مورخ: 1399/03/07
شماره: 200/99/508
دستورالعمل
معتبر
نحوه انتخاب مودیان برای حسابرسی پرونده‌های مالیاتی عملکرد سال 1398 اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل که شروع سال مالی آن‌ها بعد از تاریخ 1397/05/27 می باشد

شماره: 200/99/508

تاریخ: 1399/03/07

دستورالعمل

 

508

99

نحوه اجرای مفاد ماده 97 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31  برای عملکرد سال 1398  اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل

م

مخاطبان/ ذینفعان

امور مالیاتی شهر و استان تهران

ادارات کل امور مالیاتی

موضوع

نحوه انتخاب مودیان برای حسابرسی پرونده‌های مالیاتی  عملکرد سال 1398 اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل  که شروع سال مالی آن‌ها بعد از تاریخ 1397/05/27  می‌باشد

نظر به اهمیت اجرای دقیق تر مفاد ماده(97) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31، به منظور انتخاب مودیان برای حسابرسی مالیاتی عملکرد سال 1398 اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل که سال مالی آن‌ها از 1397/05/27 و به بعد شروع شده است، به شرح ذیل مقرر می‌دارد :

1)      با عنایت به مفاد ماده(3) آیین‌نامه اجرایی تبصره (3) ماده (169) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31، نظر به این که شناسایی و ثبت نام اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل در نظام مالیاتی وابسته به مکان فعالیت و هویت صاحب یا صاحبان فعالیت شغلی می‌باشد، لذا مودیانی که تا پایان سال 1397 به دلایلی از جمله واگذاری محل فعالیت، اعلام تعطیلی کسب وکار (تعلیق دایم یا موقت فعالیت)، تخریب محل فعالیت و فوت مودی که منتج به غیرفعال شدن کد رهگیری ثبت نام آن‌ها شده است ، الزامی به تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد سال 1398 ندارند، بنا بر این ، ماموران مالیاتی حوزه کاری شناسایی و ثبت نام مودیان،  فهرست این قبیل مودیان منضم به کد رهگیری ثبت نام آن‌ها را با رعایت مقررات حداکثر تا تاریخ 1399/05/25 در سامانه مدیریت اطلاعات ثبت نام درج و مودی را غیر فعال نمایند. همچنین معاونت فناوری‌های مالیاتی ضمن اتخاذ تدابیر لازم، مودیان مذکور را از فهرست مودیان مشمول تولید اظهارنامه برآوردی برای عملکرد سال 1398 خارج می‌نماید. در اجرای حکم مذکور در صدر این بند، صاحبان مشاغلی که در طی سال 1398 اقدام به تغییر محل فعالیت خود نموده اند، مکلف به ثبت نام جدید برای محل فعالیت جدید بوده و برای عملکرد سال 1398 مکلف به ارایه اظهارنامه مجزا، حسب مورد برای هریک از فعالیت‌های خود در مکان‌های مجزا و به نسبت مدت اشتغال در هر محل، خواهند بود. بدیهی است که این حکم در خصوص مودیان موضوع تبصره‌های (1) و (3) ماده(3) آیین‌نامه مزبور جاری نمی باشد.

2)      با عنایت به تصریح قانون گذار مبنی بر تکلیف سازمان به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی مکتسبه از طرح جامع مالیاتی برای مودیانی که از ارایه اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر قانونی و مطابق مقررات اجتناب نموده اند، با استناد به ماده (22) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31، لازم است ماموران مالیاتی حوزه کاری شناسایی و ثبت نام مودیان با استناد به مواد (18) الی(20) آیین‌نامه مذکور، حداکثر تا تاریخ 1399/05/25 نسبت به شناسایی و ثبت نام اشخاصی که لغایت پایان سال 1398 بر اساس اطلاعات موجود در سامانه‌های اطلاعاتی سازمان و یا اطلاعات مکتوب واصله به ادارات مالیاتی، دارای فعالیت بوده لیکن در نظام مالیاتی کشور فاقد ثبت نام می‌باشند، در سامانه مدیریت اطلاعات ثبت نام اقدام نمایند. همچنین ماموران مالیاتی حوزه کاری مذکور موظفند آن بخش از مودیانی که در سامانه‌های تک منبعی سازمان دارای سابقه بوده ودر سال 1398 دارای فعالیت بوده اند، لیکن به هر دلیلی تاکنون در سامانه مدیریت اطلاعات ثبت نام، ثبت نام نشده اند را در سامانه مذکورثبت نام نمایند. معاونت فناوری‌های مالیاتی نیز موظف است بستر لازم به منظور یکپارچگی سامانه ثبت نام را ایجاد و با همکاری ادارات کل امور مالیاتی نسبت به اصلاح اطلاعات ثبت نام مودیان در سایر سامانه‌های سازمان اقدام نمایند. بدیهی است در فرآیند تکمیل ثبت نام مودیان در سامانه‌های نوین مالیاتی(حداکثر تا پایان خرداد ماه سال 1399 )، وضعیت الزام به تسلیم انواع اظهارنامه‌های مالیاتی مودیان موضوع قانون مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده، می‌بایستی توسط ماموران مالیاتی و معاونت فناوری‌های مالیاتی، حسب مورد اعمال شود. مدیران کل امور مالیاتی ضمن نظارت دقیق بر اجرای صحیح  فرآیندهای موضوع بندهای (1) و (2) این دستورالعمل موظف می‌باشند تاییدیه اتمام فرآیندهای مذکور را به صورت مکتوب و در بازه زمانی تعیین شده به معاونت فناوری‌های مالیاتی اعلام نمایند.

3)      با توجه به عدم تسری حکم ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به مالیات بر ارزش افزوده، معاونت فناوری‌های مالیاتی حداکثر ظرف یک ماه پس از سررسید انقضا و یا مهلت اعلامی طی بخشنامه‌های سازمان، اقدامات لازم به منظور بارگذاری اظهارنامه‌های مالیات بر ارزش افزوده دوره‌های عملکرد سال 1398 ارایه شده توسط مودیان را به نحوی فراهم نماید که امکان انجام فرآیند حسابرسی پرونده‌های مالیات بر ارزش افزوده با اولویت پرونده‌های مالیاتی صادرکنندگان از ابتدای تیرماه سال جاری توسط ادارات امور مالیاتی فراهم شود.

4)       معاونت فناوری‌های مالیاتی موظف است حداکثر ظرف مدت 45 روز پس از دریافت تاییدیه موضوع بند (2) این دستورالعمل، ترتیبات لازم به منظور تولید اظهارنامه برآوردی و صدور اوراق تشخیص مالیات برآوردی  مبتنی بر الگوها و قواعد ارایه شده از سوی معاونت حقوقی و فنی مالیاتی را به صورت سیستمی برای آن دسته از مودیانی که تا موعد مقرر قانونی نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نمی نمایند، در سامانه‌های نوین مالیاتی به عمل آورد. ادارات کل امور مالیاتی مکلف خواهند بود اوراق تشخیص مالیات صادره در اجرای این بند را حداکثر ظرف یک ماه پس از صدور به مودیان ذی‌ربط ابلاغ نمایند(به استثنای اوراقی که در راستای ابلاغ الکترونیکی ، مستقیما از طریق معاونت فناوری‌های مالیاتی بصورت الکترونیکی ابلاغ می‌شوند). بدیهی است در صورتی که امکان تولید اظهارنامه برآوردی و صدور برگ تشخیص مالیات متعلق، به صورت سیستمی برای هر یک از مودیان موضوع این بند میسر نشود، معاونت فناوری‌های مالیاتی ظرف مدت تعیین شده مذکور موظف است تمهیدات سیستمی لازم به منظور اجرای فرآیند حسابرسی مالیاتی برای این قبیل مودیان توسط ماموران مالیاتی حوزه کاری حسابرسی را فراهم نماید. معاونت درآمدهای مالیاتی موظف است بر نحوه اجرای این بند نظارت کامل را به عمل آورده و گزارش روند پیشرفت اقدامات را به شورای معاونان سازمان ارایه نماید.

5)      معاونت فناوری‌های مالیاتی موظف است بر اساس معیارهای ریسک منتخب سازمان که از مدل و مجموعه معیارهای ریسک تایید و ابلاغ شده توسط معاونت حقوقی و فنی مالیاتی تعیین خواهند شد،  سامانه سنجش ریسک مودیان را فعال نموده و رتبه ریسک مودیان اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل که در مهلت مقرر نسبت به ارایه اظهارنامه مالیاتی خود اقدام نموده اند را حداکثر ظرف مهلت (45) روز پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی هر منبع تعیین و گزارش آماری آن را به صورت محرمانه به معاونت درآمدهای مالیاتی ارسال نماید.

