راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ...

راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزه‌های اسلامی و اقتضایات راهبردی کشور
(مصوبه جلسات 709، 710، 711 و 712 مورخ 1391/01/22، 1391/02/05، 1391/02/19 و 1391/03/02 شورای عالی انقلاب فرهنگی)

مجلس شورای اسلامی ـ نهاد ریاست جمهوری ـ مرکز مدیریت حوزه علمیه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت آموزش و پرورش ـ وزارت راه و شهرسازی
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ـ ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
وزارت کشور ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ سازمان تبلیغات اسلامی
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور
معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
مصوبه «راهبردها و اقدامات ملی مربوط به جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن متناسب با آموزه‌های اسلامی و اقتضایات راهبردی کشور» که در جلسات 709، 710، 711 و 712 مورخ 1391/01/22، 1391/02/05، 1391/02/19 و 1391/03/02 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، برای اجرا ابلاغ می‌شود:
مقدمه
در چارچوب تصویب نقشه مهندسی فرهنگی و براساس تحلیل وضعیت فرهنگی کشور، موضوع تحولات جمعیتی کشور بررسی و راهبرد کلان، راهبردها و اقدامات ملی مرتبط با آن، به شرح مواد ذیل به تصویب می‌رسد.
ماده 1ـ راهبرد کلان
جلوگیری از کاهش نرخ باروری کل و ارتقای آن متناسب با آموزه‌های اسلامی، اقتضایات راهبردی کشور، مطالعات جمعیت شناختی، آمایش و پایش مستمر جمعیتی
ماده 2ـ راهبردهای ملی
1ـ فرهنگ سازی برای دست یابی به جمعیت مطلوب و اصلاح بینش و نگرش مسیولان و مردم نسبت به پیامدهای منفی کاهش باروری بویژه زیرحد جانشینی؛
2ـ تدوین سیاست ها، برنامه ها و قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی برای دست یابی به نرخ باروری مناسب، جمعیت مطلوب و لغو سیاست ها، برنامه ها و قوانین و مقررات مشوق کاهش باروری؛
3ـ تدوین الگوی سبک زندگی و ترویج آن به ویژه فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و اشتغال زنان متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به منظور ایفای هر چه کامل تر نقش مادری و همسری؛
4ـ ایجاد و استقرار نظام مدیریت فرابخشی و جامع جمعیت کشور؛
5 ـ آمایش مستمر جمعیتی کشور و تدوین سیاست‌های مهاجرتی به منظور جهت دهی به جابجایی های جمعیتی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی؛
6 ـ اهتمام به ارتقا کیفی جمعیت کشور از طریق متناسب ساختن نرخ باروری خانواده ها با شرایط و اقتضایات سلامت، معیشت و فرهنگ آن‌ها.
ماده 3ـ اقدامات ملی متناسب با هر یک از راهبردهای ملی موضوع ماده (2) به شرح ذیل می‌باشد:
1ـ تهیه طرح جامع تولید و اجرای انواع برنامه‌های آموزشی، پژوهشی، اطلاع رسانی، نمایشی، تبلیغی و غیره در رسانه‌های جمعی بویژه صدا و سیما و شبکه‌های استانی آن با هدف گفتمان سازی و ترویج فواید فرزندآوری و تبیین آثار منفی کاهش نرخ باروری با رعایت شرایط و مقتضیات راهبردی. (1و 6)
2ـ تبیین نظریه جمعیتی اسلام و ترویج آن توسط روحانیت برای اصلاح نگرش مسیولان و مردم نسبت به فواید باروری و افزایش نرخ آن. (1، 3و 6)
3ـ تدوین و اجرای برنامه‌های ترویجی، آموزشی، پژوهشی و خدمات پزشکی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جهت اصلاح نگرش عمومی. (1و2)
4ـ برنامه ریزی و فرهنگ سازی در تسهیل ازدواج، کاهش سن ازدواج و استحکام خانواده. (1، 2و 3)
5ـ حمایت از گسترش شبکه‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد حامی کاهش سن ازدواج جوانان و استحکام خانواده. (1و2)
6 ـ آمایش و برنامه ریزی استانی و منطقه‌ای جمعیت با در نظر گرفتن مقتضیات اساسی و راهبردی مربوط. (1و5)
7ـ اصلاح نگرش ها و برنامه‌های درسی در سطوح آموزش و پرورش و آموزش عالی نسبت به جمعیت مطلوب و فرزندآوری و استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها در این زمینه. (1، 3و 6)
8 ـ بازنگری کلیه سیاست ها، برنامه‌های توسعه و قوانین و مقررات کشور با تاکید بر اصلاح قوانین و مقررات تنظیم خانواده. (2)
9 ـ تدوین و تصویب برنامه‌های هوشمند برای ارتقا باروری. (2و 6)
10ـ تدوین و اجرای الگوها و برنامه‌های حضور اجتماعی مطلوب و تنوع بخشی به مشاغل زنان متناسب با مسیولیت‌های خانوادگی (همسری و مادری). (3)
11ـ ایجاد بانک‌های اطلاعاتی جامع جمعیتی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و رصد مستمر تحولات جمعیتی در جهت اهداف و سیاست‌های جمعیتی کشور. (4)
12ـ سیاست گذاری توزیع و بازتوزیع جمعیت و اعمال آن در طرح ها و برنامه‌های توسعه ملی و منطقه‌ای. (4و 5)
13ـ بازنگری و وضع قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی فرزندآوری به صورت پلکانی با رعایت سه معیار سن ازدواج، فاصله موالید و تعداد فرزندان از طریق پیش بینی الزاماتی همچون: (2، 3و 6)
13ـ1ـ پوشش بیمه اجباری درمان رایگان مادر و کودک از ابتدای بارداری تا پایان دو سالگی کودک برای کسانی که فاقد پوشش بیمه درمانی می‌باشند.
13ـ2ـ اختصاص سبد تغذیه رایگان ماهانه به صورت بن کالا شامل؛ پروتیین، لبنیات، برنج و حبوبات به میزان یک تا دو میلیون ریال به مادران باردار و دارای فرزند زیر 2 سال حداقل برای 3 دهک درآمدی پایین و نیازمندان براساس ارزش ریالی سال 1390 به عنوان سال پایه.
تبصره ـ اقلام سبد تغذیه رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می‌شود.
13ـ3ـ اختصاص بسته بهداشتی ـ درمانی رایگان شامل؛ مکمل‌های غذایی، دارو، آزمایش‌های دوره‌ای و موردی و معاینه های ماهیانه به مادران باردار و دارای فرزند زیر 2 سال برای حداقل 3 دهک درآمدی پایین و نیازمندان.
تبصره ـ اقلام بسته بهداشتی درمانی رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می‌گردد.
13ـ4ـ پوشش کامل بیمه‌ای برای درمان ناباروری های اولیه و ثانویه.
13ـ 5 ـ افزایش مدت مرخصی استعلاجی زایمان به 9 ماه و مرخصی بدون حقوق به 21 ماه و جمعا به مدت 30 ماه به ازای هر فرزند و در مجموع 10 سال به صورت شناور با حفظ شغل برای کلیه شاغلان بخش دولتی و غیردولتی.
تبصره ـ مرخصی استعلاجی و بدون حقوق قابل بازخرید نمی باشد و حداکثر تا 6 سالگی کودک قابل استفاده است.
13ـ6 ـ اختصاص مرخصی استحقاقی 2 هفته ای تولد فرزند به پدر.
تبصره ـ این مرخصی قابل بازخرید نمی باشد.
13ـ7ـ اجرای کامل طرح آتیه فرزندان با مبنا قرارگرفتن ارزش ریالی سال 1389 به عنوان سال پایه.
13ـ 8 ـ پرداخت هدیه تولد فرزند به مادر به صورت سکه بهارآزادی طبق جدول زیر:

13ـ 9ـ افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان مادر به ازای هر فرزند تا 4 نیم سال و کاهش سقف واحدهای درسی در هر نیم سال تا سقف 8 واحد.
13ـ10ـ متناسب سازی نظام آموزشی کشور با ملاحظات جنسیتی و سیاست‌های جمعیتی در ساختار، محتوا و طول مدت تحصیل.
13ـ11ـ مراکز آموزش عالی موظفند در توزیع و تخصیص وام دانشجویی، وام ودیعه مسکن و همچنین تخصیص خوابگاه‌های دانشجویی، دانشجویان متاهل دارای فرزند را در اولویت قرار دهند.
13ـ12ـ دانشجویان مادر دارای فرزند زیر 3 سال می‌توانند تا 50 درصد واحدهای درسی نظری دوره تحصیلی خود را به صورت نیمه حضوری یا مجازی بگذرانند.
تبصره ـ دستورالعمل اجرایی مربوط توسط وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ خواهد شد.
13ـ13ـ فراهم آوردن امکان حضور منعطف و کاهش ساعات کار موظف، ایجاد امتیازات خاص و تسهیلات لازم در طرح دورکاری و نیمه حضوری و سایر شیوه‌های مناسب اشتغال برای زنان باردار و مادران دارای فرزند زیر 5 سال.
13ـ14ـ حق عایله مندی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی به دو برابر افزایش می‌یابد.
13ـ 15ـ پرداخت پاداش اولاد به صورت ماهانه و به صورت پلکانی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی کشور و به شرح جدول ذیل اعمال می‌شود:

13ـ 16ـ اعطای مشوق‌های مالیاتی به خانواده متناسب با تغییرات در بعد خانوار از طریق تغییر در واحد مالیاتی از فرد به خانواده.
13ـ17ـ حمایت از طراحی، ساخت و واگذاری مسکن های چند نسلی به خانواده‌های گسترده.
13ـ 18ـ احتساب خانه داری به عنوان شغل و کمک به بیمه بازنشستگی زنان متاهل خانه دار با پرداخت بخشی از حق بیمه توسط دولت متناسب با درآمد خانواده.
13ـ 19ـ مادران شاغل دارای 3 فرزند و بیشتر می‌توانند با داشتن هر میزان سابقه کار، علاوه بر میزان سنوات خود به ازای هر فرزند با یک سال افزایش سنوات بازنشسته شوند.
13ـ20ـ مادران شاغل می‌توانند با هر میزان سابقه کار با همان میزان سنوات بازنشسته شوند.
13ـ21ـ پرداخت وام قرض‌الحسنه «فرزند» به مبلغ یکصد میلیون ریال به خانواده ها برای فرزندان سوم تا پنجم با بازپرداخت 10 ساله و بدون الزام به سپرده گذاری توسط بانک‌های عامل بر مبنای نرخ پایه سال 1391.
تبصره ـ این تسهیلات به خانواده‌هایی که سن مادر حداکثر 39 سال باشد، اختصاص می‌یابد.
13ـ22ـ کاهش مدت خدمت سربازی متناسب با سن ازدواج و تعداد فرزندان و افزایش حقوق و تسهیلات آن‌ها با رعایت ضوابط و مقررات مورد عمل ستاد کل نیروهای مسلح.
14ـ ارتقا آمادگی های جسمی و روحی جوانان برای تربیت نسل و بارداری از طریق: (2)
14ـ1ـ درج عناوین و سرفصل‌های مربوط به آماده سازی دختران و پسران از نظر سلامت جسمی و روحی و روانی برای عهده داری مسیولیت اداره خانواده و پرورش فرزندان در متون آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی توسط وزارت آموزش و پرورش.
14ـ2ـ افزایش اعتبارات، امکانات، ساعات درسی و فعالیت‌های ورزشی دختران و پسران در مدارس و دانشگاه‌ها.
14ـ3ـ ایجاد رشته‌های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن براساس فرهنگ اسلامی، همچون مدیریت خانه و خانواده در مقاطع مختلف توسط وزارتین آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری.
14ـ4ـ اجرای مستمر طرح غربالگری سلامت دختران و پسران در مدارس و دانشگاه‌ها.
15ـ ترویج زایمان طبیعی و بدون درد و مقابله هدفمند با سزارین های غیرضروری و سودجویانه.
16ـ خانواده‌های دارای 4 فرزند و بیشتر براساس نتایج آمایش جمعیتی و در دهک‌های پایین درآمدی جامعه می‌توانند حسب مورد از یکی از دو امتیاز زیر بهره مند شوند:
16ـ1ـ دریافت وام خرید مسکن به میزان دو برابر سقف وام‌های اعطایی بانک مسکن، با باز پرداخت 30 ساله و حداقل سود بانکی بخش مسکن.
16ـ2ـ دریافت یک قطعه زمین مسکونی به مساحت 200ـ 150 مترمربع در شهرستان محل سکونت به شرط ساخت و حداقل 15 سال سکونت در آن به استثنا کلان شهرهای کشور.
ماده 3ـ به منظور راهبری، برنامه ریزی و نظارت و ارزیابی کلان جمعیتی، نهاد تخصصی مدیریت جامع جمعیت کشور ظرف مدت سه ماه توسط دولت تشکیل و با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط، نسبت به تهیه برنامه عمل با تقسیم کار ملی و دستورالعمل‌های لازم اقدام و گزارش عملکرد را هر شش ماه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه می‌نماید.
ماده 4ـ در صورت لزوم، قوانین و مقررات متناظر با هر یک از اقدامات ملی، حسب مورد از سوی مجلس شورای اسلامی و هیات وزیران به تصویب می‌رسد.
ماده 5 ـ این مصوبه در 5 ماده و 6 تبصره در جلسات 709، 710، 711 و 712 مورخ 1391/01/22، 1391/02/05، 1391/02/19 و 1391/03/02 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
 

معاون اول رییس جمهور ـ پرویز داودی