دستورالعمل تشخیص مالیات و عوارض از طریـق علی‌الراس موضوع ماده...

529

1391

ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده

الف

در اجرای قسمت اخیر ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، به منظور رسیدگی به اظهارنامه یا بررسی میزان معاملات برای تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده (مبلغ فروش یا درآمد) و تشخیص مالیات و عوارض متعلق دوره یا دوره‌های مالیاتی مودیان مالیات بر ارزش افزوده به صورت علی‌الراس، بر اساس این دستورالعمل می‌بایست اقدام لازم به عمل آید.

 

1- عدم ارایه دفاتر و اسناد و مدارک درخواستی در مواعد مقرر در دستورالعمل رسیدگی به عملکرد مودیان مالیات بر ارزش افزوده موجب تشخیص مالیات و عوارض ارزش افزوده به روش علی‌الراس خواهد شد.

2- چنانچه طبق دفاتر و و اسناد و مدارک ارایه شده از سوی مودی (از جمله دفاتر سفید و نانویس، اسناد و مدارک غیرقابل استناد و غیره) امکان تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده وجود نداشته باشد مراتب می‌بایست توسط مامور مالیاتی یا مسیول گروه رسیدگی کننده کتبا و با ذکر دلایل کافی به رییس گروه مالیاتی ذیربط (طبق فرم پیوست) اعلام و در صورت پذیرش دلایل مذکور توسط نامبرده مراتب جهت اظهارنظر به رییس امور مالیاتی مربوط احاله و در صورت تایید، تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده و مالیات و عوارض متعلق بر اساس مفاد این دستورالعمل امکان پذیر خواهد بود.

 

1- ارایه دفاتر یا اسناد و مدارک درخواستی حسب مورد در مواعد مقرر در دستورالعمل رسیدگی به عملکرد مودیان مالیات بر ارزش افزوده;

2- صرف عدم قبول دفاتر (رد دفاتر) در اجرای مقررات بند (3) ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن، موجب تشخیص علی‌الراس نخواهد بود و در صورت مشاهده موارد مغایر با قانون و مقررات می‌بایست براساس بند (2) قسمت (الف) این دستورالعمل اقدام گردد;

3- عدم ثبت نام و یا ثبت نام در خارج از موعد مقرر;

4- عدم تسلیم اظهارنامه و یا تسلیم خارج از موعد مقرر قانونی.

 

1- عرضه (فروش) کالاها و ارایه خدمات;

2- خرید داخلی و خارجی (واردات) کالا و خدمات;

3- میزان تولید کالا و ارایه خدمات;

4- سایر عوامل.

 

1- در مواردی که اسناد و مدارک فروش ارایه نگردد و یا براساس مستندات خرید واصله، امکان تعیین بهای روز کالا یا خدمـت نبـاشد، در ایـن صورت می‌بایست طبق مستندات خرید ((داخلی یا خارجی) هر دوره و یا یک سال شمسی با استفاده از فرمول ({یا قیمت تمام شده کالای وارداتی× قیمت خرید× 100} ÷ {عدد ضریب فروش (یا واردات) -100}= مبلغ فروش)) و با توجه به عدد ضرایب پیش بینی شده برای هر فعالیت در جدول ضرایب سال مربوط (موضوع ماده 154 ق.م.م)، حسب مورد پس از تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده (مبلغ فروش) و مالیات و عوارض متعلق هر دوره، وفق مقررات قانون مالیات بر ارزش افزوده نسبت به مطالبه مالیات و عوارض و جرایم متعلق اقدام نمود.

چنانچه سال مالی منطبق با سال شمسی نباشد، با استفاده از اطلاعات مودی می‌بایست ماخذ مشمول مالیات هر دوره محاسبه و نسبت به مطالبه مالیات و عوارض و جرایم متعلق اقدام گردد.

2- در مواردی که احراز گردد مالیات و عوارض متعلق به اسناد و مدارک خرید و فروش واصله در هر دوره قبلا از طریق رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک یا علی‌الراس مطالبه نگردیده، درخصوص اسناد و مدارک خرید می‌بایست طبق بند (1) قسمت (د) این دستورالعمل و در خصوص اسناد و مدارک و فروش براساس مبلغ فروش نسبت به تعیین و مطالبه مالیات و عوارض و جرایم متعلق به دوره مربوط اقدام شود.

3- در مواردی که اسناد و مدارک فروش واصله در هر دوره، از لحاظ نوع و میزان کالا، قابل کنترل با اسناد و مدارک خرید دوره یا دوره‌های قبل بوده و مالیات و عوارض مربوط به خریدهای مزبور، قبلابه صورت علی‌الراس یا رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک نیز تعیین و مطالبه شده باشد، در صورت احراز، مطالبه مجدد مالیات و عوارض برای فروش مذکور موضوعیت نخواهد داشت.

بدیهی است چنانچه مبلغ فروش واصله از فروش تشخیصی دوره مربوط بیشتر باشد در این صورت می‌بایست نسبت به مطالبه مالیات و عوارض مابه‌التفاوت فروش‌های مذکور و جرایم متعلق وفق مقررات اقدام شود.

4- درخصوص اسناد و مدارک واصله مربوط به خرید و فروش یک دوره، چنانچه احراز شود بخشی از مدارک فروش یا تمام آن مربوط به کل خریدهای بدست آمده در همان دوره است، مالیات و عوارض صرفا براساس مبلغ فروش مذکور قابل مطالبه خواهد بود و تعیین مبلغ فروش طبق بند (1) قسمت (د) این دستورالعمل موضوعیت نخواهد داشت.

5- در مواردی که همزمان دوره‌های مالیاتی مختلف در دست رسیدگی می‌باشد و طبق اسناد و مدارک واصله مربوط به خرید و فروش، احراز شود که کل خرید مربوط به یک دوره، در همان دوره یا دوره‌های بعد به فروش رسیده، براساس اسناد و مدارک فروش مذکور می‌بایست وفق مقررات نسبت به تعیین و مطالبه مالیات و عـوارض متـعلق فروش دوره یا دوره‌های مربوط اقدام لازم به عمل آید.

6- درخصوص اسناد و مدارک واصله مربوط به خرید و فروش یک دوره، چنانچه احراز شود بخشی از مدارک فروش یا تمام آن مربوط به بخشی از خریدهای واصله در همان دوره است، می‌بایست علاوه بر مطالبه مالیات و عوارض براساس مبلغ فروش مذکور، نسبت به آن بخش از خرید که مدارک فروش آن واصل نشده است و یا نوع کالا متفاوت می‌باشد، طبق بند (1) قسمت (د) این دستورالعمل اقدام شود.

7-  در مواردی که همزمان دوره‌های مالیاتی مختلف در دست رسیدگی می‌باشد و طبق اسناد و مدارک واصله مربوط به خرید و فروش، احراز شود که بخشی از خریدهای موصوف مربوط به یک دوره، در همان دوره یا دوره‌های بعد طبق اسناد و مدارک فروش واصله به فروش رسیده است، می‌بایست علاوه بر مطالبه مالیات و عوارض براساس مبلغ فروش مذکور در دوره مربوط، نسبت به آن بخش از خرید که مدارک فروش آن واصل نگردیده است، در دوره مربوط به خرید طبق بند (1) قسمت (د) این دستورالعمل اقدام شود.

8- چنانچه اطلاعات واصله اعم از خرید و فروش کالا و خدمات به شکل سالانه و قابل تفکیک به دوره‌های مالیاتی موضوع ماده (10) قانون مالیات بر ارزش افزوده باشد، تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده و تشخیص مالیات و عوارض متعلق با توجه به اطلاعات مکتسبه، براساس مفاد این دستورالعمل برای هر دوره صورت خواهد پذیرفت. در صورتی که اطلاعات مذکور قابل تفکیک به دوره‌های مالیاتی نباشد، می‌بایست اطلاعات یاد شده به نسبت دوره‌های فعال سالانه تقسیم و متناسب با دوره‌هایی که مودی مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده بوده مالیات و عوارض ارزش افزوده تشخیص و مطالبه شود.

9- در خصوص کالای وارداتی، قیمت تمام شده واردات عبارت از ارزش گمرکی کالا (قیمت خرید، هزینه حمل و نقل و حق بیمه) به علاوه حقوق ورودی می‌باشد، بدیهی است در مواردی که طبق اسناد و مدارک مثبته احراز گردد هزینه‌های دیگری از جمله هزینه حمل و نقل از گمرک به مقصد صاحب کالا و یا شخص دیگری به حساب صاحب کالا صورت پذیرفته باشد، هزینه‌های مزبور می‌بایست در قیمت تمام شده کالای وارداتی منظور و براساس مفاد این دستورالعمل حسب مورد اقدام لازم به عمل آورده شود.

10- در مواردی که مودی علی رغم ارایه دفاتر و اسناد و مدارک، از ارایه قسمتی از اسناد و مدارک یا حساب یا به هر دلیلی از ثبت بخشی از درآمد، فروش یا خرید کالا و خدمات در دفاتر خودداری نموده باشد، ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده و مالیات و عوارض متعلق نسبت به موارد موصوف از طریق‌علی‌الراس به شرح زیر تعیین می‌گردد:

الف- چنانچه عدم ارایه دفاتر و اسناد و مدارک، مربوط به خرید خرید کالا و یا مواد اولیه ای باشد که در فرآیند فعالیت مودی منتج به فروش کالای خریداری شده و یا کالای تولیدی گردیده و طبق اسناد و مدارک مثبته احراز شود به حساب قیمت تمام شده کالای فروش رفته منظور شده، لیکن فروش آن ابراز نگردیده است، در اینگونه موارد می‌بایست طبق مفاد بند (1) قسمت (د)این دستورالعمل و وفق مقررات قانونی اقدام لازم به عمل آید.

ب- چنانچه اسناد و مدارک واصله مربوط به خرید کالا و خدماتی باشد که مودی ضمن عدم ارایه آن اسناد و مدارک، از ثبت آن‌ها در دفاتر به هر دلیل خودداری کرده، می‌بایست صرفا نسبت به این قسمت از خرید مزبور حسب مورد طبق مفاد این دستورالعمل و وفق مقررات قانونی اقدام لازم به عمل آید.

ج- چنانچه اسناد و مدارک واصله مربوط به فروش کالا و یا خدمات مشمول بوده به طوریکه مودی نسبت به ثبت آن در دفاتر و همچنین از ارایه آن به هر دلیل خودداری نموده باشد، مطالبه مالیات و عوارض و جرایم متعلق به این بخش، می‌بایست براساس مبلغ فروش بدست آمده برای هر دوره مالیاتی صورت پذیرد.

د- ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده و مالیات و عوارض متعلق، نسبت به دفاتر و اسناد و مدارک ارایه شده از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.

11- برای تعیین ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده آن دسته از واحدهای تولیدی که از ارایه دفاتر و اسناد و مدارک در موعد مقرر در دستورالعمل رسیدگی به عملکرد مودیان مالیات بر ارزش افزوده خودداری نموده اند ابتدا می‌بایست مقدار تولید هر محصول به شرح ذیل برآورد شود:

P بررسی مصرف واقعی مواد اولیه;

Pاستعلام از واحد رسیدگی به پرونده عملکرد مالیات‌های مستقیم مودی;

P بررسی انبار مواد اولیه و انبار کالای تولیدی از حیث میزان موجودی و نوع مواد اولیه و کالای ساخته شده در تاریخ تهیه گزارش;

P بررسی فرایند تولید هر محصول;

P بررسی فرمول ساخت هر محصول;

P کنترل عوامل تولید از جمله تعداد کارکنان، تعداد شیفت کاری،تعداد دستگاه ها و ماشین آلات فعال، قبوض آب و برق و گاز، تعداد کارگاه ها و سایر عوامل موثر بر تولید;

P ظرفیت اسمی مندرج در مجوزهای صادره از طرف مراجع ذیربط از جمله پروانه بهره‌برداری، گواهی فعالیت و غیره.

P بهای فروش هر واحد کالای تولیدی برآوردی می‌بایست براساس بهای روز آن تعیین شود که از نتیجه حاصلضرب مقدار تولید برآوردی در بهای فروش به دست آمده ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده مشخص می‌گردد.

12- چنانچه طبق اسناد و مدارک ارایه شده توسط مودی یا واصله احراز گردد مودی قسمتی از خرید کالا و خدمات و تولیدات خود را به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی صارد نموده است، صادرات مذکور مشمول مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات و عوارض ارزش افزوده نخواهد بود.

13- در مواردی که هیچگونه دفاتر و اسناد و مدارکی جهت رسیدگی به پرونده مالیات بر ارزش افزوده پیمانکاران و سایر فعالان بخش خدماتی واصل نشده باشد و همچنین در مواردی که اطلاعات واصله صرفا محدود به قبوض واریزی مالیات‌های تکلیفی توسط کارفرمایان باشد،ماموران مالیاتی مکلفند با استعلام از اداره امور مالیاتی عملکرد مالیات‌های مستقیم یا کارفرمایان، براساس کل دریافتی یا درآمد ابرازی در اظهارنامه تسلیمی یا درآمد قطعی شده مودی (قبل از هرگونه اعمال ضریب یا معافیت مالیاتی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحیه‌های بعدی آن و در صورت امکان به تفکیک درآمد ناشی از صادرات خدمات به خارج از کشور، خدمات معاف موضوع بندهای 9، 11، 12 و 14 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده و خدمات مشمول مالیات)، ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده (میزان کل دریافتی پیمانکار) را تعیین و با مستند قرار دادن اطلاعات فوق‌الذکر و براساس این دستورالعمل، نسبت به مطالبه مالیات و عوارض و جرایم متعلق اقدام نمایند.

لازم به ذکر است در مـواردی که احراز شود مالیات‌های مـکسـوره توسط کارفـرمایـان از مـاخذ کل صـورت وضعیـت (اعم از کالا و ارایه خدمات) می‌باشد، در این صورت ماخذ مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده (میزان کل دریافتی پیمانکار) از طریق فرمول (میزان کل دریافتی= کل مبلغ مالیات مکسوره÷ نرخ ماده 104 ق.م.م) تعیین می‌گردد. در غیر این صورت (چنانچه مالیات مکسوره صرفا از ماخذ خدمات محاسبه گردیده) می‌بایست بر اساس مفاد صدر این بند اقدام لازم به عمل آورده شود.

14- در مواردی که دفاتر و هیچگونه اسناد و مدارکی جهت رسیدگی به پرونده مالیات بر ارزش افزوده مودیان به دست نیامده باشد، ماموران مالیاتی مکلفند به شرح زیر اقدام نمایند:

1-14-  انجام تحقیقات کامل و جامع از محل فعالیت و نوع فعالیت مودی از طریق:

1-1-14- مراجعه به محل فعالیت مودیان;

2-1-14- بازرسی، پرسش و مشاهده کلیه قسمت‌های محل فعالیت مودی;

3-1-14- مشاهده و نمونه‌گیری از میزان فروش کالا و ارایه خدمات;

2-14- اخذ اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات اشخاص ثالث از جمله بانک‌های اطلاعاتی، ذیحسابی ها و...

3-14- استعلام میزان خرید و فروش کالا و خدمات مشمول و معاف به تفکیک اعم از ابرازی در اظهارنامه تسلیمی یا اطلاعیه‌های واصله یا برآوردهای به عمل آمده توسط اداره امور مالیاتی رسیدگی کننده به پرونده عملکرد مالیات‌های مستقیم مودی که در نهایت منجر به قطعیت پرونده شده است.

15- در مورد آن بخش از مستندات فروش یا خرید کالا و خدمات که مالیات و عوارض ارزش افزوده آن مورد مطالبه قرار گرفته، چنانچه احراز شود مودی در موقع خرید کالا و خدمات مشمول و به استناد صورتحساب‌های صادره توسط مودیان مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده و همچنین اطلاعات واصله از سایر مراجع از جمله گمرک و غیره، مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداخت نموده، مالیات و عوارض مذکور با رعایت سایر شرایط به عنوان اعتبار مالیاتی مودی موصوف قابل پذیرش خواهد بود.

ادارات امور مالیاتی مکلفند در موارد پیش بینی شده در این دستورالعمل، با واحدهای مالیاتی مربوط همکار لازم را به عمل آورند.

16- ادارات امور مالیاتی مکلفند در تنظیم گزارش رسیدگی موضوع این دستورالعمل از فرم "گزارش رسیدگی به عملکرد مودیان مالیات بر ارزش افزوده" استفاده نمایند.

تذکر: در مواردی که نحوه رسیدگی و تعیین مالیات و عوارض ارزش افزوده مودیان براساس تفاهم نامه منعقده با سازمان امور مالیاتی کشور مورد توافق قرار گرفـته است، کلیـه بنـدهـای تفـاهم نامه مزبور برای دوره یا دوره‌های مالیاتی مورد توافق مناط اعتبار خواهد بود.

مسیولیت اجرای صحیح و جامع این دستورالعمل بر عهده روسای محترم امور مالیاتی بوده و مسیولیت نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده روسای امور مالیاتی محترم شهر و استان تهران و مدیران کل محترم ذیربط و دادستانی انتظامی مالیاتی می‌باشد.

 

 

دامنه کاربرد: 1- داخلی                2- خارجی

مرجع پاسخگویی:  دفتر رسیدگی و استرداد مالیات بر ارزش افزوده             تلفن: 83271013- 021

بخشنامههای منسوخ: کلیه بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مغایر

مرجع ناظر: دادستانی انتظامیمالیاتی

نحوه ابلاغ: فیزیکی