رای شماره 615 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع...

ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27 خلاف قانون است

تاریخ: 1389/12/23
شماره دادنامه: 615
کلاسه پرونده: 88/746
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای محمدمهدی ناظمیان.
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/07/27 سازمان امور مالیاتی کشور.
گردشکار: شاکی به طور خلاصه اعلام داشته، سازمان امور مالیاتی در بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1386/08/27، بر خلاف حکم مقرر در بند (ز) تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم درآمد هر شخص ناشی از اجاره بها در تهران 150 مترمربع و در شهرستان ها 200 مترمربع از پرداخت مالیات معاف می‌باشد را به کل کشور با فرمول متجانس تعمیم داده، در حالی که اولا: در بخشنامه شماره 3256ـ211 مورخ 1382/05/26 این سازمان قید گردیده، مالک مجاز است به انتخاب خود یک واحد را انتخاب و در متراژ مجاز از معافیت استفاده نماید. ثانیا: قانونگذار به منظور تشویق مالکین جهت واگذاری املاک خود به اجاره، یک معافیت در تهران و یک معافیت هم در یکی از شهرستان ها به متراژ مشخص پیش بینی کرده که بخشنامه مذکور برای استفاده از معافیت محدودیت ایجاد شده نموده و دادنامه شماره 209 مورخ 1385/04/11 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تایید مراتب می‌باشد لذا از هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال بخشنامه را به لحاظ مخالفت آن با تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، خواستار گردیده است.
مشتکی عنه در لایحه دفاعیه شماره 5195/212/ص مورخ 1389/05/19 اشعار داشته است که: با دقت نظر به مفاد تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم در می یابیم که معافیت حاصله از تبصره، صرفا قایم به شخص است که از جمع املاک خود که به اجاره واگذار می‌نماید از یک معافیت برخوردار می‌شود. لذا در شرایطی که شخص دارای املاکی در تهران و شهرستان می‌باشد راهی غیر از متجانس نمودن آن‌ها برای اعمال معافیت تبصره مذکور وجود ندارد و دادنامه شماره 209 مورخ 1385/04/11 مورد اشاره شاکی هم حاکی است که مودی از یک منبع مالیاتی نمی تواند چندبار معافیت استفاده نماید همچنین معافیت مذکور در جهت حل مسایل و مشکلات اجتماعی و در خصوص مسکن و اجاره مسکن و جذب سرمایه گذاری ها در امر مسکن و نیز سایر اهداف دولت محترم در این خصوص تدوین گردیده است و عادلانه نیست که شخصی مالک یک واحد مسکونی در تهران و یک
واحد دیگر در یکی از شهرستان ها باشد و بتواند از 350 مترمربع معافیت مذکور استفاده نماید لیکن مالک 10 واحد مسکونی در تهران که همگی آن‌ها نیز جهت سکونت اجاره داده شده است فقط بتواند از 150 متر مربع معافیت مذکور استفاده نماید. بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/07/27 صرفا در مقام تبیین معافیت تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 1380/11/27 برآمده و مدلول حکم قسمت اخیر تبصره 11 ماده 53 قانون اخیرالذکر حاکی از این است که 200 متر بنای اجاری در شهرستان ها معادل 150 متربنای اجاری در تهران می‌باشد که این امر در قالب تمثیل در بند (ز) بخشنامه موصوف متبلور گردیده، بدین ترتیب چنانچه شخصی 300 متربنای اجاری در شهرستان داشته باشد معادل این است که 225 متر بنای اجاری در تهران دارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا، مستشاران و دادرسان علی‌البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرا بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای می‌نماید.

رای هیات عمومی

نظر به اینکه مطابق تبصره 11 ماده 53 « قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27» درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع 150 مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع 200 مترمربع زیربنای مفید از مالیات بردرآمد ناشی از اجاره املاک معاف بوده ولی سازمان امور مالیاتی کشور بر خلاف حکم مقنن و با استفاده از فرمول متجانس در بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 1384/04/27، موجب محدودیت در استفاده از مزایای مندرج در قانون فوق‌الذکر را برای اشخاصی که شرایط بهره مندی از آن را در تهران و سایر نقاط کشور دارا بوده اند فراهم آورده است. بنابراین بند (ز) بخشنامه معترض عنه خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات بوده و مستندا به بند1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.