ترتیبات ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی

«دستورالعمل»

با عنایت به تبصره (1) ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394/04/31 و بند (ح) ماده (68) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ترتیبات ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی به شرح زیر مقرر می‌شود:

ماده (1): تعاریف

1- سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
2- مؤدی: تمامی اشخاصی که بر مبنای قوانین مالیاتی (اعم از قوانین مالیات‌های مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده، پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان) و یا احکام مالیاتی سایر قوانین (از جمله قوانین بودجه، قوانین برنامه‌های توسعه و …) برای آن‌ها به هر نحو یا در هر مرحله از طریق سامانه‌های سازمان، اوراق مالیاتی قابل ابلاغ صادر می‌شود.
3- اوراق مالیاتی: عبارت است از کلیه اوراق صادره (ثبت شده) قابل ابلاغ به مؤدی توسط سامانه‌های مالیاتی.
4- ابلاغ الکترونیکی: ابلاغ اوراق مالیاتی با استفاده از بسترهای الکترونیکی، مخابراتی یا سایر شیوه‌های نوین.
5- حساب کاربری: کارپوشه الکترونیکی که به هر یک از مؤدیان ثبت نام شده در نظام مالیاتی، جهت دسترسی به خدمات مالیاتی الکترونیکی، حسب مورد اختصاص می‌یابد. حساب کاربری هر مؤدی دارای شناسه کاربری و گذر واژه یکتاست.
6- درخواست خدمات الکترونیکی: فرمی الکترونیکی که مؤدی در قالب آن، تقاضای خود را برای بهره‌مندی از خدمات الکترونیکی نظیر ابلاغ اوراق مالیاتی، ثبت اعتراضات، درخواست‌های مرتبط با اوراق قطعی و … اعلام و تأیید می‌نماید که از شرایط و آثار ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی و واکنش‌های الکترونیکی خود نسبت به این اوراق مطلع است.
7- ق. م. م: قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366/12/03 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن.

ماده (2): ترتیبات ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی

1- تمامی مؤدیان دارای ثبت نام در نظام مالیاتی که درخواست خدمات الکترونیکی را تأیید و ارسال کرده‌اند، مشمول خدمات ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی می‌شوند. برای این دسته از مؤدیان، اوراق مالیاتی بلافاصله پس از صدور در سامانه‌های مالیاتی در حساب کاربری مؤدی بارگذاری و هم‌زمان، پیامک اطلاع‌رسانی برای وی ارسال می‌شود. حسب واکنش مؤدی به اوراق بارگذاری شده، ابلاغ الکترونیکی به نحو زیر محقق و ضمن ارسال پیامک اطلاع‌رسانی مناسب برای مؤدی، تاریخ ابلاغ در اوراق و سامانه‌ها منعکس می‌شود.

1- تمامی مؤدیانی که با تسلیم درخواست خود مبنی بر برخورداری از خدمات الکترونیک مالیاتی، توافق نموده‌اند که بارگذاری اوراق در حساب کاربری به عنوان ابلاغ به شخص مؤدی محسوب شود، مشمول خدمات ابلاغ الکترونیکی اوراق مالیاتی می‌باشند. سازمان موظف است اوراق مالیاتی این مؤدیان را در حساب کاربری آنان، بارگذاری و طی ده روز از تاریخ بارگذاری، سه پیامک اطلاع‌رسانی به شماره‌ای که توسط مؤدی در حساب کاربری خود اعلام شده است، ارسال نماید. برای این دسته از مؤدیان، روز یازدهم پس از تاریخ بارگذاری اوراق در حساب کاربری آنان یا تاریخ رؤیت برگه توسط مؤدی، هر کدام که مقدم باشد، تاریخ ابلاغ به شخص مؤدی محسوب و در اوراق مالیاتی منعکس می‌شود.

2- چنانچه مؤدی ظرف ده روز (شامل روز بارگذاری برگه) با مراجعه به حساب کاربری خود نسبت به رؤیت اوراق بارگذاری شده اقدام نماید، ابلاغ واقعی به شخص مؤدی محسوب شده و تاریخ رؤیت به عنوان تاریخ ابلاغ به شخص مؤدی در نظر گرفته می‌شود.

2- تاریخ رؤیت اوراق مالیاتی توسط مؤدی طی ده روز از زمان بارگذاری در حساب کاربری، تاریخ ابلاغ به مؤدی محسوب می‌شود. تاریخ و زمان رؤیت اوراق مالیاتی و سایر جزئیات در سیستم ذخیره شده و کلیه آثار ابلاغ واقعی به آن مترتب است. ورود به حساب کاربری و رؤیت اوراق مالیاتی به منزله رسید ابلاغ الکترونیکی می‌باشد.

2- تاریخ رؤیت اوراق مالیاتی توسط مؤدی طی بیست روز از زمان بارگذاری در حساب کاربری، تاریخ ابلاغ به مؤدی محسوب می‌شود. تاریخ و زمان رؤیت اوراق مالیاتی و سایر جزئیات در سیستم ذخیره شده و کلیه آثار ابلاغ واقعی به آن مترتب است. ورود به حساب کاربری و رؤیت اوراق مالیاتی، به منزله رسید ابلاغ الکترونیکی می‌باشد.

2- سازمان می‌تواند در مورد مؤدیانی که درخواست موضوع بند (1) این ماده را تکمیل نکرده‌اند نیز در صورت دسترسی به شماره‌ای که تعلق آن به مؤدی، احراز شده باشد، جهت ابلاغ اوراق مالیاتی از شیوه الکترونیکی استفاده نمایند. در مورد این دسته از مؤدیان نیز اوراق مالیاتی در حساب کاربری آنان بارگذاری و طی ده روز از تاریخ بارگذاری، سه پیامک اطلاع‌رسانی به شماره مذکور، ارسال می‌گردد. چنانچه مؤدی ظرف این مدت، اوراق را رؤیت نماید، تاریخ رؤیت برگه توسط مؤدی، به عنوان تاریخ ابلاغ به شخص مؤدی محسوب می‌شود. در غیر این صورت، روز یازدهم پس از تاریخ بارگذاری اوراق در حساب کاربری آنان به عنوان تاریخ ابلاغ قانونی موضوع تبصره (1) ماده (203) قانون مالیات‌های مستقیم به شمار خواهد آمد.

3- چنانچه مؤدی ظرف ده روز به حساب کاربری خود مراجعه ننماید، روز یازدهم، به عنوان تاریخ ابلاغ قانونی موضوع تبصره (1) ماده 203 ق. م. م ابلاغ به شخص مؤدی در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که روز یازدهم با تعطیل/تعطیلات رسمی یا عمومی مصادف شود، اولین روز پس از تعطیلی/تعطیلات مزبور به عنوان روز ابلاغ قانونی محسوب می‌شود.

3- خودداری از مراجعه به حساب کاربری ظرف ده روز از تاریخ بارگذاری اوراق مالیاتی، در حکم استنکاف از گرفتن اوراق مالیاتی بوده و روز یازدهم به عنوان تاریخ ابلاغ قانونی محسوب می‌گردد. چنانچه روز یازدهم با تعطیل/تعطیلات رسمی یا عمومی مصادف شود، اولین روز بعد از تعطیل/تعطیلات مزبور به عنوان روز ابلاغ در نظر گرفته می‌شود.

3- خودداری از مراجعه به حساب کاربری ظرف مدت بیست روز از تاریخ بارگذاری اوراق مالیاتی، در حکم استنکاف از گرفتن اوراق مالیاتی بوده و روز بیست و یکم به عنوان تاریخ ابلاغ قانونی محسوب می‌گردد. چنانچه روز بیست و یکم با تعطیل/تعطیلات رسمی یا عمومی مصادف شود، اولین روز بعد از تعطیل/تعطیلات مزبور به عنوان روز ابلاغ در نظر گرفته می‌شود.

3- هرگونه اعتراض مؤدی، وفق ترتیبات ماده (5) این دستورالعمل، قابل رسیدگی خواهد بود.

ماده (3): اصالت اوراق بارگذاری شده در حساب کاربری

1- با توجه به یکتا و محرمانه بودن نام کاربری و گذر واژه مأموران مالیاتی برای ورود به سامانه‌های سازمان، صدور اوراق در سامانه در حکم امضای برگه توسط مأمور مالیاتی مربوط (از جمله حکم ماده 237 ق. م. م) است؛ لذا تا زمان پیاده‌سازی امضای الکترونیکی در سامانه‌های سازمان، اوراق بارگذاری شده در حساب کاربری مؤدی بدون امضای فیزیکی در تمام مراجع مالیاتی قابل قبول خواهد بود.

2- امکان رؤیت تاریخ ابلاغ و اصالت‌سنجی سیستمی اوراقی که از طریق سیستم ابلاغ در اختیار مؤدی قرار گرفته است، با در نظر گرفتن قوانین و مقررات و رعایت محرمانگی اطلاعات، برای مراجع درون و برون‌سازمانی فراهم است.

ماده (4): غیرفعال‌سازی حساب کاربری

در موارد زیر مؤدی از شمول ابلاغ الکترونیکی خارج و حساب کاربری وی غیر فعال می‌شود. اوراق مالیاتی این گروه از مؤدیان باید وفق مواد 203 الی 209 ق. م. م به صورت فیزیکی ابلاغ شود:

در مورد اشخاص حقیقی در صورت فوت مؤدی و در مورد اشخاص حقوقی در صورت ثبت انحلال آن‌ها در مرجع ثبت شرکت‌ها، مؤدی از شمول ابلاغ الکترونیکی خارج می‌شود. غیرفعال‌سازی حساب کاربری به صورت خودکار توسط سیستم و بر مبنای اطلاعات روزانه دریافتی از سرویس متوفیان ثبت احوال و سرویس آگهی تغییرات ثبت شرکت‌ها، انجام می‌گیرد. در صورت عدم امکان دریافت سرویس‌های مذکور از مراجع ذی‌ربط، اداره امور مالیاتی مربوط می‌تواند بر مبنای مدارک دریافتی از وراث متوفی یا مدیر تصفیه شرکت منحله، نسبت به غیرفعال‌سازی حساب کاربری مؤدی اقدام کند.

1- اشخاص ورشکسته در صورت وصول رأی قطعی دادگاه مبنی بر ورشکستگی مؤدی، از شمول ابلاغ الکترونیکی خارج می‌شوند و اداره امور مالیاتی ذی‌ربط باید بلافاصله پس از دریافت رأی مذکور نسبت به غیرفعال‌سازی حساب کاربری مؤدی اقدام کند.

2- چنانچه بر اساس وصول آرای قطعی مراجع قضایی، تأییدیه سازمان پزشکی قانونی یا تأییدیه رسمی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی معتبر برای اداره امور مالیاتی محرز شود که مؤدی به دلیل مشکلات ذهنی یا جسمی قادر به استفاده از حساب کاربری خود نیست، اداره امور مالیاتی باید نسبت به غیرفعال‌سازی حساب کاربری مؤدی اقدام نماید.

ماده (5): اعتراض مؤدی به صحت ابلاغ الکترونیکی

اعتراض به صحت ابلاغ الکترونیکی، در موارد زیر مجاز بوده و از طریق هیأت موضوع ماده 216 ق. م. م قابل رسیدگی خواهد بود:

1- مؤدی، متکی بر دلایل و اسناد و مدارک معتبر اثبات نماید، به دلیل عدم دسترسی به سامانه‌های رایانه‌ای/مخابراتی یا نقص در این سامانه‌ها از بارگذاری اوراق یا مفاد ابلاغ مطلع نشده است.

2- ابلاغ الکترونیکی در شرایطی انجام گرفته باشد که حساب کاربری مؤدی می‌بایست غیر فعال بوده و یا مؤدی از شمول ابلاغ الکترونیکی خارج شده باشد.

ماده (6): قواعد و ساز و کارهای اجرایی ابلاغ الکترونیکی

مقررات و قواعد عام ابلاغ الکترونیکی از جمله شرایط بهره‌مندی از این خدمت، مواعد، شیوه تأیید اصالت اوراق ابلاغی و نیز اعتراض به ابلاغ الکترونیکی، در این دستورالعمل تعیین شده است. دفتر امور مؤدیان و خدمات مالیاتی موظف است با هماهنگی و تأیید معاونت درآمدهای مالیاتی به ترتیب زیر نسبت به بررسی، وضع و ابلاغ قواعد جدید و ساز و کارهای اجرایی مرتبط با این دستورالعمل اقدام نماید:

1- تعیین ساز و کارها و تهیه شیوه‌نامه‌های اجرایی لازم برای پیاده‌سازی مفاد این دستورالعمل از جمله نحوه فعال‌سازی و غیرفعال‌سازی حساب کاربری برای مؤدیان، شیوه‌های اخذ درخواست خدمات الکترونیک از مؤدیان، نحوه نظارت بر فرایندهای مربوط و سایر ساز و کارهای مرتبط با اجرای این دستورالعمل؛

2- بازبینی قواعد ابلاغ الکترونیکی در مواردی که به علت بروز الزامات اجرایی یا تغییرات قانونی، برای اوراق مالیاتی خاص نیاز به تغییر یا بازبینی بخشی از قواعد (مانند رعایت فاصله زمانی میان صدور و بارگذاری برگه، دریافت تأییدیه‌های سیستمی و …؛ یا اجتناب از ابلاغ الکترونیکی برای اوراق خاص) باشد. در صورت ایجاد الزامات قانونی و اجرایی جدید، دفاتر ستادی ذی‌ربط مکلفند مراتب را به همراه تمام مستندات و الزامات قانونی جهت اعمال به دفتر امور مؤدیان و خدمات مالیاتی اعلام نمایند.

3- طراحی و پیاده‌سازی سامانه مدیریت یکپارچه ابلاغ جهت پیگیری و نظارت بر ابلاغ اوراقی که از فرایند ابلاغ الکترونیکی خارج می‌شوند، ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این شیوه‌نامه با همکاری واحدهای ذی‌ربط در معاونت فناوری‌های مالیاتی.

ماده (7): ابلاغ دستورالعمل

این دستورالعمل در (7) ماده تهیه و از تاریخ 1401/06/01 لازم‌الاجرا می‌باشد.

داود منظور
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

دامنه کاربرد:

1- داخلی * 2- خارجی *

تاریخ اجرا:

1401/06/01

مدت اجرا:

تا اطلاع ثانوی

مرجع ناظر:

دادستانی انتظامی مالیاتی

نحوه ابلاغ:

فیزیکی و سیستمی