برنامه ملی توسعه سامانه ها و زنجیره تولید برق خورشیدی

شماره 241896/ت60956هـ 1402/12/27

وزارت نیرو ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت نفت

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

نهاد ریاست جمهوری ـ وزارت جهاد کشاورزی

سازمان حفاظت محیط زیست

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ـ سازمان ملی استاندارد ایران

صندوق نوآوری و شکوفایی ـ صندوق توسعه ملی

هیات وزیران در جلسه 1402/12/20 به پیشنهاد شماره 100/10/59077/1401 
مورخ 1401/11/16 وزارت نیرو و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی 
جمهوری اسلامی ایران، برنامه ملی توسعه سامانه ها و زنجیره تولید برق خورشیدی را به شرح زیر تصویب کرد:

برنامه ملی توسعه سامانه ها و زنجیره تولید برق خورشیدی

ماده 1ـ در این برنامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

1ـ ساتبا: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق.

2ـ زنجیره: زنجیره ارزش سامانه‌های سیلیسیومی تولید برق خورشیدی، کلیه مواد و تجهیزات مشتمل بر استخراج سیلیس، تولید سیلیسیوم فلزی، پلی سیلیکون، شمش، ویفر سیلیکونی، سلول خورشیدی سیلیسیومی و سامانه (مدول) خورشیدی سیلیسیومی و کلیه بخش‌های پشتیبانی زنجیره اعم از آزمایشگاه‌های مرجع و سایر اجزا و ادوات مورد استفاده در سامانه‌های مزبور.

3ـ ستاد: ستاد توسعه سامانه ها و زنجیره تولید برق خورشیدی، موضوع ماده (3) این برنامه.

ماده 2ـ اهداف کمی و کیفی این برنامه به شرح زیر است:

1ـ اهداف کمی: ایجاد توان تولید داخلی استقرار ظرفیت (8000) مگاوات نیروگاه با حداقل ظرفیت‌های زیر در حلقه‌های زنجیره تا پایان سال 1407:

2ـ اهداف کیفی:

الف ـ افزایش حداقل سالانه پنج درصد (5%) ساخت داخل تجهیزات زنجیره.

ب ـ افزایش سهم نیروگاه‌های خورشیدی نوساز برخوردار از تجهیزات ساخت داخل به میزان پنجاه درصد (50%) تا سال آخر این برنامه.

پ ـ توانمندی نوآوری در محصولات جدید و تسلط بر فناوری نسل های آتی مرتبط با زنجیره.

ت ـ تولید بخشی از محصولات زنجیره با استاندارد مورد نیاز صنعت ریز (میکرو) الکترونیک.

ث ـ رعایت ملاحظات محیط زیستی در ایجاد حلقه‌های مختلف زنجیره.

ج ـ رقابت پذیری محصولات زنجیره در بازارهای بین‌المللی از لحاظ کیفیت و قیمت 
تمام شده.

چ ـ توانمندسازی سرمایه انسانی به عنوان عامل اصلی ایجاد مزیت رقابتی.

ماده 3ـ ستاد، به ریاست معاون اول رییس جمهور و با عضویت وزرای نیرو، 
صنعت، معدن و تجارت، امور اقتصادی و دارایی، نفت، علوم تحقیقات و فناوری و ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، رییس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، رییس سازمان ملی استاندارد ایران، رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی، رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رییس ساتبا (دبیر ستاد) بدون توسعه تشکیلات و ایجاد ساختار جدید تشکیل می‌شود تا با پایش و هدایت برنامه ها و اقدامات اجرایی موضوع این برنامه و رعایت قوانین و مقررات، زمینه ایجاد هم‌افزایی ملی در این عرصه را فراهم سازد.

ماده 4ـ وظایف ستاد با رعایت قوانین و مقررات، به شرح زیر است:

1ـ ارزیابی و نظارت بر برنامه اجرایی مرتبط با تحقق اهداف ملی.

2ـ تدوین و تصویب نقشه راه توسعه فناوری و صنعت زنجیره.

3ـ ارزیابی و نظارت بر اقدامات دستگاه‌های اجرایی مرتبط برای تحقق اهداف.

4 ـ شناسایی و رفع موانع و چالش‌های اجرای این برنامه و ارایه راهکار به مراجع ذی‌ربط.

تبصره 1ـ دبیرخانه ستاد در وزارت نیرو (ساتبا) مستقر می‌شود.

تبصره 2ـ وزرا و نمایندگان دستگاه‌های ذی‌ربط، حسب مورد با دعوت دبیر ستاد به جلسات ستاد دعوت می‌شوند.

ماده 5 ـ به منظور حمایت از توسعه نیروگاه‌های خورشیدی، نرخ پایه خرید برق نیروگاه‌های غیردولتی خورشیدی موضوع ماده (61) قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی مصوب 1389 که برخوردار از تجهیزات بومی بوده و بعد از ابلاغ این برنامه به بهره‌برداری می‌رسند، در ضریب افزاینده ای که توسط ستاد در چهارچوب قوانین و مقررات تعیین می‌گردد، ضرب می‌شود. اعتبارات لازم برای اعمال این ضریب، از محل منابع موضوع بند (1) ماده (5) آیین‌نامه اجرایی ماده (16) قانون جهش تولید دانش بنیان موضوع تصویب‌نامه شماره 94395/ت60027هـ مورخ 1401/06/02 با رعایت قوانین و مقررات تامین می‌شود.

ماده 6 ـ وزارت نیرو مکلف است متناسب با میزان بومی سازی حلقه‌های مختلف زنجیره، تعرفه‌های واردات تجهیزات و ماشین آلات خطوط تولید، مواد اولیه و اجزای مورد نیاز و نیز محصولات زنجیره را به ستاد اعلام نماید تا پس از تایید ستاد، موضوع در کمیته موضوع ماده (1) آیین‌نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات مطرح شود.

ماده 7ـ وزارت نیرو مکلف است در اجرای ماده (17) قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق مصوب 1401 به‌گونه‌ای اقدام نماید که صادرات برق حاصل از نیروگاه‌های خورشیدی موضوع این برنامه در اولویت قرار گیرد.

ماده 8 ـ وزارت نیرو مکلف است به منظور حمایت از تولید پایدار محصولات زنجیره، تامین آب و برق مورد نیاز برای صنایع مرتبط در زنجیره را در چهارچوب قوانین و مقررات تامین نماید. همچنین وزارت نفت موظف است تامین سوخت (نفت و گاز) مورد نیاز برای صنایع مرتبط در زنجیره را در چهارچوب قوانین و مقررات در اولویت قرار دهد.

ماده 9 ـ وزارت نیرو مکلف است با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، 
وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور نسبت به راه اندازی حداقل یک پردیس تخصصی علم و فناوری مرتبط با زنجیره با مشارکت پارک علم و فناوری نیرو اقدام نماید.

ماده 10ـ وزارت نیرو، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و سازمان ملی استاندارد ایران مکلفند در چهارچوب قوانین بودجه سنواتی و دستورالعمل ستاد، نسبت به حمایت از ایجاد و توسعه آزمایشگاه‌های مرجع و کمک به تامین منابع مالی مورد نیاز زنجیره اقدام نمایند.

ماده 11ـ وزارت نیرو و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط مکلفند کلیه نیازهای مرتبط با این برنامه را در سامانه نظام ایده ها و نیازها (نان) ثبت نموده و حمایت‌های لازم را از طرح‌های مرتبط به عمل آورند.

ماده 12ـ وزارت نیرو مکلف است ازطریق صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی و با رعایت صلاحیت‌های ارکان صندوق، حمایت‌های لازم برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان از هسته‌های فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد را به عمل آورد.

ماده 13ـ وزارت نیرو مکلف است با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، نسبت به توسعه همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای پیشرو در حوزه انرژی خورشیدی به منظور تبادل و انتقال فناوری و جذب سرمایه گذار خارجی اقدام نماید.

ماده 14ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با تصویب ستاد، به منظور توسعه فعالیت‌های دانش بنیان و فناوری و نوآوری، نسبت به برنامه ریزی برای ایجاد حداقل یک شهرک صنعتی در هر سال تا پایان سال 1407، جهت استقرار واحدهای فناور و صنایع مرتبط با زنجیره اقدام نماید.

ماده 15ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است نسبت به مدیریت طرح‌های اکتشاف معادن سیلیس با درجه خلوص بالا اقدام نموده و در واگذاری معادن سیلیس با درجه خلوص بالا، شرکت‌های دارای برنامه ایجاد محصولات زنجیره را با رعایت قوانین و مقررات در اولویت قرار دهد.

ماده 16ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است حمایت از فعالیت‌های دانش بنیان و فناور مرتبط با زنجیره مصوب ستاد را در چهارچوب منابع مصوب مربوط به اشتغال‌زایی، در اولویت قرار دهد.

ماده 17ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با حمایت دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، به منظور مدیریت بر تحقیق و توسعه در حوزه زنجیره، نسبت به تعیین سطوح آمادگی فناورانه مواد و محصولات مرتبط با زنجیره و برنامه ریزی برای نگارش پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی مورد نیاز صنایع کشور اقدام نماید.

