مورخ: 1400/11/20
شماره: 0001007
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
رای شماره 2843 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: تعرفه مربوط به عوارض تامین پارکینگ از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری شهر گزبرخوار، تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1399 و تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1400 شهرداری شهر نجفآباد که به تصویب شورای اسلامی این شهرها رسیده از تاریخ تصویب ابطال شد.
مرجع تصویب : هیات عمومی دیوان عدالت اداری سه شنبه 17 اسفند 1400
شماره ویژه نامه : 1517 سال هفتاد و هفت شماره 22423

رای شماره 2843 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: تعرفه مربوط به عوارض تامین پارکینگ از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری شهر گزبرخوار، تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1399 و تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1400 شهرداری شهر نجفآباد که به تصویب شورای اسلامی این شهرها رسیده از تاریخ تصویب ابطال شد.

شماره 0001007 1400/11/20

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140009970905812843 مورخ 1400/10/28 با موضوع: «تعرفه مربوط به عوارض تامین پارکینگ از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری شهر گزبرخوار، تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1399 و تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1400 شهرداری شهر نجف آباد که به تصویب شورای اسلامی این شهرها رسیده از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: 1400/10/28 شماره دادنامه: 2843 شماره پرونده: 0001007

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1ـ تعرفه شماره 6 دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر نجف آباد 2ـ تعرفه شماره 6 دفترچه عوارض محلی سال 1400 شورای اسلامی شهر نجف آباد 3ـ تعرفه عوارض تامین پارکینگ از دفترچه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر گزبرخوار

گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی واحد ابطال تعرفه شماره 6 دفترچه عوارض محلی سال‌های 1399 و 1400 شورای اسلامی شهر نجف آباد و عوارض تامین پارکینگ از دفترچه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر گزبرخوار را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:

" به استحضار می‌رساند طبق ماده 92 قانون دیوان عدالت اداری جهت رسیدگی خارج از نوبت و بر اساس بند 1 ماده 12 و ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری ابطال آن قسمت معنونه از مصوبات ناظر بر عوارض کسری پارکینگ، حذف پارکینگ، حذف پارکینگ و عـدم تامین پارکینگ شامل: 1ـ ابطال مـوضوع هزینه تامین پارکینگ در تعرفه شماره 6 تعرفه عوارض سال 1399 و 1400 شهرداری نجف آباد مصوب شورای اسلامی شهر نجف آباد 2ـ ابطال موضوع عوارض تامین پارکینگ سال 1398 شهرداری گزبرخوار مصوب شورای اسلامی شهر گزبرخوار را از تاریخ تصویب به لحاظ مغایرت مصوبه مذکور با مواد قانونی ذیل خارج از حدود اختیارات قانونی طرف شکایت می‌باشد را درخواست می نماییم. مطابق اصل 51 قانون اساسی اخذ هرگونه مال، وجه، کالا و خدمات از شهروندان می‌بایست با تجویز قانونی باشد و مطابق اصل 26 قانون اساسی حکم به مجازات و تعیین جریمه صرفا از طریق قانون ممکن است و وضع قاعده در این باب صرفا در صلاحیت مقنن مجلس شورای اسلامی است. مطابق تبصره 1 ماده 100 قانون شهرداری رعایت اصول شهرسازی جهت احداث ساختمان ضروری است. نظر به اینکه طبق اصول شهرسازی تامین پارکینگ از ضروریات احداث ساختمان است و در مصوبات مورد اعتراض عملا مقرر گردیده است که به جای تامین پارکینگ هزینه یا بهای عدم تامین پارکینگ توسط شهرداری اخذ شود و این حکم مغایر تبصره 1 ماده 100 قانون یاد شده است و در مواردی که ملک ذاتا قابلیت احداث پارکینگ ندارد اخذ هزینه در چنین مواردی نیز متکی به قانون نیست و در مواردی که در پروانه ساختمانی پارکینگ قید شده و ساختمان بدون پارکینگ باشد، یا کسری پارکینگ دارد. مطابق تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری باید عمل شود لذا تصویب موضوع اخذ هزینه بنا تامین پارکینگ در حدود اختیارات قانونی طرف شکایت نمی باشد. در راستای اعمال ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری می‌توان به ارای شماره 1477 الی 1481 ـ 1386/12/12 و 770 ـ 1391/10/18 هیات عمومی دیوان عدالت اداری اشاره کرد. "

متن تعرفه‌های مورد شکایت به شرح زیر است:

الف ـ تعرفه شماره 6 دفترچه عوارض محلی سال 1399 شورای اسلامی شهر نجف آباد:

نوع عوارض

عوارض تامین پارکینگ صرفا در موارد شش گانه موضوع نامه شماره 8585/32/3 ـ 1397/10/20 دفتر امور شهری و شوراها منضم به نامه شماره 47531ـ 1397/09/27 دفتر برنامه و بودجه سازمان شهرداری ها

توضیحات :

مسکونی منطقه 1 و 2

150×A×25×N

تبصره 1: ساختمان‌های تجاری که قبلا عوارض عدم امکان تامین پارکینگ پرداخت نموده اند و تقاضای بازسازی (صرفا هنگام صدور پروانه ساختمانی) دارند معادل تعداد پارکینگ پرداختی، عوارض تامین پارکینگ محاسبه نمی شود.

تبصره 2: چنانچه حسب مصوبه کمیسیون ماده 5 پلاکی تغییر کاربری شده باشد و نوع تجاری مشخص نشده باشد تعداد کسری پارکینگ مشخص نشده باشد تعداد کسری پارکینگ بر اساس ت 2 حسب ضوابط طرح تفضیلی محاسبه گردد.

تبصره 3: عوارض تامین پارکینگ واحدهای صنعتی و کارگاهی یک دوم محاسبه شود. (ضریب فوق‌الذکر در حداقل نیز اعمال گردد)

تبصره 4: عوارض تامین پارکینگ انباری تجاری در کل طبقات به جز طبقه همکف تا زیربنای 150 متر مربع بر اساس یک سوم این تعرفه محاسبه گردد.

منشا قانونی ـ بند 16 ماده 80 و ماده 85 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور و انتخاب شهرداری مصوب 1375/03/01 با آخرین اصلاحات و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده

غیرمسکونی منطقه 1 و 2

100×A×25×N

مسکونی منطقه 3

150×A×25×N

غیر مسکونی منطقه 3

200×A×25×N

مسکونی منطقه 4 و 5

140×A×25×N

غیرمسکونی منطقه 4 و 5

120×A×25×N

تبصره: 1ـ حداکثر قیمت یک واحد تامین پارکینگ تجاری مبلغ 000/000/300 ریال می‌باشد.

2ـ حداکثر قیمت یک واحد تامین پارکینگ مسکونی مبلغ 000/000/150 ریال می‌باشد.

3ـ حداقل قیمت یک واحد تامین پارکینگ مسکونی مبلغ 000/000/30 ریال می‌باشد.

4ـ حداقل قیمت یک واحد تامین پارکینگ تجاری مبلغ 000/000/60 ریال می‌باشد.

حذف پارکینگ عموما ممنوع می‌باشد مگر در موارد پیش بینی شده در طرح تفصیلی

5 بند طبق طرح: 1ـ ساختمان دو بر خیابان سریع‌السیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.

2ـ ساختمان در فاصله یکصد متری تقاطع خیابان‌های به عرض 20 متر و بیشتر واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

3ـ ساختمان در محلی قرار گرفته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درخت های کهن باشد که شهرداری اجازه قطع آن‌ها را نداده است.

4ـ ساختمان در معبری قرار گرفته باشد که به علت عرض کم کوچه امکان عبور اتومبیل نباشد.

5 ـ در صورتی که وضع و فرم زمین زیر ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات، احداث پارکینگ نمود.

تبصره 5 املاکی که بر اساس تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری دارای رای کمیسیون ماده 100 مبنی بر جریمه می‌باشند مشمول این تعرفه نمی باشند و اخذ هرگونه وجه دیگر فاقد وجاهت قانونی است.

A : ارزش محاسباتی N : تعداد کسری پارکینگ 25: فضای گردش

ب ـ تعرفه شماره 6 دفترچه عوارض محلی سال 1400 شورای اسلامی شهر نجف آباد:

نوع عوارض

عوارض تامین پارکینگ صرفا در موارد شش گانه موضوع نامه شماره 8585/32/20 ـ 1397/10/03 دفتر امور شهری و شوراها منضم به نامه شماره 47531ـ 1397/09/27 دفتر برنامه و بودجه سازمان شهرداری ها

توضیحات :

مسکونی منطقه 1 و 2

157×A×25×N

تبصره 1: ساختمان‌های تجاری که قبلا عوارض عدم امکان تامین پارکینگ پرداخت نموده اند و تقاضای بازسازی (صرفا هنگام صدور پروانه ساختمانی) دارند معادل تعداد پارکینگ پرداختی، عوارض تامین پارکینگ محاسبه نمی شود.

تبصره 2: چنانچه حسب مصوبه کمیسیون ماده 5 پلاکی تغییر کاربری شده باشد و نوع تجاری مشخص نشده باشد تعداد کسری پارکینگ مشخص نشده باشد تعداد کسری پارکینگ بر اساس ت 2 حسب ضوابط طرح تفضیلی محاسبه گردد.

تبصره 3: عوارض تامین پارکینگ واحدهای صنعتی و کارگاهی یک دوم محاسبه شود. (ضریب فوق‌الذکر در حداقل نیز اعمال گردد)

تبصره 4: عوارض تامین پارکینگ انباری تجاری در کل طبقات به جز طبقه همکف تا زیربنای 150 متر مربع بر اساس یک سوم این تعرفه محاسبه گردد.

منشا قانونی ـ بند 16 ماده 80 و ماده 85 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور و انتخاب شهرداری مصوب 1375/03/01 با آخرین اصلاحات و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده

غیرمسکونی منطقه 1 و 2

105×A×25×N

مسکونی منطقه 3

157×A×25×N

غیر مسکونی منطقه 3

230×A×25×N

مسکونی منطقه 4 و 5

147×A×25×N

غیرمسکونی منطقه 4 و 5

126×A×25×N

تبصره: 1ـ حداکثر قیمت یک واحد تامین پارکینگ تجاری مبلغ 000/000/215 ریال می‌باشد.

2ـ حداکثر قیمت یک واحد تامین پارکینگ مسکونی مبلغ 000/500/157 ریال می‌باشد.

3ـ حداقل قیمت یک واحد تامین پارکینگ مسکونی مبلغ 000/500/21 ریال می‌باشد.

4ـ حداقل قیمت یک واحد تامین پارکینگ تجاری مبلغ 000/000/63 ریال می‌باشد.

حذف پارکینگ عموما ممنوع می‌باشد مگر در موارد پیش بینی شده در طرح تفصیلی

5 بند طبق طرح: 1ـ ساختمان دو بر خیابان سریع‌السیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.

2ـ ساختمان در فاصله یکصد متری تقاطع خیابان‌های به عرض 20 متر و بیشتر واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

3ـ ساختمان در محلی قرار گرفته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درخت های کهن باشد که شهرداری اجازه قطع آن‌ها را نداده است.

4ـ ساختمان در معبری قرار گرفته باشد که به علت عرض کم کوچه امکان عبور اتومبیل نباشد.

5 ـ در صورتی که وضع و فرم زمین زیر ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات، احداث پارکینگ نمود.

تبصره 5 املاکی که بر اساس تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری دارای رای کمیسیون ماده 100 مبنی بر جریمه می‌باشند مشمول این تعرفه نمی باشند و اخذ هرگونه وجه دیگر فاقد وجاهت قانونی است.

