بخشنامه بانک مرکزی در خصوص اهم اصلاحات اعمال شده در...

احتراما، پیرو بخشنامه شماره 00/39001 مورخ 1400/02/12 موضوع ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل تملک سهام بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی»، به استحضار می رساند، با عنایت به تجربیات حاصل از گذشت پیش از چهار سال از اجرای «دستورالعمل تملک سهام بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی» و بازخوردهای واصله، دستورالعمل مزبور مورد بازنگری قرار گرفت و در جلسه مورخ 1402/12/15 شورای محترم پول و اعتبار مطرح و به تصویب رسید.
بدین وسیله ضمن ایفاد نسخه ای از آن به شرح پیوست، اهم اصلاحات اعمال شده در دستور العمل را به شرح ذیل به
استحضار می رساند.

- تدقیق در تعیین برخی مصادیق مالک واحد از جمله آن که، موسسات مالی وابسته به دستگاه های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری، از جمله صندوق های بازنشستگی، مادامی که با هدف کنترل و نفوذ اقدام به تملک سهام موسسه اعتباری ننمایند، منوط به اخذ تاییدیه بانک مرکزی، در شمول اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد محسوب نمی شوند. همچنین، چنان چه به تشخیص بانک مرکزی شواهدی دال بر لزوم بررسی بیش از دو سطح در واحدهای تابعه و وابسته وجود داشته باشد، سطوح پایین تر از سطح دوم نیز توسط بانک مرکزی مورد بررسی قرار می گیرد.

- تدقیق شرایط اعطای مجوز به مالک واحد دارای بیش از 10 درصد سهام یک موسسه اعتباری که قصد دارد سهام یک موسسه اعتباری دیگر را پس از اخذ مجوز از بانک مرکزی تملک نماید.

- تدقیق در شرایط لازم برای متقاضیان تملک سهام بیش از 10 درصد موسسات اعتباری، از جمله شرط عدم وجود تعهدات ارزی ایجاد نشده و برخورداری از توانگری مالی مطلوب در چارچوب شیوه نامه ای که در این خصوص به تایید هیات عامل بانک مرکزی می رسد.

- تعیین سقف تملک سهام موسسات اعتباری توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به طور مستقل یا با مشارکت دیگران در قالب یکی از مصادیق مالک واحد متناسب با دارایی ها با حقوق مالکانه آن ها.

- امکان صدور مجوز موقت تملک سهام تحت شرایطی برای آن دسته از متقاضیان تملک بیش از 10 درصد سهام موسسات اعتباری که تا پیش از ابلاغ دستورالعمل، سهامدار موسسه اعتباری بوده اند و برخی از اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به آن حایز شرایط مندرج در دستورالعمل نباشند، متناسب با سطوح 10 تا 20 درصد و 20 تا 33 درصد برای اشخاص واجد شرایط تشکیل دهنده آن مالک واحد منوط به ارایه تعهدنامه رسمی توسط تمامی اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی مبنی بر آن که طی مدت دو سال، حایز کلیه شرایط مندرج در این دستورالعمل می گردند.

- صدور مجوز تملک سهام موسسه اعتباری برای بار اول با مدت اعتبار سه سال و برای دفعات بعد با لحاظ شرایط این دستورالعمل و تایید به عملکرد دوره سهامداری توسط بانک مرکزی با مدت اعتبار پنج سال.

خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع و بالحاظ معاد بخشنامه شماره 96/149153 مورخ 1396/05/16، به تمامی واحدهای ذی ربط و همچنین سهامداران آن بانک /موسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ گردد.

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
سمیدر شاهنی آبادی الهام چیت سازان

مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مطالعات و مقررات بانکی
دستورالعمل تملک سهام بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی

به استناد ماده (1) قانون اصلاح قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی مصوب 1397 و با رعایت ماده (18) قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور، «دستورالعمل تملک سهام بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی» به شرح زیر تصویب می گردد.

فصل 1 - تعاریف

ماده 1 - در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح زیر به کار می روند:

1 - 1 - بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

1 - 2 - موسسه اعتباری: بانک و موسسه اعتباری غیربانکی غیردولتی یا بانک های دولتی که سهام آن ها واگذار می شود و به موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تاسیس شده و تحت نظارت آن بانک قرار دارد.

1 - 3 - مالک واحد: به شخص حقیقی یا حقوقی به طور مستقل یا به بیش از یک شخص حقیقی یا حقوقی اطلاق می شود که دارای روابط مالی، خویشاوندی (سببی یا نسبی)، نیابتی، وکالتی یا مدیریتی با یکدیگر می باشند.

1 - 4 - تملک سهام: خرید سهام، تبدیل اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام در زمان سررسید، تحصیل سهام موسسه اعتباری در قبال مطالبات و یا سایر موارد از جمله تعهد پذیره نویسی که منجر به مالکیت سهام موسسه اعتباری موجود یا در شرف تاسیس گردد.

1 - 5 - واحد تابعه: شخص حقوقی است که بیش از 50 درصد سهام و یا سرمایه دارای حق رای آن به طور مستقیم و یا غیرمستقیم تا دو سطح متعلق به یک شخص است.

1 - 6 - واحد وابسته: شخص حقوقی است که حداقل 20 درصد و حداکثر 50 درصد سهام یا سرمایه دارای حق رای آن به طور مستقیم و یا غیرمستقیم تا دو سطح متعلق به یک شخص است.

1 - 7 - خویشاوند سببی و نسبی: اقارب نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول آن ها.

1 – 8 - شخص خارجی: در این دستورالعمل، شخص خارجی شامل موارد زیر است:[پاورقی 1]

1 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

الف - شخص حقیقی که تابعیت ایران را نداشته باشد؛

ب - مطابق بند (ج) ماده (31) قانون پولی و بانکی کشور، شخص حقوقی که هفتاد و پنج درصد سرمایه آن متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی اتباع ایران نباشد؛

ج - موسسه اعتباری و سایر شرکت هایی که در ایران، تحت عنوان موسسه اعتباری /شرکت خارجی به ثبت رسیده است.

1 - 9 – سامانه: سامانه جامع صدور مجوز تملک سهام که به منظور صدور مجوز تملک سهام و پایش ترکیب سهامداری سهامداران موسسه اعتباری، توسط بانک مرکزی طراحی و پیاده سازی می گردد. [پاورقی 2]

2 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

1 - 10 – متقاضی: شخص حقیقی یا حقوقی که راسا و یا به نمایندگی قانونی از اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد مربوطه، درخواست اخذ مجوز تملک سهام در یکی از سطوح 10 تا 20 درصد یا 20 تا 33 درصد را از بانک مرکزی دارد. [پاورقی 3]

3 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

فصل 2 - کلیات

ماده 2 - مالک واحد صرفا در چارچوب مفاد این دستورالعمل مجاز به تملک سهام موسسه اعتباری می باشد.

ماده 3 - مصادیق مالک واحد به شرح زیر است:

3 - 1 - شخص حقیقی یا حقوقی به طور مستقل؛

3 - 2 - اشخاص حقیقی دارای روابط خویشاوندی سببی و نسبی؛

3 – 3 - اشخاص حقیقی و حقوقی دارای روابط مالی، شامل:

3 - 3 -1 - مجموعه شخص حقیقی و واحد (های) تابعه و یا وابسته به وی و یا خویشاوند سببی و نسبی وی؛

3 - 3 – 2 - مجموعه شخص حقوقی، واحد (های) تابعه و یا وابسته آن و واحدهایی که شخص حقوقی واحد تابعه یا وابسته آن هاست؛

3 – 4 - اشخاص حقوقی دارای روابط مدیریتی شامل:

3 - 4 – 1 - شخص حقوقی با شخص حقوقی دیگری که بیش از نیمی از اعضای هیات مدیره آن ها مشترک می باشد؛

3 4- – 2 - شخص حقوقی با شخص حقوقی دیگری که رییس هیات مدیره آنها مشترک می باشد؛

3 - 4 - 3 - شخص حقوقی با شخص حقوقی دیگر که هر دو واحد تابعه و یا وابسته یک شخص حقوقی می باشند. [پاورقی 4]

4 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

3 - 4 - 4 - مجموعه شخص حقوقی و شخص حقیقی که وی و یا خویشاوند سببی و نسبی وی در آنها عضو هیات مدیره و یا مدیرعامل باشند؛

3 - 5 - اشخاص دارای روابط نیابتی شامل شخص حقیقی یا حقوقی با شخص یا اشخاص دیگر که از طریق روابط نمایندگی قراردادی نظیر وکالت، نمایندگی قانونی یا قضایی و یا سایر روابط نیابتی، در تملک سهام موسسه اعتباری و حقوق ناشی از آن، دارای منافع مشترک می باشند.

