مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی - جلسه 255

بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه دویست و پنجاه و پنجم (255) 2 مـهـر مـاه 1385 هجری شمسی 30 شعبان المعظم 1427 هجری قمری
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی

دوره هفتم ـ اجلاسیه سوم
1386 ـ 1385

فهرست مندرجات:

1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه.
2 ـ تلاوت آیاتی ازکلام الله مجید.
3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان: احمد بزرگیان، طاهرآقا برزگرتیکمه داش، مرتضی تمدن و حسینعلی شهریاری.
4 ـ بیانات نایب رییس محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت حلول ماه مبارک رمضان، هفته دفاع مقدس، آغاز سال تحصیلی، سخنان اخیر پاپ، سفر رییس جمهور به نیویورک و نیز سفر ریاست محترم مجلس به کشورهای تاجیکستان، ارمنستان و قرقیزستان.
5 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسوولان اجرایی کشور.
6 ـ تذکر آیین‌نامه‌ای و اخطار قانون اساسی آقایان: ایرج ندیمی، بایرام گلدی برمک و حمید زنگنه نمایندگان محترم لاهیجان، مینودشت و اهواز.
7 ـ تصویب طرح یک فوریتی تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی.
8 ـ رد تقاضای عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی درخصوص تحقیق و تفحص از عملکرد شهرداری تهران.
9 ـ طرح سوال آقای بیژن شهبازخانی نماینده محترم ملایر از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و ارجاع آن به کمیسیون مربوطه.
10 ـ استرداد یک فقره طرح و (2) فقره سوال.
11 ـ اعلام وصول (6) فقره سوال.
12 ـ قرایت اسامی غایبین و تاخیرکنندگان.
13 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده.

«جلسه ساعت هشت و هجده دقیقه به ریاست آقای محمدرضا باهنر «نایب رییس» رسمیت یافت»

اداره تدوین مذاکرات مجلس شورای اسلامی

1 ـ اعلام رسمیت و دستور جلسه
نایب رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با حضور 196 نفر جلسه رسمی است ، دستور جلسه را قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
دستور جلسه دویست و پنجاه و پنجم روز یکشنبه دوم مهرماه 1385 هجری شمسی مطابق با سی ام شعبان 1427 هجری قمری:
1 ـ گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی در مورد طرح یک فوریتی اصلاح بندهای (4)، (5) و (6) ماده (976) قانون مدنی و الحاق یک تبصره به آن.
2 ـ گزارش کمیسیون عمران مبنی بر تصویب تقاضای تحقیق و تفحص عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس از عملکرد شهرداری تهران.
3 ـ بررسی تقاضای آقایان: حسن سبحانی و ایرج ندیمی در مورد طرح یک فوریتی الحاق یک تبصره به ماده (168) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی.
4 ـ گزارش شور اول کمیسیون اجتماعی درمورد لایحه تبدیل سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور به سازمان اجرای کیفرها و اقدامات تامینی و تربیتی.
5 ـ گزارش شور اول کمیسیون فرهنگی در مورد لایحه آزادی اطلاعات.
6 ـ گزارش شور اول کمیسیون اقتصادی در مورد رد طرح اصلاح بند «ل» ماده (139) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380.
7 ـ سوال آقای بیژن شهبازخانی نماینده محترم ملایر از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری.

2 ـ تلاوت آیاتی ازکلام الله مجید
نایب رییس ـ تلاوت کلام الله مجید را آغاز بفرمایید.
(آیات 185 ـ 183 از سوره مبارکه «بقره» توسط قاری محترم آقای کریم منصوری تلاوت گردید)

اعوذبالله من الشیطان الرجیم ـ بسم الله الرحمن الرحیم
یا ای ها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب على الذین من قبلکم لعلکم تتقون * ایاما معدودات فمن کان منکم مریضا او على سفر فعده من ایام اخر و على الذین یطیقونه فدیه طعام مسکین فمن تطوع خیرا فهو خیر له و ان تصوموا خیر لکم ان کنتم تعلمون * شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان فمن شهد منکم الشهر فلیصمه و من کان مریضا او على سفر فعده من ایام اخر یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر و لتکملوا العده و لتکبروا الله على ما هداکم و لعلکم تشکرون *
(صدق الله العلی العظیم ـ حضار صلوات فرستادند)

نایب رییس ـ طیب الله، احسنت، از جناب آقای منصوری با قرایت بسیار زیبایشان در آغاز ماه مبارک رمضان تشکر می کنیم.

3 ـ ناطقین قبل از دستور آقایان: احمد بزرگیان، طاهرآقا برزگرتیکمه داش، مرتضی تمدن و حسینعلی شهریاری
نایب رییس ـ ناطقین قبل از دستور را دعوت بفرمایید.
منشی (قربانی) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ناطقین قبل از دستور جلسه امروز عبارتند از:
ـ آقای احمد بزرگیان نماینده محترم سبزوار.
ـ آقای طاهرآقا برزگرتیکمه داش نماینده محترم بستان آباد.
(که هر کدام ده دقیقه وقت دارند)
ـ آقای مرتضی تمدن نماینده محترم شهرکرد.
ـ آقای حسینعلی شهریاری نماینده محترم زاهدان.
(که هر کدام پنج دقیقه وقت دارند)
آقای بزرگیان بفرمایید.
احمد بزرگیان ـ بسم الله الرحمن الرحیم
«رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا».
سلام علیکم
حلول ماه مبارک رمضان بر همه موحدان و مسلمانان و پیروان قرآن کریم و همچنین آغاز سال تحصیلی بر دانش آموزان، دانشجویان، اساتید و معلمین فرهیخته گرامی باد.
با تشکر از ریاست محترم جلسه و هیات رییسه محترم و همکاران عزیز، عرایض خود را در چند بخش تقدیم حضور می‌دارم.
هفته دفاع مقدس یادآور حماسه آفرینی فرزندان دلیر این سرزمین، بر ملت بزرگ ایران اسلامی گرامی باد. (26) سال پیش مانند این روزها استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار که از انقلاب اسلامی این ملت بزرگ ضربه خورده بود و علی رغم توطیه های فراوان نتوانسته بود این انقلاب بزرگ را به شکست بکشاند و این ملت بزرگ را از ادامه راه انقلابش باز بدارد، بوسیله نوکر سرسپرده خود و موجود خودخواه و مغرور یعنی صدام و به شیوه تجربه شده اش در جنگ (6) روزه اسراییل علیه اعراب، جنگی تمام عیار را از زمین و هوا و دریا علیه ایران بزرگ آغاز نمود. جنگی که در یکطرف آن آمریکا با حمایت‌های سیاسی اش، با کمک تجهیزات جاسوسی اش و با آواکس های بلندپرواز، اروپا با تمام امکاناتش اعم از هواپیماهای میراژ و سوپراتاندارد، موشک های ساحل به دریای اگزوسه فرانسوی، هلی کوپترهای انگلیسی، انواع خودروها و سلاح های شیمیایی ساخت آلمان، ادوات راهسازی ایتالیایی و نیز شوروی سابق با انواع هواپیماهای سوخو، میگ و توپولوف و نفربرها و تانک ها و توپ ها و موشک های اسکاد دوربرد زمین به زمین و دلارهای نفتی کشورهای عرب منطقه و سکوت مرگبار سازمان‌های جهانی مدعی عدالت و حقوق بشر، پشت سر صدام صف بسته بودند و در طرف دیگر کشوری انقلابی با مردمی بزرگ، متدین و مستقل و آزادیخواه که تصمیم گرفته بود روی پای خودش بایستد.
اما آنچه گذشت:
الف ـ بعد فاجعه جنگ:
1 ـ اشغال بیش از (12) شهر و (1200) روستای مرزی این کشور در آغاز جنگ تحمیلی و بمباران های کور شهرها و تاسیسات اقتصادی و غیرنظامی و به شهادت رساندن ده ها هزار نفر از مردم خداخواه این سرزمین بزرگ که متوسط سن رزمندگان شهیدش (23) سال بود.
2 ـ وارد کردن خسارات مادی بیش از (1000) میلیارد دلار به این کشور انقلابی.
3 ـ حمایت و سکوت مرگبار جوامع جهانی در مقابل کشتار بیرحمانه زنان و کودکان و ویران نمودن شهرها و روستاها با بکارگیری انواع سلاح های کشتار جمعی اهدایی آمریکا و اروپا از جمله سلاح های شیمیایی و در داغ ترین موضعگیری ها دعوت به آتش بس در حالی که بخش وسیعی از غرب این سرزمین مقدس در اشغال متجاوزین بود.
ب ـ بعد حماسی جنگ یا دفاع مقدس:
1 ـ رهبری مردی الهی با اندیشه ای بزرگ برای رهایی جهان اسلام از چنگال خون آلود استکبار جهانی و دمیدن روح آزادگی و خودباوری در مسلمانان و مستضعفان جهان و با شعار اینکه «اگر این جنگ بیست سال هم طول بکشد، ما ایستاده ایم».
2 ـ ملتی بزرگ با انگیزه الهی و متحد برای دفاع از شرف و کیان خود و دشمن شناس و مصمم به دفع متجاوزین با جوانانی جان برکف و خودباور بدون توجه به تهدیدات دشمن و تن ها بودن در دفاع با شعار انجام تکلیف و حفظ انقلاب و سرزمین و نظام خودش به هر قیمت.
امام (رضوان الله تعالی علیه) در پاسخ آن کسانیکه نتیجه جنگ را زیر سوال می بردند فرمودند: «هر روز ما در جنگ برکتی داشته ایم که در همه صحنه ها از آن بهره جسته ایم. ما انقلابمان را در جنگ به جهان صادر نموده ایم، ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده ایم، ما در جنگ پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زده ایم، ما در جنگ دوستان و دشمنانمان را شناخته ایم، ما در جنگ به این نتیجه رسیده ایم که باید روی پای خودمان بایستیم، ما در جنگ ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم، ما در جنگ ریشه‌های انقلاب پر بار اسلامی مان را محکم کردیم».
امروز از برکت دفاع جانانه نیروهای مسلح و بسیج دلاور و حضور مصمم جوانان جبهه دفاع مقدس در عرصه‌های مختلف مدیریتی، علمی و فنی در ایران بزرگ با افتخار بر قله بلند علم و فناوری ایستاده ایم.
دستیابی به فناوری هسته‌ای و ورود به باشگاه هسته‌ای دنیا، دستیابی به فناوری نانو، دستیابی به فناوری تولید سلول های بنیادین، توفیق بزرگ ترمیم ضایعات نخاعی در بخش پزشکی و نیز در بخش نظامی بازسازی و نوسازی ناوگان هوایی و تولید هواپیمای مافوق صوت صاعقه، تولید انبوه هواپیمای چهار نفره، تولید بالگرد، تولید تانک ذوالفقار و انواع نفربرها و توپ‌های کششی و خودکششی.
طراحی و تولید قایق های پرنده، طراحی و تولید انواع موشک های با برد کوتاه، میان برد، دوربرد شهاب، زمین به زمین، ساحل به دریا و موشک های پدافند زمین به هوا.
تولید انواع تجهیزات مورد نیاز نیروهای مسلح و شرکت در بیش از (5) نمایشگاه بین‌المللی نظامی و عرضه تولیدات به بیش از (60) کشور دنیا.
نوسازی و بهینه سازی ناوهای جنگی، هواپیماهای مسافربری و باربری. طراحی و تولید ناوچه موشک انداز جوشن و توپ فجر (27) با کنترل از راه دور. راه اندازی خط تولید اژدر برای شلیک از شناورهای سطحی و زیرسطحی و نیز آزمایش موفق راکت پرسرعت زیرسطحی. بهره‌برداری از پروژه‌های سامانه‌های الکترونیک دریایی و زیرسطحی و نیز ساخت سامانه‌های جنگ الکترونیک. طراحی و ساخت هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت عملیاتی مختلف. تولید انواع گلوله های ضدزره و ده ها موارد دیگر که در زمان نیاز آشکار خواهد شد.
تربیت صدها استراتژیست جنگ های منظم و نامنظم و طراح و ایدیولوگ جنگ های نامتقارن.
مقام معظم رهبری در عظمت نیروهای مسلح فرمودند: «اقتدار و توان نیروهای مسلح باید در سطحی باشد که دشمنان هیچگاه احساس طمع به ایران اسلامی نکنند».
اما آنچه امروز ضرورت دارد:
1 ـ هوشیاری و بیداری نیروهای مسلح اعم از ارتش حزب الله، سپاه دلاور، نیروی انتظامی تلاشگر و بسیج مخلص در صیانت از استقلال و تمامیت ارضی کشور و زیر نظر داشتن تحولات جهانی و منطقه‌ای و آماده باش کامل نیروها برای لحظه سرنوشت ساز.
2 ـ ادامه پروژه‌های تحقیقاتی دفاعی با سرعت بیشتر و گستردگی لازم به مصداق آیه مبارکه «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و عدوکم».
3 ـ توجه ویژه نظام به نیروهای مسلح هم از جهت عده و هم عده و نیز معیشت آنان. نیروهای مسلح همواره باید از سطح معیشتی مناسبی برخوردار باشند، بگونه‌ای که به ماموریت خطیر آن‌ها و نیز آمادگی جسمی و روحی آنان آسیبی وارد نشود و این مسوولیت بر گردن دولت عزیز و مجلس محترم است که در بودجه‌های سالانه، اعتبارات مناسب را در فصل ها و ردیف‌های مربوطه بگونه‌ای تدبیر کنند که کارکنان نیروهای مسلح مجبور نباشند برای تامین معیشت اولیه خود به کارها و مشاغل ثانوی و بعضا دور از شان مجاهد فی سبیل الله بپردازند. البته وضعیت معیشتی بازنشستگان نیروهای مسلح بویژه ارتش بسیار اسفبار است (نایب رییس ـ آقای بزرگیان! یکدقیقه از وقتتان باقی مانده است) بیشتر مانده است، من زمان گرفته ام، دو دقیقه از وقتم مانده است.
امیدوارم مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا با شناخت عمیقی که از نیروهای مسلح بویژه ارتش نجیب و مطیع حزب اللهی دارند که بیش از (48) هزار شهید و (270) هزار جانباز تقدیم دفاع مقدس نموده است، رفع تفاوت‌های آشکار موجود بین نیروهای مسلح بویژه در اعتبارات، دریافت‌ها و تخصیص‌ها اوامر معظم له را صادر فرمایند. چنانچه لازم باشد مصادیقی را در مواردی یکسان تقدیم حضور خواهم نمود.
موفقیت بسیار چشمگیر مانور ضربت ذوالفقار را به مقام معظم ولی فقیه و فرماندهی کل قوا تبریک گفته و نیز این سربلندی را بر فرماندهی کل ارتش و نیز کارکنان پایور و وظیفه قهرمان آن، مبارک باد می گویم.
در رابطه با مسایل حوزه انتخابیه خیلی سریع چند نکته را عرض می کنم:
ـ از وزارت محترم کشور در رابطه با انتصاب فرماندار جوان و با انگیزه و پرتلاش و بومی برای شهرستان دارالمومنین سبزوار تشکر می کنم (نایب رییس ـ وقت شما تمام است) آقای دکتر (30) ثانیه دیگر.
ـ از وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای موافقت و راه اندازی دانشکده بهداشت و نیز آموزشکده فوریت‌های پزشکی سبزوار و تبدیل دانشکده علوم پزشکی به دانشگاه تشکر می کنم.
ـ از ریاست محترم جمهوری استدعا دارم همانگونه که در جلسه هیات دولت در مشهد وعده فرمودید، نسبت به تحقق ارتقا سه بخش جوین، جغتای و داورزن که پرونده آن در دستور کار جلسه 1383/12/09 کمیسیون سیاسی و دفاعی دولت قرار گرفته بود، اوامر عالی را ابلاغ فرمایید.
ـ از وزارت محترم نیرو خواهشمندم نسبت به حل مشکل فاضلاب سبزوار که به یک بحران تبدیل شده است دستورات لازم را صادر فرمایند. والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ متشکر، ناطق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (قربانی) ـ آقای برزگر بفرمایید.
طاهرآقا برزگرتیکمه داش ـ بسم الله الرحمن الرحیم
آغاز ماه مبارک رمضان، ماه صیام و ماه عبادت و میهمانی خداوند باریتعالی را به کلیه مردم مسلمان بخصوص مردم شریف ایران و همکاران ارجمند تبریک عرض می کنم. امیدوارم در این ماه مبارک، با تزکیه نفس و روزه داری، روح و روان خود را بسوی حق تعالی نزدیک کرده و از حب و بغض های دنیوی و نفسانی پاک نماییم.
این هفته مصادف با آغاز سال تحصیلی و هفته دفاع مقدس است. بر خود واجب می دانم یادی از شهدا و جانبازان و رزمندگان (8) سال دفاع مقدس بنمایم. آنانکه با تلاش و ایثار و بذل خون خود توانستند نهال نوپای جمهوری اسلامی را آبیاری نموده و نگذارند دشمنانی که ترس از ایرانی قدرتمند و سربلند داشته اند، گزندی به کشور عزیزمان برسانند.
1 ـ امروز که متجاوز و آغازگر جنگ و جنایتکار اصلی آن مورد محاکمه و جوابگویی قرار گرفته است، دنیا می‌داند پشتیبان اصلی و محرک جنایات صدام، دولت سلطه گر و مغرور آمریکا و کشورهای به اصطلاح متمدن غربی بوده است. آمریکا خود تقویت کننده و بوجودآورنده صدام و بن لادن ها بوده. زمانیکه تاریخ مصرف آن‌ها برای اجرای نیات سلطه گرانه و زیادی خواهانه گذشت و از کنترل آنان خارج شدند، مورد حذف قرار گرفته و نام آن را مبارزه در راه دموکراسی و آزادی انسان ها گذاشتند.
امروزه باز همان کشورها با نیات سلطه گرانه ای که داشتند نتوانستند با جنگ به اهداف خود برسند مستقیما وارد عمل شده و با بهانه ای دیگر با پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی این کشور که هدفی جز سربلندی مردم صلح دوست و نظام مردمی ندارد مقابله نمایند و البته فرزندان این خاک با قدرت و همتی که در میدان جنگ افتخار آفریدند امروز نیز با صلابت در میدان علم و تکنولوژی آن‌ها را مجبور به قبول واقعیتی بنام ایران مقتدر خواهند کرد.
2 ـ خبر نهایی شدن تدوین لایحه متمم بودجه سال 85 کشور در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور این روزها به گوش می‌رسد و این در تاریخ جمهوری اسلامی کم سابقه خواهد بود که دولت در طول سال فقط برای پیشرفت پروژه‌های عمرانی خود درخواست متمم و اعتبار بیشتری می‌نماید. البته بدور از هرگونه انحراف و شعار باید عملکرد ششماهه دولت در اجرای طرح‌های سال 85 مورد بررسی قرار گیرد.
زمان تصویب لایحه بودجه سال 85، دولت و مجلس موافقت کردند در صورت جذب اعتبارات عمرانی در نیمه اول سال متمم بودجه به مجلس داده شود، ولی چنانکه از اخبار و اطلاعات بدست می‌آید، با وجود گذشت ششماه از زمان کاری، مخصوصا در مناطق سردسیر هنوز خیلی از پروژه ها یا موافقتنامه ها مبادله نشده است و یا اگر مبادله شده است، هنوز دستگاه اجرایی اقدام به اجرای کارها حتی کارهای مقدماتی برای اجرای آن‌ها نکرده است.
برای ششماه اول سال که بیشترین تخصیص مصوب ششماهه باید داده می شد، بیش از (65) درصد اعتبارات ششماهه به پروژه‌های عمرانی تخصیص نیافته است، در حالیکه اعتبارات جاری و هزینه‌ای بیشتر از مصوب ششماهه تخصیص داده شده اند. از دولت محترم تقاضا دارم در مورد متمم بودجه با دقت بیشتری عمل نماید.
متاسفانه روزانه شاهد بالا رفتن قیمت تیرآهن، فولاد، سیمان و اقلام مورد نیاز پروژه‌های عمرانی هستیم و بعضی از دستگاه‌های دولتی با ارتباطاتی که دارند حتی از سهمیه‌های مردمی نیز استفاده می‌نمایند و مردم بجای چشیدن حلاوت کارهای انجام شده، بیشتر تاوان آن را با گران خریدن و یا با بالا رفتن قیمت مسکن و اجاره مسکن و تحمل فشار در زندگی می‌دهند. در صورت تزریق اعتبارات بیشتر بدون برنامه ریزی لازم با درخواست مصالح و امکاناتی که در توان تولید کشور نمی باشد، شاهد بالا رفتن قیمت ها و فشار و تورم به اقشار کم درآمد و مخصوصا کسانیکه مورد توجه دولت می‌باشند خواهیم بود.
3 ـ سفرهای استانی هیات محترم دولت و رییس جمهور محترم باعث شور و نشاط و امیدواری مردم به دولت و مسوولین نظام می‌شود و از اینکه بالاترین مقامات اجرایی کشور را در بین خود می بینند، مسوولین را هرچه بیشتر به خود نزدیکتر احساس می‌کنند. اگر در گذشته آنچنان که باید و شاید به وضعیت زندگی و معیشتی و رفاهی و عمرانی آنان رسیدگی نشده است، به جبران آن امیدوارتر می‌شوند.
تشکیل جلسات هیات دولت در استان‌ها و بررسی مشکلات استانی و تصمیم گیری برای حل و فصل راه‌های تسریع در اجرای برنامه‌های دولت قطعا تاثیر مثبت بر مردم خواهد داشت، ولی امری که در این موضوع باید مد نظر قرار گیرد، تبعات بعدی این مسافرتهاست که باید مد نظر باشد. در صورت عدم تحقق وعده های داده شده و احیانا عدم نمود عینی و تاثیر این مسافرت ها در زندگی مردم، تبعات بسیار بالا برای نظام و جمهوری اسلامی و اساس نظام خواهد داشت و از یاد نبریم که مردم بخاطر گلایه از عملکرد دولت‌های قبلی و نارضایتی از عدم اجرای آرمان‌های خود به دولت حاضر و برنامه ها و آرمان‌های اعلام شده رای داده اند.
در صورت عدم اجرای قول های داده شده مخصوصا در صحبت ها و سفرهای شهرستانی رییس جمهور محترم و جواب ندادن به نامه‌های مردمی در حین سفر و یا ارجاع نامه ها به مسوولین درجه پایین شهرستانی نه تن ها نتیجه مسافرت ها را با تاثیر منفی مواجه می‌سازد، بلکه شدیدا مردم را نسبت به نظام و مسوولین اجرایی بدبین خواهد کرد و لذا مسوولین با دقت و جدیت از تبعات منفی این برخوردها جلوگیری نمایند.
4 ـ وجود تورم بالا و بحث اشتغال در حال حاضر از بزرگترین معضلات و مشکلات جامعه ایران است که متاسفانه هر دو مورد در ایجاد معضلات اجتماعی و فساد جامعه تاثیر بسزایی داشته و خواهد داشت. همواره دولت‌های قبلی و دولت فعلی با این موضوع به انحا مختلف مواجه بوده و می‌باشد، لذا اکثر مسوولین معمولا غلبه بر دو معضل اجتماعی فوق را با مقایسه نسبت به سابق بعنوان شاهد موفقیت خود ارایه می‌دهند.
آنچه در طول برنامه سوم در اقتصاد کشور راهنمای دولت گذشته برای برخورد با پدیده تورم بود، ساماندهی زیرساخت‌های اقتصادی و رونق فعالیت‌های اقتصادی بود که باعث شد تورم (20) درصدی برنامه دوم توسعه بتدریج به زیر (13) درصد در برنامه سوم تبدیل شود.
دولت جناب آقای احمدی نژاد نیز برای حل مشکل تورم و اشتغال که از اهداف برنامه چهارم می‌باشد، اقداماتی بعمل آورده است که در طی یکسال گذشته با برنامه‌های اعلام شده توسط دولت به مرحله اجرا گذاشته شده است. آنچه باید گفت نمی توان با تزریق دلارهای نفتی بصورت سوبسید بدون هدف برای اقلامی مانند آهن و سیمان و غیره و استفاده از صندوق ذخیره ارزی که آنهم از منابع نفتی سرچشمه می‌گیرد، برای واردات کالاهای نهایی و مصرفی و یا پایین نگاهداشتن مصنوعی قیمت خدمات شرکت‌های دولتی نظیر آب و فاضلاب و برق که خود باعث انباشت ضررهای آن‌ها می‌گردد و قطعا باعث ورشکستگی آن‌ها می‌شود که خود معضلی برای دولت می‌گردد، بصورت پایدار تورم را پایین نگاه داشت و قطعا با چنین سیاستی هر روز بیشتر از قبل به درآمد نفت وابسته خواهیم بود و مبارزه با گرانی موقتی می‌شود. با کم شدن درآمدهای نفتی اقتصاد کشور نیز صدمات بسیار زیادی را شاهد خواهد بود و لذا راه چاره حمایت از تولید و رفع موانع آن می‌تواند باشد.
مبارزه با تورم و ایجاد اشتغال با تولید و حمایت از تولیدکننده حل می‌گردد. استفاده از تسهیلات بانک ها متاسفانه علی رغم نظر مجلس و دولت با کارشکنی های بسیار مواجه است. اغلب از حمایت کارآفرینان واقعی سر باز می زنند. اغلب بانک ها برای واگذاری تسهیلات، ضمانت ملکی چندین برابر مبلغ وام طلب می‌کنند که از عهده آنان خارج است. ایجاد جوی سالم و رقابتی و حمایت از سرمایه گذاری داخلی و خارجی راه چاره است که هم مشکل اشتغال را حل می‌نماید و هم تورم را در جامعه کنترل می‌کند و در آن صورت است که دیگر نیازی به وام ازدواج و صندوق‌های مختلف نخواهد بود.
مسایل حوزه انتخابیه ام:
1 ـ شهرستان بستان آباد که علی رغم نزدیکی به مرکز استان از محرومترین مناطق استان با مهاجرفرستی بالا می‌باشد با وجود امکان توسعه و کشاورزی بودن این شهرستان، اکثر مناطق آبی آن بدلیل استفاده مرکز استان از آب‌های آن منطقه ممنوعه اعلام گردیده. کشاورزانی که نمی توانند با وجود آب‌های زیرزمینی غنی از این امکانات استفاده نمایند ناچار چاره ای جز مهاجرت ندارند. انتظار مردم از دولت این است که چنانچه هر وقت به وجود آنان در صحنه بودن نیاز بود با جان و دل لبیک گفته اند از نعمات خدادادی مناطق خود تن ها شهرهای مادر و مرکز استان استفاده نکنند و لذا از وزیر محترم نیرو درخواست دارم که حق حفر چاه در منطقه دهستان شبلی و سعیدآباد و ایرانق را به رسمیت بشناسند و بیشتر از این مردم را در منطقه بی آب نگذارند.
2 ـ تن ها بیمارستان شهرستان که نزدیک به (14) سال از شروع آن گذشته است و بیش از یکسال است که تمام امکانات آن تجهیز نیز گردیده است بدلیل عدم تامین تن ها یک پزشک بیهوشی بلاتکلیف مانده است. آیا مردم شهرستان حق ندارند به توانایی و مدیریت بهداشت و درمان و مخصوصا مدیریت استان شک داشته باشند؟ و لذا از وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست می کنم به قول خود در هیات دولت که افتتاح آنرا برای مهرماه داده اند عمل نمایند و مردم را که چندین سال است منتظر راه افتادن بیمارستان هستند خوشحال کنند.
3 ـ ضمن تشکر از ریاست محترم جمهوری که در سفر خود به شهرستان محروم بستان آباد مردم را شاد کردند و مردم شهرستان نیز (نایب رییس ـ آقای برزگر! وقت شما تمام است) با استقبال بی نظیر خود جواب محبت های آنرا دادند تقاضا دارم به قول های داده شده مبنی بر تامین اعتبار تکمیل دانشگاه پیام نور و علمی کاربردی و سالن‌های ورزشی عمل نمایند. والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ آقای برزگر خیلی ممنون و متشکر از اینکه بموقع تمام کردید. جناب آقای تمدن تشریف بیاورند.
مرتضی تمدن ـ بسم الله الرحمن الرحیم
حلول ماه مبارک رمضان و بهار قرآن بر تشنگان زلال عرفان و معرفت مبارک باد. فرارسیدن هفته دفاع مقدس را به یادگاران (8) سال جهاد و ایثار و مقاومت بالاخص خانواده‌های معظم شهدا، جانبازان عزیز، آزادگان گرانقدر، خیل عظیم بسیجیان و سپاهیان جان برکف، ارتش دلاور و آزاده و بالاخره ملت والا و عظیم الشان ایران که با حماسه جاودانه خود جهانخواران و گردنکشان را مرعوب و منکوب خویش ساخت تبریک و تهنیت عرض می نمایم.
در آغاز مهر زیبا صمیمانه ترین سلام ها و درودهای خویش را تقدیم سنگربانان و طلایه داران علم و اندیشه، فرهنگیان و معلمان و اساتید بزرگوار که همچون شمع عصاره جان و دانش خویش را در طبق اخلاص نهاده تقدیم نونهالان و جوانان برومندی می‌نمایند که امیدهای فردای ایران پرافتخار هستند می نمایم.
ذکر چند نکته را در خصوص استان چهارمحال و بختیاری ضروری می دانم:
1 ـ مدتهاست بحث احداث راه آهن بعنوان یکی از اولویت‌های مهم استان در امر اتصال کانون‌های بزرگ جمعیتی و صنعتی در مرکز و غرب کشور مطرح است که متاسفانه تحرک قابل توجهی را از سوی مسوولان ذی‌ربط شاهد نمی باشیم. از وزیر محترم راه و ترابری مصرانه خواستارم با عنایت به مصوبه دولت و در آستانه لایحه متمم بودجه و همچنین بودجه سال آتی با عنایت به اینکه مطالعات اولیه این پروژه رو به اتمام است از پرداختن به این مهم که هم دارای توجیه فنی و هم توجیه اقتصادی است غفلت ننمایند و آنرا در فهرست پروژه‌های اصلی کشور قرار دهند.
2 ـ از وزیر محترم صنایع تقاضامندم بحث احداث صنایع خودروسازی در شهرستان شهرکرد را که مدتهاست موضوع مذاکره مسوولان استان و ایران خودرو بوده و لیکن هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است را مورد توجه قرار داده و باتوجه به آماده شدن زمینه‌های اولیه از قبیل سرمایه گذار بخش خصوصی و مکان احداث در عملیاتی شدن آن تسریع فرمایند.
3 ـ به لطف خدا و پس از مدت ها پیگیری کارخانه سیمان شهرکرد در نیمه اول سال آتی و فولاد چهارمحال برای تولید (800) هزار تن فولاد و همچنین تولید ورق، وارد قرارداد با پیمانکار و شروع عملیات اجرایی گردیده، ضمن تشکر از مسوولان امر در استان و وزارت صنایع با عنایت به خیل جوانان بیکار و جویای کار تاکید بر تسریع و پشتیبانی مالی و فنی این پروژه ها برای اتمام در زمان‌های تعیین شده را دارم.
4 ـ استان چهارمحال و بختیاری توان تبدیل شدن به قطب صادرات آب در کشور و خاورمیانه را داراست. از مسوولان وزارت نیرو، وزارت صنایع و مسوولان سختکوش استان خواهانم با عنایت به استقلال آب استان برای بهره گیری از توان بخش خصوصی و استفاده از ذخایر ارزی و ریالی تلاش خود را مصروف و برنامه خود را در این زمینه بطور شفاف اعلام نمایند.
و بالاخره به عزیزان و جریاناتی که برخی از سر دلسوزی و متاسفانه گروهی از روی عناد، تلاش گروه مذاکره کننده هسته‌ای را به نقد کشیده و خواهان فیصله دادن به آن حتی به قیمت کوتاه آمدن از حقوق مسلم خود می‌باشند عرض می کنم، اقدام و کلامی را مرتکب نشوید که خدای ناکرده فردا در پیشگاه تاریخ و در پیشگاه ملت ایران اظهار ندامت فرمایید. بر اساس آنچه در پیش است و برابر اظهارات محافل غربی و حتی مسوولان آژانس، روند مذاکرات به یاری خداوند متعال بنفع ملت ایران و متناسب با خواسته ها و سیاست‌های ما در جریان است و نهایتا در امر مذاکرات هسته‌ای عرض می کنم اندکی صبر، ظفر نزدیک است.
در آستانه تنظیم لایحه متمم بودجه به دولت محترم و خدمتگزاران عزیزمان در دولت عرض می کنیم (نایب رییس ـ وقت شما تمام است) توجه به جذب بودجه عمرانی بخصوص از حیث کیفی مساله مهمی است. خواهش ما این است بعنوان نمایندگان ملت همزمان با آوردن متمم بودجه به صحن علنی گزارش دقیقی را از نحوه جذب کمی و کیفی بودجه (15) هزار میلیارد تومانی عمرانی ما داشته باشید تا نمایندگان با توجه و دقت بیشتری موضوع را بررسی و ان شا الله دولت را در راستای اتمام پروژه‌های نیمه تمام کمک و یاری کنند. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ خیلی ممنون، ناطق بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (قربانی) ـ آقای شهریاری بفرمایید.
حسینعلی شهریاری ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به روان پاک شهدا، امام شهدا و با سلام به پیشگاه مقام معظم رهبری و امت شهیدپرور و مردم خوب زاهدان و با سلام خدمت همکاران محترم.
حلول ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن را به امت خداجوی ایران اسلامی تبریک می گویم و امیدوارم همه سر سفره الهی به فیض کامل برسند. هفته دفاع مقدس را به امت شهیدپرور و بسیجیان جان برکف، سپاهیان و ارتشیان عزیز ، خانواده معظم شهدا، ایثارگران و آزادگان تبریک می گویم. آغاز سال تحصیلی را به خانواده بزرگ فرهنگیان تبریک می گویم و همزمانی این شروع را با ماه مبارک رمضان به فال نیک می گیریم و امیدواریم در این بهار تعلیم و تربیت فرزندان برومند میهن اسلامی در فتح قله های علمی جهان مثل همیشه موفق و پیروز باشند.
برخود واجب می دانم از مواضع بحق و منطقی جناب آقای دکتر احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل تشکر و قدردانی نمایم و انتظار داریم در دفاع از حقوق ملت ایران مثل همیشه لحظه ای درنگ ننمایند و به کشورهای غربی و حامیان استکبار جهانی هشدار می دهیم ملت بزرگ ایران دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز هسته‌ای را به راحتی و به دستور دیگران بدست نیاورده که به دستور آن‌ها از حقوق خود بگذرد و یقینا در دفاع از آن نیز لحظه ای درنگ به خود راه نخواهد داد.
یکی از نگرانی های جدی مردم این روزها مساله گرانی می‌باشد که متاسفانه علی رغم عزم جدی آقای رییس جمهور و مسوولان در کنترل آن لجام گسیخته به پیش می‌رود، مردم انتظار دارند با عوامل گرانی در صورت وجود توطیه بشدت برخورد شود. در ماه مبارک رمضان محرومین انتظار دارند در هفته لااقل یکی، دو نوبت به مواد پروتیینی دسترسی داشته باشند که با این قیمت ها دست نیافتنی می‌باشد. همچنین از همکاران محترم مجلس مخصوصا کمیسیون اقتصادی انتظار می‌رود با کار کارشناسی و کمک گرفتن از مرکز پژوهش‌های مجلس راهکار اساسی در کنترل قیمت ها بیندیشند.
درمورد تعیین نرخ تورم اما و اگرهای زیادی وجود دارد. طبق آمار ارایه شده از سوی بانک مرکزی در اوایل سالجاری نرخ تورم به پایین ترین حد خود در (26) سال گذشته رسیده ولی آثاری از آن در زندگی روزمره مردم دیده نمی شود. طبق قانون، تعیین نرخ تورم باید توسط مرکز آمار ایران تهیه و اعلام شود که اگر این اتفاق بیفتد شاید بتوان اعتماد بیشتری به آمار ارایه شده پیدا کرد زیرا بانک مرکزی که خود مسوول حفظ و بالابردن ارزش پولی کشور می‌باشد شاید در ارایه آمار نرخ تورم نقطه نظرات خود را ارایه دهد و یا اگر سبد شاخص‌های تورم این می‌باشد که بانک مرکزی می گوید، با واقعیت های زندگی مردم ایران همخوانی ندارد و در این سبد باید تجدید نظر شود.
مساله جدی دیگر مساله بیکاری می‌باشد که با این روش‌های ارایه شده و مشکلاتی که توسط بانک ها ایجاد می‌شود زمینه کاهش نرخ بیکاری بسیار ضعیف می‌باشد. از دولت عدالت محور انتظار می‌رود بدنبال راهکارهای دیگری برای ایجاد اشتغال باشند. در استان‌های محروم دولت باید خود سرمایه گذاری کلان نماید و صنایع بزرگ و کوچک ایجاد و وقتی به سوددهی رسید به مردم واگذار نماید و الا محرومیت ها همچنان باقی خواهد ماند و دولتمردان و نمایندگان جز شرمندگی در قبال محرومین چیز دیگری عایدشان نخواهد شد.
در آغاز سال تحصیلی از دولت می خواهیم از اخراج معلمین حق التدریسی بپرهیزد و هرچه سریعتر مخصوصا در استان‌های محروم مجوز رسمی شدن آن‌ها را صادر نماید. زیرا با این مجوزهای استخدامی مشکلات معلمین و دانش آموزان حل نخواهد شد و محرومین همچنان از داشتن معلم محروم خواهند بود. ضمن تشکر از دولت خدمتگزار در اجرای مصوبات هیات محترم دولت در استان سیستان و بلوچستان انتظار داریم نسبت به تامین اعتبار بودجه راه آهن بم ـ زاهدان در متمم بودجه و بودجه 86 اقدام نماید و در موعد مقرر این پروژه را به پایان برساند. همچنین همراه با لوله کشی گاز از عسلویه، لوله کشی بین شهرها و داخل شهر نیز شروع گردد تا زمان را از دست ندهیم.
در خاتمه از تلاش وزیر محترم کشور، وزیر محترم اطلاعات، فرمانده محترم قرارگاه رسول اکرم (صلی الله علیه وآله و سلم) و حضرت آیت الله شاهرودی بدلیل انتصاب مدیری شایسته در راس دادگستری استان و همچنین فرمانده محترم قرارگاه عملیاتی فتح در تامین امنیت استان سیستان و بلوچستان تشکر و قدردانی می نمایم و امیدوارم این امنیت ریشه دار بوده و تداوم داشته باشد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ متشکر، خیلی ممنون.

4 ـ بیانات نایب رییس محترم مجلس شورای اسلامی بمناسبت حلول ماه مبارک رمضان، هفته دفاع مقدس، آغاز سال تحصیلی، سخنان اخیر پاپ، سفر رییس جمهور به نیویورک و نیز سفر ریاست محترم مجلس به کشورهای تاجیکستان، ارمنستان و قرقیزستان
نایب رییس ـ بسم الله الرحمن الرحیم
حلول ماه مبارک رمضان را به همه همکاران ارجمند، به امت بزرگ ایران اسلامی و مسلمین جهان تبریک عرض می کنم. این ماه برای همه دل ها هدیه دارد، زدودن زنگارهای ناشی از عصیان و خطا، عدم عبودیت خالصانه و رعایت نکردن حقوق الهی در رفتار و کردار کاری است که با ارتباط خالصانه با حضرت معبود در این ماه قابل جبران است. همه ما میهمان عام خدا هستیم در ماهی که نفس ها تسبیح است و حتی خوابیدن با نیت روزه داران و پرهیزکاران عبادت. امید داریم که بتوانیم از لحظه لحظه ایام پربرکت این ماه بهره کافی را ببریم.
هفته دفاع مقدس را هم گرامی می داریم و این دفاع یکی از قطعات نورانی عملکرد انقلاب اسلامی و نظام اسلامی است که متاسفانه جوانان امروز تن ها با بخشی از حقایق آن آشنا هستند. بعد از جنگ جهانی دوم این اولین جنگی بود که یکطرف آن هر دو ابرقدرت ظهور و حضور پیدا کرده بودند و با هم متحد شده بودند، یکطرف این دفاع مقدس، یک انقلاب جوان و کم تجربه بود که بهیچوجه آمادگی درگیر شدن در این میدان سخت و خطیر را نداشت. یکی از طرفین دیگر درگیری همزمان با میگ های شوروی، آواکس های آمریکایی، تانک ها و زره پوش های انگلیسی، سوپراتانداردهای فرانسوی، بمب های شیمیایی اروپایی و بالاخص آلمانی و دلارهای حکام مرتجع منطقه مجهز شده بود و یکطرف یک انقلاب نوپا بود که تازه و جدیدا از یک درگیری سخت و نفس گیر با نظام (2500) ساله شاهنشاهی آزاد شده بود و هنوز حتی راه و رسم حکومت را درست تبیین نکرده بود و حکومت خودش را درست تیوریزه نکرده بود. اما علی رغم این همه نابرابری جالب است که جوانان ما و نسل امروز ما بدانند که تا قبل از این درگیری هر زمان که حکومت ایران چه زمانی که وابسته به آمریکا بود چه زمانی که وابسته به انگلیس بود هر زمانی که با یکی از همسایه هایش درگیر می شد، بعد از پایان درگیری یک بخش عمده ای از خاک ایران جدا می شد و این دفاع مقدس تن ها دفاع و تن ها درگیری بود که علی رغم اینهمه نابرابری بعد از پایان جنگ یک وجب از خاک ایران اسلامی ما دست دشمن نماند و همه آن آزاد شد.
ارتش، سپاه، نیروهای مردمی مقاومت بسیج موثرین اصلی در این پیروزی بودند. بحمدالله امروز سرنوشت دشمنان ایران اسلامی در آن جنگ بسیار عبرت آموز است. صدامی که محور اصلی خیانت و حمله بود امروز به چه روزی رسیده است و نیروهای آمریکایی که آنزمان حامی صدام بودند امروز در عراق زمینگیر شده اند و روزگار سختی را می گذرانند و بنظر می‌رسد برای نجات خودشان بایستی هر چه زودتر خاک عراق را ترک کنند. یاد و خاطره شهدای بزرگوار و ایثارگرانی که خداوند متعال این هدیه بزرگ را بوسیله آن‌ها به ملت ایران ارزانی داشت گرامی می داریم.
نکته بعدی مساله آغاز سال تحصیلی جدید است که به همه فرهنگیان و دانش آموزان عزیز آنرا تبریک عرض می کنیم. ما امروز بصورت جدی دنبال جنبش علم آموزی و نهضت تولید علم در کشور هستیم و این جنبش در حال موفقیت‌های درخور تحسینی است. جهاد علمی یکی از شاخصه‌های اصولگرایی است که مقام معظم رهبری بر آن تاکید فراوان و مستمر دارند. جوانان برومند، باهوش و پرتلاش دانشجو و فارغ‌التحصیل ما در حال بازکردن دروازه های جدید علم و فناوری به روی ملت ایران هستند و امید همه این محققین و این دانشجویان و این سربازان و سرداران جبهه علم و فناوری به همین دانش آموزان عزیزی است که دیروز سال تحصیلی خودشان را آغاز کردند. ما بر این باوریم که چشم انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی عمدتا باید بدست دانش آموزان و دانشجویانی که امروز در حال تحقیق هستند محقق گردد و برای این لشکر بزرگ جهادعلمی اعم از معلم، دانش آموز، استاد، دانشجو و محققین کشور آرزوی توفیق روزافزون داریم.
متاسفانه صحبت های نابهنگام و نامناسب رهبر کاتولیک های جهان خشم و نفرت امت بزرگ اسلامی و تعجب روشنفکران دینی را در دنیا برانگیخت. واقع قضیه من هنوز نمی دانم که مناسبت زمانی و مکانی سخنان آقای پاپ چه بود؟ ایشان احساس کردند که امروز دنیا چه نیازی به این حرف ها دارد؟ زمانیکه دنیا از جنگ، تفرقه، کشتار آدم ها، گرسنگی بخش عمده ای از انسان ها رنج می‌برد مصیبت می کشد، این سخنان تفرقه آمیز خصوصا تفرقه بین ادیان آب ریختن به آسیاب چه کسی است؟ آیا خدای ناکرده جناب پاپ هم با کلید خوردن جنگ های صلیبی موافق هست؟ یا واقعا سهو لسانی مرتکب شده؟
اینکه آقای بوش رسما اعلام می‌کند که حرفهای پاپ حرفهای ماست، به ذهن ما می‌رسد که خسارت زیادی به پاپ، واتیکان و مسیحیت وارد کرده من معتقدم که پاپ باید از تکرار حرفهای بوش که انجام داده نه تن ها از مسلمانان جهان بلکه از مسیحیان جهان نیز باید عذرخواهی کند که این همسویی و همزبانی با هیات حاکمه آمریکا، هیات حاکمه ای که چیزی غیر از خونریزی و سفاکی در عملکرد حکومتی شان ندارد این همخوانی و همزبانی پاپ با این هیات حاکمه مایه شرم دنیای مسیحیت و مایه تنفر دنیای اسلام است. فکر می کنیم که جناب پاپ هنوز که دیر نشده هم از مسلمانان جهان و هم از مسیحیان جهان باید عذرخواهی کنند.
و بالاخره سفر موفقیت آمیز و بسیار موثر جناب آقای دکتر احمدی نژاد به نیویورک و بیان مواضع صریح و شفاف و عدالتخواهانه نظام جمهوری اسلامی جای افتخار دارد. امروز بحمدالله سیاست‌های راهبردی ما در خارج از کشور و در نظام بین‌الملل جای خودش را باز کرده من تبریک عرض می کنم به موفیت های دولت در تبیین سیاست خارجی خودش و نهایتا سفر موفقیت آمیز ریاست محترم مجلس را به تاجیکستان، ارمنستان، قرقیزستان در پاسخ به دعوت همتاهای خودشان داشتیم که در جهت تحکیم روابط پارلمانی کشورهای منطقه بسیار موثر است.

