رای شماره 1063 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع:...

شماره 9902095 1400/04/22

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140009970905811063 مورخ 1400/03/25 با موضوع: «اعلام تعارض فعالیت ناظر بر تهیه بستر رویش قارچ خوراکی (کمپوست) جز فعالیت‌های کشاورزی نمی باشد تا از پرداخت مالیات معاف گردند.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1400/03/25 شماره دادنامه: 1063 شماره پرونده: 9902095

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: شرکت کشاورزی جلگه دز با وکالت خانم فرانک فیض اللهی

موضوع: اعلام تعارض در آرا صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: شعب دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست اشخاص به خواسته اعتراض به آرای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی در خصوص شمول یا عدم شمول فعالیت‌های کشاورزی موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم بر فرآیند تولید بستر رویش قارچ خوراکی و اعمال معافیت مالیاتی در مورد این فعالیت‌ها آرا متفاوتی صادر کرده اند.

گردش کار پرونده ها و مشروح آرا به شرح زیر است:

الف: شعبه 3 دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت شرکت کشت و صنعت قارچ رامندمجاز به طرفیت اداره کل امور مالیاتی استان قزوین و به خواسته اعتراض به رای هیات تجدیدنظر مالیاتی و برگ تشخیص و قطعی مالیات به موجب دادنامه شماره 9609970901401655 ـ 1396/05/15 به شرح زیر رای به ورود شکایت صادر کرده است.

" با عنایت به اینکه در لایحه دفاعیه اداره طرف شکایت بیان شده است که محصول تولیدی شاکی به طور مستقیم محصول کشاورزی نمی باشد و این در حالی است که در ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم با لفظ عام و عبارت (کلیه) درآمد حاصل آن هم از فعالیت‌های کشاورزی و نه محصول کشاورزی را مشمول معافیت قانونی این ماده قانونی قرار داده است یعنی فعالیت‌های کشاورزی که صرفا به عنوان فعالیت کشاورزی باشد و درآمد حاصل از آن مشمول معافیت می‌باشد و در مقرر یاد شده (ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم) معافیت دایر مدار محصول قرار داده نشده است بلکه دایر مدار فعالیت است و از طرفی محصول تولیدی شاکی به غیراز امر کشاورزی هیچ مصرف و استفاده دیگری ندارد و مکاتبات انجام شده با مراجع مرتبط با موضوع نیز کشاورزی بودن این فعالیت را تایید نموده اند و مجوزها نیز با عنایت به ارتباط موضوع توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر می‌شود و نظر مشورتی مجلس شورای اسلامی نیز موید این موضوع می‌باشد.بنابراین رای معترض عنه که بدون لحاظ این ضوابط و مقررات قانونی و بدون شمول معافیت قانونی موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم در حق شاکی صادر شده است شایسته نقض بوده و مستندا به مواد 10 و 63 و 65 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به ورود شکایت و لزوم رسیدگی در همان هیات با رعایت مفاد این دادنامه صادر می‌نماید."

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9709970955300237ـ 1397/01/15 صادر شده از شعبه 2 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری عینا تایید شده است.

ب: شعبه 3 دیوان عدالت اداری در خصوص دادخواست شرکت کشاورزی جلگه دز به طرفیت هیات حل اختلاف مالیاتی استان خوزستان و به خواسته اعتراض به رای هیات حل اختلاف مالیاتی به موجب دادنامه شماره 9809970901401857ـ 1398/06/17 به شرح زیر رای به رد شکایت صادر کرده است:

" ادعای مطروحه از جانب شاکی در قالب دادخواست تقدیمی و اعتراض به رای شماره 100000026247526 ـ 1398/02/18 صادره از هیات تجدیدنظر مالیاتی مربوط به مالیات سال 1395 مبنی بر عدم اعمال معافیت قانونی به نظر غیروارد تشخیص داده می‌شود. چرا که با بررسی محتویات پرونده و مفاد دادخواست واصله و منضمات پیوست پرونده و دفاع معموله، اقدامات انجام شده در حـدود مقررات مندرج در قـانون مالیات‌های مستقـیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی و قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 بوده و از مجموع قراین و امارات قانونی بودن رای معترض عنه استنباط می‌گردد. علی‌الخصوص اینکه در فرآیند رسیدگی از سوی طرف شکایت اقداماتی از قبیل بررسی ادعای مودی و عدم احراز مصادیق ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم در خصوص فعالیت شاکی و با عنایت به رای هیات تخصصی اقتصادی مالی دیوان در تشخیص عدم انطباق مفاد قانون با این نوع فعالیت صورت پذیرفته است، علیهذا تخطی از مفاد قانون و تخلف از مقررات احراز نمی شود و به استناد مواد 10 و 65 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به رد شکایت صادر می‌نماید."

رای مذکور به موجب دادنامه شماره 9909970956100731ـ 1399/04/09 صادر شده از شعبه 4 تجدید نظر دیوان عدالت اداری به شرح زیر تایید شده است:

"با توجه به اینکه فعالیت شرکت مودی که صرفا تهیه بستر قارچ را عهده دارد و از آن محل کسب درآمد می‌کند و با فروش آن به کشاورز فعال در زمینه کشت قارچ کمک می‌کند نمی توان از مصادیق فعالیت کشاورزی محسوب کرد تا به تبع آن از معافیت ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم برخوردار شود رای مورد شکایت هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی با رعایت مقررات قانونی صادر شده، ایرادی بر آن وارد نیست. نظر به اینکه از طرف تجدیدنظرخواه ایرادی موثر به طوری که اساس دادنامه تجدیدنظرخواسته را مخدوش کند، ابراز نشده و در رسیدگی به پرونده و صدور رای اقدام مغایر با موازین قانونی که موجبات فسخ رای بدوی را فراهم آورد مشهود نیست لذا به استناد ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان ضمن رد تجدیدنظرخواهی، دادنامه تجدیدنظرخواسته مبنی بر رد شکایت ابرام می‌گردد."

هیات عمومی دیـوان عدالت اداری در تاریخ 1400/03/25 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثـریت آرا به شرح زیر به صـدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف ـ تعارض در آرا محرز است.

ب ـ براساس ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم: «درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی ، دامپروری ، دامداری ، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری ، نوغان داری ، احیای مراتع و جنگل ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد...» بر همین اساس و به موجب ماده 1 آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران: «کشاورزی عبارت است از بهره‌برداری از آب و زمین به منظور تولید محصولات گیاهی و حیوانی از قبیل زراعت، باغداری، درختکاری مثمر و غیرمثمر، جنگلکاری، جنگلداری، پرورش طیور و زنبور عسل و آبزیان.» نظر به اینکه براساس موازین حقوقی فوق‌الذکر، اصطلاح «کشاورزی» ناظر به فعالیت‌هایی است که منتهی به تولید محصولاتی می‌گردد که به شکل مستقیم قابل استفاده توسط افراد هستند؛ بنابراین تهیه بستر کشاورزی، سم، کود یا بذر از مصادیق فعالیت‌های کشاورزی مذکور در ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم محسوب نمی شود تا از پرداخت مالیات معاف گردد و از این رو رای شماره 9809970901401857ـ 1398/06/17 شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری که به موجب رای شماره 9909970956100731ـ 1399/04/09 شعبه 4 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده و با توجه به استدلال فوق، فعالیت ناظر بر تهیه بستر رویش قارچ خوراکی (کمپوست) را جز فعالیت‌های کشاورزی قلمداد نکرده و بر رد شکایت صادر شده، صحیح و منطبق با مـوازین قـانونی است. این رای به استناد بند 2 مـاده 12 و مـاده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.