان دانش آموزی فاقد برچسب و یا علایم ممیزه مصوب شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور تخلف محسوب شده و توسط پلیس راهور برخورد قانونی لازم صورت می‌گیرد.

تبصره2ـ پیمانکار مکلف است با هماهنگی مرجع صدور گواهی صلاحیت نسبت به تجهیز ناوگان به برچسب مصوب و علایم ممیزه اقدام نماید. 

تبصره3ـ اطلاعات کامل خودروها در سامانه ثبت شده و صحت سنجی آن‌ها توسط متقاضی مجاز حمل و نقل دانش آموزی و تایید آن توسط شهرداری/ دهیاری انجام می‌شود.

تبصره4ـ شهرداری ها و سازمان بهزیستی کشور حسب مورد مکلف به مناسب سازی ناوگان فعال در حوزه حمل و نقل دانش آموزان استثنایی با رعایت ماده (36) این آیین‌نامه می‌باشند.

تبصره 5 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است به نحوی برنامه ریزی نماید که شرکت‌های خودروساز نسبت به تولید حداقل در هر سال (500) دستگاه ناوگان دانش آموزی اقدام نمایند.

ماده 9ـ شرایط و ضوابط مراقبین دانش آموزان در ناوگان دانش آموزی به شرح زیر است:

1ـ دارابودن گواهی عدم سو پیشینه موثر کیفری.

2ـ تاهل (مردان).

3ـ دارا بودن گواهی سلامت جسمانی و روانی.

4ـ دارا بودن گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان.

5 ـ گذراندن دوره‌های آموزشی مورد نیاز از مراجع ذی صلاح.

تبصره1ـ از خدمات مراقبان فقط در خودروهای جمعی (شامل مینی بوس و اتوبوس) استفاده می‌شود.

تبصره2ـ حضور مراقب در ناوگان دانش آموزی بنا به اختیار و انتخاب والدین بوده و مراتب در قرارداد فی مابین والدین و پیمانکار با لحاظ دستمزد مراقب درج می‌گردد. 

تبصره3ـ درصورت تمایل والدین به استفاده از خدمات مراقبین، تامین، انتخاب، معرفی و آموزش آنان به ویژه برای مدارس استثنایی بر عهده پیمانکار بوده و تایید و نظارت و پایش (کنترل) به عهده انجمن اولیا و مربیان آن مدارس می‌باشد.

تبصره4ـ پیمانکار موظف است همه ساله مراقبین ناوگان دانش آموزی مورد استفاده را جهت اخذ گواهی سلامت به مراجع صلاحیت دار معرفی نماید. بکارگیری مجدد آنان منوط به داشتن گواهی یادشده خواهد بود.

تبصره5 ـ مراقبین ناوگان دانش آموزی دخترانه الزاما بانوان خواهند بود.

تبصره6 ـ مراقبین ناوگان دانش آموزی پسرانه در مقاطع دوره‌های متوسطه اول و دوم الزاما مرد خواهند بود.

تبصره7ـ مسیولیت حسن انجام کار مراقبین برعهده پیمانکار بوده و در صورت 
عدم حضور مراقب، مسیولیت آن بر عهده پیمانکار می‌باشد.

ماده 10ـ مسیولین مدرسه برای عبور ایمن دانش آموزان از خیابان ها و سواره روها و هدایت آنان به سمت ناوگان دانش آموزی، می‌توانند از پلیس مدرسه استفاده نمایند.

ماده 11ـ فعالیت پیمانکاران در حوزه حمل و نقل دانش آموزی منوط به دارا بودن شرایط زیر می‌باشد:

1ـ اخذ گواهی صلاحیت از مرجع صدور گواهی صلاحیت.

2ـ داشتن اساسنامه و شماره ثبت.

3ـ بکارگیری خودرو و رانندگان دارای گواهی صلاحیت.

4ـ انعقاد قرارداد با مرجع صدورگواهی صلاحیت در قالب ماده (10) قانون مدنی.

5 ـ رعایت تعهدات و سایر شرایط و ضوابط مندرج در این آیین‌نامه.

تبصره ـ شرکت‌های ارایه دهنده خدمات هوشمند مسافر (اینترنتی) از بند (1) این ماده مستثنی بوده و با اخذ مجوز صلاحیت از وزارت کشور و احراز سایر شرایط می‌توانند در چهارچوب مفاد این آیین‌نامه به خدمات حمل و نقل دانش آموزی در سطح کشور بپردازند.

ماده 12ـ پیمانکاران مکلف به پذیرش تعهدات زیر می‌باشند: 

1ـ ارایه گواهی عدم سوپیشینه موثر و عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان برای مدیرعامل و اعضای هیات مدیره به مرجع صدور گواهی صلاحیت.

2ـ ارایه مفاصاحساب از سازمان‌های بیمه و دارایی (مالیات) به مرجع صدور گواهی صلاحیت.

3ـ ارایه گواهی نامه آموزشی مورد نیاز و تایید مرجع صدور گواهی صلاحیت.

4ـ استفاده از هرگونه تجهیزات سخت افزاری و یا نرم افزاری برای رصد، پایش و نظارت حمل و نقل دانش آموزی، صرفا مطابق با ضوابط اعلامی وزارت کشور.

5 ـ استفاده از ناوگان معتبر با شرایط مندرج در ماده (8) این آیین‌نامه.

6 ـ استفاده از رانندگان دارای گواهی صلاحیت معتبر که مشخصات آنان پیش از این در سامانه ثبت و به تایید مرجع صدور گواهی صلاحیت رسیده است.

7ـ فراهم آوردن شرایط و امکان بازدید و بازرسی مرجع صدور گواهی صلاحیت از شرکت و شعبات (در صورت وجود)، تجهیزات و سامانه‌های هوشمند مورد استفاده، ناوگان، رانندگان و مراقبین مربوط.

تبصره ـ بازدیدها باید به‌گونه‌ای باشد که به ارایه خدمت خللی ایجاد ننماید.

8 ـ پذیرش کلیه تعهدات و تصمیم‌های هیات انضباطی مرجع صدور گواهی صلاحیت در چهارچوب عناوین تخلفاتی در قوانین و مقررات مربوط.

9 ـ رعایت ظرفیت هر وسیله نقلیه برابر با مندرجات تعیین شده در کارت شناسایی ناوگان.

10ـ رعایت کامل ضوابط این آیین‌نامه توسط رانندگان.

11ـ عدم استفاده از دخانیات و تلفن همراه توسط رانندگان در حین ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزی.

12ـ به‌روزرسانی آنلاین هرگونه تغییر بوجود آمده در ناوگان، رانندگان یا مراقبین در سامانه الکترونیک.

13ـ جایگزین کردن و یا پرداخت هزینه‌های خدمت (سرویس) حمل و نقل در صورت غیبت رانندگان.

14ـ مطلع کردن راننده از کلیه قوانین، مقررات و ضوابط ابلاغی مرتبط با حمل و نقل دانش آموزی.

15ـ رعایت کلیه نرخ بهای خدمات حمل و نقل دانش آموزی.

ماده 13ـ پیمانکاران باید ترتیبی اتخاذ نمایند که مدت زمان رفت و یا بازگشت دانش آموزان با ناوگان دانش آموزی در حوزه شهری از یک ساعت تجاوز ننماید.

ماده 14ـ پیمانکاران موظفند اطلاعات قرارداد بین خود و والدین را در سامانه 
ثبت نمایند.

تبصره1ـ در قراردادهای بین پیمانکار و والدین، نرخ خرید خدمات راننده به همراه هزینه‌های بالاسری از جمله آموزش، تجهیز ناوگان به علایم ممیزه، استفاده از مراقب 
به صورت مجزا و شفاف باید درج گردد.

تبصره2ـ دریافت هر مبلغ بیش از بهای خدمات حمل و نقل دانش آموزی مصوب شورای شهر/ روستا و یا خارج از عناوین مصوب، تخلف محسوب می‌شود.

ماده 15ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت برای متقاضی حمل و نقل دانش آموزی در محل‌هایی که شهرداری وجود دارد، شهرداری محل و در روستاها، دهیاری می‌باشد.

تبصره1ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت موظف است به صورت مستقیم و یا از طریق شرکت‌های مجاز و پیمانکاران، اطلاعات مربوط به متقاضیان حمل و نقل دانش آموزی، رانندگان، ناوگان دانش آموزی را تا پایان مرداد ماه هر سال در سامانه ثبت نماید. تایید رانندگان و پیمانکاران صرفا بر عهده مرجع صدور گواهی صلاحیت بوده و موظف است در صورت هرگونه تغییر، نسبت به به‌روزرسانی داده ها در سامانه اقدام نماید.

ماده 16ـ تعهدات مرجع صدور گواهی صلاحیت به شرح زیر می‌باشد:

1ـ صدور گواهی صلاحیت اشخاص حقوقی و حقیقی در چهارچوب این آیین‌نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط از طریق ثبت و تایید در سامانه.

2ـ اخذ مصوبه از شورای اسلامی شهر/ روستا حداکثر تا پایان خرداد ماه بابت بهای ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزی از جمله صدور هرگونه گواهی صلاحیت، دستمزد راننده، برچسب شناسایی مصوب، هزینه‌های بهره‌برداری، پشتیبانی، به‌روزرسانی سامانه، هزینه‌های بالاسری، نظارتی، آموزشی و فرهنگی پیمانکار.

تبصره1ـ بهای خدمات حمل و نقل دانش آموزان مدارس مبلغی است که والدین به پیمانکار پرداخت می‌نمایند.

تبصره2ـ شهرداری می‌تواند پس از اخذ مصوبات لازم بخشی از بهای خدمات حمل و نقل دانش آموزان استثنایی را به پیمانکاران پرداخت نماید. این حکم نافی حکم ماده (36) نخواهد بود.

3ـ بررسی گزارش‌ها و شکایت های دریافتی از عملکرد پیمانکاران و رانندگان جهت احراز تخلف و اقدام مطابق قوانین و مقررات مربوط.

4ـ تشکیل جلسات هیات انضباطی به منظور رسیدگی به تخلفات رانندگان و پیمانکاران مطابق قوانین و مقررات مربوط.

ماده 17ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت موظف است هر شش ماه یکبار وضعیت تخلفات راهنمایی و رانندگان ناوگان حمل و نقل دانش آموزی را از پایگاه داده‌های پلیس استعلام و نتیجه را در سامانه ثبت نماید. پلیس نیز موظف است حداکثر ظرف دو هفته نسبت به پاسخگویی به استعلامات اقدام نماید.

تبصره1ـ به منظور اجرایی شدن این ماده و انجام تکالیف مربوط، وزارت کشور مکلف است دسترسی لازم به سامانه جهت اطلاع از حمل و نقل دانش آموزی را به پلیس اختصاص دهد. 

تبصره2ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت در زمان صدور گواهی صلاحیت رانندگان در هر سال تحصیلی، موظف است وضعیت تخلفات راننده در سال تحصیلی قبل را بررسی و پس از آن اقدام به صدور گواهی صلاحیت نماید.

ماده 18ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت مکلف است پس از مشخص شدن پیمانکاران، نسبت به تهیه برچسب شناسایی ناوگان دانش آموزی (برچسب الکترونیک) از طریق سامانه اقدام نموده و آن را جهت نصب در ناوگان حداکثر تا پایان شهریور در اختیار پیمانکار قرار دهد. 

ماده 19ـ مسیولیت بررسی وضعیت، عملکرد پیمانکاران، برآورد ناوگان مورد نیاز ثبت شده در سامانه، بررسی قراردادها، رسیدگی به گزارشات تخلفات رانندگان و پیمانکاران برعهده مرجع صدور گواهی صلاحیت می‌باشد.

تبصره ـ مرجع صدور گواهی صلاحیت موظف است نتیجه ارزیابی ها و گزارش‌های مربوط را در سامانه ثبت نماید.

ماده 20ـ در اختیار گذاشتن ناوگان دانش آموزی به افراد فاقد گواهی صلاحیت و همچنین رانندگی بدون اخذ گواهی صلاحیت با ناوگان دانش آموزی در هنگام ارایه خدمات حمل و نقل دانش آموزان ممنوع بوده و با متخلفین مطابق مقررات و ضوابط مربوط برخورد می‌شود.

ماده 21ـ برای برخورد با تخلفات احتمالی رانندگان و پیمانکاران، از ظرفیت قوانین و مقررات مربوط از جمله آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران موضوع تصویب‌نامه شماره 9859/ت14930هـ مورخ 1374/08/13 و اصلاحات بعدی آن، آیین‌نامه مدیریت حمل و نقل بار و مسافر در شهر و حومه موضوع تصویب‌نامه شماره 61585/ت42282ک مورخ 1388/03/20 و اصلاحات بعدی آن، آیین‌نامه اجرایی تبصره (1) مواد (31) و (32) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی موضوع تصویب‌نامه شماره 159329/ت47187هـ مورخ 1391/10/24 و اصلاحات بعدی آن و دستورالعمل چگونگی فعالیت شرکت‌های ارایه دهنده خدمات هوشمند مسافر مشمول قانون نظام صنفی کشور، استفاده می‌شود. 

ماده 22ـ هرگاه راننده خودروی مدارس تصادف منجر به فوت یا جرح داشته باشد و راننده مقصر تشخیص داده شود گواهی صلاحیت وی موقتا اخذ و در صورت محکومیت ابطال خواهد شد.

ماده 23ـ هرگاه راننده خودروی مدارس در طول دوره اعتبار گواهی صلاحیت، بیش از سه بار مرتکب تخلفات سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ، عدم رعایت حق تقدم، عبور از چراغ قرمز و عبور از محل ممنوعه شود، گواهی صلاحیت وی برای مدت یک سال ضبط خواهد شد.

تبصره ـ پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است هر شش ماه یک بار وضعیت تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی رانندگان خودروهای مدارس را به ادارات آموزش و پرورش و شهرداری و بخشداری محل اعلام نماید.

ماده 24ـ هرگونه دخالت مدیر یا سایر مسیولین و عوامل مدرسه یا ادارات کل 
آموزش و پرورش در حوزه حمل و نقل دانش آموزی خارج از موارد تعیین شده در این آیین‌نامه و یا انعقاد هرگونه قرارداد بین مدارس و مجموعه‌های تابعه با پیمانکاران ممنوع می‌باشد. ادارات کل آموزش و پرورش و مدارس نیز موظفند از طریق ارسال بخشنامه و روش‌های دیگر نسبت به اطلاع رسانی به والدین برای استفاده از خدمات اشخاص حقوقی دارای گواهی صلاحیت معتبر اقدام نمایند.

تبصره ـ ادارات کل آموزش و پرورش با مدارس متخلف برخورد قانونی لازم را به عمل خواهند آورد و در صورت احراز تخلف، مدیر یا موسس مدرسه غیردولتی خاطی را در مدارس غیردولتی، به شورای نظارت استان مطابق با قانون تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مصوب 1395 و در مدارس دولتی به هیات تخلفات اداری معرفی می‌نمایند. 

ماده 25ـ نظارت عالیه بر خدمات ارایه شده در حمل و نقل دانش آموزی، سیاست گذاری جهت ارتقا کمیت و کیفیت خدمات، بررسی و تایید برنامه اجرایی هر سال تحصیلی مرجع صدور گواهی صلاحیت، الزام نظارت بر خدمات ارایه شده توسط دستگاه‌های متولی مرتبط در حوزه حمل و نقل دانش آموزی، بررسی گزارش تخلفات احتمالی مرجع صدور گواهی صلاحیت و غیره در هر شهرستان برعهده شورای هماهنگی ترافیک شهرستان می‌باشد.

تبصره1ـ موضوع های مربوط به شهر مرکز استان به صورت مستقیم در شورای استان مطرح می‌شود. در این جلسات از فرماندار شهرستان ذی‌ربط، شهردار و رییس شورای اسلامی شهر مرکز استان با حق رای دعوت به عمل می‌آید .

تبصره2ـ در جلسات شورای هماهنگی ترافیک شهرستان/ استان با موضوع حمل و نقل دانش آموزان، نماینده انجمن اولیا و مربیان، نماینده وزارت آموزش و پرورش و مرجع صدور گواهی صلاحیت با حق رای، حضور دارند.

تبصره3ـ مصوبات شورای هماهنگی ترافیک شهرستان/ استان از سوی رییس شورا ابلاغ و برای همه عوامل اجرایی لازم‌الاجراست.

تبصره4ـ دعوت از مدیران مدارس و نماینده پیمانکاران حسب مورد و بدون حق رای بلامانع است.

تبصره5 ـ شورای ترافیک شهرستان/ استان می‌تواند در صورت نیاز کارگروه ویژه 
حمل و نقل دانش آموزی برای رسیدگی به امور حمل و نقل دانش آموزان تشکیل دهد.