ماده 18ـ وزارت علوم تحقیقات و فناوری مکلف است با همکاری وزارت نیرو و بر اساس اعلام نیاز وزارتخانه‌های نیرو و صنعت، معدن و تجارت، نسبت به برنامه ریزی برای پیش بینی دروس آموزشی و رشته‌های تحصیلی مرتبط با اجرای این برنامه اقدام نماید.

ماده 19ـ وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی کشور و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور) و شرکت شهرک‌های صنعتی مکلفند با رعایت قوانین و مقررات ضمن تسهیل فرایندهای اجرایی، واگذاری زمین به متقاضیان احداث واحدهای تولیدی مرتبط با این برنامه را در اولویت قرار دهند.

ماده 20ـ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و صندوق نوآوری و شکوفایی مکلفند با رعایت قوانین و مقررات، نسبت به اختصاص درآمدهای موضوع بندهای (2) و (3) ماده (5) آیین‌نامه اجرایی ماده (16) قانون جهش تولید دانش بنیان موضوع تصویب‌نامه شماره 94395/ت60027هـ مورخ 1401/06/02 با اولویت اجرای طرح‌های کلان و پیشران مرتبط با زنجیره معرفی شده توسط وزارت نیرو اقدام نمایند.

ماده 21ـ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و سازمان امور مالیاتی کشور مکلفند در چهارچوب بندهای (ب) و (ت) ماده (11) قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب 1401 و با رعایت قوانین و مقررات مربوط، اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت‌های صنعتی که در طرح‌های فناورانه یا صندوق‌های مالی تخصصی با ماموریت ایجاد زنجیره مشارکت می‌کنند را در اولویت قرار دهد.

ماده 22ـ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور مکلف است با هدف دستیابی به فناوری‌های دارای اولویت مرتبط با زنجیره، نسبت به حمایت از تعریف و اجرای طرح‌های پیشران ملی مصوب ستاد اقدام نماید.

ماده 23ـ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور مکلف است نسبت به حمایت از مراکز رصد و آینده نگری فناوری‌های مرتبط با زنجیره و سایر تجهیزات مرتبط و نسل های آتی سلول های خورشیدی با استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و فناوری اقدام نماید.

ماده 24ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است رفع موانع نقل و انتقال ارزی مربوط به تامین ماشین آلات، تجهیزات، مواد اولیه و نیز صادرات محصولات مرتبط با زنجیره را در چهارچوب قوانین و مقررات در اولویت قرار دهد.

ماده 25ـ صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته و دستگاه‌های اجرایی مرتبط مکلفند با رعایت قوانین و مقررات و صلاحیت‌های ارکان خود، حمایت مالی از شرکت‌های دانش بنیان فعال در زنجیره، تامین‌کنندگان ماشین آلات و مواد مصرفی را از طریق ابزارهای مالی مستقیم و اهرمی موجود صندوق یا تعریف ابزارهای جدید در اولویت قرار دهد.

ماده 26ـ صندوق نوآوری و شکوفایی با رعایت قوانین و مقررات و صلاحیت‌های ارکان خود، مکلف است از شرکت‌های دانش بنیان توسعه گر در زمینه تجهیز منابع مالی و توسعه زنجیره حمایت نماید.

ماده 27ـ صندوق نوآوری و شکوفایی مکلف است با رعایت قوانین و مقررات و صلاحیت‌های ارکان خود، استفاده از ظرفیت موضوع مواد (17) و (18) قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب 1401 را برای حمایت از سرمایه گذاری و تامین منابع مالی مورد نیاز زنجیره در اولویت قرار دهد.

ماده 28ـ سازمان ملی استاندارد ایران مکلف است با همکاری نهادهای ارزیابی انطباق تایید صلاحیت شده، نسبت به ارزیابی انطباق کالاهای ساخت داخل و وارداتی مرتبط با زنحیره در چهارچوب قوانین و مقررات اقدام و نتایج حاصل را به اطلاع عموم و مراجع ذی‌ربط برساند.

ماده 29ـ سازمان ملی استاندارد ایران مکلف است سازوکار ارایه خدمات بازرسی به بخش‌های دولتی و غیردولتی و نظارت (کنترل) کیفی مواد اولیه و کالاهای وارداتی مرتبط با زنجیره را در چهارچوب قوانین و مقررات تعیین کرده و پس از تصویب در ستاد، عملیاتی نماید.

ماده 30ـ به منظور انتقال و بومی سازی فناوری و استفاده حداکثری از توان شرکت‌های دانش بنیان، در کلیه قراردادهای مرتبط با احداث نیروگاه‌های خورشیدی و طرح‌های کلان و پیشران که با استفاده از حمایت‌های موضوع این برنامه تعریف شده است، رعایت پیوست فناوری مورد تایید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و وزارت نیرو الزامی است.

معاون اول رییس جمهور ـ محمد مخبر