3 - 6 - سایر مصادیق: روابط دیگری که به تشخیص بانک مرکزی ماهیتا مشابه مصادیق مذکور در ردیف های (3 - 3) الی (3 - 5) این ماده باشند.

تبصره 1 - منافع مشترک در بند (3 - 5) در بردارنده هر نوع منافع مادی مشترک به تشخیص بانک مرکزی می باشد. [پاورقی 5]

5 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

تبصره 2 - موسسات مالی وابسته به دستگاه های اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری از جمله صندوق های بازنشستگی مادامی که با هدف کنترل و نفوذ اقدام به تملک سهام موسسه اعتباری ننمایند، منوط به اخذ تاییدیه بانک مرکزی در شمول اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی قرار نمی گیرند. [پاورقی 6]

6 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

تبصره 3 - در شرایطی که به تشخیص بانک مرکزی شواهدی دال بر لزوم بررسی بیش از دو سطح در واحدهای تابعه و وابسته وجود داشته باشد، بانک مرکزی نسبت به بررسی سطوح پایین تر از سطح دوم اقدام می نماید. [پاورقی 7]

7 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

ماده 4 - مفاد این دستورالعمل برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی یکسان می باشد، مگر آن که در این دستورالعمل ترتیبات دیگری صراحتا مقرر شده باشد.

ماده 5 - تملک سهام توسط مالک واحد، تا سقف 10 درصد سهام موسسه اعتباری بدون نیاز به اخذ مجوز بانک مرکزی و با رعایت سایر مقررات لازم الاجرا، مجاز است.

تبصره - سهامداران دارای کمتر از 10 درصد سهام موسسه اعتباری و یا تقاضاهای جدید تملک کمتر از 10 درصد سهام موسسه اعتباری که همراه با سایر اشخاص در قالب مصادیق مالک واحد موضوع ماده (3) این دستورالعمل، دارای سطوح بیش از 10 درصد سهام موسسه اعتباری شوند، برای تملک سهام موسسه اعتباری، باید نسبت به اخذ مجوز از بانک مرکزی اقدام کنند.

ماده 6 - بانک مرکزی، جهت انجام بررسی های لازم در چارچوب مفاد این دستور العمل، در فواصل زمانی حداکثر سه ماهه نسبت به دریافت فهرست سهامداران دارای بیش از یک (1) درصد سهام موسسه اعتباری همراه با اطلاعات کامل مربوط به آن ها از سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام می نماید.

ماده 7 - تملک سهام موسسات اعتباری در مناطق آزاد، تابع ضوابط خاص آن مناطق می باشد.[پاورقی 8]

8 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

فصل 3 - حدود مجاز تملک سهام موسسه اعتباری توسط مالک واحد

ماده 8 - برای هر شخص به طور مستقل و یا با مشارکت دیگران در قالب یکی از مصادیق مالک واحد، تملک سهام در سطوح بالای 10 درصد حداکثر یک موسسه اعتباری مجاز است.

ماده 9 - مالک واحد دارای مجوز تملک بیش از 10 درصد سهام یک موسسه اعتباری، می تواند صرفا سهام یک موسسه اعتباری دیگر را حداکثر به میزان 10 درصد منوط به ارایه درخواست کتبی به بانک مرکزی، برخورداری از توان مالی مکفی، تایید عملکرد آن وفق شاخص های مذکور در ذیل در طول دوره سهامداری موسسه اعتباری که پیش از 10 درصد سهام آن را تحت تملک دارد و اخذ مجوز از بانک مرکزی تملک نماید. [پاورقی 9]

9 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

9 - 1 - چنانچه بیش از 10 درصد و حداکثر تا 20 درصد سهام موسسه اعتباری در مالکیت مالک واحد باشد:

9 - 1 - 1 - عملکرد مالک واحد در خصوص انجام انتظارات و مطالبات بانک مرکزی در مورد نحوه اداره موسسه اعتباری مربوط در زمینه های مختلف از جمله افزایش سرمایه، برگزاری به موقع مجامع، تصویب ملاحظات و شروط بانک مرکزی در مجامع؛

9 – 1 - 2 - عملکرد مالک واحد در خصوص رعایت حدود تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط؛

9 - 1 – 3 - عملکرد مالک واحد در زمینه استقرار نظام حاکمیت شرکتی موثر در موسسه اعتباری مربوط؛

9 – 2 - چنانچه بیش از 20 درصد و حداکثر تا 33 درصد سهام موسسه اعتباری در مالکیت مالک واحد باشد:

9 - 2 - 1 - عملکرد مالک واحد در خصوص انجام انتظارات و مطالبات بانک مرکزی در مورد نحوه اداره موسسه اعتباری مربوط در زمینه های مختلف از جمله افزایش سرمایه برگزاری به موقع مجامع تصویب ملاحظات و شروط بانک مرکزی در مجامع

9 - 2 - 2 - عملکرد مالک واحد در خصوص رعایت حدود تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط؛

9 - 2 - 3 - عملکرد مالک واحد در زمینه استقرار نظام حاکمیت شرکتی موثر در موسسه اعتباری مربوط؛

9 – 2 – 4 - تایید وضعیت موسسه اعتباری از حیث شاخص های ثبات و سلامت بانکی.

ماده 10 - تملک سهام موسسه اعتباری توسط مالک واحد در سطوح بیش از 10 درصد تا 20 درصد و بیش از 20 درصد تا 33 درصد با موافقت هیات عامل بانک مرکزی مجاز است.

ماده 11 - برای دو سطح بیش از 10 درصد تا 20 درصد و بیش از 20 درصد تا 33 درصد مالکیت سهام موسسه اعتباری، مصادیق مالک واحد موضوع ماده (3) این دستور العمل که متقاضی مجوز هستند، با رعایت شرایط زیر حسب مورد پس از اخذ مجوزهای موضوع ماده (10) این دستورالعمل مجاز به تملک سهام در سطوح مذکور می باشند:

11 - 1 - برای سطح بیش از 10 درصد تا 20 درصد

11 1- - 1 - فاقد بدهی غیرجاری به شبکه بانکی کشور باشد؛

11 - 1 - 2 - فاقد تعهدات ارزی ایفا نشده مطابق ضوابط و مقررات اعلامی از سوی حوزه ارزی بانک مرکزی باشد؛ [پاورقی 10]

10 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

11 1- – 3 - دارای توانگری مالی مطلوب و در چارچوب شیوه نامه ای که در این خصوص به تایید هیات عامل بانک مرکزی می رسد باشد. [پاورقی 11]

11 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

11 - 1 - 4 - فاقد سابقه بدهی غیرجاری بیش از 5 درصد حداقل سرمایه مورد نیاز برای تاسیس بانک طی یک سال گذشته باشد [پاورقی 12]

12 - مصوب یک هزار و سیصد و دوازدهمین جلسه مورخ 1400/01/31 شورای پول و اعتبار

11 - 1 – 5 - فاقد سابقه چک برگشتی رفع سو اثر نشده در شبکه بانکی کشور باشد؛

11 - 1 - 6 - بر اساس استعلام از سازمان امور مالیاتی کشور و گمرک جمهوری اسلامی ایران، فاقد بدهی قطعی مالیاتی تعیین تکلیف شده سررسید شده پرداخت نشده و گمرکی باشد [پاورقی 13]

13 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

11 1- - 7 - فاقد سابقه محکومیت کیفری موثر باشد؛

11 - 1 - 8 - منشا سرمایه آنها در چارچوب قانون و مقررات مبارزه با پولشویی، شفاف و قابل احراز باشد و از محل تسهیلات از شبکه بانکی تامین نشده باشد؛

11 - 1 – 9 - به موجب حکم صادره از مراجع ذی صلاح و یا سایر مقررات لازم الاجرا، از تملک سهام موسسات اعتباری و حق تصدی سمت در زمینه های اقتصادی حقوقی بانکداری مالیات تجاری و بازرگانی منع نشده باشد؛

11 1- – 10 - دارای تاییدیه صلاحیت عمومی از حوزه حراست بانک مرکزی باشد؛

11 - 1 – 11 - شخص حقوقی متقاضی دارای محدودیت جهت تملک سهام موسسه اعتباری در اساسنامه ی خود نباشد.

11 - 2 - سطح بیش از 20 درصد تا 33 درصد

11 - 2 - 1 - دارای شرایط موضوع ردیف (11 - 1) به استثنای بند (11 - 1 - 4) باشد؛

11 - 2 - 2 - فاقد سابقه بدهی غیرجاری بیش از 5 درصد حداقل سرمایه مورد نیاز برای تاسیس بانک طی دو سال گذشته باشد؛ [پاورقی 14]

14 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

11 – 2 – 3 - دارای توانگری مالی مطلوب و در چارچوب شیوه نامه ای که در این خصوص به تایید هیات عامل بانک مرکزی می رسد باشد. [پاورقی 15]

15 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

11 - 2 – 4 - به عنوان سهامدار عمده فاقد حکم ورشکستگی به تقصیر و یا ناشی از تقلب در شرکت های ورشکسته طی 5 سال گذشته باشد؛

11 - 2 – 5 - اشخاص حقیقی و حقوقی دارای حداقل 80 درصد مجموع سهام تحت تملک مالک واحد دارای فعالیت تجارب و سوابق کاری موثر در زمینه پولی و یا مالی به تشخیص بانک مرکزی باشند؛

11 – 2 – 6 - دارای برنامه عملیاتی مورد تایید بانک مرکزی برای اداره امور موسسه اعتباری باشد؛

ماده 12 - حداکثر میزان تملک سهام موسسه اعتباری توسط هر متقاضی به طور مستقل یا با مشارکت دیگران در قالب یکی از مصادیق مالک واحد به شرح ذیل می باشد؛ [پاورقی 16]

16 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

1 - در مورد اشخاص حقوقی معادل 90 درصد حقوق صاحبان سهام مبتنی بر آخرین صورت مالی حسابرسی شده هر یک از اشخاص مزبور

2 - در مورد اشخاص حقیقی معادل 90 درصد دارایی ها پس از کسر بدهی های شخص مذکور که وفق ماده (19) این دستورالعمل اظهار گردیده و مورد تایید کارشناس رسمی قرار گرفته باشد.

ماده 13 - در خصوص آن دسته از متقاضیانی که تا پیش از ابلاغ این دستور العمل، سهامدار موسسه اعتباری بوده اند و برخی از اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی حایز شرایط مندرج در این دستورالعمل نمی باشند، صدور مجوز موقت تملک سهام موسسه اعتباری با اعتبار حداکثر دو سال برای سایر اشخاص واجد شرایط تشکیل دهنده آن مالک واحد متناسب با سطوح 10 تا 20 درصد و 20 تا 33 درصد منوط به ارایه تعهدنامه رسمی توسط تمامی اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی مبنی بر آن که طی مدت دو سال حایز کلیه شرایط مندرج در این دستورالعمل می گردند و با رعایت شرایط ذیل بلامانع می باشد. [پاورقی 17]

17- مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

- در سطح 10 تا 20 درصد: اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد حایز تمامی شرایط مندرج در جز (1) ماده (11) به استثنای بندهای (11 - 1 - 1) الی (11 - 1- 6) باشند.

- در سطح 20 تا 33 درصد: اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد حایز تمامی شرایط مندرج در جز (2) ماده (11) به استثنای بندهای (11 – 1 - 1) الی (11 -1 - 6) و (11 – 2 - 2) الی (11 – 2 - 3) باشند.

تبصره - میزان سهام تحت تملک آن دسته از اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد که فاقد شرایط مقرر در این دستورالعمل باشند به عنوان سهام غیرمجاز توسط مالک واحد تلقی می گردد و مشمول مفاد ماده (27) این دستور العمل خواهند بود. [پاورقی 18]

18 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

فصل 4 - تملک سهام موسسه اعتباری توسط مالک واحد خارجی غیرایرانی)

ماده 14 - اشخاص حقیقی خارجی و یا اشخاص حقوقی غیردولتی خارجی می توانند با رعایت شرایط موضوع ماده (11)، حسب مورد و پس از اخذ مجوزهای موضوع ماده (10)، در چارچوب این دستورالعمل اقدام به تملک سرمایه موسسه اعتباری نمایند.

ماده 15 - تملک سهام موسسه اعتباری توسط اشخاص خارجی در سطوح بیش از 10 درصد تا 20 درصد و بیش از 20 درصد تا 33 درصد با موافقت هیات عامل بانک مرکزی مجاز است.

ماده 16 - تملک سهام موسسه اعتباری توسط دولت های خارجی و اشخاص حقوقی دولتی خارجی، ممنوع است.

تبصره - ملاک دولتی بودن شخص خارجی موضوع این ماده، قوانین داخلی کشور متبوع شخص خارجی و به تایید مراجع ذی صلاح می باشد.

ماده 17 - حداکثر میزان جمعی تملک سهام موسسه اعتباری توسط اشخاص خارجی 40 درصد سهام ان موسسه اعتباری می باشد.

فصل 5 - اعطای مجوز به متقاضیان تملک سهام موسسه اعتباری

ماده 18 - رسیدگی به تقاضاهای موضوع این دستورالعمل باید از طریق سامانه انجام پذیرد. طراحی سامانه باید به گونه ای انجام پذیرد که امکان استعلام برخط و اخذ گزارش های به روز منطبق با اطلاعات موجود در نهادهای مرتبط از جمله سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شبکه بانکی کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران، قوه قضاییه، سازمان امور مالیاتی کشور و روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران پیرامون سهامداران موسسه اعتباری فراهم باشد. [پاورقی 19]

19 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

ماده 19 - متقاضی موضوع ماده (10) این دستورالعمل، موظف است مدارک و اطلاعات زیر را جهت اخذ مجوز، از طریق سامانه به بانک مرکزی ارایه دهد: [پاورقی 20]

20 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

19 - 1 - تعداد سهام مورد تقاضا جهت تملک؛

19 - 2 - اسناد و مدارک معتبر جهت احراز شرایط مندرج در ماده (11) این دستورالعمل، حسب مورد؛ [پاورقی 21]

21 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

19 – 3 – صورت های مالی حسابرسی شده سه سال گذشته برای اشخاص حقوقی؛

19 – 4 - اطلاعات کامل مالکان به انضمام اطلاعات مربوط به هییت مدیره، مدیرعامل و سایر مدیران مالکان مذکور؛

19 - 5 - فهرستی از سهامداران دارنده حداقل 5 درصد سهام مالکان موضوع ردیف (19 - 4)؛

19 – 6 - اظهارنامه حاوی اطلاعات مربوط به دارایی و بدهی به همراه اطلاعات مربوط به درآمد و سایر جریانات نقدی، برای اشخاص حقیقی؛

19 - 7 - فرم تکمیل شده اطلاعات مربوط به آن دسته از سهامداران موسسه اعتباری که به سبب نوع ارتباط با متقاضی، مشمول مصادیق مالک واحد موضوع ماده (3) این دستورالعمل قرار گرفته و نیز ارایه اطلاعات مربوط به تملک های غیرمستقیمی که از طریق این تقاضا شکل می گیرد؛

19 - 8 - تعهدنامه ای مبنی بر رعایت الزامات این دستورالعمل،

19 – 9 - فرم معرفی نامه که تمامی اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد، متقاضی را به عنوان نماینده خود معرفی نموده و به تایید بالاترین مقام اجرایی اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد رسیده باشد. [پاورقی 22]

22 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

تبصره - احراز شرایط مربوط به بندهای (11 - 1 -7) و (11 - 2 - 4)، از طریق سامانه سجل محکومین مالی قوه قضاییه و احراز شرایط مربوط به بند (11 - 1 -9)، تا زمان امکان دریافت پاسخ به استعلام موضوع از مراجع ذی ربط، از طریق اخذ تعهدنامه رسمی از اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی انجام می گیرد. [پاورقی 23]

23 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

ماده 20 - بانک مرکزی پس از دریافت اطلاعات و مدارک کامل موضوع ماده (19) و دریافت پاسخ استعلام های مربوط، حداکثر ظرف مدت یک ماه، نتیجه بررسی را مبنی بر پذیرش یا عدم پذیرش، به متقاضی اعلام می نماید.

ماده 21 - در صورت پذیرش درخواست متقاضی، بانک مرکزی مجوز خرید سهام موسسه اعتباری در سطح مورد نظر را صادر می نماید. متقاضی تا زمان صدور مجوز نهایی تملک سهام برای وی، نسبت به مازاد سهام تحت تملک خود دارای حق رای در مجامع موسسه اعتباری نمی باشد. صدور مجوز نهایی تملک سهام، منوط به بررسی و تایید منشا وجوه متقاضی می باشد. [پاورقی 24]

24 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

تبصره - بررسی منشا وجوه مربوط به میزان سهام موجود آن دسته از متقاضیانی که تا پیش از ابلاغ این دستورالعمل، سهامدار موسسه اعتباری بوده اند، انجام نمی شود. [پاورقی 25]

25 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

ماده 22 - موسسه اعتباری موظف است، به نحوی که بانک مرکزی تعیین می کند، اطلاعات تمام سهامداران با جزییات نقل و انتقال سهام توسط آن ها و موارد نقض حدود تملک سهام موضوع این دستورالعمل را به بانک مرکزی ارایه نماید.

ماده 23 - مجوز تملک سهام موسسه اعتباری برای بار اول با مدت اعتبار سه سال صادر می گردد و برای دفعات بعد بالحاظ شرایط این دستورالعمل و تاییدیه عملکرد دوره سهامداری توسط بانک مرکزی، با مدت اعتبار پنج سال صادر می گردد. [پاورقی 26]

26 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

ماده 24 - متقاضی موظف است در صورتی که در طول دوره سهامداری تغییری در ترکیب اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد موسسه اعتباری صورت پذیرد، هرگونه تغییر در اشخاص تشکیل دهنده خود را به بانک مرکزی اعلام نماید.

ماده 25 - بانک مرکزی در خصوص تمامی اشخاص تشکیل دهنده مالک واحد منسوب به متقاضی که دارای /درخواست کننده بیش از 05 /0 درصد از سهام موسسه اعتباری می باشند، بررسی ها و استعلامات مذکور در مفاد این دستورالعمل را انجام می دهد. [پاورقی 27]

27 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

فصل 6 - تملک سهام بیش از حدود مجاز مقرر در این دستورالعمل

ماده 26 - مالک واحدی که دارنده سهام هر یک از موسسات اعتباری بیش از حدود مجاز می باشد، مکلف است ظرف مدت حداکثر شش ماه نسبت به اخذ مجوز لازم برای هر سطح اقدام و یا مازاد سهام خود را واگذار نماید.

تبصره - مالک واحدی که بنا به دلایل قهری از جمله ارث، مالک سهام هر یک از موسسات اعتباری بیش از حدود مجاز مقرر در این دستورالعمل شود، مکلف است ظرف مدت یک سال از زمان وقوع حادثه قهری نسبت به اخذ مجوز لازم برای هر سطح، اقدام و یا مازاد سهام خود نسبت به حدود مجاز را واگذار نماید.

ماده 27 - مالک واحدی که پس از سپری شدن مهلت های تعیین شده در این دستورالعمل، بدون مجوز لازم، همچنان دارنده سهام هر یک از موسسات اعتباری به میزانی بیش از حدود مجاز باشد؛ نسبت به مازاد سقف مجاز در مجامع عمومی صاحبان سهام موسسه اعتباری ذی ربط حق رای نخواهد داشت و طبق اعلام بانک مرکزی حق رای ناشی از سهام مازاد در مجامع عمومی به وزارت امور اقتصادی و دارایی تفویض می شود. همچنین، درآمدهای حاصل از سود سهام توزیع شده و حق تقدم فروش رفته نسبت به سهام مازاد، مشمول مالیات با نرخ 100 درصد می شود.

تبصره 1 - مالک واحدی که به هر نحو، بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی، اقدام به تملک سهام موسسه اعتباری در سطوحی بیش از حدود مقرر در این دستورالعمل نماید، مشمول مفاد ماده (27) می گردد.

تبصره 2 - مسیولیت حسن اجرای مفاد ماده (27) این دستورالعمل و اعلام نتیجه آن به بانک مرکزی به عهده موسسه اعتباری می باشد.

ماده 28 - بانک مرکزی همراه با صدور مجوز برگزاری مجامع، موارد تخطی مالک واحد در خصوص حدود تملک سهام موسسه اعتباری، موضوع این دستورالعمل، که بر اساس آخرین اطلاعات در دسترس شناسایی کرده است را برای طرح در مجمع به موسسه اعتباری اعلام می نماید.

فصل 7 - ابطال مجوز تملک سهام

ماده 29 - بانک مرکزی می تواند با تصمیم هیات انتظامی بانک ها، مجوز تملک سهام توسط مالک واحد در سطوح بیش از 10 درصد را به دلایل زیر ابطال کند: [پاورقی 28]

28 - مصوب یک هزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار

29 - 1 - متقاضی شرایط تملک سهام موسسه اعتباری در چارچوب این دستورالعمل را از دست بدهد؛

29 - 2 – متقاضی، بر اساس ارایه اطلاعات نادرست و گمراه کننده مدارک و اسناد غیرمعتبر یا جعلی و یا کتمان اطلاعات موثر حسب تشخیص بانک مرکزی، مجوز موضوع این دستورالعمل را اخذ کرده باشد؛

29 – 3 - مالک واحد در تصمیمات هیات مدیره موسسه اعتباری، بر خلاف قوانین و مقررات مربوط در جهت منافع شخصی خود اعمال نفوذ کند؛

29 - 4 - مالک واحد بر خلاف قوانین و مقررات مربوط و یا با ایجاد زمینه انحصار به نفع خود از منابع موسسه اعتباری استفاده کند و یا تعادل میان منابع و مصارف موسسه اعتباری را بر هم زند؛

29 – 5 - تملک سهام موسسه اعتباری توسط مالک واحد، منافع سپرده گذاران و سایر اعتباردهندگان موسسه اعتباری و یا ثبات و سلامت آن و یا شبکه بانکی را در معرض خطر قرار دهد؛

29 - 6 - مالک واحد، از انجام وظایف قانونی خود در چارچوب اساسنامه موسسه اعتباری و یا سایر قوانین و مقررات ناظر بر مسیولیت های سهامداران موسسات اعتباری از جمله انجام حمایت های مالی لازم از موسسه اعتباری در زمان های مقتضی خودداری نماید؛ به نحوی که به تشخیص بانک مرکزی، اقدامات ایشان باعث ایجاد مشکلاتی در اداره امور موسسه اعتباری شود؛

ماده 30 - پیش از ابطال مجوز تملک سهام موضوع ماده (29) این دستورالعمل، مراتب باید فورا توسط بانک مرکزی به مالک واحد اطلاع رسانی شود. مالک واحد موظف است، ظرف مدت حداکثر شش ماه اقدام به واگذاری مازاد سهام خود نسبت به حدود مقرر در این دستورالعمل نماید؛ در غیر این صورت بانک مرکزی ضمن ابطال مجوز تملک سهام مازاد، مالک واحد را نسبت به مازاد سهام تحت تملک، مشمول مجازات های موضوع ماده (27) این دستورالعمل می نماید.

دستورالعمل تملک سهام بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی» که قبلا در (22) ماده و (8) تبصره در یک هزار و دویست و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1398/06/12 به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده بود و در یک هزار و سیصد و دوازدهمین جلسه مورخ 1400/01/31 شورای پول و اعتبار اصلاح شده بود در یکهزار و سیصد و هفتاد و هفتمین جلسه مورخ 1402/12/15 شورای پول و اعتبار در (30) ماده و (11) تبصره به شرح مندرج در متن اصلاح گردید.