رای شماره 59 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع:...

شماره 9901861 1401/02/05

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140109970905810059 مورخ 1401/01/16 با موضوع: «ماده 3 تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد در سال 1399 که تحت عنوان عوارض تفکیک عرصه به تصویب شورای اسلامی بخش مرکزی فسا رسیده ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1401/01/16 شماره دادنامه: 59 شماره پرونده: 9901861

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای سیدمحمد آل محمد

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 3 از تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد سال 1399 مصوب شورای اسلامی شهر فسا

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ماده 3 از تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد سال 1399 مصوب شورای اسلامی شهر فسا تحت عنوان عوارض تفکیک عرصه را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

" دهیاری روستای خیر آباد فسا با تهیه دفترچه تعرفه عوارض سال 99 در ماده 3 آن تحت عنوان عوارض عرصه که در طرح هادی به روستا الحاق شده است که دهیاری 35% اراضی را تقاضا نمود در حالی که رقبه موصوف موقوفه است و در حالی که موقوفات عام از عوارض شهرداری وفق نظر شورای نگهبان و رای هیات عمومی معاف می‌باشد. هر چند به هر میزان از سوی دهیاری در زمین 1000 متر به بالا برابر ماده 4 آن اختیار دهیاری می‌باشد. لذا تقاضای ابطال ماده 3 دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات دهیاری روستای خیرآباد فسا و تبصره‌های آن در خصوص عوارض تفکیک عرصه را دارم." در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه‌ای که به شماره 99 ـ 1861ـ 6 مورخ 1399/08/03 ثبت دفتر هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده توضیح داده است که:

" ماده 4 دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد بخش مرکزی فسا در خصوص عوارض تفکیک و اخذ زمین یا وجه آن می‌باشد که مخالف با قاعده تسلیط، اصل 47 و 51 قانون اساسی، ماده 30 و 31 قانون مدنی، ماده 5 قانون مالیات بر ارزش افزوده (در خصوص مابه ازا خدمات)، ماده 7 دستـورالعمل تبصره ذیل ماده 37 آیین‌نامه دهیاری‌ها مصوب هیات وزیران در خصوص حق تفکیک و قیمت منطقه‌ای آن، ماده واحده نحوه تقویم ابنیه و املاک و اراضی مورد نیاز شهرداری مصوب 1377، ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مخالف نظریه شورای نگهبان به شماره 9/30/44599 ـ 1390/09/02 در خصوص ماده 101 قانون شهرداری ها و عدم تسری آن به موقوفات عام می‌باشد و همچنین مخالف حداقل 19 رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری و ابطال موارد متعدد مصوبات شوراهای اسلامی سراسر کشور می‌باشد از جمله آرا شماره 492ـ 1389/11/04، 393ـ 1389/09/29، 495 ـ 1389/01/20، 218 ـ 1387/04/09، 966 ـ 1386/09/11، 51ـ 1375/06/09، 175 ـ 1391/05/16، 169 ـ 1381/05/27، 5611ـ 1386/10/11، 1018 ـ 1393/06/17 و 59 ـ 1385/06/11 "

همچنین شاکی به موجب لایحه دیگری که به شماره 99 ـ 1861ـ 9 مورخ 1399/11/01 ثبت دفتر هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده انصراف خود را از بعد شرعی اعلام کرده است.

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است: " تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد بخش مرکزی شهرستان فسا

موضوع تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب شورای اسلامی بخش مرکزی فسا تاریخ اجرا 1399/01/01

ماده 3ـ عوارض تفکیک عرصه

به کلیه اراضی واقع در محدوده روستا (و اراضی الحاقی به طرح هادی) در هنگام انجام مراحل قانونی تفکیک، عوارض تفکیک عرصه تعلق می‌گیرد. عوارض موصوف صرفا به خالص اراضی و پس از کسر معابر و حرایم تعلق خواهد گرفت که هنگام انجام مراحل قانونی تفکیک اخذ می‌شوند و طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود.

K × S × B= A مقدار عوارض (ریال)

S= مساحت مفید عرصه تفکیک شده پس از کسر معابر ایجاد شده و انواع حرایم (مترمربع)

K= ارزش روز ملک بر اساس نظر کارشناس رسمی دادگستری

تبصره 1: برای اراضی مسکونی کمتر از 1000 مترمربع، ضریب B تا 20 درصد کاهش می‌یابد.

تبصره 2: ارزش روز ملک برای هر کاربری مطابق با کاربری مشخص شده تعیین می‌گردد.

تبصره 3: در صورت عدم وجود کارشناس رسمی دادگستری در محل ارزش روز ملک بر اساس نظر کارشناس محلی یا عرف محلی تعیین می‌گردد.

تبصره 4: مقدار عوارض به صورت تملک زمین برای عرصه‌های بیشتر از 1000 مترمربع (خالص اراضی پس از کسر معابر و حرایم) با توجه به درخواست دهیاری طبق فرمول ذیل محاسبه می‌گردد. S × B = A مقدار زمین (مترمربع) "

علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1401/01/16 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

اولا: براساس آرای مختلف هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای اخیرالصدور به شماره 360 ـ 1400/03/04 این هیات، رسیدگی به شکایات مطروحه به خواسته ابطال مصوبات شوراهای اسلامی بخش در صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری قرار دارد. ثانیا: براساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 315 ـ 1396/04/13 این هیات وضع عوارض تفکیک عرصه اراضی و اعیان ساختمان ها مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده و برمبنای ماده 4 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب سال 1387، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف است با انجام مطالعات امکان سنجی و شناسایی اراضی مستعد توسعه کالبدی روستاها نسبت به انجام طراحی و تفکیک اراضی واقع در محدوده روستاها اقدام نماید و کلیه وزارتخانه ها، موسسات دولتی و شرکت‌های دولتی که صد درصد سرمایه و سهام آن‌ها متعلق به دولت می‌باشد، موظفند اراضی واقع در محدوده روستاها را به صورت رایگان به منظور تسهیل در امر تولید و عرضه مسکن روستایی به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی واگذار نمایند. بنا به مراتب فوق، ماده 3 تعرفه عوارض و بهای خدمات ملاک عمل دهیاری روستای خیرآباد در سال 1399 که تحت عنوان عوارض تفکیک عرصه به تصویب شورای اسلامی بخش مرکزی فسا رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری