بـسـمـه تـعـالـی
هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی
* شماره پــرونـــده : هـ ت/ 0200224 شماره دادنامه سیلور: 140231390003412351 تاریخ:1402/12/27
* شـاکــی : سازمان بازرسی کل کشور
* طرف شکایت : نهاد ریاست جمهوری
* مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه : ابطال ماده 7 تصویب‌نامه شماره 115266/ت 58791 ه مورخ 1400/09/28 هیات وزیران
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* شاکی دادخواستی به طرفیت نهاد ریاست جمهوری به خواسته ابطال ماده 7 تصویب‌نامه شماره 115266/ت 58791 ه مورخ 1400/09/28 هیات وزیران به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد :
تصویب‌نامه شماره 115266/ت 58791 ه مورخ 1400/09/28 هیات وزیران
ماده 7- سازمان موظف است پس از اخذ داده ها و اطلاعات دریافتی از دستگاه‌های موضوع مواد (3) و (4) این آیین‌نامه نسبت به تعیین دارایی‌های مشمول و ارزش آن‌ها حداکثر تا پایان دی ماه سال 1400 اقدام و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند.
تبصره- در صورتی که میزان مالیات موضوع این آیین‌نامه طی موعد مقرر به اطلاع اشخاص مشمول نرسد، این اشخاص مشمول پرداخت مالیات نمی باشند.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :
قانونگذار در بند (ش) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور مقرر نموده است کلیه مالکین (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین دارای شماره انتظامی شخصی به نام خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت تکفل که در پایان سال 1400 مجموع ارزش آن‌ها بیش از ده میلیارد ریال باشد به شرح بند مذکور مشمول مالیات سالانه خودرو باشند.
ماخذ محاسبه مالیات خودرو موضوع این بند قیمت روز انواع خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات آن است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تا پایان سال 1399 تعیین و اعلام شده است. ماخذ مزبور برای انواع خودرو که بعد از اعلام سازمان تولید یا وارد می‌شوند، بلافاصله پس از تولید یا واردات آن توسط سازمان مزبور تعیین و اعلام خواهد شد. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف گردیده نسبت به تعیین دارایی‌های مشمول و ارزش آن‌ها حداکثر تا پایان خرداد ماه سال 1400 اقدام کند و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف شده اند مالیات سالانه مربوط به خودروهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه سال 1400 پرداخت نمایند. ثبت نقل و انتقال خودروهایی که به موجب این بند برای آن‌ها مالیات وضع گردیده است قبل از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال شامل مالیات بر دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره ممنوع است. در همین راستا هیات وزیران طی تصویب‌نامه شماره 115266/ت 58791 ه مورخ 1400/09/28 با موضوع «آیین‌نامه اجرایی بند (ش) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور» نحوه اجرای بند قانونی فوق‌الذکر را تبیین کرده است.
در ماده (7) تصویب‌نامه مذکور سازمان امور مالیاتی موظف گردیده نسبت به تعیین دارایی‌های مشمول مقرره فوق‌الذکر و ارزش آن‌ها حداکثر تا پایان دی ماه سال 1400 اقدام و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند.
ضمنا طبق تبصره همین ماده مقرر گردیده در صورتی که میزان مالیات موضوع این آیین‌نامه طی موعد مقرر به اطلاع اشخاص مشمول نرسد، این اشخاص مشمول پرداخت مالیات نمی باشند. در صورتی که در بند (ش) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور اولا: سازمان امور مالیاتی کشور مکلف شده نسبت به تعیین دارایی‌های مشمول و ارزش آن‌ها حداکثر تا پایان خرداد ماه سال 1400 اقدام کند و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند. ثانیا: قانونگذار در مورد معافیت مالیاتی اشخاصی که سازمان امور مالیاتی کشور در موعد مقرر اطلاع رسانی لازم را در مورد دارایی‌های مشمول و ارزش آن صورت نداده، مجوزی صادر نکرده است.
بنا به مراتب مقرره موضوع شکایت مغایر با بند (ش) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور و خارج از اختیارات قانونی صادر گردیده و ابطال آن از تاریخ تصویب مورد تقاضا می‌باشد.
