دستورالعمل حسابرسی مالیاتی

شماره :35072/3664/211

تاریخ :1381/06/18

پیوست: دارد

 

 

در اجرای ماده 272 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1381/11/27 دستورالعمل حسابرسی مالیاتی و یک نسخه فرم نمونه گزارش حسابرسی مـالـیاتی و یـک نـسخه فـرم نـمونه گزارش حسابرسی مالیاتی مربوط به عملکرد 1380 مودیان مالیاتی جهت اطلاع واقدام لازم به پیوست ارسال می‌گردد.

 

 

 

فرم نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی موضوع ماده 272 الحاقی قانون مالیات‌های مستقیم توسط سازمان امورمالیاتی کشور تنظیم وجهت استفاده حسابداران رسمی منتشر شده ، لذا حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران ملزم هستند درتهیه گزارش شرکت ها و موسسات مورد حسابرسی دقیقا وفق فرم مذکور عمل نمایند بنحویکه پاسخ مندرجات تمامی قسمت‌های آن از جمله معاملات با اشخاص ثالث، مالیات‌های تکلیفی و هزینه ها دقیقا داده شود. علاوه بر لزوم تدفیق در مندرجات فرم یاد شده و پاسخگویی به هریک ازموارد، حسابداران مزبور در رسیدگی و تنظیم گزارش ملزم به رعایت قوانین و مقررات مالیاتی و نیز تمامی مقررات مالی مربوط و اصول و رویه ها و استانداردهای حسابداری و حسابرسی میباشند که دراین مقوله به ذکر برخی نکات مهم بشرح زیر اکتفا می‌شود:

1- مبنای تعیین درآمد مشمول مالیات، قانون مالیات‌های مستقیم ومقررات مربوط به آن است که عندالاقتضا با در نظر گرفتن سایر قوانین موضوعه از جمله قانون تجارت ، قانون محاسبات عمومی ، قوانین بودجه سنواتی و اساسنامه قانونی شرکت‌های دولتی و استانداردهای حسابداری (تا آن حد که مغایرت آشکار باقانون مالیات‌های مستقیم نداشته باشد) ، اعمال می‌شود.

 2- درتعیین درآمد مشمول مالیات، چنانچه درمواردی قانون مالیات‌های مستقیم صراحتی نسبت به موضوع نداشته ولی سایر قوانین موضوعه دارای حکم معین درآن مورد باشند، حکم مزبور ملاک عمل قرار خواهد گرفت، با این توضیح که در موارد سکوت و ابهام ، تبعیت از آرا ابلاغ شده شورای عالی مالیاتی و نیز بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های سازمان امورمالیاتی کشور الزامی خواهد بود.

3- درتعیین درآمد مشمول مالیات، شرایط و احکام هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات موضوع فصل دوم از باب چهارم(مواد 147 تا 151)قانون مالیات‌های مستقیم و مصوبات هیات وزیران و وزیر اموراقتصادی ودارایی حسب مورد درباره هزینه‌های قابل قبول ملاک عمل خواهد بود.

4- چنانچه تعیین درآمد مشمول مالیات توسط حسابرس به دلایلی ازجمله لزوم تشخیص بطریق علی‌الراس بنابه جهات موضوع ماده 97 قانون مالیات‌های مستقیم و یا موارد مندرج در تبصره یک ماده 5 آیین‌نامه اجرایی تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران رسمی میسر نباشد، بایستی موضوع توسط حسابرس نامبرده مستدلا به مودی و اداره امورمالیاتی مربوط کتبا اعلام شود.

5- کلیه درآمدهای ابزاری یا شناخته شده توسط حسابرس ازجمله درآمد حاصل از تعیین دارایی‌ها وبدهی های ارزی مشمول مالیات است، مگر آنکه دلایل قانونی مبنی بر معافیت تمام یا برخی اقلام اقامه شود و یا بلحاظ تعلق مالیات بطریق خاص ( مانند مالیات نقل و انتقال قطعی املاک وحق واگذاری محل و انتقال سهام)، ازشمول مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده 105 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مستثنی شده باشد.

6- درمورد تعدیلات، بایستی کلیه اقلام بستانکار حساب تعدیلات سنواتی به درآمد مشمول مالیات افزوده شود، مگر آنکه بطریقی در درآمد مشمول مالیات سنوات قبل منظور شده و یا از معافیت مالیاتی قانونی برخوردار باشد و یا طرف حساب آن هزینه‌ای بوده که بوسیله ماموران مالیاتی غیرقابل قبول تلقی و ازحساب هزینه برگشت شده باشد و اقلام بدهکار حساب تعدیلات سنواتی نیز ، چنانچه ماهیت هزینه قابل قبول را داشته و قبلا به حساب هزینه منظور نشده باشد، باید جز هزینه‌های قابل قبول محسوب شود.

7- فعالیت‌هایی که درآمد آن به موجب قوانین و مقررات از پرداخت مالیات معاف و یا مشمول نرخ جداگانه‌ای بوده، زبان مربوط به آن فعالیت‌ها قابل کسر از درآمدها نبوده و هزینه‌های مرتبط با آن‌ها نیز جز هزینه‌های قابل قبول منظور نخواهد شد. توجه شود که درصورت منفک نبودن هزینه،قدرالسهم مربوط به فعالیت‌های معاف وغیرمعاف بایستی با روش‌های مناسب محاسبه و منظور گردد.

8- چون بررسی‌هایی که در حسابرسی مالیاتی انجام می‌شود، عمدتا درحسابرسی عمومی صورت‌های مالی نیزاجرا می‌شود(بجز مواردی که از حیث مالیاتی نیاز به بررسی بیشتر و یا رسیدگی‌های خاص می‌باشد )، از اینروتوصیه می‌شود که بمنظور حسابرسی هرچه جامعتر وپرهیزاز دوباره کاری، حسابرسی صورت‌های مالی را طوری برنامه ریزی و اجرا کنند که ضمن آن قادر به حسابرسی مالیاتی و در پی آن تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی نیز باشند . مواردی که در فرم نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی ذکر شده، باید ابتدا با کاربرگ‌های حسابرسی صورت‌های مالی مطابقت داده شود و با عنایت به نتیجه آن ، هر مورد که نیازمند بررسی بیشتر می‌باشد، مشخص و راجع به آن ردیابی و رسیدگی‌های لازم صورت پذیرد. ضمنا کاربرگ‌های حسابرسی مالیاتی باید در پرونده جداگانه بنام پرونده مالیاتی بایگانی و خلاصه‌ای از وضعیت مالیاتی هرسال بترتیب در پرونده‌های جاری ودایمی در قسمت‌های مربوط نگهداری شود.

9- چنانچه حسابرس در رسیدگی‌های خود به مواردی برخورد نمایدکه تشریح آن‌ها ضمن قسمت‌های منظور شده درفرم میسر نیست، بایستی طی یادداشت‌های جداگانه ضمیمه فرم گزارش، توضیحات لازم را بدهد.

10- نسخه اصلی گزارش حسابرسی مالیاتی تنظیمی طبق فرم فوق‌الاشعار همراه با مستندات مربوط بانضمام گزارش حسابرسی مالی باید به مودی تسلیم واز طریق مودی در اختیار اداره امورمالیاتی قرار گیرد و نسخه دوم آن نزد حسابرس نگهداری شود.

11- چنانچه پس از ارسال گزارش با حسب مکاتبه اداره امورمالیاتی معلوم شود که در تعیین درآمد مشمول مالیات یا مالیات متعلق اشتباهی رخ داده است، موضوع اشتباه بایستی مشروحا دراسرع وقت به اداره امورمالیاتی اعلام شود.

12- از آنجا که برای امر حسابرسی مالیاتی دسترسی به ترازنامه و حساب سود وزیان و سایر اسناد و مدارک واطلاعات و سوابق مالیاتی ضروری است، ادارات امورمالیاتی ذی‌ربط درصورت مراجعه حسابداران رسمی ، همکاری‌های لازم را معمول و پرونده مالیاتی واسناد و مدارک مربوط را در اختیار آن‌ها قرار خواهند داد و ضمنا درصورت بروز اشکال دراین خصوص وهرمورد حقوقی و اجرایی و اداری دیگر، حسابداران مذکورمیتوانند حسب مورد به معاونت‌های سازمان امورمالیاتی کشور جهت رفع اشکال مراجعه نمایند.

 

 

 فرم و دستورالعمل پیوست بخشنامه شماره 56358/200/ص مورخ 1388/06/11 جایگزین دستورالعمل حسابرسی مالیاتی برای حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می‌شود.