شماره:13593
تاریخ:1384/04/11
پیوست:
تصویب‌نامه اصلاحیه آیین‌نامه موضوع تبصره 2 ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم
آیین‌نامه مربوط به روش‌های نگهداری دفاتر واسناد ومدارک ونحوه ثبت وقایع مالی وچگونگی تنظیم صورت‌های مالی نهایی موضع تبصره 2 ماده 95 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم که در تاریخ 1382/01/10 به تصویب این وزارت رسیده، به شرح موارد زیر اصلاح می‌شود:
1- عبارت آخر ماده 2 شامل ((وبه فارسی وبا خودنویس یا خودکار تحریر شده باشد)) به عبارت ((وبه فارسی تحریرشده باشد)) اصلاح می‌گردد.
2- متن تبصره 2 ماده 2 حذف ومتن زیر جایگزین آن می‌شود.
((تبصره 2- نوشتن دفاتر با وسایلی که به سهولت قابل محو است (مانند مواد گرافیت) ممنوع است )).
3- متن قسمت اخیر ماده 8 شامل ((کارت‌های حساب اعم از آنکه به وسیله دست یا ماشین تهیه شده باشد، در حکم دفاتر معین است)) به عبارت ((کارت‌های حساب در حکم دفاتر معین است )) اصلاح می‌گردد.
4- تبصره ماده 11 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
((تبصره - اشتباهات حسابداری در صورتی که بعدا در اثنا عملیات سال مربوط مورد توجه واقع وبر پایه استاندارهای حسابداری در دفاتر همان سال اصلاح ومستندات آن ارایه شود، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.))
5- متن قسمت اخیر ماده 12 بعد از عبارت ((درستون مزبور درج نمایند))، به شرح زیر تغییر می‌یابد:
(( در صورتی که اقلام درآمد وهزینه وخرید وفروش دارایی‌های قابل استهلاک متکی به اسناد ومدارک باشد، مودیان مذکور می‌بایست پس از ثبت موارد در دفتر مشاغل، اسناد ومدارک مربوط را به ترتیب شماره ردیف دفتر وبه نحوی که برای رسیدگی ماموران مالیاتی قابل استفاده باشد، نگاهداری نمایند.))
6- در تبصره 3 ماده 13 عبارت ((ویا به عللی خارج از اختیار مودی)) حذف می‌شود.
7- متن ماده 15 به شرح زیر تغییر می‌یابد.
((ماده 15- موسساتی که دارای شعبه هستند مکلفند با توجه به روش‌های حسابداری خود خلاصه عملیات شعبه یا شعب خود را در صورتی که دارای دفاتر پلمپ شده باشند، لااقل سالی یکبار(تا قبل از بستن حساب ها) ودر غیر این صورت ماه به ماه در دفاتر مرکز موسسه ثبت کنند.))
8- ماده 17 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
((ماده 17- مودیانی که از سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌نمایند، موظفند حداقل ماهی یکبار خلاصه عملیات داده شده به ماشین‌های الکترونیکی را در دفتر روزنامه یا مشاغل حسب مورد ثبت ویا حداکثر ظرف مهلت تعیین شده در ماده 14 این آیین‌نامه به دفتر کل منتقل کنند، علاوه بر این به منظور تسهیل رسیدگی باید آیین‌نامه ها یا دستورالعمل‌های کار ماشین یا برنامه‌های آن ونحوه کار با نرم افزارهای مالی مورد استفاده را در اختیار ماموران رسیدگی قرار دهند. ((ضمنا مودیان مذکور مکلفند هر سه ماه یکبار خلاصه عملیات داده شده به ماشین‌های الکترونیکی را حداکثر تا 10 روز پس از پایان سه ماه به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.))
9- ماده 18 وتبصره آن به شرح زیر اصلاح می‌شود:
((ماده 18- اشخاص حقوقی ومشمولین بند الف ماده 96 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مکلفند صورت‌های مالی نهایی خودرا با رعایت آخرین استانداردهای حسابداری اعلامی از طرف مراجع ذی‌صلاح تهیه وتنظیم نمایند.
تبصره – در مواردی که فرم اظهار نامه تدوین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور که در اختیار مودیان گذارده می‌شود، حاوی فرم صورت‌های مالی نیز باشد، اشخاص موضوع این ماده با تنظیم وتسلیم این فرم ها، ملزم به تسلیم صورت‌های مالی جداگانه که خود برای موسسه متبوع تهیه نموده اند، نخواهند بود، لیکن می‌توانند به منظور رفع ابهام احتمالی ویا ارایه اطلاعات بیشتر، علاوه بر تنظیم وتسلیم اظهار نامه مزبور نسخه‌ای از صورت‌های مالی وضمایم مربوط را نیز همراه اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نمایند.))
10- ماده 19 به شرح زیر اصلاح وتبصره آن حذف وتیصره دیگری با متن ذیل به آن‌الحاق می‌گردد.
ماده 19- از اشخاص مشمول بند((ب)) ماده 96 قانون مالیات‌های مستقیم، هریک که در امور تولید وخرید وفروش کالا فعالیت ندارند فعالیت آن‌ها به طور مشخص محدود به دریافت بهای خدمات وپرداخت هزینه ها است، بایستی صورت خلاصه درآمد وهزینه ها را حتی‌المقدور وبا تفکیک انواع آن‌ها تهیه وسایر اشخاص موضوع آن بند مکلفند صورت حساب سود وزیان خودرا (با ابراز موجودی ها، خرید، فروش وغیره) برابر رویه‌های متداول در امر حسابداری تنظیم نمایند.
تبصره – چنانچه فرم اظهار نامه تدوین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور که در اختیار مودیان گذارده می‌شود، از حیث لزوم ارایه اطلاعات مذکور دراین ماده، کفایت امر را بنماید، مودیان مزبور ملزم به تهیه وتسلیم صورت‌های جداگانه نخواهند بود، لیکن می‌توانند به منظور رفع ابهام احتمالی ویا ارایه اطلاعات بیشتر، علاوه بر اظهار نامه نسخه‌ای از حساب درآمد وهزینه ویا حساب سود وزیان خودرا نیز که به شرح فوق تنظیم نموده اند، بانضمام سایریادداشت ها ومدارک موجود همراه اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نمایند.))
11- ماده 20 به شرح زیر اصلاح وتبصره ای با متن ذیل به آن‌الحاق می‌شود.
((ماده 20- تخلف از تکالیف مقرر در این آیین‌نامه در موارد زیر موجب رد دفاتر می‌باشد.
1- در صورتی که دفاتر ارایه شده به نحوی از پلمپ خارج شده ویا فاقد یک یا چند برگ باشد.
2- عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز
3- ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت در حاشیه
4- ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت (آتیکل) بین سطور
5- تراشیدن وپاک کردن ومحو کردن مندرجات دفاتر به منظور سواستفاده
6- جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در صفحات وسفید ماندن تمام صفحه در دفتر روزنامه ودفتر مشاغل به منظور سو استفاده
7- بستانکار شدن حساب‌های نقدی وبانکی، مگراینکه حساب‌های بانکی با صورت حساب بانک مطابقت نماید ویا بستانکارشدن حساب‌های بانکی یا نقدی ناشی از تقدم وتاخر ثبت حساب ها باشد که دراین صورت موجب رددفتر نیست.
8- تاخیر تحریردفاتر روزنامه ومشاغل زاید بر حد مجاز مقرر در تبصره‌های 2و3و4 ماده 13 وتاخیر تحریردفتر کل زاید بر حد مجاز مقرر در ماده 14 وتاخیر تحریر زاید بر حد مقرر در ماده 17 این آیین‌نامه
9- عدم ثبت عملیات شعبه یا شعب در دفاتر مرکز طبق مقررات ماده 15 این آیین‌نامه
10- اشتباه حساب حاصل در ثبت عملیات موسسه در صورتی که نسبت به اصلاح آن طبق مقررات تبصره ماده 11 این آیین‌نامه اقدام نشده باشد.
11- در صورتی که مودیان مالیاتی حسب مورد از اوراق مخصوص موضوع ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم استفاده ننمایند.
12- عدم ارایه آیین‌نامه ها یا دستورالعمل‌های کار ماشین وبرنامه های آن ونحوه کار با نرم افزارهای مالی مورد استفاده ((وهمچنین عدم تسلیم خلاصه عملیات موضوع ماده 17 این آیین‌نامه در مهلت مقرر در آن ماده در مورد اشخاصی که از سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌نمایند.))
13- عدم ارایه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت وپلمپ شده (ولونانویس)
14- استفاده از دفاتر ثبت وپلمپ شده سال‌های قبل (با توجه به مقررات ماده 3 این آیین‌نامه)
15- عدم تطبیق مندرجات دفاتر با اطلاعات موجود درسیستم های الکترونیکی در مورد اشخاصی که از سیستم‌های مذکور استفاده می‌نمایند.
16- ثبت هزینه ها ودرآمدها وهر نوع اعمال واقلام مالی غیر واقع در دفاتر به شرط احراز(توضیح آنکه ثبت هزینه‌هایی که وقوع آن محقق بوده اما به دلایل خاص قانونی قابل قبول از حیث مالیاتی نیست وبرگشت داده می‌شود، به منزله ثبت هزینه‌های غیر واقع تلقی نمی شود.)
تبصره – در مورد بند 6 این ماده چنانچه سفید ماندن جهت ثبت تراز افتتاحی باشد موجب رد دفاتر نخواهد بود وهمچنین سفید ماندن ذیل صفحات دفتر در آخر هرروز یا هرهفته یا هر ماه به شرطی که اسناد دارای شماره ردیف بوده وقسمت سفید مانده با خط بسته شود، به اعتبار دفتر خللی وارد نمی آورد.))
سید صفدر حسینی
بر اساس بخشنامه شماره 137651 مورخ 1387/12/28 و دادنامههای 813 و 814 مورخ 1387/11/20 قسمت اخیر ماده 17 و بند 12 ماده 20 آیین‌نامه تبصره 2 ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم ابطال گردیده است.