ماده 26ـ هماهنگی، رفع ابهامات، رسیدگی به اختلافات و ارزیابی عملکرد شورای هماهنگی ترافیک شهرستان، برعهده شورای هماهنگی ترافیک استان می‌باشد.

ماده 27ـ به منظور امکان برنامه ریزی و تامین ناوگان مورد نیاز حمل و نقل دانش آموزی، والدین تا ابتدای تیرماه پس از اطلاع رسانی مدارس، اقدام به ثبت درخواست خود در سامانه می‌نمایند. 

ماده 28ـ دوره‌های آموزشی مورد نیاز جهت پیمانکاران، رانندگان و مراقبین بر اساس ضوابط ابلاغی سازمان شهرداری ها و دهیاری‌های کشور برگزار می‌گردد. 

ماده 29ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایر رسانه‌های دولتی موظفند در تهیه و پخش برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، جهت افزایش آگاهی و اطلاع شهروندان درخصوص اهمیت حمل و نقل دانش آموزی با وزارت کشور و شهرداری ها همکاری نمایند.

ماده 30ـ حمل و نقل دانش آموزان به اردوهای دانش آموزی مشمول این آیین‌نامه نبوده و تابع ضوابط تعیین شده در دستورالعمل اجرایی اردو و بازدید دانش آموزی می‌باشد.

ماده 31ـ وزارتخانه‌های کشور، آموزش و پرورش، پلیس راهنمایی و رانندگی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط موظفند مفاد این آیین‌نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط را برای اجرا به زیرمجموعه‌های تابع خود اطلاع رسانی نموده و پیگیری‌های لازم را در خصوص حسن انجام وظایف مربوط به عمل آورند.

ماده 32ـ به منظور اطلاع وزارت آموزش و پرورش از روند حمل و نقل دانش آموزی و آگاهی از وضعیت خدمات ارایه شده دسترسی به سامانه برای اداره کل انجمن اولیا و مربیان و اداره کل آموزش و پرورش در هر استان متناسب با سطح نیاز اختصاص می‌یابد. 

ماده 33ـ مسیولیت و عواقب سو ناشی از بکارگیری هر نوع خودرو و یا راننده ای که در چهارچوب ضوابط این آیین‌نامه نباشد، متوجه شخص یا اشخاص بکارگیرنده خواهد بود.

ماده 34ـ رانندگان ناوگان دانش آموزی و اولیا موظفند صرفا از نرم افزارهای رصد و پایش ناوگان دانش آموزی که مطابق ضوابط اعلامی سازمان ایجاد شده اند استفاده نمایند.

تبصره ـ بهای خدمات پشتیبانی و استفاده از نرم افزارهای فوق برعهده استفاده کنندگان می‌باشد که در هر سال تحصیلی توسط سازمان اعلام می‌شود.

ماده 35ـ حمل و نقل دانش آموزی، حمل و نقل مسافر درون شهری محسوب و مشمول ردیف (13) بند (ب) ماده (9) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 می‌باشد.

ماده 36ـ دولت مکلف است بر اساس ماده (5) قانون حمایت از حقوق معلولان، هزینه‌های مربوط به تامین حمل و نقل دانش آموزان استثنایی را در بودجه‌های سنواتی پیش بینی نموده و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در اختیار شهرداری ها و سازمان بهزیستی کشور برای انجام خدمت (سرویس) رایگان در این حوزه قرار دهد. 

ماده 37ـ دستورالعمل ها و شیوه‌نامه‌های لازم برای اجرای این آیین‌نامه توسط 
شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور تصویب و ابلاغ خواهد شد.

ماده 38ـ این آیین‌نامه از زمان ابلاغ، لازم‌الاجرا است و آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان مدارس موضوع تصویب‌نامه شماره 89370/ت32680ک مورخ 1387/06/03 لغو می‌شود.

تبصره ـ در سال تحصیلی 1403ـ 1402 در مورد آن دسته از احکام این آیین‌نامه که امکان اجرای آن وجود ندارد، مطابق آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان مدارس مصوب 1387 عمل خواهد شد و از سال تحصیلی 1404ـ 1403 صرفا مطابق این آیین‌نامه اقدام می‌شود.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر