اساسنامه صندوق ملی مسکن

شماره 149187/ت 59362هـ 1401/08/18

وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت کشور ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ سازمان برنامه و بودجه کشور

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ـ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

هیات وزیران در جلسات 1400/11/24، 1401/05/05 و 1401/07/25 به پیشنهاد شماره 02/100/107874 مورخ 1400/08/24 وزارت راه و شهرسازی و به استناد تبصره (2) ماده (3) قانون جهش تولید مسکن ـ مصوب 1400ـ اساسنامه صندوق ملی مسکن را به شرح زیر تصویب کرد:

فصل اول ـ کلیات

ماده 1ـ به منظور ایجاد هم‌افزایی، تقویت توان حمایتی و تخصیص بهینه منابع مالی بخش مسکن، صندوق ملی مسکن که از این پس در این اساسنامه به اختصار "صندوق" نامیده می‌شود با دارا بودن شخصیت حقوقی مستقل، استقلال اداری و مالی و وابسته به وزارت راه و شهرسازی تشکیل و بر اساس مفاد این اساسنامه و قوانین و مقررات حاکم بر شرکت‌های دولتی و با رعایت موازین شرع اداره می‌شود.

ماده 2ـ موضوع فعالیت و وظایف صندوق به شرح زیر می‌باشد:

1ـ تجمیع منابع مالی بخش مسکن و تخصیص بهینه آن در راستای تحقق اهداف صندوق.

2ـ تشویق، حمایت و مشارکت در تامین مالی و سرمایه گذاری داخلی و خارجی در آماده سازی اراضی، ساخت، بهسازی و نوسازی مسکن و تولید مصالح نوین و فناوری ساخت از طرق مختلف از جمله بانک‌های عامل و موسسات مالی و اعتباری مجاز.

3ـ جلب، جذب و هدایت منابع مالی و وجوه ریالی و ارزی از سرمایه گذاران داخلی و خارجی در راستای تحقق اهداف صندوق.

4ـ تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه و با استفاده از انواع روش‌های تامین منابع مالی مرسوم در بازار سرمایه در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.

5 ـ ارایه تضمین‌های لازم برای خانوارهای کم درآمد و ساکنین بافت فرسوده و ناکارآمد شهری جهت دریافت تسهیلات از سامانه (سیستم) بانکی، در چهارچوب شیوه نامه موضوع تبصره (1) ماده (2) قانون جهش تولید مسکن ـ مصوب 1400 ـ .

6 ـ ارایه تضمین‌های لازم جهت دریافت و بازپرداخت سود تسهیلات بانکی و تامین مالی طرح (پروژه) در طرح‌های حمایتی مسکن.

7ـ اخذ تسهیلات از سامانه (سیستم) بانکی، موسسات اعتباری، صندوق توسعه ملی و موسسات مالی و اعتباری بین‌المللی از جمله بانک توسعه اسلامی در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.

8 ـ حمایت و تشویق کلیه طرح‌های حمایتی در بخش مسکن از جمله فرآیندهای پیش فروش مسکن، خدمات بیمه‌ای، شرکت‌های دانش بنیان مرتبط با حوزه مسکن و ساختمان و توسعه فناوری‌های نوین.

9ـ مشارکت در شرکت طرح (پروژه )های حوزه مسکن.

10ـ جذب و تخصیص هدایا، وقف ها و کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی.

تبصره ـ صندوق می‌تواند وظایف خود را مستقیما یا از طریق کارگزاران واجد شرایط مطابق با قوانین و مقررات مربوط به انجام رساند.

ماده 3ـ مدت فعالیت صندوق نامحدود است. صندوق و دبیرخانه هیات امنا با استفاده از امکانات و نیروی انسانی موجود در وزارت راه و شهرسازی (معاونت مسکن و ساختمان) مستقر است و در تهران و در هیچ یک از شهرها شعبه دیگری ندارد.

ماده 4ـ سرمایه اولیه صندوق مبلغ یکهزار میلیارد (000ر000ر000ر000ر1) ریال است که از محل بودجه عمومی تامین و پرداخت می شود.

فصل دوم ـ منابع مالی و مصارف صندوق

ماده 5 ـ منابع مالی صندوق به شرح زیر است:

1ـ منابع حاصل از واگذاری و عرضه زمین‌های در اختیار وزارت راه و شهرسازی در سقف بودجه و سایر اراضی دستگاه ها که در اجرای قانون جهش تولید مسکن در اختیار وزارت یادشده قرار می‌گیرد.

2ـ منابع وصولی مربوط به درآمدهای اجاره اراضی واگذارشده (99) ساله طرح‌های تامین مسکن.

3ـ کلیه درآمدهای مالیاتی موضوع تبصره (8) ماده(3) و تبصره (5) ماده (4) قانون 
جهش تولید مسکن.

4ـ منابع پیش بینی شده برای بخش مسکن در قوانین بودجه سنواتی.

5 ـ منابع حاصل از بازگشت اصل و فرع خطوط اعتباری مسکن مهر.

6 ـ انتقال بدهی بانک مسکن به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بابت اصل و فرع خطوط اعتباری مسکن مهر به حساب بدهی دولت به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

7ـ منابع حاصل از اقساط برگشتی صندوق پس انداز مسکن یکم در هر سال بابت خط اعتباری مسکن مهر.

8 ـ درآمدهای ناشی از عرضه و فروش واحدهای فاقد متقاضی صندوق‌های موضوع تبصره (3) ماده (5) قانون جهش تولید مسکن.

9ـ کمک، مشارکت و تسهیلات نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی در چهارچوب ضوابط و مقررات مربوط، موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداری ها و شرکت‌های وابسته و تابع، تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی مرتبط با مسکن و تولید مصالح ساختمانی خیرین و واقفین.

10ـ درآمد حاصل از سرمایه گذاری وجوه و منابع در اختیار صندوق در راستای اهداف صندوق.

11ـ تمامی درآمدهای حاصل از ارایه خدمات ضمانتی و استیفای حقوق صندوق بابت تضامین ارایه شده برای طرح‌های تامین مسکن وزارت راه و شهرسازی.

تبصره ـ خدمات ضمانتی مشتمل بر اقدامات لازم برای مدیریت و کاهش خطرپذیری (ریسک) بازپرداخت تسهیلات برای بانک‌های پرداخت کننده تسهیلات با هدف اختصاص منابع بیشتر برای تسهیلات بلندمدت بخش مسکن، ضمانت‌های لازم برای توسعه انتشار اوراق رهنی، اقدامات لازم برای دریافت تسهیلات توسط گروه‌های کم درآمد موضوع جز (3) ماده (1) آیین‌نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده، خدمات ضمانتی مورد نیاز برای توسعه ساخت وساز و عرضه مسکن در چهارچوب طرح‌های تامین مسکن وزارت راه و شهرسازی می‌باشد.

12ـ منابع حاصل از انتشار و فروش اوراق تامین مالی در چهارچوب ضوابط و مقررات و اهداف صندوق.

13ـ هدایا، وقف ها و کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی.

14ـ سایر موارد مجاز قانونی در راستای اجرای طرح‌های تامین مسکن وزارت راه و شهرسازی بر اساس تصویب هیات امنای صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط.

ماده 6 ـ مصارف صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط و موازین شرع به شرح زیر است:

1ـ پرداخت یارانه و کمک سود تسهیلات بخش مسکن و اوراق تامین مالی صندوق.

2ـ پرداخت بابت تخفیف در هزینه صدور و تمدید پروانه ساختمانی و گواهی پایان کار موضوع قانون جهش تولید مسکن، مطابق مقررات.

3ـ تامین بخشی از هزینه‌های آماده سازی اراضی و تامین و انتقال زیرساخت پایگاه (سایت)ها و طرح (پروژه)های مسکونی طرح‌های مسکن موضوع قانون جهش تولید مسکن و حمایت از تولید مصالح نوین و فناوری ساخت.

4ـ مشارکت در ایجاد امکانات، خدمات روبنایی و کاربری‌های غیرانتفاعی (آموزشی، مذهبی، درمانی، فضای سبز، فرهنگی، ورزشی و تجهیزات شهری) طرح (پروژه )های مسکونی طرح‌های حمایتی مسکن.

5 ـ پرداخت هزینه خدمات نظام مهندسی موضوع قانون جهش تولید مسکن برای مددجویان، معلولان و مشمولان موضوع ماده (1) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و رزمندگان معسر در چهارچوب قوانین مربوط.

6 ـ مشارکت و تلفیق منابع با بانک ها و موسسات اعتباری برای پرداخت تسهیلات ارزان قیمت بخش مسکن در چهارچوب سیاست ها و برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی.

7ـ هزینه‌های مربوط به ارایه خدمات ضمانتی طرح‌های تامین مسکن وزارت راه و شهرسازی از سوی صندوق.

8 ـ سایر هزینه ها به تشخیص و تصویب هیات امنای صندوق در چهارچوب قوانین و مقررات و طرح‌های تامین مسکن وزارت راه و شهرسازی.

تبصره ـ استفاده از منابع صندوق به هر شکل برای اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و بازپرداخت بدهی‌های دولت ممنوع است.

فصل سوم ـ ارکان صندوق

ماده 7ـ صندوق دارای ارکان زیر است:

1ـ هیات امنا.

2ـ هیات عامل .

3ـ بازرس قانونی (حسابرس).

ماده 8 ـ هیات امنای صندوق مرکب از نه نفر به شرح زیر است:

1ـ وزیر راه و شهرسازی (رییس هیات امنای صندوق).

2ـ وزیر کشور.

3ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی.

4ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی.

5 ـ رییس سازمان برنامه و بودجه کشور.

6 ـ رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

7ـ یک نفر از اعضای کمیسیون عمران و یک نفر از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات به پیشنهاد کمیسیون مربوط و انتخاب مجلس شورای اسلامی (به عنوان ناظر).

8 ـ رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.

تبصره1ـ جلسات هیات امنا حداقل سالی دو بار تشکیل می‌شود و جلسات با حضور حداقل دو سوم اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با حداقل پنج رای اتخاذ می‌گردد.

تبصره2ـ معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی به عنوان دبیر هیات امنای صندوق (بدون حق رای) در جلسات هیات امنا شرکت می‌نماید.

تبصره3ـ جلسات فوق‌العاده و یا خارج از نوبت عادی هیات امنای صندوق به تشخیص رییس هیات امنای صندوق در طول سال مالی برگزار می‌گردد.

ماده 9ـ وظایف و اختیارات هیات امنای صندوق به شرح زیر می‌باشد:

1ـ راهبری و تعیین سیاست ها، خط مشی و اولویت‌های صندوق و نظارت بر اجرای آن بر اساس برنامه‌های مسکن شورای عالی مسکن و برنامه‌های حمایتی مسکن.

2ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص بودجه و صورت‌های مالی سالانه صندوق.

3ـ انتخاب اعضای هیات عامل با پیشنهاد رییس هیات امنا (وزیر راه و شهرسازی) و قبول استعفای آن‌ها.

4ـ انتخاب رییس هیات عامل از بین اعضای هیات عامل با پیشنهاد رییس هیات امنا (وزیر راه و شهرسازی).

5 ـ انتخاب بازرس قانونی (حسابرس).

6 ـ اتخاذ تصمیم در مورد افزایش یا کاهش سرمایه صندوق و ارایه پیشنهاد لازم به هیات وزیران برای تصویب.

7ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص موارد پیشنهادی از طرف هیات عامل صندوق در چهارچوب وظایف و موضوع فعالیت صندوق براساس برنامه‌های مسکن شورای عالی مسکن و برنامه‌های حمایتی مسکن.

8 ـ تعیین روزنامه کثیرالانتشار جهت درج اگهی ها.

9ـ تصویب ساختار و تشکیلات صندوق و آیین‌نامه‌های مورد نیاز برای اجرای طرح‌های مسکن با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر شرکت‌های دولتی و موازین شرع و این اساسنامه.

10ـ تصویب آیین‌نامه و دستورالعمل‌های نحوه ارایه ضمانت‌های موضوع بند (6) ماده (2) این اساسنامه در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.

11ـ تعیین ضوابط کارگزاری‌های واجد شرایط، موضوع تبصره ماده (2) این اساسنامه در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط.

12ـ اتخاذ تصمیم درخصوص تغییر و اصلاح اساسنامه صندوق و ارایه آن به هیات وزیران جهت تصویب.

13ـ اتخاذ تصمیم در چهارچوب قوانین و مقررات، در خصوص مواردی که از طرف رییس هیات عامل به هیات امنا پیشنهاد می‌شود.

تبصره ـ عزل اعضای هیات عامل و همچنین عزل و قبول استعفای رییس هیات عامل پس از تایید دو سوم اعضای صاحب رای هیات امنا و با حکم رییس هیات امنا صورت می‌پذیرد.

ماده 10ـ هیات عامل مرکب از پنج نفر از افراد معتقد و ملتزم به مذهب رسمی کشور، صاحب نظر، با تجربه، امین، مورد وثوق و خوش نام در امور اقتصاد مسکن، حقوقی، مالی، بانکی، عمرانی و برنامه ریزی با حداقل ده سال سابقه مرتبط و مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد است.

تبصره ـ اعضای هیات عامل با پیشنهاد وزیر راه و شهرسازی (رییس هیات امنا) و انتخاب هیات امنای صندوق، به صورت تمام وقت تعیین می‌شوند و با حکم رییس هیات امنا برای مدت چهار سال منصوب می‌شوند؛ انتخاب مجدد آن‌ها بلامانع است و تا انتخاب اعضای جایگزین به وظایف خود ادامه خواهند داد.

ماده 11ـ هیات عامل صندوق دارای وظایف و اختیارات زیر می‌باشد:

1ـ پیشنهاد خط مشی و برنامه‌های اجرایی صندوق به هیات امنا.

2ـ تهیه و پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه صندوق.

3ـ راهبری و اجرای مصوبات هیات امنا.

4ـ ارایه صورت‌های مالی سالانه به بازرس قانونی (حسابرس) تا سه ماه پس از پایان سال مالی.

5 ـ راهبری و انجام اقدامات لازم در خصوص اعطای تسهیلات، یارانه سود تسهیلات، سرمایه گذاری و مشارکت با اشخاص حقیقی و حقوقی در چهارچوب مصوبات هیات امنا.

6 ـ مدیریت منابع و سرمایه‌های در اختیار صندوق.

7ـ نصب، عزل و پذیرش استعفای معاونین و مدیران صندوق با پیشنهاد رییس هیات عامل.

8 ـ اتخاذ تصمیم در خصوص خرید، فروش و اجاره، قبول ضمانت یا ظهرنویسی تضمینات، توثیق یا رهن اموال غیرمنقول در چهارچوب مصوبات هیات امنا.

9ـ برقراری نظام حسابرسی داخلی و استقرار نظام پایش.

10ـ تهیه و پیشنهاد ساختار و تشکیلات صندوق به هیات امنا.

11ـ پیشنهاد اصلاح یا تغییر اساسنامه به هیات امنا برای طی مراحل قانونی.

12ـ نظارت بر امور اجرایی و عملکرد صندوق و تصویب دستورالعمل‌های لازم.

13ـ پیشنهاد افزایش یا کاهش سرمایه صندوق به هیات امنا.

14ـ اتخاذ تصمیم برای به اشتراک‌گذاری منابع صندوق در بانک ها و موسسات مالی و اعتباری به صورت وجوه اداره شده در راستای اهداف و وظایف صندوق.

15ـ اتخاذ تصمیم نسبت به سایر وظایفی که هیات امنا در چهارچوب این اساسنامه به هیات عامل ارجاع می‌نماید.

ماده 12ـ کلیه قراردادها، چک ها، اسناد و اوراق مالی و اعتباری و اسناد تعهدآور صندوق با امضای ثابت رییس هیات عامل و مسیول امور مالی صندوق، همراه با مهر صندوق با رعایت ماده (31) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب 1366 ـ و اصلاحات بعدی آن معتبر خواهد بود و سایر اسناد و مکاتبات عادی با امضای مدیرعامل و مهر صندوق، معتبر است. مدیرعامل در صورت لزوم می‌تواند حق امضای خود را در خصوص اسناد و مکاتبات عادی با مسیولیت خود به هر یک از اعضای هیات عامل صندوق یا معاونین ذی‌ربط صندوق که دارای شرایط قانونی و صلاحیت‌های مذکور در ماده (10) این اساسنامه باشند، واگذار نماید.

ماده 13ـ رییس هیات عامل به عنوان بالاترین مقام اجرایی صندوق است و از بین اعضای هیات عامل و به پیشنهاد رییس هیات امنا توسط هیات امنا برای مدت دو سال انتخاب و با حکم رییس هیات امنا منصوب می‌شود. انتخاب مجدد رییس هیات عامل بلامانع است.

ماده 14ـ رییس هیات عامل دارای وظایف و اختیارات زیر است:

1ـ اجرای مصوبات هیات امنا و تصمیمات هیات عامل.

2ـ انجام امور اجرایی، اداری، مالی و عملیاتی موضوع فعالیت صندوق.

3ـ نمایندگی صندوق در مقابل کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و مراجع قضایی، اداری و ثبتی شامل تمام اختیارات راجع به امر دادرسی از جمله ادعای جعل یا انکار و تردید نسبت به سند طرف و استرداد سند، تعیین جاعل، صلح و سازش و ارجاع به داوری و تعیین داور با رعایت اصل یکصد و سی و نهم (139) قانون اساسی، تعیین مصدق و کارشناس، دعوای خسارت، استرداد دعوی، جلب شخص ثالث و دفاع از دعوای ثالث، ورود شخص ثالث و دفاع از دعوای ورود ثالث، دعوای ورود متقابل و دفاع در قبال آن، قبول یا رد سوگند با حق تعیین وکیل و توکیل به غیر.

4ـ تهیه بودجه سالانه و صورت‌های مالی و سایر گزارش‌ها برای ارایه به هیات عامل و هیات امنا.

5 ـ افتتاح حساب در بانک مسکن با رعایت قوانین و مقررات مربوط و برداشت از حساب ها با امضای ثابت رییس هیات عامل و مسیول امور مالی صندوق.

6 ـ اقدام در مورد تحقق به موقع سرمایه و پیگیری تامین منابع مورد نیاز و وصول مطالبات صندوق.

7ـ انجام اقدامات لازم در مورد تعهدات صندوق ناشی از سیاست ها و برنامه‌های ابلاغی وزارت راه و شهرسازی.

8 ـ ارایه صورت‌های مالی صندوق به صورت حداقل فصلی پس از تصویب هیات عامل جهت درج و اطلاع رسانی در تارنمای وزارت راه و شهرسازی، جهت اطلاع عموم.

9ـ اجرای وظایف و اختیاراتی که هیات عامل و رییس هیات امنا به رییس هیات عامل محول می‌نماید.

ماده 15ـ بازرس قانونی (حسابرس) از میان اعضای سازمان حسابرسی یا موسسات حسابداری عضو جامعه حسابداران رسمی که واجد شرط وثاقت و امانت هستند به پیشنهاد هیات عامل توسط هیات امنا برای مدت یک سال مالی انتخاب می‌شود و انتخاب مجدد آن بلامانع است.

ماده 16ـ وظایف و اختیارات بازرس قانونی (حسابرس) صندوق به شرح زیر است:

1ـ رسیدگی و اظهار نظر درباره صحت گزارش عملکرد سالانه، صورت‌های مالی و صورت وضعیت مالی که هیات عامل برای تصویب به هیات امنا ارایه می‌کند.

2ـ نظارت بر انجام حسابرسی و ارایه گزارش آن به هیات عامل و هیات امنا و مراجع قانونی ذی‌ربط.

3ـ بررسی و اظهار نظر نسبت به گزارش مقایسه ای بودجه و عملکرد صندوق.

4ـ اظهار نظر نسبت به گزارش هیات عامل در خصوص ارزیابی اثربخشی واپایش (کنترل )های داخلی صندوق برای ارایه به هیات امنا.

5 ـ سایر وظایف و اختیارات که به موجب قوانین و مقررات مربوط بر عهده بازرس قانونی و حسابرس می‌باشد.

تبصره ـ بازرس قانونی (حسابرس) حق مطالبه اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به صندوق را دارد ولی حق دخالت در اموراجرایی صندوق را نداشته و انجام وظایف وی نباید مانع جریان امور عادی صندوق شود.

ماده 17ـ بازرس قانونی (حسابرس) صندوق موظف است اظهارنظر درباره عملکرد سالانه و صورت‌های مالی ارایه شده از سوی رییس هیات عامل صندوق را حداقل (10) روز قبل از برگزاری جلسه سالانه هیات امنا آماده کند و در اختیار اعضای هیات مذکور قرار دهد.

ماده 18ـ درصورتی که بازرس قانونی (حسابرس) صندوق در اجرای وظایف قانونی صندوق نقص یا ایراد و یا تخلفی را مشاهده نماید باید مراتب را در اسرع وقت به رییس هیات عامل اعلام کند و چنانچه ظرف (15) روز اقدامی درجهت رفع نقص یا ایراد و یا تخلف به عمل نیاید، موضوع را کتبا به اطلاع هیات عامل و هیات امنا برساند.

فصل چهارم ـ سایر مقررات

ماده 19ـ کلیه حساب‌های صندوق نزد بانک مسکن افتتاح و نگهداری می‌شود.

ماده 20ـ سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفندماه همان سال پایان می‌یابد. به استثنای اولین سال که از تاریخ تشکیل، شروع و به آخر اسفندماه همان سال خاتمه می‌یابد.

ماده 21ـ انحلال و تسویه صندوق به پیشنهاد هیات امنا و با تصویب هیات وزیران و با طی مراحل قانونی مربوط انجام می‌شود و اموال آن پس از تسویه تعهدات و بدهی ها متعلق به دولت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

این اساسنامه به موجب نامه شماره 33699/102 مورخ 1401/08/14 شورای نگهبان تایید شده است.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر