هیات تخصصی مالیاتی، بانکی
شماره پــرونـــده : هـ ع/9902100
شماره دادنامه: 140009970906010084
تاریخ: 1400/02/19
شـاکــی : بهمن زبردست
طرف شکایت : سازمان امور مالیاتی کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال عبارت « و نیز علیالحساب پرداختی واردات کالا موضوع بخشنامه شماره 200/95/516 مورخ 1395/06/15» از قسمت پایانی بخشنامه شماره 49/99/200 مورخ 1399/05/13 سازمان امور مالیاتی کشور
شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور، به خواسته ابطال عبارت « و نیز علیالحساب پرداختی واردات کالا موضوع بخشنامه شماره 200/95/516 مورخ 1395/06/15» از قسمت پایانی بخشنامه شماره 49/99/200 مورخ 1399/05/13 سازمان امور مالیاتی کشور، به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده است که به هیات عمومی ارجاع شده است. متن مقررات مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
- بخشنامه شماره 49/99/200 مورخ 1399/05/13 سازمان امور مالیاتی کشور
« حکم بند (2) مصوبات چهل و هشتمین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ 1399/02/13 که به تایید مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) رسیده است و بر اساس آن مقرر گردید:
"به منظور حمایت از مودیان خوش حساب و وصول به موقع مالیات و در جهت اجرای صدر ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم، به سازمان امور مالیاتی کشور اجازه داده می‌شود در صورتی که مودیان مالیاتی در سال 1399 مالیات عملکرد سال 1398 و 1399 خود را به صورت علیالحساب قبل از سررسید مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم پرداخت نمایند، پرداخت‌های مذکور مشمول جایزه اضافی معادل نیم درصد از مبلغ هر پرداخت در هر ماه تا سررسید مقرر (علاوه بر یک درصد مصرح در قانون) شود و از بدهی مالیات قطعی شده مودیان قابل کسر خواهد بود." جهت اجرا ابلاغ می‌شود.
در اجرای حکم مذکور، چنانچه هر یک از مودیان نسبت به پرداخت علیالحساب مالیات عملکرد سال‌های 1398 و 1399 خود قبل از سررسید پرداخت مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم اقدام نمایند، علاوه بر تعلق جایزه یک درصد (%1) مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر، مشمول نیم درصد (%0/5) جایزه اضافی نسبت به مبلغ علیالحساب پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر خواهند بود.
این حکم شامل علیالحساب پرداختی در اجرای مقررات قانونی از جمله تبصره (9) ماده 53، تبصره (1) ماده 77، ماده 103، ماده 107 قانون مالیات‌های مستقیم، بند (ح) تبصره (6) قانون بودجه سال 1399 کل کشور و نیز علیالحساب پرداختی واردات کالا موضوع بخشنامه شماره 200/95/516 مورخ 1395/06/15 نخواهد بود.
امید علی پارسا- رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور»
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :
1- در علیالحساب مالیات واردات کالا، مودی در زمان کسر مالیات، مودی هنوز درآمدی حاصل نکرده و کسب درآمد آتی از فروش آن کالاها محتمل و غیر قطعی می‌باشد از این جهت دریافت علیالحساب دریافتی منطبق بر قانون نمی باشد.
2- در مورد علیالحساب مالیات واردات کالا، موعدی توسط مقنن برای پرداخت علیالحساب تعیین نشده است و این وارد کنندگان را به این دلیل نمی توان مشمول جایزه دانست، در واقع سازمان امور مالیاتی کشور از یک سو براساس اختیاراتی که داشته، مالیات واردکنندگان کالا را پیش از سررسید مالیاتشان و به صورت علیالحساب دریافت کرده و از سوی دیگر این وارد کنندگان از جایزه قانونی شان محروم کرده است.
لذا به دلایل پیش گفته مقرره مورد شکایت در مغایرت با ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم و بند (2) مصوبات چهل و هشتمین جلسه شورای عالی هماهنگی قوا می‌باشد.
در پاسخ به شکایت مذکور، دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب لایحه شماره 16760/212/ص مورخ 1399/10/03 به طور خلاصه توضیح داده است که:
جایزه مذکور در ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم، مشوقی برای مودی است که قبل از سررسید، مالیات را با میل و اراده به طور علیالحساب پرداخت می‌کند. بر اساس اختیار حاصل از ماده 163 قانون مورد اشاره برای سازمان امور مالیاتی کشور و بند 3 بخشنامه شماره 516/95/200 مورخ 1395/06/15» اشخاص حقیقی و حقوقی واردکننده کالا مکلفند مالیات متعلق را به حسابی که توسط سازمان امورمالیاتی کشور نزد بانک ملی ایران در قبوض پرداخت تعیین می‌گردد، پرداخت و با مراجعه به گمرک جمهوری اسلامی ایران و مشاهده تایید پرداخت وجه در سامانه سازمان مذکور توسط گمرک، نسبت به ترخیص کالا اقدام نمایند.» همان گونه که بیان شد؛ این مشوق برای پرداخت مالیات قبل از موعد قانونی بوده و در مواردی که مودی مالیاتی مطابق قانون و بخشنامه‌های مصوب سازمان مکلف به پرداخت شده اند، موضوعیت ندارد.
همچنین حکم فراز پایانی ماده 163 قانون مذکور که مقرر داشته است: در صورت تخلف از پرداخت، علیالحساب مذکور طبق مقررات این قانون وصول خواهد شد؛ خود موید این مطلب می‌باشد که پرداخت علیالحساب توسط وارد کننده کالا تکلیف قانونی بوده و چنین پرداختی قبل از سررسید مالیات، ناشی از اراده مودی نبوده است تا مشمول مشوق موضوع ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم تلقی شود.
نظریه تهیه کننده گزارش:
با مداقه در اوراق و محتوای پرونده، به موجب ماده (163) قانون مالیات‌های مستقیم، « سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است که مشمولان مالیات را در مواردی که مالیات آنان در موقع تحصیل درآمد کسر و پرداخت نمی شود کلا یا بعضا مکلف نماید در طول سال، مالیات متعلق به همان سال را به نسبتی از آخرین مالیات قطعی شده سنوات قبل یا به نسبتی از حجم فعالیت به طور علیالحساب پرداخت نمایند و در صورت تخلف علیالحساب مذکور طبق مقررات این قانون وصول خواهد شد.» نظر به این که پرداخت علیالحساب توسط وارد کننده کالا تکلیف قانونی بوده و این پرداخت قبل از سررسید مالیات ناشی از اراده مودی نبوده است لذا نمی تواند مشمول مشوق‌های ماده (190) قانون مالیات‌های مستقیم بوده و بر این مبنا بخشنامه مورد شکایت در تبیین حکم مقنن و شیوه‌های اجرایی آن بوده، لذا خلاف قانون و خارج از اختیار نمی باشد. تهیه کننده گزارش: دکتر زین‌العابدین تقوی
رای هیات تخصصی
با مداقه در اوراق و محتوای پرونده، به موجب ماده (163) قانون مالیات‌های مستقیم، « سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است که مشمولان مالیات را در مواردی که مالیات آنان در موقع تحصیل درآمد کسر و پرداخت نمی شود کلا یا بعضا مکلف نماید در طول سال، مالیات متعلق به همان سال را به نسبتی از آخرین مالیات قطعی شده سنوات قبل یا به نسبتی از حجم فعالیت به طور علیالحساب پرداخت نمایند و در صورت تخلف علیالحساب مذکور طبق مقررات این قانون وصول خواهد شد.» نظر به این که پرداخت علیالحساب توسط وارد کننده کالا تکلیف قانونی بوده و این پرداخت قبل از سررسید مالیات ناشی از اراده مودی نبوده است لذا نمی تواند مشمول مشوق‌های ماده (190) قانون مالیات‌های مستقیم بوده و بر این مبنا بخشنامه مورد شکایت در تبیین حکم مقنن و شیوه‌های اجرایی آن بوده، لذا خلاف قانون و خارج از اختیار نبوده، به استناد بند « ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392، رای به رد شکایت صادر و اعلام می‌کند. رای صادره ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور، از سوی ریاست ارزشمند دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان قابل اعتراض است.
دکتر زین‌العابدین تقوی - رییس هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری
- مستندات قانونی:
• ماده (163) قانون مالیات‌های مستقیم:
سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است که مشمولان مالیات را در مواردی که مالیات آنان در موقع تحصیل درآمد کسر و پرداخت نمیشود کلا یا بعضا مکلف نماید در طول سال، مالیات متعلق به همان سال را به نسبتی از آخرین مالیات قطعی شده سنوات قبل یا به نسبتی از حجم فعالیت به طور علیالحساب پرداخت نمایند و در صورت تخلف علیالحساب مذکور طبق مقررات این قانون وصول خواهد شد.
• ماده (190) قانون مالیات‌های مستقیم :
علیالحساب پرداختی بابت مالیات عملکرد هرسال مالی قبل از سر رسید مقرر در این قانون برای پرداخت مالیات عملکرد موجب تعلق جایزهای معادل یک درصد (1%) مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سر رسید مقرر خواهد بود که از مالیات متعلق همان عملکرد کسر خواهد شد. پرداخت مالیات پس از آن موعد موجب تعلق جریم های معادل 5/2% مالیات به ازای هر ماه خواهد بود.
مبدا احتساب جریمه در مورد مودیانی که مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند نسبت به مبلغ مندرج در اظهارنامه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم آن و نسبت به مابه‌الاختلاف از تاریخ مطالبه و در مورد مودیانی که از تسلیم اظهارنامه خودداری نموده یا اصولا مکلف به تسلیم اظهارنامه نیستند، تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سررسید پرداخت مالیات حسب مورد می‌باشد.
تبصره 1 ـ مودیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ارایه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام نمودهاند در موارد مذکور در ماده (239) این قانون، هر گاه برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت مالیات متعلقه یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام کنند از هشتاد درصد (80%) جرایم مقرر در این قانون معاف خواهند بود. همچنین، در صورتی که این گونه مودیان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات نسبت به پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام نمایند از چهل درصد (40%) جرایم متعلقه مقرر در این قانون معاف خواهند بود.
تبصره 2 ـ چنانچه فاصله تاریخ وصول اعتراض مودی نسبت به برگ تشخیص مالیات تا تاریخ قطعی شدن مالیات از یک سالتجاوز نماید، جریمه دو و نیم درصد (5/2%) در ماه موضوع این ماده نسبت به مدت زمان بیش از یک سال مذکور تا تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات قابل مطالبه از مودی نخواهد بود. سازمان امورمالیاتی کشور مکلف است ترتیباتی اتخاذ نماید که رسیدگی و قطعیت یافتن مالیات مودیان حداکثر تا یک سال پس از تاریخ تسلیم اعتراض آنان صورت پذیرد.
• بند (2) مصوبات چهل و هشتمین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ 1399/02/13:
در صورتی که مودیان مالیاتی در سال 1399 مالیات عملکرد سال 1398 و 1399 خود را به صورت علیالحساب قبل از سررسید مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم پرداخت نمایند، پرداخت‌های مذکور مشمول جایزه اضافی معادل نیم درصد از مبلغ هر پرداخت در هرماه تا سررسید مقرر (علاوه بر یک درصد مصرح قانون) شود و از بدهی مالیات قطعی شده مودیان قابل کسر خواهد بود.