5 ـ تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسوولان اجرایی کشور
نایب رییس ـ تذکر نمایندگان محترم مجلس به مسوولان اجرایی کشور:
ـ آقایان: محمودرضا حسنوند نماینده محترم سلسله و دلفان و فتح الله حسنوند نماینده محترم خرم آباد به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص تسریع در آسفالت (8) کیلومتر جاده چهارخطه الشتر ـ خرم آباد با توجه به خالی بودن شانه های خاکی و تصادفات.
ـ آقای علی دانش منفرد نماینده محترم تفرش و آشتیان به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص اعلام علت عدم اجرای دستور ریاست محترم جمهوری درخصوص تعریض و بهسازی جاده آشتیان با توجه به کشته شدن چهار نفر در (10) روز اخیر.
ـ آقای قدرت الله علیخانی نماینده محترم بویین زهرا و آوج به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص تسریع در انجام روکش آسفالت بویین زهرا به سه راهی رحیم آباد.
ـ آقای سیدجلال یحیی زاده فیروزآباد نماینده محترم تفت و میبد به وزیر محترم راه و ترابری درخصوص لزوم اجتناب از خرید هواپیماهای توپولف روسی باتوجه به تجربه تلخ گذشته و عدم اعتماد مردم در استفاده از این نوع هواپیماها.
به وزیر محترم امور خارجه درخصوص بررسی اخراج سفیر واتیکان و قطع روابط سیاسی و دیپلماسی با واتیکان تا هنگام عذرخواهی رسمی پاپ و تکذیب اتهامات وارده به دین حنیف اسلام.
ـ آقای سیدعبدالمجید شجاع نماینده محترم دشتستان به وزیر محترم امورخارجه درخصوص پاسخگویی نسبت به علت عدم ترک جلسه سازمان ملل در زمان سخنرانی رییس جمهور آمریکا.
ـ آقای سیدمحمدجعفر سادات موسوی نماینده محترم مبارکه به وزیر محترم امورخارجه درخصوص موضعگیری درخصوص احداث جزایر مصنوعی و برهم زدن اکوسیستم توسط کشورهای حاشیه در خلیج فارس و عدم رعایت مقررات و قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی و عدم توجه به مسایل زیست محیطی مشترک.
ـ خانم عشرت شایق نماینده محترم تبریز، اسکو و آذرشهر به وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی درخصوص تمهیدات لازم جهت تسهیل واگذاری وام به درخواست‌کنندگان.
به وزیر محترم کار و امور اجتماعی درخصوص تدبیر لازم برای جلوگیری از اخراج بی رویه کارگران.
ـ آقای زادعلی خلیل طهماسبی نماینده محترم سروستان، کربال و کوار به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص لزوم ادامه کار مدیریت و کادر آموزشی دبیرستان سروش منطقه (3) تهران باتوجه به بلاتکلیفی اولیا دانش آموزان در شروع سال تحصیلی.
ـ آقای محمدقلی حاجی ایری نماینده محترم کردکوی و بندرترکمن به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص رسیدگی به بی تدبیری مدیریت آموزش و پرورش شهرستان بندرترکمن در عزل و نصب ها.
ـ آقای سیدکاظم دلخوش اباتری نماینده محترم صومعه سرا به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص روشن نمودن وضعیت مدیریتی و ارتقا جایگاه تحصیلی دانشکده میرزا کوچک خان صومعه سرا.
ـ آقای رمضانعلی صادق زاده شبحان نماینده محترم رشت به وزیر محترم آموزش و پرورش درخصوص رسیدگی به عزل و نصب های آموزش و پرورش در استان گیلان براساس بکارگیری افراد ستادهای انتخاباتی.
ـ آقایان: علیرضا محجوب و مرتضی تمدن نمایندگان محترم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر و شهرکرد به وزیر محترم رفاه و تامین اجتماعی درخصوص اعلام عدم پرداخت پایه مستمری (2) میلیون ریال برای بازنشستگان و مستمری بگیران مشمول قانون تامین اجتماعی باتوجه به گذشت ششماه از سال.
ـ آقایان سیدمحمدرضا میرتاج الدینی، محمدعلی شیخ، ولی الله دینی، محسن کوهکن، ولی ملکی و عباسعلی اختری نمایندگان محترم تبریز، اسکو و آذرشهر، شوشتر، اهر و هریس، لنجان، مشکین شهر و تهران به وزیر محترم بازرگانی درخصوص رسیدگی به علت افزایش قیمت گوشت و مرغ و عدم تحقق وعده کنترل قیمت ها و لزوم اقدامات فوری برای تعدیل قیمت ها در آستانه ماه مبارک رمضان.
ـ آقای محمدرضا امیرحسنخانی نماینده محترم فردوس و طبس به وزیر محترم بازرگانی درخصوص تاکید بر اجرای روش‌های علمی و عملی برای مقابله با گرانی و چاره اندیشی درخصوص کالاهای اساسی.
ـ آقای سیدمصطفی سیدهاشمی نماینده محترم مراغه و عجبشیر به وزیر محترم بازرگانی درخصوص جلوگیری از کاهش سهیمه گندم تحویلی به کارخانجات آردسازی شهرستان مراغه باتوجه به عملکرد (25) درصدی ظرفیت کارخانجات.
به وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص تامین پزشکان متخصص جراحی، رادیولوژی، زنان و زایمان برای بیمارستان (50) تختخوابی عجبشیر.
ـ آقای ولی الله دینی نماینده محترم اهر و هریس به وزیر محترم نیرو درخصوص پاسخگویی به علت عدم مطالعه و احداث سد هرزه ورز هریس از ساختگاه اصلی خود با توجه به وعده رییس جمهور محترم.

6 ـ تذکر آیین‌نامه‌ای و اخطار قانون اساسی آقایان: ایرج ندیمی، بایرام گلدی برمک و حمید زنگنه نمایندگان محترم لاهیجان، مینودشت و اهواز
نایب رییس ـ آقای حاجی بابایی! دستور جلسه را آغاز بفرمایید.
آقایانی که تذکر دارند تذکرات در رابطه با بحث امروز جلسه است؟ (ندیمی ـ تذکر دارم) مربوط به اداره جلسه امروز یا جلسه دیروز است؟ (ندیمی ـ راجع به اداره جلسه است) آقای ندیمی بفرمایید.
ایرج ندیمی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای مهندس باهنر! باتوجه به مواد (22) و (23) دو تذکر دارم که برای صرفه جویی با هم مطرح می کنم. باتوجه به اینکه بودجه (86) در راه است شما یا هیات رییسه محترم باید نظارت کنید که لایحه مدیریت خدمات کشوری سریعتر بیاید تا دولت بار مالی آنرا تامین کند. باتوجه به اینکه اصل هشتادوپنجی شده و زمان زیادی هم برده اگر این بموقع تصویب نشود این خطر وجود دارد که ما امسال هم نتوانیم موضوع تامین بار مالی نظام هماهنگ را انجام بدهیم.
نایب رییس ـ آقای ندیمی! حالا در هر صورت هیچ تخلف آیین‌نامه‌ای نشده.
ندیمی ـ زمان از بین رفته.
نایب رییس ـ نه، تذکر وارد نیست بحث بعدی.
ندیمی ـ دومین موضوع ماده (23) بند (12) توضیح اینکه...
نایب رییس ـ بالاخره چه شد؟
ندیمی ـ (23)، بند(12).
نایب رییس ـ (12)، (23) بله.
ندیمی ـ توضیح اینکه در ارتباط با موضوع شوراها و مانند آن ما دو، سه تا...
نایب رییس ـ درمورد؟
ندیمی ـ درمورد مباحث مربوط به نظارت بر شوراها...
نایب رییس ـ مربوط به جلسه امروز نیست من خواهش می کنم... (ندیمی ـ امروز که نباید باشد...) اصولا مربوط به جلسات علنی نیست. ما در خدمتتان هستیم، تشریف بیاورید صحبت های شما را می شنویم و گوش می دهیم و ان شاالله تا آنجایی که می‌شود (ندیمی ـ کجا ان شاالله فرصت حاصل می‌شود؟) محبت می‌کنند. جناب آقای ندیمی هیچکدام از تذکرات شما وارد نبود. نفر بعدی را بفرمایید.
منشی (قربانی) ـ نفر بعدی آقای برمک هستند.
نایب رییس ـ جناب آقای برمک بفرمایید.
بایرام گلدی برمک ـ جناب آقای باهنر! یک اخطار اصل (88) قانون اساسی است و یک تذکر آیین‌نامه‌ای دارم که ماده (193) و بند (11) ماده (23) و ماده (17) است.
من اصل (88) را خدمتتان قرایت می کنم: «در هر مورد که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رییس جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسوول درباره یکی از وظایف آنان سوال کنند رییس جمهور یا وزیر موظف است در مجلس حاضر شود و به سوال جواب دهد و این جواب نباید در مورد رییس جمهور بیش از یکماه و در مورد وزیر بیش از (10) روز به تاخیر افتد مگر با عذر موجه به تشخیص مجلس شورای اسلامی».
من و چند تن از نمایندگان محترم از وزیر محترم کشور درخصوص وظایف مربوطه قریب به یکماه قبل سوال داشتیم، این سوال الان بار سوم است که در برنامه کمیسیون ها درج می‌شود. یک نامه‌ای در 15/6/ از طرف...
نایب رییس ـ آقای برمک عذر می خواهم ببینید! من عرض کردم واقع قضیه خواهش ما این است که نرخمان را نشکنید. الان این بحث شما به جلسه علنی امروز هیچ ارتباط ندارد، شما سوالی را مطرح کرده اید، بحث سوالتان یک مرحله آن در کمیسیون است، اگر کمیسیون کوتاهی کرده مراجعه بفرمایید ما پیگیری می کنیم، اگر هم وزارت کشور کوتاهی کرده باز مراجعه کنید پیگیری می کنیم. هیچ ارتباطی به جلسه علنی امروز ندارد. نفر بعدی را دعوت بفرمایید.
برمک ـ آقای باهنر یک لحظه اجازه بفرمایید من این نکته را اشاره کنم. این مبنای تقاضای تمدید معاون محترم وزارت کشور را من می خواستم بدانم طبق چه ماده و چه اصلی است؟ و از طرف دیگر این تذکر من را یک لحظه...
نایب رییس ـ جناب آقای برمک! من خواهش می کنم، تریبون شما دست من است، من میکروفون شما را باز می کنم اما عرض کردم ما دررابطه با جلسه علنی امروز یا روزهای قبل اگر نباشد خواهش کردیم که شما تذکر ندهید. من الان میکروفون شما را باز می کنم، من خواهش می کنم خودتان بحثتان را تمام کنید.
برمک ـ چشم! آقای باهنر من ماده (193) آن قسمتی که مربوط به استناد بنده است خدمت شما قرایت می کنم درخصوص سوال است: کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور وزیر...
نایب رییس ـ آقای برمک! من نمی دانم یا من واقعا زبان... را متوجه نمی شوم، تذکر آیین‌نامه‌ای مربوط به عملکرد جلسه علنی است. هر اشکال دیگری که به اداره کل مجلس وارد می‌شود شما این ها را می توانید به هیات رییسه مراجعه کنید، ما مکلفیم به شما جواب بدهیم، اما وقت جلسه علنی را حق نداریم بگیریم. نفر بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (قربانی) ـ آقای جلالی بفرمایید.
جلالی ـ تذکر ندارم.
نایب رییس ـ آقای جلالی تذکر ندارند، متشکر. جناب آقای زنگنه بفرمایید.
حمید زنگنه ـ بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای باهنر! قطعا می‌فرمایید این تذکر بنده به این جلسه مربوط نمی شود! (نایب رییس ـ خوب، اگر نمی شود ندهید!) اجازه بفرمایید آقای باهنر! پس بفرمایید ما چه موقع تذکراتمان را بدهیم؟ (نایب رییس ـ غیر از جلسه علنی...) کجا تذکراتمان را بدهیم؟
نایب رییس ـ عرض می کنم. آقای زنگنه! چون الان سوال کردید من خدمت شما می گویم. شما مراجعه می‌فرمایید من در خدمت شما هستم، رییس مجلس در خدمت است، هیات رییسه در خدمت شماست، اگر اشکال و ایرادی در اداره و مدیریت کل مجلس دارید ما پاسخگوی شما هستیم ولی اگر...
زنگنه ـ آقای باهنر! تریبون را باز بفرمایید.
نایب رییس ـ بفرمایید.
زنگنه ـ ما نماینده هستیم، اینجا هم نباید گزینش باشد. حق نمایندگی ما این است که از حق مردممان دفاع کنیم. اگر قرار است که مدام سانسور بشود اعلام بکنید آقا! این مجلس فقط شش، هفت نفر حق حرف زدن دارند. آقای باهنر اینطور که نمی شود، ما نمی دانیم واقعا مشکلمان را به چه کسی بگوییم؟ (نایب رییس ـ عرض کردم که به من بگویید) بنده به شما مراجعه کردم، می گویید به آقای جلالی مراجعه کن، آقای جلالی را پیدا نمی کنم به آقای فلاحت پیشه مراجعه می کنم. ظاهرا هیچکس در این مجلس نباید جوابگو باشد؟
نایب رییس ـ حالا جناب آقای زنگنه ببینید! اجازه بدهید... بحث تمام شد؟ (زنگنه ـ خیر، تمام نشده آقا!) بحث شما وارد نیست، میکروفون را قطع کنید...
زنگنه ـ شما حق ندارید میکروفون من را قطع کنید.
نایب رییس ـ جناب آقای زنگنه من که عرض کردم... ببینید! من اینجا که جلسه علنی را آغاز کردم جناب آقای زنگنه مراجعه فرمودند که آقا! من به نسبت انتخاب نظار استان خوزستان اعتراض دارم. عرض کردم به هیات مرکزی نظارت تشریف ببرید، بفرمایید بنشینید صحبت کنید. دستور جلسه را آغاز بفرمایید.
علیخانی ـ ما همینجا حق داریم، ما اعتراض داریم... (همهمه نمایندگان)
زنگنه ـ این درست نیست، اجازه ندارید میکروفون را قطع کنید.
نایب رییس ـ اجازه بفرمایید من خدمت عزیزان عرض می کنم. برادران بزرگوار و خواهران محترم ببینید! در رابطه با مساله ای که... چون حالا دو، سه نفر از نمایندگان واقعا اعتراض دارند من یک توضیح مختصری خدمتتان عرض کنم...
علیخانی ـ همه اعتراض دارند... (همهمه نمایندگان)
زنگنه ـ آقای باهنر! تریبون را باز کنید ما حق داریم... شما دارید خلاف آیین‌نامه عمل می کنید.
نایب رییس ـ ببینید! من خلاف آیین‌نامه نمی توانم اجازه بدهم که حالا مشکلی بوجود آمده از تریبون بحثی را مطرح کنید. تعدادی از عزیزان مساله هیات مرکزی نظارت بر انتخابات را که شما انتخاب کردید و رای دادید، این ها طبق قانون، نظار استانی را انتخاب کرده اند، بر این انتخابات بعضی از اعضای استان‌ها اعتراض دارند، اعتراض هم به انتخاب همکارانشان است. مثلا می‌گویند من را چرا انتخاب نکردی فلانی را انتخاب کردی؟ درحالیکه اگر این انتخاب انجام شده بود... (ندیمی ـ نه آقا اینطوری نیست) عرض می کنم. ببینید! بعضی از عزیزان معترضند می‌گویند این انتخابات کاش توسط مجمع عمومی انجام شده بود، کاش به توسط... این ها جز اختیارات قانونی هیات نظارت است. هیات نظارت بر انتخابات حق داشته بصورت قانونی خودش از هر استان انتخاب بکند و قاعدتا هم... (علیخانی ـ کجا مجلس این اختیار را به این ها داده؟ حالا شروع کرده اند که...) کسی حق اعمال نظر شخصی در نظارت بر انتخابات شوراها را ندارد، عزیزانی که انتخاب شده اند حتما مبرا هستند از اینکه اعمال نظر شخصی بکنند و عزیزانی هم که اعتراض دارند قطعا این قصد را ندارند که خودشان باشند اعمال نظر شخصی بکنند. بحث این است که بعضی از نماینده ها معتقد هستند که یک ترک اولی شده شاید اگر مثلا مجمع، انتخاب می‌کرد یا مجمع استانی انتخاب می‌کرد بهتر انجام می شد. این جز اختیارات هیات مرکزی نظارت بر انتخابات بوده، از این اختیارات خودش استفاده کرده.

7 ـ تصویب طرح یک فوریتی تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی
نایب رییس ـ جناب آقای حاجی بابایی دستور اول جلسه را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ اولین دستور گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی در مورد طرح یک فوریتی اصلاح بندهای (4)، (5) و (6) ماده (976) قانون مدنی و الحاق یک تبصره به آن است. مخبر محترم کمیسیون قضایی و حقوقی برادر سلیمانی بفرمایید.
نایب رییس ـ من دو نکته را عرض کنم، یک اینکه آقای جلالی (شاهرود) می فرمایند بگویید که آقای جلالی رشیدی نماینده کرج است و ایشان نیستند. آقای جلالی (شاهرود) عضو مرکزی هیات نظارت بر انتخابات نیستند، این نکته اول.
نکته دوم هم من خدمت عزیزان عرض می کنم، عزیزانی که اعتراض دارند اعتراضات خودشان را به هیات رییسه مراجعه کنند، ما بررسی می کنیم و از اعضای هیات مرکزی نظارت بر انتخابات هم دعوت می کنیم، اعتراضات را بررسی می کنیم. امیدواریم که ان شاالله با همدلی، همکاری و همفکری مساله حل بشود و مشکل جدی بوجود نیاورد. عزیزان مراجعه کنند. آقای قربانی! اگر عزیزانی اعتراض داشتند جناب آقای قربانی مامور هستند (البته بعد از جلسه علنی) حرف معترضین را بشنوند و ان شاالله سعی بکنند که مشکل را به سمت حل شدن جلو ببرند. جناب آقای سلیمانی بفرمایید.
حسن سلیمانی (مخبر کمیسیون قضایی و حقوقی) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی به مجلس شورای اسلامی
طرح اصلاح بندهای (4)، (5) و (6) ماده (976) قانون مدنی و الحاق یک تبصره به آن به شماره چاپ (1348) که با قید یک فوریت به این کمیسیون بعنوان کمیسیون اصلی ارجاع شده بود در جلسات متعدد و با حضور کارشناسان ذی‌ربط مطرح گردید و پس از بحث و تبادل نظر نهایتا در جلسه مورخ 1385/06/12 با اصلاحاتی در عنوان و متن بشرح زیر مورد تصویب قرار گرفت. اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم شورای اسلامی می‌گردد.

