ماده 53- درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مالالاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد (25%) بابت هزینه ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره. درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد. در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود. هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه‌التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره. حکم این ماده در مورد خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتیکه مالیات آن‌ها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود.[1] تبصره 1- محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود. در صورتیکه چند واحد مسکونی، محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد، یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود. تبصره 2- املاکی که مجانا در اختیار سازمان ها و موسسات موضوع ماده (2) این قانون قرار میگیرد غیر اجاری تلقی می‌شود. تبصره 3- از نظر مالیات بر درآمد اجاره املاک هر واحد آپارتمان یک مستغل محسوب می‌شود. تبصره 4- در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشینآلات به اجاره واگذار می‌شود، درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشینآلات نیز جز درآمد ملک محسوب و مشمول مالیات این فصل می‌شود. تبصره 5- مستحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستاجر در عین مستاجره به نفع موجر ایجاد می‌شود، بر اساس ارزش معاملاتی روز تحویل مستحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد (50%) آن جز درآمد مشمول مالیات اجاره سال تحویل محسوب می‌گردد. تبصره 6- هزینه‌هایی که به موجب قانون یا قرارداد به عهده مالک است و از طرف مستاجر انجام می‌شود و همچنین مخارجی که به موجب قرارداد انجام آن از طرف مستاجر تقبل شده در صورتیکه عرفا به عهده مالک باشد، به بهای روز انجام هزینه تقویم و به عنوان مالالاجاره غیر نقدی به جمع اجارهب های سال انجام هزینه اضافه می‌شود. تبصره 7- در صورتیکه مالک اعیان احداث شده در عرصه استیجاری ملک را کلا یا جزیا به اجاره واگذار نماید، مبلغ اجاره پرداختی بابت عرصه به نسبت مورد اجاره از مالالاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این ماده مشمول مالیات خواهد بود. تبصره 8- در صورتیکه مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجاره بها مهلتی برای تخلیه ملک داده شود، در مدتی که محل سکونت انتقالدهنده می‌باشد تا شش ماه و در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است، اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود. تبصره 9- وزارتخانه ها، موسسات و شرکتهای دولتی و دستگاه‌هایی که تمام یا قسمتی از بودجه آن‌ها به وسیله دولت تامین می‌شود، نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداری ها و شرکت ها و موسسات وابسته به آن‌ها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلف اند مالیات موضوع این فصل را از مالالاجاره هایی که پرداخت میکنند کسر و تا پایان ماه بعد[2] به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند. تبصره 10- واحدهای مسکونی متعلق به شرکتهای سازنده مسکن که قبل از انتقال قطعی و طبق اسناد و مدارک مثبته به موجب قرارداد واگذار می‌گردد مادام که در تصرف خریدار می‌باشد، در مدت مذکور اجاری تلقی نمی شود و از لحاظ مالیاتی با خریدار مانند مالک رفتار خواهد شد مشروط براینکه مالیات نقل و انتقال قطعی موضوع ماده (59) این قانون به ماخذ تاریخ تصرف پرداخت شده باشد. تبصره 11- مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت راه و شهرسازی[3] ساخته شده یا می‌شوند در طول مدت اجاره از صد در صد (100%) مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف می‌باشد در غیر اینصورت درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست مترمربع زیربنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف می‌باشد.[4] موارد ذیل نیز مشمول تخفیف در پرداخت مالیات بر درآمد اجاره می‌شود: الف – درآمد ناشی از اجاره برای سرپرست خانوار تا سقف میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق موضوع ماده (84) این قانون و درآمد ناشی از اجاره برای موجرینی که همزمان در واحد مسکونی دیگری مستاجر هستند تا سقف اجاره‌ای که می‌پردازند، مشمول صددرصد (100) تخفیف می‌گردد. ب- در صورت انعقاد قرارداد بلند مدت اجاره واحد مسکونی و عدم فسخ قرارداد در طول دوره درآمد اجاره برای قرارداد دو ساله مشمول هفتاد درصد (70%) تخفیف و برای قرارداد سه سال و بیشتر مشمول صددرصد (100%) تخفیف می‌گردد. ج- در صورت اجاره واحد مسکونی به خانوار دارای سه فرزند و بیشتر، خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و یا سه دهک پایین درآمدی بر اساس تاییدیه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مشمول صددرصد (100%) تخفیف می‌گردد. د- واحدهایی که میزان اجاره بهای آن‌ها حداقل پانزده درصد (15%) کمتر از ارزش اجاره منطقه‌ای موضوع ماده (8) قانون ساماندهی بازار زمین مسکن و اجاره بها، باشد از پنجاه درصد (50%) تخفیف مالیات بر درآمد اجاره برخوردار می‌شوند. آیین‌نامه اجرایی این بند توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.[5] [1]. به موجب ماده (18) قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 1380/11/27، تبصره های 1، 9 و 10 ماده (53) قانون اصلاح و یک عبارت از متن قبلی تبصره2 آن حذف شد. [2]. به موجب تبصره 3 ماده (219) موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 1394/04/31، درتبصره (9) ماده (53)، ماده (86)، ماده (88)، تبصره (2) ماده (103)، تبصره (5) ماده (109)، ماده (126) و تبصره (2) ماده (143) عبارت «تا پایان ماه بعد» حسب مورد جایگزین عبارت‌های «ظرف ده روز»، «ظرف سیروز» و «منتهی ظرف سیروز» شد. [3]. به موجب ماده 4 قانون تشکیل وزارت راه و شهرسازی مصوب 1390/03/31 عبارت «وزارت راه و شهرسازی» جایگزین عبارت « وزارت مسکن و شهرسازی» شده است. [4]. لازم به ذکر است که قبلا به موجب ماده (11) قانون «تشویق و احداث و عرضه واحدهای مسکونی استیجاری» مصوب 1377/03/24، کلیه واحدهای مسکونی دارای زیربنای 120 مترمربع و کمتر که به منظور سکونت به اجاره واگذار می شدند، از پرداخت 100% مالیات بر درآمد اجاری معاف بودند. ضمنا به موجب ماده (18) قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1380/11/27، تبصره 11 به ماده (53) الحاق شد. [5]. به موجب ماده 1 قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها مصوب 1403/02/10 مجلس شورای اسلامی، متن فوق به انتهای تبصره 11 ماده 53 اضافه شد. آیین‌نامه‌ها |