رای شماره 1176 مورخ 1400/09/27 هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی...

* شماره پــرونـــده : هـ ع/0001135 شماره دادنامه: 140009970906011176 تاریخ: 1400/09/27

* شـاکــی : آقای احمد شهنیایی

* طرف شکایت : سازمان امور مالیاتی کشور- وزارت امور اقتصادی و دارایی

* مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه : تقاضای ابطال مصوبه شماره 180718 مورخ 1398/09/13 موضوع بخشنامه شماره 200/98/86 مورخ 1398/09/24

* شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان امور مالیاتی کشور- وزارت امور اقتصادی و دارایی به خواسته تقاضای ابطال مصوبه شماره 180718 مورخ 1398/09/13 موضوع بخشنامه شماره 200/98/86 مورخ 1398/09/24 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد :

تبصره 1 و 2 ماده 22 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم

تبصره 1- در صورت عدم امکان تولید اظهار نامه برآوردی به صورت سیستمی، پرونده به منظور تولید اظهار نامه برآوردی و صدور و ابلاغ برگ تشخیص یا مطالبه مالیات حداکثر ظرف مدت یک سال از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی به حوزه کاری حسابرسی ارجاع خواهد شد . حکم این تبصره مانع از مطالبه و ووصول مالیات این گونه مودیان در اجرای مفاد ماده 157 قانون نخواهد بود .

تبصره 2- در صورتی که مودی ظرف مهلت مقرر قانونی از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص یا مطالبه مالیات بر اساس اظهارنامه‌های برآوردی نسبت به تسلیم اعتراض و اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات اقدام ننماید براساس قسمت اخیر ماده 97 قانون، برگ تشخیص مالیات مذکور از نظر درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه قطعی است.

حکم این تبصره در خصوص تسلیم اظهارنامه بعد از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات براساس اظهارنامه برآوردی در مواردی که برگ تشخیص مالیات در اجرای تبصره 1 ماده 203 و قسمت اخیر تبصره 2 آن و ماده 208 قانون ابلاغ شده است جاری نمی باشد.

بند 7 ماده 42 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم

7- در صورت عدم کسر و ایصال مالیات‌های تکلیفی موضوع قانون از جمله تبصره 2 ماده 103 و ماده 107 قانون اداره امور مالیاتی مربوط می‌بایست مالیات و جرایم متعلق را با رعایت مقررات قانونی مربوط به موجب بر گ مطالبه مالیات از اشخاص مشمول مطالبه نماید و مطالبه مذکور مشمول مقررات مواد 191 ، 238 و فصل سوم از باب پنجم قانون می‌باشد.

بخشنامه شماره 200/98/86 مورخ 1398/09/24

بخشنامه

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :

عبارات «و یا مطالبه مالیات» در تبصره 1 و تبصره 2 ماده 22 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم دلالت بر امکان مطالبه مالیات درآمد بدون صدور برگ تشخیص دارد در حالیکه برابر احکام قانونی از جمله مواد 97 و 228 قانون مالیات‌های مستقیم مطالبه مالیات درآمد موضوع مواد یاد شده باید متعاقب تشخیص و به موجب برگ تشخیص باشد و اختیار مطالبه مالیات درآمد و یا صدور برگ مطالبه بدون فرآیند تشخیص و صدور برگ تشخیص برخلاف مواد قانونی می‌باشد و در بند 7 ماده 42 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم نیز عبارت «به موجب برگ مطالبه مالیات» که مطالبه مالیات‌های تکلیفی را به موجب برگ مطالبه مقرر نموده برخلاف ماده 90 قانون مالیات‌های مستقیم که بر اساس آن مطالبه مالیات تکلیفی باید به موجب برگ تشخیص صورت گیرد می‌باشد. که از جمله مالیات تکلیفی، مالیات حقوق موضوع مواد 86 و 90 قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد.

* خلاصه مدافعات طرف شکایت :

طرف شکایت طی لایحه شماره 5160/212/ص مورخ 1400/05/17 پاسخ داده است:

1- ذکر عبارت «و یا مطالبه مالیات» که شاکی در دادخواست خود مطرح کرده یعنی اضافه کردن حرف ربط «و» به عبارت «یا مطالبه مالیات» فاقد وجاهت قانونی است و منظور از این عبارت که در تبصره 1 ماده 22 آیین‌نامه آمده است همانا صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات یا صدور و ابلاغ برگ مطالبه مالیات می‌باشد که در اینجا عبارت «صدور ابلاغ برگ» و «مالیات» به قرینه حذف گردیده و عبارت «یا مطالبه مالیات» به معنی مطالبه مالیات بر درآمد بدون صدور برگ تشخیص نمی باشد و تبصره در راستای رعایت مقررات قانون صادر شده است.

2- در خصوص ابطال عبارت «به موجب برگ مطالبه مالیات» در بند 7 ماده 42 آیین‌نامه اجرایی مورد شکایت نیز به موجب قسمت اخیر ماده 90 قانون مالیات‌های مستقیم مطالبه مالیات به حقوق بگیران به موجب برگ تشخیص صورت می‌گیرد و پرداخت کنندگان حقوق نیز در حکم مودی شناخته شده اند همچنین در بندهای مختلف ماده 42 و نیز بند 7 ماده اخیرالذکر آیین‌نامه اجرایی موارد مطالبه مالیات ها به موجب برگ مطالبه مشخص شده است در نتیجه مبین است که بند مذکور مربوط به مالیات بر درآمد حقوق نمی باشد و در راستای قوانین و مقررات مربوطه می‌باشد.

*نظریه تهیه کننده گزارش:

با لحاظ اینکه عمده ایراد شاکی به تبصره 1 و 2 از ماده 22 و بند 7 ماده 42 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم موضوع بخشنامه مورد شکایت به شماره 200/98/86 مورخه 1398/09/24 و شماره 180718 مورخه 1398/09/13 ناظر به این است که در مصوبات مورد شکایت امکان مطالبه مالیات بدون صدور برگ تشخیص پیش بینی شده است در حالی که طبق مواد مختلف از قانون مالیات‌های مستقیم از جمله مواد 97 و 238 مطالبه می‌بایست با برگ تشخیص انجام پذیرد و این در حالی است که اولا در مواد مختلف از قانون مالیات‌های مستقیم امکان مطالبه مالیات و عوارض بدون صدور برگ تشخیص و صرفا با صدور برگ مطالبه وجود دارد و حتی در مواردی اصولا مطالبه مالیات بدون صدور برگ تشخیص و مطالبه انجام می‌شود و آن در مواردی مثل کسر حقوق کارمندان دولت و نحو آن می‌باشد و ثانیا احکامی که در خصوص برگ تشخیص مالیات و امکان اعتراض به آن وجود دارد (مفاد ماده 238 قانون مالیات‌های مستقیم) در خصوص برگ مطالبه نیز وجود دارد و آن مفاد ماده 170 قانون مالیات‌های مستقیم و ماده 244 همین قانون است که هرگونه اختلاف مالیاتی می‌تواند در هیات حل اختلاف مالیاتی مطرح شود و از این جهت خدشه‌ای به مطالبه مالیات و رعایت حقوق مودیان وارد نمی باشد ثالثا آنچه در خصوص امکان تولید اظهارنامه برآوردی و امکان قطعی شدن برگ تشخیص و نیز امکان مطالبه مالیات در جهت وصول مالیات تکلیفی موضوع تبصره 2 ماده 103 و ماده 107 قانون در مقررات مورد شکایت آمده است با لحاظ مطالب پیش گفته و مصادیق متعدد و متنوع مالیاتی و قابلیت حمل بر مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم و نیز عوارض موضوع قانون (حسب مورد برگ تشخیص یا برگ مطالبه) در راستای تبیین مفاد قانون بوده و اهداف مقنن را علی‌الخصوص با نظرداشت امکان اعتراض به برگ مطالبه در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، تسهیل می‌نماید.

تهیه کننده گزارش :

ابوالفضل حسن زاده

رای هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری

با لحاظ اینکه عمده ایراد شاکی به تبصره 1 و 2 از ماده 22 و بند 7 ماده 42 آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم موضوع بخشنامه مورد شکایت به شماره 200/98/86 مورخه 1398/09/24 و شماره 180718 مورخه 1398/09/13 ناظر به این است که در مصوبات مورد شکایت امکان مطالبه مالیات بدون صدور برگ تشخیص پیش بینی شده است در حالی که طبق مواد مختلف از قانون مالیات‌های مستقیم از جمله مواد 97 و 238 مطالبه می‌بایست با برگ تشخیص انجام پذیرد و این در حالی است که اولا در مواد مختلف از قانون مالیات‌های مستقیم امکان مطالبه مالیات و عوارض بدون صدور برگ تشخیص و صرفا با صدور برگ مطالبه وجود دارد و حتی در مواردی اصولا مطالبه مالیات بدون صدور برگ تشخیص و مطالبه انجام می‌شود و آن در مواردی مثل کسر حقوق کارمندان دولت و نحو آن می‌باشد و ثانیا احکامی که در خصوص برگ تشخیص مالیات و امکان اعتراض به آن وجود دارد (مفاد ماده 238 قانون مالیات‌های مستقیم) در خصوص برگ مطالبه نیز وجود دارد و آن مفاد ماده 170 قانون مالیات‌های مستقیم و ماده 244 همین قانون است که هرگونه اختلاف مالیاتی می‌تواند در هیات حل اختلاف مالیاتی مطرح شود و از این جهت خدشه‌ای به مطالبه مالیات و رعایت حقوق مودیان وارد نمی باشد ثالثا آنچه در خصوص امکان تولید اظهارنامه برآوردی و امکان قطعی شدن برگ تشخیص و نیز امکان مطالبه مالیات در جهت وصول مالیات تکلیفی موضوع تبصره 2 ماده 103 و ماده 107 قانون در مقررات مورد شکایت آمده است با لحاظ مطالب پیش گفته و مصادیق متعدد و متنوع مالیاتی و قابلیت حمل بر مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم و نیز عوارض موضوع قانون (حسب مورد برگ تشخیص یا برگ مطالبه) در راستای تبیین مفاد قانون بوده و اهداف مقنن را علی‌الخصوص با نظرداشت امکان اعتراض به برگ مطالبه در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، تسهیل می‌نماید فلذا به استناد بند ب ماده 84 از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 رای به رد شکایت صادر می‌نماید. رای صادره ظرف بیست روز پس از صدور قابل اعتراض از ناحیه ریاست محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات معزز دیوان عدالت اداری می‌باشد./ط

محمد علی برومند زاده

رییس هیات تخصصی مالیاتی ، بانکی

دیوان عدالت اداری