سیاست های اجرایی تشویق و حمایت از کارآفرینان پیش رو

شماره 44260/ت56932هـ 1400/04/23

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت امورخارجه

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت جهادکشاورزی

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

وزارت آموزش و پرورش ـ معاونت علمی و فناوری رییس جمهور

سازمان برنامه و بودجه کشور ـ سازمان ملی بهره وری ایران

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ـ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران

هیات وزیران در جلسه 1400/04/20 به پیشنهاد شماره 100091 مورخ 1398/06/03 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌های اجرایی تشویق و حمایت از کارآفرینان پیشرو را به شرح زیر تصویب کرد:

سیاست‌های اجرایی تشویق و حمایت از کارآفرینان پیشرو

ماده 1ـ در این تصویب‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

1ـ کارآفرین پیشرو : شخصی که کسب و کار بنیان گذاری شده توسط او موجب ارتقای زنجیره ارزش صنعت مربوط خود شده و به سطح مشخصی از رشد شاخص ترکیبی اشتغال، فروش و صادرات دست یافته است. اولین (پیشرو بودن) می‌تواند در یکی از زمینه‌های زیر رخ دهد:

الف ـ تولید محصول یا خدمتی که موجب حداقل یک گام ارتقای شاخص پیچیدگی محصول (PCI) شود.

ب ـ دستیابی به بازارهای جدید و رقابتی.

پ ـ دستیابی به نمانام (برند) فراملی.

ت ـ پیاده سازی سازوکارهایی در کل زنجیره ارزش که موجب ارتقای کیفیت یا کاهش هزینه کل زنجیره ارزش صنعت مربوط شود.

تبصره 1ـ جهت انتخاب و معرفی حداکثر دو کارآفرین پیشرو در هر رسته، هرساله رسته ها و فهرست کارآفرینان پیشرو توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط به منظور استفاده از مزایای این تصویب‌نامه، به دبیرخانه کمیته ناظر اعلام می‌شود.

تبصره2ـ رشد شاخص ترکیبی اشتغال، فروش و صادرات در هر رسته، هر ساله توسط کمیته ناظر تعیین خواهد شد.

ب ـ کمیته ناظر: کمیته‌ای که برای تحقق بند (4) ماده (3) قانون تشکیل شورای عالی اشتغال ـ مصوب 1377ـ و به موجب دستورالعمل مصوب شورای عالی اشتغال تشکیل می‌شود. کمیته مذکور نظارت بر صحت فرآیندهای شناسایی و انتخاب کارآفرینان پیشرو و پیگیری اجرا و ارایه گزارش عملکرد سالانه این تصویب‌نامه را بر عهده داشته و متشکل از نمایندگان دستگاه‌های زیر است:

الف ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.

ب ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت.

پ ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی.

ت ـ وزارت جهاد کشاورزی.

ث ـ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.

ج ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

چ ـ وزارت آموزش و پرورش.

ح ـ سازمان برنامه و بودجه کشور.

خ ـ معاونت علمی و فناوری رییس جمهور.

د ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

ذ ـ سازمان ملی بهره وری ایران.

ر ـ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.

ز ـ اتاق تعاون ایران.

ژ ـ اتاق اصناف ایران.

س ـ کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی.

3ـ هیات های تخصصی ارزیابی: هیات‌هایی متشکل از خبرگان بخش‌های مختلف اقتصادی، صاحب نظران دانشگاهی و نمایندگان کمیته ناظر که از طریق سازوکار شفاف، عادلانه و تخصصی مورد تایید کمیته ناظر، کارآفرینان پیشرو را ارزیابی می‌نمایند. ترکیب اعضای دبیرخانه و نحوه انتخاب نمایندگان هیات‌های مذکور مطابق دستورالعمل اجرایی این تصویب‌نامه که به تصویب کمیته ناظر می‌رسد، تعیین می‌شود.

ماده 2ـ کارآفرینان پیشرو به مدت سه سال از مشوق‌های موضوع این تصویب‌نامه بهره مند می‌شوند و استمرار بهره مندی بعد از مدت مذکور، منوط به ارزیابی مجدد آن‌ها است.

ماده 3ـ در صورتی که کارآفرینان پیشرو به واسطه اظهارات و مدارک خلاف واقع مورد حمایت این تصویب‌نامه قرار گرفته و یا حمایت‌های دریافتی را برای مقاصد دیگری غیر از مقاصد این تصویب‌نامه مصرف نمایند، کمیته ناظر ضمن محروم نمودن این افراد از بهره مندی مجدد از حمایت‌های یادشده، برابر ضوابط و مقررات مربوط اقدام لازم را انجام خواهد داد.

ماده 4ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است در چهارچوب این تصویب‌نامه و دستورالعمل اجرایی آن و با استفاده از ظرفیت کارکنان موجود، کمیته ناظر و دبیرخانه آن را ذیل کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال تشکیل داده و ظرف دو ماه پس از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه با همکاری دستگاه‌های عضو، نسبت به انتخاب اعضای دبیرخانه، شرح وظایف و سازوکار اجرایی آن در قالب دستورالعمل اجرایی اقدام نماید.

ماده 5 ـ دبیرخانه کمیته ناظر موظف است از طریق فراخوان عمومی اقدام به ثبت نام متقاضیان نموده و به منظور افزایش شفافیت، صورتجلسات کمیته ناظر، فهرست کامل کارآفرینان پیشرو، حمایت‌های دریافت شده، آرا و نظرات کمیته ناظر و هیات‌های تخصصی ارزیابی و سایر اطلاعات مربوط را از طریق بستر فناورانه برخط (آنلاین) در معرض اطلاع عموم قرار دهد.

تبصره1ـ دبیرخانه کمیته ناظر موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه با همکاری سایر دستگاه‌های عضو، بستر فناورانه برخط (آنلاین) موضوع این ماده را راه اندازی نماید.

تبصره2ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان تامین اجتماعی و سایر دستگاه ها حسب مورد موظفند بستر ارایه داده‌های مورد نیاز برای بررسی وضعیت شاخص‌های رشد متقاضیان به سامانه کمیته ناظر را طبق قوانین و مقررات مربوط فراهم سازند.

ماده 6 ـ دبیرخانه کمیته ناظر موظف است برای کارآفرینان پیشرو کارت شناسایی 
"کارآفرین پیشرو ملی" با قابلیت احراز هویت برخط (آنلاین) صادر نماید.

ماده 7ـ دبیرخانه کمیته ناظر موظف است جهت آگاهی کمیته ناظر از موانع پیش روی رشد کارآفرینان پیشرو، هر یک ماه یک بار، نشست مشترک کارآفرینان پیشرو، کمیته ناظر و نماینده ستاد تسهیل و رفع موانع تولید را برگزار کند.

ماده 8 ـ دانشگاه‌ها مجازند به کارآفرینان پیشرو با رعایت قوانین و مقررات مربوط، 
مدرک دکترای افتخاری اعطا نمایند.

ماده 9ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است چهارچوب‌های لازم برای همکاری و حضور کارآفرینان پیشرو در دانشگاه‌ها، بدون در نظر گرفتن مدرک تحصیلی آنان، به عنوان مدرس یا استاد مدعو در حوزه‌های مرتبط با فعالیت کاری آنان یا حوزه‌های کارآفرینی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط فراهم نماید.

ماده 10ـ هر ساله سهم کارآفرینان پیشرو از تسهیلات و مشوق‌های بودجه‌ای 
در قوانین بودجه سنواتی منظور می‌شود و برنامه‌های تحت عنوان موضوع تولید و اشتغال، با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور تعیین خواهد شد.

ماده 11ـ صندوق‌های ضمانت دولتی موظفند در صورت تصویب در ارکان ذی صلاح صندوق، درصدی از ظرفیت خود را به ضمانت تسهیلات مربوط به طرح‌های سرمایه گذاری و یا سرمایه در گردش مورد نیاز در دست اجرای کارآفرینان پیشرو که به تصویب بانک ها یا موسسات اعتباری می‌رسد تخصیص دهند، مشروط بر اینکه اقساط سررسید گذشته قبلی آن‌ها بیش از بیست و پنج درصد (25%) مبلغ تسهیلات درخواستی نباشد.

تبصره ـ ضمانت نامه قابل صدور، حسب درخواست کارآفرین پیشرو تا مبلغ پانصد میلیارد (000ر000ر000ر500) ریال می‌باشد. این مبلغ سالانه به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توسط کمیته ناظر بازنگری می‌شود.

ماده 12ـ صندوق‌های ضمانت موظفند متناسب با نتیجه اعتبارسنجی به عمل آمده از خریداران خارجی، مطالبات کارآفرینان پیشرو از خریداران خارجی را تحت پوشش بیمه اعتباری قرار دهند.

ماده 13ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اعتبار سنجی، سازوکار اجرایی لازم جهت پذیرش محصول زیر کلید تحت مالکیت کارآفرینان پیشرو، قرارداد خرید مواد اولیه و قرارداد فروش محصول (در اتصال به شرکت‌های بین‌المللی) را به عنوان ضمانت بانکی فراهم می‌نماید.

ماده 14ـ گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است ورود مواد اولیه و تجهیزات فناورانه مرتبط با فعالیت‌های اصلی کارآفرینان پیشرو را با تایید دستگاه تخصصی مربوط و احراز شرایط مربوط مشمول تسهیل تشریفات گمرکی نظیر هدایت کالا در مسیر سبز گمرکی، اجازه ورود موقت و ترخیص با پته گمرکی (کالای غیرتجاری) قرار دهد. کارآفرینان پیشرو بعد از احراز شرایط جزو فعالان اقتصادی مجاز گمرگ شناخته می‌شوند.

ماده 15ـ دبیرخانه کمیته ناظر مکلف است با استناد به ماده (4) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، جهت بهره مندی کارآفرینان پیشرو از اعتبارات 
بودجه‌های سنواتی برای پروژه‌های تحقیقاتی یا ارتقای وضعیت محیط زیستی واحدهای تولیدی خود تا سقف پنجاه درصد (50%)، پیگیری‌های لازم را به عمل آورد.

ماده 16ـ دبیرخانه کمیته ناظر مکلف است پیگیری‌های لازم جهت بهره مندی کارآفرینان پیشرو از مزایای موضوع بند (ب) ماده (31) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، مبنی بر افزایش مدت زمان معافیت مالیاتی واحدهای تولیدی و خدماتی دارای بیش از پنجاه نفر نیروی کار شاغل، مشروط بر اینکه که در دوره معافیت هر سال نسبت به سال قبل نیروی کار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد (50%) افزایش دهند، را به عمل آورد.

ماده 17ـ با استناد به ماده (4) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، واحدهای تولیدی و صنعتی کارآفرینان پیشرو که دارای بخش تحقیقات و توسعه هستند در صورتی که ماهیت آن بخش به تایید شورای پژوهش‌های علمی کشور رسیده باشد و با تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت و کمیته ناظر، می‌توانند حداکثر تا پنجاه درصد (50%) از دو در هزار فروش خود را برای انجام تحقیقات کاربردی و توسعه‌ای خود هزینه و مشمول مالیات صفر موضوع ماده (132) قانون مالیات‌های مستقیم شوند.

ماده 18ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است از طریق سازمان ها و شرکت‌های وابسته و با رعایت آیین‌نامه اجرایی ماده (44) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور موضوع تصویب‌نامه شماره 73318/ت52231هـ مورخ 1394/06/08 در صندوق پژوهش و فناوری کارآفرینان پیشرو که با هدف دسترسی کارآفرینان پیشرو به منابع دانش فناورانه (How-Know) خارج از کشور (نظیر فناور (تکنولوژیست)، مشاور و نظایر آن) و استانداردها و آزمایشگاه های فنی بین‌المللی و با سرمایه حداقل یک هزار میلیارد (000ر000ر000ر000ر1) ریال از محل اعتبارات مصوب مربوط بودجه سالانه و با مشارکت بخش غیردولتی تشکیل می‌شود، مشارکت نماید. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان ها و شرکت‌های تابع آن مجازند از محل وجوه اداره شده در اختیار، در تامین منابع مالی صندوق مزبور و بر اساس ماده (6) آیین‌نامه اجرایی یادشده تا سقف چهل و نه درصد (49%) مشارکت نمایند. سازوکار بهره مندی کارآفرینان پیشرو از صندوق مزبور در دستورالعمل اجرایی این تصویب‌نامه تعیین می‌شود.

ماده 19ـ به منظور اتصال کارآفرینان پیشرو به کارآفرینان، بازار و سرمایه گذاران بین‌المللی، وزارت امورخارجه موظف است به استناد مواد (9) و (10) قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، فرآیند دریافت و صدور روادید برای کارآفرینان پیشرو در سفرهای تجاری و حضور آن‌ها به عنوان گروه همراه اقتصادی در سفرهای دیپلماسی را تسهیل و در فعالیت‌ها و دعاوی بین‌المللی آن‌ها حمایت‌های حقوقی را به عمل آورد.

ماده 20ـ کارآفرینان پیشرو در اولویت فهرست تامین کننده/ مزایده گر/ مناقصه گر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) قرار می‌گیرند.

ماده 21ـ معاونت علمی و فناوری رییس جمهور موظف است با هدف رفع نیازهای فناورانه کارآفرینان پیشرو، مشوق‌های لازم جهت ارتقای همکاری آن‌ها با شرکت ها و موسسات دانش بنیان را طراحی و اجرا نماید.

ماده 22ـ کارآفرینان پیشرو می‌توانند یکی از فعالیت‌های زیر را به عنوان مسیولیت اجتماعی، با رعایت قوانین و مقررات مربوط برعهده بگیرند:

1ـ راه اندازی مرکز نوآوری، باشگاه کارآفرینان نوجوان، مراکز رشد کارآفرینی یا باشگاه صادرات در منطقه خود.

2ـ تاسیس شتاب دهنده و صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی در حوزه تخصصی خود، جهت شتابدهی، پرورش و رشد گروه‌های جوان دارای ظرفیت بالا.

3ـ راه اندازی کافه کارآفرینی در زیست‌بوم (اکوسیستم) پیرامونی خود با هدف:

الف ـ اتصال زیست‌بوم منطقه به دانش خارجی.

ب ـ انتقال و بسط تجربه، یادگیری و دانش (از جمله فناورانه دانش و بازار) بین بازیگران زیست‌بوم.

پ ـ بسترسازی برای گفتگوی سیاست گذاران منطقه‌ای و بازیگران زیست‌بوم.

ت ـ تعریف کار جمعی میان بازیگران زیست بومی.

4ـ اجرای فعالیت‌های سبز و دوستدار محیط زیست در زنجیره فعالیت‌های اصلی و محیط پیرامونی کارآفرین پیشرو با تایید سازمان حفاظت محیط زیست.

معاون اول رییس جمهور ـ اسحاق جهانگیری