نایب رییس کمیسیون قضایی و حقوقی ـ محمدحسین فرهنگی

(ضمنا گزارش کمیسیون فرعی «امنیت ملی و سیاست خارجی» تا این تاریخ واصل نگردیده است).
در رابطه با اصلاح بندهای (4)، (5) و (6) ماده (976) قانون مدنی کلا عنوان طرح به طرح تعیین تکلیف... (جناب آقای باهنر! کسی گوش نمی دهد که من صحبت کنم؟) عنوان طرح به طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی تبدیل شد. یعنی اینکه... (چه کسی گوش می‌دهد؟ برای چه بـحث می کنم؟) زنانی از ایران باتوجه به شرایط انقلاب با مردان خارجی ازدواج کرده اند و از این ازدواج فرزندانی حاصل شده و این فرزندان... (همهمه نمایندگان) آقای باهنر! بگویید گوش کنند، کسی گوش نمی دهد. از همکاران عزیزم خواهش می کنم این بحث مهمی است ما حدود (120) هزار نفر را می خواهیم وارد تابعیت ایران کنیم لااقل گوش بدهید من بحث کنم، اگر گوش نمی دهید من بروم بنشینم و حرف نزنم.
نایب رییس ـ آقای سلیمانی شما چند لحظه تحمل بفرمایید!... بفرمایید.
سلیمانی ـ همکاران عزیزم عنایت بفرمایند در طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی اجازه داده می‌شود از تاریخ تصویب این طرح که یک فوریت آن هم تصویب شده بعد از تصویب کلیات ان شاالله وارد شور دوم در همین مجلس خواهیم شد اگر زنان ایرانی با مردان خارجی ازدواج کردند و تا تاریخ تصویب این قانون و یکسال بعد از تصویب این قانون فرزندانی از این ازدواج حاصل شده و یا می‌شود این فرزندان به تابعیت ایرانی پذیرفته شوند یعنی اعطای تابعیت ایران بشوند، به شرط اینکه سابقه کیفری موثر یا سابقه امنیتی نداشته باشند.
بنابراین تا تصویب این طرح فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با افاغنه و یا سایر ملیت هایی که بنا به ضرورت جنگ و انقلاب وارد این مملکت شده اند و ازدواج کرده اند روشن خواهد شد و نیاز به طی تشریفاتی که الان در قانون مدنی برای اعطای تابعیت هست، نیست. علت اساسی این طرح این است، نه اینکه الان ما قانون نداشته باشیم یا قانون ما سکوت یا اجمال داشته باشد. تشریفاتی دارد که طی آن تشریفات و انجام آن تشریفات مانعیت اعطای تابعیت است. این طرح اعطای تابعیت را تسهیل می‌کند و اجازه می‌دهد افراد حاصل از این ازدواج با رعایت شرایط مذکور در این ماده و تبصره آن به تابعیت ایرانی پذیرفته بشوند.
بعد گفته شده که «وزارت کشور نسبت به احراز ولادت طفل در ایران و صدور پروانه اقامت ازدواج موضوع ماده (1060) قانون مدنی اقدام می‌کند». بنابراین مامور اجرای این قانون هم وزارت کشور می‌شود، احراز ولادت می‌کند، اجازه ماده (1060) قانون مدنی می‌دهد، ماده (1060) قانون مدنی یعنی اینکه زن ایرانی اگر بخواهد با تبعه خارجی ازدواج کند باید از دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه بگیرد تا آن ازدواج رسمیت داشته باشد والا حق ازدواج با تبعه خارجی ندارد و اگر ازدواج کرد ازدواج مورد پذیرش و مورد حمایت و مورد صیانت نظام نیست. شرط حمایت و صیانت و رسمیت اعطای اجازه به زن ایرانی برای ازدواج با تابعیت خارجی است.
حالا می خواهیم آن‌هایی که ازدواج کرده اند و این شرایط را رعایت نکرده اند تنفیذ کنیم، بیاییم بگوییم آقا! آن‌هایی که انجام داده اید قبول کردیم، به رسمیت می شناسیم، بچه های حاصل از ازدواج را به رسمیت می شناسیم، با تقاضا و با شرایط مقرر این قانون بعد از رسیدن به سن (18) سال اگر دوست دارند ایرانی بشوند به آن‌ها تابعیت ایرانی می دهیم و برای بعد از این تاریخ هم و در تبصره (2) که درحقیقت تعارضی با ماده (979) از نظر اقامت بوده، در مقام حل بوده، گفته اگر کسی از این تاریخ ببعد هم می خواهد با زن ایرانی ازدواج کند الزام دارد ماده (1060) را رعایت کند، حتما اجازه بگیرد، حتما بعد از اینکه به سن (18) سال رسید یعنی بالغ شرعی و قانونی شد و بعد توانست خودش را اداره کند و اهلیت استیفا پیدا کرد آنموقع با موافقت ماده (979) یعنی آن پنجسال اقامت ضرورت ندارد او بیاید تقاضای تابعیت کند و ازدواج او هم رسمی شده باشد و به ثبت هم رسیده باشد برای این تاریخ ببعد.
یعنی در حقیقت در دو مرحله این طرح دارد حرف می‌زند، یکی از ازدواج‌هایی که از تاریخ قبل از انقلاب تا الان انجام گرفته و رعایت مقررات قانونی در ثبت و اجازه آن نبوده بچه ای حاصل شده آن بچه گرفتار است الان می خواهیم از تاریخ تصویب این ظرف یکسال تعیین تکلیف کنیم و بعد نسبت به ازدواج‌هایی که از این تاریخ ببعد می خواهد انجام بگیرد و بچه هایی که از آن‌ها حاصل می‌شوند الزاماتی را مقرر می‌کند آن الزامات باید رعایت بشود تا اینکه بچه های حاصل از آن ازدواج ها بتوانند بعنوان ایرانی تقاضای تابعیت ایرانی بکنند.
اگر دوستان و عزیزان محبت کنند به شور اول رای بدهند باتوجه به اینکه فوریت طرح قبلا تصویب شده باید وارد شور دوم بشویم، خواهش می کنم که دوستان لطف کنند و با رای بالایی به کلیات آن رای بدهند که اگر ایرادات و پیشنهاداتی داشتند بعنوان شور دومی بلافاصله شروع می‌شود نظرات خدمت شما عرض می‌شود و ان شاالله رفع ایرادات آن هم بعمل خواهد آمد. والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته
نایب رییس ـ اولین مخالف را دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ اولین مخالف آقای کامران هستند، بفرمایید.
حسن کامران دستجردی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت شما در رابطه با افاغنه... (بله، حاج خانم! خانم فیاض بخش می خواهید وقتم را به شما بدهم؟)
یک بحثی که راجع به افاغنه است (بقول خانم فیاض بخش می فرمایند تابعیت) من هم عقیده شما هستم، منتها این واقعآ اگر رای بیاورد اشکال ندارد آن را کمیسیون اصلاح کند.
در ایران بعضی از افاغنه زن گرفته اند و در همه شهرها هم این هست و دارای اولاد شده اند. حالا این ها را می خواهید چکار کنید؟ حالا یکوقتی است که او می خواهد بیاید در ایران کار بکند و قاچاقی هم می‌آید، خلاف هم می‌آید خوب، جلو آن را بگیرد. اینهمه امکانات دست وزارت کشور، دست مبادی قانونی ذی‌ربط است، ولی ما آثاری هم ندیدیم، فقط همه آن مصاحبه است در این تاریخ ما این ها را بیرون می کنیم و می‌روند و بعد هم می‌بینیم «کالاول» یعنی شما دیده اید در واحدهای تولیدی و در جاهای دیگر... منتها این بحث مربوط به آن‌هایی است که در ایران زن گرفته اند. یعنی شما آمده اید با اختیار در مراسم، در عقدشان، در عروسی شان شرکت کرده اید، بهرحال در محله به آن‌ها کار داده اید و این ها مسلمان هم هستند و گاهی هم مثلا می خواهد ثبت نام کند با مشکل مواجه می‌شود.
یاد کنم از حضرت آیت الله طباطبایی نژاد امام جمعه معززمان که یک روز افتتاح حوزه در اصفهان برای خارجی ها بود. ایشان حرف بحقی فرمودند، گفتند حالا اگر یک نفری که در این اصفهان برادر ماست و در حوزه درس می خواند و بچه هم دارد و اینجا هم ازدواج کرده خوب، چه گناهی دارد؟ بهرحال مگر می‌شود ما این ها را... یعنی در شهری که زندگی می کنیم و می گوییم «کلکم راع و کلکم مسیول عن رعیته» ما دو نگاه داشته باشیم. این است حالا شما اسم را می خواهید تابعیت بگذارید یا این تابعیت را بردارید تا مشکل قانونی این ها حل بشود.
این است که من به این دلیل اینجا موافق هستم که این کار انجام بشود البته بعنوان تابعیت... (نایب رییس ـ جناب آقای کامران شما مخالفید یا موافق؟) عرض من بر این است که در تابعیت مخالف نیستم... (نایب رییس ـ شما از نوبت مخالفین استفاده کردید حالا بالاخره مخالفید یا موافق؟) بنده موافق هستم که کار این ها حل شود... حالا اگر مخالف هم اعلام کردند بنده درواقع... (نایب رییس ـ شما آقای کامران معمولا دقیقتر صحبت می کردید) نه، شاید هم من آنجا اشتباهی نوشته باشم، نمی دانم ولی عرض من این است که این ها باید سروسامان بگیرند.
نایب رییس ـ بسیار خوب، آقای محمدصادقی! اگر مخالفی وجود دارد اعلام بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ آقای کامران البته به امضای خودشان اینجا نوشته اند.
کامران دستجردی ـ حالا شاید اشتباه شده باشد. منظور من این است که وضع این ها روشن بشود.
نایب رییس ـ یک نوبت موافق را پای شما حساب می کنیم.
کامران دستجردی ـ اشکالی ندارد.
نایب رییس ـ اگر مخالفی هست دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ آقای اختری مخالف هستند.
نایب رییس ـ آقای اختری بفرمایید.
عباسعلی اختری ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همکاران گرامی، برادران و خواهران محترم عنایت بفرمایند! ما برای حل مشکل کسانی که از مادر ایرانی و پدر غیرایرانی متولد شده اند یک مشکل گسترده دیگری را فراهم نکنیم. عنایت داشته باشید که افرادی از منطقه شرق کشور ما با اهداف سیاسی و اهداف غیرمنقح اقدام می‌کنند و فرزندان زیادی را در این کشور بوجود می‌آورند.
توجه داشته باشیم که تابعیت دادن به کسانی که هیچگونه اشرافی بر خطشان، بر فکرشان، بر عقایدشان و بر رفتار و ارتباطشان با خارج از کشور نداریم چه پیامدهایی خواهد داشت؟ بدون تردید فرزندان تحت تاثیر افکار و عقاید پدران قرار می‌گیرند، گرچه مسلمان هستند و لکن در خیلی از چیزها مبانی حکومتی و مبانی عقیدتی ما را قبول ندارند این ها موجب می‌شود ما به قشر زیادی از افراد جامعه تابعیت بدهیم با اینکه خیلی از مبانی حکومتی ما را قبول ندارند.
خوب، این مساله را کشورهای دیگر هم دارند چه ضرورتی دارد که ما تابعیت بدهیم و بعد بر اثر تابعیت یکسری از لوازم آن را هم تحمل کنیم؟ نمایندگان محترم عنایت بفرمایید ما که نمی توانیم همه مسایل را از تریبون مجلس بیان کنیم، اما به واقعیت ها توجه داشته باشیم.
نکته دیگری که من می خواهم عرض کنم این است شما بجای تابعیت بیایید به این ها مجوز اقامت بدهید. مگر بسیاری از کشورهای اروپایی دررابطه با مردم ایران و افرادی که از اینجا می‌روند همینطور رفتار نمی کنند؟ شما با تصویب این قانون به کسانی تابعیت می دهید که نمی دانید چه می‌کنند و چه حرکت های سیاسی انجام می‌دهند. گاهی در موقع مخالفت با کلیات حتما مخبر محترم کمیسیون می فرمایند طبق معمول که شما به کلیات رای بدهید جزییات در شور دوم ملحوظ می‌شود، پیشنهادات مطرح می‌شود. باتوجه به اینکه این طرح یک فوریتی است بعد از تصویب کلیات بلافاصله باید به جزییات هم عزیزان رای بدهند و من فکر نمی کنم رای دادن به چنین طرحی و تصویب تابعیت برای افرادی که در این ماده واحده نام برده شده به صلاح کشور و به صلاح نظام اسلامی و جامعه باشد. نباید برای رفع یک مشکل (10) مشکل دیگر بعد از آن طبق قانون برای خودمان درست کنیم.
بنابراین من با کلیات این طرح مخالف هستم و از محضر محترم نمایندگان عزیز تقاضا می کنم عنایت کنند و با یک آینده نگری و دوراندیشی این طرح را مورد تصویب قرار ندهند.
والسلام علیکم و رحمه الله
نایب رییس ـ موافق را دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ موافق آقای ندیمی هستند.
ندیمی ـ آقای دهقان صحبت می‌کنند.
نایب رییس ـ آقای دهقان بفرمایید.
محمد دهقانی نقندر ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همکاران عزیز به این موضوعی که مطرح و بحث بسیار مهمی است عنایت کنند. تابعیت از موارد حاکمیتی کشور است و معمولا نباید به قواعد مربوط به تابعیت دست زد مگر در موارد ضروری و بویژه تابعیت جمهوری اسلامی ایران هم یک تابعیت طلایی است و با همه این موارد و با لحاظ همه ظرایفی که به ذهن دوستان می‌رسد که حاج آقا اختری هم فرمودند آن ظرایف را اشاره کردند و ما کاملا آن ظرایف را قبول داریم و دقت کرده ایم، با همه آن ظرایف ما به این طرح رسیدیم. ششماه است که در قالب یک طرح دیگری بود، در کمیسیون و در کمیته بحث کردیم. بعد از مدتی آن مطرح شد، بخاطر اینکه لایحه آمد، گفتیم لایحه را در دستور کار قرار می دهیم، لایحه استرداد شد دوباره طرح فوریتی نوشتیم، یعنی حداقل ما ششماه روی این طرح کار کردیم. همه ظرایفی که به ذهن دوستان برسد توسط کارشناسان محترم وزارت کشور، وزارت اطلاعات، وزارت خارجه و نیروی انتظامی، تمام این ظرایف و مسایل و آن اشکالاتی که در ذهنشان است حتی نمی توانند دوستان بگویند همه این ها را در کمیته تخصصی بررسی کردیم و شما اگر دقت کنید این طرح یک نوسانات زیادی هم داشته، یعنی از یک موضوعی که بالاخره تابعیت ذاتی را اعطا می‌کرد به تابعیت اکتسابی رسیده و با توجه به این، الان این طرح در دستور کار آمده و یک کار پخته همه جانبه روی آن انجام شده، این مقدمه بحث.
متن بحث این است که بهرحال ما در این طرح دو مطلب داریم، یکی راجع به آینده که قانون ما دارای اشکالاتی است و بخاطر ابهاماتی که در قانون ما تا الان بوده در مورد فرزندان متولد از مادران ایرانی و پدران خارجی، برخی از دادگاه‌ها بنوعی رای دادند، برخی دادگاه‌ها بنوع دیگری رای دادند. در بند (4) ماده (976) قانون مدنی یک اختلاف نظر حقوقی است. یک موضوع هم راجع به گذشته است، راجع به گذشته بهرحال این کشور بخاطر اینکه کشورهای همسایه دارای بحران بودند تعدادی از مردان کشورهای همسایه در این کشور آمدند و بهردلیلی با زنان ایرانی ازدواج کردند. تعدادی از آن‌ها بچه هایی در این کشور متولد کردند، دارای بچه هایی هستند و بعضی از آن‌ها فوت کردند، بعضی از آن‌ها به کشورشان برگشتند، اما زنان ایرانی با بچه هایشان در ایران مانده اند و تا الان هیچ سرنوشت معلومی هم نداشتند. مردان رفتند یا فوت کردند یا اینکه اصلا مردانشان هستند ولی بچه ها در داخل کشور فاقد هویت هستند، هر چند بعضی ممکن است بگویند این ها هویت خارجی دارند، بعضی ها ممکن است بگویند نه، چونکه در ایران هستند از مادر ایرانی متولد شدند این ها دارای هویت ایرانی هستند. اما بهرحال وضعیت این ها از لحاظ قانونی باید روشن شود.
می دانید که بی هویتی در یک کشور و عدم تعلق به یک سرزمینی که فرد دارد در آن زندگی می‌کند، این بزرگترین خطر است. بیشترین بزهکاری و جرم زایی را باید از کسانی انتظار داشت که هویت ندارند. ما برای مصلحت جامعه و برای مصلحت افراد باید این مشکل را به یک نوعی ظریف و دقیق با همه ظرایف حل می کردیم و ما الان اینکار را کرده ایم. آمدیم در مورد گذشتگان، گفتیم کسانیکه تا الان در ایران متولد شده اند، یعنی درواقع ما موضوع را دو بخش کردیم، کسانیکه تا الان در ایران متولد شده اند و به سن (18) سال رسیده اند، بالاخره این ها هم متعلق به پدر خارجی هستند، هم متعلق به مادر ایرانی. ما گفتیم که این ها خودشان در (18) سالگی یعنی به سن رشد که رسیدند تعیین تکلیف کنند، یا تابعیت پدرشان را اعلام رد کنند و بعد بیایند تقاضای تابعیت ایرانی بکنند و شرایط را اگر داشتند به تابعیت ایران پذیرفته شوند و قبل از آنکه به (18) سال هم برسند از امکانات اقامت استفاده کنند، مجاز به اقامت در ایران باشند، یعنی کارت اقامت بگیرند و اگر کارت اقامت گرفتند طبیعتا از امکانات آموزشی و اینگونه مسایل هم برخوردار باشند. کسانی در ایران زندگی کنند، مشکل آموزشی داشته باشند، مشکل معیشتی داشته باشند و هویت هم نداشته باشند، تجربه هم ثابت کرده که این ها بهیچوجه به کشور پدر برنمی گردند. تا الان هم بیش از (96)،(97) درصد طبق آماری که کارشناسان محترم دادند این ها در داخل ایران مانده اند.
حتی بعضا اگر این ها با شوهران و بچه هایشان به خارج رفتند، مدت بسیار کوتاهی این ها با هزار بدبختی باز به ایران برگشتند. یعنی این ها بهرحال در ایران هستند، در ایران متولد شدند، تا الان در ایران زندگی کرده اند و تا آخر هم در ایران زندگی می‌کنند و در ایران خواهند مرد. لذا باید تکلیف این ها بعنوان افرادیکه در ایران زندگی کردند مشخص باشد. چطور ما اگر یک پدری که دو نسل گذشته رفته آمریکا، رفته اروپا زندگی کرده، بچه هایش اصلا رنگ ایران را ندیدند، اصلا شاید نتوانند ایرانی صحبت کنند، ما آن‌ها را می گوییم شما ایرانی هستید. چونکه پدر ایرانی بوده، سه نسل هم رفته در کشورهای خارجی زندگی کرده، تعلق خاطر آنچنانی به ایران ندارد. البته براساس قاعده خون، ما این را پذیرفتیم و قاعده درستی است هرچند که در بعضی از موارد در آن مورد قاعده خون ما افراط کرده ایم اما درعین حال این قاعده پذیرفته شده حقوق ماست و ما پذیرفتیم.
اما در اینجا قواعد حقوق مدنی ما این امکان را هم فراهم کرده که ما از قاعده خاک هم استفاده کنیم. کسانیکه در ایران متولد شده اند و (18) سال ماندند و خواهند ماند این ها را هم می‌توانیم طبق قواعد حقوقی، تکلیفشان را روشن کنیم و مصلحت کشور هم همین را اقتضا می‌کند. مصلحت افراد، بالاخره ما مسلمان هستیم، ما نمی توانیم نسبت به افرادیکه در این کشور متولد شده اند، دارای مشکل هستند و الان دارند زندگی می‌کنند، ما نسبت به این ها که نمی توانیم بی تفاوت باشیم. تعدادشان هم زیاد نیست، ما حدود (30) هزار ازدواج ثبت شده بعد از آنکه وزارت کشور اعلام کرد زنانیکه با مردان خارجی ازدواج کردند بیایند ما ازدواجشان را به ثبت برسانیم، (30) هزار ازدواج ثبت شده داریم که درواقع دارای این شرایط هستند. طبق نظر کارشناسان محترم، حدود (100) الی (120) هزار نفر، طبق آنچه که شناسایی شدند، کسانی هستند که درواقع مشمول این متن می‌شوند که این (120) هزار نفر بهرحال اگر از حالا ببعد تکلیفشان روشن شود و اگر ایرادی نداشته باشند، به تابعیت ایران پذیرفته شوند، هم مشکل آن‌ها حل می‌شود، هم مشکل جامعه حل می‌شود.
نسبت به آینده من باید حتما این موضوع را عرض کنم، ببینید نسبت به آینده عرض کردم بند (4) ماده (976) قانون مدنی ما دارای ابهام است. حتی در اول مجلس هفتم، دوستان وزارت اطلاعات یک لایحه استفساریه آوردند در مجلس، بخاطر اینکه کمیسیون آن استفسار را در راستای همین متن این طرحی که الان داده شده تصویب کرد، از طرف دولت استرداد شد، لایحه همه استرداد شد و از آن متن بند (4) ماده (976) قانون مدنی، استنتاج ها و برداشت‌های مختلف می‌شود و بعضی ها می‌روند از دادگاه رای می‌گیرند و شناسنامه می‌گیرند، بعضی ها نمی توانند، چونکه در روستاها زندگی می‌کنند، مشکلات خاص دارند، اصلا پول وکیل ندارند، اصلا بلد نیستند، آن‌ها همینطور ماندند.
لذا ما برای آینده هم اینجا وضع را شفاف کردیم. برای آینده گفتیم چه؟ این خیلی مهم است که همه ملت ایران باید این را بدانند، بویژه دختران ایرانی از حالا ببعد بدانند که این بسیار مهم است که اگر ان شا الله مورد عنایت نمایندگان محترم قرار بگیرد، از حالا ببعد این تصویب‌نامه و این قانون به این شکل می‌شود مردان خارجی که می‌خواهند با زنان ایرانی ازدواج کنند از حالا حتما باید اول مجوز دولت را بگیرند، ماده (1060) قانون مدنی باید رعایت شود. تا الان بدون مجوز ازدواج می‌کردند، بچه هایی را در کشور بجا می گذاشتند و می رفتند. از الان هم درواقع باید یکنوع فرهنگ سازی شود، هم قانون باید شفاف شود. قانون آمده گفته از حالا اگر یک مرد خارجی می خواهد با یک زن ایرانی ازدواج کند این متنی که ما اینجا در کمیسیون تصویب کردیم، این ها باید حتما بروند از ابتدا، یعنی قبل از ازدواج مجوز دولت و مجوز ماده (1060) قانون مدنی را بگیرند. اگر آن مجوز را گرفتند و بعد بچه (18) سال در ایران زندگی کرد و بعد از (18) سالگی تقاضای تابعیت ایرانی داشت، آن‌ها دیگر به تابعیت ایران پذیرفته شوند. لذا نسبت به آینده هم وضعیت را کاملا شفاف کردیم که این هرج و مرجی که متاسفانه الان در مورد تابعیت وجود دارد بخاطر آن ابهام قانونی، این هرج و مرج برطرف شود. نسبت به گذشته هم مصالح جامعه را دیدیم، مسایل امنیتی را دقت کردیم، ببینید! همه کارشناسان این چند وزارتخانه در کمیسیون بودند، دقت شده البته ممکن است بعضی پیشنهادات هم در شور دوم هست، بنظر من دوستان عنایت کنند، همه به کلیاتش رای بدهند. اگر واقعا موارد خاصی باشد، ایرادی وجود داشته باشد می‌توانند پیشنهاد حذف یا پیشنهاداتی که الان مکتوب داریم و چاپ شده است مطرح شود و این مشکل حل شود.
لذا من خواهش می کنم با توجه به اینکه حداقل ششماه، حداقل من عرض می کنم، ششماه روی این طرح کار کارشناسی شده، نه فقط مجلس بلکه کارشناسان مختلف چند وزارتخانه ای که عرض کردم و همچنین مرکز پژوهش ها و تقریبا یک طرح پخته دقیقی الان ارایه شده که من خواهش می کنم عزیزان دقت کنند ما بین گذشته و آینده تفکیک کردیم و برای هرکدام حکم خاصی قایل شدیم که ان شا الله عنایت کنند به کلیات این رای بدهند تا شور دوم. والسلام
نایب رییس ـ متشکر، مخالف بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ مخالف بعدی سرکار خانم بیات هستند، بفرمایید.
رفعت بیات ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض خسته نباشید به همکاران گرامی، چون بحث بعد از (18) سالگی در این متن آمده، هم در ماده واحده و هم در تبصره (2) موجود در این بحث، همانطور که آقای دکتر دهقان گفتند تابعیت یک امر بسیار بسیار با اهمیت و حیاتی است و درعین حال من می خواهم این را عرض کنم که این بحث فعلی فقط منوط به یک کشور همسایه نیست، این مساله بسیار کلی و بنظر می‌رسد کلان و دراز مدت است و در تاریخ یک کشور می‌تواند موثر باشد.
اما یک سوال اینجا هست که من از همکاران گرامی کمیسیون سوال می کنم، اینجا چرا به سن (18) سالگی آوردیم؟ تا (18) سالگی وضع چه می‌شود؟ یعنی همان می‌شود که الان در کشور حساسیت ایجاد شده، لذا شاید من مخالف آن عبارت وجود سن (18) سالگی در اینمورد هستم پیشنهاد می کنم که این ماده واحده رای نیاورد، همان متن اصلی که نوشته «می‌توانند تابعیت ایرانی اخذ کنند و این افراد در صورت نداشتن» و شرایط اصلی که در قانون مدنی است. به همین دلیل من مخالف هستم چون تا (18) سالگی وضعیت فرزندان بدنیا آمده از مادر ایرانی و پدر خارجی کاملا نامشخص است. لذا من پیشنهاد می کنم که این ماده واحده رای نیاورد که برگردیم ان شا الله به ماده اصلی رای بدهیم. بخاطر اینکه موقعیت فعلی فرزندان بدنیا آمده از مادر ایرانی و پدر خارجی همین خواهد بود که الان هست، آینده هم همین گرفتاری را خواهیم داشت. تا (18) سالگی وضعیت چه می‌شود؟ این (18) سالگی که ما آوردیم یک مشکلات سیاسی، فرهنگی، آموزشی و نوعی بی هویتی که خود آقای دکتر دهقان فرمودند ایجاد خواهد کرد که الان هم هست. ما بدلیل اینکه بی هویتی فرزندان بدنیا آمده از مادر ایرانی و پدر خارجی را اذیت می‌کند، داریم این طرح را می آوریم ولی دوباره کلمه ای آوردیم (تا سن 18 سالگی) که هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد.
لذا ماده قبلی که در قانون مدنی هست بدون درنظر گرفتن سن، یعنی فرزندی که از مادر ایرانی بدنیا آمده و پدر خارجی هست، ایرانی فرض می‌شود، تابعیت دارد مگر اینکه از (18) سالگی ببعد خودش این تابعیت را حذف کند، تابعیت خارجی را بگیرد. لذا ما در قانون داریم اگر این را رای بدهیم متاسفانه همان گرفتاری فعلی را خواهیم داشت، تا (18) سالگی فرزندان این عزیزان بی تکلیف خواهند بود. هرچند کارت زندگی و آموزشی و بیمه و این ها را هم داشته باشند.
نایب رییس ـ موافق بعدی را دعوت کنید.
منشی (محمدصادقی) ـ جناب آقای میرتاج الدینی بفرمایید.
سیدمحمدرضا میرتاج الدینی ـ عزیزان عنایت کنند این قانون با توجه به اینکه یک فوریت آنهم در مجلس رای آورده بود، بعد در کمیسیون، ابعاد گوناگون آن با حضور کارشناسان از وزارت کشور و وزارت اطلاعات بحث شده و به این شکلی که الان مطرح است یکی از مسایل بسیار مهم است و موافقین و مخالفین هم بحث های مهمی را مطرح کردند، در هر دوطرف هم نکته های حساس و قابل توجهی وجود دارد یعنی اگر از یک جهت نگاه کنیم بین دو محظور قرار گرفته ایم، در بین المحظورین هستیم. حالا باید نگاه کنیم ببینیم که مزایا و امتیاز کدامیک بیشتر است و به آنطرف رای بدهیم و من با مقایسه مجموعه این بحث ها در گذشته هم بوده، امتیازهای جنبه موافقت را بیشتر می دانم حالا خدمتتان عرض می کنم.
اولا الان ما یک مشکلی را در جامعه داریم بسیاری از بچه هایی که از مادر ایرانی متولد شده اند و پدران آن‌ها خارجی هستند، حالا پدرانشان هم در ایران اقامت دارند یا بعضی از آن‌ها به خارج رفتند ولی مادران و بچه ها در ایران ماندند. این ها در این آب و خاک و در این سرزمین و با این فرهنگ بزرگ شده اند و دوست دارند که در همینجا تابعیت بگیرند و هیچ تابعیت کشور دیگری را قبول نکنند. ما این معضل و مشکل را چکار کنیم؟ همین چند روز قبل دانشجویی به من مراجعه کرده بود، کلی هم نامه نوشته بود که من الان به سن تکلیف رسیده ام، گذشته ام، دانشگاه آمده ام ولی این تابعیت من را نمی پذیرند، همین شرایط را داشت، با چه مشکلاتی روبرو شده ام و دنبال این بود که این قانون که در مجلس مطرح شده است یک امیدی در این ها ایجاد کرده است بلکه مشکلش حل شود.
تابعیت ندادن به این تعداد از کودکان و بچه هایی که بزرگ شده اند، اولین مشکلش این است که این ها بدون هویت می مانند. این ها شناسنامه ندارند چون در کشور دیگری هم نبودند که تابعیت داشته باشند بلکه در ایران هستند، پدرشان تابعیت دارد ولی خودش در ایران است، مادرش در ایران تابعیت دارد ولی خود بچه هیچ چیز ندارد، بی هویت است. تعداد زیادی از بچه ها را که حالا گفتند (30) هزار نفر، مادر ایرانی که ازدواجشان اینچنینی و ثبت شده است، تعداد فرزندان این ها را شما درنظر بگیرید. آیا قبول می کنیم که این ها در کشور بدون هویت بمانند؟
نکته دوم این است که در گذشته، بخصوص بعد از انقلاب این قضیه خیلی روشن نبوده، قانونی هم نبوده و زنان ایرانی با مردان خارجی ازدواج کرده اند، گناه این بچه ها چیست؟ یک «عقاب بلا بیان» ما برایشان صادر می کنیم، بچه هایی که با این شرایط خاص در ایران بزرگ شده اند و در این قانون هم دقیقا مشخص کرده اند به سن (18) سالگی برسند، خودشان با آگاهی بیایند تابعیت ایران را بپذیرند، بعد پیشینه کیفری هم نداشته باشد، تابعیت دیگر هم نداشته باشد، یعنی کاملا یک امر شفاف و مشخصی را در این قانون تعیین کرده اند. اگر ما این مقدار هم به این ها این اجازه را ندهیم درواقع این تعداد فرزندان را به امری محکوم کرده ایم که خودشان به هیچ وجهی در تحقق آن شرایط موثر نبوده اند. درواقع عقاب بلا بیان درباره آن‌ها انجام شده است.
دوستان نگرانی ها و دغدغه هایی نسبت به بعضی از کشورهای همسایه دارند که در آینده باز این قضیه ادامه داشته باشد و مشکلات بافت جمعیتی برای کشور ما و امثال این ها بیاورند. دقیقا عزیزان در کمیسیون قضایی این مشکل را هم حل کرده اند، هم مخبر کمیسیون این را توضیح دادند هم جناب آقای دهقان این را خوب توضیح دادند، ببینید! یک قضیه نسبت به گذشته است، یک موضوع نسبت به آینده است. نسبت به گذشته تا تصویب این قانون از این تاریخ قضیه را حل کرده اند که سن (18) سالگی با آن شرایط برسند، نسبت به آینده دیگر این قانون به این شکل شامل نیست، نسبت به آینده هم از اول قضیه را مقید کرده اند. گفتند زنان ایرانی، دختران ایرانی اگر بخواهند با مردان خارجی ازدواج کنند حتما باید قبلا در وزارت کشور بیایند اطلاع بدهند، مجوز آن‌ها را بگیرند و وزارت کشور هم اگر مشکلاتی در این مساله ایجاد شود و تغییر بافت جمعیتی و مواردی دیگر این ها را در آینده رعایت می‌کند، اجازه نمی دهد، راهنمایی می‌کند، تبیین می‌کند، آگاه می‌کند. بنابراین هم این ها مشکل گذشته را که برای (30) هزار خانواده است این را حل کرده اند، ما نمی توانیم قضیه را همینطور رها کنیم و همینطور نگه بداریم، قانون این است که مشکل موجود را حل کند. اگر شما به این مساله رای ندادید درواقع این مشکل همچنان باقی خواهد ماند.
بنابراین مشکل گذشته حل شده، برای آینده هم پیش‌بینی‌های خوبی شده و تمهیدات خوبی آوردند تا مشکلات جدیدی ایجاد نشود. درخواست من این است که با توجه به شرط‌هایی هم که در خود قانون آمده و در کمیسیون قضایی بحث شده و وزارتخانه‌های ذی‌ربط، (وزارت کشور، وزارت اطلاعات) هم نظر خودشان را دادند، نظر موافق به این طرح بدهند، ممنون هستم.
نایب رییس ـ خیلی ممنون، مخالف بعدی را دعوت بفرمایید.
منشی (محمدصادقی) ـ مخالف جناب آقای پاپی هستند، بفرمایید.
نایب رییس ـ آقای پاپی مخالف هستند، پس کفایت مذاکرات را بحث کنید.
منشی (حاجی بابایی) ـ آقای زمانی بفرمایید.
پاپی ـ من مخالف هستم.
نایب رییس ـ ببینید! اگر دو مخالف، دو موافق صحبت کنند، ما می‌توانیم کفایت مذاکرات را به رای بگذاریم. دوستان فکر می‌کردند دیگر مخالف ندارد، گفتند کفایت مذاکرات را به رای نمی گذاریم، الان اگر شما بخواهید صحبت کنید پس ما مجبوریم اول کفایت مذاکرات را به رای بگذاریم، اگر رای نیاورد آنوقت شما صحبت کنید. اگر هم صرفنظر کنید که دیگر منتفی می‌شود. آقای زمانی پیشنهاد کفایت مذاکرات دارند، بفرمایید.
حسن زمانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض قبولی طاعات برای همه همکاران گرامی خودم. با توجه به توضیح مفصلی که مخبر کمیسیون دادند و دو نفر موافق و دو نفر مخالفی که در رابطه با موضوع کلی توضیحات لازم را دادند من فکر می کنم مجلس آماده دادن رای است و نیاز به توضیح بیشتر نیست. من خواهشی که از همه همکارانم دارم این است که با رای خود به کفایت مذاکرات اجازه بدهند مجلس روند بعدی کار خودش را داشته باشد. والسلام
نایب رییس ـ بسیار خوب، مخالف آقای طلایی نیک هستند، بفرمایید.
رضا طلایی نیک ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همکاران گرامی خواهش می کنم عنایت داشته باشند با این دو دلیلی که عرض می کنم فکر می کنم ابهامات زیادی درمورد این طرح وجود دارد و اجازه بدهیم حداقل یکی، دو نفر دیگر صحبت کنند و این ابهامات برای تصمیم گیری مشخص شود. این موضوعی است که سالهاست بدلیل همین ابهامات هنوز در قانونگذاری شفاف نشده و متاسفانه در این طرح هم یک زمینه ای دارد فراهم می‌شود که یک تصمیم کلی برای همه اتباع خارجی گرفته شود. فقط بحث اتباع افغانی نیست، یعنی اگر فقط اتباع افغانی بود و یک الگوی خاصی برای این اتباع در اینجا می آمد، باز قابل اغماض بود اما ما داریم اینجا یک حکمی... به یک قانونگذاری می خواهیم دست بزنیم برای همه اتباع خارجی استفاده خواهد شد و این می‌تواند آثار و عوارض سنگین امنیتی، اجتماعی، حقوقی و حتی اقتصادی و سیاسی در پی داشته باشد. لذا با توجه به اینکه این ابهاماتی که در سخنان مخالفین محترم بود، در سخنان موافقین بصورت کامل پاسخ داده نشد و موکول به آینده شد و ابهام، شفاف سازی نشد.
از طرف دیگر ما در این قانون به مجوزی می خواهیم بپردازیم که خود آن یک ابهامات جدیدی در پی دارد که در سخنان بعدی ممکن است این ها مطرح شود و یک قانونی است که بسیار می‌تواند آثار و عوارض دایمی داشته باشد، فقط مخصوص یک پدیده خاصی که الان در کشور ما در استان‌های همجوار ما هست، نیست. چون حکم جاری و کلی و ثابتی را برای همه اتباع خارجی در آینده می‌تواند در پی داشته باشد و عوارض زیادی در پی داشته باشد اجازه بدهید مخالفین و موافقین بعدی هم، حداقل یک یا دو نفر صحبت کنند، متشکرم.
نایب رییس ـ متشکر، حضار 206 نفر، پیشنهاد کفایت مذاکرات مطرح است، نمایندگان رای خودشان را دررابطه با کفایت مذاکرات اعلام بفرمایند. عزیزان محبت کنند در رای گیری شرکت کنند. پایان رای گیری را اعلام می کنیم، تصویب شد. دولت موافق، کمیسیون خیلی کوتاه بفرمایید.
حسن سلیمانی (مخبر کمیسیون قضایی و حقوقی) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
با تشکر از رایی که همکاران عزیزم درخصوص کفایت مذاکرات دادند، من چون دو بحث از طرف مخالفین محترم مطرح شد، یکی در رابطه با اینکه این نه تن ها مشکلی را حل نمی کند بلکه مشکلی به مشکلات اضافه می‌کند، می خواهم عرض کنم نه، ما هم مشکلات را می شناسیم و هم این ماده را واقعا برای حل مشکلات آوردیم، به این دلایلی که عرض می کنم.
در اینجا مطلق اجازه داده نشده هر بچه ای که از زن ایرانی آنهم در ایران متولد می‌شود به تابعیت ایران پذیرفته شود، بلکه با شرایطی اینجا داده شده. اول باید رد تابعیت ایرانی کند، سو پیشینه کیفری یا امنیتی نداشته باشد. بنابراین مقامات ذی صلاحی که باید این مسایل را احراز و اعلام کنند، تشخیص می‌دهند آن آدمی که پدرش با هر شرایط و با هر نیتی در ایران ازدواج کرده است الان بعنوان یک فرزند در ایران مانده، از نظر امنیتی مصلحت هست که تابعیت پذیرفته شود یا نه، بعدا این تابعیت به او اعطا خواهد شد و از نظر سو پیشینه کیفری هم به همین صورت. بنابراین شرایط مشخصی برای آن در متن ماده در نظر گرفته شده و گفتند که رد تابعیت غیرایرانی، باید تقاضای رد کند و اصل هم تابعیت خارجیش است، بعد از (18) سال، سرکار خانم بیات! به این خاطر گفتیم که (18) سال اماره قانونی اهلیت است. برای اینکه اهلیت باید داشته باشد، باید صاحب صلاحیت شود، باید بتواند این حرف را بزند و این (18) سال اماره قانونی این اهلیت قانونی است که اگر کمتر از (18) سال باشد فرض قانونگذار همان باقی ماندن به تابعیت پدر هست و برمبنای این شرایطی که عرض کردم مستحضرید که دنیا بر مبنای تابعیت خون یا خاک یا مختلط عمل می‌کند و اساس ما در اینجا تابعیت خون است، می خواهیم تابعیت خاک را نسبت به این ها اعمال کنیم، با این شرایط اعطای تابعیت کنیم، نه ذاتا ایرانی باشند یا ذاتا ایرانی شناخته شوند و از همه حقوق یک ایرانی و ایرانی بودن از آن حاصل می‌شود برخوردار باشند، مشمول محرومیت‌های اجتماعی ناشی از اکتساب تابعیت هم هستند. یعنی به مقامات، این ها نمی توانند دست پیدا کنند، رییس جمهور نمی شوند، نماینده نمی شوند، انتخاباتی که باشد نمی توانند بعنوان منتخب مجلس یا شوراها شرکت کنند و سایر مقاماتی که در قانون مدنی احصا کردیم و گفتیم این ها جز محرومیت‌های تابعیت اکتسابی است و همه دنیا همین محرومیت ها را دارد، بلکه از یکسری حقوق شهروندی برخوردار می‌شوند. در این فاصله بین تولد تا (18) سال چه می‌شود، بلاتکلیفند؟ نه، بلاتکلیف نیستند. قسمت دوم ماده واحده است، گفتیم به آن‌ها پروانه اقامت بدهند و این افراد هم مانعیت تحصیل ندارند، مجاز به اقامت در ایران هستند، بین پروانه اقامت و اجازه اقامت تا تابعیت فاصله است، آن‌ها ایرانی می‌شوند و برخوردار از حقوق ایرانی، غیر از آن محرومیت‌هایی که تابعیت می‌دهد ولی این ها اقامت می‌گیرند، تحصیل می‌کنند، کوپن دارند، همه مسایلشان حل می‌شود و در اینجا آن تعیین تکلیف شده. پس تعیین تکلیف شده است، برای کسانیکه زیر (18) سال هستند تعیین تکلیف شده است، برای کسانیکه بالای (18) سال هستند، اگر (18) سال شدند می‌توانند ایرانی بشوند، اگر نیستند به آنصورت حمایت شوند، آنهم برای کسانیکه فقط در این فاصله و آن شرایط و با آن اضطرارها بنحوی متولد شده اند. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ حضار 208 نفر، عزیزان دقت بفرمایند طرح بسیار مهمی است، خواهش می کنم همه عزیزان در رای گیری شرکت کنند و رای خودشان را اعمال بفرمایند. عنوان طرح را قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ کلیات طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی مطرح است.
نایب رییس ـ بسیارخوب، اصل طرح مطرح است، نمایندگان محبت کنند در رای گیری شرکت کنند. نمایندگان محترم خواهش می کنم همه در رای گیری شرکت بفرمایند. پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب شد. پیشنهادات را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ خانم بیات در سطر سوم، پیشنهاد حذف (18) سال تمام را دارند، بفرمایید.
رفعت بیات ـ بسم الله الرحمن الرحیم
پیرو عرایض قبلی که تقدیم حضور مجلس کردم عرض می کنم، بحث تابعیت یک مساله بسیار بسیار مهم است و کسی که با شرایطی تابع یک کشوری می‌شود، باید همه گونه شرایط زندگی را از زمان تولد تا زمانی که خودش می خواهد تابع آن کشور باشد داشته باشد، هیچ فرقی با دیگرانی که اساسا تابع ایرانی هستند نباید داشته باشد، مگر قانون برای او تفاوتی اعلام کرده باشد.
بحث این است همکاران گرامی که تا (18) سالگی را آوردند پاسخ بدهند فرزندان بدنیا آمده از مادر ایرانی و پدر خارجی تا (18) سالگی در کشور ایران باشند یا نباشند و تاکید این است که باشند، چه شرایط فرهنگی، آموزشی و حقوقی باید داشته باشند؟ این یک سوال بسیار بسیار مهم قانونگذاری است و الان برای این یک پاسخ شفافی داشته باشیم که تا همین مشکلی که الان فرزندان از مادر ایرانی از پدر افغانی همین است که الان دارند، نمی دانند باید با آن چکار کنند، تا (18) سالگی اگر اتفاقی برای آن‌ها بیفتد، حالا مثبت یا منفی، یا بزهکاری یا مثبت یا فرض کنید مسایل دیگر، همین که فرزندان ما، همه چه نوع زندگی دارند، ما چه نوع زندگی داریم؟ مشکلاتی که برای آن‌ها پیش می‌آید، مسایل آموزشی آن‌ها، الان آقای تاج الدینی فرمودند که فرزندی از این ها کنکور قبول شده، نمی داند باید با آن چکار کند.
همکاران گرامی این عبارت تا (18) سالگی وضعیت کشور ما را، وضعیت کسانیکه فرزند ایرانی هستند و نمی دانند باید تا (18) سالگی چکار کنند بدتر از وضع فعلی خواهد کرد. اینکه یک فرد در ایران باشد، ایران بدنیا بیاید، ایران زندگی کند، در ایران بمیرد، این ها بنظر من یک مسایل فرعی است. کسی که تابع ایران باشد، حالا در هواپیمایی فوت کند، عربستان و آمریکا و هرکجا که برود فوت کند، یعنی می گوییم چون بیرون فوت کرده شرایط تابعیت بر او حاکم نیست. این ها بنظر من یک مسایل فرعی است که دارد اضافه می‌شود. اصل قضیه این است: فرزندی که از مادر ایرانی (که در رگ او خون ایرانی است) و از پدر خارجی بدنیا آمده... اصلا بنظر من هر جای دنیا باشد، ما باید شرایط تابعیت مرد را، اقامت همسر خارجی را سخت کنیم، مثل کشورهای خارجی. مگر آمریکا وقتی که یک خانم آمریکایی با یک مرد ایرانی ازدواج می‌کند همین لحظه به او تابعیت می‌دهند، خیلی طولانی است. الان اقامت در کانادا ببینید با چه شرایطی... (10) سال بعد دوباره باید، دو سال دو سال چه ها ثابت شود، بزه نداشته باشند، کیفری نباشند و، و، و...
ما قانون نیروی انتظامی، قانون تابعیت و ورود و خروج خود را محکم کنیم، اما این فرزند ایرانی که واقعا ایرانی است و مادر او هم ایرانی است چه گناهی دارد که ما لب مرزهای خود، مسایل اطلاعات و ضد اطلاعات و همه این ها را تقویت نکنیم و بعد بگوییم فرد از (18) سالگی به بعد باید تابع ایرانی باشد.
من خیلی وقت را نمی گیرم، از همکاران گرامی خواهش می کنم به حذف این عبارت رای بدهید که قانون اینطوری شود: «فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که از تاریخ 1358/01/01 تا یکسال پس از تصویب این قانون در ایران متولد شده یا می‌شوند تابعیت ایرانی را خواهند داشت». من پیشنهاد می کنم به سن (18) سالگی حذف شود. همین پیشنهاد را برای تبصره ذیل (6) دارم که در موقع خودش دفاع خواهم کرد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ بسیار خوب، کسی مخالف صحبت می‌کند.
منشی (محمدصادقی) ـ مخالف آقای میرتاج الدینی هستند.
نایب رییس ـ آقای تاج الدینی صحبت می کنید؟ اگر صرف نظر کنید رای گیری کنیم.
منشی (محمدصادقی) ـ البته آقای مهندس افراد دیگری هم هستند.
نایب رییس ـ افراد دیگر هم می‌خواهند صحبت کنند؟ اگر صرف نظر می کنید که رای گیری کنیم دیگر مساله را... بسیار خوب. کمیسیون توضیح بدهید، البته اگر آن جمله هم حذف شود، چند نکته ای که گفتم بفرمایید.
حسن سلیمانی (مخبر کمیسیون قضایی و حقوقی) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید! بحث پیشنهاد حذفی که سرکار خانم بیات مطرح فرمودند باید نسبت به مصوبه باشد، مصوبه‌ای که الان مجلس رای داد این است که من خدمت عزیزان می خوانم: «فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که در ایران متولد شده یا حداکثر تا یکسال پس از تصویب این قانون در ایران متولد می‌شوند، می‌توانند بعد از رسیدن به سن (18) سال تمام تقاضای تابعیت ایرانی نمایند». اگر رسیدن به سن (18) سال تمام را حذف کنیم با این متن مصوبه که خدمت شما قرایت کردم این می‌شود «می‌توانند تقاضای تابعیت ایرانی نمایند». این بچه هایی که در بالا خوانده شد. یعنی بچه یکساله و دو ساله تقاضای تابعیت کنند؟ مگر نباید متقاضی، اهلیت قانونی داشته باشد، یعنی اگر ما سن را حذف کنیم اهلیت حذف می‌شود دیگر نمی ماند، پیشنهادی که مطرح کردند، وقتی قرایت کردند نسبت به اصل طرح است، اصل طرح که الان دیگر اینجا مطرح نیست. مصوبه کمیسیون که تغییرات کلی در متن، در عنوان بود، الان مطرح شد و رای گیری شد و رای آورد بعنوان گزارش مصوبه کمیسیون در صحن. بنابراین هر تغییراتی و هر اصلاحی مگر جایگزین... و حالا جایگزین اگر پیشنهاد داده نشد، حذف نسبت به این مطلب باید انجام بگیرد و اگر این قسمت حذف شود جواب همان سوال اولشان بود که من در کلیات عرض کردم، سنی باقی نمی ماند و افراد باید در سن قانونی دارای اهلیت شوند، عمل قانونی اهلیت هم (18) سالگی است و کمتر از این اگر باشد هیچ قانونی به رسمیت نمی شناسد، حتی شرع ما. بالاخره باید اول به بلوغ برسد، یعنی بچه ای که به بلوغ نرسیده چه پسر و چه دختر می‌تواند استیفا کند؟ بنابراین از اینجهت ما مخالف هستیم.
بیات ـ تذکر آیین‌نامه‌ای دارم.
نایب رییس ـ بله، متشکر، مساله روشن است. خانم بیات می خواهید تذکر آیین‌نامه‌ای بدهید؟ چه آیین‌نامه‌ای؟ بفرمایید.
رفعت بیات ـ آقای مهندس! همکار ما مطلبی که من گفتم طور دیگری به مجلس تفسیر کردند...
نایب رییس ـ شما آن (3) کلمه ای که گفتید حذف شود مجددا بفرمایید.
بیات ـ آقای مهندس! من یک توضیح بدهم.
نایب رییس ـ نه، همه توضیحات را دادید دیگر، ما فقط می خواهیم ببینیم آن متن چه می‌ماند.
بیات ـ آخر ببینید! ایشان گفتند فرزند یکساله برود تابعیت اعلام کند. پیشنهاد این است که این تابع ایرانی است، از (18) سالگی بگوید من نیستم. آخر این مشکل ایشان ذهن را یکمقدار تشکیک می‌کند.
نایب رییس ـ سرکار خانم بیات! یک لحظه گوش می دهید؟ من میکروفون شما را باز کردم که شما توضیح بدهید کدام (3) کلمه حذف شود، اصلا قرار نیست شما پاسخ آقای سلیمانی را بدهید.
بیات ـ بله، می خوانم. آخر ایشان یکسال گفتند، ذهن همه را...
نایب رییس ـ آخر شما که حق ندارید اینکار را بکنید، بفرمایید.
بیات ـ فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که در ایران متولد شده یا حداکثر تا یکسال پس از تصویب این قانون در ایران متولد می‌شوند، درصورت نداشتن سو پیشینه کیفری یا امنیتی و اعلام رد تابعیت غیر ایرانی به تابعیت ایرانی پذیرفته می‌شوند. کلمه من که حذف می‌شود «می‌توانند» تا «این افراد».
نایب رییس ـ متشکر. حضار 214 نفر، کسانیکه با این پیشنهاد حذف موافق هستند اعلام رای بفرمایند. عزیزان اعم از مخالف، موافق و ممتنع در رای گیری شرکت کنید. پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب نشد. پیشنهاد بعدی را اعلام بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ آقای مهندس! سرکار خانم فیاض بخش آن پیشنهادی که شما مطرح کردید، مکتوب است، اگر می خواهید مطرح کنید این می‌شود جایگزین ماده واحده، نوشته اید متن زیر جایگزین بند (4) گردد، جایگزین ماده واحده می خواهید مطرح کنید؟
فیاض بخش ـ بله.
نایب رییس ـ خانم فیاض بخش بفرمایید.
نفیسه فیاض بخش ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همکاران محترم طرح بسیار مهمی که همه عزیزان در جریان هستند بخاطر مشکل حادی که کشور با آن مواجه بود با فوریت آن موافقت فرموده بودید و الان به دلیل پیچیدگی هایی که داشت کمیسیون کار کارشناسی خیلی عمیقی انجام داد، اما متاسفانه بطور شفاف وضعیت این بچه ها، زیر (18) سال متاسفانه مشخص نشده.
در پیشنهادی که اینجانب و جناب آقای دکتر دهقان آنهم پس از کار کارشناسی زیاد و صحبت هایی که با مسوولین کشوری و کارشناسان مطرح شد، مورد طرح قرار می‌گیرد به اینصورت است که فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت و اخذ شناسنامه نیز از کلیه امکانات اقامتی، معیشتی، آموزشی و درمانی برخوردار می‌باشند.
سروران! مستحضر هستید هم اکنون طبق آمارها حدود (120) هزار فرزند وجود دارد که متاسفانه بدون هویت هستند و متاسفانه از هیچ امکان معیشتی برخورد نیستند، این ها در ایران زندگی می‌کنند، درست است مصوبه کمیسیون مصوبه خوبی است، اما بطور شفاف وضعیت زیر (18) ساله ها را مشخص نکرده، قطعا جناب آقای سلیمانی می‌خواهند بفرمایند که بله در پاراگراف دوم ذکر شده که مجاز به اقامت در ایران می‌باشند. جناب آقای سلیمانی! این قطعا کافی نیست، صرف طرح اینکه مجاز به اقامت در ایران می‌باشند این کافی نیست، باید صراحتا و بطور شفاف مشکل امروز را حل کنیم. مشکل امروز این است که این ها در مدرسه نمی توانند شرکت کنند، یک شهرستان بخواهند سفر کنند سوار قطار نمی توانند بشوند و متاسفانه مشکلات عدیده و بسیار زیادی که با آن مواجه هستند و اصلا طرح بخاطر آنان تدوین شد.
من خواهش می کنم همکاران محترم بخاطر اینکه شفاف در پیشنهاد ما مطرح شده که از امکانات اقامتی، معیشتی، آموزشی و درمانی بهره مند شوند و شفاف هدف طرح را مطرح کرده، خواهشمندم که به این پیشنهاد رای بدهند، تشکر می کنم.
نایب رییس ـ مخالف کسی ثبت نام کرده؟
منشی (محمدصادقی) ـ مخالف آقای طلایی نیک هستند، بفرمایید.
رضا طلایی نیک ـ بسم الله الرحمن الرحیم
پیشنهادی که مطرح است باتوجه به اینکه در ماده واحده در پاراگراف دوم به صراحت آمده «فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت نیز مجاز به اقامت در ایران می‌باشند». وقتی ما مجوز اقامت می دهیم این مقدمه و مرحله‌ای قبل از تابعیت است که بعدا گفته شده اگر به سن (18) سالگی برسند، خودشان تقاضای تابعیت بدهند، می‌توانند تابعیت ایرانی را هم بگیرند. همین مقداری که ما داریم تصویب می کنیم مشکلات جدی را برای مسایل اجتماعی و مسایل حقوقی و حتی سیاسی در آینده درپی خواهد داشت. حالا اگر ما بخواهیم یک تعهدات بیشتری برای دولت ایجاد کنیم نسبت به اینکه قبل از (18) سالگی هم دولت تعهداتی نسبت به فرزندان اتباع بیگانه داشته باشد، این دیگر مشکل را مضاعف خواهد کرد.
من فکر می کنم نظر سرکار خانم فیاض بخش در حدی که مورد انتظار ایشان است اینجا تامین شده، چون گفته شده این ها می‌توانند مجوز اقامت داشته باشند تا قبل از تحصیل تابعیت. وقتی ما می گوییم مجوز اقامت یعنی هر کسی که اجازه اقامت در ایران دارد، قبل از تحصیل تابعیت اجازه استفاده از امکانات عمومی را هم دارد. مواردی را که فرمودید استفاده از وسایط نقلیه عمومی و امکانات عمومی و استفاده از فضای عمومی کشور در چارچوب قانون، در اینجا پیش بینی شده، کمیسیون این را با صراحت آورده. اما اگر ما بخواهیم تعهدی برای دولت ایجاد کنیم، این تعهد می‌تواند بار حقوقی و مشکلات اجتماعی بعدی را هم در پی داشته باشد. ضمن اینکه کسی که زیر (18) سال است یا ولی دارد یا قیم. وقتی ولی یا قیم او تابعیت ایرانی گرفته باشد، می‌تواند از مزایای این تابعیت استفاده کند و نسبت به فرزندان زیر (18) سال هرگونه مساله و نیازی داشته باشد، آن‌ها را قانونا تامین کند.
لذا نیازی به پیشنهاد جدید نیست، اگر این پیشنهاد بخواهد... اینطور که آقای حاجی بابایی فرمودند جایگزین مطرح شده، اگر بخواهد جایگزین شود، بخشی از مصوبه کمیسیون را مخدوش می‌کند و آن دقتی هم که کمیسیون داشته این قانون کمترین عوارض را داشته باشد، این عوارض را تشدید خواهد کرد، متشکر.
نایب رییس ـ موافق چه کسی صحبت می‌کند؟
منشی (محمدصادقی) ـ موافق آقای کامران هستند، بفرمایید.
حسن کامران دستجردی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن تشکر از آقای دکتر دهقان و خانم فیاض بخش که این پیشنهاد را داده اند. ببینید! ما که تعارف نداریم، آنجاییکه در قانون شفاف می آوریم یک آیین‌نامه‌هایی تنظیم می‌کنند که زیراب قانون را هم می زنند. من مواردی داشتم که می گویم خوش غیرت ها این قانون با این آیین‌نامه واقعا مغایر هم هست. بنده خودم یک زمانی که رفتم در پاکدشت و قیام دشت برای تحقیق همین بچه هایی که کشته بودند، بعضی از آن‌ها همین بچه هایی بودند که زن آن‌ها ایرانی بودند و مرد آن‌ها افغانی، می گفتند هویت آن‌ها معلوم نیست، حتی بهرحال اسمی به کلانتری داده باشد، تحقیقی شده باشد. از طرفی هم حالا این پیشنهاد خانم فیاض بخش و آقای دکتر دهقان چیزی را که بدتر نمی کند، می گوید شما بیایید اینرا شفافتر کنید، فردا بچه مدرسه ای دارد می خواهد اسم بنویسد. بهداشت و درمان، مسایل قضایی، مسایل اجتماعی. وقتیکه شما کلی می آورید دستگاه‌های اجرایی می‌گویند ببخشید! شما در قانون اینطور آوردید. من یادم هست آن دوره گفته بودیم وام ازدواج بدهید تا (500) هزار تومان، بانک ها می گفتند ما (20) تومان می دهیم، (50) تومان می دهیم، گفتیم چرا اینکار را می کنید؟ گفتند «تا» آوردید، چون «تا» آوردید ما نمی توانیم (500) هزار تومان را بدهیم، همان (50) تومان را می دهیم.
ببینید خواهران و برادران! وقتیکه تفسیر مختلف از قانون می‌کنند، همه هم که من و شما نیستند یا همه هم که یکجا مسوولیت تا قیامت ندارند، آدم ها عوض می‌شوند، اگر قانون شفاف نباشد خیلی ان قلت می‌آورند و بچه هایی که در ایران هستند، بعضی از آن‌ها هم بچه های باهوش، با سواد، بچه های خوب، زیر (18) سال هم هستند، حداقل خود بنده مراجعه داشتم، یعنی آمده می گوید آقای کامران ما چکار کنیم؟ درواقع با این وضعیت مشکلات ما دو چندان شده، ضمن اینکه دست کمیسیون درد نکند همین مجوز را هم آورده، ولی کارساز نیست. پیشنهادی را هم که خانم دادند چیزی نیست که آن را خنثی کند یا آن را کمرنگ کند یا آنرا منتفی کند، ایشان پیشنهادی که دادند تقویت کننده آن است و لذا تقاضاست که خواهران و برادران به این پیشنهاد رای بدهند، قطعا هم بعدا دوباره مجری گیر پیدا نمی کند. چون اگر مجری بیاید و بگوید که خیر ببخشید این ها در قانون نبوده، کالاول دوباره نمی شود طرح داد یا دولت لایحه بیاورد، وقت مجلس و وقت خودشان گرفته شود. پس خوب است ما قانون هایی که تصویب می کنیم متقن، محکم، غیرقابل تفسیر از سلیقه های مختلف و خیلی شفاف باشد. خواهش من از خواهران و برادران این است که به این پیشنهاد رای بدهید، جای چیزی را هم کم نمی کند، می‌گویند کار از محکم کاری بهتر نیست و لذا این پیشنهاد می‌تواند خیلی از مشکلات موجود را برطرف کند که دل یک مسلمان را هم ما خوشحال کردیم. بعضی ها هم وضع مالیشان خوب نیست، یا بالاخره مقنی هستند یا کارگر هستند، بالاخره ایرانی ها هم تفاهم کردند به این ها زن دادند دیگر. ان شاالله که امیدوار هستم رای بدهید، خیلی ممنون.
نایب رییس ـ بسیار خوب، دولت با پیشنهاد مخالف است، کمیسیون بفرمایید.
حسن سلیمانی (مخبر کمیسیون قضایی و حقوقی) ـ
بسم الله الرحمن الرحیم
من از همکاران عزیزم خواهش می کنم توجه بفرمایند که چه پیشنهادی مطرح شد و آثار پیشنهاد چیست و قبلا شما به چه رای دادید، این یک. دوم، خواهش می کنم از عزیزان همکار که در موافقت و مخالفت صحبت می‌کنند لااقل متن را هم موردتوجه قرار بدهند که الان بحث راجع به چه هست و بحث هایی که مطرح می‌کنند، چون بدون توجه به متنی است که پیشنهاد شده یا متنی است که تصویب شده، اظهاراتی می‌شود که شبهات متعدد ذهنی ایجاد می‌کند.
اتفاقی که با این مصوبه اگر این جایگزینی تصویب شود خواهد افتاد که تحت عنوان متن ذیل جایگزین تبصره ماده واحده می‌گردد که باید جایگزین ماده (1) شود که در حقیقت خود ماده هم هست و قسمت زیر آن می گوید: پس درصورت رسیدن به سن (18) سال تمام با اعلام رد تابعیت غیر ایرانی و ارایه تقاضا، ایرانی محسوب و به آن‌ها شناسنامه داده می‌شود. کل اساس طرح همینجاست، ما نمی خواهیم این ها ایرانی باشند، ما می خواهیم به این ها تابعیت ایرانی بدهیم. آقای کامران! درد اینجاست، می‌شوند «بچه غول برره». فردا همه این ها (120) هزار نفر ایرانی هستند، رییس جمهور می‌شوند، رییس مجلس شما می‌شوند، ایرانی محسوب... نمی خواهیم اینطور باشد، می خواهیم به این ها تابعیت بدهیم که آن محرومیت ها را داشته باشد. بنابراین بحث اکتساب تابعیت است، نه ایرانی و ذاتا ایرانی بودن. بقیه مسایل آن حل شده، در آنجا آمده، روشن است. گفتیم وزارت کشور نسبت به احراز ولادت طفل در ایران و صدور پروانه ازدواج موضوع ماده (1060) قانون مدنی اقدام می‌نماید و نیروی انتظامی نیز با اعلام وزارت کشور پروانه اقامت برای پدر خارجی مذکور در این ماده صادر، فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت نیز مجاز به اقامت در ایران می‌باشند و در تبصره (1) هم آوردیم ظرف مدت یکسال تقاضای تابعیت کنند، هیچ مانعیت تحصیلی هم ندارند، هیچ مطلبی ندارند، به آن‌ها اجازه تابعیت و اقامت هم داده می‌شود، از همه حقوقات هم برخوردار می‌شوند، ولی ایرانی نیستند، تحصیل تابعیت ایرانی می‌کنند. شما می خواهید این ها را ایرانی بدانید و ما با این اساس مخالف هستیم، بقیه مسایل آن مشترک است و خواهش می کنم عزیزان رای ندهند.
نایب رییس ـ بسیار خوب، برای رای گیری قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ پیشنهاد این است در این قسمتی که پیشنهاد چاپ شده، پاراگراف دوم که قرایت می کنم: وزارت کشور نسبت به احراز ولادت طفل در ایران و صدور پروانه ازدواج موضوع ماده...
بیات ـ مخالف هستم و می خواهم طبق آیین‌نامه صحبت کنم.
دهقانی نقندر ـ تذکر دارم.
نایب رییس ـ مخالف و موافق صحبت کردند، بحث تمام شد. ببینید! ما اعلام کردیم مخالف، موافق نبود، دولت و بعد کمیسیون صحبت کردند، الان داریم... آقای دهقان شما تذکر دارید؟ مخالف که وقتش گذشت، دیگر نمی شود صحبت کنید. آقای دهقان تذکر دارند، بفرمایید.
محمد دهقانی نقندر ـ آقای مهندس ببینید! بحثی که الان مطرح شد آنچه که الان آقای حاجی بابایی دارد مطرح می‌کند با آنچیزی که مخبر محترم آقای سلیمانی توضیح دادند، متفاوت است. ما بخش اول آن را تامین شده و درواقع انجام شده دانستیم، بخش دوم را سرکار خانم فیاض بخش مطرح فرمودند، همه تغییری که در این پیشنهاد جدید با آنچیزی که در کمیسیون تصویب شده هست در این است که در آنجا گفته فرزندان حاصل از این ازدواج مجاز به اقامت هستند، در اینجا طبق پاراگراف دوم گفته فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت و اخذ شناسنامه نیز از کلیه امکانات اقامتی، معیشتی، آموزشی و درمانی برخوردار می‌باشند. همانطور که خانم فیاض بخش تصریح کردند، موضوع شفاف شدن است، یعنی آن بحث اولی که آقای سلیمانی فرمودند اصلا منتفی است.
نایب رییس ـ پیشنهاد را برای رای گیری قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ پیشنهاد آقای دهقان و سرکار خانم فیاض بخش این است: «وزارت کشور نسبت به احراز ولادت طفل در ایران و صدور پروانه ازدواج موضوع ماده (1060) قانون مدنی اقدام می‌نماید و نیروی انتظامی نیز با اعلام وزارت کشور پروانه اقامت برای پدر خارجی مذکور در این ماده صادر می‌کند. فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت و اخذ شناسنامه نیز از کلیه امکانات اقامتی، معیشتی، آموزشی و درمانی برخوردار می‌باشند». این قسمت جایگزین پاراگراف دوم ماده واحده می‌شود.
نایب رییس ـ حضار 210 نفر، عزیزان رای خود را در رابطه با این پیشنهاد جایگزین اعلام بفرمایند. نمایندگان محبت کنند در رای گیری شرکت بفرمایند، پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب نشد. پیشنهاد دیگری هست؟
منشی (حاجی بابایی) ـ آقای سبحانی پیشنهاد دارند.
نایب رییس ـ آقای سبحانی بفرمایید.
حسن سبحانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
همکاران ارجمند! در سطر چهارم ماده واحده گفته است که این افراد درصورت نداشتن سو پیشینه کیفری یا امنیتی و اعلام رد تابعیت غیر ایرانی به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند.
سو پیشینه کیفری بلحاظ قانون قابل احصا و تعریف شده است، اما سو پیشینه امنیتی تعریف شده نیست و چون قرار است به کسانیکه مشمول این ضوابط می‌شوند و تقاضای تابعیت می‌کنند، اگر تقاضای آن‌ها پذیرفته شد، تابعیت ایرانی داده شود، قاعدتا قانون باید از واژه ها و الفاظ غیر قابل تفسیر و روشنی برخوردار باشد تا در اجرا با مشکل مواجه نشود. از این گذشته اگر کسی دارای سوپیشینه امنیتی بود فرض بر این است که این سوپیشینه در دادگاه بررسی شده و فرد کیفر می‌بیند. یعنی اگر سوپیشینه کیفری بماند و امنیتی حذف شود، هم یک واژه تعریف نشده را حذف کردیم، هم هیچ چیز را از دست ندادیم. چون کسانیکه مساله امنیتی موثری داشته باشند و دادگاه آن را وارد تشخیص داده باشد، قاعدتا آن‌ها را کیفر می‌کند.
بنابراین بخاطر اینکه این مقوله در عمل با مشکل مواجه نشود و با سلایق مختلف کسانی تحت این عنوان که سوپیشینه امنیتی دارند، دچار مشکل نشوند، پیشنهاد من حذف کلمه «امنیتی» است که می‌شود «درصورت نداشتن سوپیشینه کیفری». البته حذف «امنیتی» به معنای بی اثر کردن آن نیست، اگر موثر بوده باشد خودش را در کیفری قاعدتا نشان داده است.
نایب رییس ـ متشکر، مخالف کسی ثبت نام نکرده. دولت مخالف است، کمیسیون هم نظر ندارد. پس برای رای گیری اعلام بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ در سطر چهارم در ماده واحده کلمه «امنیتی» حذف شود.
نایب رییس ـ حضار 210 نفر، عزیزان رای خود را اعلام بفرمایند. پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب نشد. پیشنهاد دیگری هست؟
منشی (حاجی بابایی) ـ آقای سبحانی پیشنهاد دیگری که مطرح نمی فرمایید؟ آن «و» را... رفع ابهام نیست. در تبصره ها آقای سبحانی حذف تبصره (2) را پیشنهاد دارند، بفرمایید.
حسن سبحانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
در تبصره (2) گفته است کسانیکه رعایت ماده (1060) قانون مدنی را کرده اند، یعنی مادر ایرانی با کسب مجوز از دولت با مرد خارجی ازدواج کرده است، فرزندان پس از رسیدن به سن هجده سالگی، ظرف یکسال به تابعیت پذیرفته می‌شوند. پیشنهاد حذف از آن جهت است که اصولا تبصره (2) ارتباطی به ماده واحده ندارد، چون ماده واحده بطور ویژه درخصوص کسانی است که در بیست و چند سال گذشته در ایران با زنان ایرانی ازدواج کرده اند و مراحل قانونی مندرج در قانون مدنی را نگذرانده اند. حالا اگر کسی رعایت ماده (1060) قانون مدنی را کرده باشد، قانون فعلی راه تحصیل تابعیت را برای او هموار کرده است. بنابراین هیچ لزومی ندارد که تبصره (2) بیاید، منتها اگر در ذهن بعضی از دوستان این باشد که تبصره (2) درواقع تکرار قوانین موجود است و لذا ضرری ندارد، عرض می کنم که فراتر از تکرار قوانین موجود است. برای اینکه متاسفانه در تبصره (2) برخلاف آنچه که در قانون مدنی هست هجده سال تمام اقامت در ایران ذکر نشده است، البته این مشکل درخصوص اصل ماده واحده هم وجود دارد ولی آنجا مجلس پذیرفت. به عبارت دیگر اگر فردی، یک زن ایرانی با اجازه قانون با مرد خارجی ازدواج کرده باشد و فرزند او در ایران متولد شده باشد و بعد این فرزند از ایران خارج شده باشد، هجده سال در خارج از کشور باشد، برگردد، مطابق تبصره (2) که در اینجا گفته شده باید به او تابعیت داد، یعنی اقامت هجده ساله در ایران حذف شده است.
آن نکته ای هم که دوستان گفته اند «حداکثر ظرف مدت یکسال به تابعیت ایران پذیرفته می‌شود» استدلال می‌کنند که منظور ما این است که بعد از هجده سال اگر نبود یکسال بیاید اینجا بماند، درحالیکه از این لفظ این اراده بیرون نمی آید، گفته ظرف مدت یکسال به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند، یعنی طول مدت پذیرفته شدن تابعیت یکسال است، نگفته است که یکسال در ایران بماند.
اگر تبصره (2) تصویب بشود باید این فرض را ما بپذیریم که کسی در ایران از پدر ایرانی متولد شده، بلافاصله از ایران خارج شده و هیچ سالی در ایران نبوده، بعد از اینکه به هجده سالگی رسیده وارد ایران شده، تقاضا کرده، بعدا هم بدون اینکه اقامتی بکند خارج می‌شود و ما مطابق تبصره (2) باید به او تابعیت بدهیم، درحالیکه این ناسازگار است با روح قانون مدنی در این زمینه، ضرورتی هم ندارد که وجود داشته باشد. مساله این طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندانی بود که موضوع ماده واحده هستند. تبصره (2) یک مقوله اصلاح قانون مدنی به شیوه دیگری است که اقامت را دارد لغو می‌کند. لذا پیشنهاد حذف آنرا دارم.
نایب رییس ـ متشکر، مخالف و موافق دارد؟
منشی (محمدصادقی) ـ مخالف آقای تمدن هستند، صحبت می‌فرمایید؟
نایب رییس ـ آقای تمدن صحبت نمی کنند، بسیار خوب، می‌ماند دولت و کمیسیون که نظرشان را داشته باشیم. از جناب آقای ابوترابی هم خواهش می کنیم برای اداره جلسه تشریف بیاورند.
دولت نظر ندارد، کمیسیون بفرمایید یک توضیحی بدهید.
توکلی ـ من صحبت می کنم.
منشی (محمدصادقی) ـ آقای مهندس باهنر آقای توکلی صحبت می‌کنند.
نایب رییس ـ دیگر عبور کردیم، مخالف هستید؟ (توکلی ـ موافق هستم) مخالف کسی صحبت نکرده است که شما صحبت کنید. آقای سلیمانی بفرمایید.
حسن سلیمانی ـ دچار یک عارضه هستم در اینجا، برای اینکه من خودم مخالف نیستیم، من موافق نظر ایشان هستم، ولی باید نظر کمیسیون را بگویم.
نایب رییس ـ حالا دیگر هرطور که مصلحت می دانید، نمی خواهید دفاع کنید بدهید شخص دیگری از کمیسیون صحبت کند یا اصلا می توانید صحبت نکنید، چون ما اصرار نداریم صحبت کنید.
سلیمانی ـ ایشان حرفشان درست است، منتها چه بگویم؟!
نایب رییس ـ نه، ببینید! از نظر کمیسیون شما باید دفاع کنید، اگر زبان دفاع ندارید دفاع نکنید، ولی خلاف آنرا نمی توانید صحبت کنید، متشکرم. رای گیری می کنیم. حضار 214 نفر، پیشنهاد آقای سبحانی را قرایت بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ تبصره (2) ـ از تاریخ تصویب این قانون کسانی که در اثر ازدواج زن ایرانی و مرد خارجی در ایران متولد شوند و ازدواج والدین آنان از ابتدا با رعایت ماده (1060) قانون مدنی به ثبت رسیده باشد پس از رسیدن به سن هجده سال تمام و حداکثر ظرف مدت یکسال بدون رعایت شرط سکونت مندرج در ماده (979) قانون مدنی به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند. پیشنهاد حذف این تبصره است.
نایب رییس ـ حضار 213 نفر، نمایندگان رای خودشان را در رابطه با حذف این تبصره ای که قرایت شد اعلام بفرمایند. عزیزان محبت کنند در رای گیری شرکت بفرمایند، بسیار خوب، پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب نشد.
(در این هنگام آقای سیدمحمدحسن ابوترابی فرد ریاست جلسه را بعهده گرفتند)
منشی (حاجی بابایی) ـ ماده واحده را با تبصره ها برای رای گیری قرایت می کنم.
طرح تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی
ماده واحده ـ فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که در ایران متولد شده یا حداکثر تا یکسال پس از تصویب این قانون در ایران متولد می‌شوند می‌توانند بعد از رسیدن به سن هجده سال تمام تقاضای تابعیت ایرانی نمایند. این افراد درصورت نداشتن سوپیشینه کیفری یا امنیتی و اعلام رد تابعیت غیر ایرانی به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند.
وزارت کشور نسبت به احراز ولادت طفل در ایران و صدور پروانه ازدواج موضوع ماده (1060) قانون مدنی اقدام می‌نماید و نیروی انتظامی نیز با اعلام وزارت کشور پروانه اقامت برای پدر خارجی مذکور در این ماده صادر می‌کند. فرزندان موضوع این ماده قبل از تحصیل تابعیت نیز مجاز به اقامت در ایران می‌باشند.
تبصره 1 ـ چنانچه سن مشمولین این ماده در زمان تصویب بیش از هجده سال تمام باشد بایستی حداکثر ظرف یکسال اقدام به تقاضای تابعیت ایرانی نمایند.
تبصره 2 ـ از تاریخ تصویب این قانون کسانی که در اثر ازدواج زن ایرانی و مرد خارجی در ایران متولد شوند و ازدواج والدین آنان از ابتدا با رعایت ماده (1060) قانون مدنی به ثبت رسیده باشد، پس از رسیدن به سن هجده سال تمام و حداکثر ظرف مدت یکسال بدون رعایت شرط سکونت مندرج در ماده (979) قانون مدنی به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند.
ماده واحده و عنوان همه را با هم رای گیری بفرمایید، اصل ماده واحده است.
نایب رییس ـ حضار 214 نفر، اصل ماده واحده است، همکاران محترم اعلام رای بفرمایید، پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب شد.

8 ـ رد تقاضای عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی درخصوص تحقیق و تفحص از عملکرد شهرداری تهران
نایب رییس ـ دستور بعدی را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ دستور بعدی گزارش کمیسیون عمران مبنی بر تصویب تقاضای تحقیق و تفحص عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی از عملکرد شهرداری تهران است.
مخبر محترم کمیسیون عمران جناب آقای مویدی بفرمایید.
علی مویدی (مخبر کمیسیون عمران) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض ادب و احترام و تبریک حلول ماه رمضان به محضر شریف همکاران عزیز، نامه‌ای از کمیسیون عمران خطاب به هیات رییسه مجلس در ارتباط با بحث تحقیق و تفحص از شهرداری تهران است.
هیات رییسه محترم مجلس شورای اسلامی
سلام علیکم
بازگشت به نامه شماره 77124 مورخ 1385/05/11 درخصوص تقاضای تحقیق و تفحص جمعی از نمایندگان محترم از عملکرد شهرداری تهران به استحضار می‌رساند تقاضای مذکور با حضور جمعی از نمایندگان محترم و مسوولین شهرداری و شورای شهر تهران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و در جلسه مورخ 1385/06/05 با اکثریت آرا بتصویب رسید.
مراتب براساس ماده (198) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی جهت طرح در جلسه علنی ایفاد می‌گردد.

رییس کمیسیون عمران ـ علی اکبر آقایی

نامه‌ای را که جمعی از همکاران محترم مجلس، نمایندگان عزیز درخصوص تحقیق و تفحص از شهرداری تهران خطاب به آقای دکتر حدادعادل ریاست محترم نوشته بودند، این نامه به کمیسیون ارجاع شد، با امضا (56) نفر از عزیزان همکار که من نامه را قرایت می کنم.
جناب آقای دکتر حدادعادل ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و احترام
استحضار دارید که شهرداری تهران موسسه‌ای است عمومی که برنامه ریزی و بودجه بندی و نظارت بر عملکرد آن بطور اخص بعهده شورای شهر تهران است و مجلس شورای اسلامی بموجب اصول متعدد قانون اساسی نظارت عامه و تامه بر عملکرد کلیه دستگاه ها و موسسات عمومی کشور را دارد.
ساختار درآمد و هزینه شهرداری تهران به اندازه ای بی حساب و کتاب و اختیارات ایشان در بذل و بخشش و اعطا هبه و هدایا، اعم از اخذ یا پرداخت و انعقاد قرارداد با پیمانکاران، انتخاب طرح‌های عمرانی، انجام هزینه‌های تکراری و بی حساب بگونه‌ای است که به جرات می‌توان گفت شهرداری تهران از این حیث دستگاه بی مثال است و درست در جهت درخواست اصلاح و رفع این نارسایی ها بود که مجالس دوره سوم و چهارم تقاضای انجام تحقیق و تفحص نمایندگان وقت از شهرداری تهران را تصویب کرد، ولی تذکرات سال‌های 1371 و 1370 و 1360 به دولت محترم و شهرداری تهران موثر واقع نشد تا اینکه جریانات حقوقی، مالی و سیاسی ناشی از عملکرد شهرداری اسبق تهران سال ها افکار عمومی را بخود مشغول ساخت و سرانجام بازنده و متضرر همه این بی توجهی ها و بی تدبیری ها جز نظام مقدس اسلامی کسی نبود.
با تغییر مدیران و استقرار دو دور شورای شهر انتظار این بود که ساختار مبتنی بر حاکمیت فرد و سلیقه و امکان دخل و خرج های مشکوک و غیرقانونی از بین رفته و یا لااقل کاهش پیدا کند و مع الاسف چنین نشد و بیم آن می‌رود که در صورت عدم مداخله صحیح، سریع و مثبت اینبار خسارات مضاعفی بر نظام تحمیل شود. فلذا بمنظور بررسی علل و جهات نارسایی‌های موجود و ارایه راهکارهای مناسب، بدینوسیله مستندا به اصول (84) و (76) قانون اساسی و ماده (198) آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تقاضای انجام تحقیق و تفحص از عملکرد شهرداری تهران در طول دوره اول و دوم مسوولیت شورای اسلامی شهر تهران و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری مذکور در موارد زیر را تقدیم و استدعا دارد دستور اقدام قانونی صادر فرمایید:
1 ـ بررسی و ارزیابی نحوه، میزان و منابع قانونی درآمد شهرداری.
2 ـ بررسی و ارزیابی مجاری هزینه شهرداری.
3 ـ بررسی و ارزیابی توافقات شهرداری با مردم و سرمایه گذاران در امر تولید مسکن و احداث مراکز تجاری و انجام کارهای تبلیغاتی و اجرای سایر طرح ها بصورت نمونه‌ای.
4 ـ بررسی نحوه انتخاب پیمانکاران و ارزیابی قیمت تمام شده طرح‌های عمرانی بصورت نمونه‌ای.
5 ـ بررسی و ارزیابی عملکرد سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران.
براساس آیین‌نامه، موارد به شهردار محترم تهران، آقای دکتر قالیباف و رییس شورای اسلامی شهر...
منشی (حاجی بابایی) ـ آقای مویدی این مورد را هم که مورد ششم است قرایت کنید.
مویدی ـ 6 ـ تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان میادین و تره بار که این بعد اضافه شد و همین مورد هم در کمیسیون مطرح شد، به پنج مورد اصلی اضافه شد.
موارد به رییس شورای شهر تهران و شهردار تهران انعکاس داده شد، ظرف یکهفته براساس آیین‌نامه وقت داشتند که اسناد و مدارک و اطلاعات را منعکس کنند، موارد به کمیسیون منعکس شد، با حضور نمایندگان شورای شهر تهران و نمایندگان شهرداری تهران، با حضور جمعی از اعضای درخواست‌کنندگان این تحقیق و تفحص موارد در کمیسیون بحث شد، نهایتا به رای گذاشته شد و تقاضای تحقیق و تفحص در کمیسیون رای آورد.
لازم است عرض کنم که نامه‌ای هم معاون محترم حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری به مجلس ارسال کردند که نظر عزیزان دولت و ریاست جمهوری را هم در ارتباط با تمایلشان به این تحقیق و تفحص اعلام کردند.
نایب رییس ـ متشکر حضار 214 نفر، همکاران محترم اعلام رای بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ درخواست تحقیق و تفحص جمعی از نمایندگان محترم مجلس از عملکرد شهرداری تهران در آن شش موردی که اعلام شد مطرح است.
نایب رییس ـ اعلام رای بفرمایید. پایان رای گیری را اعلام می کنم، تصویب نشد.

9 ـ طرح سوال آقای بیژن شهبازخانی نماینده محترم ملایر از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و ارجاع آن به کمیسیون مربوطه
نایب رییس ـ دستور بعدی را مطرح بفرمایید.
منشی (حاجی بابایی) ـ دستور بعدی سوال آقای بیژن شهبازخانی نماینده محترم ملایر از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری است.
نایب رییس ـ جناب آقای شهبازخانی بفرمایید.
بیژن شهبازخانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم ـ الحمدلله رب العالمین
ضمن بزرگداشت هفته دفاع مقدس و تبریک بمناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان خدمت ملت بزرگوار ایران و با تشکر از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و همکاران محترم مجلس، سوال بنده در ارتباط با رویکرد دولت محترم در ارتباط با توسعه و رشد اقتصادی کشور بوده که در قانون برنامه پنجساله در مواد (43) و (46) قانون برنامه و قوانینی که ما در مجلس مصوب کردیم رویکردمان مشخص شده.
سوال بنده این بوده که آیا دولت محترم به این رویکرد قانون برنامه اعتقاد عملی دارد و در عمل هم به اجرای قانون برنامه، چشم انداز بیست ساله پایبند است یا خیر؟ آیا اقتصاد ما قرار است براساس چشم انداز بیست ساله و قانون برنامه توسعه دانایی محور بشود یا همچنان باید اقتصاد متکی به نفت را ادامه بدهیم؟ آیا اصلا اقتصاد متکی به نفت پاسخگوی نیازهای ملی کشور است؟ که قطعا پاسخ بنده منفی است و نگاه به کشور بزرگ ایران که هم اکنون مشکلات بزرگ ملی، من جمله (3) میلیون جوان بیکار و (7) میلیون نفر زیر خط فقر داریم نشاندهنده این است که توسعه مبتنی بر اقتصادی نفتی پاسخگو نیست و این پروژه‌های راه و راه آهن و بیمارستان و امثالهم توانایی رفع معضلات ملی و معضلات اقتصادی کشور را ندارند. تکلیف ما در قانون برنامه مشخص است. در فصل چهارم به رشد اقتصادی توجه شده، مبتنی بر دانایی و در آنجا اصلی ترین عامل در افزایش ارزش افزوده دانایی محور شدن اقتصاد لحاظ شده و رشد دانش فنی کشور عنوان شده.
سوال بنده این بود که آیا این استراتژی از طرف دولت جدی گرفته شده یا فقط در حد شعار به آن پرداخته شده است؟ توصیه‌های مقام معظم رهبری در ماه‌های اخیر حجت را بر همه دلسوزان نظام تمام کرده و رهنمودهایی مثل تدوین نقشه جامع علمی کشور، تغییر گفتمان غالب کشور به گفتمان علمی در کشور و ایجاد و جهش علمی، ایجاد نهضت نرم افزاری و وابسته کردن حیات کشور و انقلاب به توسعه علمی مبین این است که وظیفه سنگینی به عهده دولت و مجلس و مردم عزیز کشورمان هست. در راستای تحقق و عملیاتی کردن این رهنمودها. در ماده (46) دولت موظف بوده که ساختار واحدهای پژوهشی خود را اصلاح کند، بتواند دانش فنی تولید کند، بتواند پژوهش‌های کاربردی انجام بدهد و پاسخگوی نیازهای اقتصادی و ملی باشد. در بند «هـ» ماده (46) باید افزایش یکنواخت سرمایه گذاری دولت را در امر پژوهش و فناوری شاهد می بودیم، به میزان (3) درصد تولید ناخالص داخلی که متاسفانه در سالجاری اعتبار پژوهش از هزار میلیارد تومان به (900) میلیارد تومان کاهش پیدا کرد، (46/0) تولید ناخالص داخلی علی رغم تکلیف برنامه به افزایش یکنواخت به کاهش یکنواخت تبدیل شده است.
در ماده (43) از دانش فنی بعنوان اصلی ترین عامل در ایجاد ارزش افزوده نامبرده شده و اقتصاد نوین بدون اتکا به دانش فنی محکوم به نابودی است و دولت موظف شده در ماده (43) برنامه جامع توسعه علمی کشور را تدوین کند. در حوزه‌های خاصی مثل فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و هوافضا تکلیف جدی داریم که دولت این سندها را جدی تر بگیرد و براساس برنامه باید در سال اول برنامه جامع تدوین می شد.
معضل دیگر عدم مدیریت واحد و انسجام ملی در مدیریت تحقیقات و فناوری کشور بوده که در قانون سال 1383 مصوب همین مجلس، مجلس هفتم، قانون اهداف وزارت علوم تصویب شده، به دولت ابلاغ شده و شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به ریاست رییس جمهور در این قانون پیش بینی شده که باید این شورا اولویت بندی طرح‌های مهم پژوهشی و فناوری را تصویب کند، پیشنهاد منابع مالی در حوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و تصویب اختیارات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری را انجام بدهد و کلیه قوانین مغایر با آن هم لغو شده است ولی آیا ما سندهای نانوتکنولوژی، سندهای بیوتکنولوژی، سندهای فناوری اطلاعات و هوافضا را الان داریم؟ دولت می‌تواند ارایه کند؟ در سوال بنده در کمیسیون متوجه شدیم که سند فناوری اطلاعات کامل نیست، سند هوافضا تدوین نشده، سند بیوتکنولوژی تدوین شده ولی سند نانوتکنولوژی هم دارد بازبینی می‌شود. بنابراین ما وقتی سند و برنامه ریزی برای آینده علمی کشور نداریم، هدفگذاری علمی نکردیم، چگونه می‌توانیم به اهداف برنامه که قدرت اول علمی منطقه می خواهیم بشویم دست پیدا کنیم؟
براساس این سندهاست که ما باید نیروی انسانی، آزمایشگاه‌های ملی و اعتبارات متناسب را پیش بینی و تصویب کنیم ولی حالا اگر به توسعه علمی توجه نداشته باشیم آیا ما موفق می شویم که کشورمان را بسازیم؟
یکی از آن علوم نانوتکنولوژی است، ما از این به بعد باید یاد بگیریم که کشورمان را دیگر با شاخص‌های جهانی مقایسه کنیم، نه با عملکرد ده سال و بیست سال گذشته کشور خودمان که در سندهای توسعه نانوتکنولوژی هم مصوب دولت محترم هست که ما باید در دهسال آینده بین (15) کشور برتر جهان باشیم ولی آیا این شدنی است؟ آیا با این توجهی که ما به علم و تکنولوژی می کنیم و این اعتبارات و مدیریت علمی ما دست یافتنی است؟ ما اگر توجه نکنیم چه برسر کشور می‌آید؟ ببینید! همه بحث اشتغال، معیشت، رشد، تولید ثروت را داریم، ولی ببینید در کاربردهای علم نانوتکنولوژی در ده سال آینده، در صنایع فولاد و خودروسازی کشورهایی که توانمندی این علم، دستیابی به این علم را نداشته باشند قدرت رقابت اقتصادی نخواهند داشت.
بعنوان مثال کشور ژاپن با علم نانوتکنولوژی فولادی طراحی کرده که در عین اینکه سبکتر از فولاد معمولی است، (100) برابر محکمتر است! چه تولیدی می خواهد با این علم و با این تولید صنعتی در عرصه منطقه‌ای و ملی رقابت کند؟ ساخت ابرکامپیوترهای بسیار قوی و کوچک با این علم محقق می‌شود، صنایع الکترونیک و میکروالکترونیک به این علم وابسته هستند، ژن درمانی، تولید داروهای جدید، صنایع پتروشیمی و لاستیک سازی از علم این بهره مند خواهند شد و بازار فناوری در سال 2015 پیش بینی می‌شود هزار میلیارد دلار در سطح جهان باشد. وضعیت ما چگونه است؟ آیا ما می‌توانیم بدون توجه به نانوتکنولوژی مشکلات اقتصادیمان را حل کنیم؟
در فناوری اطلاعات عرض بکنم؛ کشور مالزی بعنوان یک کشور درحال توسعه مطالعه کرده، در مجلسش هم تصویب شده که اگر مسیر فعلی را ، همان مسیری که ما داریم می رویم، تا سال 2020 ادامه بدهد درآمد سرانه اش (3000) دلار است، همانچیزی که ما الان داریم و همان هم که داریم مدام به آن پا می فشاریم، به همین درآمدهای نفتی، اگر مسیر صنعتی را پیش بگیرد درآمد سرانه (8000) دلار و اگر فناوری اطلاعات را محور توسعه قرار بدهد سرانه اش (16000) دلار می‌شود و مجلس مالزی این را تصویب کرده و الان دارد عملیاتی می‌کند.
حجم تجارت الکترونیک در جهان به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس (6750) میلیارد دلار است و حجم تجارت الکترونیک در آسیا (1600) میلیارد دلار است، سهم ایران از این تجارت صفر است.
هندوستان بعنوان کشورهای آسیایی تازه توسعه‌یافته (20) میلیارد دلار از فناوری اطلاعات، درآمد کسب می‌کند، ما هنوز سند I.T نداریم، هنوز سند نانوی ما تکمیل نشده و هنوز سند هوافضا نداریم.
بنده به همین اندازه با وقت کم بسنده می کنم، در قسمت بعد از وقتم استفاده می کنم. متشکر می شوم که وزیر محترم به این سوالات من پاسخ بدهند.
نایب رییس ـ خیلی متشکر، از جناب آقای دکتر زاهدی وزیر محترم آموزش و تحقیقات دعوت می کنیم که در خدمتشان باشیم، بفرمایید.
محمدمهدی زاهدی (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری) ـ
سلام علیکم ـ بسم الله الرحمن الرحیم
در طلیعه سخن چون در آستانه ورود به شهرالله، ماه رحمت و مغفرت، رمضان المبارک قرار گرفته ایم آنرا خدمت نمایندگان محترم تبریک عرض می کنم. ماهی که در لسان شیوا و کلام دلپذیر پیامبر اعظم این چنین توصیف شده است «شهر دعیتم فیه الی ضیافت الله و جعلتم فیه من اهل کرامت الله» و شب قدرش که نقطه اوج طاعت و عبادت است، از هزار ماه برتر و برترین عبادت در آن لیله مبارکه مذاکره علم است و زمزمه ها و دعاهایش راهبر به وادی بصیرت، معرفت، حکمت و دانش. «اللهم انی اسیلک من علمک بانفذه و کل علمک نافذ ـ اللهم انی اسیلک بعلمک کله».
تقارن بهار قرآن و بهار علم و عرفان را در فصل خزان به فال نیک گرفته و از اینکه در آغازین روزهای سال تحصیلی با سوال برادر ارجمند جناب آقای دکتر شهبازخانی فرصتی فراهم شده تا با بیان شمه ای از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی در خانه ملت گامی در جهت حاکم ساختن گفتمان علم گرایی در فضای کشور برداریم خدای منان را شاکرم.
از آنجا که سوال اول نماینده محترم ناظر به بحث توسعه مبتنی بر دانایی می‌باشد، لازم می دانم ابتدا نکاتی را در این مورد به استحضار برسانم. موضوع اقتصاد و توسعه مبتنی بر دانش قبلا در سیاست‌های کلی برنامه چهارم ابلاغی مقام معظم رهبری در بند (26) درج گردیده بود، این بند ذیل قسمت امور اقتصادی سیاست ها قرار گرفت و این نکته ای است که من مایلم در درجه اول توجه نمایندگان محترم را به آن جلب کنم و آن این است که نقش مولفه‌های اقتصادی از جمله سرمایه گذاری، ایجاد فضای رقابتی و قوانین و مقررات تجاری در توسعه مبتنی بر دانش، بهیچوجه کمتر از مولفه‌های علمی و آموزشی نمی باشد.
اگر تیوری عرضه دانش و تقاضای بازار را در مورد توسعه فناوری قبول کنیم، باید بپذیریم که در کشور ما عرضه دانش همیشه از شاخص‌های پیش بینی شده جلوتر، ولی تقاضای بازار در اثر عوامل مختلف (از جمله عواملی که ذکر شد) و کم توجهی به مقوله تحقیقات در تصمیم گیری ها همواره عقب تر از پیش بینی ها حرکت کرده است.
رشد (15) برابری تعداد دانشجویان، خصوصا دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی و بیش از (10) برابری تولید علم نسبت به قبل از انقلاب موید این موضوع است. در حالیکه بعنوان مثال روند سرمایه گذاری در بخش تحقیقات متاسفانه روندی ثابت و بعضا نزولی را نشان می‌دهد.
جای تاسف است که برآیند تمهیدات بعمل آمده، منجر به کاهش سهم تحقیقات از تولید ناخالص داخلی از (87/0) درصد در سال 83 به (65/0) درصد در سال 84 و نهایتا به (59/0) درصد در سال 85 شده است. این در حالیست که طبق ماده (46) برنامه پنجساله که نماینده محترم سوال کننده نیز بحق درصدد یافتن علل عدم تحقق آن می‌باشند، این سهم می‌بایست با رشد مستمر در سال جاری حداقل به (25/1) درصد می رسید.
این وزارت برنامه مکتوب خود را به همراه بیش از (15) پیشنهاد عملی جهت تحقق رقم فوق در زمان مقرر به سازمان محترم مدیریت و برنامه ریزی و کمیسیون محترم آموزش و تحقیقات مجلس ارایه داد ولی در روند بررسی ها بنحو مقتضی مورد توجه قرار نگرفت. بعلاوه بودجه متمرکز پژوهشی وزارت که بعنوان ابزاری برای سیاستگذاری و هدایت فعالیت‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، به حد تقریبا صفر نزول پیدا کرد.
برادران و خواهران عزیز نماینده! اقتصاد مبتنی بر دانش مجموعه بهم پیوسته ای از مقررات، برنامه ها و زیرساختهاست که بخش قابل ملاحظه‌ای از آن در خارج از وزارت علوم شکل می‌گیرد. بنابراین دستیابی به اهداف برنامه در این مورد نیازمند هماهنگی، مشارکت و مساعدت تمامی ارکان نظام است.
اینجانب و تمامی همکارانم بعنوان متولیان امر علوم، تحقیقات و فناوری نهایت سعی و تلاش خود را در این زمینه به خرج داده و خواهیم داد و امیدواریم بمنظور دستیابی به اهداف ترسیم شده در افق چشم انداز، از جمله دستیابی به رتبه اول علم و فناوری در منطقه، با مساعدت و همفکری تمامی دست اندرکاران شاهد رشد سرمایه گذاری در مقوله تحقیقات به سطحی بیش از (1/0)... تکرار می کنم، امیدواریم که شاهد رشد سرمایه گذاری در مقوله تحقیقات به سطحی بیش از (1/0) هزینه یارانه حامل‌های انرژی که از آن برخورداریم دست یابیم.
اینجانب در اجلاس وزرای علوم و تحقیقات گروه (77) پیشنهاد کردم که سال 1390 بعنوان سال اقتصاد مبتنی بر دانایی در کشورهای عضو اعلام گردد و اقدامات لازم برای دستیابی به این هدف انجام پذیرد. در داخل کشور نیز انتظار می‌رود که تمامی ارکان نظام این راه را بصورت جدی دنبال نمایند.
سخنان صریح و تاکیدات اخیر مقام معظم رهبری درمورد سرمایه گذاری و برنامه ریزی در امر تحقیقات حجت را بر همگی ما تمام کرد.
هر کدام از مسوولان در دستگاه‌های اجرایی، مقننه و قضاییه باید از خود بپرسیم که چه قدمی برای دستیابی به این اهداف برداشته ایم و همگی ما مخاطبان سخنان ایشان هستیم.
در اینجا بعنوان بخشی از فعالیت‌های این وزارت جهت تحقق بندهای (43) و (46) قانون برنامه چهارم، موضوع سوال اول نماینده محترم به اطلاع نمایندگان محترم می رسانم که:
بند «الف» ماده (43) مبحث نوسازی و بازسازی سیاست ها و راهبردهای آموزشی، پژوهشی و فناوری را مطرح نموده. این ماده دارای بندهای متعددی است، بلحاظ ضیق وقت به برخی از آن‌ها به اختصار اشاره می کنم.
اقدامات انجام شده در حوزه آموزشی:
ـ بررسی و اجرای سیاست ها و راهبردهای جدید در زمینه پذیرش دانشجو.
ـ تاسیس رشته‌های جدید با تاکید بر رشته‌های میان رشته‌ای و دوره تحصیلات تکمیلی.
ـ همچنین دوره‌های کاردانی علمی ـ کاربردی براساس نیاز منطقه و کشور و نحوه تعیین ظرفیت.
ـ بازنگری محتوای دروس با تاکید بر دروس علوم انسانی.
ـ برنامه ریزی برای نظارت جدی بر جنبه های مختلف آموزش عالی در بخش‌های دولتی، غیردولتی، شبانه و غیرانتفاعی ها.
اقدامات انجام شده در حوزه پژوهشی:
ـ توجه ویژه به مجلات علمی داخل کشور.
ـ رتبه بندی مجلات پژوهشی داخلی برای اولین بار براساس شاخص‌های معتبر بین‌المللی.
ـ نمایه گذاری مجلات کشورهای اسلامی که ما آن را بعنوان ISC نامگذاری کردیم.
عزیزان توجه دارید! همان مطلبی که مقام معظم رهبری قبلا تحت عنوان ISI جهان اسلام یاد کرده بودند، خوشبختانه در سه روز قبل ما رسما افتتاح آن را اعلام کردیم و کتابخانه منطقه‌ای شیراز مسوولیت کامل اجرای آن را بعهده دارد و انجام وظیفه می‌کند و آن را بعنوان افتخار و سندی برای امر تحقیقات در کشور می‌دانیم و امیدواریم که نقطه عطفی در جهت امر پژوهش در کشور قرار بگیرد.
ـ تجدید نظر در آیین‌نامه ارتقا با توجه به تحقیقات کاربردی، علوم انسانی و اهمیت دادن به مجلات نمایه گذاری شده در ISC.
ـ تهیه و ابلاغ دستورالعمل جهت حضور و مشارکت مستمر اعضای هیات علمی در مسایل مختلف آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه.
در حوزه فناوری:
ـ تهیه آیین‌نامه‌های تبدیل موافقت اصولی به قطعی پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری.
ـ برنامه ریزی برای ارتقا شاخص‌های توسعه فناوری از جمله ثبت اختراعات.
ـ بررسی و تدوین قانون پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوری.
ـ بررسی و نظارت در تدوین برنامه پنجساله پارک‌های علم و فناوری.
ـ واگذاری (8) پروژه مطالعاتی در زمینه بازسازی سیاست ها در حوزه فناوری به پژوهشکده مطالعات فناوری وابسته به وزارت.
در کنار اقدامات فوق، تشکیل و فعال‌سازی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری موسوم به «شورای عالی عتف» و کمیسیون دایمی آن نیز در همین جهت به انجام رسیده است. در این مورد بعدا صحبت بیشتری خواهد شد.
ـ ایجاد شبکه‌های علمی و فناوری بخشی و فرابخشی که یک مساله بسیار مهم و حیاتی در بحث های تحقیقاتی است و در بند «ج» ماده (43) در جهت بهره‌برداری حداکثر از ظرفیت‌های ملی اشاره شده، این ایجاد شبکه در همان راستا ایجاد شده و در برخی از شاخه ها رسما آغاز بکار کرده است.
ـ همکاری با دبیرخانه کرسی های نظریه پردازی.
ـ تعیین مشاور معارف دینی و علوم انسانی در معاونت پژوهشی بعنوان بند «د» ماده (43) که موضوع توسعه و ارتقا حوزه علوم انسانی را پیشنهاد و درخواست کرده بودند و تصویب شده بود.
ـ علاوه بر آن، برگزاری چندین نشست با مسوولین پژوهشی علوم حوزوی و علوم انسانی.
بند «الف» ماده (46) بحث طراحی و پیاده سازی نظام ملی نوآوری را مطرح کرده است...
نایب رییس ـ ببخشید! شما الان از وقتتان تقریبا نزدیک (15) دقیقه استفاده کرده اید، یعنی (5)، (6) دقیقه دیگر وقت دارید، اگر بخواهید می توانید...
زاهدی ـ من هنوز جواب سوال اول را دارم می دهم، چون سوالات الحمدلله بگونه‌ای است که پاسخ مکفی شاید حدود دو ساعت طول بکشد.
نایب رییس ـ چونکه شما (20) دقیقه وقت دارید، از وقت جناب آقای شهبازخانی هم (6) دقیقه باقی است که صحبت شان را مطرح کنند. در اختیار خودتان است، این (20) دقیقه را می توانید الان استفاده کنید و دیگر وقتی برای پاسخ ندارید و اگر خواستید می توانید تقسیم کنید، در خدمت شما هستیم.
زاهدی ـ پس به اختصار، در بحث های هم پژوهشی، فناوری و آموزشی گام‌های بسیار بلندی برداشته شده و امیدواریم که مجلس محترم در مورد بند (5) ماده (46) با همکاری دولت که بحث حداقل (2) درصد تولید ناخالص داخلی از محل اعتبارات عمومی دستگاه‌های اجرایی و (1) درصد عملیات شرکت‌های دولتی را مطرح کرده و در فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری بر آن تاکید شده، مورد حمایت جدی قرار داده و برنامه‌ای برای آن تصویب بفرمایند.
و اما در مورد سند جامع توسعه علمی در حوزه‌های بیوتکنولوژی، فناوری اطلاعات، نانوتکنولوژی و هوافضا، سوال دوم بوده است.
من به اختصار خدمت شما عرض می کنم همانطور که جناب آقای دکتر شهبازخانی اشاره فرمودند نوعی مداخله در وزارتخانه ها و تصمیم گیری ها براساس آنچه که در مجلس محترم شورای اسلامی تصویب شده وجود دارد و خود این جای نگرانی است. ما برای رفع این نگرانی ماده واحده‌ای را پیشنهاد می کنیم، امیدواریم که مجلس محترم عنایت ویژه داشته باشد. چون از یکطرف قانون در مورد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تصویب شده و بخش عمده بحث IT بعهده آن‌ها گذاشته شده، از یکطرف همانطور که اشاره شد، در برنامه‌ای که برای وزارت علوم تدوین شده، بخشی از این اختیارات فناوری بعهده ماست. اینجا یک چالشی وجود دارد که ان شاالله امیدواریم که رفع بشود.
همینطور در مورد بحث شورای عالی نانو که اشاره شد و صحبت هایی هم که اشاره شد کاملا درست است و این یک بخشی از فناوری جدید است که بایستی در کشور اهتمام ویژه به آن بشود.
دوباره یک خلط بحث وجود دارد بین اختیارات وزارت علوم و آنچه که آن شوراست. زیرا آن شورا در عهده وزارت علوم نمی باشد.
آنچه را که در این مورد سندها خواسته شده مربوط به وزارت علوم است تن ها سند بیوتکنولوژی بوده که ما آن سند را تهیه کردیم و در اینجا هست که تقدیم حضور ریاست محترم جلسه خواهد شد. در مورد سایر سندها وزارت علوم هیچ وظیفه‌ای نداشته، اما ما پیگیری لازم را بنا به آنچه که احساس وظیفه می کنیم و معتقدیم که وزارت علوم بایستی متولی امر پژوهش و فناوری کشور باشد، دنبال خواهیم کرد.
در مورد سوال سوم که شورای عالی تحقیقات و فناوری تاکنون چند جلسه تشکیل داده و مصوبات آن چه بوده؟ خوشبختاته پس از آنکه دولت جدید آغاز بکار کرد، چون هنوز دبیرخانه این شورا علی رغم اینکه یک جلسه در دولت قبل تشکیل داده بودند، اما دبیرخانه آن آغاز بکار نکرده بود، کمیسیون‌های تخصصی آن تشکیل نشده بود، اولین کاری که ما کردیم دبیرخانه را فعال کردیم، کمیسیون‌های تخصصی را تشکیل دادیم و براساس آن پیشنهادهایی را به دولت و به ریاست محترم جمهور دادیم که اولین جلسه این شورا در دولت جدید خوشبختانه در اردیبهشت ماه سالجاری برگزار شد، دومین جلسه آن هم ان شاالله تا هفته آتی برگزار خواهد شد.
در اولین جلسه مصوبات بسیار خوبی داشتیم، در آن مصوبات اتفاقا دولت وزارتخانه‌های مسوول را در مورد اجرای ماده های (43) و (46) که اشاره شد ملزم کرده و همینطور در مورد ایجاد پایگاه پژوهش کشور وزارت علوم را موظف کرد که خوشبختانه ما این کار را شروع کردیم، در حال اجرایی است، بلحاظ ضیق وقت من یکی، دو دقیقه هم تحمل می کنم که اگر سوال بعدی بود در خدمتتان هستیم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ جناب آقای شهبازخانی در خدمتتان هستیم، (6) دقیقه وقت دارید.
بیژن شهبازخانی ـ بسم الله الرحمن الرحیم
به اعتقاد بنده، بهرحال عملکرد مجموعه دولت، چون ما حالا شاید نماینده دولت را وزیر علوم می‌دانیم، در راستای همین سوال بنده، بنده بسیار ضعیف ارزیابی می کنم و نوشته چند تا آیین‌نامه و گذاشتن چند تا جلسه باعث رشد علمی و فناوری کشور نخواهد شد.
عدم اجرای قانون برنامه و قوانین مصوب مجلس توجیه ندارد. در دو سال پیش همین مجلس تصویب کرد که انسجام علمی کشور مدیریت واحدی در وزارت علوم پیدا کند و ابلاغ شده. در ماده (13) گفته کلیه قوانین مغایر بلااثر است. وزارت علوم را هم موظف کرده که سریعا آیین‌نامه اختیارات اجرایی اش را مصوب هیات دولت کند و بعد از آن لازم‌الاجراست. چرا بعد از گذشت یکسال نشده است؟ اگر واقعا باور داریم که توسعه فناوری برای کشور جایگاه ویژه دارد، چرا شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در یکسال گذشته یک جلسه تشکیل داده است؟ اهمیت علم و تکنولوژی در توسعه کشور اینقدر است؟
قرار نیست که گزارش بودجه به مجلس و کمیسیون آموزش بیاید، تکالیف قانون برنامه دولت را موظف کرده، یعنی شما در بودجه‌ای که به مجلس می آورید باید بودجه آموزش عالی را درست ببینید. در بخش تحقیقات باید آن (3) درصد تولید ناخالص داخلی را دولت ببیند نه مجلس.
اعتبارات کلی دانشگاه‌ها در بخش آموزش (950) میلیارد تومان است، یعنی به اندازه (1) میلیارد دلار. ما (40) میلیارد دلار داریم یارانه انرژی می دهیم آن هم برخلاف شعار دولت بصورت غیرعادلانه، این را داریم با متمم های مختلف تداوم می بخشیم ولی به علم و تحقیقات در متمم ها هیچ خبری نیست که توجه بشود، این بی توجهی به علم را تا چه زمانی می خواهیم ادامه بدهیم؟
در اموری که گفتم بیشتر دخیل بودند من آن را نقد می کنم، برای اینکه بحث مشخص بشود و نتیجه بگیریم. در بحث بیوتکنولوژی که وزارت علوم دیگر خودش هم پذیرفته که دبیر اجرایی اش با انتخاب وزیر بوده و وزیر علوم نایب رییس این شورای عالی است. این شورا هم در یکسال اخیر یک جلسه تشکیل نداده است. کمیسیون‌های زیرمجموعه اش جلساتی داشته اند ولی به چه درد ما می خورد، باید نتیجه آن در شورای عالی مصوب بشود و بازتاب آن را در مصوبات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری ببینیم و در لایحه بودجه برش یکساله آن را ببینیم.
سیاستگذاری... (20) تا برش یکساله باید در چشم انداز (20) ساله ما را قدرت اول علمی منطقه و مطرح در جهان بکند. ما هیچ آثاری نمی بینیم. کمیسیون هماهنگی بیوتکنولوژی که باید در علوم کشاورزی، صنعت، تولید واکسن، داروهای جدید، کودهای بیولوژیک، تکالیف مشخصی در سند مصوبش داشته است، کمیسیون هماهنگی آن درخواست (186) میلیارد تومان کرده است، در بودجه (6/3) میلیارد تومان برای آن مصوب شده است. ما باید یقه سازمان مدیریت را بگیریم؟ آیا رییس جمهور محترم نقشی در اجرای قوانین برنامه پنجساله ندارد؟ آیا شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به ریاست رییس جمهور نیست؟ مسوول هماهنگی و پاسخ خواستن از این دستگاه‌های اجرایی پراکنده که مثل وزارت ارتباطات می‌گویند پاسخ نمی دهند و بیجا می‌کنند که پاسخ ندهند، آیا رییس جمهور مسوول نیست که پاسخ بخواهد؟ آیا آن قانون ماده (13) شواری عالی نگفته کلیه قوانین مغایر لغو و بلااثر است؟ آیا حدود اختیارات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب دولت شده است؟ اگر شده ارایه کنند.
در وظایف آن حالا گزارش داده اند علم توسعه پیدا کرده است، تحقیقات (10) برابر شده است، در همین حوزه‌ای که مرتبط است ما در بیوتکنولوژی در مهندسی ژنتیک دستاورد علمی یک کشور برنج تراریخته یا مهندسی ژنتیک است، در سه تا مجله علمی معتبر «ساینس» و «نیچر» چاپ شده و در این سند مکلف شده که کشور (200) هزار هکتار را با گونه‌های تراریخته ما سطح زیر کشت داشته باشیم. اخیرا وزارت جهاد کلا حتی این دستاورد علمی که به تایید مراکز علمی جهانی رسیده اند را متوقف کرده است، یعنی ما عقب گرد می رویم و این دستاوردهای علمی مان را داریم کاملا بایگانی می کنیم.
در سند نانو سال 85 که سال فعلی است (70) میلیارد تومان در سند آن مصوب دولت شده است، (14) میلیارد تومان اعتبار دارد. یعنی (5) سال در سال اول از اهداف سندی که تصویب کردیم و سال ها خود دولت زحمت کشیده است و تصویب دولت کرده است در سال اول نانو تکنولوژی در بحث اعتبارات (5) سال عقب است. هرچند شنیده ام بالاخره این ستاد بهتر از ستادهای دیگر کار کرده ولی این ستاد هم یک جلسه شورای عالی یا ستاد ویژه اش را نداشته است و یک گزارش به شورای عالی علوم و تحقیقات مصوب نداده که ما بازتاب آن را در مصوبات شورای علوم، تحقیقات ببینیم.
IT را عرض کردم، یکی از اقتصاددانان برجسته می گوید اقتصادهایی در آینده موفق هستند که در کنار بزرگراه های اطلاعاتی باشند. (70) درصد تولید ناخالص داخلی متاثر از فناوری اطلاعات است، عرض کردم کشور مالزی چکار کرده است. پهنای باند اینترنت کشور ما (37) هزار برابر کمتر از کشور سنگاپور است، ما چطور می خواهیم در تجارت الکترونیک در سطح آسیا جایگاه پیدا کنیم؟ (نایب رییس ـ خیلی متشکریم) چه زمانی می خواهیم این سندهای مان را بنویسیم؟ متاسفانه هم در سطح مدیریت کلان هنوز همان پراکندگی و بخشی نگری وجود دارد، علی رغم اینکه قانون هایی تصویب شده، سند برنامه هم داریم، متاسفانه هیات رییسه مجلس هم باید یک فکری به حال این اجرا نشدن قوانین مصوب مجلس بکنند که اصلا دیگر مشروعیت و نیاز ما را به این همه قوانین بلااثر تصویب کردن زیر سوال می‌برد. متشکر.
نایب رییس ـ خیلی متشکریم، جناب آقای دکتر زاهدی هم یکی، دو دقیقه ای را در خدمتتان هستیم.
محمدمهدی زاهدی (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری) ـ مجددا سلام علیکم
از آقای دکتر شهبازخانی تشکر می کنیم، واقعا اینقدر دلسوزانه بحث فناوری را دارند بیان می‌کنند، امیدواریم با درایتی که از مجلس محترم سراغ هست برنامه ریزی لازم در مصوبات مجلس برای اهتمام در پژوهش دیده بشود و حتما هم ان شاالله این کار خواهد شد، یقین داریم، چون خوشبختانه جو مجلس، جو علمی است و کمتر مجلسی اینگونه علمی بوده است.
در مورد فرمایشات آقای دکتر، آن قسمت اول که اشاره به ماده (13) شرح وظایف وزارت علوم کردند، من حقوقدان نیستم، خوب است مجلس محترم تفسیر آن را ارایه بدهد که آیا وزارت علوم وقتی آمد این منجر می‌شود که وزارت ارتباطات شرح وظیفه‌ای را که بعهده اش گذشته شده نادیده گرفته بشود و تمام آن‌ها را وزارت علوم انجام بدهد، از جمله همین بحث IT و بحث پهنای باندی که اشاره شد.
این خوب است که مجلس محترم در این مورد رسما ما خواهش می کنیم تفسیرشان را ارایه بفرمایند. ما آرزو داریم که متولی بحث فناوری در کشور یکجا باشد. اما به اعتقاد ما قانون این را اجازه نمی دهد.
در مورد مصوبات شورای عالی چون وقت کم بود من اشاره‌ای نکردم، اجازه بدهید که یکی، دو تا از مصوباتی که در جلسه قبل انجام شده و اتفاقا ارتباط مستقیم با سوال عزیزمان دارد مطرح کنم (نایب رییس ـ خیلی متشکریم) یکی، دو تا مصوبه آن را نخوانم؟... به اختصار می خوانم که ببینند دولت واقعا مصمم است چون طرف خطاب دولت بود و شورای عالی هم یک بحث فرابخشی است.
اولین مصوبه: در اجرای بندهای «الف» و «ب» ماده (43) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، کلیه وزارتخانه ها و دستگاه‌های اجرایی موظفند اهداف، سیاست ها و راهبردهای پژوهشی، فناوری و آموزشی مربوط به بخش خود را جهت ارتقا توان پاسخگویی مراکز علمی، پژوهشی و آموزشی تحت پوشش خود تا پایان ششماهه اول سال 85 در چارچوب یک سند راهبردی درازمدت به شورای عالی ارایه دهند.
در مصوبه دیگر: در اجرای بند «ب» ماده (46) قانون برنامه توسعه چهارم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به دبیرخانه شورای عالی عتف ماموریت داده می‌شود براساس اسناد ملی، روش علمی تعیین اولویت‌های پژوهشی و فناوری در سطوح مختلف را با هدف سازماندهی نظام پژوهش و فناوری کشور و در قالب ماموریت‌های مندرج در قانون مذکور تدوین و ویرایش نخست آن را تا پایان سال 85 به شورای عالی ارایه نماید.
کلیه وزارتخانه و دستگاه‌های اجرایی موظفند اولویت‌های پژوهشی و فناوری خود را براساس روش فوق به دبیرخانه شورا ارایه نمایند.
بنابراین فرمایشاتی که جناب دکتر شهبازخانی داشتند را ببینید در همین مصوبه لحاظ شده که تمامی وزارتخانه ها موظف شدند تا پایان سال جاری. برخی از فرمایشات ایشان ناظر بر این بود که هم اکنون می‌بایست این کار بشود، چون چنین مصوبه و قانونی تاکنون وجود نداشته آن هدفمندی نهایی و غایی لحاظ نشده بود، با این مصوبه ما امیدواریم تا پایان برنامه تمامی ارگان‌های ذیربط بحث های پژوهشی خودشان را مطابق این اولویتهایشان تعیین کنند و از جمله بحث نانوتکنولوژی که آن‌ها هم باید حتما این کار را انجام بدهند و بتوانیم واقعا ایرانی قدرتمند و توانمند در عرصه علم و پژوهش در دنیا بسازیم. من مجموعه‌ای از مقررات و قوانین موجود خدمت ریاست محترم جلسه تقدیم می کنم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
نایب رییس ـ خیلی متشکرم، جناب آقای شهبازخانی شما قانع شدید؟ (شهبازخانی ـ خیر) قانع نشدند، سوال به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌شود، متشکرم.

10 ـ استرداد یک فقره طرح و (2) فقره سوال
نایب رییس ـ وصولی ها را اعلام بفرمایید.
منشی (نجابت) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
ـ (29) نفر از (36) نفر امضاکنندگان طرح اجازه تاسیس موسسات مشاوره حقوقی وکالت و کارشناسی رسمی به قوه قضاییه امضا خود را پس گرفته و تقاضای استرداد طرح را دارند که بدین وسیله استرداد طرح اعلام می‌شود.
ـ جناب آقای اکبر اعلمی نماینده محترم تبریز، اسکو و آذرشهر از طرح سوال خود از وزیر محترم کشور درخصوص دلیل تعلل و بعضا بی توجهی وزارت کشور و استاندار محترم آذربایجان شرقی در انجام مطلوب وظایف قانونی خود انصراف داده اند که اعلام می‌گردد.
ـ سوال جناب آقای محمدحسین فرهنگی نماینده محترم تبریز، اسکو و آذرشهر از وزیر محترم کشور درخصوص علت مداخله استاندار محترم در امور شورای شهر تبریز، اخراج دو عضو آن و ممانعت از حضور آنان در جلسات شورای شهر علی رغم قطعی نشدن حکم هیات حل اختلاف استان چه بوده است، انصراف داده اند که اعلام می‌گردد.

11 ـ اعلام وصول (6) فقره سوال
منشی (نجابت) ـ سوال جناب آقای بیژن شهبازخانی نماینده محترم ملایر از وزیر محترم جهادکشاورزی درخصوص عملکرد صندوق قرض‌الحسنه اشتغال روستاییان و علت ادغام آن در صندوق فرصت‌های شغلی اعلام وصول می‌گردد.
ـ سوال آقایان: عبدالغفور ایران نژاد و پیمان فروزش نمایندگان محترم چابهار و نیکشهر و زاهدان از وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص علت عدم اجرای بال دوم بیمارستان امام علی (علیه السلام) چابهار با توجه به اعتبارات مصوب سال‌های 84 و 85 اعلام وصول می‌گردد.
ـ سوال جناب آقای هوشنگ حمیدی نماینده محترم سنندج، دیواندره و کامیاران از وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص علت عدم معرفی رییس دانشگاه علوم پزشکی و بهداشت و درمان استان کردستان اعلام وصول می‌گردد.
ـ سوال جناب آقای محمودرضا حسنوند نماینده محترم سلسله و دلفان از وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص علل عزل مدیر بومی شهرستان دلفان و نصب نیروی غیربومی اعلام وصول می‌گردد.
ـ سوال جناب آقای داریوش قمری نماینده محترم ایلام از وزیر محترم نفت درخصوص علت بی توجهی نسبت به استحصال منابع نفتی مناطق مرزی غرب کشور که جزو منابع مشترک محسوب می‌گردد اعلام وصول می‌گردد.
ـ سوال جناب آقایان: کریم شافعی، سلمان خدادادی و اسماعیل جبارزاده نمایندگان محترم مرند و جلفا، ملکان، تبریز، اسکو و آذرشهر از وزیر محترم نفت درخصوص علت برکناری مدیرعامل شرکت گاز آذربایجان شرقی اعلام وصول می‌گردد.
نایب رییس ـ متشکریم، قبل از اینکه اسامی نمایندگانی که غیبت و یا تاخیر داشته اند اعلام بشود، محضر همکاران محترم عرض می کنم دوستانی که نسبت به نحوه انتخاب اعضای هیات نظارت استان و یا شهرستان اعتراض و نقطه نظراتی داشتند، مجامع نمایندگان محبت کنند نظراتشان را منتقل کنند، هرچند بعضی هم اینجا منتقل کرده اند تا اینکه هیات رییسه گفتگویی را داشته باشند و تصمیمی اتخاذ کنند.

12 ـ قرایت اسامی غایبین و تاخیرکنندگان
نایب رییس ـ اسامی غیبت کنندگان و تاخیرکنندگان را اعلام بفرمایید.
منشی (سبحانی نیا) ـ بسم الله الرحمن الرحیم
غایبین غیرموجه امروز عبارتند از آقایان: سیدجلال حسینی، سیدحسین حسینی، هوشنگ حمیدی، کیانوش صادق دقیقی، حسین فدایی آشتیانی، پیمان فروزش، بهمن محمدیاری و علی اکبر ناصری.
تاخیرکننده جلسه امروز آقای سیدحسن شجاعی کیاسری هستند.

13 ـ اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده
نایب رییس ـ پایان جلسه امروز یکشنبه دوم مهرماه را اعلام می کنم، جلسه آینده ما صبح سه شنبه چهارم مهرماه 1385 است. دستور جلسه هم دستور هفتگی مجلس شورای اسلامی است.

(جلسه ساعت 54/11 پایان یافت)

نایب رییس مجلس شورای اسلامی
محمدرضا باهنـر