مورخ: 1402/02/10
شماره: 277201
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
رای شماره 277201 مورخ 1402/02/10هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری (مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه : ابطال فراز پایانی بخشنامه 200/98/24 مورخ 1398/03/21 سازمان امورمالیاتی کشور)

بـسـمـه تـعـالـی

هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی

* شماره پــرونـــده : هـ ت/ 0100014 شماره دادنامه سیلور: 140231390000277201 تاریخ: 1402/02/10

* شـاکــی : آقای امید یاهو

* طرف شکایت : سازمان امور مالیاتی کشور

* مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه : ابطال فراز پایانی بخشنامه 200/98/24 مورخ 1398/03/21

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور به خواسته ابطال فراز پایانی بخشنامه 200/98/24 مورخ 1398/03/21 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد :

فراز پایانی بخشنامه 200/98/24 مورخ 1398/03/21

«بدیهی است در خصوص استهلاک زیان سنواتی این امر منوط به ارایه درخواست از طرف مودیان است»

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :

شاکی این امر خلاف قانون و خارج از صلاحیت بوده زیرا در بند 12 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم «زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن‌ها و با توجه به مقررات احراز می‌گردد از درآمد یا مالیات‌های بعد استهلاک پذیر است»

شاکی مدعی است منوط کردن استهلاک منوط به درخواست مودی در واقع تحدید قلمرو اجرایی قانون است (بند 12 ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم) و همچنان با وحدت ملاک از آرا هیات عمومی دیوان عدالت اداری در مورد ابطال بخشنامه 232/1401/28345 و همچنین ابطال بند 4 آیین‌نامه اجرایی بند 11 ماده 148 ق م ا، تحدید قلمرو اجرایی قانون را موجد تالی فاسد و تضییع حق مودی دانسته است.

* در پاسخ به شکایت مذکور ، مدیر کل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی به موجب لایحه شماره 212/24356 /ص مورخ 1401/11/16 به طور خلاصه توضیح داده است که :

از آنجایی که قانونگذار در بند 12 ماده 148 مالیات‌های مستقیم، این امکان را برای اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم نموده است که زیان مذکور را از درآمد سال یا سال‌های بعد آن مستهلک نمایند، با هدف جلوگیری از اجحاف در حقوق مودی از حیث رعایت شدن حق او در انتخاب سال مورد نظر استهلاک زیان مذکور و نیز با توجه به مواردی که مطابق قوانین و مقررات، برخورداری مودی از مشوق‌های مالیاتی دیگر مشروط به ابراز درآمدی است که مشمول مالیات به نرخ موضوع مواد 105 و 131 قانون مذکور شده است (نظیر برخورداری از تخفیف موضوع تبصره 7 ماده 105 و تبصره ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم)، سازمان امور مالیاتی کشور مطابق بند 8 بخشنامه یاد شده، در راستای بهره مندی مودی از حقوق قانونی خود و سلب اختیار حسابرس و مامور مالیاتی در استهلاک زیان مورد نظر، در خصوص مودی که با وجود زیان سنواتی احراز شده توسط اداره امور مالیاتی، در اظهارنامه مالیاتی تسلیمی، آن زیان را از درآمد ابرازی کسر نکرده، استهلاک زیان سنواتی را به ارایه درخواست مودی و انتخاب سال مورد نظر به منظور کسر زیان، منوط نموده است.

با عنایت به مراتب فوق، شرط مزبور در راستای برقراری عدالت مالیاتی و جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص یاد شده بوده و مغایرتی با مفاد بند 12 ماده 148 قانون مذکور ندارد.

با توجه به مطالب پیش گفت، درخواست ابطال قسمت پایانی بخشنامه صدرالاشاره، فاقد وجاهت قانونی است. بنابراین رد شکایت شاکی مورد استدعا است.

بسمه تعالی

با عنایت به عقیده اعضای حاضر در جلسه مورخ 1402/01/27 هیات تخصصی مالیاتی بانکی راجع به پرونده کلاسه هـ ت/ 0100014 با استعانت از درگاه خداوند متعال به شرح ذیل اقدام به صدور رای می‌نماید:

رای هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری :

قانونگذار به شرح بند 12 ماده 148 از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی قید نموده است که «زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن‌ها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سال‌های بعد استهلاک پذیر است» و در مقرره مورد شکایت به شماره 24/92/200 مورخ 1398/03/21 در فراز پایانی که مورد اعتراض شاکی است بیان داشته است «بدیهی است در خصوص استهلاک زیان سنواتی این امر منوط به درخواست از طرف مودیان است» و از آنجایی که سازمان امور مالیاتی در راستای حفظ حقوق مودیان و با لحاظ سیاق عبارات مندرج در قانون یاد شده که از عبارت سال یا سال‌های بعد و استهلاک پذیر بودن (قابلیت استهلاک) استفاده نموده است تا در صورت اراده و تقاضای مودیان با لحاظ نوع و میزان فعالیت و استفاده از مشوق ها و ظرف اعمال معافیت در هر سالی که اراده نمایند تقاضای استهلاک نمایند که البته این مقرره به معنای عدم ثبت زیان در دفاتر تجاری و رعایت سایر شرایط و تکالیف نمی باشد، لیکن اعمال حکم مبتنی بر استهلاک زیان را منوط به اراده و خواست صاحب زیان دانسته که در هر سالی که موثر و مفید به حال وی باشد اعمال نماید که این موضوع با ظاهر قانون مغایرتی نداشته به استناد بند ب ماده 84 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای مزبور ظرف بیست روز از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست معزز دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

محمد علی برومند زاده

رییس هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی

دیوان عدالت اداری

مورخ: 1402/12/21
شماره: 131
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1401/05/09
شماره: 148
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1385/07/18
شماره: 232/2401/28345
بخشنامه
معتبر-منسوخ صریح جزیی