* در پاسخ به شکایت مذکور، معاون امور حقوقی دولت به موجب لایحه شماره 209019/51781 مورخ 1402/11/14 به طور خلاصه توضیح داده است که :
هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره (739) مورخ 1401/04/14 در دعوای مشابهی مقرر داشته است: «با توجه به اینکه ماده (7) آیین‌نامه اجرایی بند (ش) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور در چهارچوب صلاحیت‌های مقرر برای هیات وزیران به تصویب رسیده و مغایرتی با قوانین و مقررات مورد استناد شاکی ندارد، لذا ابطال نشد.»
2- هیات وزیران، پیرو نامه شماره 33858/ هـ ب مورخ 1401/04/15 رییس مجلس شورای اسلامی، به موجب تصویب‌نامه شماره 73501 ت 60114 هـ مورخ 1401/05/03، بنا به پیشنهاد معاونت حقوقی رییس جمهور مصوب نمود: «در ماده (7) آیین‌نامه اجرایی بند (ش) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور موضوع تصویب‌نامه شماره 115266ت 58791 هـ مورخ 1400/09/08 عبارت "حداکثر تا پایان دی ماه سال 1400" و تبصره ماده مذکور حذف می‌شود.»
3- در ماده (6) آیین‌نامه مورد شکایت (با عنایت به اصلاح صورت گرفته بر اساس مفاد دادنامه شماره (1184) مورخ 1401/06/29 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مقرر شده، سازمان امور مالیاتی کشور، در هر حال، «ارزش روز انواع خودروهای سواری و وانت دو اتاقک (کابین) را با توجه به سال ساخت یا واردات آن‌ها و متناسب با جداول ارزش خودرو، موضوع تبصره (6) ماده (42) قانون مالیات بر ارزش افزوده که تا پایان سال 1399 اعلام شده است تعیین می‌نماید و لذا تعیین موعد «حداکثر تا پایان دی ماه سال 1400» در ماده (7) آیین‌نامه مورد شکایت، با وحدت ملاک با دادنامه‌های شماره (351) و (352) و همچنین (353) و (354) مورخ 1401/05/31 هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری در رابطه با درخواست ابطال ماده (8) آیین‌نامه بند (خ) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور، موجب تعطیلی اجرای حکم مورد نظر قانون گذار در سال مالی مربوطه نشده و موجباتی برای تضییع حقوق اشخاص نیز فراهم نمی آورد.
بنا به مراتب فوق و با تاکید بر انقضای زمان اجرای مصوبه مورد شکایت با لحاظ سنواتی بودن قانون بودجه و مقرات ناظر بر آن، رد شکایت مورد استدعاست.
بسمه تعالی
با لحاظ عقیده اکثریت حاضر در جلسه مورخ 1402/11/29 هیات تخصصی مالیاتی بانکی نسبت به پرونده کلاسه هـ ت/0200224 به شرح ذیل مبادرت به انشا رای می‌نماید:
رای هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری :
با توجه به اینکه مصوبه مورد شکایت در راستای مساعدت به حال مودیان تدوین یافته است و بر اساس رویه هیات عمومی دیوان عدالت اداری، اینکه در مهلت مقرر در مندرج در قانون، آیین‌نامه اجرایی مدون نگردد موجبی جهت ابطال مصوبه نمی باشد و در تبصره ماده 7 آیین‌نامه اجرایی (115266/ت 058791 مورخ 1400/09/28 هیات وزیران) به درستی بیان شده است چنانچه در مهلت مندرج در قانون و آیین‌نامه، میزان مالیات به اطلاع اشخاص مشمول نرسد، این اشخاص مشمول پرداخت مالیات نمی باشند و فی‌الواقع حکم قانونگذار و آیین‌نامه در جایی جاری است که مشمول مالیات بوده و میزان آن به اطلاع مودی و اشخاص مشمول رسیده باشد لیکن اگر به هر دلیلی ولو با قصور صورت پذیرفته از سوی اشخاص مسوول، این تکلیف انجام نشود و مشمول بودن و میزان مالیات در مهلت قانونی به اطلاع نرسد، اصولا اشخاص از زمره شمول مالیات، خارج می‌باشند، فلذا به استناد بند ب ماده 84 از قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1402 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای یاد شده ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری می‌باشد.
محمد علی برومند زاده
رییس هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی
دیوان عدالت اداری