6)      معاونت درآمدهای مالیاتی موظف است در اجرای مفاد ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 حداکثر ظرف (15) روز از سررسید تسلیم اظهارنامه مالیاتی هر منبع، فهرست مودیانی که فارغ از رتبه ریسک احرازی برای حسابرسی مالیاتی انتخاب می‌شوند را به معاونت فناوری‌های مالیاتی اعلام نماید. معاونت فناوری‌های مالیاتی نیز موظف است برای انجام فرآیند حسابرسی مالیاتی، حداکثر ظرف (15) روز پس از دریافت فهرست مذکور، نسبت به بارگذاری اظهارنامه‌های مالیاتی مودیان موضوع این فهرست به منظور انجام فرآیند حسابرسی توسط ماموران مالیاتی ذی صلاح اقدام و مراتب را با ذکر مشخصات هویتی مودیان به ادارات کل امور مالیاتی ذی‌ربط اعلام نماید. همچنین معاونت درآمدهای مالیاتی موظف است حداکثر ظرف مهلت (15) روز پس از دریافت گزارش موضوع بند (5) این دستورالعمل، نسبت به ارایه پیشنهاد محدوده درجه ریسک هر یک از طبقات رتبه بندی ریسک مودیان ( ریسک بالا، ریسک متوسط و ریسک پایین) به همراه تعداد مودیان مشمول هر یک از طبقات مذکور به تفکیک اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل (برای هراداره کل به تفکیک) به شورای معاونان سازمان اقدام و حداکثر ظرف مدت (7) روز پس از دریافت مصوبه شورای معاونان سازمان  در خصوص تعیین محدوده رتبه بندی ریسک مودیان،آن را به معاونت فناوری‌های مالیاتی اعلام نماید.

7)      معاونت فناوری‌های مالیاتی حداکثر ظرف ( 10 ) روز پس از دریافت محدوده مصوب رتبه بندی ریسک مودیان موضوع بند (6) این دستورالعمل، نسبت به اعمال آن در سامانه‌های نوین سازمان اقدام تا مودیان مشمول حسابرسی مالیاتی به طور مستقیم و خودکار در انباره حسابرسی ادارات امور مالیاتی ذی‌ربط قرارگیرند. علاوه بر مودیانی که به طور سیستمی و بر اساس محدوده رتبه بندی ریسک تعیین شده، برای حسابرسی مالیاتی انتخاب شده اند، برای اجرای کامل حکم ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 و به منظور تعیین میزان روایی و اعتبار عملکرد سامانه تعیین رتبه ریسک مودیان و انجام تنظیمات و تغییرات لازم برای تکامل تدریجی این سامانه، معاونت درآمدهای مالیاتی موظف است حداکثر ظرف یک ماه، فهرستی از مودیان مالیاتی هر اداره کل امور مالیاتی که به دلیل رتبه ریسک پایین برای حسابرسی انتخاب نشده اند(حداکثر تا سقف پنج درصد مودیان کم ریسک) را به صورت نمونه تصادفی و یا  انتخابی و مبتنی بر موضوع فعالیت، تهیه و به معاونت فناوری‌های مالیاتی اعلام نماید. معاونت مذکور نیز موظف است در بازه زمانی مقرر اقدام لازم برای قرار دادن مودیان موضوع این فهرست در انباره حسابرسی اداره امور مالیاتی ذی‌ربط را به عمل آورد. گزارش نتایج حاصل از حسابرسی تمامی مودیان به همراه میزان مالیات‌های ابرازی و قطعی شده، به عنوان بازخورد کنترلی عملکرد سامانه سنجش ریسک در اختیار معاونت حقوقی و فنی مالیاتی قرار خواهد گرفت.

8)   در اجرای مفاد ماده (24) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31، معاونت فناوری‌های مالیاتی موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که از ابتدای دی ماه سال جاری اوراق قطعی مالیات عملکرد سال 1398 مودیانی که برای حسابرسی مالیاتی انتخاب نشده اند(مودیان با رتبه ریسک پایین) توسط سامانه‌های نوین سازمان به صورت سیستمی  و بر اساس درآمد مشمول مالیات و مالیات ابرازی در اظهارنامه مالیاتی تسلیمی و  حسب مورد با اعمال جرایم دیرکرد پرداخت مالیات، صادر شود. در اجرای این بند، رسیدگی به مالیات حقوق و سایر مالیات‌های تکلیفی و نحوه اجرای مقررات ماده (169) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 مودیانی که برای حسابرسی مالیاتی انتخاب نمی شوند، فاقد موضوعیت می‌باشد. بدیهی است این موضوع در خصوص آن بخش از مودیان مالیاتی که به صورت مستند و یا بر اساس گزارش‌های دریافتی از سامانه‌های مالیات حقوق، مالیات‌های تکلیفی و معاملات فصلی، عدم انجام تکالیف مقرر توسط ایشان محرز می‌شود، نافذ نبوده و مسیول حوزه کاری حسابرسی موظف است در اجرای تبصره (1) ماده (24) آیین‌نامه موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 نسبت به انتخاب این قبیل مودیان برای حسابرسی مالیاتی همان منبع، اقدام مقتضی را به عمل آورد. این حکم در مورد مودیانی که به صورت سیستمی برای حسابرسی مالیاتی انتخاب نشده اند اما حسب اطلاعات متقن و مستند واصله به ادارات امور مالیاتی، لزوم حسابرسی مالیاتی آن‌ها مورد پذیرش مسیول حوزه کاری حسابرسی قرار می‌گیرد نیز لازم‌الاجرا می‌باشد. معاونت فناوری‌های مالیاتی موظف است، تمهیدات سیستمی لازم به منظور انجام فرآیندهای فوق را فراهم نماید. ماموران مالیاتی حوزه کاری خدمات مودیان به منظور انجام وظایف محوله در اجرای مفاد ماده (40) آیین‌نامه موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 و به منظور بهره مندی مودیان از مزایا و مشوق‌های قانونی، موظف می‌باشند کلیه اوراق قطعی مالیات را حداکثر ظرف دو ماه پس از صدور اوراق قطعی مالیاتی به مودیان ذی‌ربط ابلاغ نمایند ( به استثنای اوراقی که در راستای ابلاغ الکترونیکی،مستقیما از طریق معاونت فناوری‌های مالیاتی بصورت الکترونیکی ابلاغ می‌شوند).

9)      نظر به اجرای صحیح مفاد ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 برای کلیه اظهارنامه‌های مالیاتی که در اجرای مفاد بندهای (4)، (6)، (7) و (8) این دستورالعمل برای حسابرسی مالیاتی انتخاب می‌شوند، ضمن تاکید بر الزامی بودن رعایت ترتیبات حسابرسی مالیاتی موضوع ماده (41) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 برای کلیه حسابرسان مالیاتی و اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، با ملحوظ نظر قرار دادن مفاد دستورالعمل شماره 60694/230/د مورخ 1398/11/26 ، یادآور می‌شود در زمان حسابرسی مالیاتی اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل گروه اول، ارجاع پرونده مالیاتی مودیان به هیات سه نفری حسابرسان موضوع بند(3) ماده (97) قانون مالیات‌های مستقیم پیش از اصلاحیه 1394/04/31، موضوعیت نخواهد داشت.

10)  در ارتباط با تسلیم اظهارنامه مالیاتی مشارکت‌های مدنی، نظربه اینکه تعیین تکلیف زمانی از حیث نحوه تسلیم اظهارنامه مالیاتی مشارکتی به صورت قهری و یا اختیاری در مفاد بند (6) ماده (43) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 احصا شده است، لذا معاونت فناوری‌های مالیاتی مکلف است در بازه زمانی دریافت اظهارنامه‌های عملکرد 1398 صاحبان مشاغل، با برقراری ارتباطات وب سرویسی با اداره ثبت احوال، از دریافت اظهارنامه‌های مشارکتی قهری که تاریخ فوت احدی از شرکای آن مشارکت ، قبل از سال 1398 می‌باشد، جلوگیری نموده و با ثبت پیام خطا در زمان تسلیم اظهارنامه، مودیان را در اجرای مفاد بند مذکور به تسلیم اظهارنامه مشارکت اختیاری هدایت نمایند.

11)  با عنایت به مفاد بند (7) ماده (43) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31، نظر به این که در صورت فوت مودی دارای پرونده شغلی انفرادی در طی سال، شماره اقتصادی پرونده مالیاتی

وی ابطال و وراث تن ها امکان ارسال اظهارنامه و انجام کلیه فرآیندهای مالیاتی تا زمان فوت متوفی را دارا می‌باشند ، لذا معاونت فناوری‌های مالیاتی مکلف است در بازه زمانی دریافت اظهارنامه‌های عملکرد سال 1398 صاحبان مشاغل، با برقراری ارتباطات وب سرویسی با اداره ثبت احوال، ترتیبی اتخاذ نماید که ضمن ابطال شماره اقتصادی متوفی در تاریخ فوت، اطلاع رسانی لازم به وراث به منظور انجام ثبت نام جدید در نظام مالیاتی به عنوان مشارکت اختیاری و ارایه اظهارنامه مالیاتی مشارکتی بابت مدت فعالیت از تاریخ فوت لغایت پایان سال 1398 علاوه بر ارایه اظهارنامه مالیاتی برای دوره حیات متوفی صورت پذیرد.                              

امید علی پارسا

رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

تاریخ اجرا: عملکرد سال 1398

مدت اجرا: مطابق دستورالعمل

مرجع ناظر: دادستانی انتظامی مالیاتی

نحوه ابلاغ: فیزیکی/سیستمی

بخشنامه‌های منسوخ: ندارد

     

مورخ: 1394/04/31
شماره: 97
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1403/02/10
شماره: 169 مکرر
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1403/02/10
شماره: 169
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1394/04/31
شماره: 219
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1400/05/04
شماره: 230/24815/د
بخشنامه
معتبر