A : ارزش محاسباتی N : تعداد کسری پارکینگ 25: فضای گردش

ج ـ تعرفه عوارض تامین پارکینگ از دفترچه عوارض محلی سال 1398 شورای اسلامی شهر گزبرخوار:

عوارض تامین پارکینگ برای واحدهای مسکونی، تجاری، اداری، و غیره سال 1398 صرفا در موارد 6 گانه بشرح توضیحات نامه شماره ، دفتر امور شهری و شوراها منضم به نامه شماره دفتر برنامه ریزی سازمان شهرداری ها و دهیاری‌ها

نوع کاربری

مصوبه قبلی

پیشنهاد سال 98

شرح محاسبه عوارض محلی

عوارض تامین پارکینگ برای واحدهای مسکونی به ازای هر متر مربع

P 22

A 22

عوارض تامین پارکینگ برای واحدهای تجار به ازای هر متر مربع

P 30

A 30

عوارض تامین پارکینگ برای واحدهای اداری به ازای هر متر مربع

P 20

A 20

عوارض تامین پارکینگ برای سایر کاربری ها به ازای هر متر مربع

P 20

A 20

1ـ بر اساس ضوابط طرح‌های توسعه شهری احداث و تامین پارکینگ برای ساختمان ها ضروری می‌باشد.

2ـ در مورد استثنا از جمله موارد ذیل شهرداری می‌توانند بر اساس ضوابط طرح‌های توسعه شهری یا مجوز مراجع (کمیسیون‌های ماده یا کمیته‌های فنی طرح‌های هادی) بدون تامین پارکینگ پروانه ساختمانی صادر نماید.

الف: ساختمان در بر خیابان‌های سریع‌السیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

ب: ساختمان در فاصله یکصد متری تقاطع خیابان‌های به عرض 20 متر و بیشتر واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل رو نداشته باشد.

ج: ساختمان در محلی قرار گرفته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن باشد که شهرداری اجازه قطع آن‌ها را داده است.

د: ساختمان در بر کوچه هایی قرار گرفته باشد که به علت عرض کم کوچه امکان عبور اتومبیل نباشد.

و:ساختمان در بر معبری قرار گرفته باشد که به علت شیب زیاد احداث پارکینگ در آن از نظر فنی مقدور نباشد در صورتی که وضع و فرم زمین زیر ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات، احداث پارکینگ نمود.

3ـ شیب مازاد در بند ه بر اساس ضوابط فنی و شهرسازی تعیین می‌گردد.

4ـ شهرداری موظف است درآمد حاصل از این تعرفه را به حساب جداگانه‌ای واریز و صرفا تملک و احداث پارکینگ هزینه نماید.

5 ـ شهرداری ها مکلف هستند عوارض دریافتی از پارکینگ‌های تامین نشده را در برای احداث پارکینگ‌های عمومی هزینه کنند.

6 ـ ساختمان‌هایی که برای صدور پروانه ساختمانی پرونده آن‌ها به کمیسیون ماده 100 ارجاع داده می‌شوند یا به دلیل کسر پارکینگ محکوم به پرداخت جریمه می‌شوند از پرداخت عوارض این تعرفه معاف می‌باشند و فقط مشمول پرداخت کمیسیون می‌گردند.

در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر نجف آباد، به موجب لایحه شماره 1020/1400 ـ 1400/06/06 توضیح داده است که:

" همان گونه که مستحضرید بنابر تصریح قانونگذار در قوانین متعدد از جمله بند 26 ماده 55 قانون شهرداری ها، تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده و بند 16 ماده 80 و ماده 85 و تبصره آن از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران از جمله وظایف شوراهای اسلامی شهر تصویب عوارض برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آنهاست، بر این اساس کوچکترین تردید و ابهامی در خصوص صلاحیت شوراهای اسلامی شهرها در خصوص تصویب مصوبات مربوطه با موضوع وصول عوارض متعلقه وجود نداشته و ایرادی از این جهت به مصوبات مذکور وارد نمی باشد. مصوبات مورد نظر کلیه مراحل قانونی خود را منطبق با قانون طی نموده و اکنون به صورت مقرره‌ای صحیح محل استناد و مورد عمل می‌باشد و تاکنون نیز مصون از هرگونه ایراد و اشکال باقیمانده است. برخلاف ادعای شاکی که چنین ادعا نموده اند که طی مصوبات مربوطه تجویز گردیده که به جای تامین پارکینگ، هزینه یا بهای عدم تامین پارکینگ توسط شهرداری اخذ شود، همان گونه که در صدر مصوبه شورای اسلامی شهر نجف آباد قید گردیده این مصوبه صرفا مربوط به موارد ششگانه موضوع نامه شماره 47531ـ 1397/09/27 دفتر برنامه بودجه سازمان شهرداری ها بوده از جمله آن که ساختمان در معبری قرار گرفته که به علت عرض کم کوچه امکان عبور اتومبیل را نداشته و یا ساختمان در محلی قرار گرفته که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن باشد که شهرداری اجازه قطع آن را نداده است.

بر این اساس همان گونه که ملاحظه می‌فرمایید اخذ عوارض فقط در مواردی مورد تجویز واقع گردیده که مالک به دلایل فنی قادر به احداث پارکینگ در بنای خود نباشد چنان که این امر به موجب بند 14ـ 8 به عنوان ضوابط مربوط به حذف پارکینگ در ضوابط طرح جامع ابلاغی شهر نجف آباد نیز به صراحت عنوان گردیده که ضمن احصا موارد مربوط به عدم احداث پارکینگ به دلیل وجود توجیهات فنی، دستور به حذف پارکینگ و اخذ عوارض مربوطه داده شده ضمن آن که بنا بر تصریح تبصره 5 مصوبه مذکور املاکی که مشمول تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداری ها گردند مشمول تعرفه مذکور نمی باشند لذا چنان که ملاحظه می‌فرمایید کوچکترین تعارضی فی مابین مصوبه مذکور و قانون وجود نداشته که بر این اساس استدعای رد شکایت مطروحه را دارد. مجوز وصول عوارض حذف پارکینگ طی مکاتبه شماره 34/3/1/2231ـ 1371/02/07 وزیر کشور به شهرداری ها اعطا گردیده و صراحتا بیان داشته در صورتی که امکان تامین پارکینگ در ساختمان ها (اعم از مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی) وجود نداشته باشد به هر صد مترمربع فضای حذف شده پارکینگ، عوارضی معادل 3 برابر ارزش معاملاتی ساختمان موضوع ماده 64 قانون مالیات‌های مستقیم تعلق خواهد گرفت و از سوی دیگر برابر بند 3ـ 3ـ 1 از ضوابط طرح تفصیلی نجف آباد مصوب سال 1384 و بند 8 ـ 14 از ضوابط طرح جامع نجف آباد مصوب سال 1396 (موضوع پیوست‌های شماره 2 و 3 و 4)، شهرداری ها مجاز به اخذ عوارض پارکینگ گردیده اند. در توضیح بیشتر معروض می‌دارد حسب نامه شماره 34/3/1/2231ـ 1371/02/07 وزیر کشور و همچنین مصوبه شماره 1603ـ 1371/12/12 رییس جمهور پیرامون تعرفه فوق و دستورالعمل شماره 34/3/1/10740 ـ 1371/06/04 وزیر کشور عنوان استانداران پیرامون عوارض حذف پارکینگ، شهرداری ها مکلف گردیده اند در هنگام صدور پروانه احداث ساختمان نسبت به اخذ عوارض حذف پارکینگ اقدام نمایند. "

علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمایم آن به شورای اسلامی شهر گزبرخوار تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از آن شورا واصل نشده است.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1400/10/28 به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیات عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

با توجـه به اینکه بر اساس آرای متعدد هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمله آرای شماره 116 ـ 1392/02/23، 1354ـ 1395/12/17 و شماره 1186 ـ 1399/10/02 این هیات، وضع عوارض برای کسری، حذف یا عدم تامین پارکینگ توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است، بنابراین تعرفه مربوط به عوارض تامین پارکینگ از تعرفه عوارض محلی سال 1398 شهرداری شهر گزبرخوار، تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1399 و تعرفه شماره 6 از تعرفه عوارض محلی سال 1400 شهرداری شهر نجف آباد کـه بـه تصویب شـورای اسلامی این شهرها رسیـده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

مورخ: 1394/04/31
شماره: 64
قانون مالیات‌های مستقیم