شماره دادنامه:615
تاریخ:1389/12/23
کلاسه پرونده:88/746
مرجع رسیدگی:هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی:آقای محمد مهدی ناظمیان.
موضوع شکایت و خواسته:ابطال بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/07/27 سازمان امور مالیاتی کشور.
کـردشـگـار:شـاکـی بـه طـور خـلاصـه اعـلام داشـته، سـازمـان امـور مـالیـاتـی در بنـد (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/07/27، بر خلاف حکم مقرر در بند (ز) تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم درآمد هر شخص ناشی از اجاره بها در تهران 150 مترمربع و در شهرستان ها 200 مترمربع از پرداخت مالیات معاف می‌باشد را به کل کشور با فرمول متجانس تعمیم داده،در حالی که اولا: در بخشنامه شماره 3256-211 مورخ 1382/05/26 این سازمان قید گردیده، مالک مجاز است به انتخاب خود یک واحد را انتخاب و در متراژ مجاز از معافیت استفاده نماید.
ثانیا: قانونگذار به منظور تشویق مالکین جهت واگذاری املاک خود به اجازه،یک معافیت در تهران و یک معافیت هم در یکی از شهرستان ها به متراژ مشخص پیش بینی کرده که بخشنامه مذکور برای استفاده از معافیت محدودیت ایجاد شده نموده و دادنامه شماره 209 مورخ 1385/04/11 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تایید مراتب می‌باشد لذا از هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال بخشنامه را به لحاظ مخالفت آن با تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، خواستار گردیده است.
مشتکی عنه در لایحه دفاعیه شماره 5195/212/ص مورخ 1389/05/19 اشعار داشته است که: با دقت نظر به مفاد تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم در میابیم که معافیت حاصله از تبصره، صرفا قایم به شخص است که از جمع املاک خود که به اجازه واگذار می‌نماید از یک مـعافیت برخـوردار می‌شود.لذا در شرایطی که شخص دارای املاکی در تهران و شهرستان می‌باشد راهی غیر از متجانس نمودن آن‌ها برای اعـمال معـافیـت تبـصره مذکور وجود ندارد و دادنامه شماره 209 مورخ 1385/04/11 مورد اشاره شاکی هم حاکی است که مودی از یک منبع مالیاتی نمی تواند چندبار معافیت استفاده نماید.همچنین معافیت مذکور در جهت حل مسایل و مشکلات اجتماعی و در خصوص مسکن و اجاره مـسـکن و جـذب سـرمـایـه گذاری ها در امر مسکن و نیز سایر اهداف دولت محترم در این خصـوص تـدوین گردیده است و عادلانه نیست که شـخصـی مـالـک یـک واحـد مـسـکونی در تهران و یـک واحـد دیگـر در یـکی از شـهرسـتان ها باشـد و بتوانـد از 350 متـر مـربع معافیت مذکور استفاده نـماید لیــکن مــالک 10 واحـد مـسکونی در تـهران که همگی آن‌ها نیز جهت سکونت اجاره داده شده است فقط بتواند از 150 متر مربع معافیت مـذکور استفاده نماید. بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/07/27 صرفا در مقام تبیین معافیت تبصره 11ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1380/11/27 بر آمده و مدلول حکم قسمت اخیر تبصره 11 ماده 53 قانون اخیرالذکر حاکی از این است که 200 متر بنای اجاری در شهرستان ها معادل 150 متر بنای اجاری در تهران می‌باشد که این امر در قالب تمثیل در بند (ز)بخشنامه موصوف متبلور گردیده،بدین ترتیب چنانچه شخصی 300 متر بنای اجاری در شهرستان داشته باشد معادل این است که 225 متر بنای اجاری در تهران دارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا،مستشاران و دادرسان علی‌البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
نـظر بـه اینکـه مطـابق تبـصره 11 مـاده 53 « قـانـون مـالیاتـهای مـستقـیم مـصوب 1380/11/27» درآمـد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحـدهای مـسکـونی در تـهران تا مـجمـوع 150 متر مربع زیر بنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع 200 متر مربع زیر بنای مفید از مالیات بر درآمد ناشـی از اجــاره امــلاک مـعاف بـوده ولـی سـازمان امور مالیاتی کشور بر خلاف حکم مقنن و با استفاده از فـرمـول مـتجانس در بنـد (ز) بخـشنامه شمـاره 13530 مـورخ 1384/07/27،موجب محدودیت در استفاده از مزایای مندرج در قانون فوق‌الذکر را برای اشخاصی که شرایط بهره مندی از آن را در تهران و سایر نقاط کشور دارا بوده اند فراهم آورده است. بنابراین بند (ز) بخشنامه معترض عنه خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات بوده و مستندا به بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
محمد جعفر منتظری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری