هیات تخصصی مالیاتی، بانکی
شماره پــرونـــده : هـ ع/9900358 شماره دادنامه : 9909970906011438 تاریخ : 1399/11/28
شـاکــی : عباس پوتاری
طرف شکایت : وزارت امور اقتصادی و دارایی- سازمان امور مالیاتی کشور
مـوضـوع شکایت و خـواستـه : ابطال مواد (4، 5، 6، 7، 8 و 9) آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، موضوع بخشنامه شماره 180718 وزارت امور اقتصادی و دارایی مورخ 1398/09/13 و موضوع بخشنامه شماره 86/98/200 سازمان امور مالیاتی کشور مورخ 1398/09/24
شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان امور مالیاتی کشور، به خواسته ابطال مواد (4، 5، 6، 7، 8 و 9) آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، موضوع بخشنامه شماره 180718 وزارت امور اقتصادی و دارایی مورخ 1398/09/13 و موضوع بخشنامه شماره 86/98/200 سازمان امور مالیاتی کشور مورخ 1398/09/24، به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده است که به هیات عمومی ارجاع شده است. متن مقررات مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد :
- مواد (4، 5، 6، 7، 8 و 9) آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم موضوع بخشنامه شماره 180718 وزارت امور اقتصادی و دارایی مورخ 1398/09/13
« ... ماده 4- حسابرس مالیاتی از بین کارمندان فعلی یا جدیدالاستخدام «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.
تبصره- ادامه خدمت کارکنانی که در حال حاضر در پست‌های سازمانی پایین تر از حسابرس مالیاتی و کارشناس راهبری مالیاتی از قبیل کاردان مالیاتی و کمک حسابرس مالیاتی اشتغال دارند با همان پست سازمانی بلامانع بوده و ارتقای آن‌ها به پست‌های بالاتر سازمانی با رعایت سایر قوانین و مقررات منوط به ارایه مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته تحصیلی مرتبط است.
ماده 5- حسابرس ارشد مالیاتی از بین حسابرسان مالیاتی سطح یک «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.
ماده 6- رییس گروه حسابرسی مالیاتی از بین حسابرسان ارشد مالیاتی سطح یک یا کارشناس راهبری با حداقل 3 سال سابقه در همان پست که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر باشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.
ماده 7- حسابرس کل مالیاتی از بین ماموران مالیاتی با پست‌های رییس گروه حسابرسی مالیاتی سطح یک که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.
انتصاب حسابرس کل مالیاتی به پست رییس امور راهبری مالیاتی و یا دادیار مسیول مالیاتی و بالعکس بلامانع می‌باشد.
ماده 8- کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، از بین حسابرسان ارشد مالیاتی «سازمان» با حداقل 3 سال سابقه در همان پست که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.
ماده 9- رییس گروه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، از بین رییس گروه‌های حسابرسی مالیاتی با حداقل 3 سال سابقه در همان پست یا کارشناس ارشد سطح یک هیاتهای حل اتلاف مالیاتی با دو سال سابقه در همان سطح «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی ربطدر چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه مینماید.»
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت :
ذکر عبارت «رشته تحصیلی مرتبط» در مواد مورد شکایت از آیین‌نامه ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، در مغایرت با ماده 53 قانون مدیریت خدمات کشوری و فصل هشتم این قانون ناظر بر انتصاب و ارتقا شغلی می‌باشد زیرا که در ماده مذکور ذکر گردیده است که انتصاب و ارتقا شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق آنان صورت گیرد و شرط رشته تحصیلی مرتبط در این قانون ذکر نگردیده است.
در پاسخ به شکایت مذکور، دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی به موجب لایحه شماره 86775/91 مورخ 1399/06/17 و دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب لایحه شماره 5793/212/ص مورخ 1399/04/16 به طور خلاصه توضیح داده است که :
1- مطابق بند (ر) ماده 9 آیین‌نامه اجرایی بند الف ماده 59 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مورخ 1380/06/04 هیات وزیران، انجام مطالعات، بررسی، بهسازی و اصلاح ساختار تشکیلاتی و نیروی انسانی شاغل در امور مالیاتی برای اجرای وظایف محول شده و تامین نیروی انسانی مورد نیاز، از وظایف و اختیارات سازمان امور مالیاتی کشور محسوب می‌شود و یکی از مصادیق اجرای بند مذکور، وضع مقررات پیرامون نحوه ارتقا و انتصاب مامورین مالیاتی به پست‌های مختلف می‌باشد.
2- صلاحیت‌های ماموران مالیاتی براساس مفاد ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، شامل مسایل علمی و فنی می‌شود که شرایط و طریق احراز آن‌ها، به این سازمان واگذار شده است. به بیان دیگر، دارا بودن مدرک کارشناسی در رشته مرتبط با امور مالیاتی، به عنوان یکی از مقدمات و پیش نیاز های لازم، جهت ارتقا ماموران مالیاتی در نظر گرفته شده و سایر شرایط نیز، همانگونه که در مواد 4 لغایت 9 آیین‌نامه اجرایی این ماده تصریح گردیده، از راه اخذ آزمون و با لحاظ ارزیابی عملکرد این اشخاص احراز می‌شود.
3- برابر ماده 53 قانون مدیریت خدمات کشوری نیز، انتصاب و ارتقا شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.
نظریه تهیه کننده گزارش :
به موجب ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم، «شناسایی و تشخیص درآمد مشمول مالیات، مطالبه و وصول مالیات موضوع این قانون به سازمان امور مالیاتی کشور محول می‌شود که به موجب بند (الف) ماده (59) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ایجاد گردیده است. نحوه انجام دادن تکالیف و استفاده از اختیارات و برخورداری از صلاحیت‌های هر یک از ماموران مالیاتی و اداره امور مالیاتی و همچنین ترتیبات اجرای احکام مقرر دراین قانون به موجب آیین نام‌های خواهدبود که حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور، به تصویبوزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید.» و بر این مبنا وزارت امور اقتصادی و دارایی صلاحیت صدور بخشنامه ناظر بر مفاد این ماده را دارا می‌باشد و به موجب ماده 53 قانون مدیریت خدمات کشوری «انتصاب و ارتقا شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.» و از آنجا که مقررات مورد شکایت در راستای عبارت «شرایط تحصیلی لازم» در ماده مذکور می‌باشد لذا مواد مورد شکایت از آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم مغایر با قانون و خارج از حدود اختیارات به نظر نمی رسد. تهیه کننده گزارش: علی محمدی
رای هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری
با مداقه در اوراق و محتوای پرونده، اولا: به موجب ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27، « شناسایی و تشخیص درآمد مشمول مالیات، مطالبه و وصول مالیات موضوع این قانون به سازمان امور مالیاتی کشور محول می‌شود که به موجب بند (الف) ماده (59) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ایجاد گردیده است. نحوه انجام دادن تکالیف و استفاده از اختیارات و برخورداری از صلاحیت‌های هر یک از ماموران مالیاتی و اداره امور مالیاتی و همچنین ترتیبات اجرای احکام مقرر دراین قانون به موجب آیین نام‌های خواهد بود که حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور، به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید.»، بر این مبنا وزارت امور اقتصادی و دارایی صلاحیت تصویب بخشنامه ناظر بر مفاد این ماده را دارا می‌باشد، ثانیا : به موجب ماده 53 قانون مدیریت خدمات کشوری «انتصاب و ارتقا شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.»، نظر به این که مقررات مورد شکایت در راستای عبارت «شرایط تحصیلی لازم» در ماده مذکور می‌باشد لذا خلاف قانون و خارج از اختیار نبوده، به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392، رای به رد شکایت صادر و اعلام می‌کند. رای صادره ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور، از سوی ریاست ارزشمند دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان قابل اعتراض است.
دکتر زین‌العابدین تقوی